گنجینه «محمدرضا دلپاک» طراح صدا، صداگذار پیشکسوت سینمای ایران و مدرس سینما در موزه سینمای ایران راه‌اندازی شد.
به گزارش سینمای خانگی به نقل از روابط عمومی موزه سینما، همزمان با روز ملی سینما سیمرغ‌ها، جوایز، اسناد و یادگاری‌های «محمدرضا دلپاک» به موزه سینما اهدا شد.
سیمرغ بلورین از نوزدهمین دوره جشنواره فیلم فجر به عنوان بهترین صداگذار برای فیلم «باران»، سیمرغ بلورین از سی‌امین جشنواره بین‌المللی فیلم فجر به عنوان بهترین صداگذار برای فیلم «خرس»، سیمرغ بلورین از بیست و چهارمین جشنواره فیلم فجر به عنوان بهترین صداگذار برای فیلم «تولد یک پروانه»، سیمرغ بلورین از سی و یکمین جشنواره فیلم فجر برای فیلم «برلین ۷-»، تندیس خانه سینما برای فیلم «زیر پوست شهر»، تندیس جشن انجمن منتقدان و نویسندگان سینمایی به عنوان بهترین طراحی صدای برای فیلم «لانتوری»، تندیس جشن حافظ برای فیلم «شب‌های روشن»، دیپلم افتخار از هفدهمین دوره جشنواره فیلم فجر برای فیلم «رنگ خدا»، دیپلم افتخار از بیست و هفتمین دوره جشنواره فیلم فجر برای فیلم «درباره الی»، گواهی عضویت در آکادمی اسکار از سال ۲۰۱۷ تا اکنون، ریل صوتی فیلم «روز واقعه»، قاب عکس پرتره محمدرضا دلپاک، کتاب با امضاء زنده یاد «عباس کیارستمی» از جمله تندیس‌ها، دیپلم افتخار و یادگاری‌ها و جوایزی هستند که توسط این هنرمند برجسته در موزه سینما به یادگار گذاشته شد.
محمدرضا دلپاک طراحی و صداگذاری فیلم‌هایی همچون روز واقعه، بچه‌های آسمان، طعم گیلاس، رنگ خدا، میکس، زیر پوست شهر، باد ما را خواهد برد، باران، شب‌های روشن، بید مجنون، گیلانه، آواز گنجشک‌ها، خاک آشنا، جدایی نادر از سیمین، نارنچی پوش، فروشنده، قهرمان، خورشید، آفساید، تولد یک پروانه، لانتوری، مثل یک عاشق، شیرین، لامینور را بر عهده داشته است.
دوره سی و نهم جشنواره فیلم کوتاه تهران در اوج التهاب‌های سال گذشته برگزار شد تا نشان دهد هنر همیشه زنده است، اما در آن زمان شایعهای مطرح شد که این جشنواره دیگر تاییدیه اسکار را ندارد که این شایعه بعد از یک سال پاسخی جدی دریافت کرد.
به گزارش سینمای خانگی به نقل از فارس، سال گذشته و در آستانه برگزاری سی‌ونهمین جشنواره بین‌المللی فیلم کوتاه تهران بود که برخی از طراحان پروژه تحریم این رویداد، شایعه حذف این رویداد از فهرست جشنواره‌های مورد تأیید آکادمی اسکار را مطرح کردند. شایعهای که هر چند متخصصان و آگاهان به امور چندان توجهی به آن نشان ندادند، اما در فضای پرسوءتفاهم و ملتهب آن روزها، عده‌ای را به این تردید انداخت که آیا واقعا اعتبار بین‌المللی این رویداد با تهدید مواجه شده و رنگ باخته است؟ تردیدی که پس از گذشت یک سال، با پاسخی قاطع و درخور مواجه شده است. پاسخی که در این گزارش به گوشه‌ای از آن اشاره خواهیم کرد.
یک مرور؛ وقتی اسکار هم تأیید کرد
«امسال در بخش بین‌الملل توانستیم تنها جشنواره دارای تایید اسکار (اسکار کوالیفاید) در ایران شویم. ضمن این که میان کشورهای مسلمان فقط ایران، مصر و ترکیه از چنین امتیازی برخوردارند.» مهرماه ۱۴۰۰ و در آستانه برگزاری سی‌وهشتمین جشنواره بین‌المللی فیلم کوتاه تهران بود که سیدصادق موسوی در مقام دبیر این رویداد در نشست خبری خود، با این جملات از اتفاقی ویژه خبر داد.
اتفاقی که هر چند پشتوانه رقم خوردن آن تجربه ۳۷ دوره برگزاری یک رویداد معتبر در حوزه سینمای کوتاه در ایران بود، اما بی‌شک این اعتبار را در عرصه بین‌المللی ضریبی دوچندان می‌داد. جشنواره فیلم کوتاه تهران، سال‌ها بود که ایران را به یکی از کشورهای فعال در عرصه سینمای کوتاه، در میان کشورهای منطقه تبدیل کرده بود و به همین دلیل هم هر دوره از برگزاری این رویداد با استقبال شمار قابل توجهی از فیلمسازان بین‌المللی همراه می‌شد. براساس آمار اعلام شده از سوی دبیرخانه جشنواره، در سال ۹۸ بالغ بر ۴ هزار فیلم به بخش بین‌الملل سی و ششمین جشنواره فیلم کوتاه تهران ارائه شده بود که این آمار در سال ۹۹ و همزمان با دوره سی و هفتم با جهشی قابل توجه به مرز ۵ هزار اثر نزدیک شد.
در دوره بعد و همزمان با قرار گرفتن نام جشنواره در فهرست رویدادهای مورد تأیید آکادمی اسکار، بالغ بر ۶ هزار و ۴۰۰ فیلمساز بین‌المللی متقاضی حضور در این رویداد شدند که این جهش هم قابل توجه بود. آمار فیلم‌های متقاضی حضور در جشنواره فیلم کوتاه تهران در دوره سی‌ونهم هم به‌رغم همه حاشیه‌سازی‌ها و حتی برخی سنگ‌اندازی‌های عملی، از مرز ۵ هزار نفر پایین‌تر نرفت تا ثابت شود همچنان جایگاه معتبر این رویداد در نگاه فیلمسازان جهانی محفوظ مانده است.
ثبت یک رکورد در پاسخ به یک دروغ!
هر چند در همان دوره سی و نهم و به استناد برگزاری پرشور جشنواره بین‌المللی فیلم کوتاه تهران هم ناکامی گروهی که به‌دنبال اجرای طرح خود برای تحریم این رویداد در میان فیلمسازان داخلی و خارجی بودند، عیان بود، اما آنچه را در فرآیند پذیرش آثار و ثبت فرم تقاضای حضور در جشنواره چهلم رقم خورد، می‌توان قاطع‌ترین پاسخ عملی به دورغ‌پردازی‌ها و حاشیه‌سازی‌های سال گذشته دانست.
براساس متن فراخوان جشنواره که به ۱۲ زبان بین‌المللی ترجمه روی سایت رسمی رویداد قرار گرفت، مهلت مقرر پذیرش آثار در بخش بین‌الملل که از ۲۸ اسفند ۱۴۰۱ آغاز شده بود در ۱۹ مردادماه ۱۴۰۲ به پایان رسید و در این مدت ۷۲۱۶ فیلم کوتاه از فیلمسازان بین‌المللی فرم تقاضای حضور در جشنواره را پر کردند تا رکورد جدیدی برای جشنواره بین‌المللی فیلم کوتاه تهران در زمینه تعداد فیلم‌های دریافت شده توسط دبیرخانه جشنواره در بخش بین‌الملل نسبت به تمامی ادوار گذشته این رویداد ثبت شود.
این آمار به‌صورت جزئی‌تر هم از منظر ترکیب کشورهای متقاضی حضور در جشنواره فیلم کوتاه تهران حائز اهمیت است. براساس آمار رسمی دبیرخانه از تعداد ۷۲۱۶ اثر دریافت شده، آمار کل فیلم‌های ثبت نام شده در بخش بین‌الملل چهلمین جشنواره فیلم کوتاه تهران، تعداد ۳۳۹۰ فیلم داستانی، ۱۱۱۲ فیلم تجربی، ۱۰۶۸ فیلم مستند و ۹۳۶ فیلم پویانمایی و ۴۴۵ اثر نیز برای رقابت در جایزه ویژه بخش «حقیقت‌جویان» و ۲۶۵ اثر نیز برای جایزه ویژه بخش «راه ابریشم»، از ۱۳۱ کشور متقاضی حضور در بخش بین‌الملل جشنواره چهلم بوده‌اند. همچنین اسپانیا با ۹۱۳، هند با ۵۵۳، فرانسه با ۴۹۴، آمریکا با ۴۴۸ و چین با ۳۶۷ فیلم کوتاه، ۵ کشور برتری هستند که بیشترین اثر را به این رویداد فرستاده‌اند.
حضوری که دیگر رایگان نیست
ثبت رکورد استقبال فیلمسازان بین‌المللی از جشنواره فیلم کوتاه تهران زمانی اهمیت بیشتری پیدا می‌کند که بدانیم این رویداد در یک تغییر حائز اهمیت، از این دوره اجرای طرح دریافت مبلغ ثبت‌نام از سوی متقاضیان بین‌المللی را کلید زده است و برخلاف دوره‌های گذشته که به دلیل وجود برخی چالش‌های مرتبط با تحریم و انتقال وجه در سازوکارهای بین‌المللی حضور در این رویداد هزینه‌ای برای فیلمسازان متقاضی به همراه نداشت، ثبت تقاضا رایگان نبوده است.
این همان دستاورد مهمی است که مهدی آذرپندار دبیر جشنواره چهلم فیلم کوتاه تهران، در نشست رسانه‌ای این رویداد اینگونه به آن اشاره کرد: «جشنواره‌های اسکارکوالیفاید اکثرا با دریافت پول اثر می‌پذیرند با توجه به اینکه ما در دریافت پول مشکلاتی داشتیم، این موضوع در سال‌های گذشته رخ نداده بود اما امسال موفق شدیم از بازه زمانی میانی دریافت آثار، فیلم‌ها را با دریافت پول و ورودی پذیرش کنیم امیدواریم از سال آینده بتوانیم این مسیر را بهتر پیش برویم و برای جشنواره درآمدزایی داشته باشیم.»
استمرار این مسیر، نه فقط آینده‌ای درخشان‌تر و معتبرتر از امروز برای جشنواره فیلم‌کوتاه تهران فراهم خواهد آورد که شاهد شکل‌گیری پشتوانه‌ای برای ارتقای اقتصادی چرخه تولید و اکران فیلم‌های کوتاه در سینمای ایارن هم خواهیم بود.
فیلم سینمایی «تفریق» ساخته مانی حقیقی، که نسخه باکیفیت آن چندی پیش به‌صورت غیررسمی در فضای مجازی منتشر شده بود از این هفته وارد چرخه اکران آنلاین می‌شود.
به گزارش سینمای خانگی از مهر، بعد از فیلم سینمایی «بی‌رویا» ساخته آرین وزیردفتری، فیلم سینمایی «تفریق» تازه‌ترین ساخته مانی حقیقی هم بعد از عرضه نسخه غیررسمی، وارد چرخه رسمی اکران آنلاین می‌شود.
بنابر اطلاع‌رسانی سایت فیلیمو، فیلم «تفریق» از روز چهارشنبه و به‌صورت قانونی در قالب اکران آنلاین در دسترس مخاطبان قرار خواهد گرفت.
در فرآیند اکران آنلاین هر مخاطب با تهیه بلیت به مدت ۸ ساعت امکان تماشای آنلاین فیلم را دارد.
فیلم سینمایی «تفریق» به کارگردانی مانی حقیقی سال گذشته جزو پنج فیلمی بود که از سوی بنیاد سینمایی فارابی برای معرفی به‌عنوان نماینده سینمای ایران به آکادمی اسکار در نظر گرفته شده بود که سرانجام فیلم «جنگ جهانی سوم» به کارگردانی هومن سیدی برای این منظور انتخاب شد.
حقیقی «تفریق» را در سال ۹۸ و به تهیه‌کنندگی مجید مطلبی مقابل دوربین برد. ایفای نقش‌های اصلی این فیلم را نوید محمدزاده و ترانه علیدوستی برعهده دارند.
فیلم «تفریق» یکی از فیلم‌هایی است که در هفته‌های اخیر، بدون ورود به چرخه رسمی اکران عمومی، نسخه غیرقانونی آن در فضای مجازی منتشر شد.
