سینمای خانگی: بیست و چهارمین رویداد اکران ایوان، به اکران مجموعه فیلمهای کوتاه «غیرموجه»، «کفر»، «پیام‌آور» و «پسری که ناپدید شد» اختصاص داشت.
به گزارش سینمای خانگی و طبق اعلام روابط عمومی ایوان ربط؛ نشست نقد و بررسی مجموعه فیلمهای کوتاه «غیر موجه» به کارگردانی محمدرضا خاوری، «کفر» به کارگردانی مهدی برزکی، «پیام آور» به کارگردانی آرمان شیرالی نژاد و محمدعلی خان آبادی و «پسری که ناپدید شد» به کارگردانی آیدا علی مددی شامگاه روز شنبه (۱۳ مردادماه) در سالن کیف کوک ایوان ربط برگزار شد.
چالش اخلاقی دانشجویان
در ابتدای این نشست سحر عصرآزاد درباره فیلم «غیر موجه» که با تکیه بر مضمون و قصه محوری در عین رئال بودن، تمثیلی و ارجاع پذیر است از محمدرضا خاوری کارگردان این اثر درباره جرقه اولیه شکل گرفتن ایده و دغدغه مندی اش پرسید.
محمدرضا خاوری کارگردان این فیلم کوتاه در پاسخ این سوال گفت: فیلمنامه این اثر به قلم خودم و مربوط به سال‌ها پیش است. تقریباً از سال ۱۳۹۳ روی این فیلمنامه کار می‌کردم تا اینکه سال ۱۴۰۱ و درست قبل از اتفاقات شهریورماه ساخته شد.
مجری رویداد خاطرنشان کرد: با اینکه قصه در لوکیشن آشنای دانشگاه می‌گذرد، اما تلاش شده اجتماعی متشکل از طبقات و اقشار مختلف را به تصویر بکشد که با یک موضوع اخلاقی دانشجویان را به چالش می‌کشد.
عصرآزاد در ادامه از امین مظاهری بازیگر فیلم «غیرموجه» درباره چگونگی نحوه تعاملش با کارگردان و نزدیک شدن به شخصیت کنشمند این اثر سوال کرد.
امین مظاهری افزود: قبل از این کار چند تله فیلم و فیلم کوتاه بازی کرده بودم، ولی سطح کار با خاوری متفاوت بود و با وسواس بر جزئیات رفتاری و گفتاری حتی لحن‌ها را کار کردیم. به همین دلیل این کار برایم تجربه شاخصی بود.
منتقد رویداد در ادامه از کارگردان درباره دکوپاژ صحنه‌ها و میزان انعطاف پذیری او پرسید و خاوری مطرح کرد: همواره پیش تولید فیلمهای من طولانی است. قبل از پیش تولید، مرحله بسط و گسترش فیلمنامه (Development) را پیگیری می‌کنم و سپس لوکیشن‌ها را حین فیلمنامه نویسی بررسی و انتخاب می‌کنم. پس از جدی شدن کار، عکسبرداری و پلن هوایی و استوری برد را در دستور کار قرار داده و این انعطاف بیشتر مختص مرحله پیش تولید است. به همین دلیل در صحنه فیلمبرداری همه گروه هماهنگ بودیم و مطابق با دکوپاژ پیش رفتیم.
این کارگردان در بخش دیگری از نشست افزود: سکانس وارد شدن شوهر به اتاق اساتید، ادای دینی به سکانسی از فیلم «قهرمان» و سکانس پایانی نیز ادای دینی به سکانس آخر «جدایی نادر از سیمین» است.
عصرآزاد در ادامه سوال بعدی اش را اینگونه مطرح کرد: دلیل انتخاب نسیم ادبی برای ایفای نقش استاد با توجه به جنس بازی بیرونی او و جایگاه این شخصیت در فیلم که می‌تواند تیپیکال یک فرد دیکتاتور باشد، چه بود؟
خاوری پاسخ داد: نسیم ادبی بازیگری حرفه‌ای است و می‌توان او را کنترل کرد. ایشان با کمی فراز و فرود، حضور قابل قبولی در نقش استاد داشت که هر دو وجه رئال و تمثیلی شخصیت را تداعی می‌کرد.
تردید میان دنیای زندگان و مردگان
«کَفَر» دومین فیلم کوتاهی بود که به کارگردانی مهدی بَرزُکی در ایوان ربط نمایش داده شد. سحر عصرآزاد خطاب به کارگردان این اثر گفت: فیلم شما می‌تواند هجویه‌ای بر دین، ایدئولوژی و اصول شرعی برآمده از آن باشد، اما اعتدال را در لحن و بیان رعایت کرده و به همین واسطه به مخاطب تلنگر وارد می‌کند. دغدغه مندی شما برای پرداختن به این سوژه چه بود؟
مهدی بَرزُکی در پاسخ به این سوال عنوان کرد: من بر اساس دغدغه‌های شخصی آثارم را می‌سازم و در مورد این فیلم هم با اتفاقاتی که برای کار افتاد، بهایش را پرداخته ام. در تلاش هستم تا جهان فیلم هایم را ابتدا خودم درک کنم و سپس به سمت ساخت آن‌ها بروم. در رابطه با ایده و فضای این اثر، باید اضافه کنم که در خانواده‌ای مذهبی به دنیا آمده ام و در تعاملاتم مشاهده کرده ام که برخی اعمال و رفتار‌های افراد در تضاد با شرع است، اما برایش چارچوب شرعی ترسیم می‌کنند. در رابطه با ساخت این اثر نیز بسیار مطالعه کردم و فیلم دیدم و سپس به ایده فعلی رسیدم. لوکیشن فیلمبرداری در یکی از روستا‌های اطراف کاشان بود که خودم آنجا زندگی کرده ام و زیست این چنینی برایم ملموس بود.
