رسانه سینمای خانگی- سینمای کودک دارد می‌میرد
تعدادی از سینماگران متذکر شدند: سینمای کودک در حال مرگ است! جشنواره فیلم کودک تنها برای تورهای گردشگری اصفهان دستاورد دارد و متأسفانه سینمای ایران و سینماگران حوزه کودک و نوجوان شاهد دستاورد جدی در این رویداد نبوده اند.
به گزارش سینمای خانگی از سینماپرس، بسیاری از اهالی سینمای کشور که جزو فعالان و دغدغه مندان سینمای کودک و نوجوان بوده و همچنان دغدغه رشد و ارتقای این سینمای مهم را دارند مدت ها است به این باور رسیده اند که وضعیت سینمای کودک و نوجوان در کشور به بحرانی ترین حالت ممکن رسیده و این گونه مهم سینمایی در حال نابودی و اضمحلال کامل است.
آن ها با تأکید بر اینکه از تولید فیلم های کودکان و نوجوانان حمایت نمی شود و تنها عده ای محدود از اهالی سینما که وابسته به برخی جریان های خاص و مافیایی هستند می توانند بودجه های هنگفت برای تولید فیلم های کودک دریافت کنند اما به دلیل عدم علاقه به این حوزه و همچنین فقدان تخصص لازم نمی توانند آثار ارزشمند برای کودکان و نوجوانان در سینمای کشور خلق کنند متذکر شدند: معضل اصلی سینمای کودک مدیران بی دغدغه هستند! این دسته از سینماگران انتقادات شدید خود را به مدیرعامل سابق بنیاد سینمایی فارابی یعنی مهدی جوادی ابراز داشتند و او را مانعی برای تولید آثار درخشان در حوزه سینمای کودک ارزیابی کردند.
متأسفانه در کشورمان توجه به سینمای کودک و نوجوان تاکنون محقق نشده و هرچند که بسیاری از دست اندرکاران و مسئولین سیاست گذار در امور سینمایی کشور سال ها است دغدغه آن را دارند که سینمای کودک در ایران به جایگاه ویژه ای دست پیدا کند و بتواند نه تنها در کشور که با کودکان جهان ارتباط برقرار نموده و سهمی در سینمای جهانی داشته باشد اما این امر به دلایل مختلف که اغلب به فقر سینمای ایران از لحاظ فنی و تکنیکی، ساختار و داستان پردازی باز می گردد محقق نشده است.
سینمای کودک و نوجوان از جمله موضوعات زیرشاخه جریان اصلی سینماست که اگر به درستی به آن پرداخته شود می تواند تاثیرات مثبت زیادی را برای نسل های آینده در زمینه های گوناگون فراهم آورد. سینمای کودک نیاز مبرم برای هر جامعه ای است و نباید سهل انگارانه از کنار آن عبور کرد. هر چند که سال های سال است سینمای کودک در ایران مورد بی مهری قرار گرفته و از سوی مسئولان و تهیه کننده ها حمایتی از این سینمای رو به زوال نمی شود.
بسیاری بر این امر اعتقاد دارند در حالی که بسیاری از کشورهای جهان تمرکز و توجه بسیار ویژه ای در زمینه تولید فیلم های داستانی و انیمیشن برای کودکان و نوجوانان شان دارند، کشور ما که طی سال های پس از پیروزی انقلاب توجه ویژه ای به این گونه مهم سینمایی داشت در سال های اخیر با نوعی رکود و بحران در این ژانر سینمایی مواجه شده است و این مسئله باعث شده تا مخاطبان اصلی این حوزه سینمایی بدل به مشتریان پر و پا قرص انیمیشن ها و فیلم های کودکانه هالیوودی بشوند؛ این اتفاق مهم زنگ خطری برای مسئولان فرهنگی و هنری کشور ما است چرا که اگر کودکان و نوجوانان ما که آینده ساز این سرزمین هستند بخواهند همچنان در غرقاب تولیدات هالیوودی دست و پا بزنند روز به روز از فرهنگ بومی خود دور شده و حلقه ارتباطی شان را با فرهنگ ملی و میهنی از دست می دهند و طی چند دهه دیگر اصلا هویتی از فرهنگ ایرانی در کشور وجود نخواهد داشت.
در همین راستا با ۱۵ تن از سینماگران مطرح و برجسته حوزه کودک و نوجوان خانم ها و آقایان: عادل بزدوده، زحل رضوی، امید نیاز، بیژن بیرنگ، سیدجواد هاشمی، بیتا منصوری، امیر مشهدی عباس، میثم معراجی، حسین ریگی، امیر سحرخیز، محمد نیک بین، حسن آقاکریمی، رهبر قنبری، عرفان لولاکی و مختار عبدالهی گفتگو کردیم که ماحصل نظرات ایشان برای مخاطبان گرامی سینماپرس نقل شده است.
