برچسب: مستند

اولین نمایش مستند سینمایی «جمال‌الدین» که برشی از زندگی سیدجمال‌الدین اسدآبادی است، امروز ۲۸ آذرماه در جشنواره «سینماحقیقت» رقم خواهد خورد.

به گزارش سینمای خانگی از ایرنا همزمان با دومین روز از برگزاری هفدهمین جشنواره بین‌المللی فیلم مستند ایران «سینماحقیقت»، مستند سینمایی «جمال‌الدین»، محصول مرکز مستند سوره، به تهیه‌کنندگی امیر روئینی و کارگردانی امیر روئینی و علی کوشا رونمایی می‌شود.

این اثر برشی از زندگی و فعالیت‌های مبارزاتی سیدجمال‌الدین اسدآبادی‌ اندیشمند سیاسی‌ است که با مرور اتفاقات رخ داده در ایران آن روز، داستان خود را تا نهضت توتون و تنباکو برای مخاطب به تصویر می‌کشد.

«جمال‌الدین» که از طریق فراخوان «سینماحماسه» و با رویکرد ساخت مستند از شخصیت‌های حماسی ایران در فرایند تولید قرار گرفت، سه‌شنبه- ۲۸ آذرماه- سانس ۱۷:۳۰ تا ۱۹:۳۰ در سالن ۶ و چهارشنبه- ۲۹ آذرماه- سانس ۲۱:۳۰ تا ۲۳:۳۰ در سالن پنج پردیس سینمایی چارسو به نمایش درمی‌آید.

همچنین از تیزر و پوستر این اثر که ساخت و طراحی آن به ترتیب برعهده صادق شاهسون و مهدی قلی زاده بوده است، رونمایی شد.

سایر عوامل این پروژه عبارتند از؛ فیلمنامه و تحقیق: امیر روئینی، تدوین: محمد کریم‌پور، نویسنده گفتار متن: امیرمحمد کوچک‌زاده، صداگذار: محمد درگاهی، گفتار متن: فخرالدین صدیق شریف و سعید مقدم‌منش، مدیر فیلمبرداری: رضا دیدار، فیلمبردار: رسول تنهایی، طراح گریم: محسن دارسنج، طراح صحنه و لباس: حمید بخشی، جلوه‌های ویژه بصری: حمید شب‌خیز، مجری طرح: حرکت گستر کوشا؛ پرویز کاظم‌لو، مدیر تولید: پرویز کاظم‌لو، دستیار کارگردان: شادی محمدی لوئی، منشی صحنه: پریوش سلطانی، عکاس: محمد جوانشیر و محمد طاهری، مدیر تدارکات: حسین رحیمی.

مستند «معشوق من کویر»، فیلمی درباره پرویز کردوانی جغرافیدان و پدر کویر شناسی ایران است که سه شنبه ۲۸ آذرماه ساعت ۱۹:۳۰ و جمعه اول دی ماه ساعت ۱۳:۰۰ در هفدهمین جشنواره سینما حقیقت اکران می شود.

به گزارش سینمای خانگی از ایرنا، محسن عسکری زاده کارگردان «معشوق من کویر» گفت: این مستند قصه مردی است زاده کویر که تمام عمر و زمان خودش را وقف شناخت کویر و مسائل مربوط به آن کرده بود. مردی که کویر را معشوق خودش می‌دانست و از هر فرصتی برای دیدار با آن استفاده می‌کرد. مردی کویری که آب را گرامی می‌داشت، چرا که می‌دانست معشوقش کویر بدون آب نمی‌تواند نفس بکشد.

او اضافه کرد: فیلم مستند معشوق من کویر شرح حالی است از زندگی و دغدغه ی پروفسور پرویز کردوانی که همواره نگران از بین رفتن منابع آبی ایران بود.

عسکری زاده اظهار کرد: این مستند یک قسمت از مجموعه ای بیست قسمتی به نام چنان سرو است که به سفارش شبکه مستند ساخته شده که درباره مفاخر فرهنگی ایران است. وقتی این فیلم به من پیشنهاد شد با کمال میل پذیرفتم. چرا که من هم اصالتا زاده کویر و شهر یزد هستم و همیشه این جمله پروفسور کردوانی که «یزدی ها قدردان آب هستند» را بخاطر داشتم. از اینرو با ساخت این مستند هم می‌توانستم به دغدغه خودم که آب بود و بسیار نزدیک به دغدغه ایشان بپردازم و هم ادای دینی کرده باشم به پروفسور کردوانی که همیشه ما یزدی ها را حافظ آب می‌دانست.

