رسانه سینمای خانگی- «بیچارگان» شیر طلایی ونیز را بردند

مراسم اختتامیه هشتادمین جشنواره فیلم ونیز با اعطای جایزه شیر طلایی بهترین فیلم به «بیچارگان» ساخته کارگردان یونانی «یورگوس لانتیموس» برگزار شد.

به گزارش سینمای خانگی از ایسنا، هیات داوران جشنواره فیلم ونیز درحالی نهایتا جایزه نخست جشنواره به فیلم «بیچارگان» اختصاص داد که این فیلم از سوی منتقدان نیز بیشترین آرای مثبت را در میان ۲۳ فیلم بخش مسابقه اصلی به خود اختصاص داده بود. 

«دیمین شزل» فیلمساز آمریکایی امسال ریاست هیات داوران بخش مسابقه اصلی را بر عهده داشت و «جین کمپیون» کارگردان برنده جایزه اسکار و نخل طلا، «مارتین مک دونا» کارگردان برنده جایزه اسکار و «لورا پویتراس» مستندساز برنده جایزه اسکار و شیر طلایی ونیز در کنار «میا هانسن-لاو» کارگردان تحسین شده فرانسوی، «صالح بکری» بازیگر فلسطینی، «سانتیاگو میتره» فیلمساز آرژانتینی و همچنین «شو چی» بازیگر چینی، دیگر اعضای هیات داوران را تشکیل می‌دهند.

«بیچارگان» به کارگردانی «یورگوس لانتیموس» بر اساس رمانی به همین نام نوشته «آلاسدایر گری» ساخته شده و  در آن بازیگرانی چون «اما استون»، «مارک رافلو»، «ویلم دفو»، «رامی یوسف» و «جراد کارمایکل» حضور دارند. داستان فیلم درباره یک زن جوان ویکتوریایی است که اقدام به خودکشی می‌کند اما توسط یک دانشمند دیوانه نجات می‌یابد. او به‌همراه وکیلی فاسد فرار می‌کند و به سفر ماجراجویانه سوررئالیستی به‌منظور خودشناسی و رهایی می‌رود.

فهرست برندگان هشتادمین جشنواره فیلم نیز از این قرار است:

بخش مسابقه اصلی 

شیر طلایی بهترین فیلم: «بیچارگان» به کارگردانی «یورگوس لانتیموس»

شیر نقره‌ای جایزه بزرگ هیات داوران: «شیطان وجود ندارد» به کارگردانی «ریوسوکه هاماگوچی»

شیر نقره‌ای بهترین کارگردان: «متئو گارونه» برای فیلم «لوکاپیتانو»

جایزه ویژه هیات داوران: «مرز سبز» به کارگردانی «آگنیشکا هولاند»

جام ولپی برای بهترین بازیگر زن: «کایلی اسپینی» برای فیلم «پریسیلا»

جام ولپی برای بهترین بازیگر مرد: «پیتر سارسگارد» برای فیلم «خاطره»

جایزه بهترین فیلمنامه:  «پابلو لارین» و «گیرمو کالدرون» برای فیلم «شمارش»

جایزه مارچلو ماسترویانی برای بهترین بازیگر نوظهور جشنواره: «سیدو سار» برای فیلم «لوکاپیتانو»

بخش افق‌ها

بهترین فیلم: «توضیح برای همه چیز» به کارگردانی «گابور رایز»

بهترین کارگردان: «میکا گوتاوسن» برای فیلم «بهشت درحال سوختن است»

جایزه ویژه هیات داوران: «یکشنبه بی‌پایان» به کارگردانی «آلن پارونی»

بهترین بازیگر زن: «مارگاریتا دل فرانسیسکو» برای فیلم «بهشت»

بهترین بازیگر مرد: «ترگل بولد-اِردنه» برای فیلم «شهر باد»

بهترین فیلمنامه: «بهشت» از «انریکو ماریا آرتاله»

بهترین فیلم کوتاه: «یک سفر کوتاه» به کارگردانی «ارنیک بیکری»

شیر آینده جایزه لوئیجی دی لورنتیس برای اولین فیلم: «عشق یک اسلحه است» به کارگردانی «لی هونگ-چی»

بخش افق‌های اکسترا

بهترین فیلم از نگاه مخاطبان: «شادی» ساخته «میکائلا رامازوتی»

کلاسیک ونیز

بهترین مستند در مورد سینما: «خیلی ممنون» به کارگردانی «الکس براورمن»

بهترین فیلم بازسازی شده: «حرکت» ساخته «شینجی سومای»

پیش از این جایزه بهترین فیلم از نگاه هیات داوران فیپرشی (فدراسیون بین‌المللی منتقدان فیلم) در بخش رقابتی به فیلم «شیطان وجود ندارد» ساخته «ریوسوکه هاماگوچی» فیلمساز ژاپنی و جایزه بهترین فیلم بخش افق‌ها و دیگر بخش‌های جنبی نیز به فیلم «یکشنبه بی‌پایان» به کارگردانی «آلن پارونی» اعطا شده بود. 

هشتادمین جشنواره فیلم‌ ونیز از ۳۰ آگوست تا ۹ سپتامبر (۸ تا ۱۸ شهریور) در ایتالیا برگزار شد. 

رسانه سینمای خانگی- داوران جشنواره فیلم دنا انتخاب شدند

هیئت انتخاب و داوری بخش «فیلم» شصت‌و‌هفتمین جشنواره منطقه‌ای سینمای جوان یاسوج-دنا که از 3 تا 6 مهرماه 1402 به میزبانی انجمن سینمای جوانان ایران-دفتر یاسوج برگزار می‌شود، معرفی شدند.

به گزارش سینمای خانگی از روابط عمومی انجمن سینمای جوانان ایران، اعضای هیئت انتخاب و داوری شصت‌و‌هفتمین جشنواره منطقه‌ای سینمای جوان یاسوج-دنا که آثار سینمایی چهار بخش «داستانی»، «تجربی»، «پویانمایی» و «مستند» را ارزیابی کرده‌اند، معرفی شدند.

محمد حمزه‌ای، رضا دانش پژوه، لیلی عاج، مهدی غلامی سوق، مهدی فردقادری، مهدی فرودگاهی و سید غلام‌رضا نعمت‌پور هنرمندان باسابقه‌ای هستند که فیلم‌های متقاضی حضور در شصت‌و‌هفتمین جشنواره منطقه‌ای سینمای جوان یاسوج-دنا را انتخاب کرده و آثار راه‌یافته به بخش‌های مختلف برای رقابت را داوری می‌کنند.

محمد حمزه‌ای

محمد حمزه‌ای متولد 1359 در شهر اراک است که تحصیلات خود را در مقطع کارشناسی در رشته کارگردانی سینما به اتمام رسوند و در ادامه به عنوان تهیه کننده و کارگردان سینما به فعالت‌های هنری خود ادامه داد.

لازم به ذکر است وی تاکنون عضو هیئت انتخاب و داوری جشنواره منطقه­‌ای سینمای جوان اروند ( آبادان)، هیئت داوران منتقدان جشنواره فیلم‌­های مستند «سینما حقیقت»، هیئت انتخاب فیلم‌­های آکادمی ایسفا، هیئت انتخاب و داوری مسابقه فیلم­نامه ­نویسی چهل سال سینمای دفاع مقدس، هیئت داوران بخش اصلی آثار کوتاه شانزدهمین جشنواره فیلم دفاع مقدس، آکادمی داوری بیستمین جشن سینمای ایران، هیئت انتخاب سومین جشنواره فیلم‌­های کوتاه دانشجویی امید، هیئت انتخاب جشنواره فیلم‌­های کوتاه موج کیش بوده است.

حمزه‌ای کارگردانی فیلم‌­های سینمایی «آذر» و «کاپیتان»، کارگردانی فیلم‌­های تلویزیونی و ویدیوئی «خراش»، «صدای پای باران»، «حبیب آقا» و سه‌­گانه فیلم‌­های پلیسی «مرتضا»، «زخم کاری» و «آخر بازی» و ساخت بیش از بیست فیلم کوتاه و نیمه بلند که شامل «مثل همیشه»، «بی سرو صدا»، «دور یا نزدیک» و «طبق عادت همیشگی» است، در کارنامه هنری خود دارد.

رضا دانش پژوه

رضا دانش ­پژوه متولد ۱۳۵۸ در شهر یاسوج است و کارگردانی سینما را در مقطع کارشناسی آموخته و همچنین دانش آموخته سینما از مدرسه فیلم و تلویزیون هندوستان است و تاکنون به عنوان نویسنده، کارگردان و تهیه کننده سینما فعالیت کرده است.

وی تاکنون مشاور هنری اتحادیه انجمن‌­های اسلامی شبه قاره هند، مدیر اجرایی طرح اکران۳۰ اثر سینمای ایران در آرشیو فیلم هند، عضو هیئت داوران هفتمین جشنواره فیلم دانشجویی ایالت ماهاراشترا بمبئی بوده است و فیلم کوتاه‌های «همه زندگی‌­ام»،«نیهال»، «عروس بلوط»، «ایرانوود»، «آدم و حوا»، «آنجلینا» را کارگردانی کرده است و نویسندگی مجموعه نمایش­نامه‌های «شام آخر» و «روزی روزگاری همین کوچه پایینی» و مجموعه داستان کوتاه «درخت گیلاس» برای اقتباس سینمایی، بخشی دیگر از فعالیت‌های دانش پژوه در عرصه سینما است.

