رسانه سینمای خانگی- آنچه در قرعه‌کشی جشنواره فجر گذشت

مراسم قرعه‌کشی سانس‌ فیلم‌های چهل و دومین جشنواره فیلم فجر برگزار شد که دبیر چهل و دومین جشنواره فیلم فجر به صاحبان فیلم‌های غایب گفت: سخت است ولی صبور باشید.

به گزارش سینمای خانگی از ایرنا، مراسم قرعه‌کشی سانس‌ فیلم‌های چهل و دومین جشنواره فیلم فجر دقایقی پیش در هتل اوین با حضور جمعی از سینماگران و اصحاب رسانه برگزار شد.

در این دوره از جشنواره ۳۳ فیلم در بخش‌های نگاه نو و سودای سیمرغ به رقابت می‌پردازند.

پس از پخش سرود جمهوری اسلامی ایران و قرائت آیاتی چند از کلام‌الله مجید این مراسم با اجرای محمود گبرلو آغاز شد.

محمود گبرلو گفت: جشنواره فیلم فجر همچین خورشید تابانی‌ست که نور و گرمای آن را در سینمای ایران شاهد هستیم تا از این گرما آثار درخشانی را برای مردم ایران خلق کنند. جشنواره فیلم فجر برای اهالی سینمای ایران است و همه اهالی ایران می‌آیند تا فیلم‌های خود را نمایش دهند.

در ادامه مجتبی امینی دبیر این رویداد، گفت: خوشآمد می‌گویم به خانواده محترم سینما، چشم بر هم زدیم و یک سال دیگر گذشت و قطار جشنواره به دوره چهل و دوم رسید خدا را شاکریم که امسال هم قسمت شد خانواده سینما در بستری آرام و امیدوار کرد هم آیند و جشن سینمای ایران را جشن بگیرند و وارد فصل جدیدی از تولیدات شویم و حاصل زحمات همه همکاران را در چهل و پنجمین سالگرد انقلاب اسلامی در جشنواره چهل و دوم شاهد باشیم امسال جشنواره پرشور و پررنگ و پر رونق را خواهیم داشت و شاهد آثار ویژه‌ای در حوزه‌های مختلف و ژانرهای مختلف خواهیم بود فیلم‌های زیبا با مضامین جذاب و دیدنی.

وی افزود: این آثار مدیون زحمات همه دست‌اندرکاران خوب و دوست‌داشتنی خانواده سینماست که یک سال زحمت کشیدند کارگردانان، تهیه کنندگان و همه همه زحمت کشیدند افرادی که در طول سال تلاش می‌کنند تا در آخر سال شاهد خروجی این افراد باشیم امسال یک مقدار شرایط انتخاب سخت بود ۱۰۶ اثر به جشنواره رسید و دبیرخانه با آثار متنوعی رو به رو بود.

دبیر چهل و دومین جشنواره بین المللی فیلم فجر ادامه داد: ۳۳ فیلم در جشنواره حضور دارند. شاید آثار برخی از دوستان از جشنواره جا مانده باشد خیلی از سال‌ها که در جشنواره فیلم داشتم برخی سال‌ها فیلم انتخاب و برخی موقع جا می‌ماند حس سختی است ولی شرایط ایجاب می‌کرد از این ۱۰۶ فیلم ۳۳ فیلم به جشنواره راه پیدا کند باید صبور باشیم و مهربانانه کنار بیایم باید حق بدهیم که این قسمت فیلم همکارمان بوده که در جشنواره باشد به همه تبریک می‌گویم. به همه خدا قوت می‌گویم امیدوارم با انرژی سال دیگر اثری جدید برای جشنواره آماده کنند.

امینی گفت: امیدوارم همه بدرخشند و ببینیم سیمرغ ها از آن چه کسی می‌شود به همه عوامل خسته نباشید می‌گویم به هر حال در هر بخش قرار است یک سیمرغ اهدا شود و شاید قسمت دیگران نشود از الان صبور باشید و ببینیم این سیمرغ قسمت چه کسی می‌شود اما به هرکسی که می‌رسد تبریک بگویم. پیشاپیش اگر قصوری باشد از شما حلالیت می‌طلبیم. جشنواره به همت شما برگزار می‌شود مالک این جشنواره خانواده سینما و اهالی رسانه است این میراثی است که دست ماست و باید به سلامتی به آیندگان بسپاریم. این میراثی است که چهل و یک دوره به امانت به اینجا رسیده و آبروی فرهنگ و هنر کشورمان است به امید جشنواره ای آرام و خوب برای مردم کشور ما. در بخش بین‌الملل هم شاهد مهمانان خواهیم بود و امیدوارم میزبان خوبی باشیم. به امید موفقیت همه.

در ادامه از پوستر چهل و دومین جشنواره فیلم فجر با حضور مجتبی امینی رونمایی شد.

