کارگردان «الکافی» درباره شایعه دریافت بودجه میلیاردی برای ساخت این مستند اظهارداشت: این پروژه با زجر زیادی ساخته شد، رقم دقیق پروژه قبلی من با مرکز گسترش و هزینه این پروژه در سایت مرکز موجود است، اینگونه نیست که برای ساخت فیلم بودجه میلیاردی دریافت کنم.
به گزارش سینمای خانگی از روابط عمومی مرکز گسترش سینمای مستند، تجربی و پویانمایی، مراسم اکران مستند «الکافی» به کارگردانی مسعود طاهری با حضور حجت الاسلام محسن قمی عضو مجلس خبرگان رهبری و جمعی از مسئولان و هنرمندان در تالار ایوان شمس برگزار شد.
عضو مجلس خبرگان رهبری در ابتدای این مراسم اظهارداشت: شیخ مفید درباره کتاب «کافی» گفتند که در مذهب تشیع بهترین کتاب است. درباره اینکه چرا «کافی» انقدر مهم است باید کمی خودمان را به فضایی ببریم که این کتاب نوشته شده است. «کافی» شاهکار کتب روایی ما در مذهب شیعه و سنی است. شاهکار دوم این است که مرحوم کلینی روایت اول کتاب را به عقل اختصاص دادند.
حجت الاسلام قمی افزود: در آن زمان در داخل ایران بازاری از مذاهب مختلف شکل گرفته بود و در این فضا مرحوم کلینی وقتی کتاب «کافی» را مینویسد در مقدمه کتاب میگوید که من کتابم را از عقل شروع کردم نه از توحید، کتاب، قرآن و… . این مساله حکایت از اهمیت معرفت شناسی در دین اسلام دارد. روایت دوم این کتاب درباره علم است.
عضو مجلس خبرگان رهبری بیان کرد: «کافی» ابتدا به معرفت میپردازد و بعد به اصول دین و امامت و بعد سراغ اخلاق میرود که یکی از نکات شاخص کتاب است. «کافی» بعد به فروع دین و در جلد هشتم هم به روضه میپردازد. کتاب «کافی» فقط اصول و فروع دین نیست بلکه اخلاق و معرفت شناسی را هم جزو اصولی دینی میآورد و این نکته بسیار برای ما آموزنده است.
روایت زندگی اسلامی به زبان هنر
حجتالاسلام قمی اظهارداشت: درخواستی داشتم از آقای طاهری و دیگر دوستانشان که به این مقدار اکتفا نکنند که کتاب «کافی» چطور نوشته شد بلکه یک مقدار به محتوای کتاب هم ورود پیدا کنند و نحوه زندگی اسلامی را به زبان هنر برای جوانان نسل امروز روایت کنند.
عضو مجلس خبرگان رهبری گفت: مرحوم کلینی یک اخباری نبود بلکه محدث بود. در آن عصر یک رویکرد جدیتری به مسائل حدیثی وجود داشت و مرحوم کلینی به تنهایی این مسئولیت را به دوش گرفت و این میراث بزرگ را در اختیار بشریت قرار داد. بهترین شکرانه این نعمت این است که پیام آن را به خوبی درک کنیم و در قالب هنر به نسل تشنه معارف اهل بیت منتقل کنیم.
در ادامه این مراسم یاد سید عبدالله انوار و مرتضی شاهرخنیا که در چند سال اخیر فوت کردهاند، گرامی داشته شد. سپس اکران فیلم آغاز شد.
شناخت تفکر شیعه مهم است
مسعود طاهری کارگردان «الکافی» پس از اکران این مستند اظهارداشت: بابت طولانی بودن این مستند و چند ایرادی فنی که وجود داشت از شما عذرخواهی می کنم. این اولین تجربه اکران «الکافی» بود و بهترین زمان فیلم، زمانی است که آن را تدوین و کنار دوستانت فیلم را تماشا میکنی.
وی گفت: از استاد عبدالله انوار و حمید شاهرخیان که در اکران قبل کنار ما بودند، یاد میکنم.
این پروژه با زجر زیادی ساخته شد. رقم دقیق پروژه قبلی من با مرکز گسترش در سایت موجود است. هزینه این پروژه هم در سایت مرکز موجود است. اینگونه نیست که برای ساخت فیلم بودجه میلیاردی دریافت کنماین کارگران افزود: اگر از علایق مذهبی صرفنظر کنیم. ضرورت شناخت مرحوم کلینی این است که ما در یک جامعه شیعی زندگی میکنیم و مهم است که تفکر شیعه را بشناسیم. حتی برای کشورهای همسایه ما هم ضروری است که تفکر شیعه را بشناسند. جالب است که پیشتاز این موضوع اسرائیل است و حتی بخشهایی از این مستند پاسخی به شیعهپژوهان اسرائیلی است.
طاهری درباره دلیل ساخت این موضوع بیان کرد: مستند «الکافی» در ادامه مستند «مستشرق» ساخته شده است. حدود ۱۸ سال است که پروژهای را دنبال میکنم به نام «معمای حضور» که درباره سازمان وکالت است و هروقت سراغ این پروژه میروم، عملی نمیشود. اینگونه پیش رفت که ابتدا مستند «الکافی» ساخته شود.
وی درباره شایعه دریافت بودجه میلیاردی اظهارداشت: این پروژه با زجر زیادی ساخته شد. رقم دقیق پروژه قبلی من با مرکز گسترش در سایت موجود است. هزینه این پروژه هم در سایت مرکز موجود است. اینگونه نیست که برای ساخت فیلم بودجه میلیاردی دریافت کنم.
این مستندساز گفت: من به شکل پدیدارشناختی فیلم میسازم و آثارم چند ویژگی دارد. یکی ویژگی شخصی است. من فیلم را به پدرم تقدیم کردهام که در چند نسل قبل به کسی وصل نبودند. یک ویژگی دیگر اینکه مرکز گسترش کارش حمایت از ساخت مستند است و نسبت به موضوع نگاهی خنثی دارد. تاکنون دخالتی هم در ساخت آثار من نداشتهاند.
زیربار توصیهها نرفتم
طاهری بیان کرد: من برای مخاطبم احترام قائل هستم و خیالتان از کسانی که در این فیلم صحبت کردند و اطلاعات دادند راحت باشد. من زیر بار دوست و رفیقبازی و توصیهها نرفتم. قطعا انتخاب براساس شایستگیهای افراد بوده است.
این کارگردان گفت: زمان فیلم زیاد است زیرا مساله مهمی است. سعی کردم تاجایی که امکان دارد با مخاطب عام ارتباط برقرار کنم.کتاب «الکافی» برای نخبه عام نوشته شده است و من هم سعی کردم این سنت را حفظ کنم.
مستند «الکافی» به کارگردانی مسعود طاهری سرگذشت کتاب «الکافی» مهمترین کتاب از کتابهای اربعه شیعیان را روایت میکند. در این اکران ویژه حجت الاسلام محسن قمی، محمدجواد حق شناس، عبدالرضا مظاهری، زکینی رئیس سابق انجمن حکمت و فلسفه، استاد حسینی شیرازی، حمزه کرمی، روح الله مدامی، عبدالحسین بدرلو معاون مستند و قائم مقام مرکز گسترش سینمای مستند، تجربی و پویانمایی و هومن مرادی کرمانی مدیر مستند مرکز حضور داشتند.
عوامل مستند «الکافی» عبارتند از نویسنده، کارگردان و تهیهکننده: مسعود طاهری، دستیار اول کارگردان و برنامهریز: مژگان حصاری، تصویر: محمدعلی پور اسد، تدوین: مسعود طاهری، هاجر آقایی، موسیقی: فرزاد هادی، گرافیک: نیلوفر جوشن، صدا: سیاوش حیدری، راوی: محمود راسخ فر، امیرعباس قلیچ لو، اصلاح رنگ: ایمان صالحی، پژوهش: مسعود طاهری، دستیاران پژوهش: سمیه خرمنژاد، فاطمه حقیقت، فاطمه خضردوست، ربابه میرباقری، بازیگران: امیرعباس قلیچ لو، حمید عبادی، مهدی قاهری، حسین تقیزاده، مجید بختیاری، احد توحیدیراد، محمدمهدی پیریزاد، امیرحسین صفاپور، طراح پوستر: مونا طاهری، طراح گریم: محمدمهدی پریزاد، طراح لباس: پروین حسینی، تولید بازسازی: مجتبا دربندی، محصولی از مرکز گسترش سینمای مستند، تجربی و پویانمایی.
مراسم اختتامیه ششمین جایزه پژوهش سال سینمای ایران صبح سهشنبه ۱۲ دی ۱۴۰۲ در تالار رودکی برگزار و برگزیدگان آن معرفی شدند.