دبیر ستاد صیانت از آثار سینمایی سازمان سینمایی، اعلام کرد عوامل این فیلم نسبت به قاچاق آن شکایتی را ثبت نکرده‌اند و حالا قرار است نسخه قانونی آن از طریق اکران آنلاین به دست مخاطبان برسد.
مدیرعامل انجمن سینمای جوانان و دبیر چهلمین جشنواره بین‌المللی فیلم کوتاه تهران با تاکید بر اینکه فیلم کوتاه نباید تحت‌تاثیر فضای اجتماعی زرد و ترندها قرار گیرد گفت: امیدوارم در جشنواره امسال درباره حوادث سال گذشته فیلم داشته باشیم و من هم حتما دفاع می‌کنم چون اگر فیلمساز به ما اعتراض سیاسی داشته باشد خیلی پذیرفتنی‌تر است تا اینکه اعتراضش وارد شاخه‌های اخلاقی و هنجارهای اجتماعی و خانوادگی شود.
به گزارش سینمای خانگی از ایسنا، دو سال قبل که مهدی آذرپندار از گروه فیلم و سریال شبکه سه سیما به انجمن سینمای جوانان ایران آمد، اهدافی را در مراسم معارفه خود برشمرد که یکی از مهمترین آنها تاکید او بر هدایت چگالی بودجه انجمن به سمت تولید آثار بود؛ روندی که همچنان از محوری‌ترین برنامه‌های او به شمار می‌رود و اعتبار آن را در کل سال‌های فعالیت این انجمن قابل اعتنا می‌داند.
او در گفت‌وگویی با ایسنا با تشریح این هدف خود از جسارتی گفت که میان بسیاری از فیلمسازان برای ساخت فیلم کوتاه در زمینه‌های مختلف همچون سیاسی وجود ندارد و به جای آن گله‌مند شد از سوژه‌هایی که آنقدر فراگیر می‌شوند که انگار بیشتر بر اهدافی خاص متمرکز هستند.
آذرپندار که به همراه میکاییل دیانی (معاون ارتباطات و بازرگانی انجمن سینمای جوانان ایران) به ایسنا آمده بود، تاکید کرد که همکاری با فیلسازانی از تمام سلایق مدنظر انجمن است از جمله فیلمسازان مومنِ انقلابی ولی حتما قرار نیست این گروه جای سلیقه‌های دیگر را تنگ کند.
در ادامه مشروح این مصاحبه را می‌خوانید:
شما در صحبت‌های ابتدایی خود پس از انتصاب به عنوان مدیرعامل انجمن بر تولید تاکید داشتید. این تصمیم برچه اساسی بوده و تاکنون به چه نتیجه‌ای رسیده است؟
انجمن سینمای جوانان ایران در شیوه اداره مجموعه، سه، چهار سَبک مدیرعامل به خود دیده است؛ مثلا ممکن است یک مدیرعامل اهتمام خود را روی آموزش بگذارد چون انجمن بزرگترین مدرسه سینمایی ایران و یکی از بزرگترین‌ها در دنیاست، یا مدیرعامل دیگری می‌تواند روی تولید متمرکز باشد که در این مورد هم انجمن در ایران و در بین بسیاری از کمپانی‌های تولید فیلم کوتاه در دنیا منحصربفرد است. ممکن است مدیر دیگری بر اهداف لجستیکی و عمرانی در انجمن تمرکز کند؛ چرا که در وزارت ارشاد کمتر مجموعه‌ای هست که ۵۸ دفتر در سطح کشور داشته باشد و چنین گستردگی فیزیکی داشته باشد که حتما نیازمند رسیدگی عمرانی و تجهیز لجستیکی است. شاید هم یک نفر اهتمام جدی روی جشنواره‌ها و به خصوص جشنواره فیلم کوتاه تهران داشته باشد که البته معمولا این را اعلام نمی‌کنند، چون مورد انتقاد قرار می‌گیرند.
من که از گروه فیلم و سریال شبکه سه سیما و از وسط تولید به انجمن آمده بودم و عادت نداشتم مدیر کارتابل و امضا باشم، نگران بودم کار اداری مرا زیادی درگیر کند. پس، از ابتدا تکیلفم با خودم مشخص بود که تمرکزم باید روی تولید باشددر کنار این سبک‌های مدیریتی، یک نکته مهم این است که انجمن یک مجموعه بزرگ از انبوه کارهای اداری است و من که از گروه فیلم و سریال شبکه سه سیما و از وسط تولید آمده بودم و عادت نداشتم مدیر کارتابل و امضا باشم، نگران بودم این کار اداری من را زیادی درگیر کند. پس، از ابتدا تکیلفم با خودم مشخص بود که تمرکزم باید روی تولید باشد و استدلالم این بود که با تمرکز بر تولید، کیفیت آموزش در دفاتر را هم می‌توان محک زد چون معتقدم ویژگی آموزش در انجمن این است که باید به تولید ختم شود. بحث‌های عمرانی هم البته در انجمن همیشه مغفول مانده اما نمی‌تواند استراتژی اصلی اداره یک مجموعه فرهنگی، تجهیز و کار عمرانی باشد.
بگذارید در باب اهمیت تولید در انجمن مقدمه‌ای بگویم. در دولت قبل در برهه‌ای بحث ادغام یا انحلال انجمن جدی شد. استدلال اصلی هم این بود که سینمای ایران در دهه ۶۰ نیازمند تزریق نیروی جدید بوده تا متناسب با تغییر فضا نیروهای جدید دغدغه‌مند و متفکر وارد سینما شوند و در نبود آموزشگاه‌ها و دانشگاه‌های هنری به تعداد کافی، انجمن این کار را بر عهده گرفت اما امروز بالفرض اگر نیازمند به نیروی جدید باشیم، دانشگاه‌ها و آموزشگاه‌های خصوصی این وظیفه را برعهده می‌گیرند و نیازی به انجمن نیست. البته انجمن سینمای جوانان یک خانواده ریشه‌دار است و انحلال آن یک شوخی است و مشخص بود که آن ایده به نتیحه نمی‌رسد و این استدلال‌ها اشتباه است. مصداق تاکیدم بر اشتباه بودن چنین تصمیمی، این است که سال قبل خیلی از شرکت‌کننده‌ها در آزمون دوره‌های آموزشی جامع انجمن، جزو کسانی بودند که در آموزشگاه‌های سینمایی دوره دیده بودند یا دانشجوی سینما در دانشگاه بودند و حتی در مواردی به توصیه اساتید خود به انجمن آمده بودند. سوال اصلی اینجاست که چرا وقتی اساتیدی مثل فرهادی، مکری، کیمیایی و … در آموزشگاه ها تدریس می‌کنند، هنرجو بعد از دیدن دوره این‌ها به انجمن می‌آید؟
این را گفتم که برگردم به بحث تولید؛ درواقع مزیت انجمن صرفا در آموزش و اساتیدش نیست، بلکه نکته مهم آن اتصال آموزش انجمن به مرحله تولید است و این نکته‌ای است که در هیچ آموزشگاه یا دانشگاهی پیدا نمی‌کنید. در این زمینه یک نکته مهم این است که تولیدات انجمن از بیرون ارزان‌تر و به عبارت دقیق‌تر شدنی است و من به عنوان کسی که از بیرون وارد انجمن شدم، کاملا این موضوع را درک می‌کنم. بنابراین به نظرم رسید که باید این مزیت را تقویت کرد؛ در این راستا من هم بر تولید تاکید کردم آن هم با تکیه بر رونق تولید شهرستان‌ها. سال اولی که من به انجمن آمدم مقارن بود با شیوع کرونا و سال آخر دولت دوازدهم و با مجموعه‌ای روبرو شدم که قرار بود منحل یا ادغام شود و شرایط بودجه‌ای خوبی نداشت. یعنی مدیرعامل پیشین شرایط خیلی سختی داشت و حفظ انجمن از سوی ایشان به تنهایی دستاورد بزرگی محسوب می‌شد. تمام این‌ها سبب شده بود انجمن سینمای جوانان با حجمی از تولیدات مصوب شده از سال ۱۳۹۸ روبرو باشد، آن هم در شرایطی که بهمن ۱۳۹۹ پورتال تولید بسته شده بود و سال ۱۴۰۰ که من مسئولیت انجمن را برعهده گرفتم، پنج میلیارد تومان تعهد مالی با میانگین ۱۵ میلیون تومان برای هر پروژه را داشتیم. ببینید چه حجمی از پروژه می‌شود. امروز تقریبا تمام این تعهد با مساعدت آقای خزاعی (رییس سازمان سینمایی) تسویه شده و مابقی را یا خود فیلمساز پیگیری نکرده یا پروژه به پایان نرسیده است.
یکی از اقدامات ما در بخش تولید، فعال کردن پیچینگ در استان‌ها برای رونق تولید بود. در سال ۱۴۰۱ حدود ۱۰ میلیارد تومان هزینه بابت تولید پرداخت کردیم و حدود ۱۷ میلیارد تومان هم تعهد تولید دادیم که بیش از ۶۰ درصد آن مربوط به شهرستان‌ها است که این‌ها اعدادی کم‌سابقه در انجمن هستند. کار دیگری که باید به آن اشاره کنم تشکیل باشگاه فیلم اولی‌ها در این دوره است که سبب شد آموزش به تولید متصل شود و ما اگرچه از کیفیت و توانایی فیلمسازی متقاضیان به علت فیلم اولی بودن چیزی نمی‌دانیم، اما این ریسک را می‌کنیم که حتی با رقمی کم، از پروژه‌ها حمایت شود؛ هر چند رقم حمایت در مقیاس کشوری از یکصد فیلمساز تازه‌کار قابل توجه است.
در چنین شرایطی روسای دفاتر انجمن می‌دانند که ملاک ارزیابی من تولید است؛ بویژه آنکه خودم تمام فیلم‌ها را می‌بینم و فیلمی در انجمن نیست که تسویه و آرشیو شود بدون آنکه خودم آن را دیده باشم.
قبل از تسویه حساب فیلم‌ها را می‌بینید؟
ما در مرحله تصویب، به استان‌ها تفویض اختیار کردیم ولی در تهران در شورای عالی تولید و فیلمنامه عضو هستم و از ابتدا در جریان تولیدات قرار می‌گیرم و آثاری را که از شهرستان‌ها باشند در مرحله تسویه می‌بینم. با این حال در مواردی هم پیش آمده که از اثر تولید شده‌ای که لزوما سلیقه و بر مبنای سیاست‌گذاری ستاد نبوده ولی مصوبه پیچینگ استانی ما را داشته، حمایت کرده‌ایم.
با وجود اینکه نوع نگاه حمایتی شما ارزشمند است اما این دغدغه هم وجود دارد که با توجه به اتفاق‌هایی که از سال گذشته تاکنون در جامعه رخ داده، مراقبت‌هایی در پروسه تولید صورت گیرد تا احیانا فیلمی در انجمن تولید نشود که مغایر با اهدافش باشد؛ به هر حال شما با نسلی مطالبه‌گرتر از گذشته روبرو هستید.
دیانی: ما برای تولید ساختار طراحی کرده‌ایم، فیلمساز اساسا بصورت مستقیم با ستاد طرف نیست، در پرتال ثبت نام می‌کند، شورای فیلمنامه که از دل فیلمسازان سراسر کشورند، در پرتال فیلمنامه‌ها را می‌خوانند و به آن نمره می‌دهند و اگر نمره لازم را کسب کرد به پیچینگ دعوت می‌شود؛ یعنی در پروسه تولید چهارچوبی وجود دارد که سلیقه‌ای با آثار مواجه نشویم.
آذرپندار: دغدغه‌ای که مطرح کردید حتی در مورد بدهی پنج میلیاردی هم به وجود نیامد؛ بدهی‌ای که اصلا متعلق به من نبود و شاید بجز دو پروژه، من هیچ پروژه‌ای را نگه نداشتم. آن دو فیلم هم کاملا متفاوت از فیلمنامه‌ای ساخته شده بودند که به انجمن ارائه شده بود و این مسئله‌ای است که هر مدیری نسبت به آن گارد می‌گیرد. همین الان هم فیلم‌هایی ساخته می‌شوند که باب سلیقه من یا حتی شورا نیستند ولی جلوی آنها گرفته نمی‌شود. در چنین شرایطی به نظرم دو راه وجود دارد؛ یا باید تولید را کم کنیم و همه فیلم‌ها را در یک چارچوب بگنجانیم یا اینکه باید تولید را افزایش دهیم و مسئولیت خطا را هم قبول کنیم. حتما فیلمسازی هست که خلاف مصوبه فیلم می‌سازد یا حتی ممکن است شورا در صدور مصوبه ساخت به اولویت‌های ما مثل تاکید بر ژانر یا اتمسفر بومی فیلم‌های تولیدی شهرستان‌ها توجه نکرده باشد. این‌ها جزو خطاهایی می‌شود که باید مسئولیتش را پذیرفت.
