کدام فیلمساز بزرگ می‌تواند فیلم صدثانیه‌ای بسازد؟
سعید نجاتی گفت: وقتی کارگاهی در دل جشنواره فیلم ۱۰۰ برگزار می‌شود، موضوع اصلی آن «فیلم کوتاه کوتاه» است. یعنی قرار است در 100 ثانیه، شما بتوانید موضوعات خاصی را به مخاطب خود انتقال دهید و تأثیر مستقیم بر روی او داشته باشید.
به گزارش سینمای خانگی به نقل از خبرنگار سینمایی خبرگزاری فارس، سعید نجاتی کارگردان سینمای کوتاه به بهانه برگزاری کارگاه آموزشی در قالب جشنواره فیلم ۱۰۰ درباره این تجربه به خبرنگار فارس گفت: ابتدا باید تأکید کنم که بسیار خوشحالم که جشنواره فیلم ۱۰۰، باردیگر احیا شده است. با توجه به سابقه‌ای که این رویداد داشت، واقعا حیف بود که از ردیف جشنواره‌های سینمایی‌مان حذف شود و به نظر می‌رسد در این دوره قرار است قدرتمندتر از دوره‌های قبل هم برگزار شود و این ویژگی مهمی است که من در دل شور و هیجان این دوره آن را احساس می‌کنم.
نجاتی ضمن تشکر از مدیران حوزه هنری کرمان و رشت به دلیل برگزاری خوب کارگاه‌ها همچنین برگزارکنندگان جشنواره «۱۰۰» عنوان کرد: من معمولا تجربه برگزاری کارگاه درباره فیلم کوتاه را داشته‌ام اما وقتی کارگاهی در دل جشنواره فیلم ۱۰۰ برگزار می‌شود، موضوع اصلی آن «فیلم کوتاه کوتاه» است. یعنی قرار است در 100 ثانیه، شما بتوانید موضوعات خاصی را به مخاطب خود انتقال دهید و تأثیر مستقیم بر روی او داشته باشید. این ویژگی شاید کمی کار را سخت‌تر کند اما یکی از خوبی‌های آن این است که به بهانه برگزاری دوره‌های گذشته جشنواره ۱۰۰، امروز فیلم‌های برگزیده و حتی فیلم‌های راه‌نیافته به این رویداد را پیش روی خود داریم و می‌توانیم آن‌ها را هم در قالب کارگاه‌ها به نمایش بگذاریم.
وی افزود: ساختار جشنواره فیلم ۱۰۰ اساسا خیلی قرار نیست پیچیده باشد. ما بیشترین تمرکزمان را هم بر روی ایده‌یابی برای فیلم ۱۰۰ثانیه‌ای می‌گذاریم. بعد از ایده‌یابی است که به فرآیند تولید می‌رسیم و اینکه چگونه این ایده را به تصویر در آوریم. از ابتدا باید بدانیم که برای یک اثر 100ثانیه‌ای ایده‌ای را انتخاب می‌کنیم و نباید ناگهان دست روی ایده‌ای بگذاریم که نیازمند زمان طولانی باشد. نکته بعدی این است که همین ایده را چگونه باید روایت کنیم که مخاطب را تحت‌تأثیر قرار دهد؟ ما فقط 100ثانیه فرصت داریم. در فیلم کوتاه گاهی می‌گوییم شما حتی برای شخصیت‌پردازی هم وقت ندارید، چه برسد که به فیلمی که قرار است در 100ثانیه روایت شود. این‌ها اهم نکاتی است که در کارگاه‌های آموزشی مطرح کردیم و تلاش کردیم با بچه‌های علاقمند به فیلمسازی درباره آن‌ها گپ و گفت داشته باشیم.
*چه نکاتی برای تولید فیلم 100ثانیه‌ای مدنظر داشته باشیم؟
نجاتی با اشاره به پرسش‌های غالب در فضای کارگاه‌های آموزشی هم گفت: اغلب بچه‌های حاضر در این کارگاه‌ها این سوال را داشتند که برای ساخت فیلم 100ثانیه‌ای چه باید بکنیم؟ یعنی پرسش اصلی این بود که چه نکاتی را باید برای چنین تولیدی، مدنظر داشته باشیم. عده‌ای هم بودند که پیش‌تر تجربه ساخت فیلم داشته‌اند و به‌جای پرسش، فیلمنامه تازه و یا طرح‌هایی که مدنظر داشتند را ارائه می‌کردند تا درباره آن‌ها گفتگو داشته باشیم. تلاش می‌کردیم در این گفتگوها این طرح‌ها صورت بهتری برای تولید پیدا کنند.
وی افزود: در کارگاهی که در کرمان داشتیم، بعد از جلسه روز اول، از بچه‌ها خواستم برای روز دوم، هر کدام با دوربین‌های موبایل‌شان یک فیلم بسازند. گفتم هم ترس شما می‌ریزد و هم تکلیف‌مان درباره آنچه داریم درباره‌اش صحبت می‌کنیم، روشن‌تر می‌شود. به‌خصوص برای آن‌هایی که پیش‌تر تجربه‌ای در این زمینه نداشتند. خیلی از این بچه‌ها این لطف را داشتند کار را انجام دادند. شاید فیلم‌ها آن سروشکل ایده‌‌آل را هم نداشت، اما بالاخره آثاری بود با تیتراژ مشخص که می‌شد درباره آن‌ها صحبت کرد. این تجربه برای خود من بسیار جذاب بود.
