برچسب: فارابی

داریوش مهرجویی کارگردان مولف سینما در حالی در ۸۴ سالگی دارفانی را وداع گفت که طی ۶ دهه گذشته همواره حضوری فعال و تأثیرگذار در سینمای ایران داشت.

به گزارش سینمای خانگی از مهر، کمتر از ۷۲ ساعت از اتفاق تلخ درگذشت داریوش مهرجویی و همسرش می‌گذرد و هنوز سینمای ایران از ابعاد این فاجعه، در بهت است، هنوز پیام‌های تسلیتی برای او صادر می‌شود و هنوز این سوال مطرح است که انگیزه قاتل یا قاتلانشان چه چیزی بوده است. در این میان تحلیل‌ها فراوان است، این تحلیل‌ها از صحبت‌های عامه مردم فراتر رفته و حتی پا به روزنامه‌ها و رسانه‌های رسمی هم گذاشته است، فقط کافی است سری به صفحه نخست روزنامه‌های صبح دیروز بزنید تا با گوشه‌ای از این تحلیل‌ها مواجه شوید.

این اتفاق به قدری تلخ بود که رئیس سازمان سینمایی در پیام رسمی خود، بر لزوم روشن شدن ابعاد این جنایت تأکید کرد و وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی هم برای پیگیری ماجرای قتل داریوش مهرجویی و همسرش جلسه فوق‌العاده برگزار کرد.

با این همه اما آنچه باید بپذیریم، از دست دادن یکی از کارگردانان کهنه‌کار و تأثیرگذار سینمای ایران است. کارگردانی مولف که با آنکه فیلم‌های متاخرش حتی سخت‌ترین هوادارانش را هم راضی نمی‌کرد اما نمی‌توان کتمان کرد که از چهره‌های شاخص جریان موج نو در سینمای پیش از انقلاب بود و در سال‌های پس از انقلاب هم همچنان در عرصه فیلمسازی فعال بود و آثار تاثیرگذاری خلق کرد.

در این گزارش، مروری کوتاه بر کارنامه این هنرمند فقید داشته‌ایم.

داریوش مهرجویی که در جوانی برای تحصیل در رشته فلسفه به کالیفرنیا رفته بود، در اواسط دهه ۴۰ به ایران بازگشت و در اولین تجربه فیلم «الماس ۳۳» را کارگردانی کرد. فیلمی بسیار پرهزینه که در گیشه شکست خورد و نتوانست توجه ویژه‌ای را هم از سوی علاقه‌مندان سینما به سمت خود جلب کند.

او ۲ سال بعد، با همکاری غلامحسین ساعدی، فیلمنامه «گاو» را در قالب اقتباسی از مجموعه داستان «عزاداران بیل» نوشت و اینگونه یکی از مهمترین فیلم‌های کارنامه خود را در حالی که هنوز از مرز ۳۰ سالگی عبور نکرده بود، کارگردانی کرد.

فیلم «گاو» با بازی درخشان عزت‌الله انتظامی، از آثار شاخص موج نوی سینمای ایران بود که در تقابل با سینمای مبتذل پیش از انقلاب شکل گرفته بود. پخش تلویزیونی فیلم «گاو» در اولین ماه‌های پس از انقلاب و مهر تأیید امام خمینی (ره) بر آن، به‌عنوان سینمایی که می‌تواند در جمهوری اسلامی ایران استمرار پیدا کند، به این فیلم جایگاهی تاریخی هم داد.

مهرجویی یک سال بعد از «گاو» براساس فیلمنامه‌ای از علی نصیریان، فیلم «آقای هالو» را کارگردانی کرد که نصیریان خود ایفاگر نقش اصلی آن هم بود.

در نخستین سال از دهه ۵۰ مهرجویی در همکاری دیگری با علی نصیریان به عنوان بازیگر نقش اصلی، فیلم اقتباسی «پستچی» را کارگردانی کرد اما اتفاق ویژه در کارنامه فیلمسازی این کارگردان در دهه ۵۰، در سال ۵۳ رقم خورد.

فیلم سینمایی «دایره مینا» حاصل اقتباس دیگری از قصه‌های غلامحسن ساعدی در کارنامه مهرجویی بود. فیلمی با سوژه تلخ و مرتبط با معضلات اجتماعی که براساس برخی روایت‌ها، بازتاب‌های رویکرد انتقادی آن بود که منجر به تسریع در تأسیس سازمان انتقال خون ایران شد.

«دایره مینا» دومین فیلم توقیفی کارنامه مهرجویی بعد از «گاو» محسوب می‌شود به نحوی که صدور پروانه نمایش برای آن سه سال طول کشید و مدیریت وقت سینمای ایران تمایلی به اکران عمومی آن نداشت. فیلم بعدها در جشنواره‌های خارجی هم خوش درخشید و در سال ۵۷ توانست به اکران عمومی برسد.

«مدرسه‌ای که می‌رفتیم» عنوان آخرین فیلم داریوش مهرجویی در دهه ۵۰ و اولین فیلم رسمی‌اش در سال‌های پس از پیروزی انقلاب است. فیلمی که مانند آثار قبلی مهرجویی همچنان علی نصیریان و عزت‌الله انتظامی در آن ایفای نقش می‌کردند و داستانش مرتبط با حال و هوای انقلابی آن سال‌های ایران بود.

در سال‌های پایانی دهه ۵۰ و ابتدای دهه ۶۰ داریوش مهرجویی برای مقطعی کوتاه به فرانسه مهاجرت می‌کند اما بازگشت او به میدان کارگردانی سینما در میانه دهه ۶۰ منجر به اتفاقاتی ویژه در کارنامه این فیلمساز می‌شود.

