رسانه سینمای خانگی- قاچاق، راهی برای نمایش فیلم‌های بدون مجوز

دبیر ستاد صیانت از آثار سینمایی سازمان سینمایی گفت: با بررسی اولیه که صورت گرفته امکان درز و نشر فیلم از سازمان سینمایی و وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی وجود ندارد.

به گزارش سینمای خانگی، جعفر انصاری‌فر در گفت وگو با ایرنا اظهار داشت: با توجه به کدگذاری صورت گرفته و واترمارک کردن فیلم‌ها و استفاده از بی سی پی، امکان درز و نشر آثار سینمایی از سازمان سینمایی خیلی پایین است. نمی‌گویم صفر است اما خیلی پایین است و اگر یک روزی این اتفاق با هک رخ دهد با بررسی‌هایی که صورت خواهد گرفت، با آن برخورد می‌کنیم.

وی در این باره که ممکن است این درز کار خود صاحبان فیلم‌ها باشد، گفت: هر امکانی وجود دارد. وقتی فیلم در دفاتر فیلمسازی می‌رود سطح دسترسی‌ها تعریف نمی‌شود البته ما گفتیم با استودیوها مکاتبه‌ای شود وقتی فیلمی ساخته می‌شود کسانی که به اثر دسترسی دارند سطح این دسترسی را به ما باید اعلام کنند.

انصاری‌فر خاطرنشان کرد: این عامل پیشگیرانه است که به زودی اتفاق می‌افتد و استودیوها برای هر فیلمی باید مشخص کنند که چه کسانی به فیلم‌ها دسترسی دارند تا اگر زمانی قاچاق و نشری اتفاق بیفتد و با بررسی فنی پلیس کار خیلی راحت‌تر خواهد بود تا این چنین مسائلی کشف و شناسایی شود.

استودیوها برای هر فیلمی باید مشخص کنند که چه کسانی به فیلم‌ها دسترسی دارند

وی ادامه داد: خیلی از این فیلم‌ها در جشنواره‌های خارجی شرکت کردند و یا پخش‌کننده خارجی داشتند و این از حیطه صلاحیتی و قضایی کشور ما خارج است و اتفاق در خارج از کشور می‌افتد. احتمال این که در آنجا هم سهوا یاعمدی اتفاقی بیفتد وجود دارد. هر اتفاقی و هر سناریویی قابل طرح است.

خود مالکان و آثار هم باید شکایت کنند

انصاری‌فر گفت: اگر اتفاقی بیفتد شکایت می‌کنیم. خود مالکان و آثار هم باید شکایت کنند. چون در منشور فضای مجازی است که پلیس فتا پیگیری می کند اما اگر از داخل کشور باشد به آن دسترسی یافته و به مراجع قضایی معرفی می‌کنیم.

وی یادآوری کرد: چند سال پیش فیلمی بیرون نشر پیدا کرد و فردی که مسوول و صاحب اثر بود مدعی بود که فیلم را به شکلی به سازمان سینمایی داده و با همان واترمارک سازمان قاچاق شده است. این را چند جا هم اعلام کرد. همان موقع پیگیری کردیم و شکایت را انجام داد و نهایتا فردی که شناسایی شد یکی از عوامل دفتری بود که در یکی از شهرستان‌ها دستگیر و مشخص شد اصلا ربطی به سازمان نداشته است.

انصاری‌فر درباره شکایت صاحبان آثار قاچاق شده هم گفت: هنوز شکایتی نکرده‌اند. به آنها اعلام کردیم شکایت کنند. از بین دو تا از فیلم‌هایی که قاچاق شدند یکی از فیلم‌ها پخش کننده بین‌المللی دارد و مطمئن هستم. در چند جشنواره هم پخش شده است. خیلی احتمال این که از خارج از کشور اتفاق افتاده باشد وجود دارد ولی باز باید بررسی شود.

ما در مقام تایید موضوع و یا قضاوت نیستیم

وی خاطرنشان کرد: ما در مقام تایید موضوع و یا قضاوت نیستیم. فقط بررسی فنی پلیس، فضای مجازی و پیدا کردن ای پی است که کمک می‌کند اثر کجا درز پیدا کرده است. بعد از آن می‌توانیم اعلام کنیم که چه اتفاقی افتاده است.

