رسانه سینمای خانگی- «بی‌‎مادر» هفتصد میلیونی شد

فیلم سینمایی «بی‌مادر» که از شامگاه جمعه ۱۷ آذر اکران آنلاین شد در ۴۸ ساعت توانست در آستانه ۷۰۰ میلیون فروش قرار گیرد.

به گزارش سینمای خانگی از ایرنا، فیلم سینمایی «بی‌مادر» ساخته سیدمرتضی فاطمی که از شامگاه جمعه ۱۷ آذر اکران آنلاین شد در ۴۸ ساعت توانست در آستانه ۷۰۰ میلیون فروش قرار گیرد. این رقم به ازای فروش بلیت ۶۰ هزار تومانی حاصل شده است.

فیلم «بی‌مادر» در حالی شامگاه جمعه اکران آنلاین خود را آغاز کرد که از شب قبل نسخه قاچاق آن در فضای مجازی منتشر شده بود و در همان ساعات پس از این اتفاق، عوامل فیلم از مخاطبان سینما درخواست کردند که از تماشای نسخه قاچاق خودداری کرده و نسخه باکیفیت و رسمی اثر را به طور قانونی تماشا کنند.

استقبال مردم از اکران آنلاین فیلم حاکی از آن است که مخاطبان جدی سینمای ایران به احترام حقوق مؤلفان اثر از دانلود غیرمجاز پرهیز کرده‌اند که به همین منظور عوامل فیلم «بی‌مادر» در یادداشتی از مخاطبان و اهالی فرهنگ و رسانه قدردانی کردند.

متن این یادداشت بدین شرح است:

«بگذارید حرف آخر را همین اول بزنیم. از تک‌تک شما مخاطبان ممنون هستیم و به احترامتان کلاه از سر بر می‌داریم.

برای ساخت یک فیلم و هر محصول فرهنگی موانع متعددی وجود دارد که برای عبور از هر یک خون‌دل‌ها خورده می‌شود. از هزار و یک چرخ و واچرخ‌زدن برای یافتن سرمایه‌گذار همراه گرفته تا گذر از خان‌های دریافت پروانه و سختی‌های تولید در دوران پاندمی کرونا؛ اما به یک‌باره همه این تلاش‌ها در زمانی که هیچ انتظارش را ندارید، با شنیدن خبر انتشار نسخه قاچاق فیلم‌تان در فضای مجازی و پخش گسترده و بی‌قاعده در شبکه‌های ماهواره‌ای، در کنار صدمات مادی و معنوی برای سازندگان اثر؛ آسیب هولناک اقتصادی بر بدنه نحیف سینما می‌زند.

خبر تلخ برای ما در چهل و هشت ساعت قبل این بود که سریال لو رفتن و قاچاق فیلم‌های سینمایی در ایران به «بی‌مادر» رسیده بود. آن هم دقیقاً ۲ هفته پیش از اکران آنلاین اما روی دیگر سکه تجربه شیرین همراهی و هم‌دلی شما مخاطبان عزیز و همراهی اهالی فرهنگ بود. به همت و همکاری دوستان‌مان در پلتفرم فیلم نت در کمتر از بیست و چهار ساعت فیلم بدون هیچ تبلیغی اکران شد و با همراهی شما عزیزان که حکایت از فهم و شعور شما در حمایت از حقوق مادی و معنوی اثر و دیدن قانونی فیلم داشت ورق به گونه‌ای دیگر برگشت و در کمتر از یک روز بی‌مادر فروش خوبی را تجربه کرد.

همه این پرگویی‌ها بهانه‌ای بود برای اینکه بگوییم قدردان محبت و لطف تک‌تک شما هستیم. ممنون که فیلم ما و دیگر محصولات فرهنگی را حمایت می‌کنید. بی‌مادر را از بستر قانونی و در پلنفرم فیلم‌نت بینید.»

رسانه سینمای خانگی- منتقدان فیلم کمدی را بهتر ببینند

سیدجمال ساداتیان با اشاره به سختی‌های ساخت فیلم اجتماعی و تمایلش به تولید یک فیلم کمدی گفت:‌ اگر بعضی فیلم‌های کمدیِ در حال اکران با استقبال زیاد مخاطب مواجه شده‌اند باید توجه کرد که تماشاگرانش به زور به سینما نرفته‌اند و در همین زمینه اگر با سعه صدر بیشتری با فیلم‌ها برخورد شود، همزمان فیلم‌های خوب اجتماعی و کمدی را می‌توان در سینماها عرضه کرد.

به گزارش سینمای خانگی، این سینمادار و تهیه‌کننده سینما در گفت‌وگویی با ایسنا درباره اینکه چرا مدت‌هاست فیلمی نمی‌سازد، بیان کرد: به نظرم سینما در حال حاضر به یک تعارض رسیده، در حالی که باید تنوع موضوع داشته باشد تا مخاطبی که این تنوع را دوست دارد به سینما بیاید. آن نوع فیلمی که خود من دوست دارم بسازم در دسته فیلم‌های اجتماعی است که حتماً تمایل دارم رگه‌هایی از نقد اجتماعی و معضلات موجود در جامعه را هم در آن داشته باشم تا تلنگری زده شود چرا که سینما می‌تواند آینه جامعه باشد ولی الان حس می‌کنم ممیزی‌ها و نگاهی که به این جنس کارها وارد می‌شود اجازه نمی‌دهد به راحتی فیلمی ساخته شود.

او ادامه داد:‌ البته این شرایط فقط مربوط به الان نیست و در گذشته هم که امکان بیشتری برای ساخت این نوع فیلم‌ها فراهم بود، باز هم سایه توقیف و ممیزی بر سر فیلم‌های اجتماعی وجود داشت، اما با این حال فیلم‌ها به سختی از این جریان عبور می‌کردند و به نمایش می‌رسیدند در حالی که به نظرم می‌رسد با وجود اینکه این روزها گفته می‌شود فیلم‌های اجتماعی هم باید بسازیم، حداقل آنطور که من دلخواهم است، بستر مناسب برای ساخت این نوع فیلم‌ها فراهم نیست چون فکر می‌کنم فیلم‌ها باید آنطوری ساخته شوند که مردم دوست دارند نه آنطور که مسئولان دوست دارند.

ساداتیان درباره اینکه با وجود فیلم‌های نسبتا متنوعی که در حال اکران هستند، فقط فیلم‌های کمدی در صدر جدول فروش قرار دارند که به نوعی نشان می‌دهند مردم سینمارو فعلاً تماشای فیلم‌های کمدی را ترجیح می‌دهند و آیا خودش نمی‌خواهد همراستا با این ذائقه مخاطب فیلم کمدی بسازد؟ گفت: این را رد نمی‌کنم که دوست دارم فیلم کمدی بسازم بخصوص آنکه فکر می‌کنم فیلم‌های اجتماعی‌ که الان اکران می‌شوند دو اشکال دارند؛ اول اینکه حرف فیلم خیلی به درستی روایت نشده که شاید بخاطر ضعف خود نویسنده‌ها باشد و دیگر آنکه بخاطر آنچه در سیستم نظارتی وجود داشته، به نظر می‌رسد نوعی خودسانسوری به وجود آمده است؛ در نتیجه فیلم‌ها دارای موضوع‌های اجتماعی هستند اما در بیان مفاهیم الکن مانده‌اند؛ در حالی که اگر اعتمادسازی شود فیلم‌های اجتماعی خوب ساخته خواهد شد.

وی افزود: علی‌رغم استقبال خوبی که مخاطب از فیلم‌های کمدی در این چند ماه داشته، به نظرم فیلم‌های اجتماعی هم می‌توانند به فروش خوبی برسند. به عنوان مثال اگر اجازه داده می‌شد «برادران لیلا» اکران شود، حتی با وجود قصه بسیار تلخی که داشت، حداقل سه، چهار میلیون نفر آن را در سینماها تماشا می‌کردند گرچه آمارها نشان می‌دهد با وجود قاچاق فیلم، تعداد زیادی از مردم آن را دیدند. بجز این مورد، فکر می‌کنم در همین شرایطی که استقبال از کمدی زیاد است، جنس فیلم‌هایی که اصغر فرهادی می‌سازد هم با وجود تلخی‌هایش مردم را به سینما می‌کشاند. 