«اجاره‌نشین‌ها» به‌عنوان یکی از موفق‌ترین فیلم‌های کمدی سینمای بعد از انقلاب، در سال ۶۵ و براساس طرحی که داریوش مهرجویی در پاریس نوشته بود، به تولید رسید که در آن شاهد درخشش بازیگرانی همچون عزت‌الله انتظامی، اکبر عبدی، حمیده خیرآبادی و فردوس کاویانی بودیم. فیلم هر چند مورد استقبال مخاطبان قرار گرفت اما منتقدانی هم داشت که شاخص‌ترین آن‌ها محسن مخملباف بود.

مخملباف در نامه‌ای معروف به مدیریت وقت بنیاد سینمایی فارابی در واکنش به فیلم «اجاره‌نشین‌ها» نوشت: «دو ساعت پیش که فیلم را دیدم حاضر بودم به خودم نارنجک ببندم و مهرجویی را بغل کنم و با هم به آن دنیا برویم.»

مهرجویی در گام بعدی خود فیلم «شیرک» را با فیلمنامه مشترکی با کامبوزیا پرتوی و به تهیه کنندگی مسعود کیمیایی ساخت که از معدود فیلم‌های نوجوانانه کارنامه این فیلمساز هم محسوب می‌شود.

سال ۶۸ اما سالی است که «هامون» در سینمای ایران متولد می‌شود. فیلمی مهم در تاریخ سینمای ایران که داریوش مهرجویی با نقش‌آفرینی درخشان و ماندگار خسرو شکیبایی آن را کارگردانی کرد و همچنان از نگاه برخی منتقدان، شاخص‌ترین فیلم کارنامه این فیلمساز محسوب می‌شود. همان فیلمی که هنوز هم که هنوز است بریده‌هایش در شرایط مختلف در فضای مجازی دست به دست می‌شود.

«بانو»، «سارا» و «پری» عناوین فیلم‌هایی است که داریوش مهرجویی در سال‌های ابتدایی دهه ۷۰ کارگردانی کرد و همان‌طور که از عناوین آن‌ها مشخص است، وجه بارز آن‌ها تمرکز بر دنیای قهرمانان زن بود.

در ادامه همین مسیر هم فیلم «لیلا» در سال ۷۵ ساخته شد که جایگاه لیلا حاتمی را بعد از ۲ تجربه همکاری با پدرش زنده‌یاد علی حاتمی، به‌عنوان یکی از بازیگران تأثیرگذار، در سینمای ایران تثبیت کرد.

«درخت گلابی» را هم داریوش مهرجویی با اقتباس از داستانی به قلم گلی ترقی در سال ۷۶ کارگردانی کرد. فیلمی که با روایت سرگشتگی‌های یک نویسنده، همچنان بخشی از دغدغه‌های فلسفی مهرجویی در سینما را نشان می‌داد.

«دختر دایی گم‌شده» و «میکس» را هم مهرجویی در سال‌های پایانی دهه هفتاد کارگردانی کرد.

دهه هشتاد را مهرجویی با کارگردانی فیلم تلخ و تکان‌دهنده «بمانی» آغاز کرد. فیلمی اپیزودیک با روایت‌هایی از دخترانی که قربانی تنگ‌نظری بزرگ‌ترهای خود می‌شوند.

۲ سال بعد اما فیلمی با حال و هوای کاملاً متفاوت با امضای مهرجویی به سرانجام رسید؛ «مهمان مامان» در سال ۸۲ و در قالب اقتباس از داستانی به قلم هوشنگ مرادی کرمانی کارگردانی شد. پروژه‌ای که مهرجویی نسخه‌ای سریالی از آن را هم در اختیار تلویزیون قرار داد و در اکران عمومی هم یکی از موفق‌ترین آثار این فیلمساز در برقراری ارتباط با مخاطب عام بود.

سه سال بعد اما نوبت به جنجالی‌ترین فیلم کارنامه این فیلمساز رسید. در سال ۸۵ فیلم «سنتوری» در جشنواره فیلم فجر رونمایی شد و علاوه‌بر سیمرغ بهترین بازیگر نقش اول مرد برای بهرام رادان، سیمرغ بلورین بهترین فیلم از نگاه تماشاگران را هم به دست آورد. اما فیلم نتوانست به راحتی وارد چرخه اکران عمومی شود و حاشیه‌ها باعث توقیف آن شد. بعدها نسخه قاچاق فیلم به‌صورت گسترده در دسترس مخاطبان قرار گرفت.

بعد از حواشی فیلم «سنتوری» در نیمه دوم دهه هشتاد، مهرجویی ۲ فیلم «طهران، تهران» و «آسمان محبوب» را ساخت که هیچ‌یک آثاری درخور توجه در کارنامه این فیلمساز به حساب نیامدند.

گویی بعد از حواشی فیلم «سنتوری» مسیر فیلمسازی داریوش مهرجویی به سمت و سویی رفت که دیگر نتوانست به دوران اوج خود بازگردد. او در دهه ۹۰ چهار فیلم «نارنجی‌پوش»، «چه خوبه که برگشتی»، «اشباح» و «لامینور» را کارگردانی کرد که هیچ‌کدام حتی علاقه‌مندان پیگیر سینمای ایران این فیلمساز را هم راضی نکرد.

