جعفر پناهی، کارگردان ایرانی، در جشنواره کن ۲۰۲۵ برای فیلم «یک تصادف ساده» جایزه نخل طلای بهترین فیلم را دریافت کرد. این جایزه، هرچند ممکن است برای سینمای ایران افتخاری محسوب شود، اما انتقادهایی را نیز برانگیخته است که در ادامه به برخی از آن‌ها اشاره می‌کنم.
برخی منتقدان معتقدند که انتخاب فیلم پناهی بیش از آنکه بر اساس ارزش‌های سینمایی باشد، تحت تأثیر مسائل سیاسی قرار گرفته است. جشنواره‌های بین‌المللی مانند کن اغلب به فیلم‌هایی با مضامین اعتراضی و انتقادی از جوامع – به اعتقاد آنان با فضای سیاسی بسته – توجه ویژه‌ای نشان می‌دهند. فیلم «یک تصادف ساده» که بر اساس گفته خود پناهی از تجربه‌های زندان اوین الهام گرفته و بدون مجوز رسمی در ایران ساخته شده، به نظر می‌رسد بیش از کیفیت هنری، به دلیل مضمون سیاسی و روایت انتقام‌جویانه‌اش مورد توجه داوران بوده است. این رویکرد شائبه سیاسی‌کاری در انتخاب برنده را تقویت نموده، ارزش‌های احتمالی سینمایی اثر را تحت‌الشعاع قرار داده است.
دوم، برخی رسانه‌های کشور مثل روزنامه فرهیختگان، فیلم پناهی را سیاه‌نما توصیف کرده و تأکید میکند چون این فیلم تصویری یک‌جانبه و منفی از جامعه ایران ارائه می‌دهد و البته با واقعیت‌های پیچیده کشور نیز همخوانی چندانی ندارد، مورد توجه واق شده است، ضمن این که جعفر پناهی همواره با تمرکز بر موضوعاتی مانند فقر، نابرابری و سرکوب، صرفاً به دنبال جلب توجه جشنواره‌های غربی است که به چنین روایت‌هایی تمایل دارند.
سوم، برخی معتقدند که موفقیت‌های مکرر پناهی در جشنواره‌های بین‌المللی، از جمله کن، ونیز و برلین، تا حدی به دلیل «شرق‌شناسی» و نگاه کلیشه‌ای این جشنواره‌ها به سینمای ایران است. این دیدگاه می‌گوید که جشنواره‌های غربی اغلب به دنبال آثاری هستند که با پیش‌فرض‌های آن‌ها درباره جوامع شرقی همخوانی داشته باشد، و این ممکن است باعث شود ارزش واقعی آثار سینمایی کمتر مورد قضاوت قرار گیرد.
در هر حال، هرچند نمی‌توان بیباکی و تهور پناهی را در ساخت فیلم تحت شرایط – به قول خودش – دشوار و محدودیت‌های سیاسی نادیده گرفت، اما اعلام نظر وزیر امورخارجه ی فرانسه جایی برای حدس و گمان باقی میگذارد که آیا جایزه نخل طلا به دلیل کیفیت سینمایی به او اهدا شده یا عوامل سیاسی علیه جمهوری اسلامی در این تصمیم نقش داشته است. این موضوع اعتبار هنری چنین جوایزی را در نگاه مخاطبان و منتقدان خدشه‌دار میکند.