فیلم کوتاه «ریحان نامه» به کارگردانی علیرضا حمیدین و تهیهکنندگی امیر پناهیفر و علیرضا حمیدین، با حضور جمعی از بازیگران و عوامل حرفهای، تولید خود را آغاز کرد. این اثر با رویکردی اجتماعی، روایتگر داستانی تاثیرگذار درباره دختری افغانی است که در نخستین تجربه بازیگریاش، با چالشهای عمیقی با گروه نمایش و خانواده اش روبهرو میشود.
جبار آذین: “مقاومت” از واقعیت و تاریخ تا دورهمی و جشنواره
هشتسال دفاع مقدس از ایران بزرگ و نوامیس انسانی، ملی، میهنی، باورها و اعتقادها، دستاوردهای کشور و مبارزات و مجاهدات میلیونها انسان شرافتمند و وطنپرست، و نیز شهادت و جانبازی و آزادگی هزاران سلحشور برای حفظ و حراست از ایران در برابر یورشهای بیگانگان، حقیقتی بزرگ در تاریخ ایرانزمین است. اما این تمام حقیقت نیست. این رخداد، مانند دیگر رویدادها، نیمرخ کمپیدایی هم دارد که در مقابل خلوصها، همتها و ایثارگریها قرار میگیرد؛ و آن، سوءاستفاده از شرایط جنگی کشور در آن دوران و سالهای پس از پایان جنگ تحمیلی است.
متأسفانه، عدهای که همچنان عنان اختیار را در دست دارند، برخلاف مخلصان و شهدای دوران دفاع مقدس، از نام و یاد شهدا و دفاع مقدس، و از خاطرات و یادمانهای آن ایام، به نفع خود سوء استفاده مینمایند، گر چه این جماعت نیاز به معرفی ندارند و پنهان و آشکارشان بر همگان هویداست. اما در مقابل، همواره، وفاداران راستین و قدرشناسان، از جمله اهالی هنر و قلم، در ثبت و ضبط وقایع و حوادث زمان جنگ، وفاداریها و شهادتها، و همچنین نمایش چهرهی آنانی که در پس این رویداد تاریخی، «کار دیگر» کردهاند و میکنند، کوشیدهاند تا صدای راستین و تصویرگر صدیق دوران دفاع مقدس باشند… و البته دوگانگی میان این دو گروه و نبرد حق و باطل میان آنها تا امروز نیز ادامه دارد.
به موازات این تلاشها و کشمکشها؛ دلسوزان و وقایعنگاران صادق عرصههای هنر، سینما، تئاتر، موسیقی، شعر و ادب، عزم کردهاند تا آیینهی صادقِ سلامت و واقعنمای دوران دفاع مقدس باشند و با برگزاری جشنها، جشنوارهها، دورهمیها و انواع مراسم و آیینها، از پدیدآوران آن روزگار قدردانی کنند. جشنوارههای شعر، تئاتر و فیلم مقاومت بر همین اساس، متولد شدند. اما با وجود کوشش افراد سلامتاندیش، کاربلد و متعهد، چه بسا که این مراسم بهتدریج از پویایی، تکامل و تأثیرگذاری فاصله گرفته، به برنامههایی نمایشی تبدیل گردیده، از محتوا، مضامین و اهداف راستین خود جدا شده، میدان را برای سوءاستفادهکنندگان باز کرده اند. آنان با وجود آنکه این برنامهها هزینههای فراوانی را بر دوش ملت تحمیل میکند، آن را فاقد روح معنویت و دور از روند تکامل و بدون تأثیرگذاری برگزار می کنند. با کمال تأسف، جشنوارهی فیلم مقاومت نیز از همین آفات و مشکلات رنج میبرد. آیا به راستی نمی شود از برگزاری مستقل این جشنوارههای بی ثمر، بی اثر، و پرهزینه چشم پوشید و به کمک آن، در جهت سالم سازی و تأثیر فزاینده ی جشنوارههای ملی همانند فیلم فجر، تئاتر فجر، موسیقی فجر، شعر و ادب و تجسمی فجر، اقدام کرد و از هدررفت بیشتر سرمایهها و استعدادهای ملی و مردمی جلوگیری نمود؟
فرافکنیِ سیستماتیک: بازی دوگانهٔ نخبگانِی که باد می کارند
یادداشت مدیر مسئول
محمد مهدی عسگرپور در یادداشتی طنازانه در پاسخ به یادداشت دیگری گفته: «آنها که باد کاشتند، مجبورند طوفان درو کنند»! و بعد نتیجه گرفته که «هرچیزی درکشورمان از جمله سینمای ایران بینصیب از تناقضات سیستماتیک جاری در ایران نیست و اگر فکر میکنیم یک سازمان یا یک نهاد صنفی، بیهمگرایی ساختاری با سایر نهادها میتواند توازن جدیدی که برخلاف جهت وجه غالب و رایج کشور است، برقرارکند، گمانم شیپور را از سرگشادش نواختهایم.» و با دلسوزی ساده دلانه ای نخست به خودش و دیگران توصیه کرده که با این بلبشو کنار بیایند. هیچ کس نداند، خودش میداند که هیچ یک از حرف هایش را قبول ندارم و بلکه او را همانند بازیکنی می دانم که توپ را از انتهای زمین تا دم دروازه به سختی دریبل می کند و وقتی به دروازه ی حریف می رسد، به خارج از زمین می فرستد! و از فحش و ناسزای هواداران لذت می برد! علت واکنش به مطلب غیرمنصفانه ی او، برخورد ساده لوحانه اش با موضوع است. من اساساً تعبیر «تناقضات سیستماتیک جاری در ایران» را قبول ندارم. اما علی رغم این حرف سر تا پا غلط و ناجوانمردانه، فرض محال را بر این می گذارم که درست می گوید و موقتاً با تصویری که از لولوها میسازد کنار می آیم؛ لولوهایی که شیپور را از سر گشادش می زنند، باد کاشته اند و حالا باید طوفان درو کنند، و حقشان هم هست!
