برچسب: تلویزیون

علی نصیریان بازیگر پیشکسوت سینما، تئاتر و تلویزیون مهمان موزه سینما می‌شود.

به گزارش سینمای خانگی به نقل از روابط عمومی موزه سینما، در ادامه سلسله نشست‌ها و برنامه‌های باشگاه مخاطبان موزه سینمای ایران علی نصیریان بازیگر پیشکسوت سینما، تئاتر و تلویزیون به موزه سینما می‌رود.

در این دیدار که روز شنبه چهارم شهریور ماه ساعت ۱۷ در سالن فردوس موزه سینما برگزار خواهد شد علی نصیریان ضمن بیان خاطرات خود طی سال‌ها حضور در سینما و تئاتر، بخشی از تجربیات خود را با اعضا باشگاه مخاطبان موزه سینما در میان می‌گذارد.

علی نصیریان چهره شناخته شده سینما و تئاتر کشور است که جوایز بسیاری را تاکنون به دست آورده و نشان درجه یک فرهنگ و هنر را نیز از آن خود کرده است.

مهری آل آقا، بازیگر سینما، تئاتر و تلویزیون با بیان اینکه ساخت فیلم کوتاه از فیلم سینمایی بلند سخت‌تر است، بیان کرد: هنرمندان و سینماگران سراسر دنیا جشنواره بین‌المللی فیلم کوتاه تهران و آثار آن را بسیار معتبر ارزیابی می‌کنند.

به گزارش سینمای خانگی به نقل از خبرآنلاین، مهری آل آقا، بازیگر سینما، تئاتر و تلویزیون در گفت‌وگو با خبرآنلاین با بیان اینکه حضور به عنوان بازیگر در فیلم کوتاه و همکاری با جوانان را دوست دارد، گفت: زمانی که ما هم جوان بودیم دل مان می‌خواست تا با آدم‌های بزرگ‌تر و حرفه ای تر کار کنیم. دوست داشتیم آنها ما را در پروژه‌هایشان قبول کنند و به تجربیات‌مان اضافه شود به همین دلیل همراه شدن با هنرمندان جوان و فیلمسازان عرصه فیلم کوتاه را دوست دارم و پیشنهاد بازی در فیلم‌هایشان همیشه استقبال می‌کنم.

او ادامه داد: تولید یک فیلم کوتاه بسیار سخت‌تر از ساخت یک فیلم بلند سینمایی است. فیلمسازان این عرصه باید مفهوم مدنظر خود را در زمانی کوتاه به مخاطب منتقل کنند که این تنها بخشی از دشواری تولید یک فیلم کوتاه است.

این هنرمند افزود: همواره برای ساخت فیلم بلند زمان و امکانات بیشتری برای انتقال پیام فراهم است اما هنرمندان و سازندگان فیلم کوتاه از این دو گزینه به حد کافی برخوردار نیستند.

آل آقا گفت: در واقع یکی از مهمترین دلایلی که باعث می‌شود تا پیشنهاد بازی در فیلم‌های کوتاه را بپذیرم همین سخت بودن شرایط آن برای رسیدن به یک نتیجه مطلوب است.

او با اشاره به اینکه برای رسیدن به نقش فرآیند دشواری را طی نمی‌کند، اظهار کرد: من برای رسیدن به یک نقش خودم را در اتاق حبس نمی‌کنم یا مانند بعضی از همکارانم ساعت‌ها به کالبدشکافی فیلمنامه نمی‌پردازم. همه این موارد خوب است اما شیوه رسیدن به نقش برای هر بازیگری متفاوت است. خوشبختانه من خیلی زود به نقش و آنچه مدنظر کارگردان است، دست پیدا می‌کنم.

این هنرمند مطرح کرد: در میان فیلمسازان جوان افراد باتجربه و حرفه‌ای زیادی هستند که کار کردن با آنها بسیار لذت بخش است. آن‌ها امید آینده سینمای کشور هستند و باید با حضور در جلوی دوربین‌شان کمک کرد تا سریع‌تر در مسیر رشد و ارتقای کیفی آثارشان قدم بردارند. قطعا افرادی هم در این زمینه بی‌تجربه هستند که گذشت زمان و آزمون و خطا آثارشان را به سمت کیفیتی مطلوب سوق خواهد داد.

او ادامه داد: گذر زمان باعث می‌شود فیلمسازان جوان به تجربه دست پیدا کنند. البته که شاید گاهی به دلیل عدم شناخت درست از فضا مشکلاتی در مسیر تولید آثارشان باشد اما به هر شکل طی این مسیر لذت‌بخش است. در این راه ما سعی می‌کنیم در رفتار و عملکرد با آن‌ها تعامل داشته باشیم و دوستانه تجربیات‌مان را در اختیارشان قرار دهیم.

این بازیگر گفت: ساخت فیلم‌های کوتاه مثل آثار سینمایی بلند نیست. هرچه کارگردان و نویسنده این آثار خلاق و نوآورتر باشند کار بهتری ارائه خواهند کرد.