او تصریح کرد: مستند «معشوق من کویر» آگاهی بخش است و تمام تلاش ما در این فیلم بر آن است تا از آب و کمبود آب و مسائلی که به واسطه این بحران به وجود می‌آید بگوییم تا مردم با این بحران بیشتر آشنا شوند. چرا که بحران آب مسئله ای جدی در کشور ماست. بحران آب به قدری جدی است که حیات جمعی همه ما را تهدید می کند. وجود کم آبی و این مشکل بزرگ که ممکن است حتی باعث فرونشست بعضی از شهر ها شود نمیدانم چرا جدی گرفته نمی‌شود! چرا مسؤلین پا را از حرف فراتر نمی‌گذارند و کاری جدی برای این بحران انجام نمی‌دهند

عسکری زاده در پایان گفت: ما به سهم خودمان با ساخت این فیلم سعی کردیم با نگاهی به دغدغه دکتر کردوانی به این مسئله بپردازیم چرا که بدون آب، زندگی عملا میسر نیست و ما برای هرکاری نیاز به آب داریم. پس مخاطب، صرفا با یک کار بیوگرافی روبرو نیست بلکه به هنگام تماشای فیلم با مسئله اجتماعی مهمتری روبرو می‌شود که آن هم بحث کمبود آب و از بین رفتن منابع آبی است.

عوامل این فیلم مستند عبارتند از: تدوین، پژوهش و کارگردانی: محسن عسکری زاده، تهیه کننده: محمد سعید وزیری، مشاور هنری: مصطفی رزاق کریمی، نویسنده گفتارمتن: صادق دهقانی، دستیار کارگردان: پوریا محسنی، مدیرتولید: حسام زرنوشه،صدابردار: حامد عسکری زاده، فیلمبردار: محسن عسکری زاده ، علی شیخ علیشاهی و مشاور رسانه ای: صدرا صدوقی.

مستند «معشوق من کویر» سه شنبه ۲۸ آذرماه ساعت۱۹:۳۰ در سالن شماره ۵ و جمعه اول دی ماه ساعت ۱۳:۰۰ در سالن شماره ۶ پردیس چارسو اکران می شود.

مهدی حاجی یوسف کارگردان مستند «اُ-۳۲۴» با اشاره به اینکه این مستند به زندگی عطاءالله صفوی می‌پردازد معتقد است که باید مستندسازان را از نظر ایده‌پردازی آزاد بگذارند تا تنوع تولیدات بالا برود.

به گزارش سینمیا خانگی، مهدی حاجی یوسف کارگردان مستند «اُ -۳۲۴» که در هفدهمین جشنواره «سینماحقیقت» حضور دارد، درباره شکل گیری این مستند به مهر گفت: من شاگرد مسعود جعفری جوزانی هستم و در دفتر وی پشت صحنه‌های سریال «در چشم باد» را کپچر می‌کردم که به موردی برخورد کردم. آقای جوزانی در حدود سال ۱۳۸۰ با سحر دخترشان به تاجیکستان رفتند تا با پسر عطاالله صفوی پزشک جراح اورولوژ ایرانی و از بازماندگان اردوگاه کار اجباری دوره استالین صحبت کنند. مصاحبه‌هایی با دوربین هندی کم گرفته شده بود که من اینها را دیدم. همانجا با خانم سحر جعفری جوزانی صحبت کردم که اگر امکان دارد در این باره مستندی بسازیم.

وی ادامه داد: خانم جعفری جوزانی قسمت‌های تاریخی را نوشت و مونولوگ این کار را هم خود آقای جعفری جوزانی گفت. آقای جعفری جوزانی بعد از «به سوی آزادی» دیگر در هیچ کجا مونولوگ نگفته بود که در این مستند قبول زحمت کرد.

