دسته: خبرها

بزرگداشت احمد ضابطی‌جهرمی از اساتید حوزه سینما و مستندساز در آیین اختتامیه ششمین جایزه پژوهش سال سینمای ایران برگزار می‌شود.

به گزارش سینمای خانگی به نقل از روابط عمومی، همزمان با برگزاری اختتامیه ششمین جایزه سال سینمای ایران بزرگداشت استاد احمد ضابطی جهرمی از مستندسازان کشورمان برگزار خواهد شد.

دکتر احمد ضابطی جهرمی مستندساز و استاد تمام دانشگاه صداوسیما، متولد ۱۳۳۰ در جهرم است.

او دانش‌آموخته کارشناسی سینما و دکترای پژوهش هنر در شاخه‌های هنرهای دراماتیک؛ گرایش سینما و تلویزیون است. تدریس، ترجمه، تالیف و پژوهش در حوزه سینما و تلویزیون، دبیری دومین جایزه پژوهش سال سینمای ایران و… بخشی از فعالیت‌های او بوده است.

دکتر ضابطی جهرمی اولین استاد سینمای ایران است که از سوی فرهنگستان هنر تجلیل شده و تالیفات او شامل ۳۵ عنوان کتاب در حوزه‌های مختلف سینما و بالغ بر ۱۲۵ مقاله علمی تخصصی و علمی پژوهشی است.

از جمله کتاب‌های او «فیلم مستند دورگه»، «شکل‌شناسی و گونه‌شناسی فیلم مستند»، «نظریه‌ها و گفتمان‌های سینمای مستند»، «همبستگی علم و هنر در سینمای مستند»، «زیبایی‌شناسی و تاریخ تدوین فیلم» و.‌.‌ است.

کتاب‌های «روان‌شناسی شناختی تدوین فیلم»، «همبستگی علم و هنر در سینمای مستند»، جدیدترین تالیفات این استاد است.

همچنین فیلم‌های مستند ساخته او، ۱۹ جایزه از جشنواره‌های داخلی و خارجی دریافت کرده است.

ششمین جایزه پژوهش سال سینمای ایران به دبیری قادر آشنا برگزار می‌شود.

 انسیه شاه‌حسینی کارگردان فیلم «دست ناپیدا» گفت: این فیلم درباره زنان حوضه‌خوان زمان جنگ است که این روزها در حال تدوین آن هستیم و در تلاشیم فیلم را به جشنواره فیلم فجر امسال برسانیم.

به گزارش سینمای خانگی، انسیه شاه حسینی کارگردان فیلم سینمایی دست ناپیدا درباره احتمال حضور این فیلم در جشنواره فیلم فجر گفت: در حال تدوین فیلم دست ناپیدا هستیم. این فیلم پنجمین فیلم سینمایی‌ من است. فیلمی درباره زنان حوضه خوان پشت جبهه که لباس می‌شستند.

شاه حسینی گفت: ایده این فیلم را از یکی از فیلم‌های خودم به نام شب بخیر فرمانده گرفتم که در سطح بین‌الملل بسیار دیده شد. قهرمان فیلم شب بخیر فرمانده یک خبرنگار بود که پشت جبهه را با مرزنشینان ارتباط می‌گرفت. در اینجا نیز همان خبرنگار قرار است با زنان پشت جبهه آشنا شود.

وی افزود: این فیلم تجربه خود من است. خودم هم خبرنگار بودم و این فیلم تجربه خودم بود.

شاه حسینی درباره این فیلم گفت: بنیاد فارابی و بنیاد شهید سرمایه‌گذار این فیلم هستند. دست ناپیدا اثری درباره زنان حوضه‌خوان زمان جنگ است که این روزها در حال تدوین آن هستیم و در تلاشیم فیلم را به جشنواره فیلم فجر امسال برسانیم.

این کارگردان درباره نام این فیلم گفت: دست ناپیدا از روی شعری از مولانا برداشته شده است. شعری که در آن مولانا می‌گوید: دست ناپیدا گریبان می‌کشد، من پی دست و گریبان می‌روم.

شاه‌حسینی پیش‌تر در گفت‌وگوی دیگری با ایرنا درباره این فیلم گفته بود: یکی دیگر از چیزهایی که برای من به یادماندنی خواهد بود این است که به همراه ۲۰۰ نفر از زنان جنوبی و برخی از بازیگران به کارون می‌زنیم و لباس می‌شوییم.

کارگردان فیلم پنالتی افزود: دست ناپیدا اثری جذاب و روایت زندگی زنانی است که در زمان جنگ در کارون لباس می‌شستند.

وی اظهار داشت: نمونه آن نیز کتاب حوض‌خون است اما این فیلم ربط زیادی به آن ندارد. محور همان است و این فیلم نیز زندگی زنانی را به تصویر می‌کشد که به کارون می‌زنند.

کارگردان فیلم زیباتر از زندگی در پایان گفت: این فیلم روایت‌گر زندگی زنی است که ۲۰۰ فانوسقه خونین روی دوش دارد و همه را در آب کارون شسته و آنها را به جبهه می فرستد.

دست ناپیدا فیلمی به کارگردانی انسیه شاه حسینی و تهیه کنندگی سعید سیدزاده است که این روزها در مرحله پس تولید قرار دارد.

مسعود اطیابی کارگردان سینما نسبت به حواشی به‌وجود آمده برای فیلم‌های کمدی واکنش نشان داد و عنوان کرد براساس سلیقه و نیاز مردم فیلم می‌سازد.

