برچسب: کرمان

پوران درخشنده که این روزها علاوه بر انتظار برای گرفتن پروانه ساخت، مشغول نوشتن رمانی از زندگی‌ مادرش است؛ بر ایجاد یک ساعت درسی به نام سینما برای دانش‌آموزان در مدارس تاکید دارد و آن را اقدامی مهم برای آینده‌سازان کشور می‌داند.

به گزارش سینمای خانگی از ایسنا، ، هفت سال از ساخت «زیر سقف دودی»، آخرین فیلم پوران درخشنده می‌گذرد و مدت‌هاست که خبری از او نیست. این کارگردان در چند سال گذشته در تدارک ساخت فیلمی با نام «هیس پسرها فریاد نمی‌زنند» بود که فیلمنامه آن را پس از تحقیقات زیاد میدانی، کارشناسی و کتابخانه‌ای نوشت و سال ۱۳۹۶ به وزارت ارشاد تحویل داد و یک سال بعد هم مجوز ساخت آن را گرفت.

اما مقدمات ساخت فیلم فراهم نشد و شیوع کرونا هم تولیدات سینمایی زیادی را به تعویق انداخت.   

درخشنده در گفت‌وگویی با ایسنا در پاسخ به اینکه این روزها چه می‌کند و آیا ساخت فیلمش را رها کرده است، توضیح داد: اصلا قصد رها کردن این فیلمنامه را ندارم یعنی دلیلی وجود ندارد که آن را کنار بگذارم. من در یک جامعه به همراه مردم زندگی می‌کنم و مسئله آن‌ها مسئله من نیز هست. آن‌ها خانواده بزرگ من هستند و نمی‌توانم به یک سری مسائل مهم نپردازم. منتها باید پروانه ساخت فیلم را تمدید می‌کردم و قرار شد فیلمنامه را در شورای پروانه ساخت بخوانند که هنوز جوابی نگرفتم و منتظرم.

او اضافه کرد:‌ برای این فیلمنامه خیلی زحمت کشیدم چون موضوع آن با نگاه من به مسائل خانوادگی و بچه‌ها همسو است و تولید آن مثل یک بار سنگین روی دوشم می‌ماند که اصلا نمی‌خواهم آن را زمین بگذارم.  

وی ادامه داد: در حال حاضر مشغول نوشتن رمانی هستم با نام «مادرم ایران» که هم سرگذشت مادرم است و هم نگاهی به تاریخ دارد و داستان آن از دوره قاجار شروع می‌شود و تا به امروز کرمانشاه می‌رسد.

درخشنده با اشاره به اینکه در چند وقت اخیر پیشنهادهای زیادی برای ساخت سریال داشته است، گفت: قصد دارم این رمان را برای ساخت یک سریال در شبکه نمایش خانگی آماده کنم و ترجیح می‌دهم یک سریال جذاب خانوادگی داشته باشم. فکر می‌کنم  با توجه به اینکه فیش‌برداری‌ را هم از دوران کرونا شروع کرده بودم، امسال نوشتن رمان تمام شود.

او در بخشی دیگر از این مصاحبه درباره موضوعی که در ارتباط با «زنگ سینما» در مدارس در شورای عالی سینما مطرح کرده است، بیان کرد:‌ این باور و اعتقاد من است که اختصاص دادن یکی از زنگ‌ها و کلاس‌های درسی مدارس به سینما راهی است تا دانش‌آموزان متوجه مسئله‌ای به نام “تحلیل” شوند تا یاد بگیرند مسائل را چگونه تجزیه و تحلیل کنند. به نظرم باید یک ساعت درسی به نام زنگ سینما یا هر اسم دیگری در برنامه آموزشی مدارس وجود داشته باشد تا بچه‌ها و معلم‌ها کنار هم فیلم ببینند و بعد آن را تجزیه و تحلیل کنند. اگر این اتفاق بیفتد طبیعتاً فیلم‌های بیشتر و بهتری برای این قشر سنی ساخته خواهد شد.