به گزارش سینمای خانگی از ایرنا، مراسم اختتامیه ششمین جایزه پژوهش سال سینمای ایران صبح سه شنبه ۱۲ دی با حضور اهالی سینما، پژوهشگران و اساتید دانشگاه برگزار و برگزیدگان بخش های مختلف معرفی شدند.
اسامی برگزیدگان این رویداد بدین شرح است:
بخش پایاننامه
۱. لوح تقدیر بخش پایاننامه دکترا به همراه هدیه نقدی به الهه کسمایی مولف پایاننامه «فرهنگ فیلمهای پایاننامه دانشکده سینما (چهاردهه سینمای آنالوگ)» اهدا شد.
۲. لوح سپاس و تندیس پایاننامه برگزیده کارشناسی ارشد به همراه هدیه نقدی به امین یوسفی مولف پایاننامه «نظارت بر فیلمهای سینمایی از منظر حقوق بشر»، به خاطر اهمیت حقوق مخاطب در سینمای ایران و ضرورت پرداختن به پژوهشهای دانشگاهی با موضوع حقوق معنوی مخاطب اهدا شد.
۳. لوح تقدیر بخش پایاننامه کارشناسی ارشد به همراه هدیه نقدی به محمد سعید جوبند مولایی مولف پایاننامه «گونهشناسی کاراکترهای فیلمهای کمدی سینمای دفاع مقدس با استفاده از تیپهای شخصیتی پیشنهادی اسکات سدینا (مطالعه موردی فیلمهای لیلی با من است، گاهی به آسمان نگاه کن، اخراجیهای ۱ و ۲ و ضد گلوله) اهدا شد.
۴. لوح تقدیر بخش پایاننامه کارشناسی ارشد به همراه هدیه نقدی به لیلا ناصربخت مولف پایاننامه «بررسی زیبایی شناسانه تصاویر رویا و خاطره در سینمای پس از انقلاب اسلامی» اهدا شد.
بخش مقاله
۱. لوح سپاس و تندیس مقاله برگزیده به همراه هدیه نقدی به علی اوصانلو و علی شیخ مهدی نویسندگان مقاله «تحلیل نحوه بازنمایی معماری و شهرسازی ایرانی-اسلامی در فیلمهای سینمایی ایران با رویکرد نظریات استوارت هال» بهخاطر انسجام در شاکله مقاله و استفاده از منابع معتبر و انطباق با اولویتهای موضوعی جایزه پژوهش سینمایی سال اهدا شد.
۲. لوح تقدیر بخش مقاله به همراه هدیه نقدی به کرم حبیبپورگتایی به خاطر مقاله «بررسی نقش سینمای ایران در تغییر شاخصهای توسعه اجتماعی» اهدا شد.
۳. لوح تقدیر بخش مقاله به همراه هدیه نقدی به مصطفی دری و نواب حضرتی، نویسندگان «مجموعه مقالات فقه در سینما» اهدا شد.
بخش پژوهش
۱.لوح سپاس و تندیس پژوهش برگزیده به همراه هدیه نقدی به سیاوش صلواتیان مولف پژوهش «آسیبشناسی سیستم نظارت در سینمای ایران با رویکرد نگاشت نهادی و ارائه پیشنهادی اصلاحی» بهخاطر روشمندی، هدفمندی و سودمندی برای سینمای ایران اهدا شد.
۲. لوح تقدیر به همراه هدیه نقدی به فروزنده جعفرزاده مولف پژوهش «روند تحول مسائل و مشکلات مرتبط با گسست نسلی در ایران، در فیلمهای سینمایی ۴۰ سال گذشته» اهدا شد. ۳. لوح تقدیر به همراه هدیه نقدی به مجید کیانیان مولف پژوهش «تحلیل تحولات فنی صدا و تصویر در صنعت سینمایی دیجیتال جهان (از آغاز تا تحولات پیش روی)، به سوی راهبرهای اجرایی در سینمای ایران» اهدا شد.
بخش طرحنامه (پروپوزال)
لوح سپاس و تندیس این بخش به همراه هدیه نقدی به سارا مومنی نویسنده طرحنامه «تدوین راهبردهای رسانهای مبتنی بر تحلیل تصویر خانواده ایرانی در سینمای ایران» اهدا شد.
بخش جنبی
۱. لوح تقدیر بخش جنبی به همراه هدیه نقدی به علی نقی طاهری، بهخاطر مجموعه فعالیتها در حوزه پژوهشهای سینمای بومی استان خوزستان و پژوهش «سیاه، سفید، خاکستری، روایت خوزستان در سینمای ایران» اهدا شد.
۲. لوح تقدیر بخش جنبی به همراه هدیه نقدی به پانتهآ خاموشی اصفهانی و زهره فتحی، بهخاطر مجموعه فعالیتهای پژوهشی در حوزه سینما و تالیف مجموعه کتابهای «بانوان سینماگر ایران» اهدا شد.
حسن بلخاری قهی، محمدرضا حسنایی، مجید شاهحسینی، رامتین شهبازی، توحید محرمی، مسعود نقاشزاده، بهمن نامور مطلق، از اساتید حوزه سینما و فرهنگ و هنر داوری آثار رسیده به ششمین دوره جایزه پژوهش سال سینمای ایران را برعهده داشتند.
نخستین دوشنبه نیمبهای سینماها، بیش از ۷۸ هزار مخاطب داشت که این آمار، رشد ۵۲ درصدی مخاطب نسبت به دوشنبههای سهماه پائیزی سینماها را نشان میدهد.
به گزارش سینمای خانگی از ایرنا، روز گذشته، طرح بلیت نیمبها در سینماهای سراسر کشور اجرایی شد و پیرو آن، قیمت بلیت، بسته به کیفیت سینما، از ۲۰ تا ۴۰ هزار تومان متغیر بود.
در نخستین دوشنبه نیمبها، ۷۸ هزار و ۱۰۰ نفر در ۲ هزار و ۵۲۸ سانس به سینما رفتند و گیشه ۲ میلیارد و ۴۶۳ میلیون تومانی را رقم زدند.
این تعداد مخاطب، برای نخستین دوشنبه نیمبها، قابلقبول ارزیابی میشود. قطعا طیف گستردهای از مخاطبان سینما، هنوز متوجه دوشنبههای نیمبها نشدهاند و طبیعی است که زمان نیاز است تا این روز نزد سینمادوستان تثبیت شود.
طی دوشنبه هفته گذشته، ۵۶ هزار نفر به سینما رفتند که آمار روز گذشته، رشد حدودا ۴۰درصدی مخاطبان را نشان میدهد. همچنین با نگاهی به آمار سهماه اخیر سینما متوجه میشویم که میزان مخاطبان روز گذشته، در قیاس با دوشنبه سه ماه اخیر، بیشتر بوده است.
شناورسازی قیمت بلیت، ضمن نشانه گرفتن عدالت و نزدیک شدن بیشتر به استانداردهای الگو در اکرانهای جهانی، قرار است کمکی باشد برای هزینههای تولید سرسامآور، استهلاک بالای سینماها و البته هزینه مواد مصرفی تبلیغات و پخشبا بررسی آمار دوشنبههای سه ماه اخیر متوجه میشویم که در دوشنبههای پائیزی، ۶۶۸ هزار نفر به سینما رفتند که میانگین آن، چیزی در حدود ۵۱ هزار و ۴۰۰ مخاطب میشود. براین اساس نخستین دوشنبه نیمبها، ۵۲ درصد بیشتر نسبت به میانگین دوشنبههای سهماه اخیر، مخاطب داشته است که البته این آمار، یک آمار نسبی است که باید برای رسیدن به یک عدد ایستا و قابلاتکا، چند هفته دیگری را نیز منتظر ماند.
نکته قابلتوجه عملکرد روز گذشته سینماها آنکه، اضافه شدن دوشنبهها به روزهای نیمبهای سینما، بیم آن را میبرد که فروش سهشنبهها را تضعیف کند اما با بررسی آمار بلیتهای پیشفروش برای سهشنبه، این نگرانی، حداقل برای هفته نخست اجرایی شدن این طرح مرتفع شده چرا که سینماها تا به این ساعت برای سهشنبه، بهاندازه هفتههای قبل خود بلیت فروختهاند.
مقیاس سنجش بعدی قیمتگذاری شناور جدید، به دو روز انتهایی هفته مربوط میشود تا ببینیم مخاطب، چه واکنشی به بلیتهای ۶۰ و ۸۰ هزار تومانی سانسهای ۱۶ عصر به بعد پنجشنبه و جمعه از خود نشان میدهد.