به گزارش سینمای خانگی، سید مسعود اطیابی کارگردان سینما که این روزها فیلم سینمایی «هتل» را روی پرده سینماها دارد در گفت‌وگو با مهر، درباره حواشی که برای اکران و فروش فیلم‌های کمدی در سینمای ایران وجود دارد، گفت: بسیاری معتقد هستند که این روزها فیلم‌های کمدی از فروش بالایی در سینماها برخوردار هستند و مردم از چنین فیلم‌هایی استقبال می‌کنند. این درحالی است که همه فیلم‌های کمدی در سینمای ایران فروش بالایی ندارند و اکثراً در گیشه با شکست مواجه می‌شوند. به همین دلیل معتقدم برای بیان این‌که آثار کمدی در گیشه موفق هستند نباید به فروش بالای یک یا ۲ فیلم توجه کرد.

وی ادامه داد: مساله مهمی که وجود دارد این است که سطح سواد مردم جامعه نسبت به آثار سینمایی بالا رفته است و دیگر گول چند نقد سفارشی را نمی‌خورند و اگر یک فیلم برای آن‌ها محتوا نداشته باشد دیگر به تماشای آن نمی‌نشینند. در واقع باید گفت تا زمانی که سینما به درد مردم نخورد و کمک‌شان نکند برای چه باید به سینما بروند؟ سینما زمانی به درد مردم می‌خورد و مردم حاضر هستند برای آن هزینه کنند که به کمک آن‌ها بیاید. اما اگر فیلمی به کمک مخاطب نیاید و برایش مفهومی نداشته باشد هر چقدر هم درباره فیلم خوب بنویسند مردم به دیدن آن نمی‌روند. این مساله برای فیلم‌های خوب هم صدق می‌کند، به این معنا که هزار نقد منفی درباره یک فیلم خوب نوشته شود و به آن فیلم مبتذل هم بگویند؛ اگر مردم از سلامت آن فیلم باخبر شوند و بدانند که با دیدن آن آرام می‌شوند حتماً برای دیدن آن به سینما می‌روند.

وی با اشاره به این‌که بیشتر نقدهایی که این روزها در سینما نوشته می‌شود، سفارشی هستند و افراد برای تعریف از یک فیلم پول دریافت می‌کنند، توضیح داد: معتقدم نقد دیگر در گیشه تأثیری ندارد و مردم تمایلی ندارند براساس این نقدها تصمیم بگیرند چه فیلمی را ببینند. مردم این روزها از سطح تحصیلات بالایی برخوردار هستند و براساس آگاهی، فیلم مورد نظر خود را برای سینما رفتن انتخاب می‌کنند.

مردم بهترین انتخاب را می‌کنند

اطیابی گفت: متأسفانه این روزها به جای این‌که به کارگردان و فیلم او فحش دهند به مخاطبان فیلم‌ها توهین می‌کنند و این مساله بسیار بدی است. آن آقایی که در تلویزیون به مخاطبان یک فیلم توهین می‌کند مگر چقدر سوادش نسبت به خانواده‌ای که به سینما می‌رود، بیشتر است؟ حتی برخی از فیلمسازان نیز دست روی فیلم‌های کمدی گذاشته و به این فیلم‌ها و مخاطبان آن‌ها که مردم هستند توهین می‌کنند؛ توهین به مردم بسیار بد است. باید قبول کنید که مردم بهترین را انتخاب می‌کنند.

وی با اشاره به این‌که مردم علاوه بر آزادی برای انتخاب یک فیلم، سواد هم دارند، توضیح داد: مردم از مضمون فیلم‌های کمدی به خوبی آگاه می‌شوند و بعد از دیدن فیلم‌هایی مانند «هتل» آرام شده و فردای آن روز بهتر کار می‌کنند؛ چرا که برای چند ساعتی از بحرانی که درگیر آن هستند، رها می‌شوند. فیلم‌هایی مانند «هتل» یا «فسیل» مخاطب قابل‌توجهی را به سینما کشانده و توانسته‌اند انرژی مثبتی به جامعه تزریق کنند. کسانی که با چنین فیلم‌هایی مخالف هستند در واقع مخالف تزریق انرژی مثبت به جامعه هستند.

کارگردان فیلم سینمایی «دینامیت» با بیان این‌که این روزها حمله‌های تندی به فیلم‌های کمدی در حال اکران می‌شود، گفت: برچه اساس می‌گویند چنین فیلم‌هایی مبتذل است و یا صدای پای ابتذال از این فیلم‌ها شنیده می‌شود. اگر بخواهیم واقعیت را ببینیم صدای پای ابتذال در ژانرهای دیگر سینمایی هم شنیده می‌شود؛ هر سال کرور کرور فیلم می‌سازند که اگر همه آن‌ها را جمع کنید از داخلش ۲ فیلم بیشتر در نمی‌آید. این ابتذال است یا اینکه یک فیلم هنگام نمایش باعث خنده مخاطب شود؟

وی در ادامه صحبت‌های خود درباره فیلم‌های اجتماعی که این روزها در سینمای ایران ساخته می‌شود، بیان کرد: فیلم‌های اجتماعی ما از ۴ پیام اینستاگرامی هم عقب‌تر هستند و به همین دلیل است که مردم به دیدن این فیلم‌ها نمی‌نشینند؛ اگر سینمای اجتماعی بتواند خود را جلو بکشد حتماً مخاطب هم دارد. این در حالی است که سینمای کمدی از همه گونه‌های سینمایی جلوتر بوده و باعث جذب مخاطب می‌شود، به همین دلیل باعث نگرانی بسیاری شده است.

رقصیدن در فیلم من بد ولی در فیلم خودشان خوب است

اطیابی گفت: نکته جالب این است که حتی وقتی بخواهند وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی را نقد کنند اول فیلم ما را می‌کوبند! بعد از گذشت چند دهه سینمای ایران توانسته برای یک فیلم مخاطب بسیار بالایی به‌دست آورد و هنوز هم مردم از دیدن آن استقبال می‌کنند. اگر فیلم‌هایی مانند «هتل» یا «فسیل» ۱۰ سال دیگر هم روی پرده سینما باشد بازهم مخاطب خود را دارد و حتی می‌توانند ۷۰ میلیون مخاطب داشته باشند.

وی در بخش دیگری از صحبت‌های خود تاکید کرد که فیلم «هتل» به این زودی‌ها اکران آنلاین نمی‌شود چرا که همچنان مخاطب خود را دارد.

وی بیان کرد: چرا نباید به این فکر کنیم که «هتل» توانسته مخاطب را به سینما جذب کند؟ اگر قرار باشد به فیلم‌های مختلف حمله شود من و یا کارگردان‌هایی که آثارشان روی پرده سینما هست هم می‌توانیم حمله کنیم اما ما چنین نگاهی نداریم.

کارگردان فیلم «تگزاس» ادامه داد: به وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی حمله می‌کنند و می‌گویند که تنها به آمار نگاه می‌کند، مگر آمار بد یا اشتباه است؟ آمار بالای مخاطب به معنای نشاط عمومی و شکست دشمن برای تلخ‌کام کردن مردم است. برخی از کارگردانان فکر می‌کنند رقصیدن در فیلم من بد است اما در فیلم خودشان خوب است.

وی با بیان این‌که در شرایط فعلی جامعه باید بسیاری از صحبت‌های آموزنده و اجتماعی را در دل سینمای کمدی بیان کرد تا مخاطب در کنار تماشای یک فیلم آموزه‌های لازم اجتماعی را دریافت کند، اضافه کرد: این روزها داشتم به این فکر می‌کردم که یک اثر غیرکمدی بسازم اما زمانی که داشتم از کنار مردم رد می‌شدم به این نتیجه رسیدم که این مردم همچنان به سینمای کمدی نیاز دارند و من به عنوان یک کارگردان برای ساخت یک فیلم به مردم و نیاز آن‌ها نگاه می‌کنم.

اطیابی در بخش دیگری از صحبت‌های خود با گلایه از این‌که این روزها چند فیلمساز به سینمای کمدی حمله کرده‌اند، تصریح کرد: مگر این فیلمسازان که هستند و چه فیلم‌هایی ساخته‌اند؟ به غیر از پول گرفتن از بیت‌المال و ساخت فیلم‌هایی که هیچ وقت اکران نشده‌اند چه کرده‌اند؟ می‌خواهم از فرصت استفاده کنم به وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی بگویم به ۲ یا ۳ فیلمسازی که تنها به دنبال دریافت پول بیت‌المال هستند، توجه نکنند. این دسته از فیلمسازان اگر قرار بود در جذب مخاطب موفق باشند تا الان موفق شده بودند.

دبیر نخستین رویداد فیلمنامه نویسی «ثور» با اشاره به شیوه برگزاری کارگاه‎های آموزشی این رویداد برای منتخبان مرحله اول از لزوم آموزش ابزارهای بازار سرمایه برای پرداختن در آثار سینمایی گفت.

به گزارش سینمای خانگی، امین آذریان دبیر نخستین رویداد فیلمنامه نویسی «ثور» درباره کارگاه‌های آموزش فیلمنامه نویسی این رویداد که با محوریت بورس برگزار می‌شود به مهر گفت: داوری مرحله اول این رویداد توسط داواران انجام شد و از میان فیلمنامه‌های ارسال شده، ۱۰ فیلمنامه برتر انتخاب شدند که برای این ۱۰ نفر یک کارگاه با رویکرد آشنایی بیشتر با بازار سرمایه و مباحث بورس، توسط بنده و کارگاهی مبتنی بر مباحث فیلمنامه نویسی توسط ایوب آقاخانی در حال برگزار است. در این کارگاه سعی کردیم با منتخبان ۱۰ فیلمنامه جلسه‌ای داشته باشیم تا با آنها از زوایای بازار سرمایه و نگارش فیلمنامه نویسی بیشتر تبادل نظر کنیم تا نزدیکی بیشتر فیلمنامه‌ها با مضمون اصلی این رویداد که فیلمنامه نویسی با مضمون بورس است، رقم بخورد. حدود ۱۰۰ فیلمنامه به دست ما رسید که از بین آن‌ها ۱۰ اثر آن برای برگزاری کارگاه توسط هیأت داوران برگزیده شد.

وی درباره پیوند موضوع بورس با فیلمنامه و آثاری که تا امروز با محوریت بازار سرمایه در جهان تولید شده اند، بیان کرد: هنر می‌تواند حلقه اتصال و راهنمای درستی برای اتصال بازار سرمایه (بورس) و عموم مردم شود. در دنیا بیش از ۶۵ فیلم با موضوع مالی و بورس ساخته شده است که امتیاز بیشتر این فیلم‌ها در IMDb بین ۶ تا ۸ است. ابزارهای بورس هم می‌توانند به صنعت سینما، موسیقی و تئاتر برای تأمین مالی ساخت آثار کمک کنند. ما به دنبال این هستیم که این ۲ حوزه به کمک هم بیایند و از روش‌های سنتی به روش‌های جدید روی بیاورند و بتوانیم از مدل‌هایی که سالیان سال است که در دنیا انجام می‌شود و جواب خود را پس داده است، بهره مند شویم. در سینمای دنیا شاهد هستیم در فیلم‌ها برای بیان و طرح مسائل پیچیده و معرفی ابزارهای پیچیده مالی از فیلم و سریال استفاده می‌کنند (مانند فیلم the big short) و حتی از افراد سرشناس در حوزه مالی مانند ریچارد تیلر کسی که دریافت کننده نوبل اقتصادی است در فیلم به عنوان بازیگر نیز استفاده می‌شود.

آذریان درباره اینکه سرنوشت فیلمنامه‌های برگزیده چه خواهد شد، توضیح داد: فیلمنامه برگزیده با یک کارگردان حرفه‌ای به مرحله تولید می‌رسد. سعی بر آن است که در داخل کشور و بخش بین الملل شرایطی را به وجود بیاوریم که این اثر دیده شود. به دومین و سومین فیلمنامه برگزیده جایزه نقدی داده می‌شود و ۱۰ فیلمنامه برتر با موضوع بورس نیز در یک کتاب چاپ می‌شوند.

وی درباره انتخاب مدیوم فیلم کوتاه برای پرداختن به مساله بورس گفت: فکر می‌کنم کار را باید کوچک انجام داد اما با کیفیت بالا، نه این که کار بزرگ را با کیفیت پایین انجام داد. به دلیل عدم شناخت فیلمنامه نویس‌ها و نمایشنامه نویس‌ها به مباحث مالی و کمبود اطلاعات در این حوزه، فیلمنامه نویس حرفه‌ای هم تا با این فضا زندگی نکند، نمی‌تواند اثر قابل قبولی را پدید آورد. برگزاری چنین کارگاه‌هایی بستر مناسبی است تا فیلمنامه نویسان با این مبحث آشنا شوند تا در سال‌های بعد با توجه به شناختی که به دست آورده‌اند فیلمنامه‌های پخته‌تر در غالب یک اثر بلند، به مرحله ساخت برسانند.

این کارشناس بازار سرمایه یادآور شد: این کارگاه برای این ۱۰ فیلمنامه نویس جوان بود که همانطور که گفتم طی فراخوان برگزیده شدند. درست است که در فیلمنامه‌های ارائه شده مبحث بورس بیان شده بود ولی در بخش‌هایی به دلیل نبود شناخت تخصصی، نیاز به اصلاحاتی وجود داشت. ما سعی کردیم یک نقطه مشترک پیدا کنیم و هم‌صدا شویم. ما ۲ مبحث را بررسی کردیم؛ مباحث بازار سرمایه که بچه‌ها لطف کردند و از نظرات من از منظر کارشناس حوزه بورس استفاده کردند و مبحث دیگر بخش فیلمنامه نویسی بود که تدریس آن را ایوب آقاخانی بر عهده داشت. امیدواریم در نهایت فضای مالی در این آثار بتواند به شکل درستی برای مردم بیان شود.

محمد مهدی عسگرپور گفت: اصل قانونی جرم و مجازات، اصل تناسب جرم و مجازات، رعایت اصول دادرسی و تجدیدنظرخواهی، توجه و استعانت به وجدان عمومی در تشخیص تخلف از نکات مهم در بحث انتظام‌بخشی وی او دی‌ها هستند.

به گزارش ایسنا، طبق گزارش رسیده، «هم اندیشی بررسی تهدیدها، فرصت‌ها و چشم‌انداز تولید و نشر سامانه‌های دیداری و شنیداری برخط» با حضور محققان، اعضای صنف وی‌اودی، سینماگران، ‌منتقدان و اهالی رسانه در خانه هنرمندان ایران برگزار شد.

در این هم‌اندیشی که عصر روز دوشنبه چهارم دی ماه در تالار امیرخانه خانه هنرمندان از سوی انجمن صنفی شرکت‌های نمایش ویدیویی برخط برگزار شد، نویسندگان هشت مقاله پذیرفته شده، نتیجه تحقیقات خود را ارائه کردند.

محمدمهدی عسگرپور دبیر انجمن صنفی شرکت‌های نمایش ویدیویی برخط، کامبیز نوروزی حقوق‌دان، مهدی کوهیان حقوق‌دان، افشین اصغری، علی افتخاری، مهرک محمودی، علی شاکر و حمیدرضا حیدرپور نویسندگان مقالات بودند که هر یک به شکلی خلاصه درباره تحقیق خود سخن گفتند. اشاره به بحث رگولاتور و تنظیم‌گری، حریم خصوصی، میزان مخاطبان و وضعیت وی‌اودی‌ها در ایران، بحث پادکست و موضوع حریم خصوصی از سرفصل‌ها موارد مطرح شده در این جلسه بود.

آمار و اطلاعات وی‌اودی‌ها در بازار ایران و خاورمیانه

علی شاکر نویسنده مقاله «بررسی تجارب بازار کسب و کار نمایش ویدیویی برخط در خاورمیانه و جهان» با تمرکز بر سه کشور ایران، امارات و مصر براساس آمار و تحقیقات توضیحاتی را درباره وضعیت بازار وی‌اودی‌ها ارائه کرد.

او در بخشی از سخنان خود گفت: انتظار می‌رود ظرفیت بازار رسانه و سرگرمی خاورمیانه تا پایان سال ۲۰۲۳ به ۳۹.۰۵ میلیارد دلار برسد و با نرخ رشد سالانه مرکب ۹.۴۱% تا سال ۲۰۲۸ به ۶۱.۲۳ میلیارد دلار برسد.

بخش دیگر تحقیقات شاکر به پیش‌بینی‌ها درباره بازار ایران اختصاص داشت: پیش‌بینی می‌شود تعداد کاربران VOD در ایران تا سال ۲۰۲۸ به ۴۵.۹ میلیون نفر افزایش یابد و همچنین پیش‌بینی می‌شود درآمد بازار VOD در ایران تا سال ۲۰۲۸ به ۴۶۲.۱ میلیون دلار آمریکا برسد.

علی شاکر بازه سنی ۲۴ تا ۳۵ سال را به عنوان بازه سنی عمده مخاطبان وی‌اودی‌ها در مصر و امارات متحده عربی عنوان کرد و همچنین در بخش دیگر تحقیق خود به موضوع هوش مصنوعی و نقشی که می‌تواند در وی‌ادی‌ها ایفا کند اشاره کرد و گفت: در وی‌اودی‌ها می‌توان دوبله را به وسیله هوش مصنوعی به گونه‌ای دیگر انجام داد به این ترتیب که همان اصطلاح‌ها را با همان لحن و صدا به هر زبانی که می‌خواهیم ترجمه کنیم. این اتفاق بسیار خوبی است که می‌تواند در وی‌اودی‌های داخل کشور بیفتد.

ساترا باید مستقل شود

جلسه با ارائه تحقیق «ارزیابی مقایسه‌ای نظارت بر محتوای آثار نمایشی سینمای خانگی در حقوق ایران و اسناد بین‌المللی» از سوی افشین عزیزی ادامه یافت. مهدی کوهیان و عزیزی به صورت مشترک این تحقیق را نوشته بودند. عزیزی با اشاره به اینکه پایه‌ی تحقیق از اختلاف نظرها در قوانین و مقررات موجود، آغاز شده است گفت: در میان سازمان‌هایی که در کشور ما وجود دارند سه سازمان و نهاد مدعی نظارت بر وی‌اودی‌ها بودند که این سه شامل وزارت ارتباطات و فناوری، سازمان صداوسیما و وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی است.

به گفته عزیزی در این تحقیق دلایل رد یا تایید نظارت هر یک از این نهادها مورد بررسی قرار گرفته است: وظایف وزارت ارتباطات فناوری بیشتر حوزه‌های تمهیدات شکلی را در برمی‌گیرد و صلاحیت‌های این وزارت‌خانه به حوزه محتوای صوت‌وتصویر نمی‌تواند ورودی داشته باشد.

او درباره صداوسیما گفت: یک بخش از واکنش صداوسیما به وی‌اودی‌ها براساس بند «ب» نظریه تفسیری شورای نگهبان است که نظریه بسیار معروفی محسوب می‌شود. در اینجا از شورای نگهبان نظر خواستند که آیا امکان تاسیس تلویزیون و رادیوی خصوصی در ایران وجود دارد که نظریه تفسیری شورای نگهبان این بود که چنین امکانی وجود ندارد و طبق اصل ۴۴ این در اختیار سازمان صداوسیماست. البته حقوق‌دان‌ها نسبت به این قضیه ایراداتی را وارد می‌دانند زیرا هنوز تفسیر موسع از صوت و تصویر فراگیر وجود ندارد.

عزیزی گفت: وقتی سازمانی خودش تولیدکننده محتوا و تولیدکننده سریال است، نمی‌تواند به عنوان نهادی که صدور مجوز انجام می‌دهد قرار گیرد. تعارض منافعی که در این زمینه وجود دارد نقش صداوسیما را با ابهام جدی حقوقی مواجه می‌کند و باعث می‌شود از نظر حقوقی نتوانیم این سازمان را به عنوان سازمانی سالم برای نظارت در حوزه وی‌اودی در نظر بگیریم. مرکز پژوهش‌های مجلس هم در شهریورماه تحقیقی انجام داده که براساس نتیجه آن جمع‌بندی شد که ساترا استقلالی از سازمان صداوسیما ندارد و بر همین اساس لازم است اگر قرار باشد ساترا در این زمینه به فعالیت ادامه دهد باید استقلال داشته باشد و بودجه و منابع انسانی آن از سازمان صداوسیما مستقل باشد.

او به بخش دیگر تحقیق خود که نقش وزارت ارشاد بود اشاره کرد و گفت: وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی مسئول صدور مجوز، نظارت بر مراکز هنری، مجوز ساخت فیلم و آثار هنری و توزیع و تکثیر فیلم است. اگر بخواهیم به مصوبه شورای عالی انقلاب فرهنگی بپردازیم ابتدا باید بگوییم که این شورا از نظر قانونی خلاء دارد و با این وجود شورای عالی انقلاب فرهنگی در طول سال‌ها وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی را به عنوان صادرکننده مجوز می‌بینند.

او با اشاره به «آفکام» نهاد تنظیم‌گر در انگلستان و همچنین نهاد تنظیم‌گر در آمریکا تاکید کرد که مهمترین تفاوت این‌ها با ساترا در این است که این نهادها با پایه‌ی قانونی تشکیل شده‌اند و در ادامه به جزئیات تفاوت‌های اعضای آن‌ها با شیوه مدیریت ساترا اشاره کرد.

لزوم تکیه بر صنف

کامبیز نوروزی حقوق‌دان و نویسنده مقاله «معمای نظام حقوقی آثار دیداری و شنیداری در جهان ژلاتینی دیجیتال» سخنان خود را چنین آغاز کرد:‌ منطق زندگی، با جهان دیجیتال تغییر کرده است و سرعت این تغییر در تمام تاریخ بشریت بی‌سابقه است. گاهی وقت‌ها درک این موضوع برای ما سخت است. مثل زمانی که با سرعت بسیار بالایی از جاده عبور می‌کنیم و هرآنچه کنار جاده است را مانند یک خط ممتد می‌بینیم. مبدعان دیجیتال هم از جزئیات موجود در آن دچار شگفتی شده‌اند و باید بگویم که جهان دیجیتال روانشناسی ما را تغییر داده است.

این حقوق‌دان ادامه داد: در ایران حقوق‌پذیری رسانه‌های دیداری شنیداری نسبت به سایر جاها دشوارتر است و دلیل آن به این برمی‌گردد که ما در اینجا دچار یک وضعیت بی‌حقوقی هستیم. وضعیت بی‌حقوقی بسیار وخیم‌تر از وضعیت بی‌قانونی است، چون حقوق فقط قانون نیست. در حقوق عرف هست، اما مداخلات دولت اجازه شکل‌گیری عرف را نمی‌دهد. شورای عالی انقلاب فرهنگی از نظر اصول بدیهی حقوق نمی‌تواند چیزی در حد قانون تصویب کند، اما این کار را انجام می‌دهد.

نوروزی گفت: جهان دیجیتال غیرقابل کنترل است. امکانی که جهان دیجیتال ایجاد می‌کند تقریبا کنترل آن را غیرممکن می‌کند. خیلی فیلم‌ها با همین موبایل ساده گرفته و منتشر می‌شود. این عوامل یک محیط غیرطبیعی تولید می‌کند که در آن نظم و قاعده‌ای وجود ندارد. یک زمان ارشاد مدعی وی‌اودی‌ها بود و حالا تلویزیون مسئول است.

او گفت: در این وضعیت تنها یک روش وجود دارد تا صاحبان رسانه‌های دیداری شنیداری بتوانند خود را محفوظ نگه دارند و آن هم اشتراک صنفی است. این رفتار مشترک صنفی ارزش حقوقی دارد.

گام صنف برای انتظام‌بخشی

محمدمهدی عسگرپور دبیر انجمن که طرح انتظام‌بخشی نمایش ویدیویی برخط را در هم‌اندیشی تشریح می‌کرد درباره دلایل تهیه این طرح گفت:‌ این طرح پیشنهاد انجمن صنفی شرکت‌های نمایش ویدیویی برخط برای تنظیم‌گری حوزه محصولات دیداری و شنیداری است، یعنی همین حوزه‌ای که امروز جلسه درباره آن تشکیل شد.

او برای ورود به بحث، از صنعت فیلم و سینما آغاز کرد و آمار تعداد بلیت‌های فروش رفته در سال‌های بعد از انقلاب را برشمرد و گفت: در سال ۶۴، ۷۷ میلیون بلیت فروخته شد تا سال ۶۹ که بالاترین فروش تاریخ سینمای ایران بعد از انقلاب است ۸۱ میلیون بلیت به فروش رفت و تا قبل از سال ۷۶ تعداد بلیت‌ها حدود ۵۰ میلیون بود و در سال ۷۶ به ۳۹ میلیون بلیت رسید. ۱۰.۹ میلیون تعداد بلیت‌های فروش رفته در سال ۸۹ است و در سال ۹۵، ۲۵ میلیون بلیت و در سال ۹۹ به دلیل کرونا ۷ میلیون بلیت فروش رفت و در سال ۱۴۰۱، ۱۳.۵ میلیون بلیت به فروش رسید.

عسگرپور درباره وضعیت تلویزیون گفت:‌ در حال حاضر تلویزیون ۶۰ شبکه سراسری، برون‌مرزی و استانی با حدود ۸ هزار میلیارد بودجه دارد که همین تلویزیون در دهه ۶۰ با حدود ۸۰ درصد مخاطب، دو شبکه تلویزیونی و پنج شبکه رادیویی داشت. در حال حاضر مخاطبان تلویزیون را می‌توان ۲۵ درصد متصور بود. البته تهیه آمار در کشور ما بسیار سخت است. گاهی اوقات فکر می‌کنم از سوی نهادهای دولتی تلاشی وجود دارد که آمار دقیق و کاملی ارائه نشود. بخش خصوصی نیز وقتی با نهادیی مواجه می‌شود که از دادن آمار شفاف خودداری می‌کنند، آن‌ها هم به این سمت می‌روند. در بی‌خبری و کم‌خبری با همین پدیده‌ای مواجه می‌شویم که اکنون در جامعه ما اتفاق می‌افتد.

دبیر انجمن گفت: ما با وضعیتی مواجه هستیم که در زمینه فضای مجازی تا دو سه سال گذشته بحث وی‌اودی‌ها بود تا اینکه اطلاعات و آمار به ما می‌گوید حجم عمده استفاده حجم ترافیک هم‌وطنان ما از پلتفرم‌های خارجی و مشخصا اینستاگرام است. از اینستاگرام ماهیانه یک میلیارد کاربر استفاده می‌کنند که کشور ما رتبه هفتم را در این زمینه دارد، حدود ۲۴ تا ۲۵ میلیون نفر از ایرانیان از اینستاگرام استفاده می‌کنند.