آل آقا اظهار کرد: طی سال‌هایی که از برگزاری جشنواره بین‌المللی فیلم کوتاه تهران می‌گذرد، هرسال شاهد عملکرد بهتر فیلمسازان و سوژه‌های جدیدتری بوده‌ایم.

او بیان کرد: جشنواره محل حضور هنرمندان با آثار متفاوت و نگرش‌های مختلف است. ممکن است بعضی از فیلم‌ها از نظر سوژه و محتوا تکراری باشند اما در فیلمبرداری، کارگردانی و حتی نوع بازی بازیگران آن شاهد خلاقیت باشیم.

این بازیگر سینما، تئاتر و تلویزیون با بیان اینکه جشنواره بین‌المللی فیلم کوتاه تهران بسیار معتبر و شناخته شده است، اظهار کرد: نگاه هنرمندان و متخصصان عرصه سینما در سراسر دنیا به جشنواره بین‌المللی فیلم کوتاه تهران و آثار هنرمندان فعال آن بسیار خوب است. خوشبختانه جشنواره در سال‌های اخیر عملکرد قابل قبولی داشته است و امیدوارم در دوره‌های بعد نیز شاهد رشد و شکوفایی آن باشیم که اگر غیر از این بود این رویداد بزرگ بین المللی نمی‌توانست به چهلمین دوره برگزاری برسد.

مهری آل آقا در پایان با اشاره به درخشش فیلم‌های کوتاه ایرانی در جشنواره‌های بین‌المللی مطرح کرد: فیلم های کوتاه ما در سراسر دنیا بسیار درخشان و قابل بحث و نظر هستند. قطعا با حمایت و توجه بیشتر به هنرمندان فعال در این عرصه می‌توانیم شاهد درخشش بیشتر هنر فیلمسازان جوان در عرصه‌های بین‌المللی باشیم.

چهلمین جشنواره بین‌المللی فیلم‌کوتاه تهران به دبیری مهدی آذرپندار ۲۷ مهر تا ۲ آبان ۱۴۰۲ برگزار خواهد شد.

قطب الدین صادقی گفت: برخی مدیران یک گام از سینماگران هم عقب تر ایستاده اند و به جای ترویج خرد و اندیشه، جنگولک بازی را در سینما ترویج می کنند!

به گزارش سینمای خانگی از سینماپرس، قطب الدین صادقی مدرس و بازیگر و کارگردان تئاتر و سینما در خصوص فقدان آموزش اصولی و حرفه ای در سینمای ایران گفت: مدیران فرهنگی کم سواد و دارای محدودیت فکری تیشه به ریشه سینما زده اند چرا که آن ها یک گام از سینماگران هم عقب تر ایستاده اند و به جای ترویج خرد و اندیشه، جنگولک بازی را در سینما ترویج می کنند!

این دارنده مدرک فوق لیسانس هنرهای نمایشی از دانشگاه «سوربن» پاریس در گفتگو با سینماپرس، افزود: آموزش در سینما در دو دسته تکنیکی و مضمونی خلاصه می شود؛ در حوزه تکنیک که آموزش نیازمند زیربنای حرفه ای تکنیکی مانند آنچه در هالیوود وجود دارد است که متأسفانه مشابه آن را در ایران نداریم؛ اما آنچه برای سینمای ما اهمیت دارد و من مایلم به آن اشاره کنم مبحث آموزش تکنیکی و فنی نیست! آنچه سینمای ایران را کمابیش در دنیا مطرح کرده مبحث مضمونی است.

وی ادامه داد: اگر سینمای ما امروزه درجا می زند به دلیل این است که به شدت در حوزه مضمون و محتوا به عقب رفته است؛ به جای سینمای فکری و منتقد بدل به سینمای تفننی و جفنگ بازی و سرگرمی های الکی شده و روز به روز هم بیشتر عقب می رود.

این سینماگر با بیان اینکه اگر سینمای ایران در دهه ۶۰ توانست اندکی در دنیا مطرح شود به دلیل ترویج مفاهیم والای انسانی و اجتماعی در فیلم ها بود یادآور شد: در آن روزگار چون از سکس و خشونت استفاده نمی کردیم عرصه تماماً در اختیار مفاهیم اجتماعی قرار گرفت و هر آدمی در آن دوران مطرح شد به دلیل مفاهیم ارزنده ای بود که در فیلم هایش مطرح می کرد.

بازیگر فیلم های سینمایی «یتیم خانه ایران» و «گزارش یک قتل» تأکید کرد: نمونه های بارزی از این فیلم ها یا فیلمسازان مانند «گاو»، «باشو غریبه کوچک» و یا مجموعه آثار عباس کیارستمی را می توان به عنوان مثال نام برد که همه دارای اندیشه بودند و هیچ کدام تکنیک آنچنانی نداشتند و اگر توانستند مطرح و ماندگار شوند تنها به علت مضمون انسانی و متفکرانه شان بوده است اما متأسفانه ما امروز در سینمای مان کمتر شاهد فیلمسازان متفکر هستیم.

