برگزیدگان بخشهای مسابقه «سینمای جهان» و «سینمای کُردی» دهمین دوره جشنواره بینالمللی فیلم «دهوک» معرفی شدند و سینماگران ایرانی توانستند 2 جایزه و 2 تقدیر ویژه این رویداد سینمایی را از دریافت کنند.
به گزارش پایگاه خبری سینمای خانگی؛ مراسم اختتامییه دهمین دوره جشنواره بینالمللی فیلم «دهوک» Duhok با یاد «یولماز گونای» کارگردان سرشناس برنده جایزه نخل طلای جشنواره بینالمللی فيلم «کن» فرانسه (1982) و با حضور دکتر «علی ته‌ته‌ر» استاندار دهوک، «امیرعلی محمدطاهر» رئیس جشنواره بینالمللی فیلم «دهوک»، «شوکت امین کورکی» مدیر هنری این جشنواره، اعضای هیئت داوران بخش رقابتی «سینمای جهان» و بخش رقابتی «سینمای کُردی»، سینماگران حاضر در این رویداد سینمایی و علاقمندان به هنر سینما، در ساعت 17 بعدازظهر روز شنبه 25 آذر ماه جاری (16 دسامبر 2022) در سالن «کنگره» دانشگاه دهوک در شهر دهوک در اقليم کردستان عراق برگزار شد و برگزیدگان بخشهای مختلف اعلام شدند و تندیس زرین «برگ مو» و تندیس نقره‌ای «برگ مو» جشنواره، لوح تقدیر و جوایز نقدی به آنان اهدا شد.
اجرای «نظام‌الدین آریچ»خواننده سرشناس کُرد
در ابتدای این مراسم، «نظام‌الدین آریچ» Nizamettin Ariç آهنگساز و خواننده سرشناس کُرد مقیم آلمان، به همراه گروه موسیقی دهوک؛ چندین قطعه موسیقی کُردی اجرا کردند و در ادامه، جوایز بخشهای مختلف مسابقه اهدا شد.
از طرف اعضای هیئت داوران بخش رقابتی «سینمای جهان» این جشنواره، تندیس، لوح تقدیر و جایزه 10 هزار دلاری «یولماز گونای» به بهترین فیلم سینمایی، جایزه 5 هزار دلار برای بهترین کارگردانی فیلم سینمایی، جایزه 5 هزار دلاری برای بهترین فیلم کوتاه بین‌الملل، جایزه 5 هزار دلاری برای استعداد جدید، جایزه 1500 دلاری ویژه اعضای هیئت داوران به بهترین فیلم کوتاه و جایزه 5 هزار دلاری انستیتوی «گوته» آلمانی به بهترین فیلم مستند بین‌الملل، اهدا شد.
بخش مسابقه «سینمای جهان»:
اعضای هیئت داوران فیلم‌های بلند سینمایی بخش «سینمای جهان» دهمین دوره جشنواره بینالمللی فیلم «دهوک» که عبارت بودند از؛ «امین آلپر» Emin Alper به عنوان رئیس هیئت داوران، کارگردان و فیلمنامه‌نویس از کشور ترکیه و خانم «مهسا محب‌علی» نویسنده و فیلمنامه‌نویس از ایران، «نیرمال دهل» Nirmal Dhal بازیگر از هندوستان، «آرتور زبورسکی» Artur Zaborski روزنامه‌نگار سینمایی از کشور لهستان، و خانم «شبنم زریاب» Chabname Zariab فیلمنامه‌نویس و کارگردان افغانستانی مقیم کشور فرانسه، آرای خود را بدین گونه اعلام کردند:
ـ جایزه «یولماز گونای» Yılmaz Güneyبه فیلم سینمایی«بین انقلاب» Between Revolutions به کارگردانی «ولاد پتری» Vlad Petriاز کشور رومانی اهدا شد.
ـ جایزه استعداد جدید این دوره از جشنواره به خانم «ملنا آبویان» Milena Aboyan برای کارگردانی فیلم سینمایی «الهه» Elaha به کارگردانی از کشور آلمان تعلق گرفت.
ـ تقدیر ویژه هیئت داوران به فیلم سینمایی «بی‌پایان» No end به کارگردانی «نادر ساعی‌ور» محصول مشترک کشورهای ایران، ترکیه و آلمان اهدا شد.
بخش رقابتی «سینمای کُردی»:
اعضای هیئت داوران بخش رقابتی «سینمای کُردی» این دوره از جشنواره، که عبارت بودند از؛ «کامیلا لایمل» Camille Laemel به عنوان رئیس هیئت داوران و تهیه‌کننده از کشور فرانسه، «مریم بوبانی» بازیگر از ایران، «محمود ابوعباس« از کشور عراق، «نظام‌الدین آریچ» Nizamettin Ariç آهنگساز و خواننده سرشناس کُرد مقیم کشور آلمان و «السا راسباخ» Elsa Rassbachتهیه‌کننده از کشور آمریکا آرای خود را بدین شرح اعلام کردند:
ـ جایزه بهترین فیلم این بخش به فیلم سینمایی «آلیهوپا: داستان دالکرد» Allihopa: The Dalkurd Story به کارگردانی «کُردو دوسکی» Kordo Doski محصول مشترک کشورهای آمریکا، کانادا، سوئد و اقلیم کردستان تعلق گرفت.
ـ جایزه بهترین کارگردانی جشنواره به فیلم سینمایی «الیفِ مادر» MOTHER ELIF به کارگردانی «کاظم اوز» Kazim Öz و «سمیر اصلان یارک» Semir Aslanyürek از کردستان ترکیه، اهدا شد.
ـ جایزه بهترین فیلمنامه به خانم «عایشه پولات» Ayşe Polatبرای نگارش فیلمنامه «نقطه تاریک» In The Blind Spot به کارگردانی از کشور آلمان تقدیم شد.
ـ «احمد محمد» برای بازی در فیلم سینمایی «مسی بغداد» Baghdad Messi محصول مشترک بلژیک، هلند و اقلیم کردستان جایزه بهترین بازیگر مرد را از کشور عراق از آن خود کرد.
ـ خانم «پروین رجبی» از ایران، برای بازی در فیلم سینمایی «شادی گذرا» Transient Happinessجایزه بهترین بازیگر زن این جشنواره را تصاحب کرد.
ـ تقدیر ویژه هیئت داوران به خانم «شیما ملایی» برای بازی در فیلم سینمایی «بیان» BEYANاز ایران اهدا شد.
بخش رقابتی «فیلم‌های کوتاه»:
اعضای هیئت داوران بخش رقابتی «فیلم‌های کوتاه» نهمین جشنواره بینالمللی فيلم «دهوک» که عبارت بودند از؛ «کارمن گری» Carmen Gray به عنوان رئیس هیئت داوران و روزنامه‌نگار از نیوزلند، «کامران بیتاسی» Kamiran Betasi کارگردان از اقلیم کردستان و خانم «سهیلا شونک» Süheyla Schwenk کارگردان از آلمان، آرای خود را بدین گونه اهدا کردند:
ـ جایزه بهترین فیلم بخش بین‌الملل به فیلم کوتاه «بازی جوانمردانه» Fair play به کارگردانی «زوئل اشباخر» Zoel Aeschbacherمحصول مشترک کشورهای سوئیس و فرانسه تعلق گفت.
ـ جایزه بهترین فیلم کُردی به فیلم کوتاه چیزهایی ناشناخته» Things Unheard of به کارگردانی «رمضان قلیچ» Ramazan Kılıç از ترکیه اهدا شد.
ـ تقدیر ویژه هیئت داوران به خانم «ژینو هادی حسن» برای کارگردانی فیلم کوتاه «مثلث» TRIANGLE از اقلیم کردستان اهدا شد.
بخش «رقابتی مستند»:
اعضای هیئت داوران بخش «رقابتی مستند» این دوره از جشنواره بینالمللی فيلم «دهوک»، که عبارت بودند از؛ «رودنی چارلز» Rodney Charles به عنوان رئیس هیئت داوران، بازیگر و تهیه‌کننده از انگلستان، خانم «آنایس بولِک» Anaïs Boelicke مدیر هنری از آلمان و «ریکش شهباز» Rekesh Shahbaz بازیگر و کارگردان از اقلیم کردستان، آرای خود را بدین شرح اعلام کردند:
ـ جایزه بهترین مستند بین‌الملل این دوره از جشنواره به فیلم مستند بلند «آسمان مال من است» The sky is mine به کارگردانی «ایوب ناصری» از کشور ایتالیا اهدا شد.
ـ فیلم مستند بلند «زیبایی پنهان عراق» Iraq’s Invisible Beautyبه کارگردانی مشترک «سهیم عمر خلیفه» و «یورگن بودتس»Jurgen Buedts محصول مشترک بلژیک، فرانسه و اقلیم کردستان، جایزه بهترین مستند کُردی را گرفت.
ـ تقدیر ویژه هیئت داوران، به فیلم مستند «ارن» Eren به کارگردانی «ماریا بیندر» Maria Binder از کشور ترکیه اهدا شد.
جایزه فیپرشی:
اعضای هیئت داوران فدراسیون بینالمللی منتقدان فیلم «فیپرشی» FIPRESCIکه عبارت بودند از؛ «کاترینا دوکهورن» Katharina Dockhorn از کشور آلمان، «آینا راندریاناتوندرو» Aina Randrianatoandro از کشور ماداگاسکار و «سعید تاراکچی اوغلو» Sait Tarakcioglu از کردستان ترکیه، این جایزه را به فیلم سینمایی «نقطه تاریک» In The Blind Spot به کارگردانی «عایشه پولات» Ayşe Polatاز کشور آلمان، اهدا کردند.
به همه سینماگرانی که امشب جایزه گرفتند تبریک می‌گویم
در بخش پایانی مراسم اختتامییه دهمین دوره جشنواره بینالمللی فیلم «دهوک»، «امیرعلی محمدطاهر» مدیر این رویداد سینمایی خاورمیانه گفت: کارهای جشنواره، نتیجه یکسال کار مداوم همکار بنده در دبیرخانه جشنواره است؛ از تلاش، پشتکار و زحمات آنها تشکر و قدردانی میکنم. به همه سینماگرانی که امشب جایزه گرفتند؛ تبریک می‌گویم. از حکومت اقلیم کردستان، استانداری دهوک، رسانه‌های گروهی، دانشگاه دهوک و همچنین اسپانسرهای جشنواره تشکر میکنم که با حمایت دلسوزانه خود، ما را در برگزاری این جشنواره یاری دادند.
دهمین دوره جشنواره بینالمللی فیلم «دهوک» Duhok با یاد «یولماز گونای» Yılmaz Güneyکارگردان سرشناس کُرد برنده جایزه نخل طلای جشنواره بینالمللی فيلم «کن» فرانسه (1982) به ریاست «امیرعلی محمدطاهر» مدیر جشنواره بینالمللی فیلم «دهوک» و با مدیر هنری «شوکت امین کورکی» کارگردان سرشناس کُرد، با شعار «زبان کُردی» و با نمایش 116 اثر از کارگردانان 34 کشور جهان، در قالب فیلم‌های بلند سینمایی، کوتاه و مستند در بخشهای رقابتی و غیررقابتی و با حمایت حکومت اقلیم کردستان، از روزهای 18 تا 25 آذر ماه جاری (9 تا 16 دسامبر 2023) در سالن «کنگره» دانشگاه دهوک و مجموعه سینمایی «دهوک مول» در شهر دهوک در اقليم کردستان عراق برگزار شد.
خانه ۲۰۰ ساله امینی های قزوین به غیر از نوع معماری و ارزشی تاریخی خود، طی ۲ دهه گذشته مکانی برای فیلمبرداری و ساخت فیلم و سریال های مختلف و شاخص بوده، از ” ناصرالدین شاه آتور سینما” گرفته تا ساخت سریال”جیران” ، این خانه همچنین محلی برای آمد و شد شخصیت و بزرگان کشورهای مختلف تا بزرگترین فیلمسازان و هنرمندان کشور نیز بوده است.
به گزارش سینمای خانگی از ایرنا، خانه (یا حسینیه) امینی های قزوین را بیشتر با تالارهای بزرگ و اُرُسی های بلند با شیشه های رنگارنگش می شناسند، ظهرها که نور از پشت این ارسی ها روی فرش های آن می تابد و رنگ های شیشه و فرش در هم می پیچد، زیباییش خیره کننده می شود.
سقف های گره چینی و دیوارهای گچ کاری و آیینه کاری شده این خانه یا همان حسینیه در نظر بسیاری از صاحبان فن در زمره یکی از زیباترین عمارت های ایران قرار داده است، حتی هنوز هم مراسم عزاداری در ماه های محرم، صفر و رمضان بعد از گذشت ۲۰۰ سال در این خانه برگزار می شود و این خاندان سفره داران بزرگی برای عزاداران شهر نیز محسوب می شوند.
عمارت امینی ها جدا از ریشه های فرهنگ، سنت، مذهب و معماری که با خود دارد، در هنر هفتم نیز نقش خاص و بسزایی داشته و طی ۲ دهه گذشته بستری مناسب برای ساخت و تولید آثار بزرگ تاریخی سینما و تلویزیون کشورمان نیز به شمار رفته است.
امینی ها، خاندان از تبار قزوین
آن گونه که مهدی نورمحمدی روایت می کند، خاندان امینی ها حدود ۲۰۰ سال پیش و در زمان جنگ های ایران و روس و همزمان با دوران پادشاهی فتحعلی شاه قاجار از تبریز به قزوین مهاجرت کرده و در این شهر ساکن می شوند.
این تاریخ‌پژوه، سردودمان این خانواده را حاج عبداله امینی تبریزی می نامد و معتقد است: این خانواده با مهاجرت به قزوین، خاندان بزرگ و ریشه داری را تشکیل دادند و منشا خدمات ارزنده ای در این شهر شدند، از جمله خدمات این خاندان می توان به ساخت بناهایی مثل کاروانسرا، آب انبار و گرمابه جهت استفاده عموم مردم اشاره کرد.
به گفته وی، امینی ها که جزو خانواده های اعیان قزوین نیز محسوب می شدند با سرمایه کلان خود به قزوین آمدند و در این شهر به تجارت پرداختند، براساس اسناد تاریخی که از میرزاحسین خیاط باقیمانده، این خاندان در جریان دوره مشروطیت نیز نقش مهمی داشتند، حاج محمدعلی امینی، رییس انجمن ولایتی بود و وکیل التجار امینی در نهادهایی که پس از مشروطه تاسیس شد، فعالیت داشت.
خانه یا حسینیه؟
نورمحمدی، ساخت این عمارت را توسط حاج محمدرضا امینی و در دهه اول دوره سلطنت ناصرالدین شاه می داند و معتقد است: این خانه در ابتدا به صورت ۱۶ عمارت تو در تو و پیوسته به هم ساخته شد و مطابق اسناد تاریخی، برای ساخت این ۱۶ عمارت نیز حدود ۴۸ هزار تومان آن زمان هزینه شد که این رقم زیادی محسوب می شد.
این قزوین پژوه با اشاره به کتاب “سفرنامه ناصرالدین شاه” که در آن شاه در سفرش به قزوین از خاندان امینی ها و بناهای متعلق به آنان نام برده، از روایاتی می گوید که اشاره به تغییر کاربری این عمارت به حسینیه دارد و توضیح می دهد: داستانی هست که بر مبنای آن ناصرالدین شاه در سفرش به قزوین، از این عمارت خوشش می آید و چند دفعه هم می گوید “چه خانه خوبی داری حاج محمد رحیم”.
در آن زمان هم رسم بر این بود وقتی شاه از چیزی خوشش می آمد بایستی آن را به شاه پیشکش می کردند، اما مالک این خانه حرفی می زند که شاه از سخن خود صرف نظر می کند، او می گوید: “قربان این خانه صاحب دارد و صاحبش اباعبداله الحسین (ع) است” و منظورش هم این بوده که این خانه وقف حسینیه است.
نورمحمدی ادامه می دهد: از آن تاریخ به بعد لقب “حسینیه” به این عمارت مسکونی داده شد و هنوز هم در این خانه مراسم عزاداری برگزار می شود.
اهالی قزوین شاهدند که جمعیتی در حدود چند هزار نفر سالانه در مراسم عزاداری، در همین تالارهای بزرگ حضور دارند و ۲۰۰ سال است که خاندان امینی سفره داران این مراسم هستند.
منزلی برای ملک زاده خاتون
جدا از آنکه این عمارت ۲۰۰ ساله، یک بنای تاریخی مهم به حساب می آید، حدود ۲ دهه است که محلی برای خلق آثار تاریخی سینما و سریال و فیلم های تلویزیونی نیز شده است.
ابوالفضل برزگر، یکی از علاقه مندان به سینما است که لیست بلندی از فیلم‌های ساخته شده در قزوین دارد، از او درباره آثاری می پرسیم که در خانه امینی ها فیلمبرداری شده که وی به اولین اثری که اشاره می کند، سریال “جیران” است.
اسماعیل عفیفه، تهیه کننده سریال جیران در گفت و گو با خبرنگار ایرنا این موضوع را تایید می کند و می گوید: ما برای فیلمبرداری بخش هایی از این سریال به قزوین سفر کردیم و این عمارت را به عنوان منزل خواهر شاه، یعنی “ملک زاده خانم” انتخاب کردیم که این نقش را در سریال غزل شاکری بازی کرد.
برزگر درباره حضورش در این خانه موقع فیلمبرداری سریال جیران توضیح داد: من موقع فیلمبرداری بخش هایی از این سریال در خانه امینی ها حضور داشتم، با آنکه قبلا هم به داخل خانه رفته بودم اما این بار وقتی وارد شدم همه چیز خیلی متفاوت بود. انگار وارد یک دوره تاریخی دیگر شده بودم.
وی این خانه را در زمان فیلمبرداری چنین توصیف کرد: قراول هایی روی پشت بام ها بودند و زنان و دختران با گریم و لباس های قاجاری در مجموعه رفت و آمد می کردند. دکورها یا حتی شمع هایی که موقع فیلمبرداری روشن می کردند کاملا فضا را تغییر داده بود و بیش از قبل با حس و حال این بنای تاریخی متناسب بود.
وی با اشاره به فضاسازی های صورت گرفته این سریال، اضافه کرد: روزی قرار بود سکانس شکنجه سیاوش در زیرزمین این مکان فیلمبرداری شود. زمانی که وارد شدم همه سرفه می کردند، کمی که گذشت فهمیدم برای روشن نگاه داشتن شعله های آتش در زیرزمین باید پارافین روی آن می ریختند و همین مساله باعث سرفه بازیگران شده بود.
برزگر به خوبی یاد دارد که سکانس شکنجه سیاوش آن قدر تکرار شد که او همه دیالوگ هایش را حفظ شده بود: هر بار کل سکانس برداشت می شد و در آخر به خاطر ایرادی مثل صدا یا انعکاس نور یا حس بازیگر و مسایلی از این دست، تمامی سکانس بایستی دوباره تکرار می شد و بین سکانس ها، همه با سرفه از زیرزمین بیرون می آمدند، نفس می گرفتند و دوباره به داخل زیرزمین بازمی گشتند.
برزگر ادامه داد: آخرین برداشت را که گرفتند، همه عوامل در حیاط عمارت مشغول استراحت شدند و شیر می خوردند، بعضی هم سیگار می کشیدند، وقتی همه مشغول گپ و صحبت بودند، حسن فتحی (کارگردان)، خودش خم می شد و ته سیگارها را از باغچه ها جمع می کرد.
برزگر از محبت عوامل این سریال نیز یاد کرد و گفت: یکی از روزهای فیلمبرداری شاهد بودم آقای فتحی از منشی صحنه خواست یک عروسک بخرد، وقتی منشی صحنه روز بعد عروسک را به او داد، فتحی آن را هدیه کرد به دختربچه کوچکی که با پدر و مادرش ساکن خانه ای کوچک در گوشه حیاط این عمارت بودند.
وی با اشاره به فیلم “چه کسی به سرهنگ شلیک کرد؟” به کارگردانی جواد اردکانی که در سال ۸۱ ساخته شده بود، پلان هایی از این فیلم در زیرزمین این عمارت فیلمبرداری شد، به خصوص که یک راه مخفی باریک این خانه که دو سر زیرزمین را به هم متصل می کند، که از آن مسیر در سکانس تعقیب و گریز استفاده می شود.
“رانده شدگان” مهربان بودند
این علاقه مند به سینما همچنین سکانس هایی از فیلم “رانده شده” را به خاطر دارد که در سال ۶۷ در حسینیه امینی های قزوین کار فیلمبرداری آن انجام شد.
برزگر، بازیگران این فیلم را به خوبی به خاطر دارد و در مورد “رضا رویگری” چنین می گوید: جوانی بسیار مهربان، شاد و باادب بود و ما شب ها دور هم جمع می شدیم، خوش و بش می کردیم و او نیز با همه بسیار خونگرم بود.
وی با بیان یک خاطره از ساخت این فیلم برایمان می گوید: یک شب در خانه یکی از دوستان، ناگهان رویگری زد زیر آواز، صاحبخانه نگران شد چون همسایه ای داشت که خیلی روی سر و صدا حساس بود، وسط آواز همسایه آمد و در زد و صاحب خانه هم با ترس و لرز رفت و در را باز کرد، همسایه گفته بود چه صدای خوبی از خانه شما می آید، می شود من هم بیایم داخل؟
حسن لطفی، فیلمنامه نویس و فیلم ساز قزوینی نیز از حضورش موقع فیلمبرداری این فیلم در خانه امینی ها خاطراتی دارد که برای ما چنین تعریف می کند: اولین فیلمی که خودم در پشت صحنه اش حضور داشتم، همین فیلم رانده شده، ساخته مرحوم جهانگیر جهانگیری بود که بازیگرانی مثل رضا رویگری، مرحوم جمشید مشایخی و مرجانه گلچین در آن هنرنمایی کردند.
وی از دیدار خود با بازیگرانی چون مرحوم مشایخی و مرجانه گلچین در آن روزها به خوبی یاد می کند.
لطفی که خود دستی هم بر قلم دارد، در زمان ساخت این فیلم گزارشی از آن در هفته نامه ولایت آن زمان (که اکنون روزنامه شده) نوشت و در این باره گفت: بنده در قسمتی از گزارشم حتی اعتراض کردم به اینکه موقع فیلمبرداری به سیاهی لشگرها غذای معمولی می دهند اما برای عوامل اصلی و بازیگران، غذای یک رستوران بهتر را تهیه می کنند.
این هنرمند با خنده ادامه می دهد: کارگردان فیلم از این گزارش خوشش نیامد و ناراحت شد، حتی گفت “اگر لطفی دوباره بیاید سر صحنه گردنش را می شکنم” و من هم دیگر سر صحنه فیلمبرداری آن فیلم نرفتم.
لطفی هم به خوبی یاد دارد که در این فیلم، از زیرزمین خانه امینی ها به عنوان زندان استفاده کرده بودند و اولین برخوردش با مرحوم مشایخی هم در همین زیرزمین بود.
وی این دیدار را چنین توصیف کرد: آن موقع من سن و سالی نداشتم و خیلی جوان بودم، اما مرحوم مشایخی طوری با من برخورد کرد که انگار سال هاست مرا می شناسد، انسان بسیار مطلعی بود و ادبیات کهن را به خوبی می شناخت و در این باره با هم گپ و گفت هم کردیم.
لطفی ادامه داد: چه آن موقع که اولین برخوردمان بود و چه بعدها که مرحوم مشایخی در فیلم مستند بنده حضور پیدا کردند و حتی بعدها که به خانه اش رفتم، همیشه او را آدمی بسیار صبور، خونگرم و مردمی دیدم.
در نهایت امینی ها انتخاب شد
لطفی در ادامه از فیلمبردای فیلم “ناصرالدین شاه، آکتور سینما” در خانه امینی ها و حضور در پشت صحنه یکی از سکانس های مهم این فیلم یاد کرد و گفت: سکانسی بود که در آن مرحوم عزت الله انتظامی نقشش در فیلم گاو را بازسازی کرده بود، در این صحنه نقش عزت الله انتظامی ترکیبی از نقش ناصرالدین شاه و “مش حسن” در فیلم گاو بود که انتظامی بازی بسیار تاثیرگذاری کرد و سکانس ماندگاری و جاودانی از خود برجای گذاشت.
وی با اشاره به این که مرحوم انتظامی حتی قبل از فیلمبرداری خیلی در نقشش فرو می رفت، توضیح داد: اصلا نمی شد با او حرف زد، کارگردان هم نمی خواست حس بازیگرش به هم بخورد، بنابراین اجازه نمی داد غیر از عوامل فیلم، فرد دیگری سر صحنه باشد.
لطفی که در آن سال ها، مدیر انجمن سینمای جوان قزوین نیز بود، خوب به خاطر دارد که برای انتخاب لوکیشن همراه کارگردان مکان های مختلفی را در قزوین بازدید کردند اما در نهایت کارگردان خانه امینی ها را برای فیلمبرداری انتخاب کردند.
“جنگجوی پیروز” و “دزد دوچرخه” در خانه امینی ها
وی در ادامه از فیلم “جنگجوی پیروز”، اثر مجتبی راعی نام برد که اکبر عبدی، مرحوم فردوس کاویانی و فاطمه گودرزی نقش های اصلی آن را برعهده داشتند.
لطفی ادامه داد: هنگام ساخت این فیلم به همراه دوستم، مهدی وثوق نیا، که اکنون از اساتید عکاسی نیز به شمار می روند سر صحنه فیلمبرداری رفتیم، سکانسی از فیلم بود که مرحوم کاویانی و عبدی با هم چالش داشتند و بگو و مگو می کردند، وقتی دیدم وثوق نیا دیگر عکسی نمی گیرد، موضوع را پیگیر شدم، دیدم دلخور بود و می گفت که آقای عبدی گفته عکس نگیرد، بنده نیز در مطلبی که در خصوص فیلمبرداری این فیلم نوشته بودم، این موضوع را هم بازتاب دادم.
وی خاطرنشان کرد: سردبیر وقت خواستند تا با آقای عبدی یک مصاحبه اختصاصی در خصوص این فیلم داشته باشم، وقتی مرا به ایشان معرفی کردند، اصلا انتظار نداشتم که وی مطلبم را قبلا در خصوص اجازه ندادن به عکاسی آقای وثوق نیا خوانده باشد و به همین منظور با من مصاحبه نکردند، اما بعدها رضایت دادند و این مرتبه با آقای شفیع خانی، یکی دیگر از عکاسان شهر قزوین برای مصاحبه سراغ ایشان رفتیم.
این پیشکسوت فیلمسازی، در ادامه با اشاره به ساخت فیلم خود با عنوان “دزد دوچرخه”، گفت: در سال ۶۹ فیلمی به نام “دزد دوچرخه” را در خانه امینی های قزوین ساختم که محل فیلمبرداری یکی از اتاق ها و قسمتی از حیاط همین خانه بود، فیلم که یک کار دانشجویی بود و امکانات زیادی هم برای ساخت آن نداشتیم، مثلا برای ایجاد رعد و برق مجبور بودیم از دستگاه جوش استفاده کنیم و فیلم را با امکانات اولیه ساختیم. ولی همه اینها و آن خانه برایم بعدها پر از خاطره شد.
وی با اشاره به اینکه قزوین از دیرباز به عنوان یکی از شهرهای تاریخی کشور شناخته شده و آثار فاخر و تاریخی نیز نیز در آن وجود دارد، تصریح کرد: اماکنی نظیر خانه امینی ها، با توجه به نزدیکی قزوین به پایتخت کشور، می تواند به عنوان لوکیشن مناسبی برای ساخت بسیاری از فیلم های تاریخی باشد.
خانه امینی های قزوین از دیرباز محلی مناسب برای استفاده برخی از صحنه های فیلم هایی نظیر “بانوی عمارت”، “کفش های میرزا نوروز” و بسیاری از سریال های تلویزیونی و فیلم های مستند بوده و هنور هم بسیاری از کارگردان ها ترجیح می دهند برای لوکیشن فیلم های خود از آن استفاده کنند.
پژمان مظاهری‌پور کارگردان مستند «گیرشمن» از آثار راه‌یافته به جشنواره «سینماحقیقت» ضمن ارایه توضیحاتی درباره این مستند، از شرایط اقتصادی حاکم بر سینمای مستند انتقاد کرد.
به گزارش سینمای خانگی، پژمان مظاهری‌پور کارگردان مستند «گیرشمن» از آثار راه‌یافته به هفدهمین جشنواره بینالمللی «سینماحقیقت» در گفت‌وگو با مهر، درباره این مستند توضیح داد: «گیرشمن» سومین قسمت از سه‌گانه‌ای درباره تاریخ مطالعات باستان‌شناسی در شوش دانیال است که به کاوش‌های رومن گیرشمن باستان‌شناس فرانسوی می‌پردازد. او قبل از جنگ دوم جهانی و در زمان رضاشاه به همراه همسرش تانیا در سال ۱۳۱۱ وارد ایران میشود. ابتدا به نهاوند می‌رود، تپه گیان را کاوش می‌کند، سپس به تهران و بعد کاشان می‌رود، در کاشان تپه‌های سیلک را کاوش می‌کند و در ادامه به کاوش در بی شاپور می‌پردازد، در آنجا موزاییک‌های معروف ساسانی را پیدا می‌کند و آثار معماری مهمی به دست می‌آورد.
وی افزود: جنگ جهانی دوم که آغاز میشود گیرشمن در ایران می‌ماند، سپس به افغانستان می‌رود و بعد دهلی نو و پس از آن مصر. بعد از پایان جنگ دوم جهانی باز هم به بی شاپور بازمی‌گردد و متوجه میشود که بخش مهمی از آثار موزاییکی که پیدا کرده بود، از بین رفته است او در نهایت به شوش دانیال می‌رود و شروع به کاوش می‌کند. در شهر شاهی، ترانشه (فرورفتگی‌های مصنوعی) وسیعی باز می‌کند و شهر پانزدهم را پیدا می‌کند، پیدا شدن شهر پانزدهم در زمان خودش به‌عنوان واقعه‌ای مهم در باستان‌شناسی ایران تعریف میشود اما یافته‌ها و تئوری‌های او درباره شهر پانزدهم بعدها مورد انتقاد باستان‌شناسان قرار می‌گیرد.
این مستندساز ادامه داد: کاوش‌های او در هاله‌ای از ابهام قرار می‌گیرد و باستان‌شناسان انتقادهایی نسبت به عملکرد او داشته‌اند. مهم است که بدانیم گیرشمن اشیای زیادی را بدون اجازه دولت ایران از کشور خارج کرده است. هنگام کاوش در شوش است که کار کاوش در چغازنبیل را آغاز می‌کند، او زیگورات معروف چغازنبیل را از زیر خاک خارج کرد.