تاکید روی این سیاست بومی‌گرایی هم بی دلیل نیست. شما ببینید یکی از موفق‌ترین دفاتر انجمن در این دوره‌ها رفسنجان بوده که در دوره‌های اصلاح طلب و اصولگرا بیشترین جوایز را کسب کرده چون در آثارشان زیست‌بوم رفسنجان را می‌بینید. برعکس آن را هم داریم؛ در یکی از شهرهای مذهبی، فیلمی درباره یک گروه موسیقی زیرزمینی ساخته شد. من فیلمنامه را رد نکردم ولی به سازنده آن گفتم که مطمئن هستم فیلم خوبی نمی‌شود چون در آن شهر این مسئله، اگر هم باشد آنقدر کم است که هیچ تجربه زیسته‌ای از آن وجود ندارد. در نهایت فیلم ساخته شد و ابایی ندارم که بگویم فیلم خوبی هم نشد.
به نظر می‌رسد به طور کلی وضعیت تولید فیلم کوتاه در چند ماه اخیر نسبت به دیگر بخش‌های سینما بهتر باشد. چون آمار تولید فیلم‌های کوتاه در رسانه‌ها نیز خیلی زیاد است.
دیانی: با توجه به نیم نگاهی که فیلمسازان به جشنواره فیلم کوتاه تهران دارند، پیک تولید فیلم کوتاه معمولا از فروردین تا انتهای تیر است. البته با وجود شرایطی که سال قبل پیش آمد امسال تراکم تولید بیشتر هم شد و مجبور شدیم جشنواره را تمدید کنیم.
آذرپندار: ما در سال گذشته ۳۷۰ قرارداد تولید داشتیم که از ابتدا تا انتهای ۱۴۰۱ بود، ولی امسال این رقم خیلی بیشتر شده است. البته در یکی دو استان به علت حوادث سال گذشته آمار تولید انجمن کمتر شد. از جمله کردستان که سال گذشته اوضاع ملتهبی داشت و به هر حال باید یک آرامش روانی برای فیلمسازی وجود داشته باشد.
وقتی در مورد واقعیت امروز جامعه ایران بین برخی فیلمسازان و ما مدیران اختلاف‌نظر وجود دارد، فکر کردیم به این فیلمسازان یک پیشنهاد سینمایی بدهیم که می‌شود واقع‌نگاری و فیلمسازیِ صرفا رئال را کنار گذاشت و در ژانرها فیلم ساختوزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی بارها بر ریل‌گذاری جدید سینما و ورود فیلمساز و نیز گسترش سینمای انقلابی تاکید کردند. خود شما هم در این مدت در بخش تولید بر تنوع ژانری تاکید داشتید. ماموریت شما در ریل‌گذاری جدید سینما چیست؟ تربیت فیلمساز یا تولید آثار متفاوت؟
من فکر می‌کنم تاکید من بر ژانر در کادرسازی سینمای ایران در آینده تاثیر دارد. در سال‌های گذشته چه آن وقت که دولت اصلاح‌طلب بر سر کار بود و چه وقتی که اصولگرایان بودند، همه بر مقوله امید تاکید داشتند اما بخشی از فیلمسازان می‌گویند ما امیدی نمی‌بینیم. ما فکر کردیم وقتی در مورد واقعیت امروز جامعه ایران بین برخی فیلمسازان و ما مدیران اختلاف‌نظر وجود دارد، به این فیلمسازان یک پیشنهاد سینمایی دهیم و بگوییم که به جای بحث‌های جامعه‌شناختی یا بحث درباره اینکه واقعیت این است یا آن، می‌شود واقع‌نگاری و فیلمسازیِ صرفا رئال را کنار گذاشت و در ژانرها فیلم ساخت. این پیشنهاد خدا را شکر اجماع بیشتری در پی داشته و بسیاری از این فیلمسازانِ منتقد امروز به فیلمسازی در ژانر مشغول هستند. البته درام اجتماعی همچنان بیشترین ژانری است که در انجمن متقاضی دارد اما در ژانرهای دیگر رشد خیلی خوبی داشته‌ایم. مثلا در دو سال گذشته، به اندازه تمام این سال‌ها فیلم ژانر وحشت ساخته شده که بعضا فیلم‌های خیلی خوبی هم هستند؛ یا به اندازه تمام این سال‌ها فیلم فانتزی تولید شده که در جشنواره‌های مختلف داخلی و خارجی جایزه گرفته و می‌گیرند. پس با اطمینان می‌گویم که تمام سلایق فیلمسازی می‌توانند با انجمن کار کنند و جای کسی را تنگ نمی‌کنیم.
من بر این باورم سیاست ژانر، فضای آزادتری را در جشنواره‌ها ایجاد می‌کند. مثلا اگر در سبد جشنواره مجموعه‌ای متنوع از همه ژانرها و سلائق داشته باشید، می‌توانید جسورانه‌تر تصمیم بگیرید. در برخی دوره‌ها یکی از مشکلات جشنواره این بوده که در بعضی سبدها هیچ فیلمی وجود نداشته و در سبدی دیگر انبوهی فیلم با یک مضمون مشخص بوده و دقیقا همانجا مشکل ممیزی پیش آمده است؛ یعنی دبیر جشنواره می‌بیند که نمی‌تواند ۲۰ فیلم با موضوع خودکشی داشته باشد پس مجبور به حذف بعضی از آنها می‌شود در حالی که هیچ کدام به تنهایی مشکلی ندارند. سال قبل حضور فیلم دفاع مقدسی مثل «نوشابه مشکی» که خوش ساخت هم بود، سبب شد که در چند مورد دیگر بتوانم جسورانه‌تر تصمیم بگیرم. این اتفاق در جشنواره فجر هم رخ می‌دهد و دبیری که «هناس» و «موقعیت مهدی» و «ضد» را دارد، راحت‌تر می‌تواند «ملاقات خصوصی» و «بی رویا» را هم در سبدش پذیرش کند.
بنابراین در پاسخ به سوال شما می‌توانم بگویم که حتما سهم حضور برخی دغدغه‌های کلان نظام در انجمن افزایش یافته و در کنار آن فیلم‌های انتقادی و از ژانرهای گوناگون هم تولید شده است. حتما مدنظر ما است که انجمن با همه سلایق از جمله با بچه‌های مومن انقلابی کار کند ولی اصلا حضور آنها جای کسی را تنگ نمی‌کند. من امیدوارم که عملکرد ما در این زمینه، جشنواره به جشنواره قضاوت شود ولی متاسفانه فیلم کوتاه در بین جامعه فیلم کوتاه هم گاهی دیده نمی‌شود و خیلی‌ها نمی‌دانند که چه آثاری تولید شده است؛ این در حالی است که معتقدم “ژانر” یک پیشنهاد به سینمای ایران است. ما در عرصه فیلم کوتاه تجربه کردیم که در ژانر، می‌توان مسائل را با فضای بازتری مطرح کرد در صورتی که همان مسئله در فضای رئال می‌تواند ایجاد شائبه کند. این می‌تواند برای آینده سینمای ایران هم مفید باشد. ما می‌پسندیم که سینمای کوتاه، پیشنهاددهنده به سینمای بلند باشد. در دوره‌های طلایی فیلم کوتاه، همین وضعیت وجود داشت. از دورهای به بعد، اقبال فیلمسازان برای ساخت فیلم بلند باعث شد فیلم‌های کوتاه شبیه فیلم‌های سینمای بلند ایران باشد. فرضا اگر آقای فرهادی موفق بوده، کلی فیلم کوتاه شبیه آثار او با دوگانه‌هایی در مسائل اخلاقی یا شبیه فیلم‌های سعید روستایی و هومن سیدی و محمد کارت با حال و هوای جنوب شهر ساخته شده است. در حالی که شأنیت فیلم کوتاه این است که خودش پیشنهاددهنده باشد و بازار نباید برای آن تعیین‌کننده باشد. درواقع با ژانر، هم می‌توان استقلال فیلم کوتاه را از سینمای بلند حفظ کرد و هم اینکه آینده‌ای را در سینمای حرفه‌ای برای آن فیلم کوتاه‌ساز متصور بود.
شما بارها در نشست‌های خبری جشنواره خط قرمزهای خودتان و جشنواره را مشخص کردید. برای این دوره و به طور کلی تولید در انجمن، خط قرمزها پس از اتفاق‌های اخیر جامعه تا کجاست؟ اصلا شما چه پیشنهادهایی برای فیلمسازی دارید که جسارت ساخت آن وجود داشته باشد؟
اول این را بگویم که شرایط اصلا اینطور نیست که ما با تقاضای زیادی برای ساخت فیلم سیاسی مواجه باشیم یعنی متاسفانه و با صراحت، تاکید می‌کنم که فیلمسازها سراغ ساخت این نوع فیلم‌ها نمی‌روند. الان معنای جسارت این شده که درباره LGBT و رختخواب فیلم ساخته شود؛ این‌ها که جسارت نیست. سال قبل حداقل دو، سه تا فیلم سیاسی در جشنواره داشتیم و هر کسی که آنها را دیده می‌داند که من چه می‌گویم.
شخصا بیشتر از این از دستم برنمی‌آید چون بعضی از آنها هم تولید خود ما در انجمن بود اما یک تصور ذهنی وجود دارد که درباره مسائل سیاسی نمی‌توان فیلم ساخت که این اشتباه است و امیدوارم درباره حوادث سال گذشته حتما در جشنواره امسال فیلم داشته باشیم و من هم حتما دفاع می‌کنم. حال ممکن است فیلم درباره اتفاقات پارسال موضع حمایتی داشته باشد، ولی اگر موضع اعتراضی هم داشته باشد، حتما پذیرفتنی‌تر است. چون به نظرم اگر فیلمساز، اعتراض سیاسی به ما داشته باشد پذیرفتنی‌تر است تا اینکه اعتراضش وارد شاخه‌های اخلاقی و هنجارهای اجتماعی و خانوادگی شود.
من نمی‌دانم چرا در مورد بعضی موضوعات مثل اینکه فرضا یک فرزند از رابطه زناشویی پدر و مادرش مطلع می‌شود، اینقدر فیلم ساخته می‌شود؟ آیا این جسارت است؟ اصلا چه چیزی را ثابت می‌کند؟ یا مثلا فیلم ساختن درباره ترنس‌ها. پرداختن به این موضوع‌ها به خودی خود اشکالی ندارد چون به هر حال قوانین کشور در این زمینه مشخص است ولی من پای این نمی‌ایستم که کسی بخواهد فیلمی با این موضوع بسازد و بعد ابتدای فیلمش ۲۰ تا لوگوی جشنواره‌های مختلف را بزند، انگار که خیلی فیلم مهمی است؛ چون درباره این موضوع یک دوپینگ جشنواره‌ای در حال رخ دادن است. در حالی که قبلا هم از این نوع فیلم‌ها ساخته می‌شد و خدا بیامرزد خانم طائرپور را که یک فیلم تر و تمیز (آیینه‌های روبرو) در این زمینه ساخت. اینکه شما با این موضوع فیلم بسازید و در ۲۰۰ جشنواره خارجی شرکت کنید و بعد هم فکر کنید فیلمساز خیلی خوبی هستید، رویه درستی نیست بخصوص آنکه الان در دنیا هم این اعتراض است که چرا اینقدر به این موضوع پرداخته می‌شود؟!
درباره کودک‌کشی هم چنین اتفاقی را شاهد هستیم و از آنجا که من تمام فیلم‌ها را می‌بینم، برایم سوال است که چرا در فیلم‌های کوتاه ما این همه کودک می‌میرد؟ آیا آماری در این رابطه وجود دارد؟ خیلی دردناک است. حرف من این است که اگر می‌خواهید فیلم اعتراضی بسازید درباره امروز بسازید. بچه یعنی فردا. درباره فردا پیش‌بینی نکنید. بگذارید بچه‌ها بزرگ شوند و خودشان کارشان را انجام دهند. شاید توان بیشتری داشتند و جامعه بهتری ساختند. شما فرضا حتی اگر اپوزوسیون هم باشید نباید بگویید هیچ امیدی به آینده نیست. پس چه کسی قرار است در این کشور کاری انجام دهد؟ در سینمای دنیا بچه نماد آینده است و با او این کار را نمی‌کنند. به نظرم در کشورهای دیگر هم وقتی بخواهند درباره این موضوعات حرف بزنند داستان را در ژانرهای دیگر مثل وحشت روایت می‌کنند نه در رئال‌ترین شکل ممکن که در اینجا اتفاق می‌افتد.