انصاری‌فر گفت: اما در مورد یکی از فیلم‌ها، فیلمی بود که از سال ۹۵ به دلایلی که نمی‌دانم اکران نشده است و این قضیه چند سال ادامه پیدا کرده است. کارگردان این فیلم در خارج از کشور است. به ما اعلام کرده و چند بار تهدید و یا اعلام نظر کرده که اگر برای فیلم من مجوز صادر نشود خودم آن را منتشر خواهم کرد و این فیلم منتشر شده است.

وی اظهار داشت: نخستین چیزی که به ذهن متبادر می‌شود احتمالا خود کارگردان و یا کسانی که دسترسی کامل به اثر داشتند این کار را انجام داده‌اند. باز ما هم می‌گوییم اگر احیانا فقط تهدید بوده و این کار را نکرده است و حس می‌کند فیلم قاچاق شده است، اگر شکایتی کند بررسی می‌شود.

انصاری‌فر با اشاره به نشست ستاد صیانت با مسوولان مربوطه فنی پلیس برای همکاری بیشتر در این زمینه گفت: اگر این همکاری اتفاق بیفتد خیلی بهتر می‌توانیم بحث مدیریت فضای مجازی در حوزه قاچاق را انجام دهیم.

وی در پاسخ به این که سه فیلم در ۳۶ ساعت منتشر شده است. آیا این موضوع عجیب نیست که آثار سه فرد در دفاتر پخش مختلف، پیش از اکران منتشر شده است؟ توضیح داد: در مقام ظن نیستم فقط کارم بررسی و احقاق حقوق صاحبان آثار است این که چنین اتفاقی می‌افتد نهادهای نظارتی باید نظر دهند و من صلاحیت این حوزه را ندارم.

انصاری‌فر درباره همکاری پلیس فتا و این که در طول سال‌های گذشته چرا این همکاری در این زمینه نیفتاده است؟ گفت: در زمان حاضر، فیلم‌های خیلی مطرح جهان قاچاق می‌شود. این چیزی نیست که فکر کنید صددرصد جلوی این را بتوانیم بگیریم. پیش از این، مساله فنی داریم که باید آن را تقویت کنیم. با توجه به پخش عمده فیلم‌ها در قضای مجازی، با این تحولات فناورانه باید همگام باشیم و از پروتکل‌های دیگر جاها اعم از بلاک‌چین استفاده کنیم که این کار احتمال قاچاق، نشر، درز و سرقت را کاهش می‌دهد اگر چه صد درصد اتفاق نمی‌افتد.

از پروتکل‌های دیگر جاها اعم از بلاک‌چین باید استفاده کنیم که این کار احتمال قاچاق، نشر، درز و سرقت را کاهش می‌دهد

وی خاطرنشان کرد: سازمان سینمایی اقدام‌هایی در دست انجام دارد و سینماشهر هم در کدگذاری کارهایی می‌کند که اعلام خواهد شد.

انصاری‌فر گفت: قرار است به عنوان سازمان سینمایی کمک کنیم ارتقای ضریب حفاظتی فیلم‌ها و آثار بالاتر رود و این کار باید انجام شود و تهیه‌کننده‌ها هم باید این کار را انجام دهند.

به دلیل عدم عضویت در کنوانسیون کپی‌رایت نمی‌توانیم در مقابل قاچاق فیلم‌ها احقاق حق کنیم

وی درباره بحث کپی رایت هم اظهار داشت: ما عضو کنوانسیون کپی رایت نیستیم و در دنیا هم خیلی از آثار قاچاق می‌شود که شکایت کرده و خسارات خیلی خوبی می‌گیرند. به دلیل همین عدم عضویت، اگر فیلم‌ها و آثار ما را سرقت و در خارج از کشور و یا شبکه‌های ماهواره‌ای پخش کنند نمی‌توانیم احقاق حق کنیم.

انصاری‌فر گفت: به همین خاطر پروپوزالی تهیه شده که جزئیات آن را نمی‌توانم بگویم تا ببینیم در شرایط فعلی با توجه به این عدم عضویت اگر قاچاقی اتفاق افتاد اگر در حوزه وزارت ارشاد و سازمان سینمایی است به افرادی که متضرر شدند کمک کنیم.