عادل بزدوده نویسنده، کارگردان نمایش عروسکی و عروسک ساز در خصوص تداوم تصمیمات و کارهای غلط در حوزه سینمای بحران زده کودک و نوجوان در آستانه برگزاری جشنواره فیلم کودک گفت: سال ها است متولیان سینمای کودک و نوجوان از فیلمسازان خبره این حوزه دعوت به کار نکرده اند! آن ها باید پاسخگوی وضعیت بحران زده سینمای کودک و نوجوان باشند چرا که سیاست های آن ها این سینما را به این حال و روز انداخته است. سینمای کودک سال ها است در بستر بیماری است؛ سینمای کودک به جز چند مورد محدود و معدود فیلمی که در سال های ابتدایی پس از انقلاب ساخته شد همواره بیمار بوده است. راه حل درمان این سینما آن است که مدیران دست به یک آسیب شناسی بزنند و ببینند در تمامی سال هایی که از پیروزی انقلاب می گذرد چه بر سر این سینما آمده است.
زحل رضوی نویسنده، کارگردان و تهیه کننده حوزه انیمیشن نیز با انتقاد از وضعیت وخیم و بحرانی سینمای کودک و نوجوان اظهار داشت: پرسش بنده از متولیان سینمای کودک و نوجوان این است که مگر سینمای کودکی هم وجود دارد که برای آن جشنواره برگزار می کنند؟ سینمای کودک یک قبر خالی است که جنازه اش پوسید و تمام شد و رفت! کدام سینمای کودک و نوجوان؟ چه جشنواره ای وقتی اغلب فیلمسازان کاربلد این سینما بیکار و خانه نشین هستند؟
امید نیاز کارگردان سینما در این راستا متذکر شد: جشنواره فیلم کودک تنها برای سیگار فروش نزدیک به هتل هنرمندان و تورهای گردشگری اصفهان دستاورد دارد چرا که آن ها از برگزاری این جشنواره منافع زیاد می برند و متأسفانه سینمای ایران و سینماگران حوزه کودک و نوجوان هرگز شاهد دستاورد جدی در این رویداد نبوده اند. در روزگار نه چندان دور ویترین سینمای ایران با فیلم های کودک بود و در دنیا سینمای ایران را با آثار درخشانی مانند «بچه های آسمان» و «خانه دوست کجاست؟» می شناختند اما متأسفانه امروزه به دلیل سهل انگاری مدیران فرهنگی و سینمایی کار این سینما به جایی رسیده که جز ویران سرایی از آن باقی نمانده است.
بیژن بیرنگ کارگردان سینما و تلویزیون در گفتگو با سینماپرس اظهار داشت: جشنواره ها اغلب برای پر کردن بیلان کاری مدیران و کمک به نورچشمی های شان برگزار می شوند در غیر این صورت معنایی ندارد وقتی اغلب فیلمسازان برجسته سینمای کودک و نوجوان بیکار و خانه نشین هستند و فیلم شاخصی در این حوزه تولید نشده باز هم جشنواره برگزار کنند و دور هم جشن بگیرند! کار فارابی حمایت از فیلم هایی است که تنها در کشوهای این نهاد آرشیو می شوند! در این سال ها همواره شاهد بودیم پول های بیت المال را به دوستانی که خودشان دوست دارند می دهند که نتیجه آن هم شده فیلم هایی که اغلب شان فقط به درد آرشیو می خورند و هیچ دغدغه ای ندارند و هیچ کودکی هم با آن ارتباط نمی گیرد.
سیدجواد هاشمی بازیگر و کارگردان سینما و تلویزیون تأکید کرد: فارابی سال ها است جشنواره کودک را برگزار می کند تا نیروهایش اضافه حقوق بیشتر بگیرند! در واقع چشم امید مدیران و کارمندان فارابی به این جشنواره است و برای همین هم اصرار به برگزاری اش دارند. فارابی سال ها است جشنواره برگزار می کند برای اینکه ثابت کند نیروهایش کار می کنند! این نهاد جشنواره برگزار می کند برای اینکه نیروهایش مبالغ بیشتری دریافت کنند؛ اساساً آدم های قدیمی و تغییر ناپذیر ادوار فارابی از کارشناسان و کارمندان چشم امیدشان به این جشنواره و اضافه کار و حقوق است و به نظرم می آید که باید درک شان کرد!