زنده‌یاد داریوش مهرجویی ۶ دهه از ۸ دهه عمر خود را به فیلمسازی و سینما اختصاص داد و هیچ‌گاه از کسب تجربه‌های تازه در این عرصه، خسته نشد. او فیلمسازی بود که با تمام فراز و فرودها در کارنامه‌اش، خاطرات بسیاری را برای سینمادوستان ایرانی به یادگار گذاشته است. او به معنای واقعی یک عاشق سینما بود.

«داریوش مهرجویی» به‌عنوان شاخصی قابل‌اتکا برای هنرمندان این سرزمین، مطرح است. مهرجویی خصایصی داشت که خوب است سینماگران و هنرمندان جوان‌تر با آگاهی از آن، مسیر حرفه‌ای خود را بر مبنای آن منطبق کرده و با همسویی مسیر خود با این مشی حرفه‌ای، زمینه تعالی در کارنامه شخصی و حرفه‌ای خود را به دور از هیجانات مرسوم، بهینه کنند.

به گزارش سینمای خانگی از ایرنا، جایگاه داریوش مهرجویی به عنوان سینماگری مولف، با بیش از ۵ دهه سابقه فیلمسازی، از وی کارگردانی با شرایطی خاص در تاریخ سینمای ایران ساخته است. در روزگاری که فیلم‌های رقص و آواز، بیشترین میزان تولیدات سالیانه سینمای پیش از انقلاب را شامل می‌شد و گیشه، دربست در اختیار این فیلم‌ها و آثار خارجی بود، کارگردانی چون داریوش مهرجویی با الماس ۳۳ در سال ۴۶ ظهور می‌کند؛ کارگردانی که آگاهانه، در آمریکا فلسفه خوانده بود و با همان نگرش، به سینما ورود کرد. خلا چنین نگاهی در سینمای آن سال‌ها، جریانی را در میان فیلم‌فارسی‌های آن سال‌ها به راه انداخت و طیف روشنفکر جامعه را با خود همراه کرد.

گستردگی و گیرایی این نگاه جدید تا جایی بود که علاوه بر طیف تحصیل‌کرده، روشنفکر و دوستدار دانایی آن سال‌های ایران، شخصیت‌های سیاسی چون امام خمینی (ره) نیز نگاهی مثبت به این جریان سینمایی داشتند و حتی فیلمی مانند گاو را ستودند

بنابراین تا پیش از دهه ۵۰، مهرجویی، از دو حیث می‌توانست الگوی بسیارخوبی برای جامعه سینمایی کشور باشد: نخست از این حیث که کارگردانی با تحصیلات عالیه از یکی از معتبرترین دانشگاه‌های آمریکا بود و دوم، تاویل سینمایی او که تا پیش از آن زمان، شاخص‌های چندانی را در سینمای ایران نمی‌دید و مسیری را برای احیای بافت ساختارمند سینما و نزدیکی آن با استانداردهای جهانی فیلمسازی تعریف کرد.

نکته قابل‌توجهی آن‌که، مهرجویی در حالی قدم در این مسیر نهاد که می‌دانست ساخت فیلم‌هایی از جنس گاو، قطعا گیشه فیلمفارسی‌های آن سال‌ها را ندارد. طبعا دفاتر فیلمسازی و تهیه‌کنندگان چندانی هم برای تولید این آثار وجود نداشت بنابراین در روالی آرمان‌گرایانه، بر روی مانیفست وجدانی خود ایستاد و سینمای منحصر خود را تداوم داد و آگاهانه، بر روی فرمولی که می‌توانست خیلی زود برای او ثروت و شهرت بسیاری به همراه بیاورد، خط کشید و ترجیح داد که سینمای نوآر خود را ادامه دهد.

گستردگی و گیرایی این نگاه جدید تا جایی بود که علاوه بر طیف تحصیل‌کرده، روشنفکر و دوستدار دانایی آن سال‌های ایران، شخصیت‌های سیاسی چون امام خمینی (ره) نیز نگاهی مثبت به این جریان سینمایی داشتند و حتی فیلمی مانند گاو را ستودند. این ستایش، علاوه بر مخاطبان هدفی که عنوان شد، سیاسیونی از داخل بدنه رژیم پهلوی را نیز شامل می‌شد و این یعنی آن‌که مهرجویی در نخستین گام‌ها و مشق خود در سینما توانسته بود علاوه بر مخاطبان مردمی، تحسین سیاسیونی از هر دو طیف شاهنشاهی و انقلابی را با خود همراه کند که یک اتفاق کم‌نظیر در تاریخ سینمای پیش از انقلاب ایران به حساب می‌آید.

خانواده در زیرلایه، شالوده روایی کارهای مهرجویی بود و قهرمانش را برای حفظ آن، به جنگ‌های فرسایشی واداشت تا نشان دهد، خانواده، آرمانی است که از مش‌حسن و عباس آقا تا حمید هامون، حسام و آقاجون برای حفظ آن در تقلا شدند و این آنها بودند که برای حفظ این مهم باید می‌جنگیدند، خود را تغییر می‌دادند و کیان را به دست می‌آوردند

مهرجویی به لحاظ اخلاقی نیز هنرمند درخوری محسوب می‌شود. با آن‌که شخصیتی شوخ و طناز برای دوستانش داشت، اما هیچ‌گاه از دایره منطق ولو در بیان سلایق و ایده‌آل‌هایش، خارج نشد. تمام تمرکز خود را بر روی سینمایش گذاشت و هیچ‌گاه دستاویز حواشی قرار نگرفت. کارگردانی که از دهه ۴۰ به شکلی حرفه‌ای در سینمای ایران حضور داشت، در تمام این سال‌ها، هیچ‌گاه اظهارنظر نسنجیده سیاسی انجام نداد. به همین دلیل، هیچ جناح سیاسی خارج‌نشینی نتوانست او را مصادره کند. در بزنگاه‌های سیاسی نیز تامل و رفتار به دور از هیجان او، می‌تواند درس بزرگ و خوبی برای هنرمندان سرزمین باشد.