امیدوارم فیلم کوتاه تحت تاثیر ترندهای توییتر و امثالهم نباشد و فیلمسازان کوتاه خودشان را از فضای زرد اجتماعی جدا کنند و عمق بیشتری داشته باشندزمانی از انجمن سینما جوانان، فیلمسازانی مثل رضا میرکریمی و اصغر فرهادی و سعید روستایی بیرون آمدند اما نسل امروز با آنها خیلی فرق دارد. این کار شما را سخت نمی‌کند؟
چرا گاهی خیلی متفاوت هستند. اولا به نظرم افراد مستعد در بین آنها خیلی زیاد است. گروهی از آنها بسیار صادق هستند و آنقدر “خودشان” هستند که ما تعحب می‌کنیم چون حتی در جلسات پیچینگ که با حضور مدیر انجمن برگزار می‌شود، منظور فیلم‌شان را به سادگی توضیح می‌دهند ولی بعضی دیگر اصلا اینطور نیستند تا جایی که فیلمساز کشف حجاب کرده‌ای داریم که با مقنعه پیش من می‌آید. بنابراین همه را با یک عنوان مشترک نمی‌توان دید.
با این حال نقدا می‌توان گفت به لحاظ تکنیکی فیلم کوتاه از دهه‌های قبلی جلوتر است و امیدوارم فیلم کوتاه تحت تاثیر ترندهای توییتر و امثالهم نباشد و فیلمسازان کوتاه خودشان را از فضای زرد اجتماعی جدا کنند و عمق بیشتری داشته باشند. نکته مهم این است که فیلمساز مسئله خود را از فضای مجازی نگیرد بلکه مسئله خودش را دنبال کند. بسیاری از این بچه‌ها مطالبه‌گر هستند، ولی چون خیلی دوست دارند فیلم بلند بسازند گاهی محتاط می‌شوند که این کاملا برخلاف تصور جاری است. البته فضا برای اینکه اشتباه کنند هم زیاد است؛ مثلا در مورد خانم‌های فیلمساز، که تعداد زیادی از آنها هر سال در جشنواره کوتاه تهران حضور دارند ولی همان سال در فجر یکی دو فیلمساز خانم بیشتر نیست؛ درواقع تعداد زیادی از آنها به مرحله بعدی نمی‌رسند. بخشی از این اتفاق به دلیل تصمیم‌های اشتباه است و تداومی که در کار خود ندارند.
ما فیلمساز خانم زیادی داریم که دو فیلم ساخته و الان کانادا هستند. آنها باید فکر کنند که آیا می‌خواهند فیلم بسازند یا اینکه با فیلمهایشان می‌خواهند پاسپورت و ویزا بگیرند؟ تا جایی که من می‌دانم اگر شما فیلم کوتاهی ساختید و جایزه گرفتید مانعی برای ساخت فیلم بعدی نبوده مگر اینکه یکسری تصمیم احساسی بگیرید که متاسفانه این موضوع در بین فیلمسازان خانم جدی است و زودتر ناامید می‌شوند و زودتر تصمیم به مهاجرت می‌گیرند یا حتی اصلا فیلمسازی را کنار می‌گذارند. یکی از دغدغه‌های من است که چرا این اتفاق می‌افتد و آنها با اولین مانع ناامید می‌شوند در حالی که فیملسازی واقعا کار سختی است و برخی فیلمسازانی که شما نام بردید مثل سعید روستایی اصلا در فضای فیلم کوتاه هیچ گاه جایزه نگرفتند. به نظر می‌رسد تاب و تحمل سیر طولانی برای مسیر فیلمسازی وجود ندارد و نوعی عجله مشهود است. این را در باشگاه فیلم اولی‌های فارابی هم می‌بینیم که یک نفر دو فیلم ساخته و حالا سریع می‌خواهد فیلم بلند بسازد.
آدم‌ها وقتی مهاجرت می‌کنند باید زندگی خود را به شکلی بگردانند و عده‌ای مسیر وطن‌فروشی را برای کسب درآمد انتخاب کرده‌اند. آنها خود را فیلمسازان سینمای ایران معرفی می‌کنند ولی بعد از دو سه سال عیار همه چیز مشخص می‌شود که چه کسی فیملساز است و چه کسی تاجر. این روزها درباره منع پذیرش فیلم‌های ایرانی از سوی برخی جشنواره‌های مطرح دنیا مطالبی شنیده می‌شود. چقدر این موضوع در فیلم کوتاه هم جدی است؟
چند جشنواره مطرح و الف دنیا یک تصمیم کلی گرفته‌اند که شامل فیلم کوتاه هم می‌شود و تحت تاثیر جریانی هستند که آن طرف شکل گرفته است. به هر حال آدم‌ها وقتی مهاجرت می‌کنند باید زندگی خود را به شکلی بگردانند و عده‌ای مسیر وطن‌فروشی را برای کسب درآمد انتخاب کرده‌اند. آنها خود را فیلمسازان سینمای ایران معرفی می‌کنند ولی بعد از دو سه سال عیار همه چیز مشخص می‌شود که چه کسی فیلمساز است و چه کسی تاجر. البته ابعاد کلی این عدم پذیرش یا تاثیر جریان‌های سیاسی، در برخی موارد آنطور که می‌گویند نیست مثل سال قبل که عده‌ای می‌گفتند جشنواره فیلم کوتاه تهران دیگر مورد تایید آکادمی اسکار نیست در حالی که اینطور نبود و اتفاقا سال قبل ویدیوها و بازخوردهایی از برگزیده‌های خارجی جشنواره و خوشحالی آنها گرفتیم که از بچه‌های خودمان نگرفتیم.
به هر حال جشنواره فیلم کوتاه در سال ۱۴۰۱ اولین رویدادی بود که بعد از ناآرامی‌های جامعه برگزار می‌شد.
آذرپندار: بله، و خیلی هم سخت بود.
دیانی: الان فیلم‌های سینمای ایران در حوزه کوتاه خیلی مورد استقبال هستند و اینطور نیست که ایران تحریم شده باشد؛ بخشی از همین انبوه اخباری که شما می‌گویید از فیلم کوتاه منتشر می‌شود، ناظر به حضورهای جهانی فیلم کوتاه‌های ایران است که در این میان تعداد فیلم‌های تولید انجمن هم زیاد است که با لوگوی انجمن و با اعتبار انجمن مورد توجه قرار می‌گیرند.
آذرپندار: ما از سال قبل پس از چند سال وقفه در انجمن، دوباره بخش مربوط به پخش فیلم را فعال کردیم و این کار را طبیعتا با اسم و لوگوی انجمن انجام می‌دهیم و بر خلاف شایعات، در رویدادهای زیادی هم موفق بودیم. تا الان و در همین مدت کم، دو فیلم «جناکات» و «بالا افتادن» توسط پخش انجمن، به دو جشنواره اسکار کوالیفای یکی در بلغارستان و دیگری در امریکا راه پیدا کرده‌اند.
یک سوال دیگر در حوزه فعالیت‌های انجمن این است که انجمن سینمای جوانان در بخش آموزش چقدر به‌روز شده است؟
در حال حاضر در خیلی از شهرها بهترین‌های این حوزه مشغول تدریس هستند و البته در بعضی شهرها جوان‌های بدون اسم و رسمی را هم داریم که تدریس می‌کنند و خروجی بسیار قابل توجهی هم دارند. مزیت انجمن در این زمینه حتما در مورد اساتید و طرح درس‌هاست و قصد داریم که دوره‌های تخصصی را هم افزایش دهیم. در این مورد یک سند پنج ساله نوشته‌ایم که علاقه‌مندیم براساس آن قضات شویم. ما یک دوره جامع داریم و نیز یکسری دوره‌های تک درس که سعی کردیم برخی حیطه‌ها را در یک بازه زمان‌بندی شده تخصصی کنیم مثل عکاسی که برای اولین بار دوره جامع آن پس از یک سال کار مداوم راه‌اندازی شده است. تا پیش از این عکاسی یک تکدرس در انجمن بود اما الان یک دوره جامع عکاسی داریم. تلاش می‌کنیم این دوره منجر به خروجی شود تا حتی هنرجو بتواند شغل پیدا کند. دوره جامع فیلمنامه‌نویسی هم الان در مرحله طرح درس نویسی است و از سال بعد اجرایی می‌شود و ایضا طراحی دوره جامع مستندسازی هم از سال آینده آغاز می‌شود. نکته مهم این است که در تمام این‌طرح درس ها، تدریس با مطالب و متدهای روز انجام خواهد شد.
در بخش نمایش فیلم‌های کوتاه چقدر حضور پلتفرم‌ها جدی شده است؟
دیانی: عدم وجود بستر مناسب پخش فیلم کوتاه پیش از این باعث شده بود اصولا خیلی از بچه‌ها در حوزه فیلم کوتاه برای جشنواره‌ها اثر تولید کنند. ما برای رونق نمایش فیلم‌ها از سال گذشته پاتوق فیلم کوتاه را که در دوران کرونا و قبل از آن تعطیل شده بود، دوباره در کل کشور راه‌اندازی کردیم و در کنار آن فیلم‌هایی را که از فرایند جشنواره جا مانده بودند و اتفاقا فیلم‌های خوبی هم بودند و به هر دلیلی از جمله سلیقه داوران امکان حضور در جشنواره را نداشتند، در این پاتوق‌ها روی پرده اکران کردیم که همچنان هم ادامه دارد. در کنار این‌ها پلتفرم‌ها را برای نمایش فیلم کوتاه فعال‌تر کردیم و بیش از ۱۰۰ فیلم را روی پلتفرم‌های هاشور و تیوال نمایش دادیم. همچنین توانستیم پلتفرم‌های بزرگتر را قانع کنیم که در این حوزه سرمایه‌گذاری کنند چون آنها براساس تایم تماشا (watch time) به فیلم‌ها امکان پخش می‌دهند. با این حال توانستیم یک باکس ۱۰ تایی در فیلیمو ببندیم و آنقدر استقبال خوبی از آن شد که از طرف دیگر پلتفرم‌ها هم ادامه تقاضای نمایش مطرح شد. جدا از این‌ها الان برنامه سینماجوان در شبکه مستند تلویزیون ویژه نمایش و تحلیل آثار کوتاه روی آنتن است.
حرف آخر؟
بسیار امیدوارم جشنواره چهلم را با یک اجماع برگزار کنیم، چون این سرمایه ۴۰ ساله پدیده‌ای است که همه فیلمسازان در آن دخیل بودند و امیدوارم آنها براساس انتخاب شخصی خود تصمیم بگیرند که با جشنواره مواجه شوند، نه با آن چیزی که در دایرکت‌شان اتفاق می‌افتد. البته در نهایت هر تصمیمی بگیرند قابل احترام است ولی فکر می‌کنم در جامعه فیلم کوتاه با کسانی مشکل داریم که در سینمای بلند موفق نشدند و برگشتند و لیدری جریان فیلم کوتاه را برعهد گرفتند. امیدوارم بچه‌های فیلم کوتاه متوجه شوند که بعضی‌ها دورهای خود را می‌زنند و در نهایت می‌بینند که اینجا می‌توانند قهرمان‌بازی دربیاورند. این ناراحت‌کننده است که برخی چنین استفاده‌ای را از فضای فیلم کوتاه می‌کنند. سال قبل برخی با بغض تماس می‌گرفتند و از جشنواره انصراف می‌دادند هرچند چون انصراف‌شان مکتوب نبود ما فیلم‌ها را نمایش دادیم. حوزه فیلم کوتاه شاید تنها جایی باشد که یک نفر می‌تواند در شرایطی که ۱۵ سال است فیلم کوتاه نساخته و از تیزرسازی برای تلویزیون امرار معاش می‌کند، ژست مستقل بودن بگیرد و کارگردان‌های فیلم کوتاه را تحت فشار بگذارد که انصراف دهند؛ بدون آنکه خودش مطلقا هیچ و هیچ و هیچ هزینه‌ای بدهد. من خیلی صریح می‌گویم که امیدوارم فیلم کوتاه از شر این افراد خلاص شود.
