باز نشر رسانه سینمای خانگی – قبیله گرایی؛ سمّ مهلک عرصه فرهنگ و هنر

با توجه به استقبال مخاطبان گرامی از این یادداشت، و تأثیراتی که بحمدالله این مطلب در میان برخی از مسئولان فهیم کشور در عرصه فرهنگ، هنر، سینما، و تلویزیون از خود به یادگار گذاشت؛ مجدداً روی صفحه پایگاه خبری سینمای خانگی قرار گرفت. امید است مطالبی از این دست بتواند شرایط مدیریت این حوزه بسیار مهم و استراتژیک را بیش از پیش به سوی قرارگرفتن در سطح و شأن انقلاب اسلامی هموار سازد.

تردیدی نیست که سمّ مهلک عرصه فرهنگ، تکیه بر دیدگاه های قبیله ای و عشیره ای است؛ جنبه ای ویرانگر که در گستره ملی و ایران وطنی به شکلی انحصاری و ناشی از تفکر خودی و ناخودی مورد توجه ویژه قرار گیرد. به نظر می رسد، آنچه در نگاه به عملکرد بخش داخلی برخی افراد و نهادهای اجتماعی و حاکمیتی، به پیکره ی فرهنگ ایران بزرگ و انقلابی  آسیب وارد نموده و همچنان لطمه می زند، بیش از هر چیز به وجود نگرش، گرایش، و رفتار تک بعدی مدیرانی معطوف می شود که به جای داشتن دغدغه های جامع، مانع، و فراگیر برای صیانت از ارزش های انقلاب، نظام، و کشور تنها به پیشبرد اهداف جناحی و باندی خود می پردازند. منویات و بیانات رهبری نظام جمهوری اسلامی که به راحتی قابل دسترسی، مطالعه، و بررسی است، حاکی از افق دید پیشرو و پیش برنده ی ایشان در وسعتِ فرهنگ، هنر، و رسانه کشور است. اما، به واقع زمانی می توان امیدوار بود که خواسته های رهبری در عرصه فرهنگ و هنر به طرزی مؤثر و رو به کمال در سطح کشور پیاده گردد و نتایج با ارزش و مفید آن به راحتی دیده شود، که عملکرد مدیران مربوطه در تمامی سطوح ملی، منطقه ای، و محلی از دیدگاه های باندی و جناحی خالی بوده، تنها دغدغه، توجه به انجام کارها و فعالیت های عمیق، مفید، و مؤثر در راستای تقویت اهداف مطلوب مردم سالاری دینی در کشور باشد.

نگارنده قصد نادیده گرفتن نمونه­ های بسیار زیاد مصادیق آثار و افعال ارزشمند و مفید موجود در کارکرد مدیران این عرصه را ندارد؛ اما از زاویه ی انصاف و با نگاهی منصفانه نمی توان اذعان نکرد که در مقایسه با سطح بسیار بالا و والای کمی و کیفی مطلوب در خصوص اقدامات ریز و درشت فرهنگی، هنری، و رسانه ای در نظام جمهوری اسلامی، حجم و کیفیت مجموعه فعالیت های انجام شده اعتبار چندانی ندارد. با وجود این و در همین محدوده ی موجود، اگر نگاه قبیله ای و باندی این بخش قابل توجه از مدیران کنار گذاشته شود و هر سیاست، یا تصمیم، و اقدامی در این زمینه با توجه به الزامات فراگیری، گستردگی، و آینده نگری آن صورت پذیرد، به طور قطع مشکلات و مسائل عرصه فرهنگ به کمترین سطح ممکن کاسته خواهد شد، اتحاد و یکپارچگی مسئولان، اندیشمندان، فرهنگیان، هنرمندان، و مردم، چنان نتیجه ی قدرتمندی را در زمینه آثار و افعال فرهنگی و هنری پدید خواهد آورد که ضمن تأمین منافع حداکثری مردم، مسئولان و هنرمندان در تمامی سطوح فردی، اجتماعی، و ملی؛ بی هیچ تردیدی حیرت و تحسین جهانیان را نیز به دنبال خواهد داشت، و صد البته باعث الگوپذیری آزادگان و مستضعفان جهان برای رسانیدن خود به سبک زندگی اسلامی (و ایرانی) خواهد گردید. برای نمونه به تجربه های “دفاع مقدس”، “دفاع از حرم و ایجاد جریان جهانی مبارزه با داعش”، “مقابله با بیماری منحوس و تروریستی کرونا”، “پیشرفت های علمی در زمینه های دفاعی، هوافضا، سلول های بنیادین”، و امثال آن اشاره می شود که نمونه های تأیید شده ی ایرانی اسلامیِ مردم و مسئولان در نتیجه ی کنار گذاشتن آن نگاه مخرّب است.