جایزه بهترین فیلم­نامه سینمایی از اولین جشنواره بین­‌المللی فیلم کیش، جایزه بهترین فیلم­نامه سینمایی از نهمین جشنواره فیلم عمار، لوح ویژه هیئت داوران ششمین جشنواره فیلم دانشجویی ایالت ماهاراشترا، بمبئی، برای فیلم «همه زندگی­‌ام»، بهترین فیلم­نامه از جشنواره منطقه‌­ای سینمای جوان سنندج برای فیلم «همه زندگی‌­ام»، لوح تقدیر بهترین فیلم­نامه از چهل‌­و­هشتمین جشنواره منطقه‌­ای سینمای جوان دنا، از جمله افتخارات این هنرمند است.

لیلی عاج

لیلی عاج متولد 1357 در شهر تهران است و تحصیلات خود را در مقطع کارشناسی ­ارشد ادبیات نمایشی گذرانده است و از اواخر دهه 70 به عنوان مدرس، نویسنده و کارگردان تئاتر و سینما فعالیت کرده است.

وی عضو پیوسته و رسمی انجمن‌‎های نویسندگان و کارگردانان خانه تئاتر، دبیر اجرایی بخش تئاتر جشنواره آنلاین «هنر زنده است»، داور بیست‌­وششمین جشنواره لاله‌‎های سرخ اندیمشک، داور رشته نمایش­نامه‌‎نویسی یازدهمین جشنواره بین‌­المللی سیمرغ، داور بیست‌­وششمین جشنواره تئاتر تهران، داور بخش نمایش­نامه‌­نویسی شانزدهمین جشنواره تئاتر رضوی و داور سیزدهمین جشنواره تئاتر مرصاد بوده و همچنین به عنوان نویسنده و کارگردان نمایش‌­های «خواب زمستانی»، «قند خون»، «کمیته نان»، «نایب سرخی‌­ها»، «کجایی ابراهیم؟»، «بابا آدم» در رزومه دارد.

همکاری و تولید و اجرای تئاتر با دانشجویان دانشگاه صوفیا بلغارستان، نویسندگی و کارگردانی فیلم سینمایی «سرهنگ ثریا»، نویسندگی و کارگردانی فیلم کوتاه «هیمن»، «پاییز» «هه‏ره وس»، مستند داستانی «هرچه تو را به یاد من بیاورد زیباست» از دیگر فعالیت‌های هنر عاج است.

دیپلم افتخار بهترین کارگردانی فیلم اول از چهل­‌ویکمین جشنواره بین‌­المللی فیلم فجر، جایزه ویژه هیئت داوران از هفدهمین جشنواره بین­‌المللی فیلم مقاومت برای فیلم «سرهنگ ثریا»، تندیس و جایزه گوهرشاد از چهل‌­ویکمین جشنواره بین‌­المللی فیلم فجر، چهره‌­ سال هنر انقلاب اسلامی در رشته نمایش، تندیس جشنواره و دیپلم افتخار بهترین نمایش­نامه سی­‌وهفتمین جشنواره بین‌­المللی تئاتر فجر برای نمایش­نامه‎ «سالی که دوبار پاییز شد»، از جمله جوایز این هنرمند است که در کارنامه هنری خود داشته است.

مهدی غلامی سوق

مهدی غلامی­ سوق متولد 1368 در شهر سوق از استان کهگیلویه و بویراحمد است و در مقطع کارشناسی ­ارشد تهیه ­کنندگی تلویزیون و کارشناسی کارگردانی سینما، تحصیلات آکادمیک خود را پشت سرگذاشته است و هم‌اکنون به عنوان کارگردان و تهیه ­کننده مشغول فعالیت است؛ کارگردانی فیلم ­کوتاه‌‌های «ضلع پنجم مستطیل» و «آخرت»، تهیه ­کنندگی فیلم‌­های مستند «ماه دیگر» و «آبی به رنگ کربلا»، نویسندگی و کارگردانی فیلم کوتاه «سایه» از جمله فعالیت‌های غلامی است.

جشنواره منطقه‌­ای ملایر، جشنواره‌ Kinofilm 17 th Manchester international short film & animation festival منچستر/انگلستان، ETHOS Film awards 2021  لوس­آنجلس/ آمریکا، Defy film festival 2021 نشویل/ آمریکا، Southern cone international film festival شیلی و Iran fest italy 2021، جشنواره‌هایی هستند که این کارگردان در آن‌ها به عنوان فیلم‌ساز حضور داشته است و آثارش نمایش داده شده است.

مهدی فردقادری

مهدی فردقادری­ متولد ۱۳۶۵ در شهر نیشابور است و تاکنون به عنوان کارگردان، نویسنده و تهیه ­کننده فعالیت کرده است.

رییس هیئت داوران جشنواره اورسیا روسیه، عضو هیئت داوران در چندین جشنواره بین‌­المللی ازجمله جشنواره ایسکیا ایتالیا، برنوشانزده جمهوری چک، فیلم‌­های اول و دوم قزاقستان، بوگورا بنگلادش و جشنواره فیلم‌های ترسناک روسیه بخشی از فعالیت‌های فردقادری به عنوان داور و هیئت انتخاب جشنواره‌های داخلی و بین‌المللی است.

کارگردانی، نویسندگی و تهیه ­کنندگی فیلم «آزردگان»، کارگردانی، نویسندگی و مجری طرح فیلم «بی وزنی»، کارگردانی و نویسندگی فیلم «جاودانگی»، تهیه کنندگی فیلم بلند «پسر»، کارگردانی، نویسندگی و تهیه ­کنندگی فیلم­‌های کوتاه «لذت‌­های گناه آلود»، «ماجرای یک شب بارانی»، «گرامافون» و «روایت آینه­‌ای داستان‌­های ساده»، کارگردانی و نویسندگی فیلم­‌های کوتاه «گلدانی که پاییز می‌­شود»، «دایره­‌های معکوس» و «تناوب»، کارگردانی، نویسندگی و تهیه­ کنندگی فیلم مستند «زندگی خورشید» و نویسندگی کتاب «مردی که هیچ زنی دوستش نداشت»، از جمله فعالیت‌های این کارگردان سینما است که تجربه حضور در بیش از چهل جشنواره بین‌­المللی ازجمله جشنواره بین‌المللی فیلم مونیخ آلمان و ترانسیلوانیا رومانی با فیلم سینمایی «جاودانگی»، حضور در چند جشنواره بین‌المللی و دریافت جوایزی از آمریکا و اروپا با فیلم «بی وزنی» را در کارنامه هنری خود دارد.

مهدی فرودگاهی

مهدی فرودگاهی متولد 1352 در شهر همدان است و تحصیلات خود را در مقطع کارشناس ارشد حقوق خصوصی به پایان رسانده است و نویسندگی و کارگردانی فیلم‌های کوتاه در انجمن سینمای جوانان ایران، نگارش، ترجمه و ویرایش نشریات سینمایی، عضویت در انجمن منتقدان و نویسندگان سینمای ایران، عضویت در هیئت‌های انتخاب و داوری جشنواره‌­های بین‌­المللی فیلم، تهیه ­کننده رسمی شبکه یک سیما و ده سال فعالیت در تأمین برنامه خارجی سازمان صداوسیما، از جمله فعالیت‌های هنری و سینمایی این هنرمند است.

نویسندگی و کارگردانی 6 فیلم کوتاه در انجمن سینمای جوانان ایران، نگارش و گردآوری 12 عنوان کتاب سینمایی ازجمله «رویاهای بیداری»، «حرفی از جنس زمان»، «چشمه‌­ها و چشم‌­ها»، «باغ بیکران»، «همیشه بهار»، «فیلم­نامه­ نویسی ارتباط تصویری»، ویرایش 15 عنوان کتاب و کاتالوگ در زمینه سینما و ادبیات، تدریس و برگزاری کارگاه‌­های آموزش فیلم­نامه از سال 1374 و عضویت در شوراهای آموزش، تهیه­ کنندگی، کارگردانی مستند و برنامه‌­های تلویزیونی در شبکه­‌های مختلف سیما مانند برنامه‌های «سینما یک»، «مستند برتر»، «جادوی تصویر»، «پایداری در قاب»، «دروازه‌­های خالی»، «آشیان بر آب»، «موریانه» و «سینمای جهان» از جمله دیگر فعالیت‌های فرودگاهی می‌توان نام‌برد.

سید غلام‌رضا نعمت‌پور

سیدغلامرضا نعمت­‌پور متولد 1355 در شهر خرم‌­آباد است و تحصیلات خود را در مقطع کارشناسی ارشد تهیه­ کنندگی سینما و کارشناسی کارگردانی سینما گذرانده است.

رییس هیئت مدیره خانه سینمای مستند لرستان، عضو انجمن فیلم کوتاه خانه سینما، عضو انجمن عکاسان ایران، معاون هنری، سینمایی اداره کل فرهنگ و ارشاد اسلامی لرستان، کارشناس امور سینمایی و سمعی و بصری اداره کل فرهنگ و ارشاد اسلامی لرستان، مدرس فیلم­سازی انجمن سینمای جوانان ایران-دفتر خرم‌­آباد و عضو شورای رسیدگی و نظارت بر آموزشگاه‌­های آزاد سینمایی استان خرم‌آباد، از جمله سوابق سینمایی نعمت‌پور است.

مستند کوتاه‌های «مرثیه‌­های خاک»، «مانکن­‌ها»، «اینجا زندان نیست»، «قاب­‌های شکسته»، «غمگین‌­تر از ترانه»، «برای گونگادین بهشت نیست»، پویانمایی‌های «فاصله»، «تندیس باد»، «کویر»، «بازگشت»، فیلم کوتاه‌های «دزد و نماز»،«سکوت آوا» در کارنامه هنری این هنرمند است و موفق شده است تندیس بهترین تحقیق و پژوهش بخش مستند سی‌­امین و سی‌­ودومین جشنواره بین‌­المللی فیلم کوتاه تهران، بهترین تحقیق و پژوهش و کسب جایزه بهترین فیلم بخش پرتره هفتمین جشنواره بین‌­المللی سینما حقیقت، لوح تقدیر چهاردهمین جشنواره بین‌­المللی سینمای جوان تهران برای انیمیشن «فاصله»، جایزه بهترین کارگردانی جشنواره استانی پویانمایی حرکت برای فیلم «بازگشت» دریافت کند.

لازم به ذکر است، شصت‌و‌هفتمین جشنواره منطقه‌ای سینمای جوان یاسوج-دنا، طبق برنامه‌ریزی قبلی قرار بود در تاریخ 23 تا 26 تیرماه 1402 برگزار شود که به دلیل سفر استانی رییس جمهور به استان کهگیلویه و بویراحمد و فرارسیدن ماه محرم و صفر، این رویداد سینمایی به مهرماه 1402 موکول شد.

شصت‌و‌هفتمین جشنواره منطقه‌ای سینمای جوان دنا، 3 تا 6 مهرماه 1402 به‌ میزبانی انجمن سینمای جوانان ایران-دفتر یاسوج و به‌ دبیری امین درخشان در شهر یاسوج برگزار می‌شود.

رسانه سینمای خانگی- دروغ شاخ‌دار درباره جشنواره فیلم کوتاه تهران

دوره سی‌ و نهم جشنواره فیلم کوتاه تهران در اوج التهاب‌های سال گذشته برگزار شد تا نشان دهد هنر همیشه زنده است، اما در آن زمان شایعه‌ای مطرح شد که این جشنواره دیگر تاییدیه اسکار را ندارد که این شایعه بعد از یک سال پاسخی جدی دریافت کرد.

به گزارش سینمای خانگی به نقل از فارس، سال گذشته و در آستانه برگزاری سی‌ونهمین جشنواره بین‌المللی فیلم کوتاه تهران بود که برخی از طراحان پروژه تحریم این رویداد، شایعه حذف این رویداد از فهرست جشنواره‌های مورد تأیید آکادمی اسکار را مطرح کردند. شایعه‌‌ای که هر چند متخصصان و آگاهان به امور چندان توجهی به آن نشان ندادند، اما در فضای پرسوءتفاهم و ملتهب آن روزها، عده‌ای را به این تردید انداخت که آیا واقعا اعتبار بین‌المللی این رویداد با تهدید مواجه شده و رنگ باخته است؟ تردیدی که پس از گذشت یک سال، با پاسخی قاطع و درخور مواجه شده است. پاسخی که در این گزارش به گوشه‌ای از آن اشاره خواهیم کرد.

یک مرور؛ وقتی اسکار هم تأیید کرد

«امسال در بخش بین‌الملل توانستیم تنها جشنواره دارای تایید اسکار (اسکار کوالیفاید) در ایران شویم. ضمن این که میان کشورهای مسلمان فقط ایران، مصر و ترکیه از چنین امتیازی برخوردارند.» مهرماه ۱۴۰۰ و در آستانه برگزاری سی‌وهشتمین جشنواره بین‌المللی فیلم کوتاه تهران بود که سیدصادق موسوی در مقام دبیر این رویداد در نشست خبری خود، با این جملات از اتفاقی ویژه خبر داد.

اتفاقی که هر چند پشتوانه رقم خوردن آن تجربه ۳۷ دوره برگزاری یک رویداد معتبر در حوزه سینمای کوتاه در ایران بود، اما بی‌شک این اعتبار را در عرصه بین‌المللی ضریبی دوچندان می‌داد. جشنواره فیلم کوتاه تهران، سال‌ها بود که ایران را به یکی از کشورهای فعال در عرصه سینمای کوتاه، در میان کشورهای منطقه تبدیل کرده بود و به همین دلیل هم هر دوره از برگزاری این رویداد با استقبال شمار قابل‌ توجهی از فیلمسازان بین‌المللی همراه می‌شد. براساس آمار اعلام شده از سوی دبیرخانه جشنواره، در سال ۹۸ بالغ‌ بر ۴ هزار فیلم به بخش بین‌الملل سی و ششمین جشنواره فیلم کوتاه تهران ارائه شده بود که این آمار در سال ۹۹ و همزمان با دوره سی و هفتم با جهشی قابل توجه به مرز ۵ هزار اثر نزدیک شد.

در دوره بعد و همزمان با قرار گرفتن نام جشنواره در فهرست رویدادهای مورد تأیید آکادمی اسکار، بالغ بر ۶ هزار و ۴۰۰ فیلمساز بین‌المللی متقاضی حضور در این رویداد شدند که این جهش هم قابل توجه بود. آمار فیلم‌های متقاضی حضور در جشنواره فیلم کوتاه تهران در دوره سی‌ونهم هم به‌رغم همه حاشیه‌سازی‌ها و حتی برخی سنگ‌اندازی‌های عملی، از مرز ۵ هزار نفر پایین‌تر نرفت تا ثابت شود همچنان جایگاه معتبر این رویداد در نگاه فیلمسازان جهانی محفوظ مانده است.

ثبت یک رکورد در پاسخ به یک دروغ!

هر چند در همان دوره سی‌ و نهم و به استناد برگزاری پرشور جشنواره بین‌المللی فیلم کوتاه تهران هم ناکامی گروهی که به‌دنبال اجرای طرح خود برای تحریم این رویداد در میان فیلمسازان داخلی و خارجی بودند، عیان بود، اما آنچه را در فرآیند پذیرش آثار و ثبت فرم تقاضای حضور در جشنواره چهلم رقم خورد، می‌توان قاطع‌ترین پاسخ عملی به دورغ‌پردازی‌ها و حاشیه‌سازی‌های سال گذشته دانست.

براساس متن فراخوان جشنواره که به ۱۲ زبان بین‌المللی ترجمه روی سایت رسمی رویداد قرار گرفت، مهلت مقرر پذیرش آثار در بخش بین‌الملل که از ۲۸ اسفند ۱۴۰۱ آغاز شده بود در ۱۹ مردادماه ۱۴۰۲ به پایان رسید و در این مدت  ۷۲۱۶ فیلم کوتاه از فیلم‌سازان بین‌المللی فرم تقاضای حضور در جشنواره را پر کردند تا رکورد جدیدی برای جشنواره بین‌المللی فیلم کوتاه تهران در زمینه تعداد فیلم‌های دریافت شده توسط دبیرخانه جشنواره در بخش بین‌الملل نسبت به تمامی ادوار گذشته این رویداد ثبت شود.

این آمار به‌صورت جزئی‌تر هم از منظر ترکیب کشورهای متقاضی حضور در جشنواره فیلم کوتاه تهران حائز اهمیت است. براساس آمار رسمی دبیرخانه از تعداد ۷۲۱۶ اثر دریافت شده، آمار کل فیلم‌های ثبت نام شده در بخش بین‌الملل چهلمین جشنواره فیلم کوتاه تهران، تعداد ۳۳۹۰ فیلم داستانی، ۱۱۱۲ فیلم تجربی، ۱۰۶۸ فیلم مستند  و ۹۳۶ فیلم پویانمایی و ۴۴۵ اثر نیز برای رقابت در جایزه ویژه بخش «حقیقت‌جویان» و ۲۶۵ اثر نیز برای جایزه ویژه بخش «راه ابریشم»، از ۱۳۱ کشور متقاضی حضور در بخش بین‌الملل جشنواره چهلم بوده‌اند. همچنین اسپانیا با ۹۱۳، هند با ۵۵۳، فرانسه با ۴۹۴، آمریکا با ۴۴۸ و چین با ۳۶۷ فیلم کوتاه، ۵ کشور برتری هستند که بیشترین اثر را به این رویداد فرستاده‌اند.

حضوری که دیگر رایگان نیست

ثبت رکورد استقبال فیلمسازان بین‌المللی از جشنواره فیلم کوتاه تهران زمانی اهمیت بیشتری پیدا می‌کند که بدانیم این رویداد در یک تغییر حائز اهمیت، از این دوره اجرای طرح دریافت مبلغ ثبت‌نام از سوی متقاضیان بین‌المللی را کلید زده است و برخلاف دوره‌های گذشته که به دلیل وجود برخی چالش‌های مرتبط با تحریم و انتقال وجه در سازوکارهای بین‌المللی حضور در این رویداد هزینه‌ای برای فیلمسازان متقاضی به همراه نداشت، ثبت تقاضا رایگان نبوده است.

این همان دستاورد مهمی است که مهدی آذرپندار دبیر جشنواره چهلم فیلم کوتاه تهران، در نشست رسانه‌ای این رویداد اینگونه به آن اشاره کرد: «جشنواره‌های اسکارکوالیفاید اکثرا با دریافت پول اثر می‌پذیرند با توجه به اینکه ما در دریافت پول مشکلاتی داشتیم، این موضوع در سال‌های گذشته رخ نداده بود اما امسال موفق شدیم از بازه زمانی میانی دریافت آثار، فیلم‌ها را با دریافت پول و ورودی پذیرش کنیم امیدواریم از سال آینده بتوانیم این مسیر را بهتر پیش برویم و برای جشنواره درآمدزایی داشته باشیم.»

استمرار این مسیر، نه فقط آینده‌ای درخشان‌تر و معتبرتر از امروز برای جشنواره فیلم‌کوتاه تهران فراهم خواهد آورد که شاهد شکل‌گیری پشتوانه‌ای برای ارتقای اقتصادی چرخه تولید و اکران فیلم‌های کوتاه در سینمای ایارن هم خواهیم بود.

رسانه سینمای خانگی- جشنواره فیلم کوتاه تهران، فرصتی مغتنم برای انیمیشن‌سازان

محمدامین همدانی ضمن اشاره به ظرفیت بالای جشنواره فیلم کوتاه تهران برای حضور فعالان حوزه انیمیشن، نسبت به ادامه مهاجرت استعدادهای این حوزه، هشدار داد.

به گزارش سینمای خانگی، محمدامین همدانی انیمیشن‌ساز که سال گذشته به‌عنوان عضو هیأت انتخاب و داوری در بخش پویانمایی با جشنواره بین‌المللی فیلم کوتاه تهران همراه بود، درباره این تجربه به مهر گفت: از آنجایی که در تولید انیمیشن‌های کوتاه نیاز به تیم بزرگ و زیرساخت‌های آن‌چنانی نیست، هوش و استعداد سازنده اثر، بیشتر نمایان می‌شود. به همین دلیل هم انیمیشن‌های کوتاه ما بسیار پیش رو هستند. آثاری هم که معمولاً در جشنواره فیلم‌کوتاه تهران جایزه‌ای دریافت می‌کنند، همان آثاری هستند که بعدها در بسیاری از جشنواره‌های معتبر دیگر هم می‌درخشند و جایزه می‌گیرند.

وی افزود: خاطرم هست که در میان آثار سال گذشته، دو سه اثر وجود داشت که واقعاً در سطح استانداردهای بین‌المللی بودند و همان زمان هم می‌دانستیم که هر یک از آن‌ها اگر به جشنواره‌های خارجی بروند، با دست پر بازمی‌گردند.

۸۰ درصد نیروهای‌مان در هر پروژه مهاجرت می‌کنند!

این تهیه‌کننده و کارگردان حوزه انیمیشن درباره لزوم توجه به استعدادهای این حوزه، عنوان کرد: واقعیت این است که در طول هر پروژه ما که به سرانجام می‌رسد، بالغ‌بر ۷۰ تا ۸۰ درصد نیروهای‌مان مهاجرت می‌کنند. این شرایط بسیار بدی است چراکه خیلی از آن‌ها لااقل در چند سال ابتدایی مهاجرت شرایط خوبی را هم در خارج از کشور ندارند، اما این ماجرا باعث رواج ناامیدی بین هنرمندان این حوزه خواهد شد.

همدانی گفت: در عین حال خیلی از استعدادهای ما هم اینجا مانده‌اند و تلاش دارند تا به‌جای مهاجرت به فرهنگی دیگر، خودشان مؤلف باشند و آنچه را درست می‌دانند تولید و به دنیا عرضه کنند. کار این گروه بسیار ارزشمند است و باید قدر این استعدادها را بدانیم. هر چقدر قدر این استعدادها را ندانیم، قطعاً در آینده نزدیک برای آن‌ها حسرت خواهیم خورد. این‌ها سرمایه‌های ملی ما هستند که در طول سال‌ها از میان صدها استعداد غربال شده‌اند و به این مرحله رسیده‌اند. به همین دلیل باید مانند طلا قدر آن‌ها را بدانیم و مراقب‌شان باشیم.

این انیمیشن‌ساز درباره ای‌کاش‌های خود در زمینه مرور فیلم‌های متقاضی سال گذشته جشنواره فیلم کوتاه تهران هم گفت: ما در حوزه انیمیشن چند مرحله را مدنظر داریم. یکی این است که از پس تکنیک برآمده باشند، دیگر اینکه توانسته باشند تکنیک را به خدمت هنر درآورند و مرحله آخر این است که تکنیک و هنر را در خدمت روایت قرار داده باشند. در مواردی می‌شد روایت‌های پخته‌تری را شاهد باشیم تا هم‌بستگی میان تکنیک، هنر و روایت بهتر شکل بگیرد. این خلائی است که در مرور زمان با ارتباط بیشتر میان روایت و فرم، می‌تواند برطرف شود.

وی افزود: در چند اثر اصلی که در جشنواره سال گذشته شاهد بودیم همه این عوامل خیلی خوب در کنار یکدیگر قرار گرفته بود و شما می‌توانستید از همه ابعاد کارها لذت کامل ببرید.

اهالی انیمیشن نگاه‌شان به خارج است

همدانی درباره تأثیر جشنواره فیلم کوتاه تهران بر کیفیت جریان انیمیشن‌سازی هم گفت: واقعیت این است که جشنواره فیلم‌کوتاه تهران بیشتر میان فعالان سینمای داستانی و مستندسازان محبوبیت دارد. اهالی انیمیشن بیشتر نگاه‌شان به سمت جشنواره‌های خارجی است اما از آنجایی که جشنواره فیلم کوتاه تهران هم در دسته‌بندی جشنواره‌های مورد تأیید اسکار قرار گرفته است، این رویداد به یک هدف جدی برای انیمیشن‌سازان ایرانی تبدیل شده است.

وی یادآور شد: می‌توان با معرفی بهترین ظرفیت‌های این رویداد به جامعه انیمیشن‌سازان، حضور در این جشنواره را هم به یک هدف برای فعالان این حوزه تبدیل کرد. البته تولید انیمیشن از آنجایی که روندی طولانی و گران دارد، خیلی قابل تنظیم با تقویم برگزاری یک جشنواره خاص نیست. جشنواره فیلم کوتاه تهران می‌تواند شرایطی را ایجاد کند تا تولیدکنندگان این عرصه هم تصور واقعی‌تری نسبت به اعتبار این رویداد داخلی پیدا کنند و بدانند چیزی از جشنواره‌های خارجی کم ندارد.

چهلمین جشنواره بین‌المللی فیلم کوتاه تهران به دبیری مهدی آذرپندار ۲۷ مهر تا ۲ آبان ۱۴۰۲ برگزار خواهد شد.

رسانه سینمای خانگی- شنبه از «بچه دزد» رونمایی می‌شود

مستند «بچه دزد» از تولیدات جدید مرکز مستند سفیرفیلم و به کارگردانی و تهیه کنندگی علی پورمومن به نمایش درمی‌آید.

به گزارش سینمای خانگی از ایسنا، طبق گزارش رسیده، «داریوش حیدری کودک مظلوم ایرانی است که حدود ۴ سال است توسط دولت دانمارک به دلایل واهی از پدر و مادر خود جدا شده است و تلاش های خانم حمیده سلامتی مادر داریوش، برای بازگرداندن فرزندش به ایران تاکنون ناموفق بوده است و به نتیجه مثبتی منجر نشده است.

داستان پر فراز و نشیب داریوش حیدری در ۴ سال اخیر و ماجرای توقیف او توسط دولت دانمارک، در مستند «بچه دزد» روایت شده است و قرار است این مستند روز شنبه ۱۸ شهریورماه ۱۴۰۲ از ساعت ۱۹ در سالن مهر حوزه هنری واقع در خیابان سمیه، تقاطع حافظ رونمایی و اکران شود.

در این مراسم علاوه بر نمایش مستند، علی پورمومن کارگردان مستند و حمیده سلامتی مادر داریوش به سخنرانی خواهند پرداخت و به پرسش حضار پاسخ خواهند داد. طبق گفته عوامل سازنده این مستند، مستند «بچه دزد» تلاشی برای نشان دادن مظلومیت داریوش حیدری و خانواده اوست و امید می رود با اکران های عمومی این مستند در جشنواره های داخلی و خارجی و انتشار در فضای مجازی، جریانی برای رهایی داریوش و بازگشت او به کشور فراهم شود.  

حضور علاقمندان و اصحاب رسانه در این مراسم آزاد است و پس از رونمایی این مستند، ارسال آن برای جشنواره های مختلف داخلی و خارجی آغاز خواهد شد.»

رسانه سینمای خانگی- وودی آلن در سالن تشویق اما بیرون سالن هو شد

نمایش فیلم جدید «وودی آلن» در حالی با تمجید تماشاگران در ونیز رو به رو شد که همزمان بیرون از کاخ جشنواره تجمع اعتراضی علیه این سینماگر ۸۷ ساله برگزار شد.

به گزارش سینمای خانگی از ایسنا، پنجاهمین فیلم «وودی آلن» در مقام کارگردان با عنوان «Coup de Chance» در اولین نمایش جهان خود در بخش خارج از مسابقه جشنواره فیلم ونیز با استقبال پرشور مردم روبرو شد و این فیلمساز ۸۷ ساله پس از پایان فیلم مهیج فرانسوی‌اش با بازی «لو دو لاژ»، «والری لمرسیه»، «ملویل پوپو» و «نیلز اشنایدر» به مدت پنج دقیقه مورد تشویق قرار گرفت.

با این حال، بیرون از سالن نمایش فیلم وضعیت بسیار متفاوت بود. گروهی از معترضان علیه آنچه که «فرهنگ تجاوز جنسی» در جشنواره ونیز می‌خوانند تظاهرات کردند و درست زمانی که «آلن» روی فرش قرمز قدم می‌زد از جلوی ورودی سینما عبور کردند. معترضان که حدود ۲۰ نفر بودند، شعارهایی از جمله «فرهنگ تجاوز ممنوع» سر دادند.

جشنواره فیلم ونیز امسال به دلیل گنجاندن فیلم‌هایی از کارگردانان متهم به تجاوز جنسی، از جمله «وودی آلن» و «رومن پولانسکی» مورد انتقاد قرار گرفته است.

«Coup de Chance» درباره نقش مهم شانس در زندگی ماست. داستان در مورد فانی (دو لاژ) و ژان (پوپو) است که به نظر زوج ایده‌آلی به نظر می‌رسند و هر دو از نظر حرفه‌ای موفق هستند و در آپارتمانی زیبا در یک محله منحصر به فرد پاریس زندگی می‌کنند و ظاهرا عاشق هم هستند تا وقتی فانی به طور تصادفی با آلن (اشنایدر)، همکلاسی سابق دبیرستان برخورد می کند. آنها به زودی دوباره یکدیگر را می بینند و نزدیک‌تر و نزدیک‌تر می‌شوند.

«وودی آلن» در نشست مطبوعاتی فیلمش در ونیز در رابطه نقش شانس و اقبال در زندگی گفت: «من در طول عمرم تمجیدهای بسیار زیادی که شاید لایق ان نبوده‌ام و همچنین توجه و احترام زیادی دریافت کرده‌ام. بنابراین، من چیزی جز خوش شانسی نداشتم که امیدوارم ادامه پیدا کند».

سال ۱۹۹۲، «دیلان فارو» دخترخوانده آلن، او را به آزار و اذیت جنسی متهم کرد و اگرچه تحقیقات مدرکی برای اثبات گناه «آلن» پیدا نکرد اما وی نزدیک به سه دهه است که با این اتهامات رو به رو است.

«آلن» پیش از این درباره ادعاهای دخترخوانده‌اش گفته است: «چند دهه پیش این ادعاها مطرح شد، پرونده به طور کامل توسط کلینیک سوء‌استفاده جنسی از کودکان در بیمارستان ییل نیو و سازمان رفاه کودکان نیویورک مورد بررسی قرار گرفت. آن‌ها چند ماه روی این قضیه کار کردند و مستقلاً نتیجه گرفتند هیچ تعرضی در کار نبوده است. در عوض، آن‌ها متوجه شدند که احتمالاً یک کودک آسیب‌پذیر از سوی مادر عصبانی‌اش که درگیر طلاقی پرتنش بوده، راهنمایی شده تا این داستان را سرهم کند». 

جنجال‌هایی پیرامون «آلن» به دنبال اتهامات سو استفاده از «دیلن فارو» در مستندی از کمپانی HBO محصول ۲۰۲۱ مورد بررسی قرار گرفته است اما «آلن» این اتهامات را رد کرده است.

این کارگردان ۸۷ ساله تاکنون ۲۴ بار نامزد اسکار و چهار بار برنده آن شده که این جوایز شامل یک اسکار بهترین کارگردانی و سه جایزه اسکار بهترین فیلم‌نامه غیراقتباسی می‌شود.

«آنی‌هال»، «صحنه‌های داخلی»، «منهتن»، «خاطرات اکلیلی»، «امتیاز نهایی»، «آلیس»، «ویکی کریستینا بارسلونا»، «گلوله‌های بر فراز برادوی»، «آفرودیت قدرتمند»، «نیمه‌شب در پاریس»، «تقدیم به رُم با عشق»، «یاسمن غمگین»، «کافه سوسایتی»، «مرد بی‌منطق» و «یک روز بارانی در نیویورک» از جمله دیگر ساخته‌های این کارگردان صاحب‌نام سینمای جهان است.

رسانه سینمای خانگی- «کیارستمی مشغول کار است» به بوسان رفت

بیست و هشتمین جشنواره بین‌المللی فیلم «بوسان» آثار چند سینماگر ایرانی از جمله مستند جدید سیف‌الله صمدیان درباره عباس کیارستمی را در برنامه نمایش خود قرار داد.

به گزارش سینمای خانگی از ایسنا، «کیارستمی مشغول کار است» دومین مستند سیف‌الله صمدیان است که به عباس کیارستمی و شور بی‌حد و مرز او به «کار» و «خلاقیت» می‌پردازد و قرار است در در بخش ویترین مستند در نخستین نمایش جهانی خود به نمایش گذاشته شود.

این فیلم پیش از در بازار فیلم کن ۲۰۲۳ توسط «دریم‌لب فیلمز» با مدیریت نسرین میرشب، معرفی شده بود.

تصاویر این مستند ۷۶ دقیقه‌ای، حاصل دوستی، همکاری و بیش از دو دهه سفرهای مشترک صمدیان با کیارستمی در داخل و خارج از کشور است که با گزیده‌ای از تصاویر پشت‌صحنه‌ی فیلم‌های «شیرین» و «کپی برابر اصل» از زنده‌یاد حمیده رضوی و بخشی از تصاویر پیش‌تولید بهمن کیارستمی از فیلم «طعم گیلاس» همراه است.

سال ۲۰۲۱، به‌سفارش مرکز فرهنگی ژرژ پمپیدو صمدیان مستند کوتاهی را با همین عنوان برای بزرگداشت و نمایشگاه آثار و دستاوردهای سینمایی و هنری عباس کیارستمی در پاریس ارایه کرد که طی ماه‌های اخیر، نسخه‌ی کامل با تصاویر دیده‌نشده را به‌مدت ۷۶ دقیقه‌، به‌احترام ۷۶ سال‌ حیات او، برای نمایش جهانی آماده کرده‌است. 

در این فیلم که تصویر و تدوین آن را سیف‌اله صمدیان با طراحی صدا توسط محمدرضا دلپاک در مرکز فیلم تصویر تهیه کرده است، ژولیت بینوش، مارتین اسکورسیزی، ژیل ژاکوب، جاناتان روزنبام، جف اندرو و احمد کیارستمی نیز احساس و دیدگاه‌های خود را درباره سبک منحصربه‌فرد کیارستمی در زندگی و آثارش، ارایه کرده‌اند.

در دیگر بخش‌های جشنواره فیلم بوسان «منطقه بحرانی»ساخته علی احمدزاده محصول مشترک ایران و آلمان در بخش «پنجره‌ای به سینمای آسیا»، «۲۱ هفته بعد» ساخته نسرین محمدپور در بخش رقابتی آثار کوتاه آسیایی،  «بوف، باغ و نویسنده» به کارگردانی سارا دولت آبادی محصول مشترک ایران، فرانسه و سوئیس در بخش رقابتی مستند، «حرف زدن با رودخانه‌ها» به کارگردانی محسن مخملباف محصول مشترک ایران و بریتانیا و «فهرست» ساخته حنا مخملباف محصول مشترک بریتانیا، افغانستان و ایران در بخش ویترین مستند به نمایش گذاشته خواهند شد.

بیست و هشتمین جشنواره بین‌المللی فیلم بوسان از تاریخ ۴ تا ۱۳ اکتبر (۱۲ تا ۲۱ مهر) در کشور کره جنوبی برگزار می‌شود. 

رسانه سینمای خانگی- «چپ دست» و درخشش جهانی آن

فیلم کوتاه «چپ دست» به نویسندگی و کارگردانی نسرین محمدپور در ادامه حضورهای جهانی خود در ۲ جشنواره بین‌المللی فیلم پورتوبلو لندن و جشنواره فیلم و تصویر کوتاه سئول SESIFF حضور دارد.

به گزارش سینمای خانگی به نقل از مشاور رسانه‌ای پروژه، فیلم کوتاه «چپ دست» به نویسندگی و کارگردانی نسرین محمدپور و تهیه‌کنندگی فریبا عرب (کمپانی CHOSEN IMAGE) در ادامه حضورهای جهانی خود به بیست و هشتمین جشنواره بین‌المللی فیلم پورتوبلو لندن و پانزدهمین جشنواره فیلم و تصویر کوتاه سئول SESIFF راه یافت.

جشنواره فیلم پورتوبلو portobellofilmfestival در سال ۱۹۹۶ در واکنش به وضعیت رو به اضمحلال صنعت فیلم در بریتانیا آغاز به کار کرد. این جشنواره، یک جشنواره بین‌المللی فیلم مستقل مستقر در لندن است که سالانه بیش از ۷۰۰ فیلم جدید از جمله فیلم‌های بلند، کوتاه، مستند، فیلم‌های موسیقی و انیمیشن را نمایش می‌دهد. بیست و هشتمین دوره جشنواره پورتوبلو تا روز ۲۶ شهریور ۱۴۰۲ مصادف با ۱۷ سپتامبر ۲۰۲۳ ادامه خواهد داشت.

پانزدهمین جشنواره فیلم و تصویر کوتاه سئول SESIFF نیز با تمرکز بر فیلم‌های کوتاه، به دنبال فیلم‌های فشرده و پویا است. این جشنواره معتقد است که فیلم کوتاه می‌تواند جهان را به شیوه‌ای بهتر از طریق پیام قدرتمند تغییر دهد. این جشنواره ۲۳ تا ۲۸ شهریور ماه مصادف با ۱۴ تا ۱۹ سپتامبر در شهر سئول برگزار می‌شود.

فیلم کوتاه «چپ دست» پیش از این علاوه بر حضور در جشنواره‌های معتبر خارجی، از بیست و چهارمین دوره جشنواره فیلم زنان سئول (در بخش رقابت آسیایی) و جشنواره Gobeklitepe international ترکیه (جایزه ویژه تماشاگران) را دریافت و همچنین جایزه بهترین فیلم جشنواره positily Different short film کشور یونان را نیز کسب کرده است.

در خلاصه داستان فیلم ۱۵ دقیقه‌ای «چپ دست» آمده است: «مریم تصمیمی بزرگ در سر دارد و قصد دارد کاری انجام دهد و خود را برای این کار آماده می‌کند اما …»

یاسمن نصیری، رهام اسدی، سهیل رضایی، لیلا دلیر، رضا موسی زاده گلستانی، علی جوان، ناصر شجاعی‌فر، رضا لیودانی، رحیم اسدی، شهرزاد خوشخو، مصطفی رضایی، مسعود خانزاده، تکتم محمدی و محمدامین مجدی، بازیگران این فیلم کوتاه هستند.

فهرست عوامل «چپ دست» عبارتند از نویسنده و کارگردان: نسرین محمدپور، مشاور کارگردان: حامد بقائیان، دستیار یک کارگردان: محمدعلی نعمت الهی، دستیاران کارگردان: آزاده بذرافشان و مهسا فراهانی، منشی صحنه: مطهره نصرت پناه، برنامه ریز: کیارنگ کیان، تدوین: عماد خدابخش، دستیار تدوین: مرتضی سوری، مدیر فیلمبرداری: حامد بقائیان، دستیار یک فیلمبردار: یوسف صفایی، دستیاران فیلمبردار: حامد محمدی شادان، مهدی حدادی و محمدجواد قلیچ، استدی کم: شاهین شیرزادی، مدیر و طراح صحنه: رضا محمدپور، دستیاران صحنه: ابراهیم مشهدی و مهدی علیزاده، طراح لباس: فهیمه تقوی، صدابردار: احمد محمدی، دستیار صدا: هاشم امینی، طراحی و ترکیب صدا: آرش قاسمی، مدیر فنی استودیو: امیر قاسمی، طراح گریم: سولماز حاجی آقاجانی، دستیار گریم: ساره پور قربان، جلوه ویژه بصری: مهران جبلی، تصحیح رنگ: فربد جلالی، زیرنویس: رضا تاری وردی، مترجم: حسن شرف الدین، آهنگساز: سراج الدین روحانی فرد، میکس و مستر: نوید صالح زاده، نوازنده ویلن: آرش ناصر المعمار، مدیر تدارکات: داوود حسن زاده، دستیار تدارکات: محمد امین مجدی، مدیرتولید: رهام رسولی، جانشین تولید: رضا موسی زاده گلستانی و سهراب سلطانی، گروه تولید: امیرعلی علیپور و امیر حسین امینی یزدی، طراح پوستر و لوگو: متین خیبلی، عکاس و تصویربردار پشت صحنه: مهرداد حدادیان، مشاور رسانه‌ای: آزاده فضلی، تهیه کننده: فریبا عرب (کمپانی CHOSEN IMAGE)، پخش بین‌الملل: مجتبی عبدالرحیم خان و مهدی مهائی.

رسانه سینمای خانگی- «طیب» و روایتی از زندگی او

طیب حاج‌رضایی از شخصیت‌های پیچیده اما ماندگار در تاریخ معاصر است که هر چند در مقطعی برای خدمت به شاه به خیابان آمد و فریاد کشید اما سرانجام برای باور به حسین(ع) جان داد.

به گزارش سینمای خانگی از مهر، تاریخ معاصر ایران مملو از شخصیت‌های کوچک و بزرگی است که فارغ از نقشی که در رقم خوردن تحولات سیاسی و اجتماعی داشته‌اند، هر یک منش و مشخصه رفتاری خاص خود را در حافظه جمعی ایرانیان نمایندگی می‌کنند. طیب حاج‌رضایی یکی از همین شخصیت‌هاست که یادآوری نامش با صفاتی همچون «مرام»، «معرفت»، «آزادگی» و مهمتر از همه «عشق به امام حسین (ع)» عجین است.

«طیب» که بود؟

«مرحوم طیب حاج‌رضایی که شهره بود، هر نوع بدی را در آن زمان انجام داده، در عین حال چند امتیاز داشت؛ یکی اینکه در دهه عاشورا چند روضه‌خوانی داشت و در این دهه به سر خودش گل می‌مالید و جلوی در حسینیه می‌نشست.» زنده‌یاد حبیب‌اله عسگراولادی که از چهره‌های شناخته‌شده عرصه مبارزات انقلابی، در مصاحبه‌ای اینگونه به معرفی طیب می‌پردازد و ادامه می‌دهد: «یکی دیگر از کارهایش این بود که در یکی از شب‌های سوم یا هفتم یا شب اربعین امام حسین (ع)، دسته‌ای حرکت می‌داد که تمام هیأت و دستجات معروف هم کمک می‌کردند و این دسته، یک دسته بسیار بزرگی بود و خود طیب در آنجا گل به پیشانی مالیده، در جلوی دسته حرکت می‌کرد.»

اما نام طیب حاج‌رضایی با ۲ رویداد تاریخی در تاریخ معاصر ایران گره خورده است، یکی کودتای ۲۸ مرداد که طیب در میان حامیان شاه و علیه دکتر مصدق در آن ایفای نقش کرد و یکی قیام ۱۵ خرداد که این بار او در حمایت از امام خمینی (ره) و علیه شاه به خیابان آمد که این دومی به قیمت جانش تمام شد. اتفاقاً آنچه مسیر زندگی طیب حاج‌رضایی را در قیاس با دیگر قلدرهای حاضر در کودتای ۲۸ مرداد مانند شعبان بی‌مخ، متمایز کرده است، همین سرنوشت متفاوتی است که او به‌واسطه ارادت ویژه‌ای که به دستگاه اباعبدالله (ع) داشت، برای خود رقم زد.

طیب که متولد سال ۱۲۹۰ بود، در سال ۱۳۴۲ و در حالی که تنها ۵۲ سال داشت، به اتهام مشارکت در قیام ۱۵ خرداد، از سوی دستگاه پهلوی محاکمه و به اعدام محکوم شد. آبان‌ماه همان سال هم این حکم در پادگان حشمتیه تهران اجرا و او با چشمانی بسته تیرباران شد.

طیب حاج‌رضایی در لحظه انتقال برای اجرای حکم اعدام

«طیب» چه کرد؟

آنچه جایگاه طیب را به‌رغم سابقه ارادتش به شاه و حتی خدمت به دربار در واقعه ۲۸ مرداد، متمایز کرده است، مربوط به ایستادگی او بر باورها و خطوط قرمز اعتقادی‌اش بود.

مسعود ده‌نمکی که در کنار کارگردانی سینما و در مقام یک پژوهشگر کتابی با عنوان «طیب‌خان» را با نگاهی به زندگی طیب حاج‌رضایی تدوین کرده است، در بخشی از این کتاب روایتی جالب درباره کنش‌های مذهبی او به ویژه در ایام محرم ارائه می‌کند. ده‌نمکی آورده است: «بنابر اظهارات شاهدان عینی، در آن روزگار بیش از سی علامت کوچک و بزرگ، پیشاپیش دسته طیب حرکت می‌کرده‌اند و او این شکوه و عظمت بی‌نظیر را بی‌هیچ منت و توقعی در اختیار نهضت قرار داد. شیخ‌حسن عبداللهی درباره چاپ تصاویر امام (ره) می‌گوید: یک روز طیب‌خان به من گفت: می‌تونی یک مقدار عکس آقا برام بیاری، می‌خوام تو دسته رو علم‌ها بزنم … طیب‌خان می‌دانست که در کار چاپ هم هستم، من رفتم از یک چاپچی چند عکس امام (ره) گرفتم و تکثیر کردیم و زدیم روی علم و پرچم‌ها … رژیم تمام امکانات و افراد خود را در قالب مأموران مخفی، در بین عزاداران به‌منظور کسب اخبار و آمادگی لازم، به‌کار گرفته بود.»

فرزند طیب: ما تعداد زیادی از عکس‌های حضرت امام را (که بسیار زیبا هم بود) در شب تاسوعا و روز عاشورا، روی علامت‌ها، بیرق‌ها، کُتَلْ‌ها و پرچم‌های مختلفی که این دسته عظیم با خودش حمل می‌کرد، نصب کرده بودیم. یکی از سوالات و اتهامات درباره ایشان، نصب این عکس‌ها بود؛ چون آنها تصور می‌کردند که پدر من با این کار می‌خواهد آشوبی به‌پا کند در ادامه همین روایت تاریخی، می‌خوانیم: «سران حکومتی طبق یک عرف و سنت نانوشته، معمولاً برای خودنمایی در تکیه‌ها و در هیأت افراد سرشناسی همانند طیب، حسین رمضان‌یخی یا شعبان جعفری حاضر می‌شدند. شب تاسوعای ۱۳۴۲ نیز نخست‌وزیر به همراه معاون خود، در خیابان و درست در مسیر حرکت دسته طیب حاضر شدند. اسدالله عَلم با مشاهده عکس‌های امام بر روی علامت‌های هیئت طیب، به‌شدت عصبانی شد و آراسته [برخی هم گفته‌اند رسول پرویزی] را سراغ طیب می‌فرستد و از او می‌خواهد که برای حفظ موقعیت خود هم که شده، عکس‌های امام را جمع‌آوری کند، اما طیب با قاطعیت کامل از این کار امتناع کرده و به او می‌گوید: این عکس مرجع شیعیان است، اگر می‌تواند خودش آنها را جمع کند و من با باورهای مذهبی مردم درنمی‌افتم.»

بیژن حاج‌رضایی، فرزند طیب، بعدها در گفتگویی درباره علت نصب تصاویر امام خمینی (ره) روی علامت‌های هیأت پدرش چنین گفت: «دهه اول محرم، سال آخری که پدرم در قید حیات بودند، ما تعداد زیادی از عکس‌های حضرت امام را (که بسیار زیبا هم بود) در شب تاسوعا و روز عاشورا، روی علامت‌ها، بیرق‌ها، کُتَلْ‌ها و پرچم‌های مختلفی که این دسته عظیم با خودش حمل می‌کرد، نصب کرده بودیم. یکی از سوالات و اتهامات درباره ایشان، نصب این عکس‌ها بود؛ چون آنها تصور می‌کردند که پدر من با این کار می‌خواهد آشوبی به‌پا کند، در صورتی‌که این‌طور نبود. به این خاطر بود که آقای بروجردی فوت شده بودند و کسانی‌که مقلد ایشان بودند، خواستار یک نفر به‌عنوان مرجع تقلید جدید بودند. مرحوم پدرم به دلیل علاقه و احترامی که به جامعه روحانیت، به‌خصوص روحانیت شیعی و آقای بروجردی داشت و چون به ایشان گفته بودند که امام خمینی (ره) نایب آقای بروجردی است، اجازه داده بود که عکس‌ها را روی علامت‌های دسته نصب کنند. در روز عاشورا و شب تاسوعا، شاید صدها عکس از حضرت امام (ره) بود که به شیشه مغازه‌ها، دست بچه‌ها، روی علامت‌ها، کتل‌ها، و بیرق هیأت‌های مذهبی نصب کرده بودند.»

تنش میان طیب حاج‌رضایی با مأموران امنیتی رژیم پهلوی از همین فعالیت‌های مذهبی و باورمندی‌اش به روحانیت شیعه کلید خورد و در واقعه ۱۵ خرداد به اوج خود رسید. دستگاه پهلوی که پیش‌تر با پرداخت پول و امتیازات ویژه به طیب او و دارودسته‌اش را در تاریخ ۱۸ مرداد و علیه مصدق به خیابان آورده بود، اصرار داشت این بار هم طیب اعتراف کند که برای حضور اعتراضی‌اش در خیابان در قالب قیام ۱۵ خرداد، از امام خمینی (ره) پول دریافت کرده است. این همان اتهامی است که در صورت اعتراف به آن طیب می‌توانست جان خود را نجات دهد اما او که در مقام یک معترض به اقدام رژیم پهلوی، به خیابان آمده بود، به اقدام خود باور داشت و حاضر نشد روی اعتقاداتش پا بگذارد.

مسعود شریف بازیگر نقش طیب در نمایی از «صبح اعدام»

«طیب» و روایت‌های امروز

زندگی طیب حاج‌رضایی به‌رغم ظرفیت دراماتیک بسیار بالایی که دارد، هنوز به‌صورت مستقیم دستمایه تولید یک اثر داستانی قرار نگرفته و اکثر تولیدات مستندی که در بخشی از آن‌ها اشاره‌ای به او شده است، قالبی گزارشی داشته‌اند. در این میان مستند «سه سال و سه روز» را می‌توان یکی از آثار شاخص دانست. مستندی به کارگردانی احمد کشاورز و تهیه‌کنندگی مهدی مطهر که از محصولات خانه مستند انقلاب اسلامی محسوب می‌شود و روایتی جذاب از زندگی و زمانه طیب در آن به تصویر کشیده شده است.

«صبح اعدام» به کارگردانی بهروز افخمی که این روزها مراحل تصویربرداری را پشت‌سر می‌گذارد را می‌توان جدی‌ترین دورخیز سینمای ایران برای به‌تصویر درآوردن این شخصیت تاریخی دانست. فیلمی که به‌گفته افخمی اقتباسی از گزارش خبرنگار روزنامه کیهان از مراسم اعدام طیب و حاج اسماعیل رضایی است و از این منظر نمی‌توان آن را هم روایتی کامل از زندگی طیب حاج‌رضایی دانست.

این فیلم که از محصولات مشترک سازمان سینمایی سوره و بنیاد سینمایی فارابی محسوب می‌شود، قرار است در جشنواره چهل‌ودوم فیلم فجر رونمایی شود و مسعود شریف در آن ایفاگر نقش «طیب» است.

آنچه از موضع‌گیری‌های بهروز افخمی درباره این پروژه برمی‌آید تمرکز او بر جنبه اعتراضی و در عین حال ایستادگی بر باورها در زندگی «طیب» است و «صبح اعدام» با همین زاویه نگاه در حال آماده‌سازی برای رونمایی در فجر است؛ روایتی تاریخی از آخرین ساعت‌های زندگی معترضی که بیش از هر چیز به «حسین (ع)» باور و ارادت داشت و پای این ارادت، جانش را داد.

رسانه سینمای خانگی- اشمیت و هلن چه رازی در ایران داشتند؟

مهدی باقری کارگردان مستند «پرواز بر فراز سرزمین خورشید» به ارائه توضیحاتی درباره تجربه ساخت این مستند پرداخت.

به گزارش سینمای خانگی، مهدی باقری درباره ساخت مستند «پرواز بر فراز سرزمین خورشید» به مهر گفت: مستند «پرواز بر فراز سرزمین خورشید» در مورد ۲ شخصیت به نام‌های اشمیت و همسرش هلن است. اشمیت در فاصله بین سال‌های ۱۳۰۹ تا ۱۳۱۸ در ایران کار کرد که این سال‌ها دوره طلاییِ حضور خارجی‌ها به خصوص آلمانی‌ها و آمریکایی‌هاست که در ایران خیلی خدمت کردند. در باستان‌شناسی اشمیت یکی از حرفه‌ای‌ترین باستان‌شناس‌ها و مردم‌شناس‌هایی بوده که در ایران کار کرده است.

وی افزود: البته پروژه‌ای که اشمیت اجرا کرد، در چند جای مختلف بود که ما سه نقطه را در مستند نشان دادیم؛ ری، تپه حصار دامغان و تخت جمشید که این سه نقطه مهم‌ترین بوده‌اند. همچنین فیلم‌های زیادی درباره شخصیت‌های باستان‌شناس یا علمی در ایران ساخته شده است اما مدل مستندسازیِ من از ابتدا این‌طور نبود و همیشه در هر مستندی که کار می‌کنم، دنبال یک قصه هستم. مستند «پرواز بر فراز سرزمین خورشید» زمانی شکل گرفت که من با آقای پژمان مظاهری‌پور در پروژه‌ای که درباره تاریخ باستان‌شناسی در ایران که مشغولش بود، همراهش شدم و حدود ۱۰، ۱۲ سفر با هم داشتیم که من به دلیل علاقه شخصی‌ام به حوزه باستان‌شناسی همراه ایشان بودم. وقتی که در یک سال ما چهار، پنج بار در تخت جمشید فیلمبرداری داشتیم، من علاقه‌مند شدم که روی شخصیت هلن، همسر اشمیت کار کنم. در نتیجه با همراهی آقای مظاهری‌پور به این نتیجه رسیدم که می‌شود قصه‌ای از رابطه اشمیت و هلن و همچنین رابطه آن‌ها نسبت به ایران و کارهایی که در ایران انجام داده‌اند، پیدا کنم و به این شکل مستند «پرواز بر فراز سرزمین خورشید» ساخته شد.