این فیلمساز که عضو مرکز بین‌المللی فیلم کودکان و نوجوانان (سیفژ) نیز هست، ادامه داد: درس سینما بسیار مهم ست از این جهت که به بچه‌ها در مواجهه با مسائل مختلف نگاه و ایده می‌دهد. این نگاه جستجوگر در سینما علاوه براینکه وجوه تربیتی و آموزشی برای بچه‌ها دارد، به دانش‌آموزان بسیار کمک خواهد کرد چون درس سینما می‌تواند درس زندگی باشد؛ همه ما زندگی کردن را از مدرسه یاد می‌گیریم و به همین دلیل برقراری این واحد درسی اهمیت و کارکرد زیادی دارد.

درخشنده درباره اینکه اگر قرار بر راه‌اندازی زنگ سینما در مدارس باشد «محتوا» به لحاظ کمی و کیفی مهم خواهد بود، گفت:‌ قطعا همینطور است در صورتی که در این سال‌ها فیلم‌های مرتبط با سینمای کودک کم ساخته شده است اما وقتی ببینیم نیاز یک جامعه کودک و نوجوان این است که برای آن‌ها محتوا درست شود طبیعتاً همه بخش‌های مرتبط باید برنامه‌ریزی کنند و از مسئولین کشوری گرفته تا سازمان‌ها نهادها و بعد هم فیلمسازان فعال می‌شوند تا همانطور که همیشه بهترین سینمای ما، سینمای کودک بوده و در بعضی دوره‌ها با همین سینمای کودک در دنیا شهرت پیدا کردیم، در این دوران هم برای دانش‌آموزان با برنامه و اهدافی جدید فیلم بسازیم.  

کارگردان فیلم «پرنده کوچک خوشبختی» تاکید کرد: این کار حتما به پژوهش نیاز دارد و باید فیلم‌هایی ساخته شود که در تمام مدارس نمایش داده شوند. این کار در کنار بخش آموزشی و تربیتی به بار اقتصادی سینمای کودک نیز کمک خواهد کرد. البته مهمترین نگاه من برای برقراری «زنگ سینما» بحث آموزشی و تربیتی و روانشناختی آن است چون در این زمان نیاز داریم که این بحث‌ها جدی گرفته شوند. باید جستجوگری و تفکر را برای بچه‌ها در از دوران دبستان نهادینه کنیم و امیدوارم این مسئله از سوی آموزش و پرورش جدی گرفته شود.

درخشنده در پایان اضافه کرد: این چرخه باید بین خانه و مدرسه ادامه پیدا کند چرا که نگاه آن به آینده است. آینده برای برای هر کشوری معنا دارد و نمی‌توان سَرسَری با آن برخورد کرد. باید برای این آینده سازان کشور برنامه‌ریزی درستی انجام داد تا مسائل زیادی را یاد بگیرند که در این کار نقش معلمان نیز را نمی‌توان نادیده گرفت.

زنده‌یاد مرتضی پور صمدی در ۷۰ سالگی از دنیا رفت اما سال‌ها قبل‌تر گفته بود: شاید این اعتراف در پنجاه و چند سالگی عجیب باشد اما من از تمام کارهای کوتاه و مستندی که انجام دادم با سربلندی و افتخار یاد می‌کنم، اما در مورد کارهای داستانی این گونه نیست البته از سوی دیگر تجربه‌های فیلم‌های سینمایی «گیلانه» و «شبانه» را نمی‌توانم فراموش کنم.

به گزارش سینمای خانگی از ایسنا، مرتضی پورصمدی ۱۷ سال قبل که فیلم‌سینمایی «گیلانه» به نمایش درآمد در گفتگویی مشروح با ایسنا از این همکاری و بخشی از کارنامه هنری‌اش گفت.

این فیلمبردار قدیمی سینمای ایران امروز ۱۱ شهریور ماه از دنیا رفت در حالی که مشغول فیلمبرداری یک سریال به کارگردانی حامد عنقا در شبکه نمایش خانگی بود.  

بخشی از صحبت‌های مرتضی پورصمدی را مرور می‌کنیم. (او در مقطع این مصاحبه مشغول فیلمبرداری «مدار صفر درجه» حسن فتحی بود.)