روایت سرگذشت آقای باستان‌شناس از نگاه همسرش
مظاهری‌پور درباره شیوه روایت‌گری خود در این مستند هم توضیح داد: مستند «گیرشمن» به مجموعه فعالیت‌های این باستان‌شناس از زبان همسرش می‌پردازد، کسی که او را در تمام طول مسیر همراهی می‌کند و ما در واقع در این مستند با راوی دوم شخص روبه‌رو هستیم. سعی کرده‌ایم که راوی ما قصه‌ای را تعریف کند؛ قصه‌ای که خاطرات خودش درباره ورود به ایران به همراه همسر باستان‌شناسش است. همسر گیرشمن باستان‌شناس نیست اما این موضوع را تجربه می‌کند پس با یک قصه طرف هستیم، نه یک نریشن به‌عنوان عقل کل مطلق و برای اینکه تنها به اطلاعات خشک باستان‌شناسی و تاریخی بسنده نکنیم، به وقایع تاریخی موازی با این قصه مثل به قدرت رسیدن نازی‌ها در آلمان و جنگ دوم جهانی، وقایع ۲۸ مرداد ۱۳۳۲، شهریور ۱۳۲۰ و … هم اشاره کرده‌ایم. ما در «گیرشمن» تاریخ را از سال ۱۹۳۲ شروع می‌کنیم و قصه‌مان تا سال ۱۹۶۸ ادامه می‌یابد یعنی زمانی که گیرشمن بازنشسته میشود و از ایران می‌رود.ما فیلم تاریخی داریم اما فیلم باستان‌شناسی نداریم. تفاوت باستان‌شناسی با تاریخ این است که تاریخ، گذشته را روایت می‌کند و باستان‌شناسی دروغ‌ها و واقعیت‌های تاریخ را هویدا می‌کند. درواقع باستان‌شناسی با واقعیت‌های خود به ما می‌گوید که تاریخ کجا دروغ می‌گوید و کجا صحت دارد
این مستندساز درباره حضور پررنگ باستان‌شناسان خارجی در ایران و فقدان باستان‌شناس معتبر ایرانی در زمینه پژوهش‌های تاریخی بیان کرد: بخشی از این مساله به حوزه باستان‌شناسی باز می‌گردد که برای مردم ناشناس است، بخشی دیگر به باستان‌شناسان مربوط است که باید باستان‌شناسی را معرفی کنند، بخشی دیگر به سینمای مستند برمی‌گردد که کمتر به موضوع باستان‌شناسی می‌پردازد. ما فیلم تاریخی داریم اما فیلم باستان‌شناسی نداریم. تفاوت باستان‌شناسی با تاریخ این است که تاریخ، گذشته را روایت می‌کند و باستان‌شناسی دروغ‌ها و واقعیت‌های تاریخ را هویدا می‌کند. درواقع باستان‌شناسی با واقعیت‌های خود به ما می‌گوید که تاریخ کجا دروغ می‌گوید و کجا صحت دارد.
وی افزود: باستان‌شناسی در ایران خیلی دیر شروع میشود. با آغاز دهه ۴۰، مرحوم عزت‌الله نگهبان آموزش باستان‌شناسی نوین را در دانشگاه تهران شروع می‌کند و ما شاهد حضور باستان‌شناسانی هستیم که در محوطه‌های بزرگ باستانی همراه با خارجی‌ها کاوش می‌کنند. باستان‌شناسان ایرانی آنقدر تجربه نداشتند که یک سایت باستانی را در اختیارشان قرار دهند، تازه در دهه ۴۰ و ۵۰ است که می‌بینیم باستان‌شناسانی مثل عزت‌الله نگهبان، میرعابدین کابلی، یوسف مجیدزاده، اسماعیل یغمایی و مرحوم حاکمی و دیگر باستان‌شناسان ایرانی وارد محوطه‌های باستانی می‌شوند و به کاوش می‌پردازند.
مظاهری‌پور تاکید کرد: باستان‌شناسان ایرانی همیشه در کنار خارجی‌ها کاوش می‌کرده‌اند که ایرادی هم نداشته چراکه هیأت‌های علمی مشترک همیشه در باستان‌شناسی چه در ایران و چه در جهان مرسوم بوده است. البته که در سال‌های گذشته باستان‌شناسی ایران به قدرت امروز نبوده و انتقال تجربه انجام می‌شده است. در سال‌های اخیر است که باستان‌شناسی ما از نظر علمی به قدرتی رسیده است که به شکل مستقل کاوش می‌کنند و البته کاوشگران خوبی هم داریم. در سال‌های اخیر هم که گروه‌های باستان‌شناسی خارجی به طرز مشهودی از باستان‌شناسی ایران حذف شده‌اند.
وی در توضیح اینکه چرا مستندهایی که به باستان‌شناسی می‌پردازند کمتر از مستندهای تاریخی است؟ گفت: ارتباط رسانه‌ها و سینمای مستند و به‌طور کلی سینمای ما با باستان‌شناسی ارتباط کامل و گسترده‌ای نیست و ما کمتر شاهد حضور باستان‌شناسان در فیلم‌های داستانی یا به طور کلی حوزه سینما هستیم. بعد از انقلاب، باستان‌گرایی به شکل ناملموس و غیرمستقیم با حکومت پیش از انقلاب ارتباط پیدا می‌کرد، چراکه حکومت پهلوی علاقه خاصی به باستان‌شناسی و باستان‌گرایی داشت. طبیعتاً برای حفظ امور باستانی کشور و برای اینکه این امر به یک امر ضدانقلابی تبدیل نشود، باستان‌شناسی در سکوت و سکون فرو می‌رود.
مغز میراث فرهنگی یک کشور، باستان‌شناسی است
این مستندساز تاکید کرد: البته دلایل مختلف دیگری هم وجود دارد مثلاً ما وارد جنگ با عراق می‌شویم و طبیعتاً مسائل کشور به سمت جنگ می‌رود. بحث بازسازی کشور، هزینه‌ها و … در اولویت‌های کشور قرار می‌گیرند و باستان‌شناسی در این اولویت وجود ندارد. به نظرم، الان، وقت پرداختن به باستان‌شناسی از جنبه‌های مختلف رسیده است. حفظ فرهنگ کشور، حفظ تاریخ و همچنین امور اقتصادی مثل گسترش گردشگری از جمله این جنبه‌هاست. مغز میراث فرهنگی یک کشور، باستان‌شناسی است یعنی این حوزه متریالی را برای گردشگری و سایر حوزه‌ها تولید می‌کند.
وی درباره تأثیر ضعف باستان‌شناسی در زمینه جذب گردشگر هم گفت: باستان‌شناسی یک اتاق فکر خیلی جدی است و از آن جایی که این اتاق فکر ارتباطش را با بدنه فرهنگی کشور ضعیف‌تر کرده است و ما این ارتباط را کمتر می‌بینیم در نتیجه به نظر می‌رسد که از امکاناتی که می‌توانیم برای رسیدن به یک جامعیت در امور فرهنگی داشته باشیم، دور شدیم. هر چقدر بیشتر بتوانیم به باستان‌شناسی به ویژه در ایران که شامل سایت‌های باستانی، محوطه‌های باستانی، اشیای باستانی، شهر، بافت‌های باستانی و … است، بها دهیم و آن را جدی بگیریم، می‌توانیم تولیدات علمی‌مان را در عرصه‌های مختلف گسترش دهیم و از باستان‌شناسی در عرصه‌های مختلف استفاده کنیم.
کارگردان «گیرشمن» درباره زمان صرف شده برای تولید این مستند توضیح داد: کارهای تحقیقاتی «گیرشمن» پیش از همه‌گیری ویروس کرونا یعنی در سال ۱۳۹۸ آغاز شد؛ از فرزانه ابراهیم‌زاده تشکر میکنم که کار پژوهش اثر را انجام داد و ما براساس پژوهش او، اطلاعات‌مان را تکمیل کردیم. همچنین پیش از سال ۱۳۹۸ مصاحبه‌هایی انجام داده بودیم، در ادامه در سال ۱۳۹۹ و ۱۴۰۰ آنها را کامل کردیم.
از آنجایی که باستان‌شناسی برای مردم به‌طور عامه مترادف با گنج‌یابی شده و ارتباط درستی بین باستان‌شناسی و جامعه شکل نگرفته است، فیلمسازان هم با ساخت اینگونه آثار آشنایی ندارند و شاید بهتر باشد بگویم کمتر آشنایی دارند
وی افزود: فیلمبرداری «گیرشمن» هم پاییز سال ۱۳۹۹ انجام شد، پس از آن وارد کار تدوین شدیم؛ فیلم‌های باستان‌شناسی تدوین طولانی‌ای دارند، البته این بخش از کار دیده نمیشود، پیدا کردن آرشیوها، تطبیق تصاویر، مطابقت وقایع با یکدیگر و مصاحبه‌هایی که باید تکمیل شوند، فیلم‌های باستان‌شناسی را به یک پازل تبدیل می‌کنند این مسائل باعث میشود تدوین فیلم سه یا چهار ماه یا حتی بیشتر به طول انجامد. در مستند «گیرشمن» یک فیلمنامه تحقیقاتی و یک فیلمنامه برای فیلمبرداری داشتیم که با آن فیلمبرداری را آغاز کردیم، یک فیلمنامه تدوین داشتیم که با آن تدوین‌مان را انجام دادیم و بعد از آن فیلمنامه نهایی که گفتار متن ماست و فیلم به پایان رسید.
این مستندساز درباره حضور کم‌رنگ مستندهای باستان‌شناسی در جشنواره‌های سینمایی عنوان کرد: از آنجایی که باستان‌شناسی برای مردم به‌طور عامه مترادف با گنج‌یابی شده و ارتباط درستی بین باستان‌شناسی و جامعه شکل نگرفته است، فیلمسازان هم با ساخت اینگونه آثار آشنایی ندارند و شاید بهتر باشد بگویم کمتر آشنایی دارند. از طرف دیگر باستان‌شناسان هم وارد فضای تازه‌ای می‌شوند؛ آنها شاید ندانند که با یک مستندساز چگونه برخورد کنند، شاید ندانند تفاوت یک فیلمساز مستند با خبرنگار چیست و چگونه باید با هر کدام از آنها ارتباط ایجاد کرد.
وی افزود: از طرف دیگر بحث بودجه و سرمایه‌گذاری‌ها وجود دارد. ما می‌دانیم که در حوزه محیط‌زیست سرمایه‌گذاری وسیعی وجود دارد یعنی مستند محیط زیست آنقدر جای خود را پیدا کرده است که سیاست‌گذاری سرمایه‌گذاران به آن سمت می‌رود و مردم هم از آن استقبال می‌کنند اما مردم و سیاست‌گذاران سینمایی با بحث بافت‌ها، بناها، مطالعات باستان‌شناسی، محوطه‌های باستانی چندان آشنا نیستند. به همین دلیل فکر میکنم برای ساخت مستندهای باستان‌شناسی باید سیاست‌گذاری داشت، فرهنگ‌سازی درباره باستان‌شناسی موجب میشود تا عواقب ناخوشایندی محوطه‌ها، اشیا و بناهای باستانی را تهدید نکند و بعدها موجب تأسف همه ما نشود. محوطه‌های باستانی کشور ما به دلیل فرهنگ اشتباه مردم در معرض تهدید جدی قرار دارند.
ورود فیلمسازان جدید به میدان «سینماحقیقت»
مظاهری‌پور درباره حضور مستند «گیرشمن» در جشنواره هفدهم «سینماحقیقت» هم گفت: امسال فیلمسازان جدیدی وارد جشنواره «سینماحقیقت» شده‌اند، این اتفاق مهمی است، این واقعه به ما می‌گوید که قطار سینمای مستند به حرکت خود در مسیرش ادامه می‌دهد، اتفاق خوبی است که فیلمسازهای ما تکرار نشوند البته با احترام به پیشکسوت‌ها و البته تنوع و تکثر در آثار وجود داشته باشد. اما از نظر اقتصادی به شدت نگران سینمای مستند هستم؛ سینمای مستند ما مرزهای ورشکستگی را درنوردیده و بسیاری از مستندسازان که شغل‌شان مستندسازی است، ورشکسته هستند یعنی درآمدشان از طریق مستندسازی، کفاف زندگی‌شان را نمی‌دهد.
وی افزود: این نکته مهمی‌ست که متولیان امر چه در تلویزیون و چه در وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی باید خیلی به آن دقت کنند که آتیه این مستندسازان مهم است و با سرنوشت سینمای این کشور گره خورده است، هم اینکه تولید آثار مستند دیگر با بودجه‌های موجود امکان‌پذیر نیست.
این کارگردان مستند در پایان تاکید کرد: این صحبت‌ها غر زدن نیست بلکه اتفاقی است که در عرصه اقتصاد سینمای ایران می‌افتد؛ ما از زمانی که قرارداد کاری را می‌بندیم، تا زمانی که می‌خواهیم تولید آن را شروع کنیم، اعتبار اختصاص یافته و پول دریافتی به یک دوم یا یک چهارم ارزش ریالی خود می‌رسد که این به معنای فاجعه است.
نخستین دوره جشنواره ملی فیلم کوتاه «فانوس» با معرفی برگزیدگان در دانشگاه دامغان به کار خود پایان داد.
به گزارش سینمای خانگی از دبیرخانهٔ نخستین دورهٔ جشنواره ملی فیلم کوتاه «فانوس»، مراسم اختتامیه اولین دورهٔ این جشنوارهٔ که شامل بخشهای فیلم داستانی مستند، تجربی و فیلمنامه در دانشگاه دامغان برگزار شد که برندگان جوایز به شرح زیر معرفی شدند:
جایزه بزرگ معلم: فیلم روز های خاکستری به کارگردانی احسان نورتقانی بهترین فیلم از نگاه تماشاگران: فیلم آنتروپی به کارگردانی بامداد آقاجانی و آرین نوابی بهترین مستند: فیلم روزهای خاکستری به کارگردانی احسان نورتقانی بهترین فیلم داستانی: فیلم آنتروپی به کارگردانی بامداد آقاجانی و آرین نوابی بهترین بازیگر مرد با احترام و تشکر از پیشکسوت سیاوش چراغی پور به صمد فرهنگ برای فیلم وضعیت آرام تقدیر هیئت داوران از بازیگر مرد: امیرحسین امینی برای فیلم عروس کشون بهترین بازیگر زن: سوگول طهماسبی برای فیلم رد و بدل بهترین صدا: گیسو آزاد روش برای فیلم روز های خاکستری بهترین تدوین: آرین نوابی برای فیلم آنتروپی بهترین تصویربرداری با احترام و تشکر از بهروز بادروج برای فیلم کفر تقدیم می شود به علی اسدی برای فیلم عروس کشون بهترین صحنه و لباس: فراز مدیری برای فیلم استیک بهترین فیلمنامه: بامداد آقاجانی و آرین نوابی برای فیلم آنتروپی بهترین کارگردانی: آزاد صادقی برای فیلم ۳:۳۳ بهترین دستاورد سینمایی: ایوب شیخ احمدی برای فیلم ۳:۳۳ فیلمنامه ساخته نشده: فیلمنامه به رنگ آفتاب نوشته زهرا خانمیرزایی و امیرحسین ثقفی تقدیر هیئت داوران: فیلم نامه ساخته نشده سوفلور نوشته برزان رستمی
در آستانه اکران فیلم سینمایی «پالایشگاه » که از ۲۹ آذرماه روی پرده سینما می‌رود، پوستر رسمی این فیلم سینمایی منتشر شد.
به گزارش سینمیا خانگی از روابط عمومی پروژه، پوستر رسمی فیلم سینمایی «پالایشگاه» به کارگردانی مهرداد خوشبخت، تهیه کنندگی سعید سعدی و نویسندگی مشترک حسین تراب نژاد و مهرداد خوشبخت با طراحی محمد روح الامین رونمایی شد.
این فیلم که نخستین بار در جشنواره فجر چهل و یکم با نام «گل های باوارده» به نمایش درآمد توانست سه نامزدی و دو سیمرغ بلورین جلوه های ویژه بصری و جایزه ویژه دبیر جشنواره را از آن خود کند.
در خلاصه داستان این فیلم آمده است: «آبادان در التهاب است گروهی به روشن ماندن چراغ پالایشگاه فکر می‌کنند.»
بانیپال شومون، امیررضا دلاوری، الهام نامی، یاسین مسعودی، عبدالرضا نصاری، حیدر رحیمی، پوریا ریحانی، شقایق تنگستانی با حضور نادر سلیمانی گروه بازیگران اصلی «پالایشگاه» را تشکیل می‌دهند.
عوامل اصلی این فیلم سینمایی عبارتند از نویسنده: حسین تراب نژاد و مهرداد خوشبخت، مدیر فیلمبرداری: سعید براتی، تدوین: سهراب خسروی، آهنگساز: بهزاد عبدی، طراحی و ترکیب صدا: سید علیرضا علویان، طراح صحنه و لباس: آیدین ظریف، طراح چهره پردازی: عباس عباسی، دستیاران تهیه: حسین لنجابی، حمید حاجی زاده، برنامه ریز و دستیار اول کارگردان: آرش حسن پور، مدیر صدابرداری: رضاتهرانی، جلوه‌های بصری: حسن ایزدی، جلوه‌های ویژه میدانی: ایمان کرمیان، عکاس: پویا شاه جهانی.
دکتر «فوئاد حسین» وزیر امور خارجه عراق فدرال، در مورد برگزاری جشنواره بینالمللی فیلم «دهوک» گفت: جشنواره بینالمللی فیلم «دهوک»، یکی از بهترین جشنواره‌های عراق و خاورمیانه است؛ یک رویداد مهم فرهنگی و هنری است و از آن حمایت می‌کنیم.
دکتر «فوئاد حسین» وزیر امور خارجه عراق فدرال، از کاخ دهمین دوره جشنواره بینالمللی فیلم «دهوک» Duhok در سالن «کنگره» دانشگاه دهوک، بازدید کرد و مورد استقبال رسمی «امیرعلی محمدطاهر» رئیس جشنواره بینالمللی فیلم «دهوک»، «بنگین علی» بازیگر سینما و دیگر مسئولان این رویداد سینمایی قرار گرفت و در ادامه به تماشای فیلم مستند بلند «مخفی کردن صدام» Hiding Saddam Husseinبه کارگردانی «هه‌لکوت مصطفی» از نروژ و اقلیم کردستان نشست.
جشنواره فیلم «دهوک»، یک رویداد مهم فرهنگی و هنری است
وزیر امور خارجه عراق فدرال،در گفت‌وگو با ستاد خبری جشنواره بینالمللی فیلم «دهوک» گفت: البته خیلی خوشحالم که در اینجا حضور دارم، باید از همه کسانی که این جشنواره مهم و تأثیرگذار را تأسیس کرده‌اند؛ تشکر و قدردانی کنم. جشنواره بینالمللی فیلم «دهوک»، یک رویداد مهم فرهنگی و هنری است. از همه سینماگرانی که از کشورهای مختلف در اینجا حضور دارند حمایت می‌کنیم و به آنها خیرمقدم می‌گوییم. حضور این همه میهمان ارزشمند، دستاورد بسیار مهمی برای دهوک، اقلیم کردستان و به طور ویژه، برای کشور عراق است.
نقش بسیار مهم فرهنگ و هنر در روابط بین‌الملل
دکتر «فوئاد حسین» در ادامه سخنانش اظهار داشت: به عنوان وزیر امور خارجه عراق، معتقدم که فرهنگ؛ باید نقش بسیار مهمی در روابط بین‌الملل ایفا کند. به همین دلیل است که فرهنگ و هنر، خود؛ سرزمین سیاست بین‌الملل است و این یک قدرت نرم محسوب میشود و نقش آن کمتر از نقش سیاست نیست.
از جشنواره بینالمللی فیلم «دهوک»حمایتمیکنیم
وی همچنین گفت: بنابراین ما در اینجا حضور داریم و با هماهنگی با وزارت فرهنگ و هنر عراق، حمایت خود را از برگزاری جشنواره بینالمللی فیلم «دهوک» اعلام می‌کنیم که در شهر دهوک، در اقلیم کردستان و در سطح بین‌الملل برگزار میشود و این کار ارزشمند، خدمت به صنعت سینما و اقتصاد شهر دهوک نیز هست.
جشنواره فیلم «دهوک» یکی از بهترین جشنواره‌های عراق و خاورمیانه است
وزیر امور خارجه عراق همچنین در گفت‌وگو با بولتن روزانه جشنواره بینالمللی فیلم «دهوک» گفت: دوست دارم هر زمانی وقت داشته باشم؛ آثار سینمایی را ببینم. خیلی تمایل داشتم که در جشنواره بینالمللی فیلم «دهوک» حضور داشته باشم و در آن شرکت کنم، زیرا این رویداد مهم و معتبر هنری، یکی از بهترین جشنواره‌های عراق و خاورمیانه است.
دوست داشتید در یک فیلم به عنوان بازیگر به ایفای نقش بپردازید؟
دکتر «فوئاد حسین» در پایان این گفت‌وگو در پاسخ به این سؤال که اگر سیاستمدار نبودید دوست داشتید در یک فیلم به عنوان بازیگر به ایفای نقش بپردازید؟ گفت: اگر سیاستمدار نمی‌شدم دوست داشتم که فیلمنامه‌نویس باشم.
حضور میهمانانی از 34 کشور جهان
دهمین دوره جشنواره بینالمللی فیلم «دهوک» Duhok با یاد «یولماز گونای» Yılmaz Güneyکارگردان سرشناس کُرد برنده جایزه نخل طلای جشنواره بینالمللی فيلم «کن» فرانسه (1982) به ریاست «امیرعلی محمدطاهر» مدیر جشنواره بینالمللی فیلم «دهوک» و با مدیر هنری «شوکت امین کورکی» کارگردان سرشناس کُرد، با شعار «زبان کُردی» و با نمایش 116 اثر از کارگردانان 34 کشور جهان، در قالب فیلم‌های بلند سینمایی، کوتاه و مستند در بخشهای رقابتی و غیررقابتی و با حمایت حکومت اقلیم کردستان، از روزهای 18 تا 25 آذر ماه جاری (9 تا 16 دسامبر 2023) در سالن «کنگره» دانشگاه دهوک و مجموعه سینمایی «دهوک مول» در شهر دهوک در اقليم کردستان عراق برگزار میشود.
به گزارش پایگاه خبری سینمای خانگی؛ «امیرعلی محمدطاهر» رئیس جشنواره بینالمللی فیلم «دهوک» گفت: پدر سینمای کُردی «یولماز گونای» Yılmaz Güney با فیلم سینمایی «راه» Yol در سال 1982 جایزه نخل طلای جشنواره بینالمللی فيلم «کن» فرانسه را از آن خود کرد؛ به همین دلیل، بهترین جایزه ما در جشنواره بینالمللی فیلم «دهوک» جایزه «یولماز گونای» است.
افتتاح دهمین جشنواره بینالمللی «دهوک» با فیلم «مسی بغداد»
دهمین دوره جشنواره بینالمللی فیلم «دهوک» Duhok با یاد «یولماز گونای» Yılmaz Güneyکارگردان سرشناس کُرد برنده جایزه نخل طلای جشنواره بینالمللی فيلم «کن» فرانسه (1982) و با حضور دکتر «علی ته‌ته‌ر» استاندار دهوک، شخصیت‌های برجسته سیاسی از جمله؛ «بابکر زیباری»، «علی عونی»، «امیرعلی محمدطاهر» رئیس جشنواره بینالمللی فیلم «دهوک»، «شوکت امین کورکی» مدیر هنری این جشنواره، «عباس غزالی» تهیه‌کننده و شخصیت فعال فرهنگی و هنری اقلیم کُردستان، اعضای هیئت داوران بخشهای رقابتی «سینمای جهان» و «سینمای کُردی»، سینماگران ایرانی و خارجی حاضر در این رویداد سینمایی و علاقمندان به هنر سینما، با نمایش فیلم سینمایی «مسی بغداد» Baghdad Messi به کارگردانی «سهیم عمر خلیفه» Sahim OmarKhalifaمحصول مشترک بلژیک، هلند و اقلیم کردستان، با حضور این سینماگر کُرد مقیم کشور بلژیک و همچنین «حسین حسن» بازیگر، «احمد محمد» (حمودی) بازیگر اصلی، «عادل عبدالرحمان» مدیر تولید، «میران دزه‌یی»، «روژ حاجو» Roj Hajoتهیه‌کننده اجرایی این اثر و … در سالن «کنگره» دانشگاه دهوک در شهر دهوک در اقليم کردستان عراق افتتاح شد و تا روز 25 آذر ماه جاری (16 دسامبر 2023) در مجموعه سینمایی «دهوک مول» و سالن «کنگره» دانشگاه دهوک ادامه خواهد داشت.
مراسم فرش قرمز جشنواره بینالمللی فیلم «دهوک»
در آغاز مراسم افتتاحییه دهمین دوره جشنواره بینالمللی فیلم «دهوک»، شخصیت‌های برجسته، اعضای هیئت داوران بخش مسابقه «سینمای جهان» و بخش مسابقه «سینمای کُردی» و همچنین تعدادی از میهمانان ویژه این رویداد معتبر سینمای خاورمیانه، بر روی فرش قرمز جشنواره رفتند و در برابر دوربین کانال‌های مختلف تلویزیونی و عکاسان قرار گرفتند.
معرفی هر چه بهتر فرهنگ و هنر اقليم کردستان
در ادامه این مراسم، «امیرعلی محمدطاهر» رئیس جشنواره بینالمللی فیلم «دهوک» گفت: طی چند سال گذشته، این جشنواره، به بستری پایدار برای فیلم و فرهنگ سینمایی تبدیل شده و همچنین روابط بین فرهنگ‌های مختلف را تحکیم بخشیده است و در عین حال، به ارتقای هنر سینما در استان دهوک و اقليم کردستان کمک شایانی کرده است. این امر مطابق راهبرد وزارت فرهنگ و جوانان برای توجه هر چه بیشتر به زیرساخت‌های فرهنگی، هنری و ادبی و به ویژه سینما است. جشنواره بینالمللی فیلم «دهوک» نه تنها میدانی برای گفتمان و درک بهتر جایگاه سینماگران داخلی و خارجی است، بلکه فاکتور اصلی برای معرفی هر چه بهتر فرهنگ و هنر جامعه اقليم کردستان به دیگران است. چون در این زمینه، هنر سینما نقش اصلی و بسیار مهمی ایفا می‌کند. این به ما می‌آموزد که مردم چگونه می‌توانند از طریق چشم سینما به جهان بنگرند و به ما یاد می‌دهد که سینما با وجود تفاوت‌های فرهنگی، دیدگاه‌های مختلف و ایده‌های ویژه، چگونه ملت‌ها را گرد هم می‌آورد.
سینما می‌تواند صلح را در جهان برقرار نماید
وی همچنین گفت: جهان ما تهدیدهای بزرگی همچون؛ مشکلات اجتماعی، سیاسی، بحران‌های اقتصادی و جنگ‌های ویرانگر را پشت سر گذاشته است. سینما به خوبی قدرت منحصربه‌فرد خود را برای حل این درگیری‌ها با تفکری فراتر از نهادهای تنگ‌نظر و عبور از مرزها نشان داده است. سینما می‌تواند بین فرهنگ‌ها پل ایجاد کند، دیوارهای خشونت را بشکند، روابط بین ملت‌های مختلف را تقویت کند و همچنین صلح را در جهان برقرار نماید.
جشنواره فیلم «دهوک» فرصت طلایی برای کشف جادوی سینما
«امیرعلی محمدطاهر» در ادامه سخنانش افزود: جشنواره بینالمللی فیلم «دهوک» برای ما فرصت طلایی برای کشف بهتر جادوی سینما است، تا ما بتوانیم این جهان را به گونه‌ای دیگر بنگریم؛ چون بر رفتار و طرز تفکر ما تأثیرگذار خواهد بود. این جشن هنر، روایت قصه‌گویی در تعامل با صدا و رنگ است که حاصل آن؛ آرامش خاطر، احساس خوب و تفکر عالی را به همراه دارد.
سینمای فرانسه پازلی جاودانه از جهان سینماست
این مدیر فرهنگی در بخش دیگری از سخنانش اظهار داشت: امسال، با افتخار از سینمای فرانسه به عنوان کشور مهمان ویژه استقبال می‌کنیم. فرانسه نه تنها از نظر تاریخی غنی است، بلکه در همان حال، نقش مهم و تأثیرگذاری در دنیای سینما دارد، چون پازلی جاودانه از جهان سینماست که همیشه می‌تواند احساس ما را بیدار نگه دارد. سینمای فرانسه به گستردگی و تنوع آن شناخته شده است و نشان می‌دهد که اهمیت شیوه روایت داستان، از خود داستان مهمتر است.
جایزه 10 هزار دلاری «یولماز گونای»
وی افزود: تاریخ سینمای فرانسه، کارگردانان و فیلمنامه‌نویسان بسیاری را معرفی کرده است که با موفقیت، از قدرت زبان در آثار خود استفاده کرده‌اند؛ که چگونه دیالوگ‌های ظریف و صحنه‌های صامت، می‌توانند احساسات و افکار را به بیننده به خوبی منتقل کنند. و از این مهمتر، ما از یاد نبرده‌ایم که پدر سینمای کُردی «یولماز گونای» Yılmaz Güneyبا فیلم سینمایی «راه» Yol در سال 1982 جایزه «نخل طلای» جشنواره بینالمللی فيلم «کن» فرانسه را از آن خود کرد؛ به همین دلیل، بهترین جایزه ما در جشنواره بینالمللی فیلم «دهوک»؛ با افتخار، جایزه «یولماز گونای» است.
اهمیت زبان و کاربرد آن در سینما
رئیس جشنواره بینالمللی فیلم «دهوک» گفت: یکی از موضوعات اصلی که امسال می‌خواهیم به آن بپردازیم، اهمیت زبان و کاربرد آن در سینما است. سینما زبان جهانی است که می‌تواند انسان‌ها را از فرهنگ‌های مختلف دور هم جمع کند، این امکان را به ما می‌دهد که یک داستان را به بهترین شکل ممکن به روح انسان بفرستیم. زبان، ابزار مهمی در این زمینه است و از اختلافات فرهنگی، تنگناها و سدهای مختلف عبور می‌کند و باعث انتقال پیام فیلم‌ها میشود.
تشکر از فیلمسازان کُردی که به زبان مادری فیلم می‌سازند
وی همچنین گفت: از همه فیلمسازان کُرد که در حوزه سینمای کُردی به ویژه در خارج و سایر نقاط کردستان تلاش می‌کنند؛ تشکر و قدردانی می‌کنیم و از آنها می‌خواهیم که در ساخت آثارشان بیشتر از این، به زبان کُردی توجه کنند؛ تا زبان مادری ما هم در میان زبان‌های زنده دنیا جاودانه بماند و مثل همه ملت‌های جهان، به زبان خود بسیار افتخار می‌کنیم.
سینما فرصتی برای گفتمان و تبادل فرهنگ‌ها
«امیرعلی محمدطاهر» رئیس جشنواره بینالمللی فیلم «دهوک» در پایان سخنانش تأکید کرد: ما معتقدیم جشنواره بینالمللی فیلم «دهوک» باید ادامه پیدا کند، این نه تنها فرصتی برای نمایش آثار سینماگران کشورها است، بلکه فرصتی برای گفتمان و تبادل میان فرهنگ‌های مختلف است، فرصتی که به ما این امکان را می‌دهد که از تجربیات سینماگران جهان، بهره‌مند شویم و به تجربیات خود غنای بیشتری ببخشیم. بیایید جادو و هنر سینما را با هم مشاهده کنیم، با داستان‌ها، صداها و رنگ‌های گوناگون زندگی کنیم. این یک جشن واقعی مردمی است که در آن احساس با هنر آمیخته میشود.
نسل‌کشی یک ملت
در ادامه مراسم افتتاحییه دهمین دوره جشنواره بینالمللی فیلم «دهوک»، دکتر «علی ته‌ته‌ر» استاندار دهوک گفت: ملت و سرزمین و سرزمین و ملت، بهم گره خورده‌اند و هیچ‌وقت این پیوند مهم و تاریخی از میان نخواهد رفت. گاهی وقت‌ها یک ملت، مورد ژینوساید و نسل‌کشی قرار گرفته و آن ملت، بهم ریخته و یکپارچگی خود را از دست داده است؛ ژینوساید و از بین بردن یک ملت، حذف زبان، فرهنگ و ادب و … آن ملت است. اگر همه این چیزها از میان برود؛ دیگر اثری از آن ملت باقی نخواهد ماند، ولی اسم آنها در تاریخ ماندگار خواهد بود.
ما ارزش و بهای سینما را می‌دانیم
وی همچنین گفت: ما ارزش و بهای سینما را می‌دانیم، چون از طریق سینما به خوبی می‌توانیم پیام خود را به جهان منتقل کنیم. هنر هفتم، یک جامعه پیشرفته و تمدن مدرن را بهم گره می‌زند و ما همیشه به عنوان حکومت اقلیم کردستان، از جشنواره بینالمللی فیلم «دهوک» و دیگر رویدادهای فرهنگی، هنری، ورزشی و … حمایت و استقبال می‌کنیم.
ارتباط یک فیلم حرفهای با فرهنگ‌ها و ملت‌های مختلف جهان
این استاد دانشگاه دهوک در ادامه سخنانش اظهار داشت: ما متوجه شده‌ایم کسی که در حوزه هنر هفتم فعالیت می‌کند شاید تمایل نداشته باشد که در دیگر حوزه‌های هنری فعالیت نماید. به عنوان یک نویسنده، معتقدم وقتی‌که یک فیلم حرفهای تولید میشود به خوبی می‌تواند با فرهنگ‌ها و ملت‌های مختلف در سراسر دنیا ارتباط برقرار نماید. چون سینما یک هنر و زبان بینالمللی است و همه قشرهای جامعه جهانی را در بر می‌گیرد؛ شاید ادبیات و بخصوص شعر، داستان، رمان، تحقیق و پژوهش، این قدرت همه‌گیری و جهان شمول را نداشته باشند؛ چون اینها برای قشر نخبه به نگارش در می‌آیند و تولید می‌شوند. ولی همه مردم می‌توانند نظاره‌گر آثار سینمایی باشند، با آنها ارتباط برقرار کنند، از آنها لذت ببرند و پیامشان را به خوبی و بدون واسطه دریافت کنند.
ملت کُرد، تراژدی‌ها و نسل‌کشی را از سر گذرانده است
استاندار دهوک در بخش دیگری از سخنانش افزود: ما اتفاقات، بلایا، تراژدی‌ها و نسل‌کشی‌های زیادی را از سر گذرانده‌ایم؛ اگر سینماگران سراسر جهان، در مورد تراژدی‌ها و ظلم و ستم‌هایی که به ملت کُرد شده است، آثار سینمایی زیادی تولید کنند، باز هم تمام نخواهد شد، بلکه تنها گوشه‌ای از این فجایع را به تصویر کشیده‌اند.
توسعه و تقویت سینمای کُردی در ارتباط با سینمای بین‌الملل
دکتر «علی ته‌ته‌ر» در پایان تأکید کرد: توسعه سینمای کُردی و تقویت آن، بدون ارتباط با سینمای بین‌الملل امکان‌پذیر نخواهد بود. خرسندیم که جشنواره بینالمللی فیلم «دهوک»، در این دوره میزبان سینمای فرانسه خواهد بود؛ کشوری که از دوستان قدیمی مردم کُردستان به شمار می‌رود. مردم کردستان در روزهای سخت، همیشه دولت و مردم فرانسه را در کنار خود داشته و ما همیشه به این رابطه دیرین فرهنگی و تاریخی افتخار می‌کنیم. موضوع اصلی جشنواره امسال، زبان مادری است، زبان شیرینی که برای اولین بار، کودک آن را از مادرش یاد می‌گیرد؛ حفظ زبان مادری یک نیاز بسیار مهم برای هر ملتی است. برای نخستین بار، در این دوره از جشنواره، فیلم‌های «کودکان و نوجوانان» حضور دارند و ما از این اتفاق مهم هنری استقبال می‌کنیم.
تنوع هنر و فرهنگ، دروازه مهمی برای معرفی کردستان به جهان
در بخش دیگری از این مراسم، «آریان صلاح‌الدین» معاون وزیر فرهنگ، هنر و جوانان (روشنبیری و لاوان) حکومت اقليم کردستان گفت: ما امروز اینجا جمع شده‌ایم تا به تماشای آثار فیلمسازان باتجربه و جوان جهان بنشینیم، تجربیات و دیدگاه‌های متفاوت خود را به اشتراک بگذاریم و بستری گسترده‌تر را برای آشنایی با فرهنگ دیگران و معرفی فرهنگ خودمان به جهان ایجاد کنیم. این تنوع هنر و فرهنگ، دروازه مهمی برای معرفی کردستان به جهان خواهد بود.
بستر مناسبی برای فیلمبرداری و تولید آثار سینمایی
وی افزود: جشنواره بینالمللی فیلم «دهوک» توانسته جایگاه تأثیرگذاری ایجاد کند و به سکوی مهمی برای خدمت به جنبش سینمای کردستان و منطقه تبدیل شود. جامعه کردستان به طور کلی به هنر و به صورت ویژه، توجه خاصی به سینما دارد و همیشه از آثار سینمایی زیبا و حرفهای استقبال می‌کند. در عین حال، تاریخ ما بستر مناسبی برای یافتن ایده‌های سینمایی و همچنین اقلیم کردستان، محیط مساعدی برای فیلمبرداری و تولید آثار سینمایی است.
داستان‌هایی سرشار از ایده‌های سینمایی
معاون وزارت فرهنگ، هنر و جوانان اقليم کردستان در پایان سخنانش تأکید کرد: جامعه کردستان به کار و تلاش سینماگران نگاه ویژه‌ای دارد، هر فردی که در این سرزمین زندگی می‌کند؛ ده‌ها داستان و موضوع بکر در سینه دارد که برای صنعت تصویر مناسب خواهد بود، این داستان‌ها سرشار از ایده سینمایی، چالشی و پرکشمکش هستند. بنابراین، ما زندگی در کردستان را دوست داریم؛ اینجا می‌تواند لوکیشن مناسبی برای پروژه‌های سینماگران باشد.
کیانوش عیاری ساخت «ویلای ساحلی» را یک انتخاب و مصلحت در مسیر فیلمسازی خود می‌داند.
به گزارش سینمای خانگی از ایسنا، جدیدترین فیلم کیانوش عیاری سرانجام پس از چند ماه وعده برای اکران، روی پرده رفته و سینماها از چهارشنبه گذشته (۱۵ آذرماه) میزبان تازه‌ترین فیلم این کارگردان شده‌اند؛ فیلمی که ۶ سال پس از «کاناپه» توقیفی ساخته شده است.
این فیلم که با بازی رضا عطاران، پژمان جمشیدی و ریما رامین‌فر و تعدادی بازیگر تازه‌وارد به سینما، روی پرده رفته در این یک هفته با بازخوردهای متفاوتی همراه بوده است. بسیاری از مخاطبان به انگیزه دیدن یک فیلم کمدی به تماشای این فیلم می‌روند در حالی که عیاری تاکید دارد «ویلای ساحلی» کمدی نیست.
او در گفت‌وگویی با ایسنا از دلایل ساخت فیلمی با حال و هوای طنز سخن گفت و اینکه چطور شد پس از «کاناپه»، سراغ ساخت «ویلای ساحلی» رفت. او همانند بسیاری دیگر از مواقع پاسخگوی هر سوال و انتقادی است و معمولا هم صریح اظهارنظر می‌کند، اما کسانی که این فیلمساز را از نزدیک می‌شناسند، به خوبی می‌دانند که ممکن است در پسِ هر جمله او معنایی دیگر را هم پیدا کنند.
برای پول، یک فیلم غیرمبتذل ساختم
عیاری که پیش‌تر در کارنامه کاری خود سابقه ساخت فیلم طنز داشته، در ابتدای این مصاحبه در پاسخ به اینکه چه شد بعد از «خانه پدری» و «کاناپه» سراغ ساخت فیلمی همچون «ویلای ساحلی» رفته و آیا با موج کمدی‌سازی سال‌های اخیر سینما همراه شده است؟ با قاطعیت پاسخ داد، «پول»، و در تکمیل آن گفت: مهمترین دلیلم برای ساخت این فیلم، پول بود چون می‌خواهم پروژه دیگری را شروع کنم که تهیه‌کننده آن خودم هستم و به پول احتیاج دارم.
او درباره ایده اولیه «ویلای ساحلی» به این نکته اشاره کرد که قصه را برمبنای بازیگرانش طراحی کرده و توضیح داد: وقتی دنبال ساخت فیلمی باشی که در آن رضا عطاران و پژمان جمشیدی بازی کنند باید به سناریویی برسی که بتوانی از آنها استفاده کنی. من هم به دنبال ساخت فیلمی بودم که این بازیگران در آن بازی کنند. در عین حال به هیچ عنوان حاضر نبودم بخاطر پول، یک فیلم مبتذل بسازم و معتقدم «ویلای ساحلی» اصلا مبتذل نیست. درواقع مفاهیمی مثل «خیانت در امانت» در ذهنم بود که فکر کردم می‌تواند مَحمل خوبی برای یک فیلم باشد.
آیا همیشه باید فیلم‌های تلخ بسازم!؟
وی درباره بازخوردهایی که در این مدت از مخاطبانش گرفته، گفت: عمده بازخوردها خوب بوده اما انتقادهایی هم شنیده‌ام که بیشتر به این دلیل بود که توقع داشتند من در همان سبک «خانه پدری» فیلم بسازم و به نظرم این توقع به‌جایی نیست. پرسشم این است که آیا من باید مدام فیلم‌های تلخ بسازم؟ گاهی کارگردانی مثل من هم دوست دارد یک فیلم مفرح بسازد، یعنی حتی اگر بخاطر پول هم نباشد، بخاطر روح و روان خودش، شاید بخواهد چنین فیلمی بسازد. اگر یک فیلمساز، روح و روان خود را درنظر بگیرد، حس او به عده کثیری منتقل میشود و در نتیجه یک جمع میلیونی حال و احوال بهتری پیدا می‌کنند.
آخرین فیلم‌های من یعنی «خانه پدری» و «کاناپه» که به شدت با سانسور مواجه شدند و مرا به غیر از آزرده‌خاطر کردن، به لحاظ مالی هم در شرایطی سخت قرار دادند. بنابراین برای فیلم جدیدم ترجیح می‌دادم یک فیلم بدون مشکل بسازم ضمن اینکه می‌خواستم یک پولساز هم باشد
عیاری در پاسخ به اینکه چقدر سانسور فیلم‌های قبلی‌اش، او را به ساخت فیلمی در حال و هوای «ویلای ساحلی» کشانده است، گفت: قطعاً بی‌تاثیر نبوده، چون تمام دوران فیلمسازی من با سانسور و به تبع آن خودسانسوری مواجه بوده است. بویژه آخرین فیلم‌های من یعنی «خانه پدری» و «کاناپه» که به شدت با سانسور مواجه شدند و مرا به غیر از آزرده‌خاطر کردن، به لحاظ مالی هم در شرایطی سخت قرار دادند. بنابراین برای فیلم جدیدم ترجیح می‌دادم یک فیلم بدون مشکل بسازم ضمن اینکه می‌خواستم فیلمم پولساز هم باشد.
او درباره اینکه آیا «ویلای ساحلی» با مشکل ممیزی و سانسور برخورد نکرد، بیان کرد: مشکل چندانی پیدا نکردم و فقط چند مورد ناچیز مطرح شد.
کارگردان «ویلای ساحلی» درباره تاکیدش بر دو جنبه پولساز بودن و دور شدن از جریان سانسور در فیلم جدیدش و بازخورد مخاطب گفت: هر کدام از این دو وجه می‌تواند برای یک تماشاگر منصف قابل پذیرش باشد. من هم آدمیزادی هستم که تحت تاثیر ممیزی زیاد آزرده‌خاطر می‌شوم و ممکن است در جایی از کارم تغییر مسیر مختصری بدهم، البته نه به این معنا که فیلمسازی خود را عوض کنم بلکه به دلیل مصلحت، فیلم دیگری را ساختم.
عیاری در پاسخ به اینکه با این توضیحات آیا «ویلای ساحلی» را باید نوعی قهر یا واکنش به آنچه درباره فیلم‌های دیگرش رخ داده دانست؟ گفت: نه قهر است و نه واکنش؛ بلکه یک انتخاب مصلحت‌آمیز است.
این کارگردان که از جهاتی به نظر می‌رسد فیلمش را همراستا با حکمفرمانی فیلم‌های کمدی در سنیما پیش برده، توضیح داد که با توجه به اهدافش سناریو و داستان، یکی از مهمترین فاکتورها در ساخت فیلم جدیدش بوده تا از آن یک اثر مفرح به وجود آید. او در این زمینه و نیز درباره اینکه آیا باز هم در این فضا فیلم می‌سازد؟ گفت: ترجیح می‌دهم هرچه می‌سازم به دور از ابتذال باشد چون ابتذال در هر زمینه‌ای از زندگی محکوم است. البته تاکید میکنم «ویلای ساحلی» یک فیلم کمدی نیست و در نهایت فقط می‌توانم بگویم یک فیلم شیرین است؛ یک فیلم قصه‌گو که داستانی مفرح را تعریف می‌کند.
او که در این مدت همراه مردم هم فیلم را تماشا کرده، درباره اینکه آیا از خروجی نهایی فیلم و نیز کارگردانی خودش راضی است؟ گفت: یک روز پیش از حرکت به سمت شهر نور (محل فیلمبرداری) وقتی را فیلمنامه را به دو نفر دیگر از همکارانم دادم که بخوانند، اطمینان پیدا کردم که فیلمبرداری به بیش از ۱۸۰ دقیقه می‌رسد؛ به همین دلیل در طول مسیر به سمت نور خودم یک بار دیگر سناریو را خواندم و در همان جا شروع به حذف بسیاری از صحنه‌های فیلم کردم که از قضا صحنه‌های بامزه‌ای هم بودند ولی باید این کار انجام می‌شد چون قصد داشتم آن را به یک فیلم ۱۰۰ دقیقه‌ای برسانم. این حذف کردن در طول فیلمبرداری هم ادامه داشت اما بعد از پایان کار متوجه شدم باز هم حدود ۲۰۰ دقیقه فیلمبرداری کرده‌ایم. از آنجا که فیلمنامه‌هایم را خودم می‌نویسم که معمولاً هم طولانی می‌شوند، در حین مونتاژ فیلم را کوتاه میکنم و این کار گاهی ممکن است آسیب‌زننده باشد. بجز این مورد، در «ویلای ساحلی» کسالتی در میانه کار پیدا کردم که بابت آن، فیلمبرداری یک هفته متوقف شد و فکر میکنم این وقفه روی من، پیگیری‌ها و ریزبینی‌های همیشگی‌ام تاثیر منفی گذاشت و شاید اگر فرصت بیشتری داشتم، نسخه بهتری از فیلم در می‌آمد و معایب آن کمتر می‌شد.