بیتا منصوری تهیه کننده سینما در خصوص تداوم تصمیمات و کارهای غلط در حوزه سینمای بحران زده کودک و نوجوان در آستانه برگزاری جشنواره فیلم کودک گفت: وضعیت سینمای کودک و نوجوان بحرانی است و بنده دیگر حاضر به سرمایه گذاری برای تولید فیلم کودک نیستم. در جشنواره فیلم کودک فیلم من دو جایزه مهم گرفت؛ هم جایزه بهترین فیلم از داوران کودک و هم جایزه هیأت داوران اما همین فیلم با دو جایزه مهم از جشنواره کودک در زمان اکران با مشکلات عدیده و جدی روبرو شد و من با مرارت بسیار و چنگ و دندان توانستم فیلمم را اکران کنم.
امیر مشهدی عباس نویسنده، کارگردان و فعال فرهنگی حوزه کودک و نوجوان در این خصوص به سینماپرس گفت: پرسش بنده از مسئولان این است که چرا فیلم های ۵۰ میلیاردی در فارابی تولید می شود اما سینماگران درجه یک کودک و نوجوان از تأمین اجاره خانه شان عاجزند؟ چرا باید فیلم هایی با بودجه بیت المال تولید شده و آرشیو شوند اما هیچ کمک هزینه ای برای تولید فیلم های درخشان سینمای کودک و نوجوان اختصاص پیدا نکند؟ اصولاً مدیریت غیرمتخصص دلیل اصلی وجود بحران است؛ ما این روزها شاهد اتفاقات عجیب و غریب در این سینما هستیم. فارابی فراخوان می دهد که تنها فرصت باقی مانده برای ثبت نام در جشنواره فیلم کودک و نوجوان تا پایان مرداد ماه است در صورتی که تا جایی که بنده می دانم اغلب فیلمسازان برجسته این حوزه بیکار و خانه نشین هستند. من اتفاقاً از دوستان سوأل کردم مگر فیلمی هم هست که شما فراخوان دادید گفتند بله چند فیلم از قبل از کرونا و دوران کرونا وجود دارد که سر جمع حدود ۱۰-۱۲ فیلم می شود و با همین ها جشنواره را برگزار می کنیم.
میثم معراجی تهیه کننده و کارگردان سینما گفت: بنده از مسئولان سوأل دارم چرا به تله فیلم ها به زور پروانه سینمایی اعطا می کنند تا بتوانند آن ها را در جشنواره شرکت دهند؟ آیا بهتر نیست اگر می خواهیم جشنواره ای برگزار کنیم همه فیلم های آن به صورت واقعی فیلم های سینمایی باشند؟ یکی از نکات قابل تأمل در خصوص این دوره برگزاری جشنواره فیلم کودک و نوجوان انتخاب دبیر آن است! برای بنده جای سوأل است آیا هر فردی که مدیرعامل بنیاد سینمایی فارابی می شود باید حتماً دبیر جشنواره فیلم کودک هم باشد؟ بی شک این اتفاق غلط است و اینکه تنها دو سه ماه مانده به برگزاری جشنواره دبیر آن تعیین شود قطعاً معضل بزرگی برای جشنواره خواهد بود و این رویه باید حل شود.
حسین ریگی کارگردان سینما متذکر شد: متأسفانه حساسیت و اهمیت سینمای کودک و نوجوان درک نمی شود این در حالی است که در همه جای دنیا این سینما جدی گرفته می شود و حتی در صحبت های مدیران سینمایی ما نیز حوزه سینمای کودک همواره جدی است اما در عمل هرگز جدی گرفته نمی شود و صرفاً اگر کاری هم صورت می گیرد از روی رفع تکلیف است و عزمی برای حمایت از سینمای کودک وجود ندارد چون دغدغه ای در کار نیست. مدیران سینمایی باید از سینماگری که دغدغه کودک و نوجوان را دارد حمایت کنند. متأسفانه وضعیت امروز سینما به گونه ای شده که تهیه کنندگان اصلاً کار برای کودکان را نمی پسندند چرا که اکران مناسبی به این فیلم ها داده نمی شود و سرمایه آن ها هدر می رود. این مدیران سینمایی هستند که می توانند سینما را به سمتی هدایت کنند که دغدغه اصلی سینماگران تولید فیلم کودک باشد.
امیر سحرخیز کارگردان و مدرس حوزه انیمیشن اظهار داشت: کالاهای فرهنگی مختص به کودکان و نوجوانان در مقابل کالاهای مختص بزرگسالان قربانی شده است و از این رو نه تنها سینمای کودک و نوجوان وضعیت بحرانی دارد بلکه سایر حوزه های مرتبط مانند حوزه نشر و… مختص کودکان نیز با معضلات جدی در حال دست و پنجه نرم کردن است. بنیاد سینمایی فارابی که به عنوان متولی اصلی سینمای کودک و نوجوان شناخته می شود سال ها است اسمش با جشنواره فیلم کودک گره خورده است اما نکته اینجا است که برگزاری جشنواره فیلم کودک نیازمند تولید فیلم است و تا فیلمی نباشد قاعدتاً نمی توان جشنواره برگزار کرد از این رو بهتر است که مدیران این نهاد در گام اول اهتمام ویژه ای برای تولید فیلم های کودک داشته باشند.