مرتضی پورصمدی در آن مصاحبه تجربه سال‌ها حضورش در تلویزیون را اینگونه یادآور شده بود: «از سال ۵۰ تا ۷۵ در تلویزیون کار کردم. در مدرسه عالی سینما و تلویزیون فیلمبرداری خواندم و پس از پایان تحصیلات ده سال در تلویزیون کرمانشاه به عنوان فیلمبردار حضور داشتم و بعد از ده سال به تهران برگشتم و کار را تا بازنشستگی ادامه دادم. آغاز فعالیت‌ام در تلویزیون کرمانشاه و شرایط آن زمانه این امکان را به ما می‌داد تا هرگونه تجربه‌ای را داشته باشیم، ده سال کار درآن تلویزیون در شرایطی که فقط پنج نفر بودیم که کل تولید را می‌چرخاندیم. آن تجربه ده ساله در تلویزیون کرمانشاه خیلی اثر خوبی در ذهن می‌گذاشت. در آن زمانه ما از مرکز تا جنوب ایلام و شمال کردستان را تحت پوشش داشتیم و این موضوع باعث شد سفرهای خیلی زیادی داشته باشیم واین سفرها شور جستجو و دیدن را در من جدی کرد و یک اتفاق خوشایندی که در این سفرها افتاد، حوزه‌ های بود که به آنجا سفر کردم و اسم آن را گذاشتم «فرهنگ زاگرس» سفر در زاگرس بسیار زیباست چون اساسا یک کوه اساطیری جذاب است و در آن اقوام بسیار عجیبی زندگی می‌کنند و در آن سالها یک گنجینه کشف نشده بود.

این ده سال کار به مرور ذهن و علاقه من را به سمت ایرانگردی و مستند کشاند، در همین سفرها بود که با یکسری کارگردان آشنا شدم تا اینکه اولین تجربه ۳۵ م. م از طریق همین دوستی‌ها پیش آمد.

اولین تجربه مستند «هور دورق» تا همکاری با تمجیدی و حاتمی‌کیا

«هور دورق» با کارگردانی مشترک حمید تمجیدی مستندی بود که در سال ۶۳ تولید شد و سر و صدای زیادی به پا کرد. در آن سال جایزه بهترین فیلم مستند را از جشنواره فجر گرفت. بعد از «هور دورق» یک سریال مستندی را با نام «نقش و نقشه‌برداری» با آقای تمجیدی کار کردیم. بعداز آن حمید تمجیدی اولین کار سینمایی «سراب» را پیشنهاد داد و من هم قبول کردم چون هر کسی مایل است به هر شکل فرمت سینمایی را هم تجربه کند. بعد از این کار با ابراهیم حاتمی‌کیا «هویت» را کار کردم اما کماکان به دنبال این موضوع بودم تا در حوزه علاقه ‌خودم مستند کار کنم.  

با ضابطی جهرمی مستند «چتر سبز» را کار کردیم که در رابطه با خرما بود و سفرهای مختلفی داشتیم و این وسوسه‌های ایرانگردی و تجربه کردن موجب شده بود، دوستان در کار مستند مردم‌شناسی به سراغ من بیایند و در آن سالها یک تجربه بین‌المللی هم پیش آمد با فرهاد ورهرام کار بازسازی فیلم «علف» کوبریک (همان ایل با بررسی محتوایی دگرگونی زندگی عشایری بعداز فروپاشی ایلخانی) و این تجربه‌ها با آقای ورهرام ادامه داشت.

تجربه سریال تلویزیونی «مزد ترس» را داشتم تا سال ۷۲-۷۳ که مرحوم محمدرضا سرهنگی برای مجموعه تلویزیونی «کودکان سرزمین ایران» از من دعوت کرد و آن سریال یک خاطره و پایان خوش عمر کارمندی من در تلویزیون شد. بسیار سریال دوست‌ داشتنی بود و از آن تجربه‌هایی بود که خیلی نادر انجام می‌شد. ۲ سال و نیم کار کردیم و ۲۶ قسمت را من تصویربرداری کردم و ۲۶ قسمت بعدی آن را ۱۷ گروه فیلمبرداری دیگر کار کردند. این سریال فضای خیلی خوبی ایجاد کرد، علی‌رغم پخش خیلی بدی که از تلویزیون داشت. در حالیکه من معتقدم این کار ۵۲ فیلم با ویژگی کودکان، یک کروس دانشجویی است و برای مجموعه دانشجویان جغرافیا، سینما و … می‌تواند به عنوان واحد درسی تدوین شود چون بخش عمده‌ای از ایران در این فیلمها دیده می‌شود بدون اینکه سفری انجام شود. در آن مجموعه ۲۶ قسمتی من این شانس را داشتم با کارگردانان بزرگ مستندساز -اصلانی، تقوایی، مختاری- وهمین‌طور نسلهای میانی‌تر همکاری کنم.