مجری رویداد خاطرنشان کرد: شخصیتی که مجید پتکی در این فیلم برای من قابل قیاس با شخصیت ساره بیات در «جدایی نادر از سیمین» است. هر دو برای مسائل شرعی روزمره به استخاره تلفنی متوسل می‌شوند، اما به نظرم شخصیت فیلم شما پیشروتر است، چون قبل از اینکه پاسخ استخاره را بشنود، گوشی را قطع می‌کند.
گویا به خوانشی شخصی در جهت کاربردی کردن اصول شرعی در حیات روزمره خود رسیده است.
بَرزُکی در پاسخ به پرسش یکی از حضار درباره ارتباط فرم بصری سیاه و سفید با محتوای اثر افزود: رنگ سیاه و سفید فیلم، بیانگر تردید بین دنیای زندگان و مردگان است؛ گویی انسان‌ها در تردید بین قرار گرفتن در یکی از این طیف‌ها هستند.
عصرآزاد نیز اشاره کرد: به نظرم این اتمسفر رنگی باعث تداعی فضایی بدوی شده که متناسب با خوانش خاص فیلم از مفاهیم طرح شده است.
کارگردان اثر اضافه کرد: یکی از اتفاقات جالب سر فیلمبرداری، ارتباط بین مجید پتکی و گاو حاضر در فیلم بود. این گاو جز صاحبش به فرد دیگری اجازه شیر دوشیدن نمی‌داد. به همین دلیل پتکی ۱۰ روز متوالی به همراه صاحب گاو در حال شیر دوشیدن از این گاو بود تا در صحنه مورد نظر بتواند با او ارتباط لازم را برقرار کند.
روایت یک داستان واقعی
سحر عصرآزاد از محمدعلی خان آبادی یکی از کارگردانان فیلم کوتاه «پیام آور» درباره شکل گرفتن ارتباط و تعامل با علی عسگری که فیلمنامه را نوشته و تهیه کنندگی را برعهده داشته، پرسید و او پاسخ داد: من از سال ۱۳۹۷ به صورت حرفه‌ای اقدام به فعالیت در عرصه هنری کردم و بهار ۱۴۰۰ در پی ساخت اثر نخست با علی عسگری آشنا شدم. پس از تعامل قرار شد با آرمان شیرالی نژاد، فیلمنامه ایشان را بسازیم.
عصرآزاد در ادامه پرسید: از ابتدا با توجه به سوژه محوری، به بازار و جشنواره‌های خارجی فکر می‌کردید یا نظری به اکران داخلی هم داشتید؟
کارگردان این فیلم اظهار داشت: وقتی فیلمنامه را خواندم، پی بردم که نباید چندان روی اکران داخلی سرمایه گذاری کرد. در فرآیند فیلمبرداری نیز با چالش‌هایی مواجه شدیم که در نهایت با اخذ مجوز موفق به ساخت اثر شدیم.
در بخش دیگری از نشست منتقد رویداد خاطرنشان کرد: به نظرم در برخی صحنه‌ها با کات و برش‌های به موقع می‌توانستید از توضیحات و پرسش و پاسخ‌های اضافی پرهیز کنید تا ذهن مخاطب به چالش کشیده شود، مانند گفتگو‌هایی که منجر به گره گشایی مقصد همراهی پسر جوان و زن می‌شد.
خان آبادی ضمن تصدیق این نکته افزود: بله طبعاً دیدگاه آن مقطع نسبت به امروز متفاوت است و اگر اکنون بخواهم این اثر را دوباره بسازم، متفاوت‌تر از این نسخه خواهد شد.
عصرآزاد افزود: در این اثر تلاش شده تا در مسیر داده‌های اطلاعاتی، مکرراً ذهن مخاطب به چالش کشیده شود و گزینه‌های ذهنی او به پاسخی متفاوت برسد و با ایجاد تعلیق در نهایت گره گشایی کار را تمام کند. اما این تعلیق طولانی شده و مخاطب از فیلم جلو می‌افتد که کاش برای این نکته تمهیدی سنجیده می‌شد.
در بخش دیگری از نشست خان آبادی در رابطه با پرسش یکی از حضار افزود: این داستان وجهی واقعی داشت و از یک ماجرای واقعی الهام گرفته شده که علی عسگری آن را نوشت و سر فیلمبرداری هم حضور داشت.
تجربه‌های ناغافل جنسی در نسلِ زِد
در پایان این رویداد فیلم کوتاه «پسری که ناپدید شد» مورد نقد و بررسی قرار گرفت، اما کارگردان این اثر حضور نداشت.
عصرآزاد منتقد رویداد درباره این فیلم اظهار داشت: این فیلم مفهوم نادیده گرفته شدن بچه‌های طلاق از سوی والدین نابالغ را به گونه‌ای دراماتیک به تصویر درآورده و به دوگانگی دیده شدن و نادیده گرفتن، زندگی و مرگ و همچنین تجربه‌های ناغافل جنسی در نسلِ پیشرویِ زِد پرداخته و تبدیل به اثری متفاوت شده است.