او درباره ارزیابی خود از اکران فیلم‌های کمدی روی پرده نیز گفت: به نظرم فیلم‌ها یک ظاهر دارند و یک باطن و ممکن است به لحاظ ظاهر ایرادهایی به آن گرفته شود عده‌ای در جامعه بگویند فلان فیلم بدآموزی دارد، در حالی که باید به باطن آن توجه کرد. یادم می‌آید فیلم «دایره زنگی» را که ساختیم، با وجود ظاهر طنزش حرف‌هایی را در خود داشت که برخی جور دیگر آن را برداشت کردند. این فیلم کاراکتری به نام «سرهنگ» داشت که اسم اعلاحضرت را می‌آورد و همین مسئله عده‌ای را برافروخته کرد و سبب توقف در اکران فیلم شدند و کلا فضا را غبارآلود کردند. در صورتی که توضیح داده شد این فقط ظاهر قضیه است و اصل ماجرا چیز دیگری است. به هر حال ذات یک اثر فرهنگی همین است که همه مثل هم فکر نمی‌کنند و تنوع برداشت وجود دارد. درباره فیلم‌هایی که الان روی پرده هستند مثل فیلم «هتل» نیز ممکن است به لحاظ ظاهری، برخی فقط داستان مردی را ببینند که پنهان‌کاری‌هایی در زندگی‌اش دارد؛ چیزی که قطعا در جامعه هم وجود دارد و نمی‌توان منکر آن شد ولی آن عده طرح موضوع را هم بدآموزی می‌دانند در حالی که این‌ها بدآموزی نیست و اتفاقا از نگاه من کاملا آموزنده است چرا که باید به نتیجه‌ای که ضمیر ناخودآگاهِ مخاطب از فیلم می‌گیرد توجه کرد؛ این که نشان داده می‌شود هیچ بار کجی به مقصد نمی‌رسد و هرچه تلاش کنید یک سری اتفاق‌ها را مخفی کنید بالاخره افشا می‌شوند. اتفاقاً خوبی ماجرا همین است که چنین پیام‌هایی وقتی در قالب طنز بیان شود، تاثیر اجتماعی بیشتری هم دارد.


ساداتیان بیان کرد:‌ ما افرادی را در سطح جامعه داریم که تعدادشان زیاد نیست ولی حضورشان اثرگذار است. آن‌ها معمولا نگاهی منفی نسبت به فیلم‌ها دارند، همانطور که فیلم‌هایی مثل «چهارشنبه سوری»، «برف روی کاج‌ها» و حتی «جامه‌دران» گرفتار این نگاه‌های منفی شد. این افراد بدترین نگاه ممکن را در آثار سینمایی دارند و اصرار بر توقیف یا سانسور می‌کنند در صورتی که معتقدم باید با سعه صدر بیشتری فیلم‌ها را نگاه کنند و لایه‌های بیرونی ماجراها را نیز ببینند. من نمی‌گویم تمام فیلم‌های امروز سینما بسیار خوبند اما معتقدم برخی فیلم‌های کمدی روی پرده لایه‌هایی درونی‌ دارند که به ضمیر ناخودآگاه تماشاگر تلنگر می‌زنند. 

این سینمادار ادامه داد: در بازدیدهایی که از بعضی سینماهای خودم پس از اکران فیلم‌های کمدی داشتم، کاملا مشخص است که چند فیلم مخاطب زیادی جذب کرده‌اند و مثلاً در بین مخاطبان فیلم‌های «فسیل» و «هتل» کمتر تماشاگری را دیدم که بعد از بیرون آمدن از سالن غر بزند. این هم طبیعی است چون قرار نیست همه از هر فیلمی خوششان بیاید ولی در بررسی شرایط یک فیلم باید ببینیم آیا معدل تماشاگرانش نسبت به آن نظر مثبت دارند یا خیر، در واقع جمعیت معدل باید در اولویت باشد نه یک عده محدود که ممکن است از فیلم خوششان نیاید یا نسبت به آن نقد داشته باشند. درباره این دو فیلمی که این چنین مورد اقبال قرار گرفته‌اند، مطمئن باشید که مردم به زور برای تماشای آن‌ها به سینما نرفته‌اند. کسانی را که برای دومین یا سومین بار به تماشای این دو فیلم رفته‌اند، نمی‌توان به زور به سینما برد، پس حتماً با رغبت بوده چون فیلم‌ها هم سر و شکل خوبی داشتند و هم حاوی پیام‌هایی بودند. ضمن اینکه حرف‌های رکیک و شوخی‌های زننده برای خنداندن مخاطب نیز در این فیلم‌ها ندیدیم.


ساداتیان در پایان با اشاره به رونق سینماها پس از رکود دوران کرونا و شرایط اجتماعی سال قبل و درباره اینکه آیا چرخ سینما را همچنان فیلم‌های کمدی باید بگرداند؟ بیان کرد:‌ اعتقادی بر حذف فیلم‌های کمدی ندارم ولی به نظرم فیلم‌های اجتماعی را که در ادوار گذشته روی پرده سینماها داشتیم، باید بتوانیم باز هم اکران کنیم. باید فیلم‌هایی داشته باشیم که رفتارهای اجتماعی و عملکردهای حاکمیتی در آن‌ها نقد شوند. هیچ اشکالی ندارد اگر چنین نقدهایی را ببینیم و این درست نیست که فکر کنیم طرح نقد باعث تضعیف حاکمیت می‌شود چون اتفاقا تلنگری برای اصلاح خواهد بود و اگر تنوع ژانر در سینما جدی شود، همزمان فیلم اجتماعی و کمدی خوبی خواهیم داشت. 

رسانه سینمای خانگی- مروری بر شش دهه فیلمسازی مهرجویی

داریوش مهرجویی کارگردان مولف سینما در حالی در ۸۴ سالگی دارفانی را وداع گفت که طی ۶ دهه گذشته همواره حضوری فعال و تأثیرگذار در سینمای ایران داشت.

به گزارش سینمای خانگی از مهر، کمتر از ۷۲ ساعت از اتفاق تلخ درگذشت داریوش مهرجویی و همسرش می‌گذرد و هنوز سینمای ایران از ابعاد این فاجعه، در بهت است، هنوز پیام‌های تسلیتی برای او صادر می‌شود و هنوز این سوال مطرح است که انگیزه قاتل یا قاتلانشان چه چیزی بوده است. در این میان تحلیل‌ها فراوان است، این تحلیل‌ها از صحبت‌های عامه مردم فراتر رفته و حتی پا به روزنامه‌ها و رسانه‌های رسمی هم گذاشته است، فقط کافی است سری به صفحه نخست روزنامه‌های صبح دیروز بزنید تا با گوشه‌ای از این تحلیل‌ها مواجه شوید.

این اتفاق به قدری تلخ بود که رئیس سازمان سینمایی در پیام رسمی خود، بر لزوم روشن شدن ابعاد این جنایت تأکید کرد و وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی هم برای پیگیری ماجرای قتل داریوش مهرجویی و همسرش جلسه فوق‌العاده برگزار کرد.

با این همه اما آنچه باید بپذیریم، از دست دادن یکی از کارگردانان کهنه‌کار و تأثیرگذار سینمای ایران است. کارگردانی مولف که با آنکه فیلم‌های متاخرش حتی سخت‌ترین هوادارانش را هم راضی نمی‌کرد اما نمی‌توان کتمان کرد که از چهره‌های شاخص جریان موج نو در سینمای پیش از انقلاب بود و در سال‌های پس از انقلاب هم همچنان در عرصه فیلمسازی فعال بود و آثار تاثیرگذاری خلق کرد.

در این گزارش، مروری کوتاه بر کارنامه این هنرمند فقید داشته‌ایم.

داریوش مهرجویی که در جوانی برای تحصیل در رشته فلسفه به کالیفرنیا رفته بود، در اواسط دهه ۴۰ به ایران بازگشت و در اولین تجربه فیلم «الماس ۳۳» را کارگردانی کرد. فیلمی بسیار پرهزینه که در گیشه شکست خورد و نتوانست توجه ویژه‌ای را هم از سوی علاقه‌مندان سینما به سمت خود جلب کند.

او ۲ سال بعد، با همکاری غلامحسین ساعدی، فیلمنامه «گاو» را در قالب اقتباسی از مجموعه داستان «عزاداران بیل» نوشت و اینگونه یکی از مهمترین فیلم‌های کارنامه خود را در حالی که هنوز از مرز ۳۰ سالگی عبور نکرده بود، کارگردانی کرد.