به محض اینکه در آن سالها از تلویزیون بازنشسته شدم، سه ماه بعد با آقای محمدرضا اصلانی سریال «غبار نور» را کار کردیم. سریال بسیار خوب و جنجال برانگیزی که فقط سه سکانس روی پایه فیلمبرداری شد همه حرکت بود و یک تجربه بسیار جسورانه در سریال داستانی بود.

تجربه همکاری در انجمن سینمای جوان 

آن فیلمها و تجربه‌ها را که در انجمن سینمای جوان را انجام دادم دوست دارم چون اساسا نسل جوان که کار کوتاه می‌کند خیلی وقتها دست به جسارتهایی می‌زند. از جمله افرادی که در آن سالها با آنها کار کردم مهوش شیخ الاسلامی، کیوان علی محمدی و امید بنکدار بودند.  

این همکاری‌ها باعث شد در اولین کار بلند سینمایی کیوان علی محمدی و امید بنکدار به نام «شبانه» به عنوان فیلمبردار حضور داشته باشم. تجربه «شبانه» تجربه‌ای بود که در آن یک فریم روز نیست و همه کار در شب می‌گذرد در عین حال بسیار رفتار جدیدی با دوربین می‌شود یعنی بسیار پلانهای عجیب و غریبی روی دست داریم. روزی که برای کار در «شبانه» دعوت شدم، یک کلاستور دست من دادن و گفتند «شبانه» ۷۶۲ پلان است، این پلانها و شرح زاویه لنز که این اتفاق کاملا حرفه‌ای بود که افتاد. بسیار دوست دارم.  

هشدار یک مستندساز و فیلمبردار

همه چیز به سرعت در حال تغییر است. ما توان مقاومت جلوی این تغییر را نداریم و اساسا مخالف تغییر هم نیستم اما باید موقعیت را دریابیم. سال ۶۵ تا ۶۹ درگیر یک کار مستند در رابطه با عشایر بودم و خیلی خوشحالم ۱۵ فیلم بر روی نگاتیو ثبت شده است که امروز امکان تکرارآن تصاویرنیست.

در سال ۶۵ از ساعت ۴ صبح در کوهستانی بختیاری به نام «منار» دوربین گذاشتیم از ۵ تا ۱۱ صبح لاینقطع دسته‌های عظیم انسانی و گله بود که عبور می‌کرد اما چند سال بعد همان زمان و زاویه سه روز دوربین گذاشته‌ام، کسی عبور نکرد برای اینکه همه با بنز ده تن سفر می‌کردند بنابراین یکسری فیلمها و گزارشات هست که شاید امروز ویژگی خاصی نداشته باشد ولی برای سالهای بعد خیلی جذاب هستند.

من یک طرح ۱۳ قسمتی به نام «خانه‌های ایرانی» داشتم و معتقد بودم، هر خانه‌ای که می‌توان در آن نفس کشید وانسان حضور دارد را می‌توان کار کرد و سه قسمت بیشتر همکاری نکردم.

همچنین یادی کنیم از بزرگداشتی که پانزده سال قبل جشنواره سینما حقیقت برای مرتضی صمدی گرفت.

در آن برنامه فیلم‌های مستند «هور دورق»، «مدرسه‌ی سید قلیچ ایشان»، «من با خدا حرف می‌زنم» که توسط مرتضی پورصمدی فیلمبرداری شده‌ بود، به‌نمایش درآمد.

سپس از سوی محمد آفریده و فرهاد ورهرام؛ نشان فیروزه‌ای سینما حقیقت به‌پاس حضور مستمر این فیلم‌بردار در حوزه مستند به مرتضی پورصمدی اهدا شد.

فرهاد ورهرام کارگردان سینمای مستند با بیان خاطراتی از همکاری‌اش با مرتضی پورصمدی، یادآور شده بود: در گذشته، رابطه‌ی عمیقی که میان فیلم‌سازان و سایر عوامل فیلم‌سازی بود موجب شد، افراد با لذتی خاص فعالیت کنند و علی‌رغم فشارها و مشکلات متعددی که وجود داشت فعالیت خود را ادامه بدهند. نسل ما به استفاده از تجربیات فیلم‌سازانی مانند تقوایی، شیردل، اصلانی و … پرداخت و ما نیز امیدواریم تجربیات ما نیز برای نسل جدید مفید واقع شود.

او همچنین به تجربیات متعدد کاری‌اش با پورصمدی اشاره کرده بود و گفته بود: همواره به او مانند چشم‌هایم اعتماد داشتم و او نیز به خوبی می‌دانست که من چه تصویری می‌خواهم و به همین دلیل حضور او و نگاه او همواره کمک شایانی به فیلم‌های بنده و دیگران بوده است.

محسن عبدالوهاب مستندساز هم در آن مراسم از حضور موثر مرتضی پورصمدی برای ساخت مستند «همسران حاج‌عباس» سخن گفته بود: در سینما امثال پورصمدی را کمتر داریم.

زنده‌یاد مرتضی پورصمدی هم گفته بود: معمولا سعی دارم برای کارگردان و حقوقی که او در زیبایی‌شناسی خروجی و نهایی کار دارد، احترام قائل باشم و در ابتدای کار نیز سعی می‌کنم، تصاویری تهیه و درباره آن‌ها با کارگردان گفت‌وگو کنم تا به آن‌چه دلخواه اوست نزدیک‌تر شود.

او از تجربیاتش در «من با خدا حرف می‌زنم»، «کودکان سرزمین ایران» را از دیگر فرصت‌های جذاب دوران کاری خود دانسته بود که برایش این امکان را فراهم آورده بود که با کارگردانانی چون ناصر تقوایی، محمدرضا اصلانی، ابراهیم مختاری و … آشنا و همکار شود.

از طرف دیگر، کار کردن در فیلم‌های مستند را با کمترین درآمد مالی و بیشترین سختی‌ها همراه دانسته بود، اما آن‌چه باعث جذابیت این سینما می‌شود به اعتقاد مرتضی پور صمدی این بود که حتی یکی از این تصاویر را نیز نمی‌توان در سینمای داستانی دید.

پورصمدی همچنین یادآور شده بود: از دیگر شانس‌های بزرگ من آن است که تربیت‌شده نسلی هستم که با افراد بسیار جذابی کار مشترک داشته‌ام و مسایل متعددی را از آن‌ها آموخته‌ام. افرادی چون فرهاد ورهرام، ناصر تقوایی، ضابطی جهرمی و … هریک علاوه بر عرصه‌های کاری نکات اخلاقی مهمی را به من آموختند و امروز نیز از تمام این عزیزان سپاسگزارم.  

اما سرزمین ایران تصاویر نابی را از دریچه دوربین مرتضی پورصمدی به یادگار دارد، در سال ۸۹ پس از ‌٣٣ سال عکاسی حرفه‌ای و ‌٣٣ سال روزه‌ی نشان دادن آثارش، این هنرمند نخستین نمایشگاه انفرادیش را برپا کرد.

پورصمدی برای نخستین‌بار ‌۴۵ قطعه عکس‌هایش را که جز ‌۵-۴ نفر کسی آن را ندیده بود و از ‌٢٣ سال قبل‌تر تا ‌١۴ سال قبل اقوام این دیار را روایت می‌کرد را به تماشای عموم گذاشت؛ آن‌هم به یاد محسن رسول‌اف عکاس جوان و نوجویی که ‌در اثر سانحه سقوط هواپیما از دنیا رفت.

عناوین برنامه‌های سازمان سینمایی به مناسبت فرا رسیدن حماسه اربعین حسینی اعلام شد.

به گزارش سینمای خانگی به نقل از روابط عمومی سازمان سینمایی کشور، برنامه‌های سازمان سینمایی کشور به مناسبت فرا رسیدن حماسه اربعین حسینی در سه محور «تولید فیلم»، «نمایش آثار برای زائران حسینی» و «رویداد» طراحی شده است.