شناورسازی قیمت بلیت، یکی از درستترین تصمیمهایی بود که طی سالیان اخیر در حوزه اکران اتخاذ شد. طرحی که باید از سالها پیش در سینمای ایران پیادهسازی میشد تا امروز به یک خردهفرهنگ سینمایی در میان همه طرفها تبدیل شود. طرحی که ضمن نشانه گرفتن عدالت و نزدیک شدن بیشتر به استانداردهای الگو در اکرانهای جهانی، قرار است کمکی باشد برای هزینههای تولید سرسامآور، استهلاک بالای سینماها و البته هزینه مواد مصرفی تبلیغات و پخش.
بنابراین از هر منظر که به این طرح بنگریم، با اتفاقهای خوبی مواجه میشویم. اتفاقهای خوبی که اگر با افزایش مخاطب ماهانه سینماها همراه شود، حلاوت آن را برای فعالان حوزه سینما، بیشتر هم میکند.
مسعود طاهری کارگردان مستند «الکافی» درباره دلیل ساخت چنین اثری میگوید که «الکافی» سرگذشت مهمترین کتاب حدیث شیعه در گذر تاریخ است، این مستند تنها درصدد به تصویر کشیدن اهمیت و ارزش کتاب برای مومنان مذهب شیعه نیست بلکه میخواهد تطورات اندیشه شیعه را هم به مخاطب بشناساند.
به گزارش رسانه سینمای خانگی از ایسنا، مستند «الکافی» به کارگردانی مسعود طاهری سرگذشت کتاب «الکافی» مهمترین کتاب از کتابهای اربعه شیعیان را روایت میکند که قرار است پس از سه دوره فیلمبرداری و با مدت زمان ۱۳۹ دقیقه، ۱۲ دیماه ساعت ۱۴:۳۰ در ایوان شمس رونمایی شود.
مسعود طاهری کارگردان این اثر درباره شیوه روایت «الکافی» میگوید: در فیلم ابتدا به بافتارهای مذهبی و جغرافیایی جامعه شیعی و منطقه کوفه، قم، ری و در ادامه بغداد میپردازیم، پس از آن حوادثی که برای جامعه شیعه اتفاق افتاده که پیشزمینه بهوجود آمدن این کتاب و مولفش است، بررسی میشود.
وی درباره علت پرداختن به این موضوع تاکید کرد: کتاب «الکافی» یکی از مهمترین منابع برای بررسی شناخت و تطور اندیشه شیعه به ویژه شیعه نخستین است؛ اهمیتی که شیعه به عناصری مانند عقل، نوع توحید خاص از منظر تشیع، امام معصوم به عنوان حجت خدا و… میداده همگی باعث شده است که موضوع تشیع در فیلم «الکافی» از جنبههای جانبدارانه و احساسی در نگاه به تشیع گذر کند و به رویکردی آبژکتیو، پدیدارشناسانه و علممحور درباره مسائل اصلی مورد نظر شیعه برسد.
به گفته طاهری، «الکافی» سرگذشت مهمترین کتاب حدیث شیعه در گذر تاریخ است، این مستند تنها درصدد به تصویر کشیدن اهمیت و ارزش کتاب برای مومنان مذهب شیعه نیست بلکه میخواهد تطورات اندیشه شیعه را هم به مخاطب بشناساند.
کارگردان «الکافی» ادامه داد: کتاب «الکافی» شیخ محمد بن یعقوب کلینی در کنار «البصائر» صفار قمی و «المحاسن» برقی قمی جزو اولین کتابهای موسوعه حدیثی شیعه به شمار میرود که برای شیعه باقی مانده است، لذا کتابی که از حوادث بزرگ کتاب و کتابخانهسوزیهای زیادی که در شهرهای ری، قم و بغداد رخ داده جان به در برده، شبیه به معجزه است، از این رو باید آن را همچون گنجینه و میراث بزرگ فرهنگی برای مذهب شیعه و اصولا تاریخ دین در جهان بدانیم.
طاهری خاطرنشان کرد: یکی دیگر از موضوعات «الکافی»، مولف کتاب یعنی شیخ محمد بن یعقوب کلینی است که به عنوان بزرگترین محدث شیعه از ناحیه ری برخاسته است. بسیاری از افراد مذهبی، مکتبی و هیئتی از اهمیت کتاب «الکافی»، قدر و منزلت مولفش دچار کماطلاعی گاه مفرط هستند، فیلم سعی میکند که خلاء معلوماتی این افراد را تا حد امکان و تا جایی که مقدور بود، پر کند.
وی درباره شیوه روایت «الکافی» بیان کرد: ساختار فیلم از گفتوگومحور به گفتار متن محور، تغییر سبک داده است، البته همچنان با حضور افراد خبره و صاحب نظر درباره زندگی کلینی و کتاب «الکافی» همراه میشویم. فیلم با هدف آشنایی هر چه بیشتر مومنان شیعی درباره مهمترین کتاب حدیثی و همچنین پاسخهایی مشخص برای برخی سوالات، چالشها و نظریههایشان در عرصه مطالعات شیعی و شیعهپژوهی درباره اندیشه شیعی به ویژه شیعه نخستین، حدیثپژوهی، کافیپژوهی، و زندگی شیخ کلینی ساخته شده است.
این کارگردان درباره مدت زمان فیلمبرداری فیلم عنوان کرد: فیلم سه دوره تصویربرداری داشته است؛ دوره اول، پاییز سال ١۴٠١ در شهر پاریس، دوره دوم، بهار ١۴٠٢ در کشور عراق، به ویژه شهر بغداد و نجف، همچنین تصویربرداری در روستای کلین و شهر ری و قم و دوره سوم، تابستان ١۴٠٢ مصاحبههای باقیمانده در قم و تهران و انجام اصلیترین بخش کار تصویربرداری این پروژه یعنی بخش بازسازی در شهرکهای سینمایی تاریخی و بخشهای مرتبط با آن انجام شد.
وی با اشاره به اینکه قرار بود «الکافی» برای حضور در هفدهمین جشنواره «سینماحقیقت» آماده شود، گفت: به دلیل نگاه علممحور و علممدار فیلم، مدت زمان آن طولانی شد که با ۱۳۹ دقیقه، از شانس و امکان اکران و نمایش در جشنوارههای مختلف سینمایی جا ماند، اما سعی کردهایم که سرشار از دادههای مختلف جغرافیایی، تاریخی، اعتقادی، برای همه علاقمندان و متخصصان باشد.
طاهری در پایان درباره رونمایی این فیلم اظهار کرد: مستند «الکافی» قرار است ۱۲ دیماه در ایوان شمس رونمایی شود، پس از آن در چند شهر دیگر نیز روی پرده میرود تا درنهایت به اکران آنلاین در سایت هاشور درآید. این مستند به دلیل مدت زمان طولانی و تاکید بر اطلاعات ارائه شده در آن، امکان نمایش در جشنوارههای کلاسیک، سانسهای استاندارد سینما و نمایش در باکسهای پخش تلویزیونی را از دست داد لذا بهترین سکوی نمایش برای آن اکران آنلاین خواهد بود که به کار مومنان، علاقهمندان بحثهای اندیشه شیعه و متخصصان این عرصه آید.
عوامل مستند «الکافی» عبارتند از نویسنده، کارگردان و تهیهکننده: مسعود طاهری، دستیار اول کارگردان و برنامهریز: مژگان حصاری، تصویر: محمدعلی پور اسد، تدوین: مسعود طاهری، هاجر آقایی، موسیقی: فرزاد هادی، گرافیک: نیلوفر جوشن، صدا: سیاوش حیدری، راوی: محمود راسخ فر، امیرعباس قلیچ لو، اصلاح رنگ: ایمان صالحی، پژوهش: مسعود طاهری، دستیاران پژوهش: سمیه خرمنژاد، فاطمه حقیقت، فاطمه خضردوست، ربابه میرباقری، بازیگران: امیرعباس قلیچ لو، حمید عبادی، مهدی قاهری، حسین تقیزاده، مجید بختیاری، احد توحیدیراد، محمدمهدی پیریزاد، امیرحسین صفاپور، طراح پوستر: مونا طاهری، طراح گریم: محمدمهدی پریزاد، طراح لباس: پروین حسینی، تولید بازسازی: مجتبا دربندی، محصولی از مرکز گسترش سینمای مستند، تجربی و پویانمایی
رئیس سازمان سینمایی کشور خواستار ارائه راهکارهای تازه برای افزایش منابع و بودجه تولید آثار مستند برای سال آینده شد.
به گزارش سینمای خانگی از ادارهکل روابط عمومی سازمان سینمایی، در پی برگزاری موفق هفدهمین جشنواره بینالمللی سینما حقیقت و آغاز فصل تازه تولیدات سینمای مستند و نیاز آینده این سینما و درخواستهای مطرح شده مستندسازان در اختتامیه جشنواره سینما حقیقت؛ محمد خزاعی رئیس سازمان سینمایی طی نامهای به محمد حمیدی مقدم مدیرعامل مرکز گسترش سینمای مستند و تجربی و پویانمایی خواستار ارائه طرحی جامع برای افزایش بودجه تولیدات سینمای مستند با هدف ایجاد تحول و افزایش کمی و کیفی آثار مستند در سال ۱۴۰۳ شد.