این پوستر اثری از حمیدرضا بیدقی است. بیدقی درباره این پوستر گفت: فرمی که در این پوستر می‌بینید یک سرو با چهل و دو سیمرغ طراحی شده است چون در چهل و دومین جشنواره قرار داریم، سرو قدمتی به طول تاریخ کشورمان دارد و نماد مقاومت و ایست قامتی است در طول این چهل و دوره اتفاقات مختلف افتاده و بارها جشنواره به مرز برگزار نشدن رفته اما برگزار شده، این پوستر به این معناست که چراغ این جشنواره همیشه روشن خواهد بود.

سپس گبرلو اعلام کرد: امسال یک تغییر در قرعه‌کشی صورت گرفته و به این صورت است که قرعه‌کشی توسط بسیاری از پیشکسوتان انجام خواهد شد.

در ادامه علی مزینانی از تهیه‌کنندگان و فیلمبرداران قدیمی روی صحنه آمد و قلعه اول را برداشت. این قرعه به نام «شور عاشقی» به کارگردانی داریوش یاری افتاد.

مزینانی در این بخش گفت: ۶۲ سال از عمر سینمایی من می‌گذرد، امیدوارم همه دست‌اندرکاران وقتی به سن ما می‌رسند قدر هم را بدانند، نوبت همه می‌شود.

قرعه فیلم سینمایی «شور عاشقی» به سانس سوم روز ۲۰ بهمن افتاد.

قرعه دوم توسط بهرام عظیمی به فیلم سینمایی بی بدن به کارگردانی مرتضی علیزاده افتاد، عوامل این فیلم حضور نداشتند و در غیاب آنها محمد نیک‌بخت قرعه روز فیلم را برداشت. این فیلم در سانس سوم ۱۳ بهمن به نمایش درمی‌آید.

گیسو میشا احمدی قرعه بعدی را بیرون کشید. این قرعه به نام «رویاشهر» به کارگردانی محسن عنایتی افتاد. محسن عنایتی قرعه سانس فیلم را برداشت که به سانس چهارم دوشنبه ۱۶ بهمن افتاد.

جمشید مجد وفایی قرعه بعدی را برداشت، این قرعه برای فیلم «قلب رقه» به کارگردانی خیرالله تقیانی پور رقم خورد. عوامل این فیلم قرعه روز و سانس را برداشتند که به سانس سوم ۱۴ بهمن افتاد.

علی علایی منتقد سینما برای برداشتن قرعه بعدی به صحنه آمد این قرعه به نام «آبی روشن» به کارگردانی بابک خواجه پاشا رقم خورد. بابک خواجه پاشا قرعه روز فیلم خود را برداشت که این فیلم در سانس دوم پنجشنبه ۱۹ بهمن به نمایش درمی‌آید.

اصغر شاهوردی صدابردار پیشکسوت سینما که به دلیل وقوع حادثه در هنگام فیلمبرداری یک فیلم دچار بیماری شده است، قرعه بعدی را برداشت که این قرعه به نام «آغوش باز» به کارگردانی بهروز شعیبی افتاد. در ادامه علی سرتیپی تهیه‌کننده این اثر از طریق قرعه‌کشی روز نمایش این فیلم را تعیین کرد که این فیلم ۱۵ بهمن در سانس سوم به روی پرده می‌رود.

یونس صباحی قرعه دیگر را برداشت، این قرعه به نام انیمیشن «شمشیر و اندوه» رقم خورد. عوامل این فیلم سانس نمایش این روز را در سانس سوم ۱۷ بهمن تعیین کردند.

مهین نویدی چهره‌پرداز دیگر سینماگری بود که قرعه را برداشت. این قرعه به نام «ملکه آلیشون» ساخته ابراهیم نورآورمحمد رقم خورد. این کارگردان قرعه روز نمایش را در سانس دوم ۱۸ بهمن تعیین کرد.

اسحاق خانزادی صدابردار سینما قرعه بعدی را رقم زد. این قرعه به نام «مجنون» ساخته مهدی شامحمدی افتاد. سانس اول ۱۴ بهمن به این فیلم اختصاص پیدا کرد.

سعید خانی پخش‌کننده و تهیه‌کننده سینما برای برداشتن قرعه دیگر روی صحنه آمد. این قرعه به نام «شکار حلزون» به کارگردانی محسن جسور افتاد. مصطفی سلطانی تهیه‌کننده این فیلم سانس اول جمعه ۲۰ بهمن را برای نمایش تعیین کرد.

نصرت کریمی تهیه‌کننده سینما قرعه بعدی را برداشت این قرعه به نام «میرو» به کارگردانی حسین ریگی رقم خورد. با حضور تهیه‌کننده و کارگردان این فیلم سانس دوم ۱۵ بهمن را برای نمایش «میرو» تعیین کردند.

فریده ذاکری تعیین‌کننده قرعه بعدی بود، «ساعت جادویی» نام این قرعه بود، این فیلم در روز ۱۵ بهمن در سانس چهارم اکران خواهد شد.

محسن روزبهانی مدیر جلوه‌های ویژه نام «دروغ های زیبا» را از گوی بیرون کشید. این فیلم در سانس اول ۱۲ بهمن اکران خواهد شد.

عزت‌الله علیزاده از عوامل اجرایی جشنواره قرعه بعدی را به نام «احمد» به کارگردانی امیر عباس ربیعی رقم زد.