۲ فیلم سینمایی از محصولات بنیاد سینمایی فارابی با محوریت اربعین حسینی در دست تولید است. همچنین، تصویربرداری و تولید یک مستند بلند با تمرکز بر راهپیمایی اربعین حسینی در این ایام در حال انجام است.

علاوه بر تولیدات سینمایی و کوتاه و مستند، نمایش ۴ فیلم سینمایی، ۲۳ اثر مستند و ۸ فیلم کوتاه با محوریت محرم، عاشورا و اربعین حسینی و برپایی نمایشگاه عکس اربعین در موزه سینما از جمله برنامه سازمان سینمایی کشور در ایام اربعین است.

۸ دستگاه «سینما سیار» در این ایام در مرز ایران و خاک عراق برای ارائه خدمات و نمایش فیلم مستقر می‌شوند. دستگاه‌های سینما سیار در مرزهای مهران (ایلام)، خسروی (کرمانشاه)، چذابه (خوزستان)، میرجاوه (سیستان و بلوچستان) و آذربایجان غربی (خروجی شهر محمدیار جنب پلیس راه موکب شهدای محمدیار) در خاک ایران استقرار دارند و سه دستگاه سینما سیار در خاک عراق، موکب خراسان جنوبی (کوفه)، موکب سیستان و بلوچستان (عمود ۱۳۱۱) کربلا و موکب مشکین دشت در نجف مستقر هستند.

اسامی فیلم‌های پیش‌بینی شده برای نمایش در «برنامه اربعین حسینی» به این ترتیب است:

نمایش فیلم‌های سینمایی:

– «دست‌های خالی» به کارگردانی و نویسندگی ابوالقاسم طالبی و تهیه‌کنندگی محمدرضا تخت‌کشیان

– «کربلا جغرافیای یک تاریخ» به نویسندگی و کارگردانی داریوش یاری

– «ناسور» به کارگردانی کیانوش دالوند و تهیه‌کنندگی داریوش دالوند و محمدحسین قاسمی

– «هیهات» به کارگردانی و نویسندگی هادی نائیجی، دانش اقباشاوی، روح‌الله حجازی و هادی مقدم‌دوست و تهیه‌کنندگی محمدرضا شفیعی

مستندهای بلند:

– «لبیک» ساخته وحید امیرخانی

– «مجانین الحسین» به کارگردانی حمید عبدالله‌زاده

– «نامیرا» ساخته پناه‌برخدا رضایی، «نغمه‌های حسینی» به کارگردانی سعید سلمان روغنی

– «مغناطیس» ساخته عبدالله متیم

– «سر حد عشق» ساخته صادق رسولی

– «خانه علی اکبر» به کارگردانی محسن عباسی سرچشمه

– «میراث مرثیه-آقای حاج احمد شمشیری» ساخته مهدی زنگنه

– «چنگ» به کارگردانی سیدعیسی عباسی

– «شما چه کسی هستید» وحید چاووش

– «نواهای ماندگار» ساخته حسن قهرمانی

– «میراث مرثیه-شیخ رضا سراج» به کارگردانی مهدی زنگنه

– «دوباره زیارت» ساخته مهدی نعمت‌اللهی

– «اینجا خورشید می‌درخشد» به کارگردانی الله کرم رضایی‌زاده

– «میراث مرثیه-حاج اکبر ناظم» ساخته مهدی زنگنه

– «خانه‌های نورانی-سیدمحمد محمودی»، ساخته جواد مولانیا

– «انقلاب زینبی» به کارگردانی مهدی نعمت‌اللهی

– «آتش عشق» ساخته مهناز رکنی

– «هندوستان» به کارگردانی عباس موزون

– «شیدونه» ساخته مرجان اشرفی‌زاده

فیلم‌های مستند و کوتاه:

«مخالف خوان»، «اول شخص غایب»، «از فردوس تا فردوس»، «جرم‌یحیی»، «مینی‌بوس»، «کوه سفید»، «بی بی»، «ولد»، «جوشکار»، کل عام، مجلس شبیه

مستند «اربعین» به کارگردانی مسعود زارعیان با تمرکز بر راهپیمایی اربعین در این ایام در مرحله تصویربرداری قرار دارد.

