پژمان کریمی (متولد ۱۳۵۱)، کارشناس ارشد تاریخ ایران و مدیریت فرهنگی، با سابقه‌ای بیش از ۲۰ سال در رسانه ملی، از جمله صدا و سیما (از ۱۳۷۵)، رادیو تهران (از ۱۳۸۳ به عنوان نویسنده، سردبیر و تهیه‌کننده)، و رادیو گفتگو (مدیر گروه سیاسی-اجتماعی) فعالیت داشته است. او به‌عنوان مجری، گوینده و کارشناس در برنامه‌های شاخصی مانند «رادیو پریروز» (طنز سیاسی)، «عصر دین»، «بحث روز»، «سینما یک» (شبکه یک)، «هفت» (سینما، شبکه سه)، «جریان» (سیاسی)، و مستندهای «تهران ۲۹ به وقت لندن» و «راه» حضور یافته است.
وی همچنین نویسنده هشت کتاب، شامل شش اثر برای نوجوانان و پنج عنوان با موضوع انقلاب اسلامی است، از جمله: «خاطرات یاس»، «سلطنت آباد»، «شاخ»، «تخت طاووس» (فیلمنامه)، و «تنبل‌ها ریاضیدان می‌شوند». کریمی عضو انجمن منتقدان سینمای ایران، انجمن قلم ایران، و پورتال مجریان سیما بوده و سابقه حضور در شورای پروانه ساخت آثار غیرسینمایی را دارد. او به فرانسه و عربی مسلط است و جوایزی مانند «برنامه‌ساز برتر سیاسی در جشنواره رادیویی کشورهای اسلامی» و «کارشناس مجری برتر رادیو انقلاب» را کسب کرده است.
پایگاه خبری سینمای خانگی با او مصاحبه ای ترتیب داده و از او درباره ارزیابی اش از سینمای ایران پرسیده است. متن زیر حاصل این مصاحبه است:
آقای کریمی، با تشکر از حضور شما. شما در صحبت‌هایتان بارها به مفهوم «سینمای ملی» اشاره کرده‌اید و آن را سینمایی تعریف کرده‌اید که باید واجد ارزش‌های ایرانی و اسلامی باشد، مبلّغ سبک زندگی ایرانی-اسلامی، روایتگر افتخارات تاریخی و منتقد آسیب‌های اجتماعی با نگاهی اصلاح‌گرانه. به نظر شما، آیا سینمای کنونی ایران چنین ویژگی‌هایی دارد و اساساً می‌توان آن را «سینمای ملی» نامید؟
خیر، به صراحت می‌گویم که سینمای کنونی ایران را نمی‌توان سینمای ملی دانست. سینمایی که امروز می‌بینیم، عمدتاً از ارزش‌های ایرانی و اسلامی فاصله دارد. خروجی بسیاری از آثار، نه‌تنها معرف سبک زندگی ایرانی-اسلامی نیست، بلکه گاه در تضاد با آن است. وقتی به موضوعات تاریخی پرداخته می‌شود، کمتر شاهد روایتی هستیم که افتخارات سرزمینی و مردمی را به‌درستی بازتاب دهد یا عوامل شکست‌ها و سرکوب‌ها را با شجاعت افشا کند. حتی در ژانر کمدی، به‌جای خنده‌ای که به تفکر و اصلاحگری منجر شود، اغلب با طنزی سطحی و بی‌اصالت مواجهیم. این سینما، به‌جای ترسیم جامعه در بستر همدلی و کمال، گاه آسیب‌های اجتماعی را بدون نگاه علمی و اصلاح‌گرانه، صرفاً به شکلی سیاه‌نما نمایش می‌دهد.
