در سینمای ایران، «پدر» منفعل است یا قهرمان؟

حسین سلطان محمدی منتقد سینما در آستانه میلاد باسعادت امیرالمومنین حضرت علی (ع) و روز پدر گفت: متأسفانه شأن، جایگاه و منزلت «پدر» در آثار سینمایی و تلویزیونی نادیده گرفته می شود و نیاز ضروری است که مدیران فرهنگی هرچه سریع تر نسبت به این مسأله مهم ورود کرده و تلاش کنند تا جایگاه پدر، همسر و مرد خانواده همانطور که در فرهنگ ملی و دین مبین اسلام جایگاهی والا و ارزشمند است در آثار سینمایی و تلویزیونی نیز این چنین به تصویر کشیده شود.

به گزارش سینمای خانگی، این کارشناس فرهنگی گفت: سینماگران ما اغلب متأثر از فرهنگ و تفکرات غرب گرایانه هستند و به همین علت هم ما در آثارمان کمتر شاهد به تصویر کشیده شدن مردهایی هستیم که بر اساس فرهنگ بومی و ملی خودمان و آموزه های دین مبین اسلام می شناسیم.

وی ادامه داد:پدر در آثار ما اغلب نقش منفعل دارد و این مادر است که بیشتر فعال است؛ البته در برخی فیلم ها به صورت نادر ما شاهد حضور پدرهای فعال هم هستیم به عنوان نمونه در فیلم «مهمان داریم» شخصیتی که پرویز پرستویی ایفای نقشش را بر عهده دارد مردی است که فعال است و نقش جدی در خانواده اش دارد.

این سینماگر سپس با بیان اینکه حتی در بسیاری از آثار دفاع مقدسی و جنگی ما زنان به عنوان نقش کلیدی به تصویر کشیده می شوند اظهار داشت: از جمله این فیلم ها می توان به «گیلانه» اثر رخشان بنی اعتماد اشاره کرد که باز هم با آنکه روایتگر قصه زندگی یک جانباز است اما مادر فعال است و پیشبرد داستان فیلم بر عهده او است.

سلطان محمدی ضمن تأکید بر لزوم تغییر نگرش تولیدات سینمایی و تلویزیونی متذکر شد: آموزه های اسلامی می گوید پدر مدیریت خانواده را بر عهده دارد و تأمین مایحتاج زندگی بر عهده او است که در اصطلاح عامیانه نان آور قلمداد می شود اما متأسفانه حتی در کمدی ها هم جایگاه مرد خانواده و پدر به درستی به تصویر کشیده نمی شود؛ به عنوان مثال ما در سریالی مانند «خانه به دوش» یا «متهم گریخت» شاهد این هستیم که مرد خانواده منفعل است و زن که مریم امیرجلالی ایفای نقش های شان را بر عهده دارد قدرت اصلی خانواده محسوب می شود.

وی خاطرنشان کرد: عجیب است که در بیشتر آثار سینمایی و تلویزیونی به نوعی مادر سرپرست خانواده است و پدر منفعل و آسیب دیده و ناکارآمد مشاهده می شود. فیلم ها و سریال های ما درست شبیه آثار غربی شده که خانواده وجود دارد اما پدر در آن خانواده جایگاهی ندارد.

این منتقد سینما تأکید کرد: این باعث تأسف است که مردها به عنوان تأمین کننده زندگی نقش و جایگاه شان دیده نمی شود. مثلاً در «جدایی نادر از سیمین» شاهد هستیم ساره بیات زنی است که نان آور است و مرد او با بازی شهاب حسینی فردی منفعل و بیکاره است که فقط داد و بیداد می کند و هویت نان آوری ندارد. یا همین اواخر سریالی پخش شد که پسر کار نداشت و تازه نامزد کرده بود اما دختر شاغل بود!

سلطان محمدی تصریح کرد: مردها در آثار سینمایی و تلویزیونی آشفته به تصویر کشیده می شوند و این وظیفه مدیران فرهنگی است که الگودهی کنند. به خصوص نهادهای دولتی و ارگان هایی نظیر بنیاد سینمایی فارابی، حوزه هنری، سازمان اوج و… باید نقش کلیدی و ویژه ای را برای این الگودهی ها ایفا کنند.

وی در پایان این گفتگو افزود: امیدوارم هرچه سریع تر در این باره بازنگری شود؛ جنبه های خیر پدر در خانواده باید به تصویر کشیده شود؛ مرد خانواده نباید تو سری خور، منفعل و ضعیف نشان داده شود اما متأسفانه ما سال ها است که شاهد این پدیده تلخ در سینما و تلویزیون کشورمان هستیم به عنوان مثال از سال ها قبل سریال «روزی روزگاری» این چنین بود که در آن خسرو شکیبایی مردی منفعل به تصویر کشیده شده بود و ژاله علو تصمیم گیر، عقل کل و فرد فعال سریال بود.