عزت‌الله انتظامی در نمایی از فیلم «گاو»

فیلم «گاو» با بازی درخشان عزت‌الله انتظامی، از آثار شاخص موج نوی سینمای ایران بود که در تقابل با سینمای مبتذل پیش از انقلاب شکل گرفته بود. پخش تلویزیونی فیلم «گاو» در اولین ماه‌های پس از انقلاب و مهر تأیید امام خمینی (ره) بر آن، به‌عنوان سینمایی که می‌تواند در جمهوری اسلامی ایران استمرار پیدا کند، به این فیلم جایگاهی تاریخی هم داد.

مهرجویی یک سال بعد از «گاو» براساس فیلمنامه‌ای از علی نصیریان، فیلم «آقای هالو» را کارگردانی کرد که نصیریان خود ایفاگر نقش اصلی آن هم بود.

در نخستین سال از دهه ۵۰ مهرجویی در همکاری دیگری با علی نصیریان به عنوان بازیگر نقش اصلی، فیلم اقتباسی «پستچی» را کارگردانی کرد اما اتفاق ویژه در کارنامه فیلمسازی این کارگردان در دهه ۵۰، در سال ۵۳ رقم خورد.

فیلم سینمایی «دایره مینا» حاصل اقتباس دیگری از قصه‌های غلامحسن ساعدی در کارنامه مهرجویی بود. فیلمی با سوژه تلخ و مرتبط با معضلات اجتماعی که براساس برخی روایت‌ها، بازتاب‌های رویکرد انتقادی آن بود که منجر به تسریع در تأسیس سازمان انتقال خون ایران شد.

داریوش مهرجویی در پشت صحنه «دایره مینا»

«دایره مینا» دومین فیلم توقیفی کارنامه مهرجویی بعد از «گاو» محسوب می‌شود به نحوی که صدور پروانه نمایش برای آن سه سال طول کشید و مدیریت وقت سینمای ایران تمایلی به اکران عمومی آن نداشت. فیلم بعدها در جشنواره‌های خارجی هم خوش درخشید و در سال ۵۷ توانست به اکران عمومی برسد.

«مدرسه‌ای که می‌رفتیم» عنوان آخرین فیلم داریوش مهرجویی در دهه ۵۰ و اولین فیلم رسمی‌اش در سال‌های پس از پیروزی انقلاب است. فیلمی که مانند آثار قبلی مهرجویی همچنان علی نصیریان و عزت‌الله انتظامی در آن ایفای نقش می‌کردند و داستانش مرتبط با حال و هوای انقلابی آن سال‌های ایران بود.

در سال‌های پایانی دهه ۵۰ و ابتدای دهه ۶۰ داریوش مهرجویی برای مقطعی کوتاه به فرانسه مهاجرت می‌کند اما بازگشت او به میدان کارگردانی سینما در میانه دهه ۶۰ منجر به اتفاقاتی ویژه در کارنامه این فیلمساز می‌شود.

«اجاره‌نشین‌ها» به‌عنوان یکی از موفق‌ترین فیلم‌های کمدی سینمای بعد از انقلاب، در سال ۶۵ و براساس طرحی که داریوش مهرجویی در پاریس نوشته بود، به تولید رسید که در آن شاهد درخشش بازیگرانی همچون عزت‌الله انتظامی، اکبر عبدی، حمیده خیرآبادی و فردوس کاویانی بودیم. فیلم هر چند مورد استقبال مخاطبان قرار گرفت اما منتقدانی هم داشت که شاخص‌ترین آن‌ها محسن مخملباف بود.

اکبر عبدی در نمایی از «اجاره‌نشین‌ها»

مخملباف در نامه‌ای معروف به مدیریت وقت بنیاد سینمایی فارابی در واکنش به فیلم «اجاره‌نشین‌ها» نوشت: «دو ساعت پیش که فیلم را دیدم حاضر بودم به خودم نارنجک ببندم و مهرجویی را بغل کنم و با هم به آن دنیا برویم.»

مهرجویی در گام بعدی خود فیلم «شیرک» را با فیلمنامه مشترکی با کامبوزیا پرتوی و به تهیه کنندگی مسعود کیمیایی ساخت که از معدود فیلم‌های نوجوانانه کارنامه این فیلمساز هم محسوب می‌شود.

سال ۶۸ اما سالی است که «هامون» در سینمای ایران متولد می‌شود. فیلمی مهم در تاریخ سینمای ایران که داریوش مهرجویی با نقش‌آفرینی درخشان و ماندگار خسرو شکیبایی آن را کارگردانی کرد و همچنان از نگاه برخی منتقدان، شاخص‌ترین فیلم کارنامه این فیلمساز محسوب می‌شود. همان فیلمی که هنوز هم که هنوز است بریده‌هایش در شرایط مختلف در فضای مجازی دست به دست می‌شود.

«بانو»، «سارا» و «پری» عناوین فیلم‌هایی است که داریوش مهرجویی در سال‌های ابتدایی دهه ۷۰ کارگردانی کرد و همان‌طور که از عناوین آن‌ها مشخص است، وجه بارز آن‌ها تمرکز بر دنیای قهرمانان زن بود.

در ادامه همین مسیر هم فیلم «لیلا» در سال ۷۵ ساخته شد که جایگاه لیلا حاتمی را بعد از ۲ تجربه همکاری با پدرش زنده‌یاد علی حاتمی، به‌عنوان یکی از بازیگران تأثیرگذار، در سینمای ایران تثبیت کرد.

لیلا حاتمی در نمایی از فیلم «لیلا»

«درخت گلابی» را هم داریوش مهرجویی با اقتباس از داستانی به قلم گلی ترقی در سال ۷۶ کارگردانی کرد. فیلمی که با روایت سرگشتگی‌های یک نویسنده، همچنان بخشی از دغدغه‌های فلسفی مهرجویی در سینما را نشان می‌داد.

«دختر دایی گم‌شده» و «میکس» را هم مهرجویی در سال‌های پایانی دهه هفتاد کارگردانی کرد.

دهه هشتاد را مهرجویی با کارگردانی فیلم تلخ و تکان‌دهنده «بمانی» آغاز کرد. فیلمی اپیزودیک با روایت‌هایی از دخترانی که قربانی تنگ‌نظری بزرگ‌ترهای خود می‌شوند.

۲ سال بعد اما فیلمی با حال و هوای کاملاً متفاوت با امضای مهرجویی به سرانجام رسید؛ «مهمان مامان» در سال ۸۲ و در قالب اقتباس از داستانی به قلم هوشنگ مرادی کرمانی کارگردانی شد. پروژه‌ای که مهرجویی نسخه‌ای سریالی از آن را هم در اختیار تلویزیون قرار داد و در اکران عمومی هم یکی از موفق‌ترین آثار این فیلمساز در برقراری ارتباط با مخاطب عام بود.

داریوش مهرجویی در پشت‌صحنه «سنتوری»

سه سال بعد اما نوبت به جنجالی‌ترین فیلم کارنامه این فیلمساز رسید. در سال ۸۵ فیلم «سنتوری» در جشنواره فیلم فجر رونمایی شد و علاوه‌بر سیمرغ بهترین بازیگر نقش اول مرد برای بهرام رادان، سیمرغ بلورین بهترین فیلم از نگاه تماشاگران را هم به دست آورد. اما فیلم نتوانست به راحتی وارد چرخه اکران عمومی شود و حاشیه‌ها باعث توقیف آن شد. بعدها نسخه قاچاق فیلم به‌صورت گسترده در دسترس مخاطبان قرار گرفت.

بعد از حواشی فیلم «سنتوری» در نیمه دوم دهه هشتاد، مهرجویی ۲ فیلم «طهران، تهران» و «آسمان محبوب» را ساخت که هیچ‌یک آثاری درخور توجه در کارنامه این فیلمساز به حساب نیامدند.

گویی بعد از حواشی فیلم «سنتوری» مسیر فیلمسازی داریوش مهرجویی به سمت و سویی رفت که دیگر نتوانست به دوران اوج خود بازگردد. او در دهه ۹۰ چهار فیلم «نارنجی‌پوش»، «چه خوبه که برگشتی»، «اشباح» و «لامینور» را کارگردانی کرد که هیچ‌کدام حتی علاقه‌مندان پیگیر سینمای ایران این فیلمساز را هم راضی نکرد.

نمایی از «لامینور» آخرین فیلم داریوش مهرجویی

زنده‌یاد داریوش مهرجویی ۶ دهه از ۸ دهه عمر خود را به فیلمسازی و سینما اختصاص داد و هیچ‌گاه از کسب تجربه‌های تازه در این عرصه، خسته نشد. او فیلمسازی بود که با تمام فراز و فرودها در کارنامه‌اش، خاطرات بسیاری را برای سینمادوستان ایرانی به یادگار گذاشته است. او به معنای واقعی یک عاشق سینما بود.