نشست خبری چهلمین جشنواره فیلم کوتاه تهران صبح امروز ۳۰ مرداد در باغ زیبا برگزار شد.
به گزارش سینمای خانگی از مهر، نشست خبری چهلمین جشنواره فیلم کوتاه تهران به دبیری مهدی آذرپندار صبح امروز ۳۰ مرداد در باغ زیبا برگزار شد.
آذرپندار در ابتدای این نشست بیان کرد: در بخش بین‌الملل برای شما پنهان نیست که سال گذشته با فشارهای خارجی هم برای عدم برگزاری جشنواره در زمان مقرر مواجه بودیم. این موضوع در فضای رسانه‌ای ۱۰ برابر شد. از چند جا هم ابلاغیه برای ما آمده بود در فضای داخلی در این مورد اغراق شد و حتی برخی گفتند آکادمی اسکار امتیاز ما را لغو کرده که این اخبار کذب بود.
وی یادآور شد: این رکوردشکنی نشان می‌دهد در این بخش اغراق شده بود و جشنواره فیلم کوتاه تهران به عنوان بین‌المللی‌ترین رویداد شناخته شده و برای اولین بار این تعداد آثار به دست ما رسیده است. حتی در جشنواره‌های بین‌المللی مشهور هم این تعداد، عدد مهم و قابل اهمیتی است. بخش بین‌الملل ما شامل فیلم‌های بین‌المللی است و فیلم‌های داخلی را پذیرش نمی‌کنیم، پس این عدد در سطح جهانی عدد مهمی است.
دبیر چهلمین جشنواره فیلم کوتاه تهران با بیان اینکه در بخش بین‌الملل ۲ جایزه «حقیقت جویان» و «راه ابریشم» را اضافه کردیم، توضیح داد: دنبال این فضا بودیم که در بخش بین‌الملل اگر آثاری هستند که بر خلاف هژمونی امروز در پی منعکس کردن حقیقت‌ها هستند یک جایزه مضمونی داشته باشیم. «راه ابریشم» هم به این دلیل است که از فضای همجواری استفاده کنیم. این جایزه یادآور آن فضای مبادلاتی است که پیشتر کشورهای زیادی در آن وجود داشته و امروز توجه‌مان را به کشورهای همسایه و همجوار داریم.
اتفاقی که امسال رخ داد این است که سایت ما به ۱۲ زبان فراخوان را منتشر کرد. این اقدامی بود برای اینکه مرزهای بین‌المللی جشنواره را گسترش بدهیمآذرپندار درباره آمار کشورهای شرکت کننده در جشنواره چهلم، افزود: بیشترین کشوری که برای ما اثر فرستاده به ترتیب، اسپانیا، هند، فرانسه، آمریکا، چین و … است.
وی اظهار کرد: اتفاقی که امسال رخ داد این است که سایت ما به ۱۲ زبان فراخوان را منتشر کرد. این اقدامی بود برای اینکه مرزهای بین‌المللی جشنواره را گسترش بدهیم. مثلا شاید در سال‌های گذشته این تعداد اثر از اسپانیا نداشتیم. سعی کردیم اقتضائات بین‌المللی را رعایت کنیم و به نظرم هنوز راه زیادی داریم چون این جشنواره اعتبار زیادی دارد.
دبیر جشنواره فیلم کوتاه تهران تأکید کرد: امروز کشور ما صاحب سرمایه‌ای در حوزه جشنواره‌ها است. در بخش بین‌الملل سعی کردیم پلتفرم‌های بین‌المللی را گسترش بدهیم. اتفاق مهم دیگر که امسال رخ داد این بود که جشنواره‌های مورد تأیید اسکار اکثرا با دریافت پول اثر می‌پذیرند، با توجه به اینکه ما در دریافت پول مشکلاتی داریم این موضوع در سال‌های گذشته رخ نداده بود اما ما امسال موفق شدیم از میانه دریافت آثار، آثار را با دریافت پول بپذیریم. امیدواریم از سال آینده بتوانیم این مسیر را بهتر برویم و برای جشنواره درآمدزایی داشته باشیم.
آذرپندار در ادامه سخنان خود مطرح کرد: جشنواره هر چه بیشتر به گستردگی ایران نزدیک باشد، چه در حوزه فیلمسازان و چه مضامین، خوب است. ما سال گذشته توفیق داشتیم آثاری با مضامین مختلف ایران داشته باشیم اما در بخش فیلمسازان این اتفاق خیلی رخ نداده بود. امسال نه اینکه خط ویژه‌ای را برای فیلم‌های شهرستانی باز کنیم اما از میان فیلم‌های هم سطح به فیلمسازان شهرستان‌ها توجه می‌کنیم. خیلی از بچه‌هایی که در تهران فیلم می‌سازند همان بچه‌های شهرستان هستند اما به دلیل سهولت فیلمسازی در تهران به اینجا آمده‌اند اما ارزش این است که پذیرای فیلم‌های شهرستانی باشیم. امسال شاهد یک تغییر سهم جزیی هستیم، سال گذشته حدود ۳۰ درصد برای تهران بود امسال این آمار ۲۶ درصد شده است. این روند سرمایه‌گذاری ما که آغاز شده اگر سالی چند درصد هم این موازنه را تغییر بدهد خوب است.
نکته مهم این است که رویکرد جشنواره فیلم کوتاه تهران بومی‌گرایی در ژانر خواهد بودوی در بخش دیگری از این نشست به ارائه آماری در خصوص آثار ارائه شده از شهرهای مختلف پرداخت و توضیح داد: فیلمسازان تهران ۴۷۰ اثر، اصفهان ۱۵۴، فارس ۱۱۵ اثر و … برای ما فرستاده‌اند. در بخش فیلمسازان خانم و آقا ۲۹۵ فیلمساز خانم داشتیم و ۱۴۹۲ فیلمساز مرد داشتیم که این معادل آمار سال گذشته است. نکته مهم این است که رویکرد جشنواره فیلم کوتاه تهران بومی‌گرایی در ژانر خواهد بود. سال گذشته فضای ژانر را در جشنواره تجربه کردیم و بنا بر بازخوردی که دریافت کردیم به نظر آمد این فضا باید ادامه پیدا کند و البته در جشنواره تنوع ایجاد شد و دوستان از این فضا تا حد زیادی استقبال کردند.
دبیر جشنواره چهلم فیلم کوتاه تهران، اظهار کرد: امسال تلاش ما این است که در فضای ژانر بومی‌گرایی داشته باشیم و نباید تقلید یک به یک از آثار ژانری غرب داشته باشیم. البته تاکنون فیلم‌های خوبی برای ما رسیده است. سال گذشته حضور فیلم‌های کمدی، فانتزی، وحشت و… در جشنواره مشهود بود.
آذرپندار با اشاره به توجه ویژه به بخش عکس در این دوره از جشنواره، بیان کرد: یک تفاوتی که جشنواره امسال دارد حوزه عکس است که آن را جدی‌تر پیگیری کردیم. سال گذشته نمایشگاهی داشتیم که امسال به آن فضای رقابتی دادیم و آثار زیادی به ما رسید. همیشه یک رکن انجمن، عکس بوده است البته این موضوع گاهی مهجور واقع شده و ما سعی می‌کنیم به این حوزه توجه کنیم. داشتن یک رویداد مستقل در حوزه عکس در انجمن حتما اتفاق درست‌تری است اما فعلا با امکانات موجود چنین ظرفیتی را تدارک دیدیم که بالغ بر ۸۰۰ عکس به دست ما رسیده است. فیلم‌های تولیدی ما در این دوره ۳۰۷ اثر است که با توجه به سیاست افزایش تولید که در انجمن تولید می‌شود در آن بخش هم شاهد یک افزایش بودیم که امیدواریم به رونق فیلمسازی در کشور منجر شود.
مدیرعامل انجمن سینمای جوانان درباره نشست‌های مدنظر برای این دوره از جشنواره، گفت: سال گذشته نشست‌هایی داشته‌ایم و طراحی ما این است که امسال ۱۰ نشست داشته باشیم که شکل نوعی خواهد داشت. بخش ورک‌شاپ‌ها همیشه یک بخش جدی بوده است و در نظر داریم از بهترین‌ها دعوت کنیم تا در این نشست‌ها حضور داشته باشند.
آنچه تحت عنوان ال جی بی تی تعریف می‌شود در جشنواره ما جایی نخواهد داشت. درباره کودک‌کشی هم همان سیاست را داریم. این ۲ موضوع به عنوان خط قرمز ما استوی درباره فیلم‌های اقلیت‌های جنسی بیان کرد: آنچه تحت عنوان ال جی بی تی تعریف می‌شود در جشنواره ما جایی نخواهد داشت. به دلیل توجه بیش از حدی که گاهی به این آثار در جشنواره‌های دیگر می‌شود و نسبت به آنها دوپینگ می‌شود با تعداد زیادی فیلم‌های شبیه به هم مواجه می‌شوید که هر جشنواره‌ای برای آن خط ویژه‌ای باز کرده است. این یک روند غیر عادی برای کسانی است که چنین آثاری می‌سازند و رزومه ساخته می‌شود. ما ترجیح می‌دهیم جزوی از این پروسه نباشیم و همچنان جشنواره این خط قرمز را دارد، البته امسال هم اثر کمتری در این حوزه به ما رسید. درباره کودک‌کشی هم همان سیاست را داریم. این ۲ موضوع به عنوان خط قرمز ما است.
آذرپندار در بخش دیگری از این نشست مطرح کرد: من تحلیلی درباره شدت و ضعف دوقطبی ندارم. ما فضا را برای شرکت‌کنندگان آماده کردیم. یادتان باشد سال گذشته معترضان کسانی بودند که فیلم‌شان پذیرفته شده بود. این نشان می‌دهد که ما در پذیرش آثار نگاه این چنینی نداریم، برخی تحت فشار چنین تصمیمی را گرفته بودند. در جشنواره سلیقه‌های مختلف وجود دارد. من یک دوره این جشنواره را برگزار کردم و می‌شود درباره مضامینی که در جشنواره به نمایش درآمدند صحبت کنیم. سال گذشته فیلم اعتراضی و سیاسی وجود داشت، ما استقبال می‌کنیم که فیلمسازان جسارت داشته باشند درباره مسایل سیاسی فیلم بسازند تا اینکه تابوهای اخلاقی را فیلم کنند. ما همان سیاست پیشین را داریم تا با درهای باز پذیرای فیلمسازان مختلف باشیم اینکه کسی بلد است هنرمندانه انتقاد کند حتما در جشنواره هم می‌تواند حضور پیدا کند. تعدادی از این فیلم‌های منتقدانه تولید خود انجمن است و ترجیح ما این است که فیلم‌های سیاسی داشته باشیم. اگر فیلمی باشد که هنرمندانه و مودبانه و موقر درباره حوادث گذشته باشد حتما می‌تواند در جشنواره حضور داشته باشد. امروز لازم است هیچ دوقطبی در جامعه ما تشدید نشود. در ایام جشنواره هم می‌شود این ماجرا را قضاوت کرد.
وی درباره تفاهم‌نامه با خانه کتاب عنوان کرد: سال گذشته خانه کتاب در اختتامیه جایزه‌ای را برای فیلم‌های اقتباسی داد، البته ما هم رویدادهایی مرتبط با کتاب داشتیم. امسال هم ما بین پنج تا ۱۰ کتاب سینمایی رونمایی خواهیم کرد. در حوزه تفاهم با خانه کتاب آنچه وجود دارد این است که ما فراخوانی درباره فیلمنامه اقتباسی دادیم و هزینه تولید یک اثر تا سقف ۴۰۰ میلیون تومان را خواهیم داد. این بخشی از تفاهم‌نامه با خانه کتاب است که نیمی از ۴۰۰ میلیون تومان را انجمن و نیمی دیگر خانه کتاب عهده‌دار می‌شود. همچنان خانه کتاب به تعدادی از فیلم‌های برگزیده خود از منظر اقتباسی در اختتامیه جایزه خواهد داد و ما از این موضوع خوشحالیم.