در این نامه آمده است:
«جناب آقای محمد حمیدی مقدم
مدیرعامل مرکز گسترش سینمای مستند و تجربی و پویانمایی
سلام علیکم
احتراما نظر به برگزاری موفق و باشکوه هفدهمین جشنواره بینالمللی مستند ایران (سینما حقیقت)، ضمن تشکر از جنابعالی و همکاران خدوم آن مرکز؛ برای ادامه مسیر و آینده این حوزه و تحقق فراگیرتر طرح جامع تحول سینمای مستند و تجربی بر اساس کلان برنامههای ابلاغ شده این مرکز موارد زیر ضروری است:
۱ – جهت تداوم روند کیفی دوساله لازم است با تدابیری موثر و هوشمندانه، برای اعتلای بیشتر جایگاه مستندسازی با نخبگان و فعالان این حوزه، در خصوص شناسایی راهکارهای تازه برای حل اساسیتر معضلات مبتلابه و دست و پاگیر بویژه، در زمینه محدودیت منابع و پشتوانههای اقتصادی سینمای مستند همفکری و مشورت صورت گیرد.
۲ – «نظاممسئله» جدید مرکز که مبتنی بر الزامات و نیازهای ضروری جامعه و عطف به گفتمان و مسیر مشخص شده در سیاستهای کلان سازمان سینمایی در این حوزه تخصصی تدوین و ابلاغ شده، عملیاتی شود.
۳ – با توجه به نگاه حمایتی جناب آقای دکتر اسماعیلی وزیر محترم فرهنگ و ارشاد اسلامی و عزم و اهتمام مضاعف ایشان در تامین درخواستها و پیگیریهای سازمان سینمایی برای افزایش بودجه سینمای مستند در چشمانداز سال آینده، شایسته است نیازها و چالشهای این عرصه بازنگری و احصاء شود.
۴ – نظر به تورم و افزایش نرخ تولید فیلم مستند در شرایط فعلی به نظر میرسد اصلاح ساختار برآورد تولید فیلم مستند اجتنابناپذیر باشد؛ از این رو، انتظار میرود با توجه به دغدغههای مطرح شده برخی مستندسازان در اختتامیه جشنواره سینماحقیقت، شیوههای جدید و کارآمد جذب منابع، تسهیل فرآیند تولید و توسعه زمینههای مشارکت ملی فراهم شود.
۵ – از آن جایی که هیات محترم وزیران با تصویب آییننامهای، دستگاههای اجرایی را به مستندنگاری سینمایی طرحها و پروژههای کشور ملزم کرده، شایسته است بهمنظور رونق زمینههای کسب و کار و اشتغال جامعه مستندسازان از ظرفیتهای این طرح استفاده شود تا بسترهای توسعه اشتغال، شکوفایی و پویایی سینمای مستند افزایش یابد.
۶ – امید است با ملحوظ داشتن نکات فوق الذکر در جهت اتخاذ ساز وکاری هدفمند و راهبردی برای «ترسیم افق پیش روی این جریان مهم و اثرگذار سینمایی»، «افزایش کمی و کیفی تولیدات» و «ارتقای منابع، اعتبارات و سطح بندی حرفه ای تر برآوردهای ساخت آثار» بیش از گذشته شاهد تداوم روند رو به رشد، رویشهای تازه و اعتلای سینمای مستند باشیم.»
هفدهمین جشنواره بینالمللی فیلم مستند ایران «سینماحقیقت» به دبیری محمد حمیدی مقدم از ۲۷ آذر تا دوم دی ماه امسال برگزار شد.
مستند «آن هفت روز»، نامزد بهترین کارگردانی فیلمهای فارسی و برگزیده بهترین فیلم انسان دوستانه از جشنواره «کالر تِیپ» استرالیا شد.
به گزارش سینمای خانگی از مهر، مستند «آن هفت روز» به کارگردانی احسان شادمانی با داستانی عاشقانه از غزه، نامزد بهترین کارگردانی فیلمهای فارسی و برگزیده بهترین فیلم انسان دوستانه از جشنواره «کالر تِیپ» استرالیا شد.
«آن هفت روز» پیش از این در بخش رقابتی فیلم مستند کوتاه هفدهمین جشنواره مستند «سینماحقیقت» حضور داشت.
این مستند در غزه تولید شده است و روایتگر زندگی یک زوج فلسطینی است، در این فیلم از زبان یک دختر فلسطینی هفت روز منتهی به مراسم عروسی آنها روایت میشود و در این روایت از فراز و نشیبهایی که این وصال داشته است، سخن گفته میشود.
این مستند به صورت آنلاین و از راه دور کارگردانی شده و در بردارنده تصاویری از داخل شهر غزه است.
سایر عوامل این مستند کوتاه «آن هفت روز» عبارتند از تهیهکننده: محمدهادی نعمتی، کارگردان: احسان شادمانی، تدوین: بابک حیدری، نویسنده: عبدالله نظری، آهنگساز: علی گرگین.
«آن دو» ادای دینی به شهدای لر، ایل بختیاری و نیز شهدای اصفهانی در جریان جنگ تحمیلی است که برای شرکت در جشنواره فیلم فجر امسال آماده می شود.
به گزارش سینمای خانگی به نقل از روابط عمومی پروژه، با پایان فیلمبرداری فیلم سینمایی «آن دو» به کارگردانی مرتضی رحیمی و تهیه کنندگی سید علیرضا سبط احمدی، این فیلم وارد مراحل فنی شده و سازندگان در تلاش هستند نسخهای از آن را در زمان مقرر به دفتر چهل و دومین جشنواره فیلم فجر تحویل دهند.
ستار اورکی که آهنگسازی فیلمهای «جدایی نادر از سیمین»، «فروشنده»، «خائن کشی»، «خون شد»، «دربند» و … را بر عهده داشته و چند بار نامزد دریافت سیمرغ بوده است، موسیقی «آن دو» را میسازد.
اورکی ساخت موسیقی نخستین ساخته سینمایی مرتضی رحیمی با عنوان «بَلیط» را هم بر عهده داشته که در نوبت اکران است.
«آن دو» اواسط پاییز در لوکیشن هایی چون بخشهای کوهستانی فلات مرکزی ایران، مناطق سرسبز استان چهارمحال و بختیاری، شهر آبادان، شهرک سینمایی دفاع مقدس و … مقابل دوربین رفت.
فریبا کوثری، علیرام نورایی، قدرت الله ایزدی، مالک حدپور سراج، آوا دارویت، اسرافیل علمداری، محمدرضا ژاله، کامران دهقان، داراب آقاسی زاده، سلیمه رنگزن، مژگان محمودیان، مرجان علوی، کبری گودرزی، زهرا هزاریان، سعید محمودی، بهروز کردزنگنه، حبیب تاجمیری، پوریا ریحانی اصل، حاتم میرزایی، مهران پورمهدی، مهران هادی، سیاوش معمارزاده، درسا طهماسبی، مصطفی حسنی، روح الله خالدی، محمدرضا عالیور، امیرمحمد فتاحی، یوسف مهری بابادی، رضا فرخوند، اسماعیل عباسی، علی گودرزی، زیبا موسوی، بابک محمودی و امیررضا فرامرزی و … در این فیلم ایفای نقش داشتهاند.
درام دفاع مقدسی «آن دو» قصهای را در جنگ تحمیلی روایت میکند که در خلاصه آن آمده است: «ظفر پسر بچهای ۱۲ ساله، اصالتاً بختیاری و از عشایر لردگان است که پدرش خدابخش و برادرش خدارحم به همراه دیگر مردان ایل به جبهه رفته اند. چند ماهی است که از خدارحم خبری نیست. در همین حال، شهیدی را به لردگان میآورند و چون نام و نشانی ندارد، جهت شناسایی او، ابتدا به خانواده ظفر خبر میدهند و …»
دیگر عوامل اصلی «آن دو» عبارتند از نویسندگان فیلمنامه: مهدی سجادپور، مرتضی رحیمی، مجری طرح: مؤسسه تاراز فیلم پارسی، ناظر کیفی: حبیب الله بهمنی، مدیر فیلمبرداری: مجید گل سفیدی، مدیران صدابرداری: حمیدرضا اسلامی نژاد، روح الله جعفر بیگلو، طراح گریم: رسول نعمتی، مجری گریم، آیسا ذوالفقاری، هادی حاجیوند، صداگذار: امیرحسین صادقی، تدوینگر: امیرشیبان خاقانی، جلوههای ویژه میدانی: عظیم محمدی، جلوههای ویژه بصری: عادل مدنی، طراح صحنه: بهنام جعفری طادی، طراح لباس: اشرف شاه حسینی، مدیر تولید: مرتضی کریمی، مدیر تدارکات: بهرام دانایی زادگان، منشی صحنه: مهران رضایی سرابی، عکاس و تصویربردار پشت صحنه: لیلا دبیب، دستیار تولید: جواد یوسفی.