رسانه سینمای خانگی- قاچاق، راهی برای نمایش فیلم‌های بدون مجوز

دبیر ستاد صیانت از آثار سینمایی سازمان سینمایی گفت: با بررسی اولیه که صورت گرفته امکان درز و نشر فیلم از سازمان سینمایی و وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی وجود ندارد.

به گزارش سینمای خانگی، جعفر انصاری‌فر در گفت وگو با ایرنا اظهار داشت: با توجه به کدگذاری صورت گرفته و واترمارک کردن فیلم‌ها و استفاده از بی سی پی، امکان درز و نشر آثار سینمایی از سازمان سینمایی خیلی پایین است. نمی‌گویم صفر است اما خیلی پایین است و اگر یک روزی این اتفاق با هک رخ دهد با بررسی‌هایی که صورت خواهد گرفت، با آن برخورد می‌کنیم.

وی در این باره که ممکن است این درز کار خود صاحبان فیلم‌ها باشد، گفت: هر امکانی وجود دارد. وقتی فیلم در دفاتر فیلمسازی می‌رود سطح دسترسی‌ها تعریف نمی‌شود البته ما گفتیم با استودیوها مکاتبه‌ای شود وقتی فیلمی ساخته می‌شود کسانی که به اثر دسترسی دارند سطح این دسترسی را به ما باید اعلام کنند.

انصاری‌فر خاطرنشان کرد: این عامل پیشگیرانه است که به زودی اتفاق می‌افتد و استودیوها برای هر فیلمی باید مشخص کنند که چه کسانی به فیلم‌ها دسترسی دارند تا اگر زمانی قاچاق و نشری اتفاق بیفتد و با بررسی فنی پلیس کار خیلی راحت‌تر خواهد بود تا این چنین مسائلی کشف و شناسایی شود.

استودیوها برای هر فیلمی باید مشخص کنند که چه کسانی به فیلم‌ها دسترسی دارند

وی ادامه داد: خیلی از این فیلم‌ها در جشنواره‌های خارجی شرکت کردند و یا پخش‌کننده خارجی داشتند و این از حیطه صلاحیتی و قضایی کشور ما خارج است و اتفاق در خارج از کشور می‌افتد. احتمال این که در آنجا هم سهوا یاعمدی اتفاقی بیفتد وجود دارد. هر اتفاقی و هر سناریویی قابل طرح است.

خود مالکان و آثار هم باید شکایت کنند

انصاری‌فر گفت: اگر اتفاقی بیفتد شکایت می‌کنیم. خود مالکان و آثار هم باید شکایت کنند. چون در منشور فضای مجازی است که پلیس فتا پیگیری می کند اما اگر از داخل کشور باشد به آن دسترسی یافته و به مراجع قضایی معرفی می‌کنیم.

وی یادآوری کرد: چند سال پیش فیلمی بیرون نشر پیدا کرد و فردی که مسوول و صاحب اثر بود مدعی بود که فیلم را به شکلی به سازمان سینمایی داده و با همان واترمارک سازمان قاچاق شده است. این را چند جا هم اعلام کرد. همان موقع پیگیری کردیم و شکایت را انجام داد و نهایتا فردی که شناسایی شد یکی از عوامل دفتری بود که در یکی از شهرستان‌ها دستگیر و مشخص شد اصلا ربطی به سازمان نداشته است.

انصاری‌فر درباره شکایت صاحبان آثار قاچاق شده هم گفت: هنوز شکایتی نکرده‌اند. به آنها اعلام کردیم شکایت کنند. از بین دو تا از فیلم‌هایی که قاچاق شدند یکی از فیلم‌ها پخش کننده بین‌المللی دارد و مطمئن هستم. در چند جشنواره هم پخش شده است. خیلی احتمال این که از خارج از کشور اتفاق افتاده باشد وجود دارد ولی باز باید بررسی شود.

ما در مقام تایید موضوع و یا قضاوت نیستیم

وی خاطرنشان کرد: ما در مقام تایید موضوع و یا قضاوت نیستیم. فقط بررسی فنی پلیس، فضای مجازی و پیدا کردن ای پی است که کمک می‌کند اثر کجا درز پیدا کرده است. بعد از آن می‌توانیم اعلام کنیم که چه اتفاقی افتاده است.

انصاری‌فر گفت: اما در مورد یکی از فیلم‌ها، فیلمی بود که از سال ۹۵ به دلایلی که نمی‌دانم اکران نشده است و این قضیه چند سال ادامه پیدا کرده است. کارگردان این فیلم در خارج از کشور است. به ما اعلام کرده و چند بار تهدید و یا اعلام نظر کرده که اگر برای فیلم من مجوز صادر نشود خودم آن را منتشر خواهم کرد و این فیلم منتشر شده است.

وی اظهار داشت: نخستین چیزی که به ذهن متبادر می‌شود احتمالا خود کارگردان و یا کسانی که دسترسی کامل به اثر داشتند این کار را انجام داده‌اند. باز ما هم می‌گوییم اگر احیانا فقط تهدید بوده و این کار را نکرده است و حس می‌کند فیلم قاچاق شده است، اگر شکایتی کند بررسی می‌شود.

انصاری‌فر با اشاره به نشست ستاد صیانت با مسوولان مربوطه فنی پلیس برای همکاری بیشتر در این زمینه گفت: اگر این همکاری اتفاق بیفتد خیلی بهتر می‌توانیم بحث مدیریت فضای مجازی در حوزه قاچاق را انجام دهیم.

وی در پاسخ به این که سه فیلم در ۳۶ ساعت منتشر شده است. آیا این موضوع عجیب نیست که آثار سه فرد در دفاتر پخش مختلف، پیش از اکران منتشر شده است؟ توضیح داد: در مقام ظن نیستم فقط کارم بررسی و احقاق حقوق صاحبان آثار است این که چنین اتفاقی می‌افتد نهادهای نظارتی باید نظر دهند و من صلاحیت این حوزه را ندارم.

انصاری‌فر درباره همکاری پلیس فتا و این که در طول سال‌های گذشته چرا این همکاری در این زمینه نیفتاده است؟ گفت: در زمان حاضر، فیلم‌های خیلی مطرح جهان قاچاق می‌شود. این چیزی نیست که فکر کنید صددرصد جلوی این را بتوانیم بگیریم. پیش از این، مساله فنی داریم که باید آن را تقویت کنیم. با توجه به پخش عمده فیلم‌ها در قضای مجازی، با این تحولات فناورانه باید همگام باشیم و از پروتکل‌های دیگر جاها اعم از بلاک‌چین استفاده کنیم که این کار احتمال قاچاق، نشر، درز و سرقت را کاهش می‌دهد اگر چه صد درصد اتفاق نمی‌افتد.

از پروتکل‌های دیگر جاها اعم از بلاک‌چین باید استفاده کنیم که این کار احتمال قاچاق، نشر، درز و سرقت را کاهش می‌دهد

وی خاطرنشان کرد: سازمان سینمایی اقدام‌هایی در دست انجام دارد و سینماشهر هم در کدگذاری کارهایی می‌کند که اعلام خواهد شد.

انصاری‌فر گفت: قرار است به عنوان سازمان سینمایی کمک کنیم ارتقای ضریب حفاظتی فیلم‌ها و آثار بالاتر رود و این کار باید انجام شود و تهیه‌کننده‌ها هم باید این کار را انجام دهند.

به دلیل عدم عضویت در کنوانسیون کپی‌رایت نمی‌توانیم در مقابل قاچاق فیلم‌ها احقاق حق کنیم

وی درباره بحث کپی رایت هم اظهار داشت: ما عضو کنوانسیون کپی رایت نیستیم و در دنیا هم خیلی از آثار قاچاق می‌شود که شکایت کرده و خسارات خیلی خوبی می‌گیرند. به دلیل همین عدم عضویت، اگر فیلم‌ها و آثار ما را سرقت و در خارج از کشور و یا شبکه‌های ماهواره‌ای پخش کنند نمی‌توانیم احقاق حق کنیم.

انصاری‌فر گفت: به همین خاطر پروپوزالی تهیه شده که جزئیات آن را نمی‌توانم بگویم تا ببینیم در شرایط فعلی با توجه به این عدم عضویت اگر قاچاقی اتفاق افتاد اگر در حوزه وزارت ارشاد و سازمان سینمایی است به افرادی که متضرر شدند کمک کنیم.

اراده سازمان سینمایی و ستاد صیانت جلوگیری از قاچاق است

وی افزود: به هر صورت، اراده سازمان سینمایی و ستاد صیانت جلوگیری از قاچاق است و تمام راهکارها از جمله حفاظتی را پیگیری می‌کند. پلیس کمک می‌کند تا منشا قاچاق را پیدا کند. اما موضوع، پیشگیری است که باید با فناوری آن را انجام دهیم و اگر اتفاقی بیفتد و یا غرض سیاسی در پشت قضیه و یا تجاری باشد نکته دیگری است و موضوعیت برای ستاد صیانت ندارد و جای دیگری باید آن را پیگیری کند.

پشت پرده اتفاقات اخیر در جامعه‌ی سینمایی، خانه‌سینما، و قاچاق فیلم‌ها

مدیرکل دفتر نظارت بر مراکز، مشاغل و مجامع سازمان سینمایی با اشاره به اینکه ثبت صنوف سینمایی در وزارت کار غیر قانونی است که در دوره‌های قبل با مشورت غلط برخی مدیران صورت گرفته، تأکید کرد: اصناف خانه سینما باید برای رسیدگی به مطالبات خود در وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی ثبت شوند.

به گزارش رسانه سینمای خانگی به نقل از خبرگزاری ایلنا، سال گذشته سینمای ایران درگیر حواشی بسیاری بود که این حواشی بعضاً به شرایط اجتماعی و سیاسی کشور نیز مربوط می‌شد تاجایی‌که به طور کل سینمای ایران را در سالی که گذشت در شرایطی ملتهب قرار داد و به همین دلیل از این پس هر تصمیم و اقدام سازمان سینمایی برای رسیدگی به مشکلات ایجاد شده، بسیار مهم و تأثیرگذار در آینده سینمای ایران خواهد بود. اینکه این تصمیمات چه خواهد بود و کدام محورهای اصلی سینمای ایران را هدفگذاری خواهد کرد را با حسین طلابیگی (مدیرکل دفتر نظارت بر مراکز، مشاغل و مجامع سازمان سینمایی) در میان گذاشتیم. در ادامه مشروح این گفتگو را می‌خوانید:

در سالی که گذشت سینما با فراز و فرودهای فراوانی همراه بود که بخشی از آن درباره به خطر افتادن معیشت سینماگران بود. قطعاً فعالیت موسسات سینمایی، غیر سینمایی، موسسات پخش داخلی و بین‌المللی نیز به امرار معاش قشری از سینماگران مربوط می‌شود. به اعتقاد شما این مراکز چه اقداماتی را به عنوان راهکارهای اصلی مورد توجه قرار دادند؟

سال ۱۴۰۱ با حواشی متعددی شروع شد، یکی از این حواشی که در ادامه سال‌های گذشته بود به بحث بیماری کرونا و تعطیلی بعضی از مراکز و مؤسساتی مربوط می‌شد که تأثیر بسزایی بر مرحله تولید و سرمایه‌گذاری در سینمای ایران داشته است، مسئله بعدی متأسفانه اغتشاشاتی است که باز باعث جنجال‌آفرینی‌هایی در حوزه هنر به‌ویژه سینما شد و باعث کند شدن روندی بود که تقریباً بعد از مهار بیماری کرونا توسط دولت اتفاق افتاده بود و این اغتشاشات یک برنامه هدفمند بود که اقتصاد کشور و به تبع آن اقتصاد سینما را نشانه گرفته بود و اینها در حوزه مخصوصاً فرهنگ و سینما باعث رکود دوباره تولید و فعالیت برخی از مؤسسات سینمایی شد. البته بخشی از این اغتشاشات و در اصل بروزهای بیرونی‌اش بیشتر نمایشی بود یعنی بخشی از بدنه سینما همچنان به کار خودشان ادامه دادند، آنها فعالیت‌هایی را انجام داده و می‌دهند که سال‌های گذشته به دلیل شیوع کرونا انجام نشده بودند و همچنین در سال جدید پیگیر برنامه‌های تولیدی‌شان شده‌اند چراکه دیگر مشکل کرونا وجود ندارد که بخواهد تعطیلی ایجاد کند. در آن زمان به واسطه دستورالعمل‌هایی که باید در تولیدات رعایت می‌شد و همچنین در حوزه نمایش فیلم، سینماها با چالش مواجه شده بودند به طوری که باید فاصله اجتماعی رعایت می‌شد یا در ساعاتی باید سالن‌ها تعطیل می‌شدند، مسایلی به وجود آمده بود اما ظاهراً برخلاف فضایی که ایجاد شده بود، تولیدات با اطلاعات کمتر یا به صورت چراغ خاموش برای بی‌حاشیه‌تر کردن فرایند تولید برای جلوگیری از شکل‌گیری حاشیه برای عوامل جریان تولید فعال بود. 

در حوزه اغتشاشات و واکنش‌های سیاسی نیز سال گذشته جشنواره فیلم فجر نشان داد که علی‌رغم فضاسازی‌های فراوان برای به تعطیلی کشاندن جشنواره توسط بدخواهان سینما، این رویداد با رونق برگزار شد و حتی دو فیلم بیشتر از سال ۱۴۰۰ یا سال‌های گذشته که با ۲۲ فیلم برگزار می‌شد، به دلیل ترافیک فیلم‌ها در بخش انتخاب به جدول بخش مسابقه اضافه و این دوره از جشنواره با ۲۴ فیلم داوری شد و همچنین حواشی کمتری نسبت‌ به سال‌های گذشته اتفاقا افتاد. درنهایت درباره جشنواره در سالی که گذشت، خوشبختانه می‌توان گفت فیلم‌ها خیلی حواشی اساسی نداشتند و با حضور مردم جشنواره پرشوری را شاهد بودیم.

در حوزه تولیدات غیر سینمایی هم جشنواره فیلم کوتاه را داشتیم که به اذعان کارشناسان خیلی خوب برگزار شد. جشنواره سینما حقیقت که تولیدات مستند در آن‌جا به نمایش درمی‌آید، هم به‌خوبی برگزار شد. فیلم‌های بسیاری هم در جشنواره‌ها حضور داشتند که نشان‌دهنده فعالیت خوب موسسات تولید آثار سینمایی و غیرسینمایی است. بنابراین شاید خیلی بروز آنچنانی در حوزه درونی سینما نداشتیم ولی مشکلی که موثرتر از این حواشی بود، بحث افزایش هزینه‌های تولید و اجاره‌ی مکان و لوکیشن بود که متأسفانه چالش‌هایی را برای مؤسسات، به خصوص موسسات تولید مستند و آثار غیر سینمایی ایجاد کرد. بنابراین با هدف کمک به این موسسات، دولت سیزدهم در ابتدای شروع به کارش یکی از برنامه‌هایی که در دستور کار خودش قرار داد، کمک به رفع موانع تولید برای ایجاد بنگاه‌های تولیدی توسط بخش خصوصی بود که با توجه به کارگروه رفع موانع تولید که در وزارت اقتصاد فعال شده، خیلی از مشکلاتی که در حوزه مجوزها بود را برطرف کردند و با همکاری‌هایی که در وزارتخانه‌ها و مجموعه‌های مختلف دولتی اتفاق افتاد و هم‌افزایی یکسری سامانه‌ها که برخی از آن‌ها پیش‌تر نیز فعال بودند و متصل کردن آن‌ها به درگاه ملی مجوزها، سرعت صدور مجوز به‌سرعت بالا رفت و با سرعت بیشتری مجوز برای اشخاص صادر شد. درنهایت در وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی و مخصوصاً در سازمان سینمایی نیز سامانه صدور مجوزهای این سازمان به سامانه درگاه ملی مجوزهای دولت متصل شد و سرعت صدور مجوز به‌ صورت قابل توجهی افزایش پیدا کرد.

یکی از اقدامات دیگری که در این حوزه انجام شد، این بود که ما از طریق برگزاری سمینارهایی با مراکز استان‌ها که صدور مجوز در مراحل اولیه‌اش در این مراکز شکل می‌گیرد، توجیهات کامل برای مدیران کلی که به تازگی در دولت مستقر شده‌اند را ارائه دادیم و به کارشناسان آموزش‌های لازم داده شد تا بتوانند با این سامانه همراهی کنند تا کار صدور مجوز برای ارباب‌رجوع به‌سرعت اتفاق بیفتد و خوشبختانه با ایجاد ارتباط از طریق سامانه پیام‌رسان‌های داخلی که با استان‌ها برقرار است در حال حاضر اگر مشکلی در استان برای یکی از  ارباب‌رجوع‌ها و مراجعه‌کننده‌ها پیش بیاید بلافاصله با کارگروهی که در سازمان سینمایی در مجموعه دفتر نظارت بر مراکز و مشاغل فعال است، در میان گذاشته می‌شود و مشکل پیگیری و رفع خواهد شد.

می‌توان گفت برای اولین‌بار است که چنین ارتباطی را به‌ صورت گسترده در سطح کشور و مراکز استان‌ها صورت داده‌ایم. از طرفی مجوزهایی که  تمدید می‌شوند، مجوزهایی هستند که به‌صورت دائمی صادر می‌شود و بخش خصوصی دیگر نیاز ندارد هر سال یا چند سال یک‌بار برای تمدید آن مراجعه کند. بر این اساس در سال ۱۴۰۱ در کل کشور برای ۳۸ مؤسسه تولید اعم از غیر سینمایی، سینمایی و پخش و پخش بین‌الملل مجوز صادر شد و برای ۴۸ مؤسسه هم در حوزه‌های مختلف که عرض شد، مجوز تمدید صادر شده که این تمدیدها دائمی‌ست و نیاز به مراجعه مجدد هم ندارد.

این آمار نشان از رشد تعداد مؤسسات دارای مجوز  در حوزه سینما است و از طرفی ما برای نظارت بر فعالیت این مؤسسات هم برنامه‌هایی را طرح ریزی کرده‌ایم که بر اساس آن از این مؤسسات بازدید می‌شود و بر چگونگی و نحوه فعالیت آنها نظارت خواهد شد. در عین‌حال موسسات هم مشکلاتشان را مطرح می‌کنند تا اگر این مشکلات از طرف ما قابل‌حل باشد، به سرعت پیگیری شود. ما سعی می‌کنیم راه‌حلی برای مشکلات در نظر بگیریم که منجر به حل آنها شود. در اصل این بازرسی‌ها صرفاً جهت نظارت بر فعالیت موسسات نیست بلکه بحث برطرف کردن مشکلات مؤسسات را در این بازدیدها در نظر می‌گیریم.

بحث ارزشیابی هنرمندان به چه مرحله‌ای رسید و این ارزشیابی بر چه اساسی صورت می‌گیرد و چه کارکردی برای سینمای ایران دارد؟

معیار ارزشیابی براساس مصوبه شورایعالی انقلاب فرهنگی در رابطه با ارزشیابی هنرمندان است. در آن مصوبه شرایط و ضوابط این ارزشیابی تعریف‌ شده است. یک کمیته تخصصی در معاونت‌های مربوطه تشکیل می‌شود که در حوزه سازمان سینمایی و معاون سینمایی، کمیته تخصصی سینما با حضور سه نفر از کارشناسان حوزه سینما که باید حداقل دارای درجه یک هنری یا مدرک دکترای هنر در رشته سینما باشند، تشکیل می‌شود و رئیس آن کمیته هم رئیس سازمان سینمایی است و مدیرکل دفتر نظارت بر مراکز و مشاغل، دبیر آن شورا است.

این کمیته تخصصی در اصل یک کمیته مشورتی است. پس از این‌که ارزشیابی هنرمندان براساس معیارهایی که در مصوبه شورایعالی انقلاب فرهنگی مشخص شده، انجام شد این نتایج به شورای ارزشیابی هنرمندان مستقر در وزارت ارشاد ارسال خواهد شد و در آن‌جا هم شورایی با حضور رئیس و دبیر کمیته تشکیل می‌شود که مباحث طرح‌ شده در  کمیته تخصصی مورد ارزیابی قرار خواهد گرفت و آثار هنرمندان بررسی می‌شود و بر اساس آن تصمیم نهایی برای پیشنهاد ارائه شده توسط کمیته تخصصی در درجه‌های مختلف و هنری از جمله درجه ۱ ، ۲ ، ۳ ،۴ و ۵ گرفته خواهد شد. آن‌چه مسلم است در این شورا ارزش هنری آثار هنرمندان بررسی می‌شود که به یکی از این درجات گفته‌ شده، ختم خواهد شد. درنهایت براساس این درجات، هنرمندان قضاوت می‌شوند. درجه‌بندی‌ها در اصل مزیت‌هایی هم برای هنرمند دارد که یکی از این مزیت‌ها این است که درجه هنری ارائه شده معادل مدرک تحصیلی محاسبه می‌شوند. درجات هنری ۱ معادل دکترا درجه ۲ معادل کارشناسی ارشد، درجه ۳ معادل کارشناسی، درجه ۴ معادل فوق‌دیپلم و ۵ معادله دیپلم محاسبه خواهد شد. البته این به‌معنای آن نیست که درجه‌بندی هنرمندان صرفا برای معادل‌سازی درجه با مدرک تحصیلی باشد و این تنها یکی از مزیت‌های این مورد است و یکی دیگر از مزیت‌هایش این است که  هنرمندان درجه ۱ و ۲ می‌توانند در دانشگاه‌ها و مراکز آموزش عالی در رشته‌های مختلف که  مدرک هنری آن را دریافت کرده‌اند، مبادرت به تدریس کنند و در جشنواره‌ها یا در شوراهای تخصصی و شوراهای هنری مثل کمیته تخصصی به‌عنوان مشاور از ظرفیت هنری این‌ عزیزان استفاده خواهد شد.

البته کسانی که درجه یک هنری دریافت می‌کنند در مجموعه پیشکسوتان وزارت ارشاد هم عضویت خواهند داشت و مزیت‌های دیگری هم به اهتمام رئیس سازمان در این حوزه پیش‌بینی شده که در صورت تصویب اطلاع‌رسانی خواهد شد.

 سال گذشته برخی سینماگران با مشکلات قضایی مواجه شدند و این یکی از پر رنگ‌ترین حواشی سال ۱۴۰۱ در سینمای ایران بود. برای رسیدگی به این موضوع چه تعاملاتی با قوه قضاییه صورت گرفته است؟

رفع مسائل و مشکلات سینماگران یکی از دغدغه‌های سازمان سینمایی به‌عنوان متولی سینمای ایران است البته این مشکلات صرفاً مربوط به سال ۱۴۰۱ نبود سال‌های گذشته هم مباحث و مشکلاتی برای هنرمندان پیش آمده که به‌عنوان مرجع رسیدگی به امور سینماگران، دفتر نظارت بر مراکز و مشاغل به آن‌ها رسیدگی می‌کند. از ابتدای سال گذشته نیز مشکلات حقوقی و قضایی که برای مستندسازان پیش آمده بود در تعامل با مراکز امنیتی و مخصوصا با توجه ویژه دادستان محترم کل کشور، معاونین محترم ایشان مخصوصا معاون حقوق عامه و پیشگیری از وقوع جرم و مشاور محترم دادستانی این مشکلات پیگیری و حل شد.

سال گذشته شاهد شرایطی در حوزه مسائل سیاسی و اغتشاشات بودیم که متأسفانه نقش هنرمندان در این مورد بیشتر از همیشه بود. دشمنان خارجی و داخلی که از ظرفیت و جایگاه بالای هنرمندان، به‌خصوص هنرمندان سینما به خوبی آگاه هستند و می‌دانند که آنان در بین مردم جایگاه اجتماعی بالایی دارند، سعی کردند با برانگیختن احساسات این عزیزان، آن‌ها را درگیر حواشی و مسائل سیاسی کنند که متأسفانه باتوجه به اینکه هنرمندان ما در زمینه سیاسی تخصصی ندارند، بیشترشان تحت تأثیر احساسات هستند و همین افراد مورد سوءاستفاده در موج‌سواری رسانه‌ای دشمنان قرار گرفته و درگیر حواشی شدند. تعداد زیادی از این افراد نیز از روی ناآگاهی مباحثی را طرح کردند که واقعیت نداشته و در شأن آن‌ها نبود که اینگونه اعتبار خود را خرج مطامع دشمن کنند و فضای کاذبی ایجاد کنند اما متأسفانه برخی از طریق تحریک عواطف جوانان موجب بروز مشکلاتی در جامعه و درگیری‌هایی در سطح کشور شدند که مردم را هم دچار مشکل کردند.