محمد نیک بین تهیه کننده سینما در خصوص تداوم تصمیمات و کارهای غلط در حوزه سینمای بحران زده کودک و نوجوان در آستانه برگزاری جشنواره فیلم کودک گفت: محدود بودن بازار در حوزه سینمای کودک و نوجوان باعث دور شدن فیلمسازان و تهیه کنندگان از این عرصه شده است و بی شک اگر شرایط به خصوص در حوزه توزیع و اکران بهبود پیدا کند هنوز هستند فیلمسازانی که با طیب خاطر در این حوزه سرمایه گذاری کنند. ما باید بتوانیم یک مسیر درست را در سینمای کودک در نظر بگیریم و با قدم گذاشتن در این مسیر اصولی و درست کاری کنیم که در ابتدا زمینه برای اکران حداکثری آثار سینمای کودک در کشور فراهم شود، در گام بعدی آثار ارزشمند برای کودکان تولید گردد و در نهایت فیلم ها آنقدر دارای جذابیت باشند که مردم با جان و دل از آن ها استقبال کنند.
حسن آقاکریمی تهیه کننده و کارگردان سینما نیز به سینماپرس گفت: برگزاری جشنواره هیچ تأثیری در رشد و توسعه سینمای کودک و نوجوان ندارد و حتی اگر چند دوره هم برگزار نشود تأثیر جدی بر سینمای کودک نخواهد گذاشت. متأسفانه مدیران در پی پرکردن بیلان کاری و تبلیغات برای خود هستند! جشنواره چون محلی برای تبلیغات مدیران فرهنگی و نوعی ویترین دولتی است مورد توجه مسئولان است و اگر این جشنواره ها برای آن ها بیلان کاری محسوب نمی شد قید آن را هم می زدند!
رهبر قنبری کارگردان سینما با انتقاد شدید از وضعیت بحرانی سینمای کودک و نوجوان خاطرنشان کرد: مدیران فارابی فقط حقوق ما را پایمال می کنند و هیچ کاری برای بهبود شرایط ما و بهبود شرایط سینما انجام نمی دهند. این مدیرانی که با حقوق ده ها میلیون تومانی در نهادهایی مانند فارابی استخدام می شوند چه کاری انجام می دهند؟ با کدام سبقه و تجربه در این سمت می نشینند؟ تا کی باید ببنیم که آن ها می خواهند با حرف ها و نوشته های ما خود را فهیم جا بزنند؟ این مدیران از سخنان ما برای خودشان جلوه آرایی می کنند و هیچ کاری انجام نمی دهند درست مثل آقای جوادی که هیچ کاری انجام نداد!
عرفان لولاکی تهیه کننده آثار انیمیشن تأکید کرد: خودی و ناخودی کردن، عدم اختصاص بودجه مناسب، فقدان اکران مناسب و شوآف های مدیران بزرگترین معضل سینمای کودک و نوجوان طی سال های اخیر است که امیدواریم با حضور مدیرعامل جدید بنیاد سینمایی فارابی شاهد از بین رفتن این معضلات و تحولات مثبت و ارزشمند در این حوزه باشیم. مسئولان باید فکر اساسی در این حوزه داشته باشند. بنده نمی دانم اگر بودجه برای تولید فیلم های خوب نیست چرا برای برگزاری جشنواره ها اینقدر هزینه می شود؟ این بیماری است که در تمامی ادوار وجود داشته و مسئولان به نوعی خود را ملزم می دانند که هر سال جشنواره برگزار کنند و جز اینکه کیفیت آثار جشنواره هر سال پایین و پایین تر آمده ما شاهد هیچ عایدی مثبتی از این رخداد نبوده ایم.
مختار عبدالهی کارگردان سینما در خصوص تداوم تصمیمات و کارهای غلط در حوزه سینمای بحران زده کودک و نوجوان در آستانه برگزاری جشنواره فیلم کودک گفت: سینمای کودک تنها و غریب مانده و کسی به فکر آن نیست. بی شک مدیران سینمایی اگر بخواهند به راحتی می توانند آسیب شناسی کنند که چرا وضعیت سینمای کودک و نوجوان چنین شده است؛ بنده فکر می کنم منفعت دوستان در این ژانر کمتر هست و به همین علت هم این سینما را به حال خود رها کرده و به آن توجهی ندارند.