حبیب والی‌نژاد روز نمایش این فیلم را سانس دوم ۱۲ بهمن ماه تعیین کرد.

کاوه ایمانی تدوین‌گر سینما قرعه بعدی را برداشت. «دو روز دیرتر» ساخته اصغر نعیمی عنوان این قرعه بود. این فیلم در سانس سوم ۱۲ بهمن به نمایش درمی‌آید.

محمد محمدی از باسابقه‌های حوزه روابط‌عمومی سینما «معجزه پروین» را از گوی بیرون کشید.

محمدرضا شریفی‌نیا تهیه‌کننده این اثر روز نمایش «معجزه پروین» را سانس چهارم ۱۷ بهمن تعیین کرد.

عزت‌الله رمضانی‌فر بازیگر پیشکسوت سینما نام «تمساح خونی» به کارگردانی جواد عزتی از گوی بیرون کشید.‌ کامران حجازی تهیه‌کننده این اثر، قرعه نمایش فیلم را سانس اول ۱۳ بهمن ماه رقم زد.

محمدرضا فرجی از مدیران سازمان سینمایی قرعه بعدی را به نام «دست ناپیدا» به کارگردانی انسیه شاه حسینی رقم زد. این فیلم در سانس اول ۱۵ بهمن ماه به نمایش درمی‌آید.

وحید رونقی مجری رادیو و تلویزیون قرعه بعدی را تعیین کرد که به نام «نپتون» به کارگردانی محمد ابراهیم غفاریان افتاد. نمایش این فیلم در سانس دوم ۱۷ بهمن ماه خواهد بود.

علی الله یاری فیلمبردار پیشکسوت سینما قرعه بعدی را از گوی بیرون کشید این قرعه به نام «ببعی» ساخته حسین صفارزادگان و میثم حسینی افتاد. این فیلم در سانس چهارم ۱۹ بهمن اکران خواهد شد.

مهتا ملک‌زاده از مدیران سالن‌های سینمایی برای برداشتن قرعه بعدی روی صحنه آمد، این قرعه به نام «صبح اعدام» به کارگردانی بهروز افخمی افتاد. علی شیرمحمدی و بهروز افخمی تعیین کننده روز نمایش فیلم خود بودند که این فیلم در سانس دوم ۱۶ بهمن به نمایش درمی‌آید.

سیمون سیمونیان از پیشکسوتان و از عوامل اجرایی جشنواره قرعه بعدی را به نام «شهسوار» ساخته حسین نمازی برداشت. این فیلم در سانس دوم ۱۴ بهمن ماه اکران می‌شود.

علی احمدی‌کیا از مدیران تدارکات قرعه بعدی را به نام «نبودنت» به کارگردانی کاوه سجادی‌حسینی رقم زد. این فیلم به قید قرعه در سانس سوم چهارشنبه ۱۸ بهمن ماه به نمایش درمی‌آید.

بهروز صادقی عکاس پیشکسوت «صبحانه با زرافه ها» را از گوی بیرون آورد. عوامل این فیلم هم در سالن حضور نداشتند. «صبحانه با زرافه ها» سانس چهارم ۱۴ بهمن ماه به نمایش درمی‌آید.

سجاد رضایی خبرنگار سینما قرعه «پرواز ۱۷۵» به کارگردانی محمدحسین حقیقت را انتخاب کرد. این فیلم سانس چهارم ۱۳ بهمن ماه به نمایش درمی‌آید.

روح‌انگیز شمس منشی صحنه قرعه بعدی را به نام «پرویز خان» به کارگردانی علی ثقفی تعیین کرد. سانس دوم ۲۰ بهمن به این فیلم اختصاص دارد.

مرتضی یراق‌بافان‌ از قاریان قرآنی برنامه‌های سینمایی قرعه «ظاهر» به کارگردانی حسین عامری را از گوی بیرون کشید. این فیلم در سانس چهارم ۱۲ بهمن ماه به نمایش درمی‌آید.

رائد فریدزاده معاون بین‌الملل بنیاد سینمایی فارابی قرعه «نوروز» به کارگردانی سهیل موفق را از گوی بیرون کشید. سانس سوم ۱۹ بهمن ماه به نام این فیلم رقم خورد.

علی رستگار خبرنگار سینمایی قرعه «تابستان همان سال» به کارگردانی محمود کلاری را تعیین کرد. روز نمایش این فیلم به سانس دوم ۱۳ بهمن ماه اختصاص پیدا کرد.

محمدحسن اصلانی عکاس سینما قرعه فیلم «باغ کیانوش» به کارگردانی رضا کشاورز را رقم زد. این فیلم در سانس اول ۱۹ بهمن ماه به نمایش درمی‌آید.

علیرضا رحیم بصیری نام «آپارات‌چی» به کارگردانی قربانعلی طاهرف. را از گوی بیرون کشید. این فیلم به قید قرعه در سانس اول ۱۶ بهمن ماه اکران خواهد شد.

علی بختیان برنامه‌ساز تلویزیونی قرعه «آسمان غرب» به کارگردانی محمد عسگری را انتخاب کرد. روز نمایش این فیلم سانس اول ۱۸ بهمن خواهد بود.