با کمال تأسف، این روزها شاهدیم که عده ی زیادی از افراد دغدغه مند نظام و انقلاب و ملت ایران اسلامی، علی رغم آن که از جان و دل برای حفظ ارزش ها و آرمان های انقلاب اسلامی مایه گذاشته اند تنها به دلیل وجود نگاه های جناحی و قبیله ای خانه نشین شده و به اجبار و اکراه، و بهانه های واهی از حضور موثر در عرصه های گوناگون فرهنگ، هنر، و رسانه کنار رفته، یا کنار گذاشته شده اند. اما، درست در نقطه مقابل، افرادی در پشت نقاب جوانگرایی در رأس امور و فعالیت های فرهنگی، هنری، و رسانه ای قرار گرفته اند، که چه بسا بودجه های هنگفتی را از جیب بیت المال برای تولید آثار بی ارزش و بعضاً منافی با ارزش های انقلاب و نظام تلف می کنند، و بدتر آن گاهی متفاوت از نظام و ملت فکر می کنند، و شاید دیدگاه های شبه روشنفکرانه و براندازانه ای هم دارند. اگر بدبینانه هم نبینیم، هیچ گاه در طول تاریخ دیده نشده است که مثلا در حوزه پزشکی و درمانی فردی بدون داشتن تخصص مرتبط با علوم طب، به مسئولیت داروخانه، بیمارستان، یا درمانگاهی گمارده شده باشد، در حالی که معکوس آن در ساختارهای فرهنگی، هنری، رسانه ای به وفور دیده می شود و کسانی بر صندلی های این مدیریت تکیه می زنند که هیچ تجربه یا دانش مؤثری در این زمینه نداشته اند. خاصیت و نمود مدیریت در این عرصه سهل و ممتنع بودن آن است که بر اساس ضرب المثل، از دور دل می برد و از نزدیک زهره می دَرَد! چرا که تصمیم گیری در عرصه فرهنگ، هنر، و رسانه بسیار بسیار دشوارتر از سایر عرصه ها است.

فاجعه آن گاه شکل جدّی تری به خود می گیرد که همین افراد نالایق و نادان، نگاه باندی و جناحی هم داشته باشند!بنابراین برای تحقق دیدگاه های رهبری نظام که بی تردید برای پیشرفت و تعالی کشور تعریف شده، به نظر می رسد باید ابتدا تجدید نظری جدی و اساسی بر روی افرادی که در رأس امور فرهنگی، هنری، و رسانه ای کشور فعالیت می کنند، صورت پذیرد تا تنها آنانی که ضمن داشتن تخصص و تجربه لازم، نگاه باندی و جناحی در حوزه مسئولیت خود نداشته باشند به کارشان ادامه دهند؛ آنگاه سپهر مشاوران مدیران نیز مورد بررسی واقع گردد تا افراد کج اندیش، کوته فکر، باندباز، فاسد، و ترسو نتوانند مدیران توانمند و شجاع را احاطه کرده، قدرت تصمیم گیری او را محدود به ناتوانی خود بنمایند.