زوجی که قصه زندگی‌شان در ایران را روایت می‌کنند

باقری ادامه داد: من ابتدا از شخصیت هلن به اشمیت رسیدم و این ۲ در کنار یکدیگر بودند اما الان که مستند را می‌بینید، راوی اصلی هر ۲ نفر هستند و انگار دارند در یک نامه‌نگاری یا گفتگویی، قصه کار و زندگی‌شان را در ایران تعریف می‌کنند.

وی توضیح داد: به دلیل اینکه رشته اصلی آقای مظاهری‌پور فیلمسازی مستند – باستان‌شناسی است و تمرکز خیلی زیادی در ۲۰-۲۵ سال گذشته روی این موضوع داشته‌اند و شناخت کافی در این زمینه دارند و همچنین مدل کارشان با کاری که من انجام داده‌ام متفاوت است، می‌دانستند که من به دنبال یک روایت یا قصه هستم و صرف تاریخ‌نگاری یا نگاه کرونولوژیک به زندگی اشمیت ندارم بنابراین وقتی که ایده اولیه شکل گرفت کار از مجسمه پنه لوپه که در مستند هم می‌بینید، شروع شد. آقای مظاهری‌پور از من پرسید داستان پنه لوپه را می‌دانی؟ و من گفتم در یونان نماد زنی است که منتظر بازگشت همسرش از یک سفر دراز مدت است. این باعث شد که من بروم به سمت دومین شخصیت مهمی که روی منطقه تخت جمشید کار کرده که بعد از آقای هِرتز فِلد، اشمیت است و رابطه این ۲ را پیدا کنم. در مستند می‌بینید که من سعی کردم همان ایده‌ای را که انگار در زندگی این ۲ نفر است به اتفاقات و حتی آن قصه‌های ریزی که درباره تخت جمشید و جاهای دیگر داریم، وصل کنم.

ما شاگردان مکتب پژوهش در مستندسازی هستیم

این مستندساز درباره استفاده از آرشیو و سندها برای ساخت مستند «پرواز بر فراز سرزمین خورشید» توضیح داد: ما شاگردهای مکتبی هستیم که در کارمان پژوهش حرف اول را می‌زند. پژوهشی که ما انجام می‌دهیم با پژوهشی که به شکل سنتی در فیلم‌های مستند انجام می‌شود، همیشه متفاوت است. ما شاگرد کسانی مثل فرهاد ورهرام و ارد عطارپور هستیم که هر ۲ روی قصه پژوهش کار می‌کنند. حالا آقای عطارپور روی یک سمتی از مستندسازی و آقای ورهرام در سمت دیگری کار کرده‌اند. بنابراین من و تعدادی از مستندسازان مستقیم و غیرمستقیم، تحت تأثیر این ۲ نفر در زمینه پژوهش هستیم. در نتیجه ما همیشه با یک پژوهش کلاسیک آغاز می‌کنیم، یعنی مشخصاً همان کاری را که مقاله‌نویسان یا روزنامه‌نگاران انجام می‌دهند، ما هم انجام می‌دهیم.

وی افزود: جمع‌آوری اولیه که انجام می‌شود من دنبال رگه‌های روایت در زندگی این شخصیت‌ها می‌گردم. به همین دلیل بر مبنای آن روایتی که از زندگی شخصیت‌ها انتخاب کرده‌ام، متریال جمع‌آوری می‌کنم. در حقیقت این‌طور نیست که سال‌ها دنبال جمع‌آوریِ اسناد بگردم و از داخل سند به یک قصه برسم. البته ممکن است که این اتفاق هم بیفتد اما شخصاً اول روایت را پیدا می‌کنم و بعد قصه‌هایی را که در آن روایت وجود دارد، انتخاب می‌کنم و بر مبنای آن متریال را جمع‌آوری می‌کنم. در این مستند مهم‌ترین سندهای تصویری، عکس‌هایی است که گروه اشمیت در جاهای مختلف گرفته بودند. به‌طور کلی زمانی که گروه‌ها تحت نظارت دانشگاه‌ها کار می‌کردند، دانشگاه پنسیلوانیای سابق یا شیکاگوی فعلی و کتابخانه پنسیلوانیا، اساساً همه چیز را مکتوب و سندبرداری می‌کردند و همچنین حتماً از پروژه‌هایشان فیلم مستند می‌ساختند که خیلی جالب است.

باقری ادامه داد: خوشبختانه فیلم نیمه بلندی از کارهای اشمیت و فعالیت‌های چند روزه اشمیت در تپه حصار ساخته شده بود و نتیجه این شد که ما متریال تصویری‌مان را پیدا کردیم و به نظرم جمع آوری این متریال سخت نبود. به دلیل اینکه من قصد نداشتم دنبال جزئیات باستان‌شناسی به معنای علمی‌اش بگردم و بیشتر در جست‌وجوی روایت و قصه‌های داخل آن روایت بودم. بیشترین کاری که در مستندهایم انجام می‌دهم، پیدا کردن روابط آدم‌ها در هر شکلی از فیلم مستند است.

کارگردان مستند «مرغ سحر» درباره اینکه مستند دیگری هم با نام «در جست‌وجوی خانه خورشید» داشته و سال گذشته هم مستند «پرواز بر فراز سرزمین خورشید» را ساخته است، ادامه داد: اسم انگلیسیِ مستند «پرواز بر فراز خورشید» Friends Of Iran است که «دوست ایران» معنی می‌شود. به دلیل اینکه هواپیمایی که هلن می‌خرد و به ایران می‌آورد تا کارهای عکاسیِ هواپیمایی انجام دهد، اسمش را «دوست ایران» می‌گذارد اما زمانی که به فارسی معنی می‌شود، «دوست ایران» زیاد قشنگ نیست. بنابراین من اسم «پرواز بر فراز سرزمین خورشید» را انتخاب کردم و به شکل اتفاقی کلمه خورشید در این ۲ مستند تکرار شده است. در مستند «در جست‌وجوی خانه خورشید» هم یک شخصیت خیالی به اسم خورشید بود که با شمس‌العماره خیابان ناصرخسرو یک تقارن ایجاد می‌کرد و کاراکتر اصلی که راوی بود، در جست‌وجوی پیدا کردن این خورشید بود. اما در مستند «پرواز بر فراز سرزمین خورشید» که براساس کتاب اشمیت که «پرواز بر فراز سرزمین‌های باستانیِ ایران» است، به نظرم خورشید همان ایران است و اسم «پرواز بر فراز سرزمین خورشید» را انتخاب کردم. چون هواپیما دائماً دارد روی آسمان از زمین عکس برداری می‌کند.

سعی می‌کنم در مستندسازی در یک قالب نمانم

باقری درباره اینکه در مستندهایش به موضوعات مختلف می‌پردازد، گفت: من در سال‌های اخیر یک پروژه سه گانه‌ای داشتم که در مورد سه خیابان تهران یعنی خیابان‌های ناصرخسرو، قوام‌السلطنه و لاله‌زار بود. در واقع آن سه پروژه باعث شد که همه فکر کنند که من بیشتر روی مستندهای شهری متمرکز هستم اما در این فاصله مستندهای دیگری را هم ساخته‌ام که یک سه گانه درباره سه بیماریِ ام‌اس، دیابت و سکته قلبی داشتم که در شهرهای مختلف ساخته‌ام. همچنین مستند دیگری هم درباره معدن سنگ فیروزه ساختم. نکته‌ای که وجود دارد این است که وقتی مستندساز در مورد یک موضوع چند مستند می‌سازد، همه فکر می‌کنند که این مستندساز فقط درباره آن موضوع کار می‌کند. بنابراین من در زمینه‌های مختلف مستند ساخته‌ام و سعی می‌کنم در یک قالب قرار نگیرم که بگویند مستندساز اجتماعی یا شهری و … هستم. من سعی می‌کنم این‌طور نباشم و شاید از نظر کمیت به ضررم باشد.

وی درباره گروه مخاطبان مستند «پرواز بر فراز سرزمین خورشید» بیان کرد: همه مردم می‌توانند با این مستند ارتباط برقرار کنند اما زمانی که برای مرکز گسترش مستند می‌سازیم، مخاطب‌مان کمی بیشتر به سینمای مستند نزدیک است، نه برنامه تلویزیونی و گزارش‌های فضای مجازی اما زمانی که در حوزه‌های عام‌تر مستند می‌سازیم، سعی می‌کنیم زبان‌مان زبان ساده‌تری باشد تا مخاطب بیشتری جذب کنیم. مثلاً در مورد مستندهایی که با موضوع بیماری ساخته‌ام، چون می‌خواستم ارتباط مستقیم با مخاطب عام برقرار کنم، نوع روایتم ساده‌تر است اما در این زمینه هم کم نمی‌گذاریم. به طور کلی هر کدام از مستندها را ببینید دارای روایت خاص خودشان هستند و پیوستگی دارند. این‌طور نیست که یک گزارش صرف در مورد یک بیماری ساخته باشم.

مستند «پرواز بر فراز سرزمین خورشید» تولید مرکز گسترش سینمای مستند، تجربی و پویانمایی است که در شانزدهمین جشنواره «سینماحقیقت» روی پرده رفت.

خروج از نسخه موبایل