بابک بیات از مسئولان تشریفات برنامه‌های سینمایی قرعه «بهشت تبهکاران» به کارگردانی مسعود جعفری‌جوزانی را از گوی بیرون کشید. این فیلم در سانس چهارم ۱۸ بهمن ماه اکران خواهد شد.

 ۱۷ بهمن ماه به دلیل شهادت امام کاظم در سانس اول نمایشی نخواهد داشت.  هم‌چنین سانس آخر ۲۰ بهمن ماه به اعلام نامزدهای این رویداد اختصاص دارد.

در اختتامیه جشنواره ایثار چه گذشت؟/ جایزه 5 میلیاردی به کدام فیلم رسید؟

آیین اختتامیه نخستین جشنواره بین‌المللی فیلم و فیلمنامه ایثار روز سوم خرداد در سالن همایش‌های آستان قدس رضوی برگزار شد.

به گزارش سینمای خانگی به نقل از روابط عمومی نخستین جشنواره بین‌المللی فیلم و فیلمنامه ایثار، آئین اختتامیه نخستین جشنواره بین‌المللی فیلم و فیلمنامه ایثار عصر روز سوم خردادماه هم‌زمان با سال‌روز آزادسازی خرمشهر با حضور محسن منصوری سرپرست نهاد ریاست‌جمهوری، امیرحسین قاضی‌زاده هاشمی رئیس بنیادشهید و امور ایثارگران، حجت‌الاسلام مهدی حسن‌زاده مدیرکل بنیاد شهید خراسان رضوی و جمعی از هنرمندان و اهالی رسانه در سالن همایش‌های آستان قدس رضوی برگزار شد.

در ابتدای این مراسم مدیرکل بنیاد شهید خراسان‌رضوی ضمن تبریک اعیاد دهه کرامت گفت: خدارا شاکریم که این توفیق را داریم تا در جوار امام مهربانی‌ها آئین اختتامیه نخستین دور از این جشنواره بین‌المللی را برگزار کنیم.

حجت‌الاسلام مهدی حسن‌زاده بیان‌کرد: جبهه مقاومت ظرفیت‌های بسیاری داشته است، چند سال از شهادت حاج قاسم گذشته اما فیلم شهادت ایشان هنوز تولید نشده است و آن‌طور که شایسته است به این چهره جهانی نپرداخته‌ایم.

وی اظهار کرد: ما به تعداد شهدای جبهه مقاومت ظرفیت فیلم‌سازی داریم تا در این جنگ نابرابر که دشمن از هرسویی از قدرت‌اش برای زدن ارزش‌های اسلامی استفاده می‌کند برنده شویم. امیدواریم با حمایت مسئولان فرهنگی کشور گام‌های جدی‌تری در حوزه فیلمسازی برداشته شود.

در بخش بعدی این مراسم پس تجلیل از خانواده‌های شهدا و ایثارگر عملیات بیت‌المقدس در شانزدهمین مراسم ملی و سراسری سوم خرداد، دبیر نخستین جشنواره بین‌المللی فیلم و فیلمنامه ایثار اظهار کرد: سلطه‌جویی فرهنگی همواره مردم آزاده را مورد یورش قرار داده، اما هنرمندان متعهد با تولید آثار خوب همیشه در تقابل با این تهاجم نابرابر مقاومت کرده‌اند.

فرهاد مختاری تصریح کرد: جشنواره فیلم و فیلمنامه ایثار تلاشی هنرمندانه و فرهنگ‌ساز بود برای پیوندهای نوینی که ریشه‌های ژرف در فرهنگ اسلامی دارد و حرکتی بود به سوی پی‌بردن به دستاورهای خودمان برای رسیدن به افق‌های تازه.

وی ایجاد خط مستحکم رسانه‌ای در کشورهای اسلامی را یکی از اهداف این جشنواره دانست و بیان کرد: این مسئله به تلاش شبانه‌روزی ما نیاز دارد. علاوه بر آن اتصال راهبردی هنرمندان جبهه مقاومت با یکدیگر، فراهم‌سازی و ایجاد تفاهم در تولیدات مشترک میان کشورهای جبهه مقاومت و بازنمایی چهره استکبار جهانی از دیگر اهداف این جشنواره بود.

دبیر نخستین جشنواره بین‌المللی فیلم و فیلمنامه ایثار در انتها گفت: ابلاغ پیام شهدا با زبان هنرمندانه و خلاق وظیفه‌ی خطیری است که به عهده هنرمندان جهان اسلام است که برای تمام آنان آرزوی توفیق دارم.