اراده سازمان سینمایی و ستاد صیانت جلوگیری از قاچاق است

وی افزود: به هر صورت، اراده سازمان سینمایی و ستاد صیانت جلوگیری از قاچاق است و تمام راهکارها از جمله حفاظتی را پیگیری می‌کند. پلیس کمک می‌کند تا منشا قاچاق را پیدا کند. اما موضوع، پیشگیری است که باید با فناوری آن را انجام دهیم و اگر اتفاقی بیفتد و یا غرض سیاسی در پشت قضیه و یا تجاری باشد نکته دیگری است و موضوعیت برای ستاد صیانت ندارد و جای دیگری باید آن را پیگیری کند.

رسانه سینمای خانگی- وقتی صاحبان اثر حتی شکایت هم نمی‌کنند

دبیر ستاد صیانت از آثار سینمایی سازمان سینمایی گفت:در ماجرای قاچاق فیلم‌ها ما حامی و سمت سینماگران هستیم و قطعا مجرمان سرقت‌ فیلم‌ها را شناسایی کرده و برخورد انضباطی می‌کنیم. 

به گزارش سینمای خانگی از ایسنا، طبق گزارش رسیده، جعفر انصاری‌فر دبیر ستاد صیانت از آثار سینمایی سازمان سینمایی شامگاه جمعه ۳ شهریور ماه در دوازدهمین برنامه رادیویی «سینماگرام» حضور یافت و گفت: یکی از دغدغه‌های وزارت فرهنگ‌و ارشاد اسلامی و سازمان سینمایی همواره مبارزه با قاچاق محصولات فرهنگی‌و هنری بوده است؛ در کنار آن همیشه فرهنگسازی عدم استفاده غیرقانونی از آثار نیز پیگیری شده است. با توجه به اینکه عرضه آثار سینمایی پیش از این عمدتا به صورت فیزیکی بود، نسخه قاچاق در قالب سی دی معمولا در فروشگاه‌ها توزیع می‌شد که با پیگیری‌ها و نظارت‌ها از توزیع این محصولات جلوگیری صورت می‌گرفت. در ادامه این صیانت گسترده‌تر شد و به ستاد صیانت از آثار فرهنگی و هنری در وزارت ارشاد گسترش یافت اما دوباره به ستاد صیانت از آثار سینمایی تغییر نام پیدا کرد.

دستورالعمل جدید ستاد صیانت از آثار سینمایی تدوین شده است

وی افزود: از سال گذشته مسئولیت این ستاد به من سپرده شد به جهت اینکه ما تغییر محیط از فیزیکی به سایبری را شاهد هستیم، نیاز بود ستاد از روال گذشته به روز تر و کارآمدتر شود و برای بالا بردن ضربب امنیت محصولات اقداماتی انجام شود، امروز ما با موضوع سرقت مواجه هستیم نه قاچاق زیرا در واقع یک سارق مال حرامی را با پخش غیرقانونی فیلم از آن خود کرده است. لذا آیین نامه تغییراتی کرد و چکش کاری شد و چند وقت قبل دستورالعمل اجرایی را تقدیم وزیر محترم کردیم، با ابلاغ این دستورالعمل بسیاری از مشکلات حل می‌شود و می توان فضا را مدیریت کرد.

انصاری‌فر خاطرنشان کرد: ستاد صیانت در حال پوست اندازی از فضای فیزیکی به فضای سایبر است. در حال حاضر فضای مجازی بستر اصلی قاچاق فیلم‌هاست و نیاز است روزآمدی داشته باشیم.

وی در بخش دیگری از سخنانش تصریح کرد: سازمان سینمایی حامی سینماگران است اما اساسا فلسفه وجودی این ستاد حفاظت از سرمایه انسانی و سینمایی است. من دو سال مدیرکل پژوهش سازمان سینمایی بودم و باید بگویم دست کم در ۸ سال گذشته موردی که وزارت ارشاد منشا نشر یک فیلم بوده باشد نداریم البته شاید پیش از آن بوده باشد اما اینکه بخواهیم اتهام بزنیم این اقدام سازمان یافته بوده حرفی خنده دار است و چنین تصوری را اصلا نباید مطرح کرد و این حرف را امروز کسانی مطرح می‌کنند که نگاهشان ملی نیست. 