«هفت» تعطیل می‌شود؟

فصل جدید برنامه «هفت» که همزمان با برگزاری جشنواره فیلم فجر آغاز شده بود، با اتمام این رویداد فرهنگی هنری، ادامه پیدا نکرد تا تکلیف پخش سری جدید فعلا نامشخص بماند.

به گزارش سینمای خانگی به نقل از ایسنا، در ابتدا تصمیم‌هایی مبنی بر پخش برنامه سینمایی «هفت» پس از جشنواره فجر آن‌هم به صورت هفتگی در شبکه نمایش سیما گرفته شده بود؛ اما بر اساس ادامه پیدا نکردن تولید و پخش این برنامه با پایان جشنواره، به نظر می‌رسد مدیران تلویزیون حداقل تا پایان سال ۱۴۰۱ برای ادامه‌ی تولید به قطعیت نرسیده‌اند.

بهروز افخمی به عنوان مجری سری ششم از برنامه سینمایی «هفت» در جشنواره فیلم فجر ۱۴۰۱ انتخاب شد و برای دومین بار اجرای این برنامه را بر عهده گرفت؛ و البته همانند سری گذشته که این برنامه را اجرا کرده بود، از همان ابتدا با حاشیه‌هایی از جمله صحبت‌های ابوالقاسم طالبی، واکنش‌ها به آن و … هم روبه‌رو شد.

افخمی پیشتر از مهر ۹۴ تا خرداد ماه ۹۵ به عنوان مجری فصل سوم «هفت» مقابل دوربین رفته بود.

به هر طریق برنامه «هفت» که زمانی از بِرندهای تلویزیون محسوب می‌شد و به تازگی بنا به تصمیم مدیران سیما، از شبکه سه به شبکه نمایش کوچ کرده است، با پایان جشنواره فیلم فجر به کار خود پایان داد تا پرونده این برنامه فعلا بسته بماند.

در «هفت» چه خواهیم دید؟

تهران- ایرنا- برنامه «هفت» در ایام برگزاری جشنواره فیلم فجر از هنرمندان، منتقدان و مسئولان فرهنگی و هنری در حوزه سینما، برای گفت‌وگو، نقد، تحلیل و بررسی فیلم و سینما دعوت می‌کند.

به گزارش سینمای خانگی ه نقل از معاونت سیما، محمد تنکابنی تهیه کننده برنامه سینمایی هفت از رونمایی از هویت بصری(لوگو) و پخش تیزر برنامه از آنتن خبر داد و گفت: امسال این ویژه برنامه از دو بخش اصلی تشکیل شده؛ در نیمه اول برنامه شاهد میزهای موضوعی مبتلابه صنعت تصویر ایرانی هستیم و در آن موضوعاتی چون ژانرهای مغفول، امر ملی و هویت ایرانی، اقتباس و ادبیات و… پرداخته می‌شود. سعی کرده‌ایم در فصل جدید برنامه هفت کمی فراتر از مسائل صنفی سینمای ایران، به آنچه مسیر پیش‌روی صنعت تصویر ایرانی را تسطیح می‌کند بپردازیم.

تنکابنی خاطرنشان کرد: این قسمت با حضور کارشناسان مرتبط و مربوطه تدارک دیده شده است.

تهیه کننده هفت ادامه داد: در بخش دوم که بخش اصلی برنامه است، میز نقد آثار حاضر در جشنواره چهل‌ویکم را خواهیم داشت که با دعوت منتقدان بحث و تبادل نظر خواهد شد.

گفتنی است برنامه هفت با اجرای بهروز افخمی از دوازدهم بهمن ماه تا پایان جشنواره هر شب ساعت ۲۳ به مدت ۱۲۰ دقیقه به صورت زنده از شبکه نمایش پخش خواهد شد.

ششمین صندلی هفت به چه کسی می‌رسد؟

برنامه سینمایی «هفت» با تمرکز بر اخبار، حواشی و تحلیل های سینمایی، یک دهه است که از شبکه سه سیما پخش می‌شود اما بنا به تصمیم مدیران تلویزیون، حالا قرار است این برنامه به شبکه‌ای دیگر منتقل شود؛ خبری که فعلا در حد چند جمله باقی مانده و جزییاتی در این زمینه اعلام نشده است. با این همه پیش بینی می شود «هفت»ِ جدید با تحولات اساسی از جمله تغییر در مجری و ساختار همراه باشد.