پس از آن برگزیدگان بخش‌های مختلف این جشنواره بین‌المللی به شرح زیر معرفی شدند:

برگزیدگان بخش فیلمنامه

الف- بهترین پویانمایی:

شیرین به کارگردانی زید شوکر از کشور عراق

ب- بهترین مستند:

در محضر انسانیت به کارگردانی خانم غصون عباس الماضی از کشور سوریه

ج- بهترین فیلم داستانی:

اسماً به کارگردانی مصطفی آقا محمد لو محصول جمهوری اسلامی ایران

د- بهترین پژوهش و تحقیق:

خانم سمانه رمضانی برای فیلم جمعه دوم آوریل

ه- جایزه ویژه بخش بین‌الملل:

جایزه ویژه اول به فیلم پرواز از بوسنی به کارگردانی خانم مرضیه سادات یثربی از جمهوری اسلامی ایران

جایزه ویژه دوم به فیلم غزال به کارگردانی امجد طاهر از کشور فلسطین

برگزیدگان بخش مستند کوتاه نماهنگ و پویانمایی

الف – بهترین نماهنگ:

تار و پود به کارگردانی محمد صادق رمضانی مقدم

ب – بهترین پویانمایی:

نهنگ سفید به کارگردانی امیر مهران بخاطر توجه به مضمون ایثار

ج – بهترین مستند:

بهترین کارگردانی:

ساسان فلاح فر برای کارگردانی مستند چشم ایرانی

بهترین تهیه کننده:

محمد سلیمی راد برای فیلم سرباز شماره صفر

د- بهترین پژوهش:

محسن اسلام زاده برای مستند پاییز پنجاه سالگی

ه- بهترین فیلم داستانی کوتاه:

محمد پایدار برای کارگردانی فیلم نوشابه مشکی

فرهاد عباسی برای تهیه کنندگی فیلم اسماً

برگزیدگان بخش ویژه مسابقه مستند کوتاه نماهنگ و پویانمایی

نفر اول: مرضیه سادات یثربی برای کارگردانی مستند پرواز از بوسنی

نفر دوم: زهره نجف زاده برای کارگردانی مستند روز اسارت

نفر سوم: محمد مجید پور برای کارگردانی مستند زنان جبهه شمالی

برگزیدگان بخش مسابقه فیلمنامه نویسی

الف – فیلمنامه بلند سینمایی:

داوود جلیلی و محسن غضنفری برای فیلمنامه سه چهارم جنگ

ب – فیلمنامه بلند داستانی:

علیرضا بختیان برای فیلمنامه آوای آشنا

ج – فیلمنامه کوتاه داستانی:

میلاد ملحانی برای فیلمنامه ساعت یادت نره

د- طرح مستند:

محمد علی هاشم پور برای طرح مستند زنبق‌ها

ه- فیلمنامه پویانمایی:

صادق قاسمی برای فیلمنامه بادکنک سفید

برگزیدگان بخش ویژه مسابقه فیلمنامه نویسی

نفر اول: هاشم اولیایی مقدم برای فیلمنامه الهه

نفر دوم: عبدالرحمن شلیلیان برای فیلمنامه دریادار بایندر

برگزیدگان بخش مسابقه سینمای ایران

الف- بخش تله فیلم:

لوح تقدیر به مهدی کارآمد و اعظم جوانمردی به ترتیب برای تهیه کنندگی و کارگردانی فیلم آخرین عاشقانه

لوح تقدیر به جمال احمد برای کارگردانی فیلم آب و آتش

لوح تقدیر به سجاد امیر یزدانی برای کارگردانی فیلم رگبرگ

ب- بخش مسابقه سینمای ایران:

بهترین کارگردان: مهدی جعفری برای کارگردانی فیلم یدو

بهترین تهیه کننده: داوود صبوری برای فیلم اتاقک گلی

جایزه دستاورد هنری: احسان ثقفی و مهدیه عین اللهی نویسندگان فیلمنامه هناس به دلیل بازتاب و تبلور موضوع ایثار در فیلمنامه

جایزه ویژه داوران برای نمایش تجلی ایثار ملی و مردمی به سعید سعدی تهیه کننده فیلم پالایشگاه

جایزه ویژه داوران به محمد عسگری برای کارگردانی فیلم اتاقک گلی

جایزه بزرگ جشنواره شامل حمایت از تولید اثر بعدی با موضوع ایثار و شهادت به مبلغ پنج میلیارد تومان به کارگردان فیلم نوشابه مشکی آقای محمد پایدار اهدا شد

بی‌علاقه بودن کارگردان یا ترس سرمایه‌گذار؛ مانع اقتباس کدام است

علی‌رضا بختیان تصریح کرد: بسیاری از کارگردانان هستند که علاقه‌مند در موضوع اقتباس کار کنند اما سرمایه‌گذار می‌ترسد.

به‌گزارش سینمای خانگی به‌نقل از خبرگزاری کتاب ایران (ایبنا)؛ در ادامه پرونده «اقتباس در سینمای ایران» در میزگردی نظرات تخصصی صاحب‌نظران حوزه سینما را جویا شدیم در این میزگرد سید جواد میرهاشمی پژوهشگر و فیلم‌ساز، علی‌رضا بختیان تهیه‌کننده و فیلمساز و مجید کیانیان پژوهشگر و مترجم حوزه سینما و تئاتر حضور داشته اند که در ادامه بخش اول این میزگرد را می‌خوانید:به‌عنوان سوال ابتدایی، بفرمایید اقتباس در سینما به ماهو اقتباس چیست و اقتباس مکتوب، این موضوع را کمی  توصیح بدهید.