دبیر ستاد صیانت از آثار سینمایی عنوان کرد: در دوران گذشته نسخه دی وی دی فیلم‌ها بازبینی می‌شد اما در موارد اخیر تاکید جدی به لابراتوارها شده است تا فیلم حتما واترمارک نسخه بازبینی داشته باشد تا اگر احیانا تخلفی صورت گرفت قابل پیگیری باشد، هک dcp  در سازمان سینمایی امکان پذیر نیست و حتما بیرون از سازمان اتفاق افتاده است، من محکم می گویم که قطعا در داخل سازمان نبوده و  نیست اگر قرار است ما حامی سینماگران باشیم این جنس حرف‌ها اعتماد را از ما سلب می‌کند.

انصاری فر درباره سه فیلم اخیر قاچاق شده «تفریق»، «بی رویا» و «ارادتمند؛ نازنین، بهاره تینا» عنوان کرد: در ارتباط با این اتفاق به سرعت ما اقدامات لازم را درباره دو فیلم «تفریق» و «بی رویا» شروع کردیم البته لازم است از سوی صاحبان آثار شکایت صورت بگیرد که هنوز شکایتی نشده است. کارگردان فیلم «ارادتمند نازنین بهاره تینا» نیز خود پیش از این چند باری مطرح کرده بود فیلمش را پخش می‌کند، طبق قانون کسی که متضرر شده است باید شکایت کند اما ما منتظر نماندیم و بلافاصله اقدام کردیم در حال حاضرشکایت حقوقی به دادستان کل کشور و رونوشت آن به دادستان تهران داده و قول داده شده مجرمان ماجرا شناسایی ‌شوند.

وی درباره اقدام پیشگیرانه سازمان سینمایی از قاچاق فیلم‌ها عنوان کرد: یکی از مشکلات ما دفاتر فیلم‌ها و لابراتوارهاست و باید سطح دسترسی به فیلم‌ها مشخص شود که چه کسانی به فیلم‌ها دسترسی دارند و اسامی شان اعلام شود و این اقدام می‌تواند بازدارنده باشد که در دستورالعمل جدید ستاد صیانت آورده شده است. طرح های انضباطی هم داریم که اجرای همه این‌ها منوط به همکاری همه سینماگران است.به نظرم مراقبت اصلی را صاحبان فیلم‌ها وظیفه دارند انجام بدهند.
برنامه «سینماگرام» با اجرا و سردبیری میثم کریمی و تهیه‌کنندگی رکسانا قهقرایی جمعه شب‌ها از رادیونمایش به صورت زنده پخش می‌شود.

رسانه سینمای خانگی- با قاچاق فیلم برخورد جدی می‌شود

مدیرکل دفتر توسعه فناوری سینمایی و سمعی بصری سازمان سینمایی از آغاز برخورد با مراکز زیرزمینی فنی – پشتیبانی سینمایی در کشور خبر داد.

به گزارش سینمای خانگی، محمدرضا فرجی در گفت وگو با ایرنا، اظهار داشت: آیین‌نامه‌های ما در مرحله بازنویسی نهایی است که با تایید مقام عالی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، برخوردها با مراکز زیرزمینی شروع می‌شود.

وی خاطرنشان کرد: این گونه مراکز که به صورت غیرقانونی و زیرزمینی در کشور فعالیت دارند، توسط مراکز مجاز معرفی می‌شوند.

فرجی گفت: در زمان حاضر ۷۰ مرکز فنی – پشتیبانی سینمایی در حوزه لابراتوار، دوبله، استودیو صدا و پویانمایی با مجوز وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی در کشور وجود دارد که از سازمان سینمایی مجوز گرفته و به صورت قانونی فعالیت می‌کنند.

وی تاکید کرد: بنابراین انتظار می‌رود کسانی که علاقمند هستند و در این زمینه کار می‌کنند حتما به سازمان سینمایی مراجعه و تقاضای مجوز کنند.

فرجی خاطرنشان کرد: در صورتی که این مراکز به سازمان سینمایی برای دریافت مجوز مراجعه نکنند، با آنها به جد برخورد خواهد شد.

وی گفت: آماری در خصوص تعداد این مراکز به صورت دقیق وجود ندارد اما اطلاعات توسط دارندگان مراکز مجوزدار به دست ما خواهد رسید و بر اساس آن برخورد خواهد شد.

رسانه سینمای خانگی- قاچاق فیلم تا کی ادامه دارد؟

با عرضه نسخه باکیفیت فیلم‌های «بی‌رویا» و «ارادتمند، نازنین، بهاره، تینا» در شبکه‌های اجتماعی، تعداد فیلم‌های شاخص قاچاق‌شده در فضای مجازی در یک سال گذشته به عدد ۶ رسید.

به گزارش سینمای خانگی از مهر؛ همین الان هم اگر عنوان «قاچاق فیلم» را در موتورهای جستجوگر سرچ کنید، با تصاویری از سی‌دی‌ها و دی‌وی‌دی‌هایی مواجه می‌شوید که زمانی با کشف باندهای بزرگ عرضه غیررسمی فیلم‌های قانونی، ضبط و امحا می‌شد.

قربانیان اصلی این دست شبکه‌های قاچاق محصولات فرهنگی فیلم‌هایی بودند که یا در اوج فروش در گیشه و یا حتی پیش از راهیابی به چرخه اکران عمومی، ناگهان به‌صورت گسترده نسخه‌ای از آن‌ها در اختیار مخاطبان قرار می‌گرفت و طبیعتاً سرمایه‌گذار و تهیه‌کننده فیلم به‌واسطه ضربه به فرآیند فروش فیلم، با ضررهای مالی کلان مواجه می‌شدند. در مقطعی از دهه ۸۰ حتی کار به جایی رسید که گروهی از صاحبان آثار برای فیلم‌های خود مجلس ختم برگزار کردند تا نسبت به نبود نظارت و مقابله با شبکه‌های قاچاق، اعتراض کنند.

این روزها اما کمتر شاهد بلند شدن صدای اعتراض از سوی صاحبان آثاری هستیم که نوبت‌به‌نوبت اسامی فیلم‌های‌شان در کنار عنوان «قاچاق» قرار می‌گیرد و نسخه‌های باکیفیت آن‌ها به پشتوانه گسترش فضای مجازی، در کمترین زمان به دست طیف گسترده‌ای از مخاطبان بالقوه می‌رسد. ماجرا چیست؟

یک بازخوانی؛ آنلاین شو، قاچاق شو!

عرضه غیررسمی نسخه باکیفیت فیلم‌های سینمایی و سریال‌های خانگی آنقدر این روزها رسمیت پیدا کرده که شاید حتی طیف گسترده‌ای از دنبال‌کنندگان و استفاده‌کنندگان از کانال‌های عرضه این محصولات در برخی شبکه‌های اجتماعی، اطلاعی از ماهیت غیرقانونی آن‌ها نداشته باشند. به‌خصوص که با قدرت پیدا کردن پلتفرم‌های عرضه مجازی فیلم‌ها و سریال‌های روز، اینترنت و فضای مجازی تبدیل به یکی از مهمترین بسترها برای دسترسی به محصولات قانونی هم شده است.

سال ۹۸ بود که خبرگزاری مهر در گزارشی به‌بهانه انتشار نسخه غیرقانونی ۵ فیلم رسمی سینمای ایران در فضای مجازی آن هم در کمتر از ۳ ماه، نسبت به «بیدار شدن غول خفته قاچاق» هشدار داد. از آن زمان مهمترین اتفاق، رونق کانال‌های عرضه این محصولات غیرقانونی در شبکه‌های اجتماعی بوده است. کانال‌هایی که حتی درباره عرضه نسخه‌های غیرقانونی خود به مخاطبان‌شان اطلاع می‌دهند و گاه با صدور اطلاعیه‌هایی بابت انتشار با تأخیر نسخه قاچاق برخی فیلم‌ها و سریال‌ها عذرخواهی هم می‌کنند!

در چنین شرایطی نه فقط صاحبان سریال‌های عرضه شده در شبکه خانگی که تهیه‌کنندگان فیلم‌های اکران آنلاین هم عملاً می‌دانند که محصول‌شان همزمان باکیفیت‌های مختلف در کانال‌های مجازی هم عرضه می‌شود و در یک توافق جمعی همه این مساله را پذیرفته‌اند!