سازمان سینمایی برای پیگیری این مسئله و حل مشکلات، برنامه‌های مختلفی را طرح‌ریزی کرد و با تعداد زیادی از این هنرمندان از طریق تماس تلفنی یا حضوری گفتگو شد تا این عزیزان از مباحث پشت پرده سوءاستفاده‌های شبکه‌های معاند در فضای مجازی یا شبکه‌های ماهواره‌ای آگاه شوند. حتی جلساتی متعدد در سازمان سینمایی یا موسسات تابعه تشکیل شد و این دوستان دعوت شدند و با حضور کارشناسان و مسئولان مجموعه امنیتی، انتظامی و قضایی وقایع و اتفاقاتی که منجر به آشوب‌ها شد برای آنها تشریح و تعداد زیادی از این دوستان توجیه شدند اما با وجود توجیهات صورت گرفته و عدم همراهی تعداد زیادی از این دوستان با این شبکه‌ها، دشمن به تحریک احساسات هنرمندان و هنردوستان ادامه می‌داد و هنوز آن‌ها درگیر این فضای ملتهب می‌شدند و به جهت اینکه روال قانونی و توجیهی برای این دوستان طی شده بود و گفتگوهای زیادی هم علی‌رغم ادعای اینکه نظام جمهوری اسلامی اهل گفتگو نیست، صورت گرفت، بازهم برخی دوستان و هنرمندان عزیز روی احساسات و عواطف درگیر ماجراهایی شدند و درنهایت برای این افراد پرونده‌هایی در مراجع قضایی تشکیل شد و برخی از این پرونده‌ها به محکومیت‌هایی منجر شد. در این مرحله و حتی پس از تشکیل پرونده باز هم با مراجع قضایی صحبت شد و در گفتگو با هنرمندان و تعاملاتی که شکل گرفته بود، بار دیگر بخشی از این مسائل برطرف شد. در این مورد مراجع قضایی و به خصوص دادستانی محترم همراهی بسیاری با ما داشتند و حتی در برخی موارد قاضی پرونده با افراد صحبت کرد، شرایط تشریح شد و بخشی از این تعاملات به بازنگری در پرونده‌ها منجر شد که در نهایت شاهد بودیم با درخواست رئیس قوه قضاییه و با عفو پدرانه رهبر معظم انقلاب به همه کسانی که در این اغتشاشات درگیر بودند، پرونده‌هایی که برای این افراد تشکیل شده، بدون درج سوءپیشینه همه پاک شد. خوشبختانه با تعاملاتی که ایجاد شد همه این مسائل برطرف شد اما متأسفانه برخی از این افراد هنوز بعد از این همه عطوفت نظام باز به کار خودشان ادامه دادند و طبق قانون دوباره فراخوانده شدند و با آن‌ها گفتگو شد. در حال حاضر نیز محرومیت‌هایی که باقی‌مانده‌ای از ماجراهای اخیر بوده در حال رفع شدن است.

البته باید بگویم فعالیت‌های صورت گرفته از سوی سازمان سینمایی از موضع جایگاه اقتدار نظام بود و اینگونه نبود که موقعیت ضعفی به دلیل شرایط، ایجاد شده باشد. تعامل با هنرمندان یک  امر دوسویه بود که  باید اتفاق می‌افتاد؛ در اصل این اقدامات نوعی آگاهی‌رسانی به هنرمندان بود که آن‌ها را متوجه شرایط کنیم. به هر حال ما با هنرمندان سال‌ها فعالیت کردیم و خودمان بخشی از این هنرمندان هستیم. مدیرانی که درحال‌حاضر در سازمان سینمایی فعالیت می‌کنند جدای از این عزیزان نیستند و سال‌ها با این دوستان در فعالیت‌های سینمایی همکار بوده‌اند و شرایط آن‌‌ها را می‌دانند و مطلع هستند که هر کدام از این دوستان چه روحیاتی دارند. همواره نیز سعی شده با تعامل و گفتگو مسأیل و مشکلات برطرف شود.

یکی از مطالبات سینماگران در سال‌های اخیر ارتباط بهتر سازمان سینمایی با خانه سینما و صنوف است، چه اقداماتی در بهبودی این ارتباط صورت گرفته است؟

در این دولت مدیران سازمان سینمایی در بالاترین سطح که آقای خزاعی رئیس سازمان سینمایی هستند و تعداد زیادی از دیگر مدیران از جمله خودِ بنده، آقای سهرابی و… عضوی از خانواده سینما هستیم و هر کدام از ما در صنوف سینمایی عضو هستیم بنابراین با شروع این دولت، برنامه سازمان سینمایی تعامل با صنوف سینمایی و خانه سینما بوده است.

متأسفانه از حدود ۵ هزار سینماگری که در صنوف مختلف سازمان در خانه سینما فعالیت می‌کنند حدود ۴ تا ۵ درصد از افراد همیشه دنبال مباحث شخصی خودشان و یا مطالبات سیاسی بوده‌اند و جریان خانه سینما را در سال‌های گذشته که مربوط به این دوره هم نمی‌شود، همیشه به انحراف کشیده‌اند. وظیفه ذاتی خانه سینما رسیدگی به مشکلات سینماگران و مطالبات معیشتی آن‌ها است اما کسانی که به دنبال مسائل دیگری غیر از وظایف‌ صنفی بوده‌اند و خارج از قاعده رفتار کرده‌اند، در دوره‌های مختلف خانه سینما را با مشکلاتی مواجه کرده‌اند.

متأسفانه در دوره‌ای هم با اشتباهاتی که از سوی حتی برخی از مدیران سازمان سینمایی اتفاق افتاده و راهنمایی‌های نادرست آن‌ها، صنوف سینمایی به وزارت کار معرفی شدند تا از آنجا مجوز صنف کارگری دریافت کنند درحالیکه طبق مصوبه شورایعالی انقلاب فرهنگی، مجموعه‌هایی که در حوزه فرهنگ و هنر و خصوصاً سینما و تئاتر فعالیت می‌کنند باید مجوز فعالیت خودشان را از وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی دریافت کنند، اما صنوف سینمایی به بخش ثبت شرکت‌ها برای صنوف کارگری معرفی شده، شناسه ملی دریافت کرده‌اند و این در حالی است که صنوفی که مجوز فعالیت از وزارت کار دریافت کرده‌اند در خانه سینمایی که مجوز فعالیت از وزارت ارشاد دریافت کرده، قرار دارند. همه این مسائل ما و مدیران خانه سینما را دچار مشکل کرده است. بنابراین برای حل این مشکل تمام این عزیزان باید مجوز فعالیتشان  را به‌عنوان اصناف هنری از وزارت ارشاد و سازمان سینمایی دریافت کنند.

درحال حاضر مشکلات اساسنامه‌ای و حقوقی که بهانه عدم تشکیل صنوف در وزارت ارشاد بود هم توسط وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی رفع شده است و صنوفی که از وزارت کار مجوز فعالیت دریافت کرده‌اند، نمی‌توانند برای تشکیل خانه سینما از وزارت ارشاد مجوز بگیرند و طبق مصوبه وزارت کار هم صنوف کارگری و کارفرمایی با هم نمی‌توانند یک  اتحادیه یا تشکل ایجاد کنند و به همین دلیل تهیه‌کنندگان و کارگردانان و عرضه‌کنندگان یا پخش‌کننده‌های فیلم که خودشان را به ‌عنوان مجموعه کارفرمایی ثبت کرده‌اند، نمی‌توانند با صنوف دیگری که به‌ عنوان صنوف کارگری ثبت شده‌اند، یک‌جا اتحادیه یا خانه سینما تشکیل بدهند و بر همین اساس دوباره دچار مشکل شده‌اند.