انتخاب بازیگر از رضا عطاران تا کیومرث پوراحمد
بخش دیگری از این گفت‌وگو به بازیگران فیلم اختصاص داشت که متشکل از دو گروه باسابقه و تازه وارد به سینما هستند.
عیاری در این خصوص گفت: بعضی از بازیگران ناشناس فیلم کسانی بودند که در کلاس‌های بازیگری من در موسسه «قرمز» آموزش می‌دیدند و برخی از آنها هم از جانب افرادی دیگر معرفی شدند که صلاحیت حضور را در فیلم داشتند. یکی از این بازیگران آتوسا انواریان (در نقش دخترعموی صاحب ویلا) قبلا در فیلم «کاناپه» حضور خیلی خوبی داشت که متاسفانه بازی او با توقیف این فیلم دیده نشد. در بخش بازیگران حرفهای هم رضا عطاران از جمله بازیگران خوبی است که از سال‌ها قبل او را می‌شناختم و همیشه در انتظار این بودم با او کار کنم. شاید روزی برای بازی در یک نقش تلخ باز هم سراغ او بروم.
پژمان جمشیدی را هم در فیلم «خوب بد جلف» دیده بودم و همینطور در سریالی که در تلویزیون داشت (پژمان). در بازیگری او نوعی از طنز دیده می‌شد که آن را دوست داشتم و فکر می‌کردم در عرصه طنز سینما، یک حضور عجیب با نوعی شیرینی خاص در بازی‌اش دارد به همین دلیل تصمیم گرفتم حتماً در یک فیلم با او همکاری کنم. درباره خانم رامین‌فر هم متاسفم که تا به حال با او همکاری نداشتم چون به نظرم او یکی از درخشان‌ترین بازیگران ایرانی – جدا از تقسیم‌بندی بازیگر زن و مرد – است.
زنده یاد کیومرث پوراحمد نیز یکی دیگر از بازیگران فیلم «ویلای ساحلی» کیانوش عیاری است که در سکانسی کوتاه نقش خودش (فیلمساز) را ایفا کرده است. عیاری درباره حضور رفیق قدیمی خود در «ویلای ساحلی» گفت: زمانی که ما فیلمبرداری می‌کردیم، ایشان در شمال بودند و یک هفته‌ای را پیش ما ماندند. من در فیلمنامه، یک گروه فیلمبرداری داشتم و به آقای پوراحمد پیشنهاد دادم نقش کارگردان گروه را بازی کند که پذیرفتند. هنگام بازی ایشان که رسید، یکی از آن کت‌های معروف چهارخانه‌ام را که موقع فیلمبرداری‌ها می‌پوشم به تنِ آقای پوراحمد کردم و خودم هم در سرمای هوا کاپشن ایشان را پوشیدم. فیلمبرداری ما پنجم دی‌ماه تمام شد، آقای پوراحمد از نور رفتند و کمتر از سه ماه بعد آن اتفاق تلخ رخ داد.
فرصتی که برای «خانه پدری» و «کاناپه» از دست رفت
عیاری در پایان این مصاحبه با اشاره به اینکه فکر می‌کند آن فضایی که مدنظرش بوده، در فیلم «ویلای ساحلی» (اصطلاحا) درآمده است، بیان کرد: استقبال مردم از یک فیلم، برای هر کارگردان و تهیه‌کننده‌ای در سینما نهایت آرزو است اما این موقعیت برای دیگر فیلم‌های من هم می‌توانست پیش آید؛ مثلاً برای «خانه پدری» به رغم‌اینکه یکی از مهیب‌ترین و تلخ‌ترین فیلم‌های سینمایی ایران بود، می‌توانست چنین موقعیتی پیش آید. این فیلم می‌توانست بسیار پرمخاطب باشد ولی توقف ۱۰ ساله آن و نحوه اکرانش همه چیز را درباره «خانه پدری» نابود کرد. «کاناپه» هم به دلایلی می‌توانست پرفروش‌ترین فیلم سینمای ایران باشد نه فقط بخاطر کلاه گیس بلکه بخاطر سادگی‌اش که می‌تواند مخاطب را جذب کند ولی این فیلم هم شانس برخورد خوب تماشاگر را به خود از دست داد اما امیدوارم برای «ویلای ساحلی» اتفاقی خوب رخ دهد.
حامد بهداد در نشستی با معاون رئیس‌جمهور گفت: ما کارگر معدن نیستیم و هنرمندیم و رابطه نزدیک و تنگاتنگ با مردم داریم . خواهش میکنم این حرف ها را باور کنید که حقیقت دارد. ۲۵ سال است که بازیگرم و درباره بیمه و مالیات این حرف‌ها را همواره شنیده‌ام. این دنیا جهان زشتی است و ما هنرمندان و سینماگران باید در آن امید تولید کنیم. امید و همت را ما پخش می‌کنیم، باور کنید که در این صنف کوچک تنگدستی و نیازهای اساسی وجود دارد. به همت سازمان سینمایی کشور، نشست مشترک جمعی از سینماگران کشور با معاون رئیس جمهور و رئیس سازمان برنامه و بودجه برگزار شد.
به گزارش خانگی به نقل از اداره کل روابط عمومی سازمان سینمایی، نشست مشترک داود منظور معاون رئیس جمهور و رئیس سازمان برنامه و بودجه، محمد خزاعی رئیس سازمان سینمایی کشور و جمعی از تهیه کنندگان، کارگردانان، بازیگران سینما و نمایندگان صنوف سینمایی شامگاه ۲۰ آذر ماه در محل ساختمان برنامه و بودجه برگزار شد.
پیگیری برای ارتقای بودجه سینما
در ابتدای این نشست، روح الله سهرابی، از مدیران سازمان سینمایی به عنوان مجری برنامه با اشاره به انگیزه و هدف سازمان سینمایی از طراحی و پیش‌بینی این گونه نشست‌های هم‌اندیشی و هم‌افزایی، عنوان کرد: این نشست، در ادامه سلسله نشست‌های سازمان سینمایی و آقای خزاعی با دستگاه‌ها و با ارگان‌های مختلف اجرایی کشور طی دو سال اخیر است که به نوعی در جهت ارتقای ظرفیت‌های بودجه‌ای سینما و تقویت بنیه اقتصادی تاثیرگذار بوده و آن را با شتاب بیشتری به سمت صنعتی شدن هدایت می‌کند. قطعا، این گفتگوها و همفکری‌ها، موجبات رشد و راتقای وضعیت سینمای ایران کمک خواهد کرد.
سینماگران موثرترین افراد در ارتقای فرهنگ و هنر
در ادامه، داود منظور معاون رئیس جمهور و رئیس سازمان برنامه و بودجه، ضمن خوشامدگویی به اصحاب هنر و فضیلت گفت: سینماگران موثرترین افراد در صنعت سینما و عاملی برای ارتقای فرهنگ و هنر ایران و اعتبار به شمار می آیند. امروز سینمای کشورمان به واسطه شما هنرمندان در دنیا حرفهای زیادی برای گفتن دارد و در جشنواره‌ها توانسته پرچم ایران را در جهان بالا نگه دارد. فرزندان ما در قاب تلویزیون و سینما از نزدیک با شما زندگی می‌کنند و با همه کسانی که در مقابل دوربین و یا در پشت آن فعال هستند ارتباط می‌گیرند.
وی افزود: هنر هفتم در زندگی امروز ما به یک ضرورت و لازمه‌ای برای ادامه حیات تبدیل شده است و همانگونه که نیازمند به خوراک و پوشاک هستیم، نیازمند هنرمندی‌های شما بزرگواران نیز، هستیم. هنرمندان امروز الگوی زندگی مردم یک جامعه محسوب می‌شوند که سبک زندگی را آموزش داده و به این جریان در طول زمان شکل می‌دهند و به یک نماد تبدیل می‌شوند.
منظور، مشکلات، دغدغه‌ها و نیازهای سینماگران را یکی از دغدغه‌های سازمان برنامه و بودجه و دولت دانست و عنوان کرد: طبیعی است شما توصیه‌های ارزشمندی دارید و ما تلاش داریم از طریق سازمان سینمایی از انتظارات شما آگاه و آن را در حد توان تامین کنیم. قطعا، انتظارات سینماگران در مقایسه با دیگر نیازمندی‌های کشور، انتظارات بالایی نیست و ما علاقه‌مندیم که این نیازها را بدانیم و پاسخگوی آنها باشیم.
وی اضافه کرد: برای اینکه سینمای کشور پا گیرد، باید به چند مولفه اصلی توجه ویژه ای کنیم. در وهله اول حتما تربیت، پرورش و حمایت از جریان آموزشی هنر و هنرمند را باید در اولویت قرار دهیم. حتما باید تربیت‌های آموزشی‌مان را در دانشگاه‌ها و از طریق هنرکده‌ها به گونه‌ای تنظیم کنیم که دائما، مطمئن باشیم جریان رویش، رشد و نمو هنرمندان و نسل جدید ادامه‌دار است. اقدامات شما کاری امدادی است و فردا انتظار داریم دیگران آن را ادامه دهند. مطمئنم با کمک شما سینماگران نسل‌های بعدی به خوبی در راستای اهداف و آرمان‌های انقلاب اسلامی تربیت می‌شوند و این جریان ادامه می‌یابد. البته خود هنرمندان هم باید با انگیزه بمانند و درخواست‌های آن ها تامین و مورد تکریم قرار گیرند.
وی اظهار کرد: جامعه باید بداند که هنرمند حرفهای جذاب است. کسانی که می‌آیند هم به مردم خدمت می‌کنند هم حرفهای شایسته خواهند داشت. این پیام‌های وظیفه مشترک ما و شماست که به جامعه مخابره کنیم. اطمینان دارم که سازمان سینمایی نیز، با برنامه‌ها و پیگیری‌ها می‌کوشد با ایجاد جذابیت‌ها، انگیزه را برای ورود افراد جدید به این حرفه به وجود آورد.
نیازمند تولید محتوای فاخر هستیم
ریاست سازمان برنامه و بودجه در راستای اهمیت محتوای فیلم‌ها اظهار کرد: ما در کشور نیازمند تولید محتوای فاخر هستیم تا پیام های خوبی برای زندگی بهتر به مردم منتقل شود.
وی خاطرنشان کرد: متاسفانه، بعضا مشاهده می‌کنیم برخی سریال‌ها و فیلم‌هایی پرمخاطبی تولید میشود که بی‌محتواست و شایسته و در شأن مردم و جامعه ما نیست. در این زمینه باید با محتوای مناسب سبک زندگی ایرانی _اسلامی را به خوبی آموزش داده و آثاری ارزشمند و متناسب با فرهنگ اسلامی به مردم عرضه کنیم. براین اساس ماموریت داریم گروه‌هایی را برای تبدیل بهترین محتوا به فیلمنامه به کار گرفته تا فیلم‌هایی مناسبی را تولید و عرضه کنیم.
وی افزود: بهره‌مندی از تکنولوژی و فناوری‌های به روز، یکی دیگر از لازمه‌های فیلمسازی است تا از تصویر و صوت به بهترین نحو استفاده شده و در اختیار فیلم قرار گیرد. وظیفه سازمان سینمای و ما تسهیل در اختصاص تجهیزات به فیلم‌هاست چرا که بخش زیادی از اعمال هنر در فیلم ها به واسطه تجهیزات ممکن میشود. حتما موضوع فناوری جزو تکالیفی است که ما باید در دولت از آن حمایت کنیم.
منظور، با اشاره به موضوع تامین مالی و تقویت اقتصاد فیلم و سینما گفت: متاسفانه به دلایل زیادی فیلم و سینما آنگونه که انتظار می‌رود، به لحاظ مالی و اقتصادی بازده خوبی ندارد و تولیدکنندگان صرفا با جان و دل و علاقه شخصی خود در این عرصه فعالیت دارند و اگر انگیزه‌های درونی و فردی نباشد این حرفه را رها می‌کنند. ما به عنوان متولی مسئولیم تا فعالیت در این حرفه را به کاری جذاب، سودآور و اقتصادی تبدیل و تسهیلات لازم برای ساخت فیلم را با نرخ اقتصادی مناسب تامین کنیم.
وی بیان کرد: قیمت‌گذاری فیلم‌ها و تعرفه گذاری باید به اقتصادی شدن سینما کمک کند. بحث سالن‌های نمایش از دیگر اقدامات مهم است چرا که فیلم باید از سالن خوب و مناسب تماشا شود. بسیاری از فیلم‌های فاخر در نمایش خانگی جذابیت لازم را ندارد و فرقی هم نمی‌کند که از قاب تلویزیون دیده شود یا در پردیس ویژه‌ای که از همه افکت‌های صوتی و غیره برخوردار است. بنابراین لازم است در حوزه سالن‌های نمایش و پردیس‌ها بیشتر تلاش کنیم. متاسفانه تعداد سالن‌های ما محدود است و لازم است برای ساخت سالن‌ها و پردیس‌های بیشتر، همه ما تلاش کنیم تا در برنامه پنج ساله هفتم این مهم لحاظ شود. امروز پس از ۱۲۰ سال از عمر سینمای ایران این فرصت فراهم است تا با استفاده از تجارب گذشته، آینده سینمای ایران را به سمت سینمای حرفه‌ای‌تر، جهانی‌تر با مخاطبان منطقه‌ای و جهانی سوق دهیم. قطعا ما از این توانمندی و ظرفیت برخور داریم تا با کمک شما فضای اقتصادی شدن فیلم ها را با حمایت‌ها به گونه‌ای پیش ببریم که درخششی بیش از گذشته در منطقه داشته باشیم.
سینمای ایران بزرگترین سرمایه ملی ما است
در ادامه، محمد خزاعی رئیس سازمان سینمایی کشور با اظهار امیدواری از خروجی این گونه نشست‌ها و هم‌فکری ها برای کمک و حمایت از خانواده بزرگ سینمای ایران گفت: همه ما به نتایج این جلسه امیدواریم. از اهمیت و تاثیرگذاری سینما حرفی نمی‌زنم چرا که مدیران سازمان برنامه و بودجه، سینما را خوب می‌شناسند. رئیس سازمان برنامه و بودجه قبل از حضور در این سازمان ارتباطات خوبی با هنرمندان داشته‌اند و سینما را به خوبی می شناسند.
وی افزود: سینمای ایران یکی از مهمترین دستاوردهای انقلاب اسلامی است و در دنیا زبانزد و صاحب اعتبار است. سینمای ایران افتخارات زیادی در حوزه بین الملل داشته و جزو ۱۰ کشور مطرح دنیا هستیم. درست است که نحیف است و در سیاست گذاری‌ها مشکلات متعددی دارد اما از لحاظ تاثیرگذاری در مسائل داخلی و خارجی بسیار حائز اهمیت است. همه کشورها در جهان امروز به دنبال احیاء و تقویت صنعت سینمای خود هستند و برای آن هزینه‌ها و سرمایه‌گذاری های هنگفتی را انجام می‌دهند.