از ۶ فیلم قاچاق‌شده چه می‌دانیم؟

جریان قاچاق فیلم‌های رسمی تولید شده در سینمای ایران که مخاطبان در انتظار اکران عمومی آن‌ها هستند اما داستانی متفاوت از جریان عرضه موازی فیلم‌های رسمی فضای مجازی در شبکه‌های اجتماعی دارد. جریانی که همچنان عنوان قاچاق برای آن به کار می‌رود و فیلم‌های قربانی هم از طرق مختلف گرفتار آن می‌شوند. از اسفندماه سال گذشته تا به امروز و در حدود ۶ ماه، ۶ فیلم شاخص سینمای ایران به همین صورت در اختیار مخاطبان قرار گرفته و شدت گرفتن این جریان در روزهای اخیر، زنگ هشداری جدی را به صدا درآورده است.

کارگردان برادران لیلا؛ لطفاً قاچاق ببینید!

فیلم سینمایی «برادران لیلا» ساخته جنجالی سعید روستایی را می‌توان اولین فیلم در شکل‌گیری این جریان تازه دانست. فیلمی که پس از رونمایی و حضور عوامل آن در جشنواره کن، سازمان سینمایی در اطلاعیه‌ای رسمی اکران آن را در ایران منتفی دانسته بود و همزمان تهیه‌کننده آن یعنی جواد نوروزبیگی هم از پیگیری قضائی عوامل فیلم خبر داد.

فیلم سعید روستایی که عملاً راهی برای ورود به چرخه اکران نداشت و صدور مجوز اکران عمومی آن منوط به اعمال اصلاحات و حذف برخی سکانس‌های جنجالی بود، به‌واسطه واگذاری حقوق پخش به یکی از پلتفرم‌های بین‌المللی، بلافاصله پس از عرضه آنلاین در خارج از کشور، به‌صورت گسترده در اختیار مخاطبان ایرانی هم قرار گرفت.

نکته جالب استقبال عوامل فیلم به‌خصوص سعید روستایی از این اتفاق بود که به‌صورت ضمنی حتی علاقه‌مندان به سینمای خود را دعوت به تماشای نسخه غیرقانونی فیلم خود کرد! تهیه‌کننده فیلم هرچند همچنان در تلاش بود تا به‌واسطه جو رسانه‌ای ناشی از عرضه نسخه غیرقانونی فیلمش، مدیران سینمایی را مجاب به صدور مجوز برای اکران رسمی فیلم کند، اما اینگونه نشد.

جنگ‌جهانی سوم؛ قربانی تأخیر

آنچه جواد نوروزبیگی برای «برادران لیلا» به‌دنبالش بود، کمی بیش از یک ماه بعد برای فیلم هومن سیدی رقم خورد. فیلمی که نه فقط از نظر محتوا و ممیزی مشکلی برای ورود به چرخه اکران نداشت که حتی از سوی بنیاد سینمایی فارابی به‌عنوان نماینده سینمای ایران به آکادمی اسکار معرفی شده بود.

«جنگ جهانی سوم» که برمبنای قوانین اسکار، ناگزیر از اکران در کشور مبدأ بود، در سال ۱۴۰۱ تن به یک هفته اکران محدود در یک سالن کوچک در سینما مگامال تهران داد، اما به‌طرز عجیبی، به‌رغم عطش بالایی که در میان مخاطبان و رسانه‌ها برای رونمایی فیلم بود، عواملش حاضر به اکران گسترده آن نشدند!

این فیلم که اولین محصول رسمی یکی از پلتفرم‌های خانگی در سینمای ایران هم محسوب می‌شود، بعد از ناکامی در صعود به فهرست نهایی بخش بین‌الملل اسکار، در نوبت اکران عمومی قرار گرفت و هر بار به بهانه‌ای اکران آن به تعویق افتاد تا اینکه بالاخره نسخه باکیفیت آن در فضای مجازی منتشر شد. نسخه‌ای که گویی از فرآیند ارائه فیلم به یکی از جشنواره‌های خارجی به بیرون درز کرده بود و امکان جلوگیری از نشر گسترده آن دیگر وجود نداشت.

«جنگ جهانی سوم» با تصمیم سازمان سینمایی و درخواست عوامل در حداقل زمان به اکران عمومی درآمد اما دیگر کار از کار گذشته بود و فیلم با گیشه‌ای بسیار ضعیف، پرونده خود در اکران را بست.

خط فرضی؛ قاچاق فیلمی که کسی منتظرش نبود!

