رد شدن از یادگار جنوب
نگاهی به فیلم سینمایی یادگار جنوب در چهل و یکمین جشنواره فیلم فجر
مرتضی گازرانی-سینمای خانگی؛ امروزه سطح سواد عمومی به عنوان یکی از مؤلفه های پیشرفت جوامع ابعاد گستره تری پیدا کرده و از صرف سواد خواندن و نوشتن فراتر رفته است. سواد رسانه ای، سواد حقوقی، سواد رایانه ای و سواد بصری از الزامات داشته های بشر امروز است. به نظر می رسد تنها سوادی که خیلی اکتسابی نیست و مردم برای مطالعة آن وقت نمی گذارند، سواد بصری است. اما سؤال این جاست که مردم این سواد را از چه منابعی کسب می کنند. اگر دقت کنیم، هر از یک ازما در تمام 24 ساعت شبانه روز به نوعی با انبوه تصاویر گوناگون مواجهیم. از تابلوهای تبلیغاتی خیابان ها و صفحات مجلات و روزنامه ها گرفته تا مجسمه ها و دیوارنگاره ها و از برنامه های تلویزیونی وفیلم های سینمایی تا صفحات وب و گوشی های تلفن همراه، همه و همه حتی خواب هایی را هم که می بینیم همگی به نوعی سواد بصری ما را می سازند. سینما و تلویزیون بر خلاف بسیاری از این پدیده های بصری که ایستا و مکانی هستند، پدیده بصری و پویا بوده و در زمان جریان دارد، لذا تأثیرگذاری آن بر سواد بصری جامعه بیش از سایر پدیده هاست. از این رو بخش اعظمی از این سواد در سینما شکل می گیرد. از سوی دیگر ساخت فیلم برای مخاطب امروز که از سطح سواد بصری بالایی برخوردار می باشد دشوار به نظر می رسد. دراین تأثیرگذاری متقابل بین مخاطب و سینماگر گاهی سینماگران سعی می کنند مؤلفه های آشنایی زدایی و ساختار شکنی سواد بصری مخاطب را تحت تأثیر قرار دهند.
فیلم سینمایی «یادگار جنوب» ساخته مشترک پدرام پورامیری و حسین دوماری از آن دسته فیلم هایی است که فرض را بر این نهاده تا سواد بصری مخاطب اش را دست کم نگیرد. او می خواهد سفره ای رنگین با خوراکی هایی هایی از طعم های متفاوت سر سفرة میهمانش بگذارد، اما غافل از این که عسل و خربزه را کنار هم گذاشته است. این تصمیم فیلمسازان به خصوص در تدوین، مصداق همان عسل و خربزه است. ربط نماهای بی ربط و گاه آزاردهنده که ایده درخشان فیلم را قربانی می کند. سازندگان فیلم گویا چنان شیفته ایدة درخشان خود شده اند که با عبور از اصول بدیهی بازیگری و تدوین و حتی کارگردانی و در پیچاپیچ تدوینی که خود برای خود ایجاد کرده اند، از ورودی یادگار جنوب رد می شوند و مسیر را گم می کنند. به نظر می رسد پیش از اکر ان عمومی باید دنده عقب بگیرند و با تدوین دوباره فیلم وارد یادگار جنوب شوند.