حاجی یوسف درباره پروسه تولید این مستند توضیح داد: کار را مونتاژ کردیم و از فیلم‌های جاهای مختلف استفاده کردیم. در این مستند زندگی آقای صفوی به تصویر کشیده شده است؛ زمانی که در عصر متفقین کمونیست بود و بعد به شوروی رفت و به جرم جاسوسی حدود ۹ سال در اردوگاه اجباری ماند. او بعد از مرگ استالین آزاد می‌شود و به تاجیکستان می‌رود و پزشک می‌شود و بعدتر هم به ایران می‌آید. تلاش کردیم با این مستند به بیان اتفاقات جنگ جهانی دوم در ایران بپردازیم. پروسه تولید این مستند حدود ۹ ماه طول کشید و بیش از همه چیز هم تدوین آن زمان بر بود.

این مستندساز درباره جشنواره «سینماحقیقت» مطرح کرد: واقعیت امر این است که کسی من را نمی‌شناسد و با این اوصاف شاید فیلمم هم دیده نشود ولی بستری مانند جشنواره «سینماحقیقت» باعث می‌شود تا این فیلم بهتر دیده شود و خودم نیز بیشتر شناخته شوم. چنین فضاهایی فیلمسازان را تشویق می‌کند و این امر خود باعث حرکت و پویایی خواهد شد.

کارگردان مستند «اُ -۳۲۴» درباره وضعیت سینمای مستند بیان کرد: تصور من این است که اگر مستندسازان را از نظر ایده پردازی آزاد بگذارند بسیار خوب خواهد شد. صرف اینکه براساس سفارش‌ها تولیدات انجام شود باعث یک شکل شدن آثار می‌شود و دیگر تنوعی وجود ندارد. علاوه بر این متأسفانه بودجه مناسبی هم برای مستند درنظر گرفته نمی‌شود و در بیشتر اوقات باید خودمان از جیب خرج کنیم. از نگاه برخی هم همچنان مستندسازی به عنوان یک شغل تلقی نمی‌شود و وقتی این موارد در کنار هم قرار بگیرد باعث می‌شود که اکثر دوستان به سراغ ساخت فیلم‌های تبلیغاتی کشیده شوند.

حاجی یوسف در پایان درباره فعالیت‌های آینده خود گفت: مستند «اُ -۳۲۴» دومین کار من به حساب می‌آید و پیش از آن نیز مستند «حبیب الله» را ساخته‌ام. همچنین در تدارک پروژه‌ای با نام «چرخ ها و پاهای دونده» هستم. با تمام سختی‌هایی که پیشتر نیز عرض کردم من به حوزه مستند علاقه دارم و دوست دارم که در این مسیر کار خود را ادامه بدهم.

عوامل این مستند عبارتند از کارگردان، تدوینگر و آهنگساز: مهدی حاجی یوسف، تهیه کننده، پژوهشگر، نویسنده، فیلمبردار: سحر جعفری جوزانی، طراحی و ترکیب صدا: سید محمود موسوی نژاد، صداگذار: معصومه حاجی یوسف، گوینده متن: مسعود جعفری جوزانی، طراح پوستر: علیرضا غریب دوست.

جشنواره بین‌المللی فیلم جیپور هند ۲ مستند و ۳ فیلم کوتاه از سینماگران ایرانی را در برنامه نمایش خود قرار داد.

به گزارش سینمای خانگی از ایسنا، شانزدهمین جشنواره بین‌المللی فیلم جیپور هند که از آن به عنوان یکی از بزرگترین جشنواره‌های رقابتی جهان نام برده می‌شود، بخشی از فهرست فیلم‌های خود را اعلام کرد و براین اساس فیلم‌های کوتاه «وضعِ حمل» به نویسندگی و کارگردانی محمدصادق گلچین عارفی، «کیکاووس» ساخته حامد عسگرزاده و «سمی» از غلامرضا ملااحمدی به همراه دو مستند «ماجرای سال آخر» ساخته مهدی جبین شناس  «نفس» به کارگردانی بهزاد رضایی را به نمایش خواهد گذاشت.

شانزدهمین جشنواره بین‌المللی فیلم جیپور هند از تاریخ ۹ تا ۱۳ فوریه (۲۰ تا ۲۴ بهمن)  برگزار می‌شود.