شما اشاره کردید که سینمای امروز مطلوب نیست و حتی در گذشته هم وضعیت چندان بهتری نداشته است. اما از دهه اول انقلاب به‌عنوان دوره‌ای یاد کردید که می‌توانست نطفه سینمای ملی را شکل دهد. چه ویژگی‌هایی در آن دوره وجود داشت که به نظر شما می‌توانست به سینمای آرمانی منجر شود، و چرا این فرصت از دست رفت؟
در دهه اول انقلاب، سینمایی داشتیم که قصه‌گو بود و موضوعات اجتماعی و فرهنگی را بدون رویکرد سیاه‌نما یا سکولاریستی دنبال می‌کرد. این سینما پتانسیل داشت که بر پایه ارزش‌های انقلاب و فرهنگ ایرانی-اسلامی ریل‌گذاری شود. اما متأسفانه این فرصت به دلیل عملکرد کارگزاران سینمایی که عمدتاً تحت تأثیر تفکرات لیبرال بودند، از دست رفت. آنها نه‌تنها نقشه راه سیاست‌های کلان فرهنگی نظام را دنبال نکردند، بلکه اجازه دادند سینمایی شکل بگیرد که به‌تدریج از مردم و ارزش‌هایشان فاصله گرفت. نتیجه این شد که به‌جای پرورش فیلمسازان مکتبی و متعهد، فضا به سمت فیلمسازانی رفت که یا نگاه دین‌گریز داشتند یا درگیر شبه‌روشنفکری و فیلمفارسی‌سازی بودند.
شما کارگزاران سینمایی را مسئول این انحراف می‌دانید و معتقد هستید که آنها مرعوب فرهنگ لیبرالیستی و برخی سینماگران با نگاه‌های دین‌گریز یا شبه‌روشنفکرانه بودند. این ادعای سنگینی است. آیا می‌توانید مصادیقی ارائه کنید که نشان دهد این رویکرد لیبرالیستی چگونه در سینمای ایران نهادینه شد و مخاطب داخلی را از سینما دور کرد؟
بله، این موضوع را می‌توان در چند بعد بررسی کرد. اولاً، بسیاری از کارگزاران سینمایی در دهه‌های گذشته، به‌جای حمایت از فیلمسازان انقلابی و متعهد، به فیلمسازانی میدان دادند که آثارشان یا سیاه‌نمایی بود یا با نگاه شبه‌روشنفکرانه، ارزش‌های ملی و دینی را زیر سؤال می‌برد. این فیلم‌ها به‌جای جذب مخاطب داخلی، بیشتر برای جشنواره‌های خارجی ساخته می‌شدند و جایزه‌هایی دریافت می‌کردند که در واقع تحسین نگاه ضد ملی و دین‌ستیز بود. ثانیاً، این رویکرد باعث شد سینمای ایران از بدنه مردمی فاصله بگیرد. وقتی فیلمی نمی‌تواند با فرهنگ و باورهای مردم ارتباط برقرار کند، طبیعی است که مخاطبش را از دست بدهد. مصداقش را می‌توان در کثرت فیلم‌های نامطلوب و اندک بودن آثار دغدغه‌مند و اندیشه‌ورز دید. این عارضه‌ای نیست که بتوان به‌راحتی از آن گذشت.
اما برخی ممکن است استدلال کنند که سینمای ایران در سالهای اخیر با تولید آثاری متنوع و حتی موفقیت‌هایی در سطح بین‌المللی، پیشرفت‌هایی داشته است. شما این دستاوردها را چگونه ارزیابی می‌کنید؟ آیا هیچ نقطه روشنی در سینمای کنونی نمی‌بینید؟
من منکر تولید چند فیلم ارزشمند در سال نیستم، اما این آثار استثنا هستند و ربطی به بدنه سینمای ایران یا سیاستگذاریهای کلان ندارند. درباره موفقیت‌های بین‌المللی هم باید بگویم که بسیاری از این جوایز، نه به‌خاطر کیفیت سینمایی، بلکه به دلیل همسویی با نگاه‌های ضد ملی و دین‌ستیز اعطا می‌شوند. سینمایی که به‌جای مخاطب داخلی، دلