آیا آثار سینمایی ایران با فرهنگ ملی قرابت دارد؟
دکتر پرویز فارسیجانی تهیه کننده سینما و تلویزیون و استاد دانشگاه در خصوص‌نسبت جشنواره فجر چهل و یکم با انقلاب اسلامی گفت: متأسفانه از ۲۴ فیلمی که در بخش سودای سیمرغ جشنواره حضور داشتند شاید به راحتی بتوان گفت به جز ۲-۳ فیلم مابقی آثار به نمایش درآمده در جشنواره حاوی سیاه نمایی و بی اخلاقی بودند و همان نقص فیلم های دوره های قبل جشنواره در آن ها مشاهده می شد؛ به عنوان نمونه شأنیت زن در خانواده چه به عنوان مادر یا همسر در فیلم ها وجود نداشت و از ارزش های اسلامی و انقلابی در فیلم ها خبری نبود.
به گزارش سینمای خانگی، پدیدآورنده کتاب «منشور سینما» در گفتگو با سینماپرس، گفت: مسئولان سینمای کشور تلاش کردند از نظر اجرایی و فیزیکی جشنواره بهتری نسبت به سال های گذشته داشته باشند و احساس آرامش بیشتری هنگام تماشای فیلم ها احساس می شد و جز اینکه یکی از فیلم ها سر زمان مقرر اکران نشد مسأله جدی دیگری در حوزه اجرا و ساختار وجود نداشت که از این منظر باید از مدیران سینمایی تشکر کرد.
وی ادامه داد: اما متأسفانه محتوای آثار اغلب هیچ قرابتی با فرهنگ و جامعه ما نداشت به نحوی که هنگام تماشای برخی فیلم ها اینطور احساس می شد که این شخصیت ها به ایران واقعی تعلق ندارند. خانواده ها هیچ نشانی از خانواده های ایرانی نداشتند؛ در فیلم ها عمدتا با مسائلی نظیر خیانت، دروغ، تجاوز، رها کردن خانواده و امثالهم روبرو بودیم. در هیچ یک از فیلم ها جایگاه زن از منظر فرهنگ ایرانی-اسلامی مشاهده نمی شد و می توان اینطور عنوان کرد که نقص عمده فیلم ها حول محور فقدان سبک زندگی ایرانی-اسلامی و فقدان اخلاق، امید و آگاهی که شعار جشنواره امسال دور می زد.
فارسیجانی سپس با انتقاد از اظهارات وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی در مراسم اختتامیه جشنواره فجر چهل و یکم تصریح کرد: آقای وزیر در این مراسم تأکید داشتند که همه فیلم های جشنواره هم راستا با شعار اخلاق، امید و آگاهی تولید شده اند؛ ما از فقدان اخلاق و دیده نشدن ارزش های دینی و اسلامی در آثار سینمایی بسیار متعجب شدیم؛ بهتر است مسئولان سینمایی و وزارت ارشاد شفاف سازی کنند که آیا این فیلم ها در همین دولت پروانه ساخت و نمایش دریافت کرده اند؟ چطور این فیلم ها توسط هیأت انتخاب جشنواره گلچین شدند؟ اگر این ۲۴ فیلم گلچینی از ۷۵ فیلم متقاضی جشنواره باشند که باید بگوییم وای به حال فیلم های دیگر! واقعا کدامیک از فیلم های این رویداد با شعارهای دولت انقلابی سیزدهم منطبق بود؟
این کارشناس فرهنگی متذکر شد: ما همچنان فاصله زیادی از سینمای تراز انقلاب اسلامی داریم و خواهش می کنم وزیر محترم فرهنگ و ارشاد اسلامی و مدیران سینمایی در سازمان سینمایی و حوزه هنری و سازمان هنری رسانه ای اوج تأمل کنند و ببینند آیا فیلم های شان امیدبخشی داشت؟ آیا اخلاق ایرانی و اسلامی در این آثار بود؟
وی با انتقاد شدید از داوری های فجر چهل و یکم اظهار داشت: آیا هیأت داوران می دانند جوایز جشنواره فجر انقلاب اسلامی را به چه فیلم هایی دادند؟ کاملاً مشهود است نگاه غالب خلاف ارزش های دینی و اعتقادی ما است. آیا هیأت داوران نتیجه باورشان این فیلم ها است؟ این فیلم ها را تراز انقلاب اسلامی می دانند؟
فارسیجانی تأکید کرد: برای رسیدن به سینمای تراز انقلاب کیلومترها با منویات رهبری فاصله داریم! به نظر می رسد که مدیران و داوران توجهی نسبت به منویات رهبر معظم انقلاب اسلامی در حوزه سینما ندارند و توصیه بنده به آن ها این است که یک بار دیگر منویات حضرت آقا را در حوزه سینما مطالعه کنند. ایشان از سینما توقع دارند پیام های ارزشی و دینی و انقلابی بدهد اما فیلم های این جشنواره در ترویج دروغ و خیانت و جنایت و تجاوز و اعتیاد و حتی اهانت به شخصیت مسئولان نظام و حکومت و زیر سوأل بردن حاکمیت نظام آن هم نه با نگاه نقادانه که با نگاه کینه ورزانه و کنایه آمیز و غرض آلود بود.
وی سپس با اشاره به برخی فیلم های به نمایش درآمده در فجر چهل و یکم یادآور شد: در فیلم «آن ها مرا دوست داشتند» یک مسئول تراز اول کشور به صورت بسیار بد به تصویر کشیده شده بود که حتی به فرزند و نوه خود رحم ندارد. در فیلم «چرا گریه نمی کنی؟» ارزش های دینی و انسانیت به سخره گرفته شده بود و زن را ذلیل و حقیر نشان می داد و نگاهی ابزاری به زن داشت که با دین ما منافات دارد. در «وابل» ما با سیاهی صرف روبرو بودیم و هیچ نقطه امیدی در فیلم دیده نمی شد.
این استاد دانشگاه سپس با بیان اینکه جز فیلم «هفت بهار نارنج»، «عطرآلود» و «غریب» هیچ یک از فیلم ها امید و اخلاق و آگاهی نداشتند اظهار داشت: مسأله محتوا در سینمای ما فراموش شده؛ ما در جشنواره محتوا را فدای ساختار می کنیم و این برخلاف نظر حضرت امام خمینی (ره) است که فرمودند سینما باید مربی انسان ها باشد! جز ۲-۳ فیلم کدامیک از آثار مربی مخاطبان خود بودند؟ آیا این فیلم تلخ و مشکل دار را می توان با خانواده تماشا کرد؟
فارسیجانی در پایان این گفتگو افزود: متأسفانه حتی فیلم هایی نظیر «اتاقک گلی» که تلاش داشتند مظلومیت مردم ایران در مقابل منافقین را نشان دهند در فرم خوب عمل کردند اما محتوای درستی نداشتند؛ همین وضعیت در فیلمی مانند «شماره ده» که سرشار از خشونت بود نیز به چشم می خورد؛ این فیلم هم در فرم خوب بود اما محتوای مناسب نداشت. فیلم «سینما متروپل» نیز با سخره گرفتن ارزش های دفاع مقدس به فیلمی ضد جنگ بدل شده بود و ترویج فرهنگ دفاع مقدس در آن جایی نداشت و جای بسی تأسف دارد که این فیلم به عنوان بهترین فیلم جشنواره چهل و یکم شناخته شد چرا که این فیلم فقط فرم داشت و ما در این جشنواره فرم را فدای محتوا کردیم؛ آیا این است سینمای تراز انقلاب اسلامی؟ چرا ارزش های اسلامی در رزمندگان دیده نمی شد؟ نه نمازی نه دعایی نه شعار حماسی! این فیلم فقط یک فیلم ضد جنگ بود و نمی توان عنوان فیلم دفاع مقدسی را به آن اطلاق کرد.