مدرس دانشکده های «هنر و معماری» و «صدا و سیما» با تأکید بر اینکه امروزه سینمای بی هویت و بی سر و ته جایگزین سینمای اندیشه و خردمند شده است تصریح کرد: وقتی حتی اساتید دانشگاه ها و آموزشگاه های ما فکور نیستند چطور می توانیم توقع داشته باشیم که هنرمند فکور وجود داشته باشد؟ دیگر در این روزگار اساتید بزرگی مانند دکتر الستی، دکتر کاووسی و یا هوشنگ طاهری پیدا نمی شوند. جای این ها خالی است و هرگز پر نمی شود. این ها کسانی بودند که می توانستند منشأ اندیشه و خرد باشند.

صادقی در ادامه این گفتگو اظهار داشت: متأسفانه نه تنها در سینما که در سایر حوزه های فرهنگی و هنری مانند تئاتر نیز وضعیت به همین منوال است؛ متأسفانه اکثر آثاری که به اسم کالای فرهنگی و هنری تولید می شوند حتی به لعنت خدا هم نمیرزند و همه سرشار از قصه های بی سر و تهی شده اند که جز جنگولک بازی عنوان دیگری روی آن ها نمی توان گذاشت.

بازیگر سریال های تلویزیونی «کلاه پهلوی» و «کیف انگلیسی» در پایان این گفتگو متذکر شد: این مدیران و سیاست گذاران کلان فرهنگی و سینمایی اند که به دلیل آنکه صرفاً هنر را برای سرگرمی می خواهند جلوی اندیشه و تفکر و خرد را می گیرند و این سبک جنگولک بازی ها را در سینما رواج می دهند. تا این رویه توسط آن ها تغییر نکند قطعاً اوضاع بهبود پیدا نخواهد کرد. آن ها اگر بخواهند می توانند حوزه آموزش سینما را از اساس دچار تغییر کرده و اندیشه و خرد را در سینما جاری کنند.

نویسنده و کارگردان فیلم سینمایی «شهرک» گفت: در نوشتن فیلمنامه شهرک واقعا از چیزی الهام نگرفتم، البته حتما همه آثاری که دیده ام و خوانده ام بر من اثر گذاشته است ولی این که یک اثر خاص را بگویم این گونه نیست.

به گزارش سینمای خانگی، علی حضرتی در گفت وگو با ایرنا و در توضیح ایده نوشتن قصه فیلم «شهرک» بیان کرد: وقتی این ایده به ذهنم رسید که نمی دانم دقیقا چه زمانی بود، آن را پرورش دادم به سمت یک زندگی قراردادی؛ یعنی اگر قرار بود در زندگی واقعی طبق قراردادهایی از پیش تعیین شده زندگی کنیم چه اتفاقاتی می افتد و این ایده اولی و مرکز قصه و فیلمنامه شهرک بود که پرورش یافت و به داستانی رسید که یک بازیگر جوان وارد یک پروژه فیلمسازی بزرگ می شود.

تهیه کننده فیلم سینمایی خداحافظی طولانی (فرزاد موتمن ۱۳۹۳) در پاسخ به این پرسش که آیا شهرک اقتباسی از نمایش ترومن -(The Truman Show) فیلمی طنز، علمی تخیلی و درام محصول سال ۱۹۹۸ میلادی به کارگردانی پیتر ویر- است، بیان کرد: این فیلم نسبتی با نمایش ترومن ندارد، اگر بگوییم این فیلم یک بازی بزرگ را مطرح می کند که ترومن شو هم این گونه است میتوان مصادیق متعددی برای آن برشمرد: مثلا فیلم بازی (۱۹۹۷ The Game) اثر دیوید فینچر یا سریال بازی مرکب (۲۰۲۱ Squid Game) که توسط برخی از منتقدان برای شباهتش با شهرک مثال زده شده بود (و من هنوز آن را ندیده ام) و آثاری دیگر که شباهت هایی با این قصه دارند.

در نوشتن فیلمنامه شهرک از چیزی الهام نگرفتم

وی افزود: در نوشتن فیلمنامه شهرک واقعا از چیزی الهام نگرفتم، البته حتما همه آثاری که دیده ام و خوانده ام بر من اثر گذاشته است ولی این که یک اثر خاص را بگویم این گونه نیست؛ افراد زیادی مثال هایی زدند مثلا به کتاب ۱۹۸۴ جرج اورل اشاره کردند و شباهتی با شهرک دیده اند و دیگران بسته به فیلم ها و کتابهایی که دیده و خوانده اند شباهت هایی را دیده اند، اما مخرج مشترک همه آثاری که شباهتی بینشان هست بحث قرارداد اصلی است.