فیلم سینمایی “دو روز دیرتر” با موضوع فرزندآوری و ازدیاد جمعیت به کارگردانی اصغر نعیمی و نویسندگی رضا مقصودی و حمید اکبری خامنه و براساس طرحی از سید محمد حسینی و تهیه کنندگی محسن شیرازی در بنیاد فرهنگی روایت فتح تولید شد.
به گزارش سینمای خانگی به نقل از روابط عمومی بنیاد فرهنگی روایت فتح،در این فیلم سینمایی که با رویکرد طنز اجتماعی ساخته شده است سینا مهراد ، پردیس احمدیه ، فرهاد آئیش ، گوهر خیر اندیش ،کمند امیر سلیمانی ، سید جواد یحیوی ، سیاوش چراغی پور، محمد فیلی و علیرضا داوود نژاد به عنوان بازیگر حضور دارند.
سید جمال ساداتیان به عنوان مشاور تهیهکننده، مرتضی هدایی(مدیر فیلمبرداری)،میثم مولایی(تدوین)،مسعود سخاوت دوست(اهنگساز) و عباس عباسی(طراح چهره پردازی) در این پروژه سینمایی حضور دارند.
در خلاصه داستان این فیلم طنز آمده است: سهیل و مریم زوج جوانی که سودای مهاجرت دارند،علیرغم توصیههای پدر و مادر مریم از فرزندآوری خودداری میکنند. تا اینکه پدر مریم تصمیم می گیردمبلغی که ازخواهرش به ارث برده را بین نوههایش تقسیم کند.سهیل و مریم که برای مهاجرت نیاز به پول دارند تصمیم می گیرند بچه دار شونداما فوت ناگهانی غلامحسین محاسبات آنها را برهم می زندتا اینکه …
بنیاد فرهنگی روایت فتح سرمایهگذار اصلی این پروژه سینمایی میباشد که در تولید این فیلم با بنیاد سینمایی فارابی و موسسه بهمن سبز حوزه هنری سازمان تبلیغات اسلامی مشارکت دارد.
لازم به ذکر است در سالهای اخیر و با توجه به بحران جمعیت در جامعه در رهنمودهای رهبر معظم انقلاب بر فرهنگ سازی در حوزه فرزندآوری و ازدیاد جمعیت تاکید ویژهای شده است که ساخت این اثر سینمایی در این راستا ارزیابی میشود.
سینمای ۲۰۲۳ علیرغم رشد ۲۹ درصدی گیشه خود بهنسبت سال ۲۰۲۲، باز هم نتوانست به دوران پیش از کرونا بازگردد تا با چشماندازی که بنگاههای رصد و تحلیل از وضعیت سینما طی سال ۲۰۲۴ به عمل آوردهاند، نگرانیهایی در مورد اکران امسال و گیشه آن به وجود بیاید.
به گزارش سینمای خانگی از ایرنا، سینمای پرزرقوبرق ۲۰۲۳ با وجود تمامی ناملایمات خود به پایان رسید تا شاخصها، علیرغم رشدی محسوس، همچنان نتوانند به آمار پیش از کرونا نزدیک شوند.
سینمای ۲۰۲۳ درحالی کار خود را با گیشه ۳۳ میلیارد و ۴۰۰ میلیون دلاری به پایان رساند که این گیشه، ۲۹ درصد رشد را نسبت به سال ۲۰۲۲ شاهد بود اما حتی این گیشه نیز نتوانست رقم ۴۲ میلیارد و ۳۰۰ میلیون دلاری سینمای ۲۰۱۹ را بهعنوان آخرین سال نرمال پیش از کرونا پوشش دهد بنابراین به این نتیجه میرسیم که سینمای جهان همچنان نتوانسته به دوران پیش از کرونا بازگردد و به ۲۶ درصد فروش بیشتر نیاز دارد تا بتواند به گیشه پیش از کرونای خود برسد.
چند بنگاه تحلیلی نیز رصدهایی داشتهاند از سینمای ۲۰۲۴ و تخمین زدهاند که سینمای ۲۰۲۴ حتی نمیتواند گیشه خود را در همین مرز ۳۳ میلیارد دلار سال ۲۰۲۳ نگهدارد به همین دلیل، از هماکنون نگرانیهایی بابت گیشه سینمایی جهان به وجود آمده علیالخصوص آنکه سال ۲۰۲۴، هیچگاه به اندازه سینمای ۲۰۲۳، از فیلمهای شاخص و کارگردانان صاحبنام برخوردار نیست و همین عامل، بر شدت نگرانیها افزوده است.
در سال ۲۰۲۳، فیلمهای مهمی چون قاتلان ماه گلمارتین اسکورسیزی، اوپنهایمرکریستوفر نولان، بلوط پیرکن لوچ، قاتلدیوید فینچر، جان ویک ۴ چاد استاهلسکی، ناپلئونریدلی اسکات، ماموریت غیرممکن ۷کریستوفر مککوری، کاخرومن پولانسکی، مدافعان کهکشان ۳جیمز گان، آناتومییک سقوطژوستین تریه، منطقه موردعلاقهجاناتان گلیزر، بیچارگانیورگوس لانتیموس و باربیگرتا گرویگ، تنها بخشی از فهرست بلندبالای این فیلمها هستند که توانستند بهنوبه خود، تنور سینمای سال گذشته را حسابی گرم کنند. حال آنکه قطعا تعداد فیلمهای کنجکاویبرانگیز ۲۰۲۴، هیچگاه به اندازه سال گذشته نخواهد بود.
سینمای ۲۰۲۳، اگرچه رشد خوبی را در گیشه پساکرونایی تجربه کرد اما نگاه تبعیضآمیز و مصرفگرا، همچنان مساله نخست سینماگران به حساب میآید که پس از سالها همچنان به ساحل آرامش و ثباتی نرسیده است
البته که ۲ اتفاق مهم در سال ۲۰۲۳، توانست تاثیراتی را بر روی گیشه جهانی سینماها بگذارد: نخست، اعتصاب صنوف فیلمنامهنویس و بازیگران بود و دومی، دوقطبی مهمی که در تابستان سال گذشته میان دو فیلم اوپنهایمر و باربی رخ داد.
اعتصاب گسترده فیلمنامهنویسان و بازیگران، نهتنها بر روی گیشه آمریکای شمالی تاثیر گذاشت بلکه تاثیرات سوئی نیز بر گیشه و جشنوارههای کوچک و بزرگ جهانی به همراه داشت که اجازه نداد تا فیلمهای ۲۰۲۳ بتوانند به شکلی نرمال و ذاتی، ارزرش واقعی خود را در گیشه بسنجند. همچنین سبب شد تا برخی فیلمها، اکران خود را به تعویق انداخته و در سال ۲۰۲۳ به روی پرده نروند.
دوقطبی اوپنهایمر و باربی نیز خیلی زود، مرزها را درنوردید و به شهرتی جهانی رسید تاجاییکه در همان زمان، کمتر انسانی در شبکههای اجتماعی بود که از وجود این دوقطبی مطلع نشده باشد. البته که این دوقطبی کمک بزرگی به گیشه جهانی کرد و سبب شد تا این دو فیلم، مجموعا ۲ میلیارد و ۴۰۰ میلیون دلار فروش را تجربه کنند که بیش از ۷ درصد فروش کل سال را شامل میشود.
البته که نیمه پر لیوان، میتواند رضایت سینمادوستان از کیفیت محتوایی آثار حوزههایی چون انیمیشن، وحشت و اکشن باشد. در ۲۰۲۳، فیلمهای زیادی در این گونهها اکران شد که اقبال بالای مخاطبان از این آثار و نقدهایی که راجع به آنها نوشته شده، نشاندهنده رضایت آنها از محتوای این آثار بوده است.
در ۲۰۲۳، چند سینماگر مهم از دست رفتند که ازجمله آنها میتوان به ویلیام فردکین، آلن آرکین، ران سیفس جونز، آنگوس کلود، متیو پری، جینا لولوبریجیدا، آندره بروگر، رایان اونیل و مایکل گمبون اشاره کرد.
درمجموع، سینمای ۲۰۲۳، اگرچه رشد خوبی را در گیشه پساکرونایی تجربه کرد و توانست مخاطبان زیادی را به سینماها بکشاند و تولیدات باکیفیتی را به نمایش بگذارد و نشان دهد که نظام استودیویی، عزم راسخی در مسیر بازگشت به دوران پیش از کرونا دارد، اما نگاه تبعیضآمیز و مصرفگرا، همچنان مساله نخست سینماگران به حساب میآید که پس از سالها همچنان به ساحل آرامش و ثباتی نرسیده است.