سعید امیر سلیمانی، کاظم هژیر آزاد، ایرج راد، روح‌الله جعفری و… از جمله هنرمندانی بودند که در موزه سینما در شبی برای زنده یاد جعفر والی (هنرمند سرشناس عرصه تئاتر) صحبت کردند.

به گزارش سینمای خانگی به نقل از روابط عمومی موزه سینما، در ابتدای این مراسم که شامگاه ۲۷ آذر ماه در سالن فردوس موزه سینمای ایران برگزار شد، مستند «یک حضور» به کارگردانی مجتبی سعادت که به زندگی استاد جعفر والی می‌پردازد، پخش شد.

بعد از نمایش فیلم مستند؛ «سعید امیرسلیمانی» دوست و همراه همیشگی جعفر والی که از اعضای اصلی گروه او به شمار می‌رفت،گفت: خداوند جعفر والی را رحمت کند. در دوره‌ای ما در کنار هم یک گروه را تشکیل دادیم که والی کارگردان ما بود و اعضای این گروه افرادی چون جمشید مشایخی، ولی شیراندامی، آزیتا لاچینی و…بودند.

وی ادامه داد: زنده یاد والی برای تلویزیون اثری همچون «در گوش سالمم زمزمه کن» را ساخته بود که سال گذشته من و ایرج راد این نمایش را در پردیس تئاتر شهرزاد به یاد جعفر والی و با الگو برداری از شیوه کارگردانی این هنرمند، به روی صحنه بردیم.

امیرسلیمانی با بیان اینکه جعفر والی درک بسیار والایی داشت، بیان داشت: او بر ادبیات و کارگردانی اشراف کامل داشت و در کارها، بسیار خوب گروه را هدایت و راهنمایی می‌کرد. به خاطر دارم زمانی که در بیمارستان بستری بود، روزی به دیدنش رفتم. او همچنان و در همان وضعیت، شوق به صحنه بردن اثری تازه را داشت. والی تا زمانی که از این دنیا رفت، عاشق تئاتر و همچنان علاقه‌مند به کارکردن بود. او انسانی بزرگ بود و هیچگاه فراموش نخواهد شد. امیدوارم ما بتوانیم جا پای این بزرگان بگذاریم.

«جعفر والی» باید الگوی علاقه‌مندان به این حرفه باشد

در ادامه ایرج راد از همکاران جعفر والی درباره او گفت: جعفر والی یکی از هنرمندان بسیار ارزشمند این کشور بود و آثار بسیار باارزشی را از خود بر جای گذاشت. طبق گفته والی، تئاتر میرا است و کارهای درخشان و بی نظیر این بزرگان را بعد از آن‌ها کم‌تر بر روی صحنه دیدیم. علت این است که آن زمان کم‌تر به مسائل مادی فکر می‌شد و اصل بر عشق و علاقه، صداقت، آگاهی، فرهیختگی و ارتباط با تماشاگر بود.

وی ادامه داد: والی در تمام زمینه‌ها عاشق تئاتر بود و همه نیز او را دوست داشتند. او فعالیت‌های زیادی را به انجام رساند و خصوصیات بسیار خاصی داشت که از جمله آن‌ها ریز بینی، دقت، وسواس و تعصب به کار بود. او بسیار وقت شناس بود و هرگز با تاخیر در تمرین‌ها حاضر نمی‌شد. والی اصولی داشت که به شکل اخلاقی در کل گروه گسترده شده بود. آخرین کاری که با او تمرین می‌کردیم، «در گوش سالمم زمزمه کن» بود. والی از من خواست به همراه هرمز هدایت کار را آغاز کنیم. ما در خانه او و در فصل زمستان هر روز صبح تمرین می‌کردیم. جعفر والی با وجود بیماری همچنان علاقه‌مند بود که این اثر را کارگردانی کند. وقتی در را باز می‌کرد و ما را می‌دید، آن فرد بیمار به یک جوان هجده ساله‌ پر شور و شوق تبدیل می‌شد.

راد خاطرنشان کرد: متاسفانه در اواسط تمرین، بیماری او شدت گرفت و بستری شد. اما همچنان روی تخت بیمارستان هم درباره تئاتر حرف می‌زد و قصد داشت پس از ترخیص، تمرین‌ها را پیگیری کند. این افراد افتخار مملکت هستند و جایگاه ویژه‌ای در تئاتر ایران دارند و آثار ماندگاری را به وجود آوردند. بنابراین ضروری است که الگوی افراد علاقه‌مند به این حرفه باشند. هنر نیازمند عشق، صداقت، بی خوابی، مرارت و سختی‌های بسیار زیادی است. تنها بازیگری که با مسئولیت به روی صحنه می‌آید، متوجه سختی‌های این کار می‌شود و می تواند هر شب اثر جدیدی را بر روی صحنه خلق می‌کند. روزی عبدالله اسکندری به من گفت نتیجه تلاش یک نقاش اثری ماندگار است اما ما هر شب بر روی صورت یک بازیگر هنری را به انجام می‌رسانیم که بعد از هر اجرا پاک می‌شود. کار بازیگر تئاتر نیز همین‌گونه است، اما تاثیری که روی تماشاگر باقی می‌گذارد، همواره در ذهن افراد ماندگار خواهد بود.

وی بیان داشت: بسیار خوشحالم امثال جعفر والی شاگردانی تربیت کردند که اخلاق هنری را در تمام زمینه‌ها در نظر گرفتند. موفقیت بسیاری از چهره‌ها، نتیجه تلاش‌های افرادی همچون جعفر والی است. آقای انتظامی با آن همه قدرت و توانمندی در عرصه بازیگری، پیش از آمدن به روی صحنه چیزی در حدود یک ساعت پیش از اجرا با هیچکس صحبت نمی‌کرد تا آماده رفتن به روی صحنه شود. من می‌دیدم که وقتی می‌خواهد به روی صحنه بیاید، چیزی را زیر لب با خود تکرار می‌کند. از او پرسیدم و گفت من توکل می‌کنم. صحنه برای او مکانی مقدس و جایگاه انسان و ارتباط انسانی بود. باید قدر این عزیزان را بدانیم و جایگاه ویژه و خاص آن‌ها را به نسل امروز منتقل کنیم و امیدوار باشیم همچنان مسائل فرهنگی در کشور همچنان جاری و ساری باشد.

والی در تئاتر به دنبال مشق عشق بود

در ادامه این مراسم روح الله جعفری پژوهشگر سینما و تئاتر و استاد دانشگاه درباره جایگاه زنده یاد جعفر والی در تئاتر ایران و سیر کاری او گفت: صحبت کردن درباره جعفر والی از جنبه‌های مختلف و در حوزه‌های تئاتر و سینما قابل تامل است. والی پیش از کودتای ۲۸ مرداد به هنرستان هنرپیشگی رفت و پس از سیر و سلوک در عرصه هنر و مشق آموزی‌ها، مراتبی را طی کرد و به زمانه‌ای برخورد که در سال ۱۳۳۲ فعالیت‌های نمایشی تعطیل شدند. او، سرکیسیان و افراد معدود دیگری گرد هم جمع شدند تا بتوانند ضمن کشف و شهود در تئاتر، مشق عشق کنند. 

وی با بیان اینکه تئاتر برای والی همه وجودش بود، بیان داشت: والی به نقش کوچک و بزرگ اهمیت نمی‌داد و تنها ایفای درست نقش برایش مهم بود. او در بیش از پانزده نمایشنامه، به جز اقتباس‌هایی که انجام داده به عنوان نویسنده حضور داشته است. این سیر و سلوک باعث می‌شود جامعه دوباره به سمت تماشای آثار نمایشی سوق پیدا کند.
 در ادامه کاظم هژیرآزاد، بازیگر تئاتر و سینما نیز بیان داشت: او کارگردان اولین اجرای تئاتری بود که من در سالن ۲۵ شهریور دیدم. در دفتر آقای اسکویی که هنرجوی او بودم عکس‌هایی وجود داشت که جعفر والی، سعید امیرسلیمانی و ولی شیراندامی از جمله آن‌ها بود. یادم می آید آقای اسکویی گفت این‌ها افرادی هستند که پیش از شما همین دوره را طی کرده کرده‌اند. والی کار خود را از مدرسه و هنرستان هنرپیشگی شروع کرد و در نهایت از سینما سر در آورد، سینمایی که از سال ۱۳۵۰ با فیلم «گاو» اثر داریوش مهرجویی فقید شکل گرفت.