کارگردان فیلم سینمایی «نگهبان شب» گفت: در دوره‌ای این فیلمنامه را می‌نوشتم که فیلم‌های جنوب شهری خیلی مد شده بود، اما آن فیلم‌ها بیشتر شبیه تجارت با درد دیگران است؛ شخصیت‌های شرور و خلافکار و تعابیر زشت و فحاشی در طبقه پایین به نمایش در می‌آمد که به نظرم غیرمنصفانه بود.

به گزارش سینمای خانگی از ایرنا، فیلم سینمایی «نگهبان شب» در فرهنگسرای ارسباران به نمایش در آمد و پس از آن با حضور رضا میرکریمی (نویسنده و کارگردان)، تورج الوند (بازیگر)، لاله مرزبان (بازیگر) و کورش جاهد (کارشناس مجری) در پانصد و هشتاد و پنجمین نشست باشگاه فیلم تهران نقد و بررسی شد.

در ابتدای نشست کورش جاهد کارشناس و منتقد سینما درباره فیلم گفت: «نگهبان شب» حکایت آدم ساده روستایی‌ای است که در تهران گول آدم‌های سودجو را می‌خورد و این ماجرا از پیش از انقلاب در سینمای ایران وجود داشته، اما این فیلم با المان‌هایی مانند انتخابات، راه برداشت‌های سیاسی را هم باز می‌کند و از آن خط داستانی کلیشه‌ای فراتر می‌رود و آن را با سایر فیلم‌های این سبک متمایز می‌کند.

فرامتن‌ها در زمان گسترش دادن قصه دیده می‌شوند

سپس رضا میرکریمی درباره شکل‌گیری ایده «نگهبان شب» گفت: معمولاً ایده یک فیلم برای من یک قصه یک‌خطی نیست، بلکه دیدن یک تصویر در شهر است. برای این فیلم این‌طور بود که در یک ساختمان نیمه‌کاره بودم و از دور یک باجه نگهبانی دیدم که یک جوان داشت با احترام از یک پیرمرد پذیرایی می‌کرد. از ذهنم گذشت که این نمی‌تواند پدرش باشد، شاید بتواند پدرزنش باشد. این تصویر چهار پنج سال در ذهنم بود و به دلایل مختلفی نمی‌شد آن را تبدیل به فیلمنامه کرد. تا اینکه بالاخره نوشتن قصه‌اش را آغاز کردم و آن زمان شرایط اجتماعی را این‌طور می‌دیدم که آدم‌ها در جایگاه خودشان نیستند و انگار بعضی‌ها بار زیادی روی دوششان است.

وی ادامه داد: در زمان گسترش دادن قصه است که تازه فرامتن‌ها دیده می‌شوند و از ابتدا نمی‌توان با قصد قبلی سراغشان رفت. اما اگر در سیر طبیعی اتفاق بیفتد، شما موقع نوشتن به این فکر می‌افتید که یک چیزی از امروز باید در قصه‌ام باشد. پلات «نگهبان شب» تکراری است، مانند همه قصه‌ها که تکراری هستند. اما اتفاقات عصر خودش روح تازه‌ای به آن می‌دمد.

برخی فیلم‌های جنوب شهری تجارت با درد دیگران است

میرکریمی با اشاره به سایر آثار سینمای ایران درباره طبقه فرودست عنوان کرد: در دوره‌ای این فیلمنامه را می‌نوشتم که فیلم‌های جنوب شهری خیلی مد شده بود، اما آن فیلم‌ها بیشتر شبیه تجارت با درد دیگران است؛ شخصیت‌های شرور و خلافکار و تعابیر زشت و فحاشی در طبقه پایین به نمایش در می‌آمد که به نظرم غیرمنصفانه بود. در این فیلم سعی کردیم تصویر متفاوتی از این قشر بازنمایی کنیم.

نویسنده و کارگردان «نگهبان شب» درباره چالش‌های نگارش فیلمنامه گفت: وقتی در فیلمی ماجرا و حادثه کم است، کار فیلمنامه‌نویس سخت‌تر می‌شود، چون حادثه‌ها حواس مخاطب را پرت می‌کنند و اشکالات بنیادین را می‌پوشانند. چالش دیگرم این بود که یک عاشقانه بسازیم که از کلیشه‌های رایج دور باشد. اینکه ابراز عشق شخصیت‌ها تکراری نباشد، کار دشواری است.