حضرتی ادامه داد: مثلا در فیلم لانتیموس اثر فیلمساز یونانی یک خانواده ای هست که پدر و مادر نمی گذارند بچه ها بیرون بروند و این بچه ها مجبورند قراردادی را بپذیرند؛ در نمایش ترومن یک داستان متضاد شهرک وجود دارد؛ در فیلم بازی همه دست به هم داده اند که اتفاقی را رقم بزنند و همه اینها یک مخرج مشترک و یک قرارداد را در خود دارند ولی ساده انگارانه است که این قرارداد داشتن را به مثابه اقتباس بگیرم. نگاه عمیقی نیست که این اثر را به اثری دیگر مشابهت بدهیم.

تهیه کننده فیلم سینمایی نیمرخ‌ها (ایرج کریمی ۱۳۹۴) در مورد دلیل پذیرش کارگردانی شهرک گفت: بعد از کارگردانی سازهای ناکوک (۱۳۹۸) که دوسال قبل از شهرک ساخته بودم، شهرک را که نوشتم و دوست داشتم خودم آن را کارگردانی کنم و بعد با آقای علی سرتیپی هم که در میان گذاشتم ایشان هم فیلمنامه را خواندند و دوست داشتند همکاری خوبی داشتیم؛ فیلمنامه شهرک را نوشتم که خودم آن را بسازم.

وی در پاسخ به این سوال که آیا در هنگام نوشتن قصه بازیگران مشخصی را مدنظر داشته است، افزود: بله در زمان نوشتن فیلمنامه همه گزینه هایم را در ذهن داشتم و بازیگران این فیلم را مشخص کرده بودم؛ ساعد سهیلی نقش اول من بود.

قصه اصلا گنگ نیست، چرا که ما هر بذری که در قصه گذاشته ایم و به هر سوالی که مطرح کرده ایم، پاسخ داده ایمکارگردان فیلم سینمایی شهرک (۱۴۰۰) در مورد بازیگر نقش اول زن این قصه تصریح کرد: در نهایت مهتاب ثروتی در پیش تولید به پروژه اضافه شد. خصوصیات این کاراکتر را در ذهن داشتم و پس از قرارهای متعددی که با بازیگران مختلف گذاشتیم در نهایت به انتخاب ایشان رسیدیم.

حضرتی در واکنش به نقد ضعف پایان بندی این فیلم، بیان کرد: مخاطبان شهرک را به مخاطب عام و خاص تقسیم نمی کنم، بلکه آنان را مخاطبان بادقت و کم دقت می دانم؛ اصلا مهم نیست مخاطب این فیلم تا چه اندازه فیلمباز یا خاص باشد اگر فیلم را با دقت ببیند و در حین تماشا گوشی اش را چک نکند یا حواسش جای دیگری نباشد قصه اصلا گنگ نیست، چرا که ما هر بذری که در قصه گذاشته ایم و به هر سوالی که مطرح کرده ایم، پاسخ داده ایم.

وی افزود: از ابتدا گفته ایم که در جریان روایت شهرک فیلمی قرار است ساخته شود و این آدم ها دارند برای آن فیلم تمرین می کنند و در انتهای فیلم هم مضمون کاغذی که برای این زوج آمد این بود که از فردا فیلمبرداری شروع می شود و شب قبل هم شخصیت مرد داستان از درون پذیرفت که وارد داستان شود و جهان ساختگی به جهان واقعی بدل شد و روح و جان گرفت.

با اکران آنلاین امیدواریم هزینه تولید را در بیاوریم

کارگردان فیلم کوتاه ساعت ساز (۱۳۹۵) در مورد هزینه تولید شهرک گفت: برای شهرک زیر ۴ میلیارد تومان هزینه کرده بودیم و اگرچه این فیلم تا امروز و بیش از یکماه از اکران به فروش یک میلیارد و ۲۰۰ میلیون رسیده است، اما با اکران آنلاین امیدواریم هزینه تولید را در بیاوریم.

وی تاکید کرد: البته که همه فیلم های جدی مشکل اکران دارند و موانع تبلیغاتی زیادی بر سر راه همه فیلم ها هست مثلا عدم همکاری تلویزیون یا بهانه تراشی های جدی که در تبلیغات محیطی ما بود به دیده شدن بیشتر فیلم آسیب زد؛ در حقیقت تا به اینجا بخشی به کمک فضای مجازی و بخشی به واسطه تبلیغات دهان به دهان مردمی فروخته است. ضمن این که در روزهای اخیر ۸ فیلم جدید اکران شدند و به شکل عجیبی تعداد فیلم های اکران زیاد شده و سانس خوب پیدا کردن سخت شده است.

اگر دوباره شهرک را کارگردانی کنم احتمالا در کارگردانی و تدوین، ریتم را اندکی بالاتر می گیرماین نویسنده و کارگردان در مورد بازخوردهای مردمی نسبت به فیلم گفت: از بازخوردهای مردم و منتقدین و تحلیلگران حوزه های مختلف (سیاسی، فرهنگی و اجتماعی) راضی بودم و واکنش های مثبت فراتر از حد انتظارم بود و نقدها و مطالب خوبی در مورد این فیلم نوشته شد.