در این مراسم هنرمندان دیگری چون جمشید ملک‌پور، حسین خلج و علاقمندان و شاگردان زنده‌یاد جعفر والی حضور داشتند.

محمدمهدی اسماعیلی وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی در پیامی به هفدهمین جشنواره «سینماحقیقت» تاکید کرد آیندگان ما را و جهان را با سینمای مستند خواهند شناخت.

به گزارش سینمیا خانگی، در پیام وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی به هفدهمین جشنواره بین المللی فیلم مستند ایران «سینماحقیقت» نوشته شده است:

در این روزها که جهانیان به تماشای یک حادثه خونبار نشسته اند، هفدهمین جشنواره «سینماحقیقت» برپا شده، جشنواره‌ای که هدف آن ترویج مستند و نگاه واقعی به جهان و رویدادهاست، مستندسازان، چشم های تیزبین و نگاه نگران به جهانند که درگیر خشونت و ظلم و بی عدالتی است. غزه امروز، تنها نیست چرا که این صدای مظلومیت و انعکاس نسل کشی به همه جهان مخابره شده. شاید این مهمترین وجه تمایز سینمای داستانی و غیرداستانی باشد، وفاداری به واقعیت. امروز خبرنگاران و مستندسازان در غزه، سلطه رسانه ای غرب را در هم شکستند و حقیقت را عریان به نمایش گذاشتند.

سینمای مستند، انعکاسی از روح پرسشگر و منتقد و چشمان تیزبین مستندسازان ایرانی است. تنوع مضامین و نوزایی در محتوای آثار این دوره، نشان دهنده جهش در کیفیت و کمیت تولید و یک امتیاز بزرگ برای جشنواره ای است که سینمای مستند ایران، همواره وامدار آن بوده است. خوشبختانه، در کنار رونق سینمای داستانی، در دوره اخیر، سینمای مستند که واقع‌گرا، متعهد و ثبت کننده رخدادهای تلخ و شیرین این سرزمین و مردمانش است، زنده و پویاست. افزایش تعداد آثار ارسالی به دبیرخانه جشنواره، ورود فیلمسازان جوان و حضور بانوان سینماگر، پیام‌هایی ارزنده برای مدیران و فعالان در حوزه سینمای مستند در پی دارد. این سینما، با توجه به بضاعت، عملکرد و تاثیرش می‌تواند منشا تحول بسیاری در عرصه فرهنگ و جامعه باشد.

سینمای مستند ایران، می‌تواند پیشگام ثبت یادبودها، نقاط قوت تاریخی، رخدادها و ساخت فیلم از مفاخر ایران اسلامی باشد. نسل امروز و آیندگان، چشم به راه این مستندها هستند و تشنه تماشای تصویری از ایران امروز، ایران زیبا و مقتدر، ایرانی که در سایه فرهنگ و هنر غنی آن، می شود آسوده بود و از گزند و آفت، بدخواهان دور ماند. امید که جشنواره «سینماحقیقت» در مسیر پیش رو، همچنان موثر و موفق باشد، این جشنواره برای سینماگران و دوستداران سینمای مستند ایران، چراغی روشن و محفلی صمیمی است و حفظ آن، احترام به خانواده سینمای مستند ایران است.

هفدهمین جشنواره بین المللی فیلم مستند ایران «سینماحقیقت» از 27 آذرماه تا 2 دی ماه 1402 در تهران برگزار می شود.

کارگردان مستند «آذرآبادگان» گفت: این مستند روایتی از یک بحران ملی است که بعد از جنگ جهانی دوم در ایران بروز پیدا می‌کند. این بحران مربوط به شکل‌گیری فرقه‌ای در منطقه آذربایجان ایران است که شاید تا دو دهه قبل، کسی درباره نقش مستقیم استالین که رهبر وقت شوروی بود، در شکل‌گیری آن چیزی نمی‌دانست.