این کارگردان فیلم کوتاه ادامه داد: نکته مهم این است که در قالب دو روز برگزاری این کارگاه‌ها، کار چندان زیادی هم نمی‌توان انجام داد و لذت اصلی این دوره برایم این بود که از بچه‌ها خواستم، ایده‌های‌شان را با کمک یکدیگر تقویت کنند. درباره برخی ایده‌ها حتی نظرخواهی می‌کردیم و در همین فضا برخی‌ها متوجه اشتباه خود در ایده‌پردازی می‌شدند.
*انجمن سینمای جوانان مهمتر از دانشگاه
نجاتی درباره تفاوت کارگاه‌های جشنواره‌ای با دوره‌ها و کلاس‌های آموزشی هم گفت: من همواره انجمن سینمای جوانان را مهمتر از دانشگاه دانسته و می‌دانم. در هر دو فضا هم، هم درس داده‌ام و هم درس خوانده‌ام. معتقدم حضور در جریان سینمای جوان، مانند آنجایی است که تو را درون استخر می‌اندازند تا شنا کردن یاد بگیری. قبل از آن تئوری به تو آموزش نمی‌دهند و همه چیز را در خلال کار یاد می‌گیری. در کارگاه‌های جشنواره فیلم۱۰۰ هم لااقل برای من، اولویت این نیست که کلوزآپ و لانگ‌شات را به بچه‌ها بیاموزم. نکته مهم تجربه کردن است، به‌خصوص که امروز به گوشی‌های تلفن همراهی دسترسی داریم که حتی امکان ادیت و تدوین به ما می‌دهند. حالا دیگر تکنیک کار مهم نیست، مهم آن ذهنیتی است که پشت هر کاری نهفته است. فیلم در واقع در مغز فیلمساز شکل می‌گیرد و مهمترین نکته، ایده‌ای است که به ذهن یک فیلمساز می‌رسد.
*فیلمسازان بزرگ اگر می‌توانند یک فیلم 100 ثانیه‌ای بسازند
وی با اشاره به ترکیب هنرجویان حاضر در کارگاه‌های جشنواره ۱۰۰ تأکید کرد: در میان نزدیک به 50 نفری که در این دوره حضور داشتند، افرادی را دیدم که بسیار مشتاق به فیلمسازی بودند و علاقه بسیار زیادی به سینما و تجربه ساخت فیلم داشتند. انگار می‌خواستند از هر فرصتی استفاده کنند تا این کار را تجربه کنند. واقعا هم ساخت فیلم 100 ثانیه‌ای سخت است و حتی در دوره‌ای در مصاحبه‌ای اعلام کردم، به همه فیلمسازان بزرگ سینما بگویید، اگر می‌توانند، یک فیلم 100 ثانیه‌ای هم بسازند! فیلم صدثانیه‌ای ساختن، یعنی حرفی بزرگ را در 100 ثانیه بزنید و این کار بسیار سنگینی است. بچه‌های ما بسیار با استعداد هستند و در همین کارگاه‌ها هم می‌توان افراد مستعدی را دید. برای خود من اما استعداد در درجه دوم و یا حتی سوم اهمیت قرار دارد. مهمترین نکته تلاش، کوشش و خواستن یک فرد است.
این کارگردان فیلم کوتاه در پایان درباره اهمیت برگزاری جشنواره‌هایی مانند فیلم۱۰۰، تأکید کرد: برای من که 22 سال است در عرصه فیلم کوتاه فعال هستم و فیلم می‌سازم، نفس برگزاری یک فستیوال، مهم است. جشنواره‌ها در حوزه سینمای کوتاه، عرصه پخش و فرصت دورهمی محسوب می‌شود. چه چیز بهتر از اینکه به‌واسطه برگزاری یک جشنواره، علاقمندان سینما می‌توانند به فیلمسازان معتبر و نام‌های شناخته‌شده در سینمای کوتاه، دسترسی پیدا کنند؟ چه چیز بهتر از اینکه آورده و دستاورد یک فستیوال، همین دسترسی باشد؟ چه بسا که می‌دانیم آورده‌ها و دستاوردهای بسیار دیگری هم دارند. همه این‌ها در کنار یک دیگر تبدیل به برکت برگزاری جشنواره‌ای مانند فیلم «۱۰۰» می‌شوند.
گفتنی‌ست کارگاه‌های آموزشی سیزدهمین جشنواره بین‌المللی فیلم۱۰۰ در راستای رویکرد فراتهران این جشنواره، از اوایل آذرماه در استان زنجان آغاز شده و تاکنون با حضور اساتیدی چون هادی مقدم‌دوست، حسین دارابی، محمدرضا خردمندان، محمدباقر مفیدی‌کیا، محمد پایدار و سعید نجاتی در اصفهان، مشهد، هرمزگان، قزوین، بندرعباس، تبریز، کرمان و یزد برگزار شده است.
سیزدهمین جشنواره فیلم ۱۰۰ به دبیری یوسف منصوری و به همت سازمان سینمایی سوره اوایل اسفندماه برگزار خواهد شد.