آنان را که از او شناختی ندارند، به جستجوی مختصری در اینترنت ارجاع می دهم که فقط بر اساس اطلاعات منتشر شده (نه مسئولیت های مخفی و محرمانه اش!) به فهرست عریض و طویل مسئولیت های دولتی، غیردولتی، حکومتی، خصوصی، عمومی، و صنفیِ داخلی و خارجی اش دست خواهند یافت که نشان میدهد حداقل در 40 سال از 45 سال گذشته، به طور لاینقطع و مستمر، در طیف وسیعی از سمتها در سازمانهای کلیدی سینمایی و تلویزیونی حضور و نقش پررنگی داشته و همچنان دارد؛ و با خستگی ناپذیریِ مثال زدنی همزمان بار چندین مسئولیت را به دوش می کشد و باز هم اگر بار بخورد بدش نمی آید که پشتش را به مسئولیتی جدید بدهد! گر چه همزمان فیلم و سریال هم بسازد! البته ناگفته پیداست که خودش اعتبار چندانی ندارد، بلکه او نماینده جریانی است که همیشه بوده و هست و خواهد بود و همانند هم باندی هایش در تمام دوره های چپ، راست، بالا، پایین، انقلابی، غیرانقلابی، و ضدانقلابی همچنان از رانت های گوناگون اعتباری، مالی، صنفی، شغلی، اطلاعاتی، امنیتی، و… برخوردار بوده و هست. حالا او با این سابقه ادعا می کند هیچ مسئولیتی در این «باد کاشتن و باد درو کردن» نداشته است! این «اصل تناقض» است؟! این همه سوابق ریز و درشت، و ادعای بیتقصیری؟!
تناقض آشکار در اینجاست که یک نفر (به عنوان نمونه ای از یک باند) با این حجم از سابقه و نفوذ در سطوح بالای مدیریت و تصمیمگیری در ساختار سینما و تلویزیون ایران، خود را صرفاً ناظر یا قربانی «فساد سیستماتیک» و «تناقضات عمیق» معرفی و از مسئولیت مستقیم یا غیرمستقیم در شکلگیری و تداوم وضع موجود در سینما و تلویزیون شانه خالی کند؛ در حالی که نه تنها همواره عضوی از این «سیستم» بوده، بلکه از معماران اصلی آن محسوب میشود. اگر واقعاً «فساد سیستماتیک» وجود دارد، آیا هیچ یک از اعضای این باند به عنوان بخشی از معمارانِ سیاستگذاریِ فرهنگیِ چهار دههی اخیر، حتی یک سند از تلاشهای اصلاحیِ ناموفقِ خود ارائه داده اند؟ قطعاً نه! پس مشخص است که تصمیمات، سیاستگذاریها، و رویکردهای این باند در جایگاههای مدیریتی، قطعاً در شکلگیری یا تثبیت همان «تناقضات سیستماتیک» و «فساد سیستماتیک» (که او و هم باندی هایش می گویند) نقش داشته است.
بهرهمندیِ «حتی بلغ الحلقوم» از «سفره گسترده و بی دغدغه ی رانت های حرام سیاسی و اقتصادی، و…» این پرسش را پررنگتر میکند که امثال او چگونه بدون این که خنده شان بگیرد متوهّمانه، بی آنکه سهم خود را در این مشکلات بپذیرند، دیگران را به خاطر وجود آن «لولوی خیالی» سرزنش کرده، با فرافکنی برای پاک کردن صورتمسئله تلاش نمایند. ضمن آن که آمرانش از او بخواهند تا تنور داغ است، نان را بچسباند و پا را از گلیم خود درازتر کرده، به جای آنکه به نقش خود در این فرآیند بپردازند، با استفاده از همان رانت هایی که اشاره شد، مسئولیت را به گردن دیگران، بخصوص «مسئولان بلندپایه» بیاندازند، در حالی که خودشان نیز به نوعی جزو همان «مسئولان بلندپایه» محسوب میشوند.