این مهم که تاثیراتی بر جامعه سینمارو و فعالان سینمایی گذاشته، برای امسال نیز تداوم خواهد داشت که این مهم با توجه به کاهش فیلمهای پرمخاطب برای امسال، میتواند مکانیسم بازگشت به دوران پیش از کرونا را به تعویق انداخته و نگرانیهایی را برای استودیوهای بینالمللی به همراه بیاورد.
به همین منظور، سینمای ۲۰۲۴ میتواند آبستن اتفاقاتی باشد که حاشیههایی را برای گیشه جهانی به همراه آورده و آن را از ارزش ذاتی و اصلی خود به عقب براند.
رئیس سازمان سینمایی کشور بیتفاوتی نسبت به سرنوشت و آینده کشور را خسرانی جبرانناپذیری عنوان کرد و گفت: انتخابات یعنی بیتفاوت نبودن، در صحنه حضور داشتن، مسئول بودن نسبت به جامعه و تاریخ؛ اگر طیفها، سلیقهها، صداها و نواهای مختلف در چارچوب قانون در انتخابات حاضر باشند جامعه پویایی خواهیم داشت.
به گزارش سینمای خانگی از ایرنا، یکی از ایدههای محمد خزاعی در مقام رئیس سازمان سینمایی کشور که تا کنون در برخی از سخنرانیهای رسمی به آن اشارههایی داشته است، تلاش برای تحقق «سینمای اسلامی» است.
خزاعی که پیشتر و در بخش اول همین گفتوگو به تفصیل درباره نسبت وضعیت امروز سینمای ایران با ایدهآلهای خود صحبت کرده و به دفاع از رویکردهای منتهی به جان گرفتن گیشهها، در برابر منتقدان پرداخت، حالا و در ادامه این گفتوگو تلاش دارد ضمن تشریح دیدگاههای خود درباره کلیت «سینمای ایران» به بخش دیگری از حواشی مرتبط با دوران مدیریت خود بهخصوص حواشی بهوجود آمده برای گروهی از سینماگران متأثر از حوادث و التهابات سیاسی و اجتماعی یک سال گذشته پاسخ دهد.
آنچه در ادامه میخوانید بخش دوم و پایانی گفتوگوی مشروح خبرگزاری ایرنا با محمد خزاعی رئیس سازمان سینمایی کشور است.
اگر بخواهید مولفههای «سینمای اسلامی» را که پیشتر به آن اشارههایی داشتهاید، تشریح کنید، به چه مواردی اشاره میکنید؟
درباره همه رفتارهای ما، در دین اسلام شاخصهایی تعیین شده است. مثلا درباره رفتار یک کاسب در زمینه فعالیتهای اقتصادی، شاخصهایی در دین ما تعیین شده است. به همین دلیل آنقدر شاخصهای اسلامی برای یک زندگی گسترده است که درباره همه شئون آن میتوان صحبت کرد و فیلم ساخت.
آیا معتقدید امروز این شاخصهای اسلامی در سینمای ما رعایت نمیشود؟
قطعا در برخی از آثار نجیب سینمای ایران این شاخصها وجود دارد و در اکثریت تولیدات هم این موارد رعایت میشود اما صحبت من درباره اندک تولیداتی که است که این شرایط را ندارند. معتقدم آنهایی که به دنبال نگاه کاسبکارانه در سینما هستند، باید جلویشان را گرفت. حرف ما این است که میتوان نگاه اقتصادی هم به سینما داشت اما باید رویکردها را اصلاح کرد.
قطعا سینما یعنی اقتصاد اما میتوان نگاه متفاوتی هم داشت. نکته دیگر این است که آیا ما همیشه باید به فیلمها سوبسید بدهیم؟ آیا فیلمسازان ما نباید راه ارتباط با مخاطب خود را یاد بگیرند؟ این مسأله بسیار مهمی است. من وقتی میگویم فیلمساز هستم، یا دارم یک فیلم شخصی میسازم که طبیعتا برای آن نباید انتظار اکران داشته باشم. مثل فیلمهای هنروتجربه که اکران هم میشود اما انتظار فروش آنچنانی در گیشه ندارند.
فیلمساز دیگری برای حضور در جشنوارهها فیلم میسازد و طبیعتا او هم نباید از عدم اکران فیلمش در داخل کشور ناراحت شود. اما صورت سوم مربوط به فیلمهایی است که برای ارتباط با مخاطب ساخته میشوند. این دست آثار باید نگران شرایط ارتباط با مخاطب باشند. صاحبان این آثار باید از خود بپرسند که شاخصه برقراری ارتباط با مردم چیست؟ مگر میشود فیلمی قصه و قهرمان نداشته باشد و مردم با آن ارتباط برقرار کنند؟ ما باید در مدل فیلمسازی خود تجدیدنظر میکردیم. چرا فیلمهای کارگردانی مانند ابراهیم حاتمیکیا همواره مخاطب دارد، چون قصه و قهرمان دارد…
البته فیلمهای متأخر آقای حاتمیکیا هم در زمینه جذب مخاطب چندان موفق نبودهاند!
اینگونه نیست که اگر یک فیلم سینمایی، بر روی پرده سینما از نظر اقتصادی عملکرد موفقی نداشته، از نظر انتقال مفاهیم و کارکردهای فرهنگی خودش هم ناموفق بوده باشد. این دو مقوله از هم جدا هستند.
این طور نیست. فیلم «بهوقت شام» رکورد فروش خوبی را در گیشه ثبت کرد. از فیلمی که خودم در آن حضور داشتم مثال میزنم. دلیل استقبال از آن فیلم هم این بود که مردم با آن ارتباط برقرار کردند. سینمای ابراهیم حاتمیکیا مولفههایی دارد که برای مردم جذاب است. البته این نکته را هم بگویم که همه مخاطبان یک فیلم، مخاطبان داخل سالن سینما نیستند و در این زمینه گاهی فیلمسازان ما دچار اشتباه میشوند.
اینگونه نیست که اگر یک فیلم در سینما فروش نداشت، یعنی دیده نشده است. بهعنوان مثال فیلم «پشت پرده مه» که ما کار کرده بودیم، جوایزی از جشنوارهها گرفت، در اکران عمومی دیده نشد اما در تلویزیون بارها پخش شد و مردم هم با آن ارتباط برقرار کردند. فیلمی که در سینما شکست خورد اما بسیاری از مردم آن را دیدند و میشناسند.
اینگونه نیست که اگر یک فیلم سینمایی، بر روی پرده سینما از نظر اقتصادی عملکرد موفقی نداشته، از نظر انتقال مفاهیم و کارکردهای فرهنگی خودش هم ناموفق بوده باشد. این دو مقوله از هم جدا هستند.
یکی از پدیدههایی که در یکسال گذشته بیشتر شاهد آن بودهایم جریان حضور فیلمهای زیرزمینی که بهصورت غیررسمی در داخل کشور تولید شدهاند، در جشنوارههای جهانی است. نگران نیستید که با نمایندگی این آثار از طرف ایران، سینمای رسمی ما در عرصههای بینالمللی حذف و محدود شود؟ مهمتر اینکه آیا جنس سیاستگذاریهایی که منجر به محدود شدن امکان ساخت برخی فیلمهای اجتماعی در سالهای اخیر شده است را در شکلگیری این پدیده موثر نمیدانید؟
اول اینکه معتقد نیستم که سینمای ایران در عرصههای بینالمللی حذف و محدود شده است و مشکلی که به آن اشاره میکنید مربوط به سه چهار جشنواره است که عموما با مقاصد سیاسی هدف گذاری شده اند واغراض سیاسی خود را دنبال می کنند. در سایر جشنوارههای سینمایی جهان، با چنین مشکلی مواجه نیستیم…
بالاخره در نگاه غاطبه سینمادوستان، همان چهار جشنواره تأثیر بالایی بر انعکاس تصویر سینمای کشورها در عرصه بینالمللی دارند!
فیلمهای رسمی سینمای ایران در جشنوارههای بینالمللی مهم دیده میشود
اینگونه نیست. در همه جشنوارههای بینالمللی، امروز فیلمهای رسمی سینمای ایران هم دیده میشود و هم برگزیده میشود. تعداد جوایز بینالمللی سینمای ایران در همین سالها کاملا مشخص است. آنچه شما به آن اشاره میکنید، مربوط به تغییر رویکرد جشنوارههای سینمایی دنیا نسبت به فضای فرهنگی ایران صحبت میکنید که مقولهای کلان است و ارتباطی هم با قوانین مراقبتی داخلی ما ندارد. سینما تنها بخشی از این تغییر رویکرد را نشان میدهد.