به گزارش سینمای خانگی حامد کلجه‌ای کارگردان مستند سینمایی آذرآبادگان از محصولات سازمان اوج که در بخش اصلی هفدهمین جشنواره بین‌المللی سینماحقیقت حضور دارد، در گفت‌وگو با ایرنا، درباره سوژه این اثر گفت: وقتی جنگ شوروی‌ها با آلمان نازی بالا می‌گیرد، کنفرانسی در تهران شکل می‌گیرد که طی آن تصمیم گرفته میشود تا برای رساندن سلاح به شوروی، از کریدور ایران استفاده شود. در همین کنفرانس این تعهد هم مطرح می‌شود که بعد از اتمام جنگ، هر سه کشور متفقین نیروهای خود را به‌طور کامل از ایران خارج کنند. انگلیس و آمریکا همین کار را می‌کنند اما شوروی این کار را نمی‌کند و نیروهای ارتش سرخ را در ایران نگه می‌دارد.

وی افزود: این مستند روایتی از یک بحران ملی است که بعد از جنگ جهانی دوم در ایران بروز پیدا می‌کند. این بحران مربوط به شکل‌گیری فرقه‌ای در منطقه آذربایجان ایران است که شاید تا دو دهه قبل، کسی درباره نقش مستقیم استالین که رهبر وقت شوروی بود، در شکل‌گیری آن چیزی نمی‌دانست.

این مستندساز ادامه داد: در آن مقطع شوروی‌ها سودای به‌دست آوردن نفت ایران را داشتند. از طرف دیگر از طریق تشکیل یک فرقه در منطقه آذربایجان، تلاش می‌کنند تا حکومت مرکزی را هم تحت فشار قرار دهند تا زیر بار شرایط مطلوب خود برود. از سمت دیگر هم طبیعتا حکومت مرکزی همه‌جوره تلاش کرد تا جلوی این زیاده‌خواهی را بگیرد.

کلجه‌ای درباره دغدغه شخصی خود برای پرداختن به این سوژه توضیح داد: وقتی ساخت این مستند از طرف مصطفی شوقی تهیه‌کننده مستند به من پیشنهاد شد، تقریبا هیچ چیز درباره سید جعفر پیشه‌وری رهبر فرقه دموکرات آذربایجان نمی‌دانستم. وقتی پژوهش و مطالعه روی این موضوع را آغاز کردم، رفته‌رفته به این سوژه نزدیک‌تر شدم.

این مستندساز تأکید کرد: این مستند نه تنها موفق شده است عملکرد فرقه دموکرات آذربایجان را بررسی کند، بلکه یک شبه‌پرتره از سیدجعفر پیشه‌وری هم محسوب می‌شود. در این اثر ۸۰ دقیقه‌ای مخاطب می‌تواند با شخصیت پیشه‌وری هم آشنا شود؛ از حضورش در باکو و فعالیت‌های دوره جوانی‌اش تا ورودش به روزنامه‌نگاری و نمایندگی‌اش در شورای ملی. چگونگی رسیدن پیشه‌وری به رهبری فرقه دموکرات هم در این مستند روایت می‌شود و این یک خلا است که در مستندهای پیشین به آن اشاره نشده بود.

وی افزود: من از سمت پدربزرگ مادری‌ام، رگ آذری دارم. وقتی با اقوام آذری‌ام درباره این سوژه صحبت می‌کردم، اغلب می‌گفتند که بخش زیادی از مردم درباره این فرقه نمی‌دانند. آنقدر در آن سال‌ها فشار حکومت زیاد بوده که اعضای فرقه یا فرار کردند یا نسبت خود با فرقه را پنهان نگه داشتند. به همین دلیل هم اکثر افراد پیشنهاد می‌کردند این کار را به سرانجام برسانم چرا که معتقد بودند هر اثری بتواند اندکی در این زمینه روشنگری کند، مغتنم است.

این مستندساز گفت: من این دغدغه را داشتم که اگر روزی قرار است مستندم در تبریز اکران شود، بازتاب منفی نداشته باشد و به‌خوبی دیده شود. به همین دلیل تلاش کردم با مشورت آقای شوقی و سالار سیف‌الدینی که مشاور پژوهشی پروژه بود، صداهای مختلف را در مستند سهیم کنم و موضوع را از نگاه کارشناسان مختلف مورد بررسی قرار دهم.