به گزارش ایسنا، برنامه سینمایی «هفت»، سال ۸۹ و در دوران مدیریت علی‌اصغر پورمحمدی برای نخستین بار در شبکه سه تولید شد. در آن زمان با توجه به موفقیت برنامه «نود» با اجرای عادل فردوسی‌پور در حوزه ورزش، مدیران وقت تلویزیون چنین می‌پنداشتند که باید برنامه‌های چالشی مشابه این برنامه را در حوزه‌های دیگر تسری دهند؛ چنانچه به نود فرهنگی، نود اقتصادی و نود اجتماعی هم فکر می‌کردند.

برنامه سینمایی «هفت» در آن زمان با چنین نگاهی شکل گرفت. پورمحمدی که حامی برنامه «نود» بود، در نهایت رأی به ساخت «هفت» سینمایی داد و پس از اینکه این برنامه در کوران تغییر مجریان در خرداد ماه ۹۱ تعلیق شد، پورمحمدی هم مهر ماه همان سال از تلویزیون رفت و مجید زین‌العابدین که تا همین چند روز قبل، مدیرعامل رودکی بود در آن زمان جانشینش شد.

فریدون جیرانی از ۱۰ اردیبهشت ۸۹ تا ۲۲ اردیبهشت ۹۱ هفت را اداره کرد.

ساخت «هفت» را برای نخستین بار به فریدون جیرانی سپردند؛ کارگردانی که قبل از اجرای این برنامه، تجربه اجرا در برنامه‌های «دو قدم مانده به صبح» و «سی سال، سی مجموعه» را در کارنامه داشت. مسعود فراستی هم که در این سال‌ها کم برای تلویزیون حاشیه درست نکرده است، از همان زمان مهره ثابت نقدهای «هفت» بود و اتفاقا با شروع برنامه در کنار اجرای متفاوت جیرانی، توانستند هم توجه علاقمندان سینما را به خود جلب کنند و هم صدای برخی سازندگان فیلم‌ها، رسانه‌ها و مسوولان سینمایی را درآورند. در نهایت چنانچه پیشتر اشاره شد، حاشیه‌ها و فشار بر مدیران وقت صداوسیما به تعلیق «هفت» در خرداد ماه سال ۹۱ منجر شد تا پرونده «هفت» برای جیرانی بسته شود و محمود گبرلو بر صندلی اجرا بنشیند.

محمود گبرلو از ۹ تیر ۹۱ تا خرداد ۹۴ اجرای هفت را بر عهده داشت

اما گبرلو (شایسته) که حالا چندسالی است اجرای نشست‌های جشنواره فیلم فجر را عهده‌دار است، در آن زمان هم با همان رویه محافظه‌کاری معروفش و بسیار متفاوت از شیوه جنجالی جیرانی، نتوانست رضایتمندی بینندگان را تامین کند و از طرفی «هفت» با آن مدل ابتدایی که قرار بود «نود»ِ جدید تلویزیون در حوزه فرهنگ و هنر باشد، فاصله گرفت. پس در فاصله‌ای کمتر از یک سال، فراستی با انتقاد از رویه‌ای که گبرلو در «هفت» پیش گرفته بود، از این برنامه خداحافظی و در گفت‌وگویی صریح با ایسنا تصریح کرد: «در جشنواره فیلم فجر، مجری برنامه «هفت» اعلام کرد که قرار است نقد نرم برویم. من هم گفتم بفرمایید بروید، من نیستم.»

او همچنین در بخشی از صحبت‌هایش خطاب به محمود گبرلو به کنایه گفته بود: «او یاد گرفته است چگونه جلوی دوربین بنشیند و لنز دوربین‌ها را به طرف خودش بچرخاند. امیدوارم اعتماد به نفسش بیشتر شود!»