در بین برخی صنوف چنددستگی وجود دارد و حتی در صنف تهیه‌کنندگان که از چهار تشکل، اتحادیه تهیه‌کنندگان تشکیل شده اختلافاتی وجود دارد. سازمان سینمایی برای رفع این اختلافات چه اقداماتی داشته است؟

خیلی از هنرمندان صنوف مختلف حاضر نبودند که صنف خود را به عنوان یک صنف کارگری در وزارت کار ثبت کنند و فشارهایی که از طرف خانه سینما به این صنوف برای ثبت در وزارت کار وارد شد، انشقاقی بین هنرمندان ایجاد کرد که نمونه آن بین چهار تشکل تهیه‌کنندگان سینما دیده می‌شود. یکی از مشکلات این است که تشکل‌های تهیه‌کنندگان نتوانستند به یک تشکل واحد تبدیل شوند. یکی از این تشکل‌ها که قانوناً مجوز خودش را از وزارت ارشاد گرفته از مجموعه خانه سینما اخراج شده و الان هم به این وضعیت اعتراض دارد و البته این تنها مربوط به صنف تهیه‌کنندگان نمی‌شود و صنوف دیگری هم هستند که به این وضعیت خانه سینما اعتراض دارند. این مشکلات در سال‌های گذشته و در طول سالیان متمادی پیش آمده و نباید توقع رفع فوری آن‌ها را داشته باشیم، حل این مسئله نیاز به زمان دارد. ما درحال‌ رایزنی با مدیران خانه سینما هستیم که بتوانیم مشکلات را با همفکری هم حل کنیم که البته درحال‌حاضر خیلی از مباحث سینماگران از طریق خانه سینما و در تعامل با وزارت ارشاد در حال حل شدن و برطرف شدن است.

بخشی از تعاملاتی که با خانه سینما در حال حاضر وجود دارد بحث معرفی سینماگران به سازمان امور مالیاتی برای بخشودگی مالیاتی، مباحث داوری‌های خانه سینما، رسیدگی به مسائلی چون شورای حل اختلافی که به اختلافات سینماگران در حوزه قراردادها و فعالیت‌هایشان رسیدگی می‌کند و موارد دیگر است. در کنار آن مباحث معرفی این عزیزان به صندوق اعتباری هنر هم در حال انجام است و همچنین معرفی بیمه‌ای این عزیزان، پیگیری بیمه تکمیلی و مباحث این‌چنینی نیز در حال حاضر درحال انجام است و ما معتقدیم که نباید اختلافاتی که امروز وجود دارد سینماگران را دچار مشکل کند.

در پایان این بحث باید به این نکته اشاره کنم، در حوزه اختیارات حاکمیتی که عرض شد وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی و مخصوصاً سازمان سینمایی باید پاسخ‌گوی مسائل مرتبط با سینما به مراجع مختلف از جمله مراجع نظارتی مثل مجلس شورای اسلامی، قوه قضاییه، مراجع امنیتی و غیره باشد؛ بنابراین بخش زیادی از این مسائل که متأسفانه ازسوی برخی از سینماگران درباره آن دقتی صورت نمی‌گیرد متوجه سازمان سینمایی است، سازمان باید پاسخ‌گوی وظایف تعریف شده در قوانین باشد. موضع‌گیری‌های سیاسی خانه سینما در ماجراهای اغتشاشات اخیر مشکلات موجود را پیچیده‌تر و کمک به هنرمندان این حوزه را سخت‌تر می‌کند. امیدواریم در سال جدید با تعاملی که بین خانه سینما و سازمان سینمایی صورت خواهد گرفت، مشکلات برطرف شده و خانه به ریل قانونی برگردد.

برخی سینماگران معتقد هستند که در انتخابات خانه سینما تخلفاتی صورت گرفته است که بعضاً از سازمان سینمایی نیز خواستار رسیدگی به این تخلفات شده‌اند. سازمان سینمایی چه اقداماتی در این مورد داشته است؟

مجوز فعالیت خانه سینما طبق قانون و مصوبه شورایعالی انقلاب فرهنگی توسط وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی صادر می‌شود و سازمان سینمایی به‌عنوان بازوی مشورتی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، مشورت تخصصی ارائه خواهد داد. در خصوص برگزاری انتخابات خانه سینما نماینده‌ای از وزارت ارشاد در انتخابات خانه سینما حضور پیدا کرد و انتخابات با اختلافاتی که در مجموعه آن جلسات بود، برگزار شد و چند صنف از جمله یک نفر از صنف تهیه‌کنندگان هم به نحوه برگزاری انتخابات اعتراض داشتند که اعتراض خودشان را به وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی ارائه دادند. سازمان سینمایی هم نظر کارشناسی خودش را به دبیرخانه هیأت رسیدگی به امور مراکز فرهنگی ارائه داد و با توجه به این‌که مرجع رسیدگی به این مسائل دبیرخانه هیأت رسیدگی به امور مراکز فرهنگی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی است؛ آنچه آن‌ها تصمیم بگیرند مرجعیت قانونی دارد و سازمان سینمایی در این خصوص مسئولیتی ندارد.

با جدی‌تر شدن اکران آنلاین در سینمای ایران، چه اقدامات تازه‌ای جهت جلوگیری از قاچاق فیلم‌های سینمایی صورت گرفته است و دفتر نظارت بر مراکز، مشاغل و مجامع چه برنامه‌ای برای سال آینده دارد؟

خوشبختانه در سازمان سینمایی مخصوصاً مؤسسه سینما شهر اقدامات خوب و قابل‌توجهی پیش‌بینی‌شده است. چه به‌لحاظ سخت‌افزاری و چه نرم‌افزاری امکاناتی در نظر گرفته شده که بخش زیادی از این مشکلات را برطرف خواهد کرد. ان‌شاءالله بزودی آن دستاوردها هم توسط مؤسسه سینما شهر رونمایی خواهد شد و توضیحات مبسوط و گوناگون ارائه خواهد شد. با توجه به اتفاقاتی که درحوزه قاچاق فیلم‌ها رخ داده و نگرانی‌هایی که ایجاد شده است مشکلات موجود رصد شده و انشا‌الله بخش قابل توجهی از آن هم برطرف خواهد شد. البته مجموعه صیانت از آثار فرهنگی و هنری که در سازمان سینمایی فعالیت می‌کند با توجه به شیوه‌های جدید قاچاق و مسائل این‌چنینی در حال بروز رسانی دستورالعمل‌های لازم با نگاه کارشناسی است و بر اساس آن اطلاع‌رسانی به‌موقع انجام خواهد گرفت.

در شرایط اقتصادی حاضر آیا برای معرفی سینماگران کم‌بضاعت به صندوق اعتباری هنر اقداماتی صورت گرفته است؟

با توجه به محدودیت منابعی که در صندوق اعتباری هنر وجود دارد و متأسفانه وضعیتی که در ۲ تا۳ سال گذشته در رابطه با کرونا و ایجاد مشکلاتی در معیشت سینماگران به وجود آمد، تعداد زیادی از سینماگران جهت مشکلات معیشتی و همچنین مباحث مربوط به بیمه و بیمه تکمیلی به سازمان سینمایی مراجعه کرده‌اند و به صندوق اعتباری هنر معرفی شده‌اند. دفتر نظارت بر مراکز، مشاغل و مجامع به‌عنوان مجموعه کارشناسی سازمان سینمایی در شناسایی و رصد این افراد برای معرفی به صندوق اعتباری شیوه‌نامه‌ای را تدوین کرد و در حال حاضر در حال بررسی و گذراندن مراحل نهایی است که برطبق آن شیوه‌نامه و معرفی این عزیزان به صندوق اتفاقات خوبی خواهد افتاد که هر چه بیشتر بتواند عدالت را در این خصوص برقرار کند و حقوق کسی پایمال نشود.

و در پایان؛ اولویت‌های دفتر نظارت بر مراکز، مشاغل و مجامع برای سال جدید چیست؟

دفتر نظارت بر مراکز، مشاغل و مجامع، برای سال جدید موارد ذیل را مدنظر قرار داده است:

۱- به‌روز آوری آیین‌نامه‌ها و دستورالعمل‌های حوزه فعالیت این دفتر

۲- طراحی سامانه صدور معرفی‌نامه به صندوق اعتباری هنر

۳- راه‌اندازی سامانه ارزشیابی هنرمندان برای سهولت طی این مراحل توسط هنرمندان سینما

۴-طراحی و اجرای بانک جامع اطلاعات سینماگران ایران

۵- روز آمد سازی شرح وظایف دفتر

۶- رفع مشکلات صدور مجوز مؤسسات سینمایی

۷- برنامه ریزی مدون برای آموزش کارشناسان ادارات کل استانها برای نظارت هدفمند بر سالن‌های سینما و مؤسسات دارای مجوز

۸- پیگیری مشکلات معیشتی و کمک به رفع گرفتاری هنرمندان و دست اندرکاران سینما در مراجع قضایی و حقوقی

۹-سایر وظایف مرتبط با حوزه اختیارات دفتر​

۱۰- تعامل هرچه بیشتر با ادارات کل استانها برای رفع مشکلات سینماگران استان‌ها و شهر‌های مختلف کشور

خروج از نسخه موبایل