اهمیت فیلم کوتاه در سینما بر کسی پوشیده نیست، بسیاری معتقدند ساختن فیلم کوتاه از فیلم بلند خیلی سختتر است، چون فیلمساز زمان کوتاهتری برای ارتباط با مخاطب دارد، اما خیلیها در آغاز ورود به فیلمسازی اهمیت آن را دستکم میگیرند و همین باعث میشود در ادامه وقتی وارد کارگردانی فیلمهای بلند شوند هم توفیقی حاصل نکنند. نظر شما چیست؟
به گزارش رسانه سینمای خانگی به نقل از جوان آنلاین شاید خیلیها فیلم کوتاه را به عنوان یک سکوی پرواز تلقی کنند، این دیدگاه میتواند هم درست باشد و هم افراد را دچار اشتباه محاسباتی کند. از این منظر که اهمیت آن را دستکم بگیرند و ترجیح بدهند خیلی زود از روی آن پرش کنند و به سینمای بلند برسند. برای همین معتقدم نباید به فیلم کوتاه به عنوان سکوی پرتاب نگاه کرد، چون اساساً این عرصه باید در نگاه فیلمسازان جوان یک اصالت مستقل داشته باشد. جایگاه فیلم کوتاه اگر دستکم گرفته شود برای یک فیلمساز جوان میتواند آغاز شکست او در عرصه فیلمسازی بلند باشد. اینکه اشاره کردید فیلمسازی کوتاه سختتر از فیلمسازی بلند است، به نظر من هم حرف دقیق و درستی است. ساخت فیلم کوتاه خوب میتواند یک معیار برای این باشد که فیلمساز تا چه اندازه روی کارش مسلط است. سهلانگاری و سادهاندیشی درباره فیلم کوتاه خودش میتواند آغاز فرآیند شکست در این عرصه باشد.
نکته دیگر این است که فیلم کوتاه اساساً یک مدیوم کاملاً مستقل است. معتقدم فاصله انتقال از این عرصه به عرصه فیلمسازی بلند باید رعایت شود تا فیلمساز به درک درستی از فیلمسازی نائل آید. اگر این اتفاق نیفتد، میتواند منجر به سرخوردگی و اتلاف عمر و سرمایه افراد شود. نکته بااهمیت دیگر اینکه اینها قرار نیست جای یکدیگر را بگیرند. ما در جهان فیلمسازانی داریم که بهطور کلی عمر خود را صرف فیلمسازی در این عرصه میکنند و شاید هیچگاه نه فرصتش پیش بیاید و نه الزامش وجود داشته باشد که به عرصه فیلمسازی بلند پا بگذارند.
فکر میکنید جایگاه فیلم کوتاه در کشور ما چگونه است؟ تأثیرگذاری این قالب از فیلمسازی فهم شده است یا خیر؟
به نظرم رسانهها در این مورد کمکاری کردهاند. صداوسیما میتوانست در معرفی بهتر و دقیقتر فیلم کوتاه نقش داشته باشد، اما این اتفاق نیفتاد. در ذهن مخاطب عام و حتی بخش قابل توجهی از مخاطب خاص سینما هنوز اهمیت فیلم کوتاه جا نیفتاده است و حتی مدیران فرهنگی و رسانهای ما درک درستی از این مدیوم ندارند. همین سبب شده فیلمسازان جوانی که تازه وارد عرصه شدهاند ترجیح بدهند زودتر خود را به عرصه فیلمسازی بلند برسانند پیش از آنکه تجربه مناسبی اندوخته باشند.