یکی از عجیب‌ترین موارد در جریان قاچاق فیلم‌های سینمای ایران ماجرای ورود ناگهانی اولین فیلم فرنوش صمدی به کانال‌های مجازی بود. فیلم «خط فرضی» که در سال ۹۸ ساخته شده بود و بازخوردهای چندان ویژه‌ای را هم در بازه رونمایی در جشنواره فیلم فجر تجربه نکرده بود اما به‌واسطه حضور بازیگرانی همچون سحر دولتشاهی و پژمان جمشیدی، امیدهایی به اکران عمومی داشت.

صمدی پیش‌تر درباره برنامه‌ریزی برای اکران فیلم خود به خبرگزاری مهر گفته بود: «قرار بود این اثر سینمایی در دی‌ماه سال ۱۴۰۱ در سینماهای کشور اکران شود اما به دلیل شرایط موجود و عدم استقبال مخاطب از سینما تصمیم گرفته شد تا اکران فیلم در زمان دیگری صورت گیرد.» همین تصمیم به تأخیر در اکران این فیلم هم کار دست عواملش داد!

تهیه‌کننده «خط فرضی» علی مصفا است که بلافاصله پس از عرضه نسخه غیرقانونی فیلم در فضای مجازی در اردیبهشت ماه امسال، از طریق شورای اکران تلاش کرد تا زودتر فیلم را روانه پرده سینماها کند، حتی شورا سرگروه و تاریخ اکران فیلم را هم مشخص کرد، اما این اتفاق رخ نداد تا «خط فرضی» هم قربانی تأخیر عوامل در اکران عمومی فیلم شود. فیلمی که احتمالاً تعدد حضورش در رویدادهای بین‌المللی بی‌تأثیر در لو رفتن نسخه باکیفیت آن نداشته است.

تفریق؛ راه دیگری هم بود؟

فیلم سینمایی «تفریق» یکی از فیلم‌هایی بود که سال گذشته در میان پنج گزینه نهایی بنیاد سینمایی فارابی برای نمایندگی سینمای ایران در مراسم اسکار قرار گرفته بود و اگر سلیقه نهایی هیأت انتخاب به سمت فیلم هومن سیدی گرایش پیدا نمی‌کرد، فیلم مانی حقیقی راهی آکادمی می‌شد. این یعنی فیلم «تفریق» مشکلی از منظر محتوا و ساختار برای دریافت مجوز نداشته و همان‌طور که پروانه ساخت آن صادر شده بود، می‌توانست متقاضی پروانه نمایش هم باشد و به‌صورت رسمی وارد چرخه اکران عمومی شود.

مانی حقیقی در مقام نویسنده و کارگردان و ترانه علیدوستی در مقام بازیگر نقش اصلی، فیلم «تفریق» را گام‌به‌گام از فرآیند عرضه رسمی دور کردند.

تهیه‌کننده «تفریق» مجید مطلبی است که پیش‌تر با تهیه‌کنندگی فیلم‌هایی چون «هت‌تریک»، «لتیان» و «سرخ‌پوست» در سینما و سریال «آکتور» در شبکه خانگی کار کرده بود و بعد از آنها روی «تفریق» سرمایه‌گذاری کرد. فیلمی که مشخص نیست از واگذاری حق پخش آن به یک پلتفرم خارجی چقدر برای این تهیه‌کننده عایدی داشته و آیا اکرا ن عمومی فیلم در ایران می‌توانست فروش بهتری برایش به همراه داشته باشد؟

بی رؤیا؛ ناامید از اکران عمومی

فیلم سینمایی «بی‌رویا» ساخته آرین وزیردفتری از فیلم‌اولی‌های جشنواره فیلم فجر دو سال پیش بود. فیلمی که تهیه‌کنندگی آن را هومن سیدی و سعید سعدی برعهده داشتند و روایت آن از آشفتگی مرز میان واقعیت و خیال، مخاطب را با تجربه سینمایی متفاوتی مواجه می‌کرد.

تنها چند روز بعد از «تفریق»، نسخه‌ای از فیلم «بی‌رویا» هم باکیفیت بالا در فضای مجازی منتشر شد. فیلمی که بازهم بیشترین احتمال درباره دلیل و مسیر لو رفتن آن، متوجه جشنواره‌های خارجی است. ارسال برخط فیلم‌های سینمایی به جشنواره‌های جهانی، به‌رغم تمام ملاحظات امنیتی و حفاظتی، آن‌ها را در معرض قاچاق قرار می‌دهد و این داستانی است که این بار برای «بی‌رویا» اتفاق افتاد.