دلیل این تغییر رویکرد چیست؟ مگر پیشتر در سینمای ایران سختگیری وجود نداشت؟ اتفاقی که امروز شاهد هستیم مربوط به تغییر رویکرد جشنوارههای خارجی است. تا همین امروز خیلی از فیلمهای اجتماعی خوب سینمای ایران به این جشنوارهها معرفی شده، اما پذیرفته نشدهاند. مگر «جنگ جهانی سوم» فیلم مشکلداری بود؟ چرا در جشنوارهها پذیرفته نشد؟ در این دوره ما تمام فیلمهایی که حتی برای نمایندگی سینمای ایران در اسکار انتخاب کردیم هم آثار اجتماعی و غیرایدئولوژیک بودهاند.
مگر ما نمیتوانستیم مانند دورههایی که صرفا فیلمهای ایدئولوژیک معرفی میشدند، عمل کنیم؟ نگاه ما اساسا این نیست. شاید عدهای بخواهند اینگونه تلقین کنند، اما واقعیت این است که نگاه ما این نیست. ما بهدنبال احیای سینمای ملی ایران، با مشخصههای بومی خودش هستیم.
از ماجرای جشنوارههای خارجی فاصله نگیریم…
بله. درباره جشنوارههای خارجی، مطمئن باشید نگاه آنها در آینده قطعا دستخوش تغییر میشود. بد نیست بدانید خیلی از هنرمندانی که در جریانات اخیر به خارج از کشور رفتند، پیامهایی را ارسال میکنند تا به کشور برگردند. فضا همین امروز نسبت به سال گذشته خیلی تغییر کرده است. بعضی از این افراد صراحتا پیام پشیمانی ارسال میکنند، آن هم بهصورت رسمی.
از چهرههای شناختهشده هم در میان این افراد هستند؟
بله. هم شناختهشدهها هم برخی افراد گمنامتر. صراحتا میگویند ما میخواهیم به ایران بازگردیم و فعالیت سینمایی خودمان را ادامه دهیم.
مکالمه رسمی با خود شما داشتهاند؟
مکالمه رسمی خیر، اما بهصورت غیرمستقیم به دوستان مشترکی که با من داشتهاند، پیام دادهاند که میخواهند برگردند. برخی از این درخواستها هم در دست بررسی است.
یعنی اینگونه نیست که هنرمندانی که به هر دلیلی دچار مشکل شدهاند تا پایان دوره شما امکان رفع مشکلشان نباشد؟
این موارد مربوط به دوره ما نیست. توجه داشته باشید که این اغتشاشات در هر دوره دیگری میتوانست اتفاق بیفتد. این ماجرا مربوط به مدیریت ما در سینما نیست بلکه مربوط به حوادثی که با دوره مسوولیت ما همزمان شده است. این دو با هم تفاوت دارد. ما سختترین دوره مدیریت سینما در تمام دورهها را تجربه کردهایم. هر اتفاقی که از ابتدای انقلاب در سینما رخ نداده بود، در همین چند سال دوره مسوولیت ما رخ داد! با وجود این شرایط، پررونقترین دوره سینما را هم شاهد هستیم و همین واقعیت است که خیلیها را اذیت میکند.
برخی با اهداف سیاسی خیلی دوست داشتند سینما در دوره ما تعطیل شود و به همین دلیل از رونق امروز ناراضی هستند. وقتی صحبت از جشنوارهها و بازارهای جهانی میکنید، سوال اصلی این است که چه کسانی باعث کاهش سهم ایران از بازار جهانی شدهاند؟ قطعا اغتشاشگران و کسانی که شروع به فعالیت سیاسی در سینمای ایران کردند. مگر ما اینها را فراموش میکنیم؟ چه کسانی در خارج از مرزها بیانیه دادند و کارگردانان سرشناس دنیا را به خط کردند تا اهداف سیاسی خود را دنبال کنند؟ چه کسانی به جشنوارههایی مانند کن و برلین و ونیز ایمیل زدند؟ این افراد متولیان و بانیان وضع موجود سینمای ایران در عرصه بینالمللی هستند و امروز باید پاسخگو باشند.
اگر نگاه بستهای داشتیم فیلم سیدی و فرهادی را به اسکار معرفی نمیکردیم
اگر ما به دنبال ایجاد محدودیت بودیم، فیلم اصغر فرهادی را به اسکار معرفی نمیکردیم. اگر نگاه بستهای داشتیم که فیلم هومن سیدی را به اسکار معرفی نمیکردیم. اگر ما با سینمای اجتماعی مشکل داشتیم که فیلمهایی مانند «علفزار» و «ملاقات خصوصی» را اکران نمیکردیم. حرفم این است که اصلا آن نگاهی که برخی معتقدند در این دوره حاکم است، وجود ندارد. در حوادث سال گذشته با گروهی مواجه بودیم که در تحلیلهای خود احساس میکردند وضعیت نظام جمهوری اسلامی ایران رو به پایان است و به همین بهانه میخواستند جلوی حضور سینمای ایران در عرصههای بینالمللی را بگیرد و در مقابل سینماگران را به کارهای زیرزمینی تشویق کنند.
آنها میخواستند به فضای فرهنگی ما آسیب بزنند اما به این واقعیت دقت نکردند که فضای ملی سینمای ایران در اختیار سینماگران ایران است. سینمای ملی ما را امثال مجید مجیدی، مسعود جعفریجوزانی، احمدرضا درویش، جمال شورجه، سیدرضا میرکریمی و… در این سالها شکل دادهاند که هیچ کدام اهل کارهای زیرزمینی نبودهاند و جوایز مختلفی را هم گرفتهاند. آنها میخواستند سینمای ملی ایران را تحریم کنند و معتقدم این تحریم هم خیلی زود برداشته خواهد شد.
میتوانید کمی مصداقیتر درباره این گروه صحبت کنید؟ بالاخره افراد گمنام و بینشانی که نمیتوانستند باشند.
بالاخره خیلیها در طول آن حوادث تصور میکردند کار جمهوری اسلامی ایران تمام شده است. مدیر یکی از پلتفرمهای سینمایی حتی به همکاران خود گفته بود، این انقلاب مانند انقلاب مصر است و این باردیگر کار تمام است! یعنی در این حد برخی به باور رسیده بودند، اما همه شکست خوردند. در طراحیهایی هم که داشتند شکست خوردند کمااینکه با تمام فشارها و جوسازیها ، ما امسال هم در جشنواره کن غرفه داشتیم و سینمای ایران بهصورت رسمی حضور داشت.
ما تنها در چند جشنواره مشکلاتی داریم که بد نیست نگاهمان نسبت به آنها را تغییر دهیم و بدانیم همه عرصههای بینالمللی محدود به این جشنواره ها نیست. ما شاهد یک تغییر در فضای فرهنگی دنیا هستیم و در سالهای آتی شاهد اتفاقات بزرگتری هم خواهیم بود. وقتی روسیه تصمیم میگیرد برای خودش یک جشنواره اسکار به راه بیندازد یعنی با یک طراحی حرکت میکند. وقتی چین برای حضور در اقتصای سینمای دنیا برنامهریزی دارد، یعنی با یک طراحی دارد حرکت میکند. ما هم ابتدا باید سینمای خود را قدرتمند کنیم تا دچار مشکلاتی از این دست نشویم.
مشخصا چه اقداماتی داشتید؟
از طریق آقای عسگرپور نامه رسمی به رییس فیاپف ارسال کردیم تا این نهاد رسمی به جشنوارهها ابلاغ کند که این آثار زیرزمینی نماینده سینمای ملی ما نیستند. در چند سال آینده هم جایگاه واقعی این آثار مشخص میشود. سینمای دنیا به دنبال اقتصاد است و خیلی زود متوجه میشوند اینها نمیتوانند نماینده واقعی سینمای ایران در بازار جهانی باشند. این دوران، دورانی موقت است و ما تلاشمان را برای عبور از این دوران داشته و خواهیم داشت. در آینده حتما درباره بانیان این وضعیت صحبت خواهم کرد، چراکه معتقدم همهشان باید پاسخگو باشند.
همه این افراد هم در خارج از کشور نیستند و برخی از داخل در این جریان نقش داشتند!
با تمام این بدخواهیها سینمای ایران هیچگاه منزوی نخواهد شد
بله. تعداد ایمیلهایی که از داخل کشور به برخی از این جشنوارههای خارجی ارسال شده واقعا زیاد است. کسانی که باور کرده بودند جریان فرهنگی کشور و انقلاب، کارشان تمام شده است، در آن مقطع شروع به مبارزه کردند. البته اینگونه هم نیست که جشنوارههای کن و برلین بنابر نظر چهار فیلمساز داخلی ما، موضعش را طراحی کرده باشد، آنها مطابق سیاستهای بالادستی دولتهای متبوع خود حرکت میکنند و نگاهشان نسبت به فضای فرهنگی ایران را تعیین میکنند.