خزاعی اظهار کرد: سینمای ما در دنیا از نیروی انسانی شاخصی برخوردار است و این از جمله بزرگترین سرمایه‌های ملی ماست. باید قدر تک تک این سرمایه ها و هنرمندان ملی را بدانیم و پاس بداریم. از اوایل انقلاب آثار درخشان و ماندگاری در عرصه های مختلف اعم از حوزه تاریخ انقلاب و دفاع مقدس، مقاومت، مسائل اجتماعی و حوزه های دینی توسط سینماگران این مرز و بوم تولید و در تاریخ سینمایی ایران ثبت و ضبط شده است.
کل بودجه سینمای کشور ۴۲۰ میلیارد تومان است
وی ادامه داد: لازم است دوستان بدانند کل بودجه سازمان سینمایی برای یکسال فعالیت، با ۶ موسسه و ادارات کل و دفاتر انجمن سینمای جوانان ایران در سراسر کشور ۴۲۰ میلیارد تومان و کل بودجه تولید با احتساب هزینه های جاری آن، ۲۰۰ میلیارد تومان است که با این بودجه برنامه‌ریزی‌ها و تولیدات سینمایی انجام میشود. هزینه تولید در بنیاد سینمایی فارابی ۱۰۰ میلیارد تومان است . این مبالغ در سازمان برنامه و بودجه مبالغ کم محسوب میشود اما واقعیت سینمای بزرگ ایران است. خانواده سینما با این مبالغ کم و با عشق و غرور و عزت ملی این افتخارات را در سینما آفریده‌اند.
رئیس سازمان سینمایی مباحث معیشتی و رفاهی خانواده سینما را مشکل اصلی معرفی کرد و گفت: در بخش معیشت با مباحث بیمه، مسکن و مالیات روبه رو هستیم و امیدواریم با کمک سازمان برنامه و بودجه به جمع بندی خوبی دست یابیم. در خصوص مشکلات بیمه با تامین اجتماعی جلساتی داشته‌ایم که بخشی از آن در حال برطرف شدن است . مسیر بازنشستگی سوابق بیمه‌ای پیشکسوتان نیاز به اصلاح دارد که باید از طریق اختصاص اعتبارات به سازمان تامین اجتماعی مشکل حل شود. در بحث مسکن پیگیر طرح مسکن ملی هستیم.
وی خاطرنشان کرد: در حوزه زیرساخت‌ها، در شورای عالی سینما مصوباتی داشته‌ایم که قطعا، تحقق آن ها به کمک ریاست سازمان برنامه و بودجه و اختصاص ردیف بودجه در سال ۱۴۰۳ نیاز دارد. امکانات و تجهیزات سینماها و لابراتورها و استودیو های سینمای ایران به دلایل مختلف باید نوسازی و به روز شوند. این طرح، مستلزم وام های ارزان قیمت است تا در اختیار سینماداران قرار گیرد. همچنین در حوزه زیرساخت، ساخت سالن سینما دغدغه جدی است . در زمان تحویل دولت جدید، ۵۷۰ سالن در کشور وجود داشته است و ۲۲۵ شهر بالای ۱۰۰ هزار جمعیت فاقد سالن سینما هستند و این مطالبه عمومی مردم است تا از شرایط تفریح ارزان قیمت سینما استفاده کنند. در طی این دو سال ۲۳۴ سالن در کشور افتتاح شده و قول داده‌ایم که تا پایان دولت سیزدهم این تعداد را به ۱۰۰۰ سالن در کشور رسانیم . امیدوارم با حمایت سازمان برنامه و بودجه و اختصاص وام به سینماگران ۲۰۰ الی ۳۰۰ سالن سینمای دیگر به چرخه نمایش کشور اضافه شوند.
متاسفانه منابع ارزی در سینمای ایران پیش بینی نشده است
خزاعی با اشاره به سرمایه‌گذاری کشورهای مختلف درحوزه بین الملل افزود: در حوزه بین الملل، همه کشورهای دنیا به سه طریق – صندوق ملی، صندوق بین المللی و صندوق‌های فرا منطقه‌ای در سینما سرمایه‌گذاری کرده‌اند. در این صندوق ها، فاندهایی مشخص می شود یا بودجه های مشترکی وجود دارد که فیلمسازان می توانند با مراجعه از آن استفاده کنند. ما فاندی در آسیا، منطقه و کشور نداریم و منابع ارزی در سینمای ایران پیش بینی نشده است. ما زمانی می توانیم از تولیدات مشترک و اقتصاد بازار جهانی صحبت کنیم که این ظرفیت ها را بکار ببندیم. تولید مشترک می تواند زمینه ساز اقتصاد جهانی برای سینمای ایران باشد. در حال حاضر پیشنهادات خوبی از کشور چین ، پاکستان و هند و غیره داریم اما به دلیل مشکلات مالی اجازه و امکان ورود نداریم. بکارگیری ظرفیت‌ها در این حوزه‌ها، به انتقال فرهنگ، ترویج آرمان های انقلاب، تولید مشترک و اقتصاد بازار جهانی منجر می شود .
وی، راه‌اندازی استودیوی دیجیتال، اختصاص ۱۸۰ میلیارد تومان به تجهیزات و امکانات دفاتر سینمای جوانان، راه اندازی بنیاد ملی پویانمایی از دیگر مصوبات شورای عالی سینما برشمرد.
رئیس سازمان سینمایی در خصوص وضعیت معیشت سینماگران تاکید کرد: متاسفانه امروز وضعیت معیشت خانواده سینما خوب نیست، از ۶ هزار عضو خانه سینما ، ۱۸۰۰ تا ۲ هزار نفر دیگر هیچگونه فعالیت و درآمدی در سینما ندارند. ۲۰۰ مورد بیماری خاص در سینماگران وجود دارد که برخی دچار بیماری‌های صعب العلاج هستند که باید فکری جدی برای معیشت آنها صورت گیرد.
در ادامه این نشست، سینماگران در خواست های خود را مطرح و درباره مشکلات سینمای ایران بحث و گفتگو کردند.
باید کل بودجه از طریق سازمان سینمایی توزیع شود
محسن علی اکبری تهیه کننده سینما گفت: امروز همه زندگی ما به دلار گره خورده است و کل بودجه سازمان سینمایی فقط صرف تولید دو تا سه فیلم می شود. از سوی دیگر تعدد دستگاه‌های موجود برای جذب بودجه سینمایی مشکل مضاعف سینماست. باید کل بودجه از طریق سازمان سینمایی توزیع شود تا بازخورد خوبی در بحث بودجه‌ای داشته باشیم.
درخواست بازگشت به لایحه بودجه ۱۴۰۱ در مبحث مالیات
منوچهر محمدی تهیه کننده سینما با بیان اینکه مجموعه‌ای از مسائل مالیاتی حوزه سینما که باعث نگرانی سینماگران شده به دولت قبل مربوط است. دوره‌ای که بودجه دولت برای ۱۴۰۰ تعیین و بحث مالیات مطرح شد. این مالیات نیاز به قوانینی مشخص دارد چرا که همیشه در کشور رو به افزایش است . ۶۰ درصد پول کشور از طریق اخذ مالیات تامین میشود در حالیکه باید درآمدی برای پرداخت آن وجود داشته باشد. درخواست ما بازگشت به لایحه بودجه ۱۴۰۱ است و با این رویکرد، تازه سینمای ایران می‌تواند ادامه حیات دهد.
غلامرضا موسوی تهیه‌کننده سینما ادامه داد: ما به عنوان سینماگران ایران به مردم سوبسید می‌دهیم چرا که به طور آزاد و بدون حمایت کامل دولت، فیلم تولید می‌کنیم، اما در بهای بلیط سینما کمترین افزایش را داشته‌ایم. سینمای ایران برای ما هزینه آزاد دارد. لازم است دراین زمینه انتظارات را هم دولت محقق کند.
سینما ارزان ترین تفریح سالم مردم
علی سرتیپی تهیه‌کننده و سینمادار خطاب به رئیس سازمان برنامه و بودجه عنوان کرد: آگاهی سینمایی شما برای ما امیدوارکننده است. من ۶۰ الی ۷۰ سالن سینما را در بخش خصوصی ساخته‌ام. امروز بهای بلیط سینما با پاپ کورن برابری دارد و قیمت بلیط با افزایش هزینه‌ها، همچنان ثابت مانده است. با توجه به وضع بد اقتصادی اما، استقبال از تفریحات ارزان نظیر سینما افزایش یافته است. خوشبختانه با کمک بخش خصوصی سالن های خوبی ساخته شده ولی مقوله تولید و سینما دیگر در سرمایه گذاری مقرون به صرفه نیست. هزینه سینماسازی بیشتر از سود آن است و تجهیزات دستگاه‌های آپارات و غیره هزینه بالایی دارد.
سینما بعد از رکورد اخیر دوباره سرپا شده است
ابوالحسن داوودی تهیه کننده و کارگردان سینما خاطرنشان کرد: :خوشحالم که با مسئولی متخصص در حوزه سینما در سازمان برنامه و بودجه حرف می‌زنیم. سینمای ایران ۱۲۵ سالگی خود را جشن می‌گیرد بنابراین، سابقه بالایی دارد. ما تخصص های مختلفی در عرصه سینما داریم که شناخت آن از جانب مسئولان، در تصمیمات دولتی و مجلس بسیار تاثیرگذار خواهد بود. ۳۳ صنف در سینما فعالیت دارند که در طی دوسال اخیر کمتر از ۷ درصد تهیه‌کنندگان و کارگردانان آن همچنان فعالند. این توقف در کار، در مالیات ها محاسبه نمی شود. سینما بعد از رکورد اخیر دوباره سرپا شده اما این موفقیت ها محدود است .درحوزه تولید نوع ارتباط سازمان سینمایی با سازمان برنامه و بودجه باید تعریف درستی داشته باشد. بخش فرهنگی و هنری نیاز به توجه در عرصه سوبسید دارد.
سینما مرکزمهم ایجادکننده اتحاد و انسجام ملی است
سیداحمد میرعلایی تهیه‌کننده سینما گفت: سینما یکی از مراکز مهم ایجادکننده اتحاد و انسجام ملی است و احساسات مشترک افراد را تجمیع می‌کند و جامعه را تحت تأثیر قرار می‌دهد اما متولیان منابع و بودجه و قانونگذاران نسبت به این مهم بی توجه بودند در حالی که این موضوع در دنیا اهمیت بسیاری دارد. چرا ما نباید فیلم های خوبی برای عرضه رایگان به سایر کشورها داشته باشیم؟ لازم است تولید فیلم‌های با محتوا ریشه‌یابی و پشتیبانی درستی از آنها شود. در حال حاضر بودجه سینمای ایران خنده‌دار است و باید در آن تجدید نظر شود. سینما یعنی اقتصاد و باید برای ارزآوری آن برنامه ریزی شود.
چرا بدترین بودجه به سازمان سینمایی اختصاص می‌یابد؟
محمدرضا عرب کارگردان و تهیه‌کننده سینما افزود: دولت در کنار مردم دولت است. اگر گفتمان نداشته باشیم مردم دو قطبی خواهند شد. امروز ماهواره به خانواده‌ها رخنه کرده است. سازمان برنامه و بودجه یعنی مغز و روان مردم و ملت، چرا بدترین بودجه به وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی و سازمان سینمایی اختصاص می‌یابد. با این سقف نگاه بودجه‌ای سال آینده و سال های آینده سال سخت‌تر خواهد بود. سه مشکل سینماگران- مسکن، بیمه و بیکاری است که باید رسیدگی شود.
لزوم تخصیص به موقع بودجه سینما
ابراهیم اصغری تهیه‌کننده سینما عنوان کرد: بنده افتخار تولید فیلم هایی با بودجه دولتی داشته‌ام، این بودجه دولتی و کم، معمولا بسیار دیر تخصیص داده میشود و هزینه تولید در این فرایند زمانبر، افزایش می یابد که این امر به کیفیت فیلم‌ها لطمه می‌زند. اگر همین بودجه کم به موقع تخصیص داده شود، سینمای ایران رونق بیشتری می‌گیرد.
سیدضیا هاشمی تهیه کننده سینما عنوان کرد: اگر وعده های ریاست سازمان برنامه و بودجه محقق شود، قول می دهم سردیس ایشان را جلوی سازمان سینمایی نصب کنیم.
بودجه سازمان برای سینمایی شوخی است
علی اوجی بازیگر و تهیه کننده سینما گفت:۱۳ فیلم را در بخش خصوصی ساخته‌ام چون می دانستم اوضاع اقتصادی سینما خوب نیست. بودجه سازمان برای سینمایی که دستاورد انقلاب است شوخی است. به دلیل مشکلات اقتصادی در حال حاضر خصوصی سازی کم تر شده است. باید فرهنگ را جدی تر گرفت. فرهنگ شوخی نیست و نیاز به بازنگری جدی در بودجه سینما داریم.
علیرضا نجف زاده بازرس خانه سینما بیان کرد: رئیس سازمان سینمایی از جنس سینماست ولی این مشکلات درباره نیروی های انسانی است، ثروتی که کشورهای دیگر آن را ندارند و برای آن سرمایه‌گذاری می کنند و حتی این نیروی انسانی را وارد می کنند. ما فوتبال را حتی به عربستان باخته‌ایم و متاسفانه عمده پیگیری‌های ما درخصوص معیشت اعضای خانه سینماست.
سینمای ایران به گردن نظام و انقلاب خیلی حق دارد
جابر قاسمعلی فیلمنامه‌نویس افزود: سینمای ایران به گردن نظام و انقلاب خیلی حق دارد . تصویر زیبای برجای مانده از مردم در جنگ و انقلاب، از سینماست. تصاویر شاعرانه و زیبای فیلم های امثال مرحوم عباس کیارستمی در افکار جهانی از جامعه و مردم ما نقش بسته است. در کانون فیلمنامه نویسان از ۲۴۰ عضو، تنها ۴۰ نفر شاغل هستند و بقیه بیکارند.
بودجه سینما باعث خجالت است
علی دهکردی مدیرعامل خانه سینما تاکید کرد: متاسفانه در ایران که زیربنای همه ساختارها، اولویت‌های فرهنگی است، شنیدن بودجه حوزه فرهنگ و سینما جای تاسف و شرمندگی دارد. سینمایی که بزرگترین افتخارات را برای کشور ما کسب کرده، باید این بودجه را داشته باشد؟ قانونگذاران ما باید بدانند که در کنار سیستم نظامی، اجتماعی و اقتصادی که مهم است، فرهنگ و هنر اهمیت مضاعف دارد و با این بودجه‌ها سست‌ترین ستون را به آن اختصاص داده‌اندکه باعث خجالت است. لطفا به قانون گذاران ارزش سینمای فاخر ما را یادآوری کنید. روزی نیست که در خانه سینما با ابتدایی ترین مشکلات معیشتی سینماگران رو به رو نباشیم که بیش از ۹۰ درصد از آنها مشکلات جدی معیشتی است. این بیمه ناقص جوابگوی سیستم فرهنگی کشور نیست و شایسته آنها هم نیست. از همه کسانی که در سینما خدمت می‌کنند ممنونم و افتخار میکنم در سینمایی خدمت میکنم که مظلومانه با کمترین حمایت دولتی روزگار را می‌گذراند.
بیمه سینماگران در ضعیف ترین حالت ممکن است
سیدعلی حسینی مستندساز و عضو هیات مدیره خانه سینما اظهار کرد: ما عاشق کارمان هستیم و پای آن هلاک هم می شویم. بیمه سینماگران در ضعیف ترین حالت ممکن است. خوشحالم که ریاست سازمان سینمایی و تیمش اهل سینما هستند و مشکلات را می‌دانند و پیگر حل آن تا چنین سطحی هستند.