عسگرپور گفت: در زمینه رگولاتوری، تولد ساترا به گونه‌ای بود که این نهاد همزمان نقش بازیگر را ایفا می‌کرد و پشتوانه قانونی نداشت، بنابراین مقررات صادرشده از سوی آن هم مشکل قانونی داشت.

او به چند اصل و نکته پراهمیت در حوزه انتظام‌بخشی وی‌اودی‌ها چنین اشاره کرد: اصل قانونی جرم و مجازات، اصل تناسب جرم و مجازات، رعایت اصول دادرسی و تجدیدنظرخواهی، توجه و استعانت به وجدان عمومی در تشخیص تخلف از نکات مهم در بحث انتظام‌بخشی هستند.

عسگرپور یادآور شد: مواردی که در طرح انتظام‌بخشی به آن اشاره شده عمدتاً نکاتی‌اند که در چند سال گذشته فعالان عرصه وی‌اودی درگیر آن بوده‌اند.

او گفت: با اشاره‌ای به آماری که در ابتدای بحث به آن اشاره کردم باید یادآور شوم که نیاز بود زمانی که افولی اتفاق می‌افتاد چراغ قرمزهایی روشن شود تا به جای شکل‌گیری اداره‌کل‌های متعدد، راهکاری برای مشکلات ایجاد شده پیدا شود. ما در این روند مزیت‌های نسبی خودمان و بازار جهانی‌مان را از دست می‌دهیم.

عسگرپور در پاسخ به این پرسش که در طرح انتظام‌بخشی نقش صنف در زمینه داوری‌ها چطور در نظر گرفته شده و همچنین برنامه‌ها برای پیوستن به کپی‌رایت جهانی چیست، گفت:‌ بحث داوری در طرح انتظام‌بخشی در نظر گرفته شده است. در مورد کپی رایت باید این را بگویم که برخی از منابع کشور ما به دلیل رعایت نکردن کپی‌رایت از بین رفت. از حساب‌های ما بابت فعالیت‌های غیرقانونی در سال‌های دورتر برداشت شده است. اگر ما به کنوانسیون بپیوندیم ممکن است در بدو امر به نظر آید که مشکل ایجاد می‌شود اما موضوع شکل دیگری دارد. در مورد وی‌اودی‌ها ما تصور می‌کنیم مشکل عمده آنان با پخش ماهواره‌ای محصولاتشان است، اما عملا آن‌ها ضربه عمده را از تلگرام می‌خورند. بنابراین بحث کپی‌رایت ممکن است در بدو امر با مشکلاتی همراه باشد اما در ادامه به نفع است، زیرا خرید رایت آثار خارجی برای کشور ما به نسبت سایر کشورها ارزان‌تر است و در مجموع می‌توان سود را بیشتر دید.

صندلی رقابت یا رگولاتوری

مهرک محمودی در تشریح مقاله خود با عنوان «صداوسیما رگولاتور یا رقیب» گفت: وقتی مدیر صداوسیما روی صندلی رگولاتور می‌نشیند از رونق بازار وی‌اودی‌ها استقبال می‌کند، اما آیا وقتی به عنوان بزرگترین تولیدکننده محتوای تصویری در جایگاه رقیب هم قرار می‌گیرد این استقبال اتفاق می‌افتد؟

محمودی با اشاره به تحقیقی که در مورد دلایل استقبال مخاطبان از وی‌اودی‌ها صورت گرفته بود، گفت: مواردی چون ایجاد انگیزه در مخاطب، دسترسی سریع و آسان، ارزان بودن، آرشیو محتوایی، اینکه آثار دوبله و سانسور خوبی دارند، اینکه جایگزین دیگری ندارند مورد بحث بوده‌اند. همچنین تبلیغات شهری وی‌ودی‌ها هم در جذب مخاطب اثرگذار بوده است.

اوهمچنین درباره انتخاب مخاطبان بعد از تماشای وی‌اودی‌ها گفت: اگر به هر دلیلی دسترسی مخاطبان به محصولات وی‌اودی‌ها محدود شود، براساس تحقیق صورت گرفته انتخاب مخاطب صداوسیما نخواهد بود و آنان ماهواره یا پلتفرم‌های خارجی را انتخاب می‌کنند.

تبصره‌ای امیدوارکننده

مهدی کوهیان حقوق‌دان که مقاله‌ای با عنوان «تبصره ماده ۷۷، کورسوی امید در برزخ برنامه هفتم» را در جلسه هم‌اندیشی ارائه می‌کرد در ابتدای سخنان خود گفت: جدیدترین تحولی که در حقوق مجوزها و شمول بعضی از مواد اصل ۴۴ قانون اساسی که بر مجوزها اتفاق افتاده در این تحقیق مورد توجه بوده است. ماهیت موضوع ما درباره یک تبصره است که همین امسال ذیل ماده ۷۷ قانون برنامه هفتم توسعه، الحاقی مجلس است و در آن سازمان صداوسیما و وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی ملزم شده‌اند که با رعایت ماده یک و ماده هفت قانون اجرای سیاست‌های کلی اصل ۴۴ قانون اساسی اقدام به صدور مجوز کنند.

او ادامه داد: یکی از مصادیق اخلال در رقابت که در ماده یک تعریف شده، خودِ حضور سازمان صداوسیما در تنظیم‌گری است.

این حقوق‌دان گفت: واگذاری مسئولیتی که از سوی شورای عالی انقلاب فرهنگی در مورد وی‌اودی به صداوسیما صورت گرفته، برخلاف قانون اجرای سیاست‌های کلی نظام است و به نظر می‌آید براساس مصوبه برنامه هفتم قابل ارزیابی حقوقی است.

