مسابقه «گل یا پوچ» نماد فرهنگ قهوه‌خانه‌ای ایران

سینمای خانگی: آلما حقیقی نویسنده ‌با ارسال یک یادداشت اختصاصی به سینمای خانگی، نگاهی به دکور برنامه «گل یا پوچ» داشته است.

به گزارش سینمای خانگی در این یادداشت آمده است: برنامه «گل یا پوچ» که به تازگی پخش خود را از پلتفرم فیلیمو آغاز کرده، بر اساس بازی اصیل ایرانی گل یا پوچ ساخته شده است که با اضافه کردن بخش‌ها و آیتم‌های جدید به این بازی سنتی ایرانی تلاش دارد بر جذابیت برنامه اضافه کرده تا این بازی را دوباره به جمع‌های دوستانه و خانوادگی برگرداند و برای نسل جدید هم جالب و سرگرم کننده باشد. این برنامه هفته‌ای یک قسمت پخش می‌شود و در هر قسمت دو تیم سه نفره با افرادی مجرب و خبره‌ به مصاف هم می‌روند و در پایان هر قسمت تیمی که برنده می‌شود در مقابل تیم برنده بعدی قرار می‌گیرد.

مهران مدیری در مقام گرداننده بازی بسیار خوب عمل می‌کند و با شوخی‌های به اندازه خود سعی دارد جو برنامه را هم رقابتی و هم سرگرم کننده نگه دارد و با آن کت و سبیل خود به نوعی یک شخصیت کاریزماتیک پیدا کرده است که در بالای میز نشسته و بازی را نظاره می‌کند تا کسی خدایی نکرده فکر تقلب به سرش نزند. چهره‌پردازی و لباس بازیکنان بازی هم با این که از تمامی سنین پیر و جوان حضور دارند سعی شده است متناسب با تم اصلی برنامه که فرهنگ قهوه‌خانه‌ای است انتخاب شود. 

اگر از بازی جذاب و نفس‌گیر تیم‌ها فاصله بگیریم و توجه مان را ببریم به سمت دکور و فضای برنامه متوجه می‌شویم که تمام المان‌هایی که در دکور برنامه استفاده شده است ابتکارآمیزگزینش شده‌اند. طراح صحنه این برنامه سهیل دانش اشراقی است که سال‌ها در عرصه طراحی صحنه و لباس در بسیاری از فیلم‌ها و سریال‌ها فعالیت دارد و با دانش و ذوقش تلاش کرده تا فضای مسابقه هم مانند شعار بازی کاملا ایرانی طراحی شود و به فرهنگ ایران و شرق اشاره کند. 

در ابتدای برنامه کلیپی با اجرای یکی از شرکت‌کننده‌های آن قسمت پخش می‌شود که در فضایی مانند تهران قدیم با اتومبیل‌های رنگی و خیابان‌های سنگفرش فیلمبرداری شده است و انگار شرکت‌کننده با دادن سکه اجازه پیدا ‌می‌کند که به جمع خصوصی دوستداران گل یا پوچ راه پیدا کند و این خود شروعی خلاقانه برای یک بازی به نظر می‌رسد.

در گذشته بازار، کانون اصلی جمع شدن کسبه و محل آشنایی و مراوده درباره مسائل مختلف اجتماعی و سیاسی بود و بخشی از بازار که به «جلوخان» معروف بود، در واقع میدانچه‌ای است که از سه طرف محصور و یک ورودی داشت و اکثر اوقات کسبه و بزرگان در آنجا تجمع می‌کردند تا خستگی در کرده و کمی صحبت کنند. دکور برنامه هم با آن مغازه‌های کوچک در کنار هم و پنجره‌های چوبی و چراغ‌های سر در هر مغازه و لاله‌های دیوارکوب روی دیوار که بخشی از نور سالن را فراهم می‌کنند و آن قاب عکس‌ها و آگهی‌های تبلیغاتی آویزان شده بر روی ستون‌ها، اشاره به همان بخش بازار دارد که کسبه جمع می‌شدند. 

در قدیم‌ قهوه‌خا‌نه‌ها مکانی بود که افراد برای گفت‌و‌گو درباره موضوعات روز و خواندن شعر و داستان و بازی‌هایی مثل تخته نرد و گل یا پوچ گرد هم می‌آمدند و ساعت‌های طولانی در آن جا وقت ‌می‌گذراندند. دیوارهای قهوه‌خانه‌ها پر بود از نقاشی‌هایی که از دل فرهنگ عمومی آن دوره پدید آمده بود و موضوعات مذهبی، بزمی و رزمی را دربرمی‌گرفت. در انتهای سالن و بالای سر تماشاچیان بازی، نقاشی بزرگی دیده می‌شود که یکی از صحنه‌های رزمی الهام گرفته از شاهنامه فردوسی را تصویر کرده و تماشاچیانی که، در نور کم انتهای سالن در سکوت نشسته‌اند و بازی را تماشا می‌کنند و هر از گاهی در پایان هر دست حضورشان حس می‌شود. به این ترتیب حال‌و‌هوای رازآلود قهوه‌خانه به مخاطباننشان داده می‌شود. 

اگر با دقت‌تر به اطراف نگاه کنیم بقالی کوچکی در سمت راست تصویر حضور دارد که بر روی تابلوی سر درش لوگوی دو غول نوشیدنی آن زمان یعنی نوشابه زرد کانادادرای و مشکی کوکاکولا را می‌بینیم که نبرد بین این دو برند نوشابه در سال‌های 1980 تا 1990 را به یاد ما می‌اندازد و درست روبه‌رویش آنتیک فروشی را در قاب داریم که انگار جا برای یک سری لوازم عتیقه خود نداشته و آن‌ها را مانند همان صندوق قدیمی و گرامافون در بیرون از مغازه چیده است. 

طراح با نگاه ریزبین خود از دو عنصر مهم فرم و رنگ کاملا بهره گرفته و رنگ های تیره و گرم را به عنوان پالت رنگی اصلی انتخاب کرده است. فرم‌های گرد و پر از پیچ و خم را هم در پایه‌های میزبزرگ مرکز تصویر و هم شش سکو‌ی منبت کاری شده در دو سمت میز کاملا مشهود است. 

در میانه برنامه و آیتم گفت‌و‌گو با هر شرکت‌کننده هم سعی شده مکانی طراحی شود که حس و حال یک مغازه قدیمی پر از اجناس جور واجور برقی را بدهد که انگاری بازیکن بازی یک گوشه مغازه،صندلی چوبی پیدا کرده و همان جا به صحبت با مخاطبان نشسته است. 

بعد از این توصیفات اگر به دنبال حس و حالی از گذشته هستید که رنگ و بوی تهران قدیم را به شما بدهد، بهتر است برنامه گل یا پوچ را تماشا کنید تا آن فضای قهوه‌خانه‌ای و صفا و صمیمیت بازیکنان بازی لبخندی خوش برایتان بسازد. 

دیدگاهتان را بنویسید