در آن زمان علیرضا حائری که مدیریت اجرایی سری اول برنامه‌ سینمایی «هفت» را عهده‌دار بود، درباره‌ی رفتن مسعود فراستی از این برنامه اظهارنظر جالبی را مطرح کرده بود. او به ایسنا گفته بود: «فراستی در «هفت» نقش قهرمان منفی را بازی می‌کرد که تقابل را به اوج می‌رساند؛ نه اینکه با او چنین قرار گذاشته باشند و ملزم به این نقش باشد ولی عملا چنین درآمد و اینگونه انتخاب شد.»

بهروز افخمی از ۱۰ مهر ۹۴ تا ۷ خرداد ۹۵ عهده‌دار برنامه هفت بود

با این همه، شیوه محافظه‌کاری یا به تعبیری بی‌طرفی گبرلو هم پایانی برای حاشیه‌ها و ثبات مجری «هفت» نبود. با تغییر مدیران صداوسیما و تصمیم بر به حداقل رساندن برنامه‌های زنده، «هفت» هم دستخوش تغییرات اساسی شد و مهمتر از همه، از ساختار برنامه‌ای زنده بیرون آمد. اینچنین بود که سردبیری و اجرای برنامه را به بهروز افخمی سپردند؛ او در آن زمان در توضیح اینکه چرا «هفت» زنده نماند؟ چنین اظهار کرده بود: «برنامه زنده همان برنامه بی‌طرف، گزارشگر و جنجالی است و اینها هیچکدام کار من نیست. من مجری به آن معنا نیستم که بخواهم برنامه زنده را اداره کنم و دنبال این بگردم که طوری از مخاطب سوال کنم که هُل شود.»

با آمدن افخمی، مسعود فراستی هم بازگشت و مانند قبل مسئول بخش نقد برنامه «هفت» شد. او پس از بازگشت گفته بود که متر و معیارش همان معیارهای قبلی است. البته با توجه به تولیدی شدن این برنامه، تاکید می‌کند که با کسی شوخی ندارد!

بر این اساس شیوه اجرای متفاوت افخمی و حضور دوباره فراستی، «هفت» را از آن فضای خنثی قبلی درآورد تا اینکه در نیمه اول سال ۹۵، زمزمه تغییر در این برنامه سینمایی بار دیگر به گوش برسد و دور سوم برنامه «هفت»، تنها پس از حدود ۱۰ ماه تولید پایان یابد. بهروز افخمی هم که به گفته خودش در این برنامه دنبال شر می‌گشت و می‌توانست رکورددار ناراضی‌تراشی در تلویزیون به حساب آید، صندلی این برنامه را به همراه یار جنجالی‌اش مسعود فراستی ترک گفت.

سری چهارم «هفت» اما عمری کوتاه‌تر داشت و حاشیه بسیار. مدیران وقت شبکه سه تصمیم گرفتند ویژه برنامه‌ای را در سال ۹۶ برای سی و ششمین جشنواره فیلم فجر روی آنتن بفرستند و در اقدامی متفاوت پس از کش‌وقوس‌های فراوان برای انتخاب مجری مناسب، از یک فرد غیرمتخصص در حوزه سینما یعنی رضا رشیدپور به عنوان مجری دعوت کردند.

رضا رشیدپور مجری سری چهارم هفت

در نخستین برنامه که بار دیگر به روال سابق زنده روی آنتن رفت، رشیدپور از مجریان پیشین «هفت» یاد کرد؛ از فریدون جیرانی که ««هفت» ‌را پرقدرت آغاز کرد و بنیان این برنامه را بسیار مستحکم گذاشت». همچنین محمود گبرلو و «دور بودن از حاشیه‌های آزاردهنده»اش و البته بهروز افخمی و مسعود فراستی و «چالش‌هایی که باعث شدند سینما در افکار عمومی به پدیده بسیار قابل لمس و جذاب‌تر از همیشه تبدیل شود».