کیانیان: بحث را بنیادین شروع کردید. اگر بخواهم موجز به موضوع اشاره کنم، اساسا به لحاظ معنایی اقتباس در فرهنگ معین و دهخدا این‌گونه آورده شده:  فراگرفتن، اخذ کردن، آموختن و یا فایده گرفتن از کسی، اما در سینما به لحاظ رویکردی، چند  شکل مختلف بنابه نظرگاه صاحب‌نظران پیدا می‌کند. از جمله  اینکه دادلی اندرو معتقد است در اقتباس، سه رویکرد عمده وجود دارد. رویکرد اول وام گرفتن که بیشتر مبتنی بر زیبایی‌شناسی است تا وفاداری به متن، اتفاقی که مثلا برای آثار شکسپیر می‌افتد. یعنی یک مضمون از مکبث را می‌گیرند و تغییراتی ایجاد می‌کنند و صرفا بحث زیبایی‌شناسی مطرح است. رویکرد دوم، به اصطلاح تلاقی اینطور است که عین متن مبدا برش خورده و در متن مقصد می‌آید بدون کوچک‌ترین تغییر. رویکرد سوم نیز، وفاداری و تبدیل این‌طور است که وفاداری وجود دارد و  سعی می‌کنند از همان متن، همان نگاه را اما به ‌‌شکل بدیع‌تری به آن سمت بروند.

این نمونه رویکردهایی است که وجود دارد. از طرفی به توجه به مسیری که طی شده، در وادی مصادیق، شکل‌های مختلفی به خودش می‌گیرد. از جمله اینکه برخی به سراغ متون مکتوب می‌روند که ما در این مسیر در کشور بیشتر کار کرده‌ایم، برخی هم که بیشتر در سینمای روز جهان متداول است یا به تعبیر دقیق‌تر، سینمای هالیوود، آنها جهان تصویر و فهم تصویرشان را بر مبنای اقتباس شکل می‌دهند. به این معنی که سینما به مثابه جهانی از عناصر دنیای دید، وام‌دار هنرهای تجسمی است. اینگونه بگویم که مثلا در کشور خودمان، وقتی درباره اقتباس صحبت می‌کنیم، اولبن چیزی که به ذهن‌مان خطور می‌کند، این است که به سراغ متون مکتوب کلاسیک  و یا کهن برویم و اقتباس انجام دهیم. اما سینمای جهان یک گام جلوتر َشاید و یا عمیق‌تر، جهان و فرهنگ بصری‌شان را نیز وام‌دار و به نوعی اقتباس شده از هنرهای تجسمی می‌دانند.  سویه‌ی دیگری نیز وجود دارد، مثل فیلم مگنولیا که اقتباس از موسیقی می‌گیرند، در واقع پل توماس اندرسون اساساً به دنبال شکل دیگری از هنر می‌روند و چندان که در سکانس معروف وایز آپ (Wise up) مشخص است بنیان فیلم را بر مبنای موسیقی ایمی مان می‌آفریند.

در سینمای ایران، معمولا اقتباس کم داریم، و دوستان نویسنده‌ معتقدند که برای کارگردان و تهیه کننده سخت است هزینه کند هم به نویسنده اصلی و هم برای نوشتن فیلم‌نامه‌ای فیلم‌نامه نویس به صورت اقتباسی می‌نویسد. این یکی از معظلات است، البته که مانع اصلی نیست و دریچه‌های مختلفی وجود دارد که می‌تواند بحث اقتباس را پیش برد. لطفا این بحث را بیشتر موشکافی کنید. با توجه به اینکه در سینمای جهان بیشتر آثار، اتر اقتباسی هستند چه از کتاب، چه موسیقی   نقاشی و سایر هنرهای تجسمی و حتی در همین جشنواره فیلم کوتاه هم دیدیم، اقتباس از شعر صبحانه داشتیم. اما در سینمای ما کم‌رنگ است. فکر می‌کنید علت این کمرنگی در سینمای ما و برعکس پررنگ‌بودن آن در سینمای جهان چیست؟ و آیا این اثار اقتباسی تاثیر دارد؟
بختیان: به عنوان کسی که کار فیلم‌سازی انجام می‌دهم بحثی که خودتان مطرح کردید، یکی از مهم‌ترین عوامل مانع اقتباس در سینمای ایران است. در دنیا و هنگام فیلم‌سازی، بودجه‌های هنگفتی برای فیلم‌ها در نظر می‌گیرند. مثلا در هالیوود بودجه ی فیلمی کمتر از 5، یا 6 میلیون دلار  نیست. معادل آن را در ایران ببینیم که چه فیلمی اینچنین هزینه می‌کند! هزینه در واقع یکی از مهمترین عوامل در ایران است. اگر بخواهید از داستانی الهام بگیرید  و آن را تبدیل به فیلمنامه کنید، دو هزینه یابد پرداخت شود. در ایران متاسفانه، گِیجی که برای قیمت کارها گذاشته شده، دقیق است. یعنی مثلا اگر بگوییم فیلمنامه چقدر است، نمی‌گویند فیلمنامه اقتباسی  چنین هزینه‌ای دارد و فیلمنامه معمولی هزینه‌ای متفاوت.  برآورد می‌کنند یک فیلم‌نامه فلان مقدار هزینه دارد و  همان مقدار بسته می‌شود. حالا هرچقدر بگویی این اقتباس است و معادل همبن‌مفدار را باید برای تحقیق و پژوهش و.. بگذاری، در آن دیده نمی‌‌شود. به همین دلیل اغلب نویسنده‌ها به  سمت کار تحقیقاتی  خیلی دقیق نمی‌روند.