اقتصاد سینما ضعیف است و بودجه‌های ناچیز
فریبا کوثری بازیگر سینما افزود: بازیگران هم زیر فشار هستند و فیلمسازان به دنبال چهره‌های جدید می‌روند. از ما که گذشت اما بخش زیادی از آنها بیکارند و در وضعیت معیشتی بدی قرار دارند. دغدغه مشترک همه ما فقط سینما و فرهنگ است و در این راه یکدل هستیم. منابع و اقتصاد سینما ضعیف است و بودجه‌های ناچیز.
امیدوارم روزی در زمینه ارزآوری و سود در سینما حرف بزنیم
بهرام رادان بازیگر سینما عنوان کرد: ما به عنوان صنعت سینما باید فضای تبلیغات داشته باشیم در آن صورت بروکراسی آنقدر هم پیچیده نبود و شاید هم یک صفر به رقم درآمدی سینما بیشتر می شد و دغدغه‌ها کمتر بود. کشور ترکیه اشتراکات فرهنگی بسیاری با ما دارد و با کشورهای دیگر به صورت قراردادی ، فیلم تولید می‌کند و در بازار پیچیده‌ای فعالیت می‌کند. امیدوارم روزی در زمینه ارزآوری و سود در سینما حرف بزنیم . ترکیه در بسیاری از بخش‌هایی فیلمسازی همچون گریم ضعیف است ولی در تولید فیلم پیشرفت های زیادی داشته است.آرزو میکنم روزی مرفه بی درد به جای طعنه، آرزو باشد.
ما هنرمندان و سینماگران باید امید تولید کنیم
حامد بهداد بازیگر سینما گفت: شاید تعدد این گلایه‌ها حتی برای دقایقی ما را بی‌حس کند ولی از حساسیت بالایی برخوردار است. ما کارگر معدن نیستیم و هنرمندیم و رابطه نزدیک و تنگاتنگ با مردم داریم . خواهش میکنم این حرف ها را باور کنید که حقیقت دارد. ۲۵ سال است که بازیگرم و درباره بیمه و مالیات همان حرف‌ها را همواره شنیده‌ام. این دنیا جهان زشتی است و ما هنرمندان و سینماگران باید در آن امید تولید کنیم. امید و همت را ما پخش می‌کنیم، باور کنید که در این صنف کوچک این تنگدستی و نیازهای اساسی وجود دارد.
پیشگیری بهتر از درمان است
سیدجمال ساداتیان تهیه کننده سینما ادامه داد: پیشگیری بهتر از معالجه است. سینما مرکز گردشگری است اما با ارزان ترین قیمت فعال است. سینما کارکرد بسیاری دارد . ما ظرفیت تولید سالی ۴۰۰ ، ۵۰۰ فیلم را داریم که قرار نیست از آن خوب استفاده شود. باید با بسترسازی تولید، از این ظرفیت استفاده شود تا جایگاه سینما را ارتقا دهیم. ما چقدر باید سیاست خارجی فعالی داشته باشیم که با یک اثر زبانزد شویم؟ ما چقدر می توانستیم ظرفیت های نمایشی را افزایش دهیم؟ باید تبصره یا سرفصلی در لایحه بودجه فرهنگ و هنر برای فضاهای فرهنگی در نظر گرفته شود تا دستاوردهای خوبی در سال های بعد داشته باشیم.
بحث کیفیت محتوا و امکانات به روز لازمه سینماست
حبیب ایل بیگی معاون ارزشیابی و نظارت سازمان سینمایی اظهار کرد: نکات دقیق و درستی مطرح شده است که بهبود آن آرزوی همه ماست ، بحث کیفیت محتوا و امکانات به روز، لازمه سینماست. به کمک ریاست سازمان بیش از ۲۷ سفر استانی انجام شده و با سینماگران استانی دیدار داشته‌ایم . بسیاری از مسائل شما با آنها مشترک است با این تفاوت که در این استان‌ها سینمایی وجود ندارد . همه در شهرها و مراکز پرجمعیت سرمایه‌گذاری می‌کنند ولی نقش دولت باید پوشش بیشتر در شهرهای دیگر باشد تا عدالت رعایت شود. مطالبه‌گری حق همه شماهاست. در بحث حمایت از تولید، فیلمسازان استانی چشمشان به مراکز حمایتی است و از ساخت فیلم محروم هستند .
حمید بهمنی کارگردان سینما خاطرنشان کرد: مقام معظم رهبری در دیداری با هنرمندان فرمودند: ما پول خوب داریم و افراد متخصص بسیاری داریم اما دستشان در دست هم نیست. این مشکل در مسیر مدیران و متولیان حوزه‌های برنامه و بودجه و حوزه فرهنگ و سینما است که نیاز به همراهی است و به این جلسه می توان امید بست.
ما هم باید در ردیف بودجه سیستم دفاعی قرار گیریم
محمدحسین لطیفی کارگردان سینما گفت: هنرمندان سینما ثابت کرده‌اند عاشقند که هنوز کار می‌کنند ولی هر سال مشکلاتشان در حال افزایش است. راهکار هم این است که اگر در جنگ نرم ، وظیفه فرهنگ بر گردن ماست ما هم باید در ردیف بودجه سیستم دفاعی قرار گیریم، چرا در مجلس دنبال راهکار نیستیم؟ قطعا لازم است از دیگر ردیف بودجه‌ها تامین مالی شویم.
دولت در همه کشورها در کنار سینماست
اصغر فارسی معاون توسعه مدیریت و منابع سازمان افزود: حداقل به عنوان مسئول دولتی از مشکلات این عزیزان در برنامه و بودجه مطلع هستم . نقش سینما در تربیت آیندگان جامعه را نمیشود نادیده گرفت. در بحث سینما در عرصه بین‌الملل، دولت در همه کشورها در کنار سینماست و سینماگران در پیشبرد اهداف و سیاست ها همراه دولت هستند. اگر ما از فرهنگ خود دفاع نکنیم، به یغما برده می شود همانند شاعران و هنرمندان ما که موضوع فیلم سازی کشورهای دیگر شده است. در شرایطی که معمولا تولید فیلم در سه ماهه اول صورت می‌گیرد. ما برای تداوم تولید در سازمان سینمایی وام گرفته‌ایم.
در ادامه نکات اهالی سینما، داود منظور رئیس سازمان برنامه و بودجه کشور گفت: از توضیحات صریح همه سینماگران حاضر در این نشست تشکر میکنم ،ممکن است همه این نکات مستقیما در سازمان برنامه بودجه تعریف نشود اما به عنوان عضوی از دولت از حقوق دوستان دفاع خواهم کرد.
وی ادامه داد: در این موقعیت که عمر خدمت ما دو سال است، سعی می کنیم میزبان خوبی برای شما باشیم. آنچه در سینما و فرهنگ می بینیم با وجود مشکلات فقط کار دل است. موضوع بهای بلیط سینما، در سازمان سینمایی بررسی و تدابیر سنجیده میشود. تعرفه های شارژ در مجتمع های تجاری اعداد بالایی است. ما در برنامه قانون هفتم حکمی را تصویب کرده‌ایم که به زودی ابلاغ میشود .در این حکم هزینه‌های انشعابات و مصرف آب و برق و گاز در مراکز فرهنگی و هنری و غیره براساس تعرفه‌های فرهنگی است . این بدان معناست که تقریبا رایگان و یا با رقم پایینی محاسبه می شود و امیدواریم با ابلاغ این قانونی گشایشی اتفاق خواهد افتاد.
رئیس سازمان برنامه و بودجه اظهار کرد: در خصوص مشکل تسهیلات ما می توانیم در شورای پول و اعتبار، خطی اعتباری برای هنرمندان تعریف کنیم و جزو اختیارات ماست و قابل تصویب در قالب نرخ سود ترجیحی است و باید هزینه یکسال آن محاسبه شود تا در مصوبه‌ای از شورای پول و اعتبار دریافت کنیم. همچنین در قالب برنامه، مجوز دیگری داریم که براساس آن کسانی که در ساخت، تکمیل و تجهیز، توسعه اماکن فرهنگی و هنری و ورزشی سرمایه گذاری می کنند، را به عنوان هزینه قابل قبول مالیات می‌پذیریم که این ابتکاری جدیدی است.
وی عنوان کرد: وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی برای حمایت از اصحاب فرهنگ و هنر و رسانه نسبت به پوشش بیمه تامین اجتماعی اعم از تبعات درمانی و بازنشستگی باید اقدام کنند. بنابراین این تکلیف بر عهده وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی گذاشته شده تا هنرمندان با پوشش بیمه‌ای تامین اجتماعی، درمانی و بازنشستگی حمایت شوند.
منظور گفت: یکی دیگر از موارد پیش بینی شده در قانون، هدف گذاری در ارتباط با حمایت از تولید فیلم های فاخر است که هر سال ۲۰ فیلم فاخر سینمایی در موضوعات تاریخی، سبک زندگی اسلامی، دفاع مقدس و غیره ساخته شود و امیدواریم با کمک و پیگیری رئیس سازمان سینمایی، بودجه این بخش برای سال آینده تعریف شود. باید مقدمات و هزینه آن محاسبه شود تا شاهد تولیدات خوب و فاخر باشیم. همچنین یکی از هدف گذاری‌های ما حمایت از ۷ هزار و ۳۰۰ ساعت تولید پویانمایی ویژه کودک و نوجوان است.
در کنار اقتدار نظامی به اقتدار فرهنگی نیاز داریم
وی بیان کرد: من هم در موضوع حمایت از تولید، از عدد ردیف بودجه تعجب کرده‌ام که عملا کاری نمیشود کرد و در این راستا مذاکره خواهیم کرد تا تحولی در تقویت بودجه حمایتی در حوزه فیلم صورت گیرد. ما در کنار اقتدار نظامی به اقتدار فرهنگی نیاز داریم که شما در جبهه فرهنگی هستید.
رئیس سازمان برنامه و بودجه تاکید کرد: موضوع فیلمنامه بسیار جدی است و اساس فیلم است. تدوین فیلم نامه به مطالعات جامع و حمایت نیاز دارد و ما حتما باید از آن حمایت کنیم .
منظور افزود: تخصیص اعتبارات را با توجه به اولویت ها در ابتدای سال مشخص کنید و به روزهای پایان سال موکول نکنید. موضوع مالیات را در اصلاحات مجلس حتما دنبال می‌کنیم.در خصوص بیمه به طور مشخص موارد مطرح شود تا در تامین اجتماعی پیگیری شود.
وی ادامه داد: در بحث فیلم‌های مشترک در خارج از کشور و صادرات فیلم و ارزآوری مبحث درستی است و باید کاری کنیم که کسب و کارمان رونق گیرد. بازارهای منطقه‌ای و بین المللی خوبی برای فیلم های ما وجود دارد و حتما رایزنان فرهنگی ما و وزارت و فرهنگ و ارشاد اسلامی باید روی این مباحث کار کنند تا از فروش فیلم‌ها به درآمد ارزی برسیم. ما در این زمینه نیز آماده همکاری هستیم و باید طرف‌های دولت از جمله وزارت امور خارجه را درگیر این موضوع کنیم تا درآمدزایی در این صنعت آغاز و رونق گیرد.
رئیس سازمان برنامه و بودجه یادآور شد: هنر فیلمسازی ما نیاز به یارانه ندارد و اگر حمایت‌های به موقع صورت گیرد خود فیلم صنعت پر رونقی خواهد بود. ما با افتخار علاقه مند به حمایت هستیم. اهالی فرهنگ و هنر نیاز به احترام دارند که یکی از الزامات کار ماست و آمادگی داریم هر کمکی لازم است انجام شود. در موضوع فیلم‌های ناب و ویژه نیز اماده هرگونه کمک هستیم و از فیلمنامه‌ها حمایت می‌کنیم .
وی گفت: در حوزه ساخت فیلم از چهره‌ها ، نام آوران ، شعرا، ارزش های انقلابی و دینی و غیره حاضر به حمایت هستیم و از حماسه‌هایی چون غزه حمایت خود را برای تولیدات سینمایی اعلام می‌کنیم.امیدوارم همه موارد با کمک هم مرتفع شود و شاهد بهبود شرایط باشیم .
محمد خزاعی رئیس سازمان سینمایی در پایان گفت: ما همه موارد مطرح شده را در سازمان‌سینمایی پیگیری می‌کنیم و امیدواریم بتوانم به زودی در حوزه معیشت خبرهای خوبی را اعلام کنیم و مشکلات حوزه مسکن، بیمه و مالیات را تاحدی بهبود بخشیم.
این نشست با جمعی از سینماگران کشور از جمله: فریبا کوثری، بهرام رادان، حامد بهداد، محسن علی اکبری، احمد مرادپور، منوچهر محمدی، غلامرضا موسوی، علی سرتیپی، ابوالحسن داودی، احمد میرعلایی، محمدرضا عرب، حبیب اسماعیلی، رسول صدرعاملی، ابراهیم اصغری، سیدضیا هاشمی، علی اوجی، جابر قاسمعلی، علی دهکردی، سیدعلی حسینی، حمید بهمنی، محمدحسین لطیفی سیدجمال ساداتیان، اصغر فارسی، حبیب ایل بیگی، قادر آشنا، علیرضا نجف زاده، مسعود امینی تیرانی، روح الله سهرابی، یزدان عشیری، علیرضا اسماعیلی و … و تعدادی از معاونین و مدیران سازمان برنامه و بودجه برگزار شد.
مراسم رونمایی از فیلم مستند «آخرین قرار» با حضور سازندگان، سینماگران و ورزشکاران و جمعی از پیشکسوتان باشگاه پرسپولیس در پردیس سینمایی چارسو برگزار شد.
به گزارش سینمای خانگی به نقل از روابط عمومی گروه سینمایی هنر و تجربه، در ابتدای این مراسم سعید چاری (کارگردان) با تشکر از شرایطی که برای نمایش این فیلم فراهم شده است گفت: من مستندهای زیادی ساخته‌ام اما این اولین مستندی بود که برای یکی از دوستان خودم ساختم و بیشتر یک کار دلی بود تا یاد علی انصاریان را زنده نگه داریم و مطمئنم که علی انصاریان ما را امروز می‌بیند.
سردار محمد رویانیان، مدیرعامل سابق باشگاه پرسپولیس نیز با تشکر از سازندگان مستند «آخرین قرار» بیان کرد: علی انصاریان ورزشکار و هنرمندی مردمی بود که در دل جامعه با مردم بود و یک انسان ویژه بود و افرادی مانند علی انصاریان ویژگی‌ها داشت که قطعا من و بسیاری دیگر از افراد نداریم و به نوعی آنها جز مفاخر و الگوهای جامعه هستند.
وی ادامه داد: در دنیا ما را به نام ورزشکاران و هنرمندانمان می‌شناسند و ساخت مستندهایی مانند «آخرین قرار» باعث میشود که به یاد و شناخت چنین افرادی عمق بیشتری داده شود و کار بسیار ارزشمندی است زیرا آن هنرمند و ورزشکار کارهای خودش را کرده و نوشته است و با ساخت چنین مستندهایی این ما هستیم که در حال بازخوانی آن نوشته‌ها هستیم.
رویانیان با طلب آمرزش برای ورزشکاران و هنرمندان از دنیا رفته مانند علی انصاریان و مهرداد میناوند تاکید کرد که باید قدر هنرمندان و ورزشکاران پیشکسوت را بیشتر بدانیم.
فیلم مستند «آخرین قرار» به تهیه‌کنندگی و کارگردانی سعید چاری با نگاهی به زندگی علی انصاریان ساخته شده است.