رشیدپور همچنین این مساله را بیان کرد که گویا مهران مدیری قرار بوده اجرای سری چهارم «هفت» را بر عهده بگیرد اما در نهایت قسمت نشد که در این برنامه مقابل دوربین شبکه سه سیما بنشیند.

اما دیری نپایید که «هفت» با اجرای رشیدپور، درگیر انتقادهای بسیاری شد. چنانچه رشیدپور دو روز پس از تعارف‌های معمول برنامه اول، انتقادها را چنین پاسخ داد: «بعضی می‌گویند مجری بی‌سواد است؛ اینکه کاملا مشخص است من هیچ‌وقت ادعای باسوادی نداشتم. بنابراین هشت روز را با یک مجری بی‌سواد سر کنید.» و گویی با این جمله تکلیف مخاطبان هم مشخص شد و اینچنین سری چهارم «هفت» در کوتاه‌ترین زمان ممکن با رشیدپور به پایان رسید.

یک سال بعد باز هم در ایام جشنواره فیلم فجر، تلویزیون تصمیم به ساخت «هفت» گرفت و این بار هم به روش مرسوم گذشته؛ یعنی استفاده از یک کارگردان سینما در مقام مجریِ یک برنامه تخصصی سینمایی. بر این اساس ۱۰ بهمن ۱۳۹۷، هم‌زمان با ایام سی و هفتمین دوره جشنواره فیلم فجر سری پنجم «هفت» با اجرای محمدحسین لطیفی از شبکه سه سیما پخش شد. در این دوره از برنامه برخلاف سری قبلی، مسعود فراستی، به برنامه بازگشت و میز نقد با حضور او به عنوان مجری ـ کارشناس روی آنتن رفت با این تفاوت که برنامه در هر قسمت میزبان منتقدان مهمان هم بود که موضوعات مختلف را هدایت می‌کردند. هفت با لطیفی و اجرای لطیفش دوران نسبتا با ثباتی را طی کرد. آخرین قسمت این سری، ۲۳ اسفند ۹۹ به روی آنتن رفت و تا (۶ آذر ۱۴۰۰) قسمت جدیدی از برنامه پخش نشد. اما سرانجام در همین تاریخ قسمت جدید به روی آنتن رفت و در چهلمین جشنواره فیلم فجر هم این برنامه ادامه داشت.

اما حالا در شرایطی که بسیاری از اهالی و علاقمندان سینما، انتظار می‌کشیدند که ببینند در جشنواره فجر چهل و یکم آیا «هفت» به لحاظ گروه سازنده و مجری با تحولی رو به رو خواهد شد یا خیر، معاون سیما در خبری درباره‌ این برنامه، همه را متعجب کرد. «هفت» قرار است بعد از ۱۰ سال از شبکه سه سیما کوچ کند و به شبکه نمایش برود. محسن برمهانی، معاون سیما می‌گوید از ابتدا خاستگاه اصلی «هفت» شبکه نمایش بوده است و در سال‌های بعد هم در همین شبکه روی آنتن خواهد رفت اما از آنجا که «هفت» مثل برخی دیگر از برنامه‌های بِرند تلویزیون در شبکه سه تولید شده بود، حال اینکه چقدر می‌تواند مخاطبش را در شبکه‌ای دیگر نگه دارد، پرسشی است که گذشت زمان، پاسخگوی آن خواهد بود.

ضمن اینکه با اعلام نشدن نام مجری جدید «هفت» در این پازل شش‌نفره، حالا باید دید آیا بهتر است تلویزیون بار دیگر مانند سه مجری قبل، از یکی از کارگردانان سینما برای اداره «هفت» استفاده کند و یا به تجاربش در حوزه همکاری با یک روزنامه‌نگار و یا مجری چهره اما غیرمتخصص در امر سینما رجعت کند؛ پرسشی که پاسخ به آن شاید از لابه‌لای همین متن و مرور تجربه‌های گذشته پیدا شود.

خروج از نسخه موبایل