دومین موضوع این است که موضوعاتی که وجود دارد مثلا در بحثی که شما عنوان کردید، یکی از مسائل این است که برای ساخت فیلم‌هایی درباره‌ روزمرگی‌ها  که به شکل رئال، در حال تولید هستند، شرایط خوب، دکور مناسب و تجهیزات خوب وجود دارد،و لی  زیرساخت قوی برای کارهای کهن و اقتباسی در کشور نداریم.  این موضوع باز هم با بودجه و هزینه  برمی‌گردد.
فیلم‌هایی که شما می‌گویید در سینمای کوتاه و باقی از اقتباس ستفاده می‌شود،  صرفا با مراجعه به بخشی از آن است. یعنی یک قسمت را می‌گیرند و خود‌شان داستان‌پردازی می‌دهند. کمتر می‌بینید عین به عین اقتباس کرده باشند.

اما در کشورهای خارجی و هالیود داستان‌هایی چون هری‌پاتر و ژول‌ورن، عین به عین اقتباس و ساخته شده، چون هزینه می‌کنند. اما در ایران به دلیل کمبود بودجه. هزینه چنین چیزی امکان‌پذیر نیست. در ایران، شخصیتی از کتاب را اقتباس می‌کنند و با آن داستان خود را پیش می‌برند، در اصل با یک المان و یک نمایه و ارجاع کوچکی به داستان، آن را منتقل می‌کنند و البته شاید این دلیل هم باشد که ما هنوز مخاطب را به سمت فیلم‌های اقتباسی  عادت نداده‌ایم که به آن سمت بروند. بینندگان عمدتا به دنبال داستان‌های اجتماعی، عشق و عاشقی  و.. می‌روند. داستان‌هایی روایت که ما را به این قضیه عادت داده است.
بیننده ما، بیننده‌ای است عادت به چند ژانر ثالت عادت کرده است و کسی باید این قبح را بشکند. این کار را انجام نمی‌دهند. شما در سریال‌های تلویزیون هم ببینید، اگر به سمت سریال‌های تاریخی بروید،مخاطب اوایل زده می‌شود.

کمی که بگذرد جذب می‌‌شود و اواخر کار، شاید بگوید خوب است. چرا سریال را مثال زدم، چرا که سریال‌ها بیشتر کارهای اقتباسی انجام می‌دهند. من حس می‌کنم مزاج ایرانی‌ها هنوز خیلی تغییر نکرده است.

بحث گیشه خیلی مهم است و مخاطب در وهله اول آن کار را پس می‌زند و کارگردان می‌ترسد؟

بختیان: سرمایه‌گذار می‌ترسد، اتفاقا بسیاری از کارگردانان هستند که علاقه‌مند در این موضوعات کار کنند اما سرمایه‌گذار می‌ترسد. شما ببینید عمده‌ کارهایی که به شکل تاریخی کار شده و اقتباس صدرصد بوده در گیشه شکست خورده است. درآمد با هزینه‌ای که شما هم‌خوانی نداشته، و حمایت سازمان‌ها و ارگان‌ها از کارهای اقتباسی بسیار ضعیف است و تلویزیون نیز کار تاریخی با شرایط و موضوعات خاص خودش می‌سازد. خیلی به آن سمت نمی‌روند.
کیانیان: من با مقوله بازار فیلم موافق حرف‌های آقای بختیان هستم، و این موضوع در بحث تنوع ژانر هم مطرح می‌شود و مشخص می‌شود که چرا کارگردانان سراغ ژانرهای مختلف نمی‌روند. اما فیلم‌های اقتباسی کم نیستند و پرفروش نیز کم نداریم.  به نظرم معضل جای دیگری است. یک بحث، بحت مولف‌محور بودن ناخودآگاه فیلمسازان ماست. یعنی دوست دارند بنویسند و کارگردانی کنند. این  یک بخش است. بخش دیگر این است که سینماگران ما مشخصا تهیه‌کننده‌ها، همه جا، مخصوصا جاهایی که ویترین دارد پول می‌دهند اما جایی که ویترین ندارد، هزینه نمی‌کنند. این است که به مشکل می‌خوریم. مجموعه این موارد است که به سمت کارهای اقتباسی نمی‌روند. البته که فیلم‌هایی داریم که قصه‌های روز هستند، همین سریال محمد کارت، یاغی که آن هم اقتباسی است. مشکلی که به نظر من وجود دارد این است که رفقای فیلمساز ما خیلی به ایده اهمیت می‌دهند اما اینکه چگونه ایده را پیاده کنند، اهمیت نمی‌دهند. شما قطعا با دوستان جوانی همراه بودید که متنی اقتباسی از شکسپیر در دست دارند، ولی آن متن را تنها از یک صحنه اقتباس می‌کنند. در صورتی که اقتباس این نیست. چطور می‌توان زبان اثر را با یک صحنه اقتباس کرد. ما در چگونگی انتقال زبان مبدا در زبان مقصد و چگونگی پرداخت مشکل داریم. دچار تکرار می‌شویم  به شدت متن‌ها را تک صدا می‌کنیم، به شدت نمایه‌ای می‌کنیم، به شدت کاری می‌کنیم ارتباط سطح روایی مخاطب با اثر کنده می‌شود یعنی کاری می‌کنیم برای فهم روایتمان توسط مخاطب، روایت مبدا باید ضمیمه اثر باشد. بحث بازار و گیشه موافقم، اما بحث تهیه‌کننده‌ها نیز هست، ذائقه سازی نیز وجور دارد، بحث مولف محور بودن و مورد مهم شیوه پرداخت.