فکر میکنید برای ساخت یک فیلم ۱۰۰ ثانیهای خوب چه مواردی را باید رعایت کرد؟
هر چقدر زمان یک فیلم کوتاهتر باشد کار سختتر میشود. البته بدیهی است که پروسه فیلمسازی در این عرصه زمان کمتری را طلب میکند، اما سختی از این منظر مطرح است که شما زمان خیلی کمی برای انتقال مفهوم و برقراری ارتباط با مخاطب دارید. در جهان الان با فیلمسازان فیلمهای کوتاه ۱۰۰ ثانیهای براساس ثانیه قرارداد میبندند. اینجا دیگر ثانیهها اهمیت دارند. تشخیص فیلمساز برای استفاده از راشهای در اختیار و دور ریختن راشهای بهدردنخور اینجا خیلی اهمیت پیدا میکند.
فیلم ۱۰۰ ثانیهای شما در بخشهای بهترین مستند کوتاه بخش اصلی (جایزه شهید قاسم سلیمانی) و نیز بخش جایزه رسول ملاقلیپور هفدهمین جشنواره فیلم مقاومت که اواخر سال گذشته در استان بوشهر برگزار شد نیز توانست جوایز اول را به خود اختصاص دهد. شما یک مادر شهید را سوژه فیلم قرار دادهاید. چطور به این سوژه رسیدهاید؟
بنیاد شهید در ثبت تاریخ شفاهی شهدا، آنهم از زبان مادران و پدران شهید یک کار خوبی را آغاز کرد. خود من بیش از ۱۰۰ ساعت مصاحبه با مادران و پدران شهید ضبط کرده بودم. در یکی از مصاحبهها متوجه یک روایت متفاوت از یک مادر شهید شدم. مادر شهیدی که زمان زیادی از شهادت فرزندش گذشته است. شهیدی که سال ۱۳۶۴ به درجه شهادت نائل شد و از آن زمان بیش از ۳۵ سال میگذرد. مادر شهید به دلیل کهولت سن بسیاری از خاطرات را فراموش کرده بود و نزدیکانش سعی داشتند به او کمک کنند تا بخشی از خاطرات را به یاد بیاورد. من در یک لحظه متوجه شدم کار دیگر از قالب یک مصاحبه عادی خارج شده است. با توجه به تجربهای که وجود داشت و البته برخی دوستان به درستی عنوان میکنند که یک برکت یا یک کرامتی از ناحیه خود شهدا بود، یک لحظه احساس کردم اتفاق جالبی در حال رقم خوردن است. کار ضبط را ادامه دادیم و خدا را شکر در جریان تدوین خلاقانهای که برادرم مهدی سرگلزاری انجام داد یک اثر ۱۰۰ ثانیهای تولید شد که امیدوارم دین کوچکی به آن مادر شهید و همه مادران شهدا باشد.
درباره جشنواره فیلم مقاومت و حضور در این رویداد چه نظری دارید؟
در جشنواره فیلم مقاومت بخشی وجود دارد به نام بخش روایت که فیلمسازان جوان را از سراسر کشور دعوت کردهاند و معتقدم خیلی اتفاق خوبی است و قدمشان انشاءالله در سینما مبارک باشد. جمع شدن این نسل جوان دور هم میتواند یک شور و اشتیاق مضاعف ایجاد کند و این افراد از تجربیات هم استفاده کنند. بخشهای جنبی اساساً در جشنوارههای معتبر اهمیت ویژهای دارند و تنها به پر کردن وقت جشنوارهها اختصاص پیدا نمیکنند. امیدوارم از میان این جوانان دستکم چند فیلمساز به عرصه سینمای کشور معرفی شوند تا دست سینمای مقاومت از این بابت پرتر از قبل شود، اما نکتهای که قصد دارم به آن اشاره کنم این است که امیدوارم به نسلهای قبلتر فیلمسازی هم که در این مسیر تجربهاندوزی کردهاند، توجه شود. ما فیلمسازان توانمند زیادی داریم که سالهاست بیکار هستند. برای این فیلمسازها هزینه شده تا تجربه و دانش خود را افزایش دهند. الان زمان چیدن این میوههاست و نباید به این نسل بیاعتنا بود.