می‌توانم به شما این اطمینان را بدهم که فیلم‌هایی با مضامین سیاسی را خواهیم داشت هر چند مضامین سیاسی محدود به اتفاقات سال گذشته نیست. فیلم‌های سیاسی امسال در جشنواره نماینده خواهد داشتدبیر چهلمین جشنواره فیلم کوتاه تهران درباره اینکه چه تعداد فیلم سیاسی در این دوره از جشنواره حضور دارد، توضیح داد: در بخش داخلی هنوز دقیق نمی‌توانم بگویم چه تعداد فیلم سیاسی داریم چون آثار در حال بازبینی هستند اما می‌توانم به شما این اطمینان را بدهم که فیلم‌هایی با مضامین سیاسی را خواهیم داشت هر چند مضامین سیاسی محدود به اتفاقات سال گذشته نیست. فیلم‌های سیاسی امسال در جشنواره نماینده خواهد داشت. سال گذشته از هیات انتخاب خواسته بودم که به فیلمسازی سیاسی توجه شود چون ما باید اعتمادزایی کنیم تا فیلمسازان بدانند مضامین سیاسی تابو نیست. ترجیح می‌دهیم مضامین اخلاقی برای ما تابو باشد.
آذرپندار درباره فشارهای بین‌المللی گفت: من ممنون فیلمسازانی هستیم که در فیلمسازی ژانر ما را همراهی کردند. در حوزه فشارهای بین‌المللی باید بگویم کسی که دوست دارد در جشنواره فیلم داشته باشد در فضای آرام این اتفاق رخ خواهد داد. دوستانی که می‌خواهند فردا تحت تاثیر دایرکت‌های خود کاری انجام دهند امروز با خود دودوتا چهارتا کنند چون موقعیت ما عوض نمی‌شود و مشخص است ما از کجا آمده‌ایم. هر کسی به هر دلیلی به ما فیلم ندهد قابل احترام است اما اینکه فیلمساز موضوع را به بعد واگذار کند و بعد بخواهد تصمیماتی بگیرد خودش اذیت خواهد شد. فیلمسازانی که در حوزه فیلمسازی توفیقاتی به دست نیاورده و یک تیزرساز هستند ممکن است بخواهند نسخه تحریم بپیچند، رفقای فیلمساز جوان باید بدانند این موضوع به نفع آنها نیست.
وی ادامه داد: من مخلص کسی هستم که نسخه‌ای که می پیچید خودش هم برایش هزینه بدهد اما اینگونه نمی‌شود. دوستانی وجود دارند که سیمرغ خود را وقتی به فرانسه می‌رسند به داخل آب می‌اندازند، بزرگترهایی هستند که اگر بشود نام آنها را بزرگ گذاشت نسخه‌ای می پیچند که خود هزینه‌ای نمی‌دهند و دوقطبی خلق می‌کنند. امیدوارم جشنواره امسال در فضای آرام‌تری برگزار شود. البته ما یک تجربه خوب را پشت سر گذاشتیم. افتخار ما این است که هیچ فیلمسازی را که انصراف داد تحریم نکرده‌ایم.
دبیر جشنواره فیلم کوتاه تهران اظهار کرد: یکی از تفاوت‌های ما این است که آثار برگزیده جشنواره‌های منطقه‌ای مستقیما به این جشنواره راه پیدا کرده‌اند که تعداد آنها ۱۰ اثر است. ضمن اینکه آثاری هم از جشنواره دنا مستقیم به جشنواره راه پیدا خواهد کرد.
وقتی پنج روز جشنواره دارید و در این پنج روز در پنج سانس در هر سالن آثاری به نمایش درمی‌آید، چگونه می‌شود که ما خود روزی سی و چند سانس را پر کنیم و اتوبوسی آدم بیاوریم؟آذرپندار درباره مهمانان جشنواره توضیح داد: وقتی پنج روز جشنواره دارید و در این پنج روز در پنج سانس در هر سالن آثاری به نمایش درمی‌آید، چگونه می‌شود که ما خود روزی سی و چند سانس را پر کنیم و اتوبوسی آدم بیاوریم؟ سال گذشته دچار حواشی‌ای بودیم و ورود را برای عموم آزاد کردیم و به این ترتیب ممکن است افراد عامه به جشنواره بیایند. پر بودن سالن‌ها مشکل همیشگی جشنواره تهران است و چیز عجیبی نیست. به همین دلیل در دوره‌هایی بلیت فروشی می‌شد تا از این ازدحام جلوگیری شود. امسال سعی می‌کنیم نظم بیشتری داشته باشیم
وی درباره جایزه تبلیغات فیلم‌های کوتاه گفت: در این باره در ستاد اجرایی صحبت کرده‌ایم اما هنوز به نتیجه‌ای نرسیده‌ایم و اگر به جمع بندی برسیم ممکن است در این حوزه جایزه هم داشته باشیم. امسال افتتاحیه هم خواهیم داشت و افتتاحیه هم فرصت اینکه برخی جوایز جنبی را اهدا کنیم به ما خواهد داد.
دبیر جشنواره چهلم فیلم کوتاه تهران درباره شفاف‌سازی، متذکر شد: من نمی‌دانم شفافیت چیست. وقتی فیلم‌هایی را تولید کرده‌ایم و در جشنواره نمایش می‌دهیم، دیگر باید چه کنم؟ چه چیزی از این شفاف‌تر است؟ مسأله شفافیت چیزی واضح‌تر از این نیست که شما جشنواره برگزار کنید. اگر از ما خواسته شود گزارش‌های مالی را منتشر می‌کنیم.
آذرپندار درباره شرایط استان‌ها اظهار کرد: ما تعداد زیادی استان داریم که اصلا دفتر تولیدی ندارند که تجهیزات بگیرند. امیدوارم بتوانیم دفاتر انجمن را تجهیز کنیم. سال گذشته آموزش فیلمسازی در ۱۰ استان محروم کشور رایگان شد و صرفا از طریق آزمون افراد انتخاب شدند که به نظرم اتفاق مهمی است. در باقی استان‌ها هم این امکان را دادیم که اگر محرومانی وجود دارند دوستان حمایت کنند تا افراد به خاطر مسایل مالی از آموزش محروم نمانند.
وی گفت: ما فیلمسازان خوبی داریم که تکنیک را بلدند اما چالش اصلی فیلمنامه است و باید در این حوزه کار کنیم، با فارابی هم در این زمینه تعامل داریم.
دبیر جشنواره درباره هیات انتخاب دوره چهلم، اظهار کرد: الان نمی‌توانم اسامی هیأت انتخاب را اعلام کنم. تجربه سال گذشته برای ما از این جهت خوب بود که وقتی لیست را اعلام کردیم یکی از آرام‌ترین دوران را سپری کردیم و بعد حواشی از جای دیگری آغاز شد. سعی می‌کنیم همان روند سال گذشته را طی کنیم. حتما در انتخاب‌ها سلیقه وجود دارد، همیشه چند فیلم وجود دارد که همه روی آن اتفاق نظر دارند بعد فیلم‌هایی وجود دارد که فاصله آنها با فیلم‌های وارد شده کم است و روی آنها صحبت می‌شود. هر انتخابی یک سلیقه‌ای دارد و نمی‌شود روی آن خط‌کش گذاشت. فیلم‌هایی داریم که گاهی دوپینگ می‌کنند، بازیگران مطرح می‌آورند و خرج زیادی می‌کنند اما تلاش ما این است که صرفا به این دلایل فیلم‌ها انتخاب نشوند.
مدیرعامل انجمن سینمای جوانان در بخش دیگری از این نشست عنوان کرد: معیار تشخیص فیلم اولی بودن در حوزه فیلم‌های بلند ساده است اما در فیلم کوتاه پیچیده است. ما نمی‌خواهیم مسابقه ساخت فیلم اول خوب را راه بیندازیم. ما قسمتی برای نمایش استعدادها خواهیم داشت اما این بخش رقابتی نخواهد شد. فیلم اول باید به گونه‌ای باشد که فیلمساز تجربه کند و یک وقت بازیگرانی نداشته باشد که ما ندانیم این فیلم برای اوست یا برای عوامل. این موضوع ممکن است مفسده‌هایی داشته باشد.
آذرپندار افزود: به دلیل رسیدن جشنواره به دوره چهلم، ویژه برنامه‌هایی نظیر نمایشگاه عکسی از ۴۰ سال جشنواره را خواهیم داشت. این اتفاق در ورودی جشنواره خواهد افتاد تا بتوانید ببینید افرادی که امروز فیلمسازان قدری هستند ۳۰ سال پیش چگونه به این حوزه ورود کرده‌اند. دوست داریم دوره چهلم را به گونه‌ای برگزار کنیم که یک فضای همگانی داشته باشد. مستندی را از نحوه شکل‌گیری جشنواره و حوادث آن تدارک دیده‌ایم، کتابی را در نظر گرفته‌ایم که موضوعات جشنواره در آن باشد. سعی کردیم آرشیو انجمن را به روز کنیم، نمایش‌هایی برای فیلم‌های قدیمی خواهیم داشت، نباید دوره چهلم بی‌تفاوت برگزار شود.
با عرضه نسخه باکیفیت فیلم‌های «بی‌رویا» و «ارادتمند، نازنین، بهاره، تینا» در شبکه‌های اجتماعی، تعداد فیلم‌های شاخص قاچاق‌شده در فضای مجازی در یک سال گذشته به عدد ۶ رسید.
به گزارش سینمای خانگی از مهر؛ همین الان هم اگر عنوان «قاچاق فیلم» را در موتورهای جستجوگر سرچ کنید، با تصاویری از سی‌دی‌ها و دی‌وی‌دی‌هایی مواجه می‌شوید که زمانی با کشف باندهای بزرگ عرضه غیررسمی فیلم‌های قانونی، ضبط و امحا می‌شد.
قربانیان اصلی این دست شبکه‌های قاچاق محصولات فرهنگی فیلم‌هایی بودند که یا در اوج فروش در گیشه و یا حتی پیش از راهیابی به چرخه اکران عمومی، ناگهان به‌صورت گسترده نسخه‌ای از آنها در اختیار مخاطبان قرار می‌گرفت و طبیعتاً سرمایه‌گذار و تهیه‌کننده فیلم به‌واسطه ضربه به فرآیند فروش فیلم، با ضررهای مالی کلان مواجه می‌شدند. در مقطعی از دهه ۸۰ حتی کار به جایی رسید که گروهی از صاحبان آثار برای فیلم‌های خود مجلس ختم برگزار کردند تا نسبت به نبود نظارت و مقابله با شبکه‌های قاچاق، اعتراض کنند.
این روزها اما کمتر شاهد بلند شدن صدای اعتراض از سوی صاحبان آثاری هستیم که نوبت‌به‌نوبت اسامی فیلمهایشان در کنار عنوان «قاچاق» قرار می‌گیرد و نسخه‌های باکیفیت آنها به پشتوانه گسترش فضای مجازی، در کمترین زمان به دست طیف گسترده‌ای از مخاطبان بالقوه می‌رسد. ماجرا چیست؟
یک بازخوانی؛ آنلاین شو، قاچاق شو!
عرضه غیررسمی نسخه باکیفیت فیلم‌های سینمایی و سریال‌های خانگی آنقدر این روزها رسمیت پیدا کرده که شاید حتی طیف گسترده‌ای از دنبال‌کنندگان و استفاده‌کنندگان از کانال‌های عرضه این محصولات در برخی شبکه‌های اجتماعی، اطلاعی از ماهیت غیرقانونی آنها نداشته باشند. به‌خصوص که با قدرت پیدا کردن پلتفرم‌های عرضه مجازی فیلم‌ها و سریال‌های روز، اینترنت و فضای مجازی تبدیل به یکی از مهمترین بسترها برای دسترسی به محصولات قانونی هم شده است.
سال ۹۸ بود که خبرگزاری مهر در گزارشی به‌بهانه انتشار نسخه غیرقانونی ۵ فیلم رسمی سینمای ایران در فضای مجازی آن هم در کمتر از ۳ ماه، نسبت به «بیدار شدن غول خفته قاچاق» هشدار داد. از آن زمان مهمترین اتفاق، رونق کانال‌های عرضه این محصولات غیرقانونی در شبکه‌های اجتماعی بوده است. کانال‌هایی که حتی درباره عرضه نسخه‌های غیرقانونی خود به مخاطبان‌شان اطلاع می‌دهند و گاه با صدور اطلاعیه‌هایی بابت انتشار با تأخیر نسخه قاچاق برخی فیلم‌ها و سریال‌ها عذرخواهی هم می‌کنند!
در چنین شرایطی نه فقط صاحبان سریال‌های عرضه شده در شبکه خانگی که تهیه‌کنندگان فیلم‌های اکران آنلاین هم عملاً می‌دانند که محصول‌شان همزمان باکیفیت‌های مختلف در کانال‌های مجازی هم عرضه می‌شود و در یک توافق جمعی همه این مساله را پذیرفته‌اند!
از ۶ فیلم قاچاق‌شده چه می‌دانیم؟
جریان قاچاق فیلم‌های رسمی تولید شده در سینمای ایران که مخاطبان در انتظار اکران عمومی آنها هستند اما داستانی متفاوت از جریان عرضه موازی فیلم‌های رسمی فضای مجازی در شبکه‌های اجتماعی دارد. جریانی که همچنان عنوان قاچاق برای آن به کار می‌رود و فیلم‌های قربانی هم از طرق مختلف گرفتار آن می‌شوند. از اسفندماه سال گذشته تا به امروز و در حدود ۶ ماه، ۶ فیلم شاخص سینمای ایران به همین صورت در اختیار مخاطبان قرار گرفته و شدت گرفتن این جریان در روزهای اخیر، زنگ هشداری جدی را به صدا درآورده است.
کارگردان برادران لیلا؛ لطفاً قاچاق ببینید!
فیلم سینمایی «برادران لیلا» ساخته جنجالی سعید روستایی را می‌توان اولین فیلم در شکل‌گیری این جریان تازه دانست. فیلمی که پس از رونمایی و حضور عوامل آن در جشنواره کن، سازمان سینمایی در اطلاعیه‌ای رسمی اکران آن را در ایران منتفی دانسته بود و همزمان تهیه‌کننده آن یعنی جواد نوروزبیگی هم از پیگیری قضائی عوامل فیلم خبر داد.
فیلم سعید روستایی که عملاً راهی برای ورود به چرخه اکران نداشت و صدور مجوز اکران عمومی آن منوط به اعمال اصلاحات و حذف برخی سکانس‌های جنجالی بود، به‌واسطه واگذاری حقوق پخش به یکی از پلتفرم‌های بین‌المللی، بلافاصله پس از عرضه آنلاین در خارج از کشور، به‌صورت گسترده در اختیار مخاطبان ایرانی هم قرار گرفت.
نکته جالب استقبال عوامل فیلم به‌خصوص سعید روستایی از این اتفاق بود که به‌صورت ضمنی حتی علاقه‌مندان به سینمای خود را دعوت به تماشای نسخه غیرقانونی فیلم خود کرد! تهیه‌کننده فیلم هرچند همچنان در تلاش بود تا به‌واسطه جو رسانه‌ای ناشی از عرضه نسخه غیرقانونی فیلمش، مدیران سینمایی را مجاب به صدور مجوز برای اکران رسمی فیلم کند، اما اینگونه نشد.
جنگ‌جهانی سوم؛ قربانی تأخیر
آنچه جواد نوروزبیگی برای «برادران لیلا» به‌دنبالش بود، کمی بیش از یک ماه بعد برای فیلم هومن سیدی رقم خورد. فیلمی که نه فقط از نظر محتوا و ممیزی مشکلی برای ورود به چرخه اکران نداشت که حتی از سوی بنیاد سینمایی فارابی به‌عنوان نماینده سینمای ایران به آکادمی اسکار معرفی شده بود.
«جنگ جهانی سوم» که برمبنای قوانین اسکار، ناگزیر از اکران در کشور مبدأ بود، در سال ۱۴۰۱ تن به یک هفته اکران محدود در یک سالن کوچک در سینما مگامال تهران داد، اما به‌طرز عجیبی، به‌رغم عطش بالایی که در میان مخاطبان و رسانه‌ها برای رونمایی فیلم بود، عواملش حاضر به اکران گسترده آن نشدند!
این فیلم که اولین محصول رسمی یکی از پلتفرم‌های خانگی در سینمای ایران هم محسوب می‌شود، بعد از ناکامی در صعود به فهرست نهایی بخش بین‌الملل اسکار، در نوبت اکران عمومی قرار گرفت و هر بار به بهانه‌ای اکران آن به تعویق افتاد تا اینکه بالاخره نسخه باکیفیت آن در فضای مجازی منتشر شد. نسخه‌ای که گویی از فرآیند ارائه فیلم به یکی از جشنواره‌های خارجی به بیرون درز کرده بود و امکان جلوگیری از نشر گسترده آن دیگر وجود نداشت.
«جنگ جهانی سوم» با تصمیم سازمان سینمایی و درخواست عوامل در حداقل زمان به اکران عمومی درآمد اما دیگر کار از کار گذشته بود و فیلم با گیشه‌ای بسیار ضعیف، پرونده خود در اکران را بست.
خط فرضی؛ قاچاق فیلمی که کسی منتظرش نبود!
یکی از عجیب‌ترین موارد در جریان قاچاق فیلم‌های سینمای ایران ماجرای ورود ناگهانی اولین فیلم فرنوش صمدی به کانال‌های مجازی بود. فیلم «خط فرضی» که در سال ۹۸ ساخته شده بود و بازخوردهای چندان ویژه‌ای را هم در بازه رونمایی در جشنواره فیلم فجر تجربه نکرده بود اما به‌واسطه حضور بازیگرانی همچون سحر دولتشاهی و پژمان جمشیدی، امیدهایی به اکران عمومی داشت.
صمدی پیشتر درباره برنامه‌ریزی برای اکران فیلم خود به خبرگزاری مهر گفته بود: «قرار بود این اثر سینمایی در دی‌ماه سال ۱۴۰۱ در سینماهای کشور اکران شود اما به دلیل شرایط موجود و عدم استقبال مخاطب از سینما تصمیم گرفته شد تا اکران فیلم در زمان دیگری صورت گیرد.» همین تصمیم به تأخیر در اکران این فیلم هم کار دست عواملش داد!
تهیه‌کننده «خط فرضی» علی مصفا است که بلافاصله پس از عرضه نسخه غیرقانونی فیلم در فضای مجازی در اردیبهشت ماه امسال، از طریق شورای اکران تلاش کرد تا زودتر فیلم را روانه پرده سینماها کند، حتی شورا سرگروه و تاریخ اکران فیلم را هم مشخص کرد، اما این اتفاق رخ نداد تا «خط فرضی» هم قربانی تأخیر عوامل در اکران عمومی فیلم شود. فیلمی که احتمالاً تعدد حضورش در رویدادهای بین‌المللی بی‌تأثیر در لو رفتن نسخه باکیفیت آن نداشته است.
تفریق؛ راه دیگری هم بود؟
فیلم سینمایی «تفریق» یکی از فیلم‌هایی بود که سال گذشته در میان پنج گزینه نهایی بنیاد سینمایی فارابی برای نمایندگی سینمای ایران در مراسم اسکار قرار گرفته بود و اگر سلیقه نهایی هیأت انتخاب به سمت فیلم هومن سیدی گرایش پیدا نمی‌کرد، فیلم مانی حقیقی راهی آکادمی می‌شد. این یعنی فیلم «تفریق» مشکلی از منظر محتوا و ساختار برای دریافت مجوز نداشته و همان‌طور که پروانه ساخت آن صادر شده بود، می‌توانست متقاضی پروانه نمایش هم باشد و به‌صورت رسمی وارد چرخه اکران عمومی شود.
مانی حقیقی در مقام نویسنده و کارگردان و ترانه علیدوستی در مقام بازیگر نقش اصلی، فیلم «تفریق» را گام‌به‌گام از فرآیند عرضه رسمی دور کردند.
تهیه‌کننده «تفریق» مجید مطلبی است که پیشتر با تهیه‌کنندگی فیلم‌هایی چون «هت‌تریک»، «لتیان» و «سرخ‌پوست» در سینما و سریال «آکتور» در شبکه خانگی کار کرده بود و بعد از آنها روی «تفریق» سرمایه‌گذاری کرد. فیلمی که مشخص نیست از واگذاری حق پخش آن به یک پلتفرم خارجی چقدر برای این تهیه‌کننده عایدی داشته و آیا اکرا ن عمومی فیلم در ایران می‌توانست فروش بهتری برایش به همراه داشته باشد؟
بی رؤیا؛ ناامید از اکران عمومی
فیلم سینمایی «بی‌رویا» ساخته آرین وزیردفتری از فیلم‌اولی‌های جشنواره فیلم فجر دو سال پیش بود. فیلمی که تهیه‌کنندگی آن را هومن سیدی و سعید سعدی برعهده داشتند و روایت آن از آشفتگی مرز میان واقعیت و خیال، مخاطب را با تجربه سینمایی متفاوتی مواجه می‌کرد.
تنها چند روز بعد از «تفریق»، نسخه‌ای از فیلم «بی‌رویا» هم باکیفیت بالا در فضای مجازی منتشر شد. فیلمی که بازهم بیشترین احتمال درباره دلیل و مسیر لو رفتن آن، متوجه جشنواره‌های خارجی است. ارسال برخط فیلم‌های سینمایی به جشنواره‌های جهانی، به‌رغم تمام ملاحظات امنیتی و حفاظتی، آنها را در معرض قاچاق قرار می‌دهد و این داستانی است که این بار برای «بی‌رویا» اتفاق افتاد.
نکته مهم درباره این فیلم، عقب‌نشینی زودتر عوامل آن از ورودش به چرخه اکران عمومی و واگذاری امتیاز پخش آنلاین آن به یکی از پلتفرم‌های داخلی بود. یعنی «بی‌رویا» به رغم حضور بازیگرانی چون طناز طباطبایی و صابر ابر از نگاه عواملش، شانس چندان بالایی برای توفیق در گیشه نداشت و به همین دلیل قرارداد عرضه آنلاین آن بسته شده بود، اما تأخیر در این عرضه، باعث شد نسخه غیرقانونی زودتر از نسخه قانونی به دست مخاطبان برسد.
ارادتمند، نازنین، بهاره و تینا؛ سرانجام یک کشمکش داخلی!
تنها چند ساعت بعد از «بی‌رویا»، انتشار گسترده نسخه با کیفیت «ارادتمند، نازنین، بهاره و تینا» این شائبه را تقویت کرد که جریان عرضه فیلم‌ها شاید لایه‌های پیچیده‌تری داشته باشد و ارتباطی با فعالیت گروه‌های سودجو در بازار قاچاق فیلم و سریال ندارد!
فیلم «ارادتمند، نازنین، بهاره و تینا» البته به‌عنوان آخرین ساخته عبدالرضا کاهانی، مدت‌هاست برای عرضه رسمی و ورود به چرخه اکران با چالش‌هایی مواجه بوده است و بخشی از این چالش و کشمکش هم میان کاهانی و سعید خانی به عنوان تهیه‌کننده فیلم بوده است.
کاهانی در چند نوبت قصد داشت در اقدامی به‌ظاهر اعتراضی، این فیلم را در فضای مجازی منتشر کند اما تهیه‌کننده در برابر آن مقاومت می‌کرد و حالا مشخص نیست آیا اتفاقی که رخ داده، با عاملیت این کارگردان بوده است یا اتفاق دیگری منجر به انتشار این فیلم شده است.
پیگیری خبرنگار مهر برای گفتگو با سعید خانی یکی از تهیه‌کنندگان فیلم هم تاکنون بی‌نتیجه بوده است.
نتیجه پیگیری‌ها چه خواهد بود؟
درباره اینکه آیا زنجیره انتشار نسخه باکیفیت فیلم‌ها در فضای مجازی در چه نقطه از هم گسسته خواهد شد، هنوز زود است و باید منتظر اتفاقات پیش رو در این زمینه باشیم. به‌خصوص که کم نیستند فیلم‌هایی که احتمالاً با چالش‌هایی در فرآیند دریافت پروانه نمایش و ورود رسمی به چرخه اکران مواجهند و دور از انتظار نیست که با چنین تصمیمی بخواهند، سازمان سینمایی به عنوان متولی اصلی نظارت بر فرآیند عرضه فیلم‌های سینمایی را با چالش مواجه کنند.
«با بررسی‌های مقدماتی صورت گرفته، مشخص شد که با توجه به رعایت دقیق مراقبت‌های حفاظتی از جمله استفاده از دی‌سی‌پی برای بازبینی فیلم‌ها، انتشار آثار خارج از سازمان‌های دولتی و احتمالاً از دفاتر فیلم‌ها یا جشنواره‌های خارجی صورت گرفته است. به همین دلیل مراتب برای بررسی فنی به قوه قضائیه و پلیس فتای فراجا برای شناسایی منشأ نشر فیلم، منعکس شد.» شب گذشته جعفر انصاری‌فر در مقام دبیر ستاد صیانت از آثار سینمایی، در اظهارنظری رسمی از دستور رئیس سازمان سینمایی برای بررسی فوری موضوع انتشار قاچاق فیلم‌ها خبر داد و ضمن آن به ارائه این توضیح از پیگیری‌های مقدماتی پرداخت.