اینگونه نیست که یک گروه به اسم سینماگران مستقل در خارج از کشور تا این اندازه قدرت تأثیرگذاری بر جشنوارههای خارجی را داشته باشند، آنها فقط پیرامون این جریان هیاهو ایجاد کردهاند. با تمام این بدخواهیها سینمای ایران هیچگاه منزوی نخواهد شد.
اینگونه هم نیست که جشنوارههای کن و برلین بنابر نظر چهار فیلمساز داخلی ما، موضعش را طراحی کرده باشد
استعفای خانم مرضیه برومند از مدیرعاملی «خانه سینما» بازتابهای زیادی در محافل سینمایی داشت، شخص شما بهعنوان رییس سازمان سینمایی از این اتفاق ناراحت نشدید؟ بهخصوص که خانم برومند در متن نامه استعفای خود صراحتا اشاره کردند که نتوانستند تعاملات لازم را با سازمان سینمایی داشته باشند و پیشتر هم در نشست خبری این گلایه را مطرح کرده بودند.
البته ایشان صحبت از تعاملات نکرده بود و به جنبه اقتصادی ارتباط با سازمان سینمایی اشاره داشت که اساسا بحث دیگری است. این هم در حالی است که از زمان ورود خانم برومند به خانه سینما، بودجه این نهاد صنفی دو برابر شد و میتوانید در این زمینه از خود ایشان هم سوال کنید. جالب است که هیچکس درباره این مسایل صحبت نمیکند و تنها ابهامات را مطرح میکنند.
از خانم برومند سوال کنید که آیا بودجه خانه سینما بعد از مدیرعاملی ایشان دو برابر شد، یا نه؟من شخصا با ایشان جلساتی داشتم و حتی قبل از اعلام استعفا با او تماس گرفتم و گفتم اگر میتوانید کمی بیشتر بمانید.
یعنی کامل در جریان استعفا بودید؟
بله. با او تماس داشتم و خواستم اگر برایش امکان دارد، در این جایگاه بماند. از نگاه من ایشان شخصیتی بود که در این جایگاه عملکرد خوبی داشت و مدیران هم به حضورشان امیدوار بودند و امکان تعامل خوبی فراهم بود. به او گفتم به دلیل کارهای خوبی که در سینما از شما به یادگار مانده است، خیلی از درها به روی شما باز است. تأکید داشتم که نگاه شما نگاه سیاسی نیست و نگاه صنفی به مسایل دارید و این بسیار مهم بود. جلساتی که ما با خانم برومند داشتیم، همهاش مربوط به مسایل صنفی مانند مالیات و بیمه و مسکن بود. اتفاقا سازمان سینمایی در این زمینهها همراهی خوبی با خانم برومند داشت.
شما اشاره کردید که بودجه خانه سینما دو برابر شده اما خانم برومند به مشکلات مالی هم در نامه استعفایشان اشاره داشتند.
تنها یک ماه تخصیص بودجه خانه سینما از سوی سازمان سینمایی با تأخیر مواجه شد که دلیل آن هم مشکل ثبت آنها در اداره ثبت بود. اداره ثبت، نامهای به سازمان سینمایی زد و اعلام کرد با توجه به عدم ثبت خانه سینما، کمک مالی به این نهاد غیرقانونی است. طبیعتا من هم نمیتوانستم غیرقانونی اقدام کنم.
یعنی مشکل مالی صحت داشت.
بودجهشان کم نشد اما یک ماه پرداختی نداشتیم که میتوانست در ماههای بعدی جبران شود. در این مدت هم خانه سینما فرصت داشت پیگیر مراحل ثبت قانونی باشد. اتفاقی که افتاد و بعد از ثبت خانه، مشکل پرداخت بودجه هم حل شد. تعاملات ما با خانم برومند بسیار خوب بود و معتقدم هر کسی که مدیرعامل خانه سینما شود، به دلیل اهمیتی که برای جریانهای صنفی قائل هستم، باید تعامل خوبی با او داشته باشم. کمااینکه با منوچهر شاهسواری هم تعامل خوبی داشتیم.
درست است که نگاه من به شخص خانم برومند متفاوت بود اما اساسا معتقد به تعامل با نهاد صنفی هستم و امروز هم هر کمکی بتوانم به جناب علی دهکری بهعنوان مدیرعامل خانه سینما خواهم کرد. اگر افراد نگاه صنفی نداشته باشند شاید برخی تعاملات را با آنها نداشته باشم اما تا امروز هر سه مدیرعامل خانه سینما در دوره مسوولیت من، تلاششان رفع مشکلات صنفی بوده است.
بعضی از دوستان اعتراض و سروصدا کردند تا رایت جهانی فیلمشان را گرانتر بفروشند و درآمد بیشتری داشته باشند. برخی از مردم اما واقعا تصور میکنند که این افراد، مقاصد سیاسی دارند
سازمان سینمایی جدای از خانواده سینما نیست. شاید برخی از افراد در مقطعی وارد فعالیتهای سیاسی هم شدند اما این مربوط به همه خانه سینما نمیشود. بازهم تأکید میکنم که همه ما باید تکلیفمان با خودمان مشخص باشد. برخی از افراد که در همان حوادث سال گذشته سراغ رفتارهای سیاسی رفتند و موضعگیریهایی داشتند، هفته بعدتر در سازمان سینمایی به دنبال بودجه و امکانات بودند! این یعنی بلاتکلیفی.
من امروز نمیخواهم درباره خیلی از مسایل صحبت کنم و شاید روزی که از سازمان سینمایی بیرون بیایم، درباره خیلی از این نکات بتوانم شفافتر حرف بزنم و به مصادیق اشاره کنم، اما نکته این است که افراد نباید بلاتکلیف باشند. برخی موضعگیریهایی در بیرون دارند که اکثر مردم از ماهیت اصلیشان بیخبرند. بعضی از این دوستان اعتراض و سروصدا کردند تا رایت جهانی فیلمشان را گرانتر بفروشند و درآمد بیشتری داشته باشند. لااقل من از خیلی از این مسایل خبر دارم. برخی از مردم اما واقعا تصور میکنند که این افراد، مقاصد سیاسی دارند! میتوانم بگویم ۷۵ درصد این افراد، منافع و مقاصد اقتصادی دارند، نه سیاسی.
تعداد این افراد زیاد است؟
تعدادشان زیاد نیست ولی تریبون هایی در خارج از کشور دارند که ماموریت پمپاژ رسانه ای و خبری را دارند.
در آستانه انتخابات هستیم. اگر سینماگران بخواهند در این زمینه ورود داشته باشند، آیا سازمان سینمایی ملاحظات و چارچوبهایی برای این جنس فعالیتها مدنظر دارد؟
ورود به عرصه انتخابات یک امر شخصی است. مگر در سالها و دورههای قبل که افراد از کاندیدای موردنظر خود حمایت میکردند، سازمان سینمایی ورودی داشت؟ ما در حوزه مسایل صنفی ورود میکنیم. اگر فلان هنرمند بخواهد از فلان کاندیدا حمایت کند، اصلا به سازمان سینمایی ارتباطی ندارد. از نظر طرح انتقادات هم هیچ محدودیتی وجود ندارد. کمااینکه معتقدم بیشترین نقدها، همین امروز دارد به مسئولان وارد میشود. البته برخی منتقدین تنها چیزی که دغدغه آن ها نیست مردم و منافع ملی است، این عده همواره سعی کرده و می کنند تا از آب گلآلود ماهی خود را بگیرند و در برهه هایی هم موفق شدهاند.
نمیتوان کنار گود نشست و صرفا تماشاچی بود
این دسته موج سوارند و بخش هایی از مردم را در این موج سواری انتخاب میکنند. اما یک نکته را بدانیم بی تفاوتی نسبت به سرنوشت و آینده کشور خسران جبرانناپذیری است هر فرد همچنان که نسبت به خانواده مسئول است نسبت به جامعه خود هم مسئولیت دارد. نمیتوان کنار گود نشست و صرفا تماشاچی بود و در عین حال منتظر تحول شرایط اجتماعی ماند. بسیاری از افراد منتقد نسبت به مسائل سیاسی که غیرمنصفانه دست به نقد میزنند حتی در انتخابات حضور هم پیدا نکردند.
این عده قلیل که نسبت به سرنوشت خانواده، جامعه و کشور در حساسترین بزنگاهها بیتفاوت بودهاند چگونه به خود اجازه هرگونه اظهارنظری را میدهند؟ انتخابات یعنی بیتفاوت نبودن، در صحنه حضور داشتن، مسئول بودن نسبت به جامعه و تاریخ. اگر طیفها، سلیقهها، صداها و نواهای مختلف در چارچوب قانون در انتخابات حاضر باشند جامعه، جامعه پویایی خواهد بود.