فرافکنی ناجوانمردانه آنها که سابقه ای طولانی و پرنفوذ در قدرت دارند و از مزایای آن بهره برده اند، در حالی که خود بخشی جداییناپذیر از آن «سیستم» بوده و همچنان هستند، به این معناست که یا از درک عمیق ساختارها و نقش خود در آنها عاجزند، یا به شکل آگاهانهای این مسئولیت را انکار میکنند. آنان در این سناریوی خودنوشته، قطعاً نمی توانند نقش «ناظر منفعل» را بازی کنند، بلکه به واقع، نقش اصلی قهرمان داستان به عهده ی آنهاست و نمیتوانند خود را از تبعات «بادهایی که کاشته اند» مبرّا بدانند.
بی تردید می بایست به صورتی کارشناسانه، عمیق، و عالمانه در فرصتی وسیع، ریشه ها و آثار مسائل و مشکلات تو در توی سینما و تلویزیون را مورد بررسی و مداقّه قرار داد و صد البته اکنون بنایی بر آن ندارم، بلکه مطابق معمای راسل که در گفتمان انتقادی اش میگوید: «چگونه عضوی از یک سیستم میتواند کل سیستم را نقد کند، بیآنکه موقعیت خود را به عنوان جزئی از مسئله بپذیرد؟» تنها قصدم از این نوشته بیان این «تناقض» در جهت روشنکردنِ این مکانیسمِ خودفریبکارانه است که صداقت نویسنده ی آن «یادداشت عاری از حقیقت» را هم زیر سوال برده، این فرضیه را تقویت میکند که او در حال فرافکنی مسئولیت از خود و جریانی است که به آن تعلق دارد؛ از جنس همانهایی که با استفاده از مکانیسم «تطهیرِ خودِ نخبهگرایانه» خودشان صبح جمعه فهمیدند بنزین گران شده است!
روایتی از بیماری خاموش در مسیر جوانی جمعیت؛ «نبرد خاموش» از شبکه مستند سیما
مستند علمیپژوهشی «نبرد خاموش» به تهیهکنندگی محمدمهیار کلهر و کارگردانی غلاممحمد قاسمی، با تمرکز بر بیماری آندومتریوز روی آنتن شبکه مستند سیما میرود.
رونمایی از «روایت هزاره» به کارگردانی اصغر عباسی
برای نخستینبار، یک تجربه سینمایی کوتاه بهعنوان نشانه و نیز مبنای فکری و تصویری جشنواره فیلم مقاومت رونمایی شد.
از رنگهای گرم «صدام» تا بازسازی روستای «ناتور دشت»؛ روایت طراح صحنه
محمدحسین کرمی، طراح صحنه «صدام» و «ناتور دشت»، در گفتوگویی، ابعاد مختلف طراحی صحنه این دو فیلم را تشریح میکند.
امشب در «علامت» شبکه دو؛ خطبه ماندگار سال ۱۳۵۹ رهبر معظم انقلاب
همزمان با فرارسیدن سالروز شهادت امام جواد علیهالسلام، شبکه دو سیما دوشنبه ۵ خرداد، حوالی ساعت ۲۱:۳۰، ویژهبرنامه «علامت» را با پخش خطبه تاریخی نماز جمعه رهبر معظم انقلاب اسلامی در سال ۱۳۵۹ تقدیم مخاطبان خواهد کرد.
بازآفرینی صدای شهید آوینی با هوش مصنوعی در «روایت هزاره»
فیلم کوتاه «روایت هزاره» به نویسندگی و کارگردانی اصغر عباسی صدای شهید آوینی را با هوش مصنوعی بازآفرینی کرده است.
بررسی تکنیکهای نگارش فیلمنامه تاریخی در «فیلمنگار»
شماره جدید ماهنامه فیلمنامهنویسی «فیلمنگار» ویژه خرداد منتشر شد.
هخامنشیان این بار فقط به روایت منابع ایرانی
این کتاب با سفری در زمان و مکان به ظهور شاهنشاهی هخامنشی، گسترش و تحکیم پایههای آن از آغاز محقرانهاش که جامعهای قبیلهای در جنوب غرب ایران بود تا زمانی که اولین ابرقدرت بزرگ تاریخ شد و بر سرزمینهایی وسیع سیطره یافت، میپردازد؛ زندگی پادشاهان پارس و فرمانروایان خودکامه خاندان قدرتمند هخامنشی را بررسی کرده و به کندوکاو در سیاستهایی میپردازد که به شکلی گسترده اداره شاهنشاهی متأثر از آن بوده است.