او گفت: نکته بسیار مهمی که در این مصوبه جدید هست، تعیین محدودیت‌هایی برای زمان صدور مجوز برای کسب و کارها است. مهلت مشخصی هست که توسط هیئت مقررات‌زدایی و بهبود محیط کسب و کار تعیین می‌شود و ورود این بخش‌ها در این زمینه بسیار مفید خواهد بود. مرجع دیگری برای شکایت از انحصار به وجود آمده است.

پادکست‌ها در نقش آموزش‌دهنده

علی افتخاری مترجم مقاله «پادکست یک رسانه غیراصلی برای یادگیری و پخش محتوای صوتی» درباره این تحقیق و موضوعاتی که در آن مطرح است، چنین توضیح داد: چهار محقق در این تحقیق نقش پادکست را به عنوان یک رسانه آلترناتیو یا غیراصلی یا جایگزین بررسی کرده‌اند. پژوهش در این تحقیق بر دو زاویه دید تاکید داشته، یکی در نظر گرفتن پادکست به عنوان محتوای صوتی و دیگری کاربرد آن برای آموزش است؛ کاربردی که پادکست‌ها در یک دهه اخیر در زمینه آموزش و یادگیری دانش‌آموزان و دانشجویان داشته‌اند.

افتخاری تاکید کرد که براساس تحقیقات صورت گرفته در زمینه پادکست، این جمع‌بندی به وجود آمده که آن را نباید در دسته تهدیدها برای رسانه‌های قدیمی‌تر صوتی و تصویری در نظر گرفت.

او ادامه داد: همچنین در تحقیق دیگری از سیاه‌پوستان آفریقایی یاد شده که توانسته‌اند به واسطه پادکست، فرهنگ خود را به سبکی همچون رادیو برای شنونده تداعی کنند و شنونده خود را در محیط‌های آنان فرض کند. در بخش دیگری این تحقیق زمانی که از کاربران پرسیده شده چقدر نسبت به کارکرد آموزشی پادکست آشنا هستند ۶۰ درصد اعلام کردند مطلع‌اند و ۴۰ درصد ابراز بی‌اطلاعی کردند.

افتخاری در جمع‌بندی این مقاله گفت: نتیجه‌ای که گرفته می‌شود شامل چهار مزیت اصلی پادکست است؛ یک منبع خلاق برای کسب اطلاعات، زمینه‌ای برای درک بیشتر، وسیله‌ای برای تقویت توانایی تفکر خلاق و ابزاری برای یادگیری زبان‌های خارجی. پادکست‌ها را می‌توان از سطح شنیداری فراتر رفت و به سریال‌هایی اشاره کرد که پایه آن پادکست بوده است.

بررسی جایگاه حریم خصوصی در تولیدات نمایشی

حمیدرضا حیدرپور که از اصفهان به وسیله اسکایپ در برنامه هم‌اندیشی حاضر شده بود درباره تحقیق خود که در زمینه «جایگاه حریم خصوصی افراد در تولیدات نمایشی و حمایت حقوقی از آن» بود گفت: حریم خصوصی و الزامات مرتبط با آن از جمله صیانت همه جانبه از آن، یکی از مهم‌ترین دغدغه‌های نظام‌های حقوقی است. تلاش‌های مختلف و متنوعی در سطوح مختلف صورت گرفته است تا حریم خصوصی افراد، دستخوش تهدید قرار نگیرد. نمونه بارز این اقدامات، تصویب قوانین و مقرراتی است که با تکیه بر آن‌ها، نقض کنندگان حریم خصوصی افراد، تحت تعقیب قضایی قرار می‌گیرند تا از این طریق، موارد مداخله غیرقانونی در حریم خصوصی افراد، به حداقل ممکن برسد.

او ادامه داد: یکی از عرصه‌هایی که امکان نقض حریم خصوصی افراد در آن، بالاست، تولیدات نمایشی هستند. حجم این تولیدات، به صورت روزافزونی در حال گسترش است. سوال این است که چه سازوکارهایی به منظور صیانت از حریم خصوصی در تولیدات نمایشی در نظام حقوقی ایران وجود دارد و آیا این نظام حقوقی توانسته است حمایت بایسته و شایسته از حریم خصوصی افراد در تولیدات نمایشی به عمل آورد یا خیر؟

حیدرپور گفت: فرضیه ابتدایی این است که در نظام حقوقی ایران، قواعد و قوانین خاصی به منظور صیانت از حریم خصوصی افراد در حوزه رسانه‌ای و به ویژه در عرصه تولیدات نمایشی وجود ندارد و تعقیب‌های قضایی در موارد تخطی از موازین، عمدتاً بنابر اصول و قواعد عام و کلی صورت می‌گیرد. این در حالی است که باید در صدد تدوین و اجرای راهبردها و سازوکارهایی بود که در پرتو آن ها، در نظام حقوقی ایران، به نحو جامع و کامل، از حریم خصوصی افراد در تولیدات نمایشی صیانت شود. در این تحقیق تلاش شده تا با بررسی جایگاه و اهمیت حریم خصوصی به طور کلی و در ارتباط با تولیدات نمایشی به صورت خاص، نحوه حمایت نظام حقوقی ایران از حریم خصوصی در تولیدات نمایشی، مورد بحث قرار گیرد و راهکارهای عملی به منظور صیانت همه جانبه از حریم خصوصی در این تولیدات، ارائه شود.