حضرتی در مورد جدی ترین انتقادی که نسبت به فیلم پذیرفته است، اظهار داشت: این سوال را این گونه پاسخ می دهم که اگر دوباره این فیلم را کارگردانی کنم چه تغییری خواهم داد و احتمالا در کارگردانی و تدوین، ریتم را اندکی بالاتر می گیرم.

وی در انتها بیان کرد: این روزها مشغول نگارش یک فیلمنامه هستم که ترجیح می دهم چیز بیشتری در این باره نگویم.

علی حضرتی به عنوان مدیر ویژه نامه هنری تماشاخانه فعالیت خود را آغاز کرد و پس از آن به تهیه‌کنندگی تئاتر پرداخت و پس از آن در سال ۱۳۹۲ اولین فیلم کوتاه خود به نام صبح روز بعد را تهیه کرد و سپس سراغ تهیه‌کنندگی فیلم‌های سینمایی خداحافظی طولانی و نیمرخ ها رفت.

حضرتی به عنوان نویسنده و کارگردان نخستین فیلم سینمایی خود به نام سازهای ناکوک را در سال ۱۳۹۸ ساخت. این فیلم به تهیه کنندگی فرشته طائرپور، ماجرا زندگی دو خواهر را روایت می‌کند.

در سال ۱۴۰۰، شهرک دومین فیلم سینمایی علی حضرتی به عنوان نویسنده و کارگردان و تهیه کنندگی علی سرتیپی ساخته شد. این فیلم که در چهلمین دوره‌ی جشنواره‌ی فیلم فجر حضور یافت، ماجرای‌ جوانی علاقمند به بازیگریست که در تست یک فیلم سینمایی بزرگ قبول می‌شود و برای پیوستن به این پروژه باید شرایط ویژه و تمرین های روحی و روانی گروه بازیگران در شهرکی ایزوله شده را بپذیرد.

فیلم سینمایی شهرک از ۱۴ تیرماه ۱۴۰۲ روی پرده اکران قرار گرفته و تا به امروز با گذشت بیش از یک ماه به فروش یک میلیارد و ۲۳۵ میلیونی رسیده است.

پس از ناآرامی‌هایی که از میانه سال گذشته کشور را در برگرفت و به دنبال آن بحث و نظرهای فراوان و گسترده درباره حجاب و بی‌حجابی، نقش و شیوه عمل سلبریتی‌ها و پیامد فعالیت‌شان، بسیار پررنگ‌تر از گذشته مورد توجه قرار گرفت.

به گزارش سینمای خانگی از ایرنا، رسانه‌ها از سده گذشته با تحولات فراگیر و روزافزون خود، نقش مهمی در تولید و دوام فرهنگ سلبریتی در جهان داشته‌اند؛ فرهنگی که به تدریج از کشورهای غربی به ویژه آمریکا شکل گرفت و کم کم جای خود را در دیگر کشورها از جمله ایران نیز باز کرد.

با افزایش مدت زمان حضور در شبکه‌های اجتماعی مجازی، صفحات و پست‌های افراد مشهور تبدیل به خوراک افراد برای گذران زمان می‌شود

سال‌هاست در جامعه ایرانی رسانه‌های تصویری برخی چهره‌های هنری و ورزشی را بدل به سلبریتی‌هایی با هواداران پرشمار کرده‌اند و به دنبال آن ظهور و گسترش شبکه‌های اجتماعی مجازی به فضای عمومی، موجب ایجاد فضای رسانه‌ای غیررسمی و افزایش قدرت مخاطبان شده و فرصت قابل توجهی برای رشد فرهنگ سلبریتی ایجاد کرده است.

در این زمینه، اینستاگرام نقش قابل توجهی داشته است. در اینستاگرام سلبریتی‌ها خودشان را به دیگران معرفی و با مخاطبان و دنبال‌کنندگانشان ارتباط مستقیمی برقرار می‌کنند. همچنین آن‌ها تصاویر و مطالب خود را منتشر و درخصوص مسائل مختلف اظهارنظر می‌کنند.

اهمیت سلبریتی‌ها تنها از این روی نیست که نزد تعداد زیادی از مردم شناخته‌شده‌اند، بلکه از آن جهت دارای اهمیت هستند که اقدامات سلبریتی‌ها پیامدهای عاطفی قابل توجهی بر تعدادی از مردم به جای می‌گذارد. بنابراین با توجه به راه یافتن شبکه‌های اجتماعی به زندگی روزمره مردم و تاثیرات قابل توجه آن‌ها، مطالعه و شناخت چیستی و ابعاد پدیده هواداری مجازی ضروری به نظر می‌رسد.

همین ضرورت سبب شده مطالعات مختلفی پیرامون فرهنگ سلبریتی صورت بگیرد که از جمله آن‌ها مطالعه حسن اسدزاده شهیر و همکارانش با عنوان «تبیین فرهنگ هواداری مجازی در شبکه اجتماعی اینستاگرام» است. این محققان با بهره‌گیری از روش کیفی از طریق استخراج مقولاتی سعی کرده‌اند به دلایل و زمینه‌های تاثیرگذار بر هواداری مجازی از چهره‌های مشهور در شبکه اجتماعی اینستاگرام بپردازند که در ادامه بخش‌هایی از آن را می‌خوانید:

فعالیت سلبریتی‌ها در فضاهای مجازی هم عامل و هم معلول مصرفی‌شدن جامعه است

سلبریتی کیست و طرفدارانش چه کسانی هستند؟

از نظر لغوی، سلبریتی یعنی شخصی که در رشته یا فعالیت خود برتر بوده و به عنوان سخنگو در تبلیغات شناخته شده و برای ترویج محصول/خدمت استفاده می‌شود. سلبریتی در واقع فردی است که عملکردی شناخته شده در انظار عمومی دارد؛ علاقه مخاطبان و رسانه‌ها را به خود جلب کرده‌است و می‌تواند شامل افرادی همچون موسیقی‌دانان، ورزشکاران، روزنامه‌نگاران، بازیگران، سیاستمداران، مذهبیون، نویسندگان و افراد مشهور در شبکه‌های اجتماعی مجازی باشد. بنابراین سلبریتی می‌تواند هر کسی در هر جایگاه و حوزه‌ای باشد به شرط آنکه از سوی رسانه‌های جمعی به شکل متمایزی بازنمایی شود.

یکی از مهمترین مشخصه‌های فرهنگ سلبریتی مخاطبان یا هواداران هستند. واژه fan به معنای مشوق و مختصرشده کلمه Fanatic یعنی متعصب است. هواداران به طور جدی از کردارهای سلبریتی‌ها به عنوان فعالیت‌های معنادار و با اهمیت دفاع می‌کنند. اما باید این را نیز لحاظ کرد که هواداران فرهنگ رسانه‌ای با هواداران افراد مشهور در اشکال سنتی شهرت متفاوت هستند. در فرهنگ سلبریتی، عواطف دو سویه عموما بدون تعاملات فیزیکی ایجاد می‌شوند. به عبارتی شکل عمومی تعامل بین هوادار و سلبریتی در قالب مصرف‌کننده‌ای شکل می‌گیرد که تصاویر واسطه‌گری شده را جذب می‌کند.

علت‌های تمایل به فرهنگ هواداری در فضای مجازی

سلبریتی‌گری به عنوان نمای فرهنگی جامعه مدرن مورد توجه و تحسین قرار گرفته و به جهت‌دهی ارزش‌های فرهنگی می‌پردازد. همین مساله موجب می‌شود که اشتیاق نسل جدید به خودبیانگری و مورد تحسین و توجه قرار گرفتن به شدت افزایش یابداکنون فضای مجازی و شبکه‌های اجتماعی به عرصه جولان سلبریتی‌ها و امواج هواداری آنان تبدیل شده است. برخی دلایل این وضعیت عبارتند از؛

دیجیتالی شدن زندگی جوانان

در سبک زندگی دیجیتال، شبکه‌های اجتماعی موبایل محور، منبع همه چیز شده‌اند. همچنین این سبک زندگی موجب افزایش دسترسی‌ها و کاهش محدودیت‌های کاربران شده، زمان و مکان را برای آن‌ها منعطف ساخته و با استفاده از قدرت ارتباطات، اطلاعات و قابلیت‌های شبکه‌های اجتماعی، آن‌ها را توانمندتر و قدرتمندتر کرده‌است.

به علاوه این شبکه‌ها با تبدیل شدن به وسیله‌ای برای گذران اوقات فراغت موجبات اتلاف وقت و کاهش تمرکز نیز شده‌اند. در واقع، سبک زندگی دیجیتال موجبات درگیری شدید افراد با شبکه‌های اجتماعی مجازی شده و آن‌ها اوقات خود را در این فضای مجازی سپری می‌کنند. این در حالی است که با افزایش مدت زمان حضور در شبکه‌های اجتماعی مجازی، صفحات و پست‌های افراد مشهور تبدیل به خوراک افراد برای گذران زمان می‌شود.

مصرفی شدن جامعه

برخی مصرفی‌شدن جامعه را از شرایط علّی تاثیرگذار بر گرایش هواداران به دنبال کردن سلبریتی‌ها دانسته‌اند. آن‌ها معتقدند فعالیت سلبریتی‌ها در فضاهای مجازی هم عامل و هم معلول مصرفی‌شدن جامعه است. به عبارتی مصرف متظاهرانه مصرفی است که برای تحت تأثیر قرار دادن دیگران از طریق به دست آوردن و نمایش چیزهای گران قیمت تعریف می‌شود.

سلبریتیزه‌شدن جامعه

سلبریتیزه شدن جامعه فرایندی است که در آن سلبریتی جایگاهی فراتر از صرف جلب توجه و مصرف پیدا کرده و خود را به عنوان یک «گروه منزلتی» در جامعه مطرح می‌کند. این گروه جدید به عنوان نمای فرهنگی جامعه مدرن مورد توجه و تحسین قرار گرفته و به جهت‌دهی ارزش‌های فرهنگی می‌پردازد.

همین مساله موجب می‌شود که اشتیاق نسل جدید به خودبیانگری و مورد تحسین و توجه قرار گرفتن افزایش یابد و جایگاه شهرت به عنوان یک ارزش غایی و مستقل برجسته‌تر از هر زمان دیگری در تاریخ اجتماعی حیات انسان شود.

از سویی سانسور در برنامه‌های رسانه‌های داخلی و عدم پوشش برخی از واقعیت‌ها و وارونه نشان دادن آن‌ها در رسانه ملی و از سوی دیگر، کوتاهی برخی از نهادهای دولتی و حاکمیتی در انجام وظایف خود، باعث شده عموم افراد دنبال جایگزینی برای این نهادها و رسانه‌ها باشند

نقش آفرینی رسانه‌های عصر اول

یکی از عوامل موثر بر تمایل به هواداری از سلبریتی‌ها در فضای اینستاگرام تاثیر رسانه‌های عصر اول همچون رادیو و تلویزیون است. در واقع، بسیاری از افراد مشهوری که به عنوان سلبریتی در اینستاگرام شناخته می‌شوند، اولین بار در برنامه‌های رسانه داخلی چهره شده‌اند و امروزه با حضور در اینستاگرام بر میزان محبوبیت و شهرتشان افزوده شده است.

فرسایش اعتماد نهادی

فرسایش یا کاهش اعتماد نهادی که متشکل از بی‌اعتمادی افراد به عملکرد برخی از مسئولان و سوءکارکردهای رسانه‌های داخلی است نیز از جمله عواملی است که منجر به فرهنگ هواداری مجازی از سلبریتی‌ها شده است. در واقع، از سویی سانسور در برنامه‌های رسانه‌های داخلی و عدم پوشش برخی از واقعیت‌ها و وارونه نشان دادن آن‌ها در رسانه ملی و از سوی دیگر، کوتاهی برخی از نهادهای دولتی و حاکمیتی در انجام وظایف خود، باعث شده عموم افراد دنبال جایگزینی برای این نهادها و رسانه‌ها باشند. این در حالی است که سلبریتی‌ها با استفاده از قابلیت‌های اینستاگرام نظیر سرعت انتشار اطلاعات و اخبار توانسته‌اند نقش ارزنده‌ای در افزایش فرهنگ هواداری مجازی داشته باشند.

شرایط زمینه‌ای تاثیرگذار بر شکل‌گیری فرهنگ هواخواهی مجازی

دلایلی که از آن یاد شد بر بستر زمینه‌هایی نقش‌آفرینی می‌کنند که به آن‌ها اشاره‌ای گذرا می‌شود؛

تغییر در الگوهای اوقات فراغت

یکی از شرایط زمینه‌ای تاثیرگذار بر شکل‌گیری فرهنگ هواخواهی مجازی، تغییر در الگوهای اوقات فراغت جوانان است. امروزه از کارکردهای مهم شبکه‌های اجتماعی پرکردن اوقات فراغت انسان‌ها است. در واقع، در عصر حاضر رشد و گسترش فناوری‌های نوین اطلاعاتی ارتباطی، بر الگوپذیری جوانان برای انتخاب سرگرمی و تفریح تاثیر گذاشته است. این تحولات تکنولوژیک گذران اوقات فراغت آن‌ها را نیز تحت تاثیر قرار داده است. بطوریکه اوقات فراغت بیش از پیش رسآن‌های شده و افراد به ویژه جوانان و نوجوانان اوقات فراغت خود را با گوشی‌های هوشمند و شبکه‌های اجتماعی مجازی سپری می‌کنند.

سرعت رسیدن به شهرت به شیوه سلبریتی‌ها به مدد شبکه‌های اجتماعی بسیار بالاتر از اشکال سنتی رسیدن به شهرت است. همچنین فرهنگ سلبریتی توهم سریع رسیدن به موفقیت و کسب پول را به افراد یاد می‌دهد

استحاله شهرت

در گذشته شهرت افراد به سه شیوه انتسابی، اکتسابی و اعطایی به دست می‌آمد. اما شهرت سلبریتی‌ها از نوع دیگری است و ویژگی‌های خاص خود را از طریق واسطه‌های فرهنگی همچون رسانه‌های ارتباط جمعی، شبکه‌های اجتماعی مجازی، سینما و …. به دست می‌آورند.

همچنین شهرت سلبریتی‌ها وابسته به تصدیق یا بازشناسی هواداران یا کاربران است و سلبریتی‌ها تا زمانی معروف هستند که هواداران به آن‌ها علاقه داشته باشند. علاوه بر این، سرعت رسیدن به شهرت به شیوه سلبریتی‌ها به مدد شبکه‌های اجتماعی بسیار بالاتر از اشکال سنتی رسیدن به شهرت است. افزون بر این، شهرت متکثر شده و فقط محدود به برخی از خاندان‌های سلطنتی و برخی از افراد در اجتماع محلی نیست. در واقع، امروزه فقط سوپراستارهای سینما سلبریتی نیستند، بلکه یک سیاستمدار، استاد دانشگاه و یا فردی که زندگی معمولی دارد، مثل یک جهانگرد نیز می‌تواند به سلبریتی تبدیل شود.

وجود نابرابری در جامعه

در جوامعی که در آن‌ها نابرابری‌های اجتماعی، اقتصادی و سیاسی زیاد است، راه‌های دستیابی به موفقیت‌های مادی و اجتماعی دشوار و محدود هستند. این در حالی است که فرهنگ سلبریتی توهم سریع رسیدن به موفقیت و کسب پول را به افراد یاد می‌دهد. در واقع، در این نوع جوامع، سلبریتی‌ها همچون یک ایدئولوژی توهم‌زا عمل می‌کنند، به نحوی که به این افراد تلقین می‌کنند که تحرک عمودی در جامعه امکانپذیر است و نمونه بارز آن سلبریتی‌ها هستند که خیلی سریع به موفقیت، درآمد، منزلت و پرستیژ دست پیدا کرده‌اند.

رواج مدرنیزاسیون و یا نوسازی

مدرنیزاسیون یکی از عوامل زمینه‌ای مهم در ظهور فرهنگ هواخواهی مجازی است. این مقوله متشکل از فردگرایی، رشد نگرش‌های لیبرالیستی، عرفی شدن باورهای دینی و بازاندیشی است. فردگرایی و سلبریتی در قلب فرهنگ غرب قرار دارند و بنیان‌های ایدئولوزیک آن را تشکیل می‌دهند. با رشد افراط‌گونه فردگرایی، تمام پیوندهای اجتماعی در جامعه، از هم گسیخته و افراد مستعد پذیرش اسطوره‌های جدید (سلبریتی) می‌شوند. از منظر نگرش لیبرالیستی نیز، رواج فرهنگ هواخواهی مجازی از سلبریتی‌ها به منطق بازار و تولید رسانه بازمی‌گردد و فضای دموکراتیک معاصر اجازه می‌دهد تا هر فردی، رسانه و مخاطبان خود را داشته و بتواند شعارها، سبک زندگی و سلیقه خود را به مخاطبان عرضه کند.

یکی از مهمترین عوامل شکل‌گیری فرهنگ هواخواهی مجازی از سلبریتی‌ها، تضعیف باورها و ارزش‌های مذهبی و دینی در جامعه است

همچنین یکی از مهمترین عوامل شکل‌گیری فرهنگ هواخواهی مجازی از سلبریتی‌ها، تضعیف باورها و ارزش‌های مذهبی و دینی در جامعه است. از یک منظر تاریخی-جامعه‌شناسانه افول جامعه درباری در قرن‌های هفدهم و هجدهم منجر به تفویض سرمایه فرهنگی به زنان و مردان خودساخته شد و به میزانی که جامعه توسعه یافت، سلبریتی‌ها خلا ایجاد شده در نتیجه افول باور عامه به حق الهی پادشاهان و مرگ خدا را پر کردند. به زعم او در عصر جدید،سلبریتی‌ها به عنوان نمادهای جدید «شناخت و تعلق»، جایگزین نظام‌های سلطنتی شده‌اند و با افول ایمان به خدا به جاودانگی دست یافته‌اند.

راه‌های کنترل فعالیت سلبریتی‌ها در شبکه‌های اجتماعی

برای کنترل حدود فعالیت سلبریتی‌ها پیشنهاد می‌شود برنامه‌سازان تلویزیونی و رادیویی استفاده بیشتری از نخبه‌های فرهنگی، روشنفکران و فعالان عرصه مدنی در برنامه‌هایشان داشته باشند.

همچنین با توجه به اینکه سلبریتی‌ها در مورد همه چیز نظر می‌دهند،و از این طریق هواداران خود را تحت تاثیر قرار می‌دهند، لازم است که برنامه‌سازان رسانه ملی، تلاش بیشتری برای افزایش سواد رسانه‌ای و تفکر انتقادی مخاطبان در مواجهه با سلبریتی‌ها داشته باشند. در واقع، ارتقای دانش تشخیص جایگاه، حوزه فعالیت و میزان اعتماد یا بی‌اعتمادی به سلبریتی‌ها و اینکه در مواجهه با آن‌ها چه حد و حدودی از تاثیرپذیری را باید رعایت نمود یا یک سلبریتی در چه حوزه‌هایی می‌تواند اظهارنظر تخصصی کند، از جمله وظایف رسانه ملی در ارتباط با مخاطبان است.

منبع:

حسن اسدزاده شهیر و دیگران، «تبیین فرهنگ هواداری مجازی در شبکه اجتماعی اینستاگرام: دلایل و زمینه‌ها»، فصلنامه مطالعات میان رشته‌ای ارتباطات و رسانه، دوره چهارم، شماره سوم