این مقام سازمان سینمایی، احتمال سازمان‌یافته بودن انتشار غیرقانونی فیلم‌ها را هم منتفی ندانسته است.
آمار فیلم‌ها و اطلاعات بخش سینمای بین‌الملل چهلمین جشنواره فیلم کوتاه تهران اعلام شد.
به گزارش سینمای خانگی از ستاد خبری چهلمین جشنواره بین‌المللی فیلم کوتاه تهران، این رویداد به عنوان جشنواره فیلم کوتاه مورد تائید آکادمی اسکار شناخته می‌شود که سالانه پذیرای چندین هزار اثر از فیلمسازان سراسر جهان است.
مهلت مقرر پذیرش آثار که از 28 اسفند 1402 آغاز شده بود، با عبور از شرکت بیش از 7000 اثر از فیلمسازان 131 کشور، در 19 مردادماه سال جاری، پایان یافت و توانست با دریافت 7216 فیلم کوتاه از فیلمسازان بین‌المللی، رکورد جدیدی برای جشنواره بین‌المللی فیلم کوتاه تهران در تعداد فیلم‌های دریافت شده توسط دبیرخانه جشنواره در بخش بین‌الملل ثبت کند.
همچنین طبق زمان‌بندی اعلام شده، اسامی فیلم‌های منتخب برای نمایش در بخش بین‌الملل جشنواره فیلم کوتاه تهران در انتهای شهریور 1402 اعلام خواهد شد.
آمار آثار متقاضی در بخش بین‌الملل جشنواره، به شرح زیر اعلام می‌شود:
از تعداد 7216 اثر دریافت شده، آمار کل فیلم‌های ثبت نام شده در بخش بین‌الملل چهلمین جشنواره فیلم کوتاه تهران، تعداد 3390 فیلم داستانی، 1112 فیلم تجربی، 1068 فیلم مستند و 936 فیلم پویانمایی و 445 اثر نیز برای رقابت در جایزه ویژه بخش «حقیقت جویان» و 265 اثر نیز برای جایزه ویژه بخش «راه ابریشم»، از 131 کشور متقاضی حضور در بخش بین‌الملل جشنواره چهلم بوده‌اند.
همچنین اسپانیا با 913، هند با 553، فرانسه با 494، آمریکا با 448 و چین با 367 فیلم کوتاه، 5 کشور برتری هستند که بیشترین اثر را به این رویداد فرستاده‌اند.
رتبه‌های بعدی فهرست کشورهای متقاضی حضور در جشنواره فیلم کوتاه تهران که رتبه‌های 6 تا 15 را به خود اختصاص داده‌اند نیز به ترتیب به کشورهای ایتالیا با 329، برزیل با 280، روسیه با 238، بریتانیا با 203، ترکیه با 193، آلمان با 160 و کره جنوبی با 159، مکزیک با 136، کانادا با 135 و لهستان و آرژانتین با 129 فیلم کوتاه اختصاص دارد.
چهلمین جشنواره بین‌المللی فیلم کوتاه تهران به دبیری مهدی آذرپندار از 27 مهر تا 2 آبان 1402 برگزار می‌شود.
آمار فیلم‌ها و اطلاعات بخش سینمای بین‌الملل چهلمین جشنواره فیلم کوتاه تهران اعلام شد.
به گزارش سینمای خانگی به نقل از ستاد خبری چهلمین جشنواره بین‌المللی فیلم کوتاه تهران، این رویداد به عنوان جشنواره فیلم کوتاه مورد تائید آکادمی اسکار شناخته می‌شود که سالانه پذیرای چندین هزار اثر از فیلمسازان سراسر جهان است.
مهلت مقرر پذیرش آثار که از ۲۸ اسفند ۱۴۰۲ آغاز شده بود، با عبور از شرکت بیش از ۷۰۰۰ اثر از فیلمسازان ۱۳۱ کشور، در ۱۹ مردادماه سال جاری، پایان یافت و توانست با دریافت ۷۲۱۶ فیلم کوتاه از فیلمسازان بین‌المللی، رکورد جدیدی برای جشنواره بین‌المللی فیلم کوتاه تهران در تعداد فیلم‌های دریافت شده توسط دبیرخانه جشنواره در بخش بین‌الملل ثبت کند.
همچنین طبق زمان‌بندی اعلام شده، اسامی فیلم‌های منتخب برای نمایش در بخش بین‌الملل جشنواره فیلم کوتاه تهران در انتهای شهریور ۱۴۰۲ اعلام خواهد شد.
آمار آثار متقاضی در بخش بین‌الملل جشنواره، به شرح زیر اعلام می‌شود: از تعداد ۷۲۱۶ اثر دریافت شده، آمار کل فیلم‌های ثبت نام شده در بخش بین‌الملل چهلمین جشنواره فیلم کوتاه تهران، تعداد ۳۳۹۰ فیلم داستانی، ۱۱۱۲ فیلم تجربی، ۱۰۶۸ فیلم مستند و ۹۳۶ فیلم پویانمایی و ۴۴۵ اثر نیز برای رقابت در جایزه ویژه بخش «حقیقت جویان» و ۲۶۵ اثر نیز برای جایزه ویژه بخش «راه ابریشم»، از ۱۳۱ کشور متقاضی حضور در بخش بین‌الملل جشنواره چهلم بوده‌اند.
همچنین اسپانیا با ۹۱۳، هند با ۵۵۳، فرانسه با ۴۹۴، آمریکا با ۴۴۸ و چین با ۳۶۷ فیلم کوتاه، ۵ کشور برتری هستند که بیشترین اثر را به این رویداد فرستاده‌اند.
رتبه‌های بعدی فهرست کشورهای متقاضی حضور در جشنواره فیلم کوتاه تهران که رتبه‌های ۶ تا ۱۵ را به خود اختصاص داده‌اند نیز به ترتیب به کشورهای ایتالیا با ۳۲۹، برزیل با ۲۸۰، روسیه با ۲۳۸، بریتانیا با ۲۰۳، ترکیه با ۱۹۳، آلمان با ۱۶۰ و کره جنوبی با ۱۵۹، مکزیک با ۱۳۶، کانادا با ۱۳۵ و لهستان و آرژانتین با ۱۲۹ فیلم کوتاه اختصاص دارد.
چهلمین جشنواره بین‌المللی فیلم کوتاه تهران به دبیری مهدی آذرپندار از ۲۷ مهر تا ۲ آبان ۱۴۰۲ برگزار می‌شود.
انیمیشن کوتاه «دنیای خاکستریِ خاکستری» ساخته سید محسن پورمحسنی شکیب، در چهل‌وششمین جشنواره بین‌المللی الچه اسپانیا نمایش داده شد.
به گزارش سینمای خانگی از روابط عمومی انجمن سینمای جوانان ایران، انیمیشن کوتاه «دنیای خاکستریِ خاکستری» به کارگردانی و تهیه‌کنندگی «سید محسن پورمحسنی شکیب» در چهل‌وششمین جشنواره بین‌المللی الچه اسپانیا نمایش داده شد.
جشنواره بین‌المللی الچه اسپانیا رویدادی با قدمت بالغ بر 46 سال است که مورد تایید «آکادمی سینمایی اسپانیا» یا «جایزه گویا» است و در تاریخ 11 الی 20 جولای 2023، مصادف با 1402 برگزار شد.
«دنیای خاکستری خاکستری» تاکنون در بخش رقابتی سی‌وپنجمین جشنواره فیلم آتلانتا: اوت آن فیلم (آمریکا)، سیزدهمین جشنواره اسپارک انیمیشن (کانادا) و دوازدهمین جشنواره مستند و انیمیشن آمریکایی (Amdocs)، چهل‌وهفتمین جشنواره بین‌المللی کلیولند آمریکا به نمایش در آمده که همگی آنها مورد تایید آکادمی اسکار بودند، که با کسب جایزه اصلی انیمیشن در جشنواره کلیولند توانست به نودوششمین دوره از جوایز آکادمی اسکار و همین‌طور جوایز آکادمی فیلم کانادا معرفی شود و همچنین واجد شرایط حضور در بخش دانشجویی آکادمی اسکار سال 2023 نیز شد.
انیمیشن کوتاه «دنیای خاکستریِ خاکستری» درباره مرد جوانِ رنگارنگی است که در یک دنیای کاملا خاکستری زندگی می کند، او مجبور است که برای زندگی در آن جامعه همرنگ جماعت شود. تا اینکه هویت واقعی‌اش توسط یک پسر بچه بازیگوش به صورتی تصادفی بر ملا شده و باعث وحشت مردم می‌گردد.
شایان ذکر است که پیش از این، انیمیشن کوتاه «پوتین» به کارگردانی و نویسندگی سید محسن پورمحسنی شکیب و تهیه کنندگی انجمن سینمای جوانان ایران دفتر رشت توانسته بود برای نخستین بار در سینمای کوتاه ایران کاندید بخش دانشجویی آکادمی اسکار 2022 گردد.
عوامل سازنده انیمیشن کوتاه «دنیای خاکستریِ خاکستری» نیز عبارتند از:
نویسنده و کارگردان: سید محسن پورمحسنی شکیب، کارگردان هنری: پژمان ماله‌میر، تهیه‌کننده: سید محسن پورمحسنی شکیب، انیمیشن و استوری‌بورد آرتیست: پژمان ماله‌میر، طراح کاراکتر و پس زمینه: پژمان ماله‌میر، رنگ آمیزی: مریم جعفری، طراحی صدا و موسیقی: محمد زمان‌ثانی، فولی افکت: مریم یعقوبی و پخش کننده: درگاه فیلم ایران (علیمحمد اقبالدار).
با اتمام مهلت ارسال آثار بخش بین‌الملل به دبیرخانه چهلمین جشنواره بین‌المللی فیلم کوتاه تهران، ۷۲۱۶ اثر بین‌المللی به دبیرخانه رسید که بالاترین میزان در تمام ادوار جشنواره است.
به گزارش سینمای خانگی از ایرنا، از ستاد خبری جشنواره بین‌المللی فیلم کوتاه تهران، با اتمام مهلت ارسال آثار بخش بین‌الملل، توسط فیلم‌سازهای غیر ایرانی، به چهلمین جشنواره بین‌المللی فیلم کوتاه تهران؛ برای اولین بار در تاریخ جشنواره تعداد آثار ارسالی بین‌الملل از ۷۰۰۰ گذشت و رکورد ارسال آثار بین‌الملل جشنواره فیلم کوتاه تهران شکسته شد.
پیش از این بیشترین نصاب شرکت در بخش بین‌الملل سی‌وهشتم جشنواره بین‌المللی فیلم کوتاه تهران بود که پس از تمدید ۲ هفته‌ای مهلت ثبت‌نام فیلم‌های بخش بین‌الملل، تعداد آثار رسیده به دبیرخانه این رویداد به ۶۴۰۲ فیلم رسید؛ این در حالی است که امسال بیش از ۷۲۱۶ فیلمساز در سطح جهان خواستار شرکت در بخش رقابتی و بین‌المللی جشنواره فیلم کوتاه تهران شده‌اند.
جشنواره بین‌المللی فیلم کوتاه تهران از جمله جشنواره‌های مورد تایید آکادمی اسکار است و فیلم برگزیده جایزه بزرگ جشنواره برای شرکت در اسکار به آکادمی معرفی می‌شود؛ به همین دلیل، جشنواره فیلم کوتاه تهران (tisff) مورد توجه فیلمسازان جهان قرار دارد.
رکوردشکنی بخش بین‌الملل جشنواره در حالی صورت گرفته است که فیلمسازان ایرانی برای شرکت در بخش ملی جشنواره (سینمای ایران) تنها ده روز دیگر (۱۰ مرداد 1402) برای ثبت‌نام آثارشان و حضور در رقابت برای شرکت در چهلمین جشنواره بین‌المللی فیلم کوتاه تهران فرصت دارند.
چهلمین جشنواره بین‌المللی فیلم کوتاه تهران ۲۷مهر تا ۲ آبان ۱۴۰۲ به دبیری مهدی آذرپندار در تهران برگزار می‌شود.