برای کارگردانی که فیلمسازی، دنیای او بود، هر دستاویز منطقی و درستی در مسیر تسهیل کار تولید، با استقبال مواجه می‌شد به همین دلیل مهرجویی با وجودی که برندی معتبر برای سینمای ایران بود و است، هیچ‌گاه از همکاری با نهادهای دولتی چون فارابی، شهرداری و . . . امتناع نکرد و نهایت تعامل خود را با این نهادها به عمل می‌آورد. این می‌تواند درس بزرگی برای کارگردان مستقل سینمای ایران باشد که مقولاتی چون فیلمساز مولف یا فیلمساز مستقل بودن را در همکاری با این نهادها، در تضاد و تعارض می‌بینند.

البته که این اخلاق حرفه‌ای، هیچ‌گاه محدود به این خصیصه مهرجویی نمی‌شود. او هنرمندی پیشرو بود اما همواره یکی از مولفه‌های ساختاری آثارش از الماس ۳۳ که نخستین فیلمش بود تا لامینور که آخرین یادگار سینمایی او به حساب می‌آید، تاکید بر کیان خانواده و حس میهن‌دوستی او بود. این مولفه، نخ تسبیح، تمامی آثار او به حساب می‌آید که پیرنگی شگرف در تمامی کارهای این کارگردان به حساب می‌آید.

مهرجویی در تمام آثار خود، خانواده را رکن ساختار محتوایی خود قلمداد کرد و هیچ‌گاه به جریانی نرسید که بخواهد خدشه‌ای بر ساحت خانواده وارد کند. این تقدس محسوس، در زیرلایه، شالوده روایی کارهایش شد و قهرمانش را برای حفظ آن، به جنگ‌های فرسایشی واداشت تا نشان دهد، خانواده، آرمانی است که از مش‌حسن و عباس آقا تا حمید هامون، حسام و آقاجون برای حفظ آن در تقلا شدند و این آنها بودند که برای حفظ این مهم باید می‌جنگیدند، خود را تغییر می‌دادند و کیان را به دست می‌آوردند. بنابراین سنگواره اصلی سینمای مهرجویی، بیش از قهرمان، خانواده بود و قهرمان، در مواجهه با تلورانس جریان خانوادگی، هویت می‌یافت و به عنصری محبوب برای مخاطبش تبدیل می‌شد.

همین روحیه سبب شد تا مهرجویی در بیش از ۵ دهه فیلسازی حرفه‌ای، هیچ‌گاه حاشیه نداشته باشد. چندان اهل فضای مجازی نبود و از اظهارنظرهای هیجانی خودداری می‌کرد. وقتش به مطالعه، نگارش و تولید می‌گذشت و در ساعات دیگر، همواره با خانواده بود. به همین دلیل است که تصویر او در معدود جمع‌های هنری و فرهنگی که به ثبت رسیده، همراه با خانواده بوده است.

داریوش مهرجویی یا به قول خسرو شکیبایی، آقای مهرجویی، (که هیچ‌وقت نام مهرجویی را بدون پیشوند آقا نمی‌آورد) نمونه خوب، درست و سالمی برای سینماگران کشور است که هم در فرآیند تولید و هم در زندگی شخصی می‌توانند به این مشی حرفه‌ای ورود کنند و به‌مانند این هنرمند سرشناس، سینما را به حاشیه و مسائل فرعی دیگر ترجیح نداده و همواره به کاوش در بطن مفهوم، هستی و جریان سیال زندگی مشغول باشند. جسم مهرجویی اگر امروز در کنار ما نیست، منش، رفتار و روحیه متعالی کاری او در برابر دیدگان تاریخ است و این ارزش، باید توسط هنرمندان و اهالی فرهنگ این سرزمین، قدر دانسته شده و متکثر شود.

مرکز گسترش سینمای مستند، تجربی و پویانمایی، موزه سینمای ایران و سازمان هنری رسانه‌ای اوج با انتشار پیام‌هایی درگذشت فیلمساز بزرگ داریوش مهرجویی و همسرش وحیده محمدی‌فر را تسلیت گفتند.

به گزارش سینمای خانگی از ایرنا، از روابط عمومی مرکز گسترش سینمای مستند، تجربی و پویانمایی، این مرکز با انتشار پیامی درگذشت فیلمساز بزرگ داریوش مهرجویی و همسرش وحیده محمدی‌فر را تسلیت گفت.

در این پیام نوشته شده است: «امروز برای سینمای ایران و دوستدارانش، روزی دردناک است. نام داریوش مهرجویی با تاریخ سینما گره خورده، نه تنها با موج نو و خونی تازه که در رگ‌های سینمای رخوت زده آن سال‌ها جاری کرد. با شور و عشق و زندگی که در همه آثارش جاری بود.

با فیلم مهم «گاو» فصلی تازه در سینمای ایران گشود و با «هامون»، «لیلا»، «اجاره نشین‌ها»، «پری» و «مهمان مامان»، تاریخ این سرزمین و زنان و مردانش را در قالب تصویر به یادگار گذاشت.

درگذشت او، این چنین تکان دهنده و اندوه‌ساز، پایانی شایسته برای هنرمند بزرگی نیست که بیش از هر چیز «زندگی» را ستایش می‌کرد. افسوس و صددریغ که با قلبی شکسته و چشمانی اشکبار، خاطرات او را در ذهنمان مرور خواهیم کرد.

مرکز گسترش سینمای مستند، تجربی و پویانمایی درگذشت داریوش مهرجویی سینماگر بزرگ و همسرش وحیده محمدی‌فر را به خانواده محترم این دو هنرمند فقید، جامعه سینمای ایران و دوستداران این سینماگر تسلیت می‌گوید.»

تسلیت موزه سینما برای درگذشت داریوش مهرجویی

موزه سینمای ایران نیز در پیامی درگذشت داریوش مهرجویی را تسلیت گفت. متن این پیام بدین شرح است: «سینمای ایران بزرگمردی را از دست داد؛ بزرگمردی که نگاه حرفه‌ای، هنرمندانه، دلسوزانه و آثار ماندگار او قطعا ستودنی است و همواره یاد او با آثاری همچون «اجاره نشین‌ها»، «گاو»، «هامون» و «پری» در اذهان مردم باقی خواهد ماند.

موزه سینمای ایران با نهایت تاسف و تاثر درگذشت ناباورانه و دردناک داریوش مهرجویی کارگردان نامدار سینمای ایران و همچنین همسرش وحیده محمدی‌فر را به جامعه هنری ایران تسلیت گفته و از خداوند متعال برای داریوش مهرجویی غفران الهی و آرامش ابدی و برای بازماندگان صبرو اجر مسئلت داریم.»

تسلیت سازمان هنری رسانه‌ای اوج

سازمان هنری رسانه‌ای اوج هم درگذشت ناباورانه داریوش مهرجویی و همسرش را تسلیت گفت. در بیانیه این سازمان آمده است: «درگذشت ناباورانه و تاثر برانگیز داریوش مهرجویی کارگردان و نویسنده نامدار سینمای ایران و همسرشان را به جامعه فرهنگی و هنری ایران تسلیت عرض کرده و برای ایشان غفران الهی را مسئلت می‌نماید.»

تسلیت رییس سازمان سینمایی سوره/روح سینمای ایران جریحه‌دار شد

در پی درگذشت داریوش مهرجویی کارگردان نامدار سینمای ایران، حمیدرضا جعفریان رییس سازمان سینمایی سوره متن تسلیتی را منتشر کرد.

به گزارش روابط عمومی سازمان سینمایی سوره، در پی درگذشت ناگهانی و تاسف‌بار کارگردان بزرگ سینمای ایران داریوش مهرجویی و همسرشان، حمیدرضا جعفریان رییس سازمان سینمایی سوره پیام تسلیتی را منتشر کرد.

متن این پیام تسلیت به شرح زیر است: «خبر درگذشت ناگهانی داریوش مهرجویی، کارگردان کهنه‌کار و مؤلف، کام خانواده سینمای ایران را تلخ و روح سینما را جریحه‌دار کرده است. خانواده‌ای که بخشی از هویت و آبروی خود را در تمام سال‌های گذشته از پاسداشت میراث بزرگانش به ارث برده است.
نسل‌های مختلف سینماگران ایرانی، عشق و علاقه خود به هنر هفتم را مرهون تلاش‌های نسلی هستند که داریوش مهرجویی یکی از سرآمدان آن بود. کارگردانی که حالا یادگارهایش در حافظه سینمای ایران به یادگار مانده و خود عازم خانه ابدی شده است.

برای این کارگردان گرانقدر سینما و همسرشان، غفران و آرامش آرزومندم و این ضایعه تلخ را به همه دوست‌داران سینمای ایران تسلیت می‌گویم.»

پیام تسلیت مدیرعامل فارابی درپی ضایعه درگذشت داریوش مهرجویی

مدیرعامل بنیاد سینمایی فارابی در پیامی ضایعه درگذشت هنرمند شاخص سینمای ایران، «داریوش مهرجویی» را به خانواده بزرگ سینمای ایران تسلیت گفت.

به گزارش روابط عمومی بنیاد سینمایی فارابی؛ در متن پیام تسلیت مجید زین العابدین مدیرعامل بنیاد سینمایی فارابی آمده است: «همه به سوی او بازمی‌گردیم، ضایعه فقدان ‌کارگردان برجسته و هنرمند شاخص‌ سینمای ایران، استاد مرحوم داریوش مهرجویی و همسرشان موجب تأثر و تألم خاطر عمیق شد. این حادثه و ضایعه تلخ را به جامعه شریف سینمای ایران و همچنین تمامی علاقمندان سینمای جریان ساز مرحوم مهرجویی تسلیت می‌گویم.

آثار این هنرمند با دانش و سینماگر خلاق در بیش از ۶۰ دهه فعالیت هنری به یادگار مانده است. از پروردگار مهربان برای زندگی ابدی او و همسر مرحومه‌اش مغفرت و رحمت واسعه و برای فرزندان دلبندش صبر و شکیبایی مسئلت می‌نمایم.»

داریوش مهرجویی کارگردان سینمای ایران، شب گذشته در ویلایی در فردیس کرج به همراه همسرش به قتل رسید. مرکز اطلاع رسانی پلیس البرز ساعت یک بامداد امروز اعلام کرد که علت فوت این کارگردان باسابقه کشورمان از سوی پلیس در دست بررسی است که به زودی اطلاع رسانی خواهد شد.

مرکز اطلاع رسانی قوه قضاییه نیز بامداد امروز به نقل از رییس کل دادگستری البرز به جزئیات قتل داریوش مهرجویی و همسرش پرداخت و اعلام کرد: روز گذشته قتل داریوش مهرجویی فیلمساز، نویسنده و کارگردان به همراه همسرش خانم وحیده محمدی فر در ویلای شخصی واقع در زیبادشت فردیس رخ داد که با صدور دستور قضایی، بلافاصله دادستان فردیس به همراه بازپرس ویژه قتل و تیم ویژه بررسی صحنه جرم در محل قتل حاضر شدند. همچنین به بازپرس ویژه قتل دادسرای عمومی و انقلاب فردیس، دستورات قضایی لازم برای بررسی موضوع و شناسایی و بازداشت متهمان به پلیس آگاهی استان البرز صادر شده است.

مهرجویی متولد سال ۱۳۱۸ خورشیدی و از کارگردان‌های نامدار سینمای ایران است که فیلم‌های مطرحی همچون هامون، دایره مینا، گاو، اجاره‌نشین‌ها، سارا، پری، لیلا، مهمان مامان و سنتوری را ساخته است.

بیش از ۱۷ ماه است که از وعده «رییس سازمان سینمایی» مبنی بر حمایت گسترده از  آثار مربوط به فلسطین شریف و محور مقاومت می‌گذرد و حالا با وزیدن «طوفان الاقصی» باید پرسید که طی تقریبا ۵۲۰ روزِ سپری شده کدام اقدامات ملموس در جهت تحقق این وعده انجام شده است!؟

به گزارش سینمای خانگی از سینماپرس، قطعا تاریخ ۱۵ مهرماه امسال را هیچ گاه از یاد نخواهد برد و ساعات ابتدایی سحرگاه شنبه ۲۱ ربیع الاول را به دقت در حافظه خود ثبت خواهد کرد. ساعاتی که «طوفان الاقصی» شروع به وزیدن نمود و حاکمیت جحودها* را طی سه روز با یک زلزله‌ی ویرانگر مواجه ساخت. طوفانی که بعضی از سازه‌های اصلی حاکمیّت رژیم غاصب صهیونیستی را آنچنان ویران کرد که قطعا تجدید بنای آن سازه‌ها به این آسانی امکان‌پذیر نخواهد بود. طوفانی بی‌نظیر که لزوم بازخوانی و مرور چند نکته مهم در عرصه فرهنگ و هنر کشور را ضروری می‌سازد:

۱/ «طوفان الاقصی» تنها «حماسه آفندی» در طول تاریخ مبارزاتی فلسطین طی بیش از ۷۵ سال گذشته است. نخستین درگیری مستقیمی که در داخل سرزمین‌های غصب شده و مرزبندی شده توسط رژیم صهیونیستی از زمان جنگ اعراب و اسرائیل در سال ۱۹۴۸ میلادی به وقوع پیوست و جحودهای تماما مسلح را در شوک و بُهت فرو برد. طوفانی که به خوبی می‌توان منشاء خلق ده‌ها رمان‌ و کتاب داستان‌ مهیج برای گروه‌های سنی مختلف گردد و به سهولت در صنعت فیلم و سریال کشور مورد استفاده واقع و دست‌مایه تولید ده‌ها فیلم کوتاه و نیمه بلند و بلند سینمایی و مستند شود و بستر تعلیق مناسبی را در اختیار سریال‌سازان تلویزیونی قرار دهد.

۲/ بیش از ۱۷ ماه است که از وعده «ریاست سازمان سینمایی کشور» مبنی بر حمایت گسترده از آثار مربوط به فلسطین شریف و محور مقاومت می‌گذرد و حالا با وزیدن «طوفان الاقصی» وقت مناسبی است تا از ایشان سوال شود که «سازمان سینمایی کشور» طی تقریبا ۵۲۰ روزِ سپری شده؛ که قطعا مدت زمان نسبتا وسیعی برای برداشتن حداقل یک گام عملی مناسب است؛ کدام اقدامات ملموسی را در جهت تحقق این وعده انجام داده و چه زمانی محصول این وعده بر پرده نقره‌ای سینماهای کشور قابل مشاهده می‌باشد و اساسا در این مدت زمان طولانی، زیر مجموعه‌های «سازمان سینمایی» اعم از «بنیاد سینمایی فارابی» ، «انجمن سینمای جوان» و «مرکز گسترش سینمای مستند، تجربی و پویانمایی» پذیرای کدام ایده‌ها، طرح‌ها و فیلمنامه‌های سینمایی و مستند شدند و چگونه میزبان سینماگرانی گردیدند که درباره فلسطین و محور مقاومت توان لازم و قصد تولید واقعی یک اثر داستانی و یا مستند را داشتند!؟

۳/ «جشنواره بین‌المللی فیلم‌های کودکان و نوجوانان» عنوان یکی از جشنواره‌های مهم و شناخته شده در عرصه بین المللی «سینمای کودک و نوجوان» است. جشنواره‌ای که دوره سی و پنجم آن از روز جمعه ۱۴ مهرماه فعالیت رسمی خود را شروع و با وجود کم و کاستی‌های بسیار و ضعف تیم اجرایی و برگزار کننده این دوره خود، همچنان تا روز پنجشنبه ۲۰ مهرماه در اصفهان جریان دارد و منشا تولید خبر است. جشنواره‌ای که با یک فرصت‌سوزی بزرگ اگر چه از همان ابتدای برگزاری با عدم دعوت و فقدان حضور «تولیدات سینمایی جبهه مقاومت» در بخش بین الملل همراه گردید؛ اما متاسفانه حالا به واسطه بضاعت کم و کارنابلدی تیم تبلیغات و روابط عمومی خود، چشم و گوش خود را بر روی وقایع روزهای اخیر بسته و به صورتی ویژه سعی می‌کند تا «کودک‌کُشی رژیم صهیونیستی» را نبیند و حتی از حداقل اقدامات متداولی همچون اظهار نظر و صدور بیانیه در محکومیت بمباران گسترده مردم بی‌دفاع فلسطین و شهادت ده‌ها کودک معصوم اجتناب ‌ورزد. اتفاقی که همچنان امید است تا به واسطه دخالت مستقیم دبیر و مدیرعامل انقلابی و متعهد «بنیاد سینمایی فارابی» در این ساعات پایانی از برگزاری این رویداد سینمایی جبران شود و حداقل از فضای رسانه‌ای «اختتامیه جشنواره فیلم‌های کودکان و نوجوانان» برای ترسیم مظلومیت کودکان فلسطینی استفاده گردد و گوشه‌ای از جنایات روزهای اخیر «جحودهای کودک کُش» در مواجهه منفعلانه و از سر استیصالدر برابر «طوفان الاقصی» به نمایش گذاشته شود.

۴/ همگان بر این این امر معترفند که «چهل و یکمین جشنواره بین المللی فیلم فجر» به سبب بی‌تجربگی و نابلدی دبیر خود، یکی از بدترین و بی‌برنامه‌ترین ادوار خود را در بُعد بین المللی پشت سرگذاشت. دوره‌ای که در آن «سینمای مقاومت» از هیچ جایگاهی در «بخش بین الملل» برخوردار نبود. اما امسال نه دیگر عذر و بهانه‌تراشی‌های امنیتی سال گذشته مطرح است و نه پای بی‌تجربگی و آزمون خطای ایشان مطرح است و بنابر بر فرمایشات «وزیر محترم ارشاد» در مردادماه، حتی چند ماه قبل از انتصاب رسمی دبیر «چهل و دومین جشنواره بین المللی فیلم فجر» ایشان کار خود را در دبیرخانه این جشنواره آغاز کرده و جلوتر از تقویمی که تعیین شده، رفته‌ بودند! پس باید منتظر ماند و امیدوار بود تا در همراهی با «طوفان الاقصی» ، امسال در «بخش بین الملل جشنواره فیلم فجر» شاهد حضور گسترده «سینمای مقاومت» و تولیدات سینمایی در این زمینه باشیم.

۵/ «پردیس سینمایی ملت» از چند روز دیگر یعنی دقیقا از ۲۷ مهر تا ۲ آبان ۱۴۰۲ هجری‌شمسی شاهد برگزاری «چهلمین جشنواره بین‌المللی فیلم کوتاه تهران» است. جشنواره‌ای که باید منتظر ماند و دید که آیا وعده ۵۲۰ روز گذشته «ریاست سازمان سینمایی» در تولیدات آن به ثمر نشسته و آیا «سینمای مقاومت» در آن از جایگاه واقعی و غیر حرفی برخوردار شده است. جشنواره‌ای که امید است به سبب شمایل و داعیه انقلابی دبیر خود، حداقل از شمایلی قابل قبول برای برجسته ساختن حماسه «طوفان الاقصی» در ظواهر جشنواره‌ای و آذین محیط برگزاری برخوردار باشد.

۶/ هفدهمین جشنواره بین المللی فیلم مستند ایران «سینماحقیقت» قرار است در آذرماه امسال برگزار شود و از آنجایی که هنوز فرایند معرفی آثار آن طی نشده، باید امیدوار بود که شاهد تحقق وعده «ریاست سازمان سینمایی» در این جشنواره باشیم و طیف متنوعی از تولیدات مستند را با موضوع فلسطین و مقاومت در این جشنواره مشاهده نماییم. مستندهایی که تنها محدود به محیط قرنطینه «جایزه شهید آوینی» نشده باشند و با حضور در «بخش مسابقه ملی» از انعکاس مناسب رسانه‌ای برخوردار شوند. همچنین باید امید داشت و منتظر حضور آثار و تولیدات مستندمحور مقاومت و دیده شدن این آثار در «بخش مسابقه بین‌الملل» این رویداد مهم در عرصه سینمای مستند باشیم و در نهایت با وجود آنکه تمرکز این دوره از جشنواره بر دو موضوع «آب» و «جمعیت» اعلام شده؛ اما باید امیدوار بود تا «طوفان الاقصی» نیز در این میان از جایگاه مناسبی برخوردار شود و در ظواهر جشنواره‌ای این دوره از «سینماحقیقت» ظهور و بروز بصری پیدا نماید!

۷/ بیانیه‌نویسی و محکومیت جنایت‌های چند روز اخیر جحودها در کشتار وسیع زنان و کودکان فلسطینی که با هدف جبران شکست مفتضحانه در «طوفان الاقصی» صورت پذیرفت را می‌توان ساده‌ترین اقدام و ابتدایی‌ترین کار مجموعه‌هایی همچون «خانه سینما» و یا «سلبریتی‌های سینمایی و ورزشی» قلمداد نمود. مجموعه‌ها و افرادی که طی سال‌های اخیر عادت داشته‌اند تا به بهانه‌های مختلف بیانیه از خود صادر کنند و موضع‌گیری‌های بی‌ربط خود را در فضای مجازی به اشتراک بگذارند. مجموعه‌ها و افرادی که حالا سعی می‌کند تا «کودک‌کُشی جحودها» را نبیند و چشمان خود را بر روی انسانیت مجاهدان فلسطینی در «طوفان الاقصی» ببندند و از موضع‌گیری در باب شرافت ایشان و عدم تعرض و آسیب رساندن به کودکان و زنان غیرنظامی صهیونیست به سادگی عبور کنند!

۸/ «طوفان الاقصی» یک حماسه بی‌بدیل در تاریخ «مقاومت اسلامی فلسطین» است. حماسه‌ای که به شدت نیازمند پاسداری به زبان هنر می‌باشد. حماسه‌ای که بخشی از پاسداری آن به واسطه استفاده خلاق و قدرتمند از شاخه‌های ده‌گانه هنرهای تجسمی و با نمایش گذاشتن دائمی و بازدیدپذیر در قالب و گونه موزه‌ای محقق خواهد شد و در این میان ایجاد بناهایی همچون «موزه هنرهای معاصر فلسطین» در تمامی استان‌های کشور می‌تواند یک اقدام فوری و ابتدایی در این مسیر تلقی شود. البته باید مراقبت نمود و توجه داشت که این بناها دچار فراز و فرودی همچون نمونه تهرانی خود نشوند. زیرا «موزه هنرهای معاصر فلسطین» در تهران عنوان یک ساختمان با مختصات «گالری هنرهای تجسمی» است که از سال ۱۳۸۵ هجری‌شمسی در ضلع شمال غربی تقاطع خیابان مظفر و بزرگمهر و در نزدیک «فرهنگستان هنر» جایابی گردید. ساختمانی که متعلق به «شهرداری تهران» بود و با نظر ویژه «امام خامنه‌ای» در آن سال‌ها مقرر شد تا با موضوع «فلسطین» در قالب «هنر مقاومت» آغاز به فعالیت نماید و به عنوان تنها موزه در جهان مطرح شود که با نام «فلسطین» آثار تجسمی هنرمندان فلسطینی و دیگر کشورها را به نمایش می‌گذارد. اما این موزه مهم و برخوردار از جایگاهی استراتژیک، متاسفانه در دهه ۱۳۹۰ هجری‌شمسی به نحوی ویژه از جانب «معاونت هنری وزارت ارشاد دولت حسن روحانی» بایکوت شد و با تغییر رویکرد مدیریت شهری تهران در آن سال‌ها، عملا به مکانی متروکه مبدل گردید. مکانی که حتی دستور تخلیه آن در خردادماه امسال توسط شهردار منطقه صادر شده بود، اما بلافاصله با اطلاع شهردار انقلابی تهران از ماجرا و دخالت فوری ایشان، این امر محقق نگشت و حالا چندماهی است که بار دیگر نشانه‌های حیات بر پیکره این ساختمان هویدا شده و با حضور آثار نقاشی هنرمندان نسل اول انقلاب و هنرمندان جبهه و جنگ در کنار نمایش برخی نقاشی‌های هنرمندان جوان انقلابی، «موزه هنرهای معاصر فلسطین» جانی دوباره گرفته است و به مکانی مبدل شده که در صورت همکاری مشترک و تزریق بودجه مناسب توسط «اداره کل هنرهای تجسمی وزارت ارشاد» و «سازمان فرهنگی و هنری شهرداری تهران» به خوبی می‌تواند تولیدات تجسمی با موضوع «طوفان الاقصی» را در خود ماندگار سازد.

۹/ حضور متعهدانه و سریع گرافیست‌ها و تصویرسازان جبهه انقلاب اسلامی در صحنه «طوفان الاقصی» یکی از اتفاقات مهم روزهای اخیر است. حضوری که با خلق سریع آثار توسط هنرمندان شناخته شده‌ای همچون «مسعود نجابتی» ، «سیدمسعود شجاعی طباطبایی» ، «حسن روح‌الامین» ، «محمدصابر شیخ رضایی» ، «میکائیل براتی» ، «مجتبی مجلسی» و … همراه بود. اما مع الاسف این حضور قابل تقدیر با نوعی بی‌مهری مدیریت فرهنگی در کلان شهرها و در استفاده گسترده از این آثار تولیدی و نصب فوری آن در تابلوهای شهری مواجه گردیده است. بی‌مهری فزاینده‌ای که به واسطه حضور انحصاری مجموعه‌ای همچون «خانه طراحان انقلاب اسلامی» تا کنون از فرصت حضور در دیوارنگاره‌های شهری تهران را پیدا نکرده و بجای آن ساکنان پایتخت را با یک سری طراحی‌های ضعیف توسط مستخدمین و پیمانکاران «سازمان فرهنگی رسانه ‌اوج» که به سختی روایتگر «طوفان الاقصی» می‌باشد، مواجه ساخته است.

*پ. ن: واژه «جحود» واژه‌ای قرآنی است که در لغت به معنی انکار کردن با علم و دانش و دانستن است و از این جهت که یهودیان معاند پیامبر عظیم الشان اسلام با وجود علم و دانستن مرتبت و جایگاه نبوت آن حضرت، اقدام به انکار حق نموده و در برابر آن حضرت عداوت به خرج دادند؛ پس آنها را عموما با لفظ «جحود» مورد خطاب قرار می‌دادند. اما در سده‌های اخیر و بالاخص به سبب گسترش نفوذ «جحودها» در تنظیم لغت نامه‌های فارسی، نگارش این واژه برای اطلاق به ایشان تغییر داده شد و به صورت «جهود» درآمد تا دیگر معنی عنود بودن ندهد و این جماعت به عنوان موجوداتی کوشنده و جهد کننده در تصور عمومی جامعه مطرح شوند.