نکته مهم درباره این فیلم، عقب‌نشینی زودتر عوامل آن از ورودش به چرخه اکران عمومی و واگذاری امتیاز پخش آنلاین آن به یکی از پلتفرم‌های داخلی بود. یعنی «بی‌رویا» به رغم حضور بازیگرانی چون طناز طباطبایی و صابر ابر از نگاه عواملش، شانس چندان بالایی برای توفیق در گیشه نداشت و به همین دلیل قرارداد عرضه آنلاین آن بسته شده بود، اما تأخیر در این عرضه، باعث شد نسخه غیرقانونی زودتر از نسخه قانونی به دست مخاطبان برسد.

ارادتمند، نازنین، بهاره و تینا؛ سرانجام یک کشمکش داخلی!

تنها چند ساعت بعد از «بی‌رویا»، انتشار گسترده نسخه با کیفیت «ارادتمند، نازنین، بهاره و تینا» این شائبه را تقویت کرد که جریان عرضه فیلم‌ها شاید لایه‌های پیچیده‌تری داشته باشد و ارتباطی با فعالیت گروه‌های سودجو در بازار قاچاق فیلم و سریال ندارد!

فیلم «ارادتمند، نازنین، بهاره و تینا» البته به‌عنوان آخرین ساخته عبدالرضا کاهانی، مدت‌هاست برای عرضه رسمی و ورود به چرخه اکران با چالش‌هایی مواجه بوده است و بخشی از این چالش و کشمکش هم میان کاهانی و سعید خانی به عنوان تهیه‌کننده فیلم بوده است.

کاهانی در چند نوبت قصد داشت در اقدامی به‌ظاهر اعتراضی، این فیلم را در فضای مجازی منتشر کند اما تهیه‌کننده در برابر آن مقاومت می‌کرد و حالا مشخص نیست آیا اتفاقی که رخ داده، با عاملیت این کارگردان بوده است یا اتفاق دیگری منجر به انتشار این فیلم شده است.

پیگیری خبرنگار مهر برای گفتگو با سعید خانی یکی از تهیه‌کنندگان فیلم هم تاکنون بی‌نتیجه بوده است.

نتیجه پیگیری‌ها چه خواهد بود؟

درباره اینکه آیا زنجیره انتشار نسخه باکیفیت فیلم‌ها در فضای مجازی در چه نقطه از هم گسسته خواهد شد، هنوز زود است و باید منتظر اتفاقات پیش رو در این زمینه باشیم. به‌خصوص که کم نیستند فیلم‌هایی که احتمالاً با چالش‌هایی در فرآیند دریافت پروانه نمایش و ورود رسمی به چرخه اکران مواجهند و دور از انتظار نیست که با چنین تصمیمی بخواهند، سازمان سینمایی به عنوان متولی اصلی نظارت بر فرآیند عرضه فیلم‌های سینمایی را با چالش مواجه کنند.

«با بررسی‌های مقدماتی صورت گرفته، مشخص شد که با توجه به رعایت دقیق مراقبت‌های حفاظتی از جمله استفاده از دی‌سی‌پی برای بازبینی فیلم‌ها، انتشار آثار خارج از سازمان‌های دولتی و احتمالاً از دفاتر فیلم‌ها یا جشنواره‌های خارجی صورت گرفته است. به همین دلیل مراتب برای بررسی فنی به قوه قضائیه و پلیس فتای فراجا برای شناسایی منشأ نشر فیلم، منعکس شد.» شب گذشته جعفر انصاری‌فر در مقام دبیر ستاد صیانت از آثار سینمایی، در اظهارنظری رسمی از دستور رئیس سازمان سینمایی برای بررسی فوری موضوع انتشار قاچاق فیلم‌ها خبر داد و ضمن آن به ارائه این توضیح از پیگیری‌های مقدماتی پرداخت.

این مقام سازمان سینمایی، احتمال سازمان‌یافته بودن انتشار غیرقانونی فیلم‌ها را هم منتفی ندانسته است.

خروج از نسخه موبایل