وی درباره اصالت آذری بیشتر کارشناسانی که در مستند طرف گفت‌وگو قرار گرفته‌اند هم تأکید کرد: طبیعتا نزدیک بودن افراد به موضوع موردبحث، برایم موضوعیت داشت اما این نکته را هم باید بگویم که برخی افراد را برای گفت‌وگو مدنظر داشتیم که حاضر به همراهی نشدند. برخی افراد را نتوانستیم جلوی دوربین داشته باشیم اما آن‌هایی که در مستند حضور دارند، به معنای واقعی درباره فرقه دموکرات و غائله آذربایجان، سال‌ها پژوهش کرده بودند.

کلجه‌ای افزود: این ترکیب، نویدبخش این مسئله بود که ما می‌توانیم این موضوع را از ابعاد مختلف مورد بررسی قرار دهیم. طی مصاحبه‌ها و در طول تدوین و گفتار متن هم تلاش کردیم مسیری را در پیش بگیریم که بدون قضاوت به این موضوع پرداخته باشیم.

این مستندساز درباره ساختار انتخابی برای این مستند و غیبت گفت‌وگوکننده در فضای گفت‌وگو با کارشناسان تاریخی گفت: من در مستند حضور دارم چراکه صدای نریشن این مستند، متعلق به خودم است. کسی که آشنایی قبلی با آثار من داشته باشد هم به‌خوبی این صدا را می‌شناسد. اما برخلاف فیلم قبلی‌ام ماریان، که خودم در فضای روایت هم حضور داشتم و تصویر خودم هم در مستند دیده می‌شد، اینجا اینگونه عمل نکردم چرا که به‌عنوان کارگردان احساس کردم در این موضوع، نیازی به ورود مستقیم خودم نیست.

وی افزود: زمانی است که من فراتر از مستندساز، پژوهش‌گری هستم که سال‌ها روی موضوع مستندم کار کرده‌ام، آن وقت می‌توانم خودم را هم نشان دهم و حرفی بزنم. اما در وضعیت فعلی من در نهایت بی‌طرفی تنها می‌خواستم شنونده باشم و روایت خودم را اینگونه و بدون هیچ داوری‌ای در قالب گفت‌وگو با صاحب‌نظران دیگر شکل بدهم. باید دید مخاطبان چه ارتباطی با این ساختار برقرار خواهند کرد.

مستند سینمایی آذرآبادگان در هفدمین جشنواره بین المللی سینما حقیقت اولین اکران خود را تجربه خواهد کرد.

برنامه زنده «کافه مستند» تهیه‌ شده در گروه مستند شبکه افق از دوشنبه ۲۷ آذر تا جمعه یک دی‌ ماه، به مناسبت هفدهمین جشنواره «سینماحقیقت» روی آنتن شبکه افق می‌رود.

به گزارش سینمای خانگی از روابط عمومی شبکه افق سیما، برنامه زنده «کافه مستند» به تهیه‌کنندگی و کارگردانی محمدعلی محمددوست ویژه ‌برنامه جشنواره بین‌المللی فیلم مستند ایران «سینما حقیقت» از امروز دوشنبه ۲۷ آذرماه روی آنتن شبکه افق می‌رود و تا یک دیماه که آخرین روز از این رویداد است، ادامه دارد.

این برنامه دارای سه آیتم اصلی؛ «نقد محتوایی» به دبیری داوود مرادیان، «نقد موضوعی» و «نشست با کارگردان» به دبیری مهدی انصاری است. همچنین «کافه مستند» شامل بخش‌های متنوع دیگری همچون «گزارش مردمی» با اجرای مریم مردانی، «نشست با کارگردان بین‌الملل»، «چهره مستند»، «پروموشن فیلم‌های روز» و «بررسی کارگاه‌ها» خواهد بود.

برنامه زنده «کافه مستند» تهیه شده در گروه مستند شبکه افق، از ۲۷ آذر تا یک دیماه، ساعت ۱۸ تا ۱۸:۴۵ روی آنتن می‌رود.