طغیان مطالبه‌گرانه و پرخاشگرانه را برای قهرمان‌های فیلم‌هایم نمی‌پسندم

میرکریمی در پاسخ به پرسش یکی از مخاطبان درباره طغیان قهرمان فیلم و مقابله‌اش با انفعال گفت: وجه نقادانه فیلم را انکار نمی‌کنم و معتقدم بی‌طرفی اصلاً وجود ندارد. اما پیشنهاد من از فیلم «امروز» به این سو، قهرمان خاموش است. تصور من این است که در این هیاهو شاید گمنامی عمل قهرمانانه‌تری باشد. البته فکر می‌کنم حتی پیش از «امروز» هم فیلم‌هایم به همین شکل بوده است. طغیان مطالبه‌گرانه و پرخاشگرانه را برای قهرمان‌های فیلم‌هایم نمی‌پسندم، چرا که فکر می‌کنم این رویکرد نگاهش به گذشته است، اما قهرمانان خاموش به آینده نظر دارند.

در ادامه یکی از مخاطبان پرسشی درباره نمایش فرهنگ ایرانی در آثار رضا میرکریمی مطرح کرد که وی پاسخ داد: فکر می‌کنم این باید یک فرایند خودجوش و برخاسته از زیست واقعی باشد. من آزار می‌بینم وقتی یک متنی از یک اثر خارجی اقتباس شده اما ایرانی نشده و رنگ و بوی محیط خودمان را ندارد. شاید دلیل اینکه فیلمسازهایی که از ایران می‌روند به موفقیت چندانی نمی‌رسند، همین باشد که در ایران محیط اطرافشان را می‌شناسند، اما در خارج از ایران این شناخت را ندارند. مثل همین فیلم‌های جنوب شهری که گفتم، این میزان اغراق از عدم شناخت نشأت می‌گیرد.

میرکریمی در پاسخ به پرسشی درباره دیر رسیدن فیلمنامه به نقطه اوج و خسته‌کننده بودن فیلم عنوان کرد: وقتی شما در فیلمنامه‌نویسی شهودی جلو می‌روی و الگوهای رایج را کنار می‌گذاری، این خطر وجود دارد که بخشی از بینندگان با فیلم ارتباط برقرار نکنند. دلیل این مسئله، پیش رفتن با یک الگوی تجربی است.

لاله مرزبان بازیگر فیلم «نگهبان شب» نیز درباره چالش‌های نقش‌آفرینی در این فیلم گفت: نزدیک شدن به این نقش یک پروسه سه چهار ماهه بود که با هدایت آقای میرکریمی به نتیجه فعلی رسید. تمرین را از ناشنوایی کامل آغاز کردیم و به مرور به شخصیت فعلی که کم‌شنواست رسیدیم. کم شنوایی و بزرگ شدن در یک خانواده آذری ویژگی‌هایی است که تجربه زیسته‌اش را نداشتم. اینجا هدایت کارگردان برای شناخت نقش خیلی مهم می‌شود. یک مربی توانمند هم با من کار می‌کرد که خودش مبتلا به کم‌شنوایی بود.

تورج الوند دیگر بازیگر فیلم نیز درباره تجربه حضور در «نگهبان شب» عنوان کرد: سخت‌ترین مرحله کار برایم انتخاب شدن بود، چون با سختی زیادی این اتفاق افتاد. مثلاً سه هفته روی لهجه مشهدی کار می‌کردیم، بعد می‌گفتند کرمانی کار کنیم. یک رقیب کرمانی هم داشتم که کارم را سخت‌تر می‌کرد. در دو هفته اول فیلمبرداری دو نفر از بازیگران عوض شدند و من هم مدام این ترس را داشتم که کنار گذاشته شوم، چون شنیده بودم که اگر آقای میرکریمی از بازیگر راضی نباشند بازیگر را تغییر می‌دهند، حتی اگر ۲۰ جلسه از فیلمبرداری گذشته باشد.