​​​​​​
بختیان: چیزی که ایشان درباره سریال یاغی گفتند، در سریال‌ها نیز اتفاق افتاده است. ولی کم و کم‌رنگ. چند سریال این اتفاق افتاده که این اواخر صداو سیما یا پلتفروم‌ها سرمایه‌گذاری می‌کنند. اما در سینما هنوز ما مشکل داریم. در سینما، فیلم‌هایی که اقتباسی بودند عمدتا گیشه را نداشتند. شاید تک و توک به آن رسیده باشند ولی عمده فیلم‌ها چنین نبوده‌اند. عمده فیلمسازان جوان ما علاقه‌مندند خودشان بنویسند و خودشان بسازند. پدیده کارگردان-مولف..

کیانیان: البته ما تنها نباید یک طرفه موضوع را ببینیم. از آن سمت نیز آثار مبدا معاصری که وجود دارد، این ضعف را دارند که ظرفیت ندارند. یعنی نویسنده فیلم‌نامه باید تلاش ویژه‌ای کند تا متن مبدا را به مقصد برساند. هم بحث روایتش است هم ساختار و قابلیت تصویری متون.
بختیان: اتفاقی که در کشور ما افتاده این است که بین تاریخ و فرهنگ الان و قدیم فاصله وجود دارد. مثلا فیلم کوتاهی کار شد به نام  «دوآلپا» که مردم با آن  آشنایی  ندارند. یعنی بین فرهنگ فاصله افتاده و کدها را ندارد. دقیقا آنچه که آقای کیانیان گفت. باید دانه دانه کدها را برایش تعریف کنیم. این تعریف کردن کار را سخت‌تر می‌کند و کارگردان سعی می‌کند سمت این موارد نرود. و فیلم چیزی باید که بیننده ببیند. راحت ارتباط برقرار کند. ولی وقتی کدهایی وجود دارد که نیاز به پس‌زمینه دارد و باید رویش کار انجام شده باشد، مسلما به آن سمت نمی‌رود. نیاز به فرهنگ‌سازی دارد و هنوز متاسفانه بستر فراهم نیست.

کیانیان: می‌شود از چند زاویه نگاه کرد. ازجمله انواع شکل‌های اقتباسی که آنها به سراغش می‌روند و کار می‌کنند. در صورتی که ما یک تصور یک خطی از اقتباس داریم که مثلا پیشنیه‌ی متن‌مان، حتما یک چیزی باشد. بر فرض مثال، سراغ دوآل‌پا برویم یا شاهنامه یا متن معاصر، اما اینکه چگونه با آن مواجهه شویم و یا آن متن چه باشد، اینجا یک سری مولفه‌های محوری و اساسی وجود دارد که گاها دیده نمی‌شود. به نظرم در دو سطح باید سراغ این موضوع برویم. یکی آسیب‌شناسی اتفاقاتی که افتاده‌اند که چهارپنج مورد را  عرض کردم. دیگر اینکه آنها چکار می‌کنند. اقتباسی که در مورد سینمای جهان می‌گوییم، تحلیل کنیم که چگونه صورت می‌پذیرد. به قولی یکی از دوستان مدیوم رسانه‌ای ما شعر و ادبیات است. مدیوم هالیودد رسانه و سینماست. یعنی مادرزاد شاعر به‌دنیا می‌آییم. آنها سینماگر هستند. این فاصله مقوله‌ی مهمی است.

میرهاشمی: درجامعه‌ای که  تیراژ کتاب 200.300 نسخه است، اصلا اقتباس کردن، یک مطلب  شوخی است. فرض کنید کتابی در ایران چاپ اول و دوم می‌شود، ناگهان به هر دلیلی چاپ سوم ممنوع چاپ می‌شود و یا بهتر بگویم “مجوز نشر این کتاب باطل و فروش این کتاب ممنوع می‌شود.” اما فیلمی بر اساس همان رمان ساخته می‌شود. سیاست فرهنگی‌مان یک با و دو هواست!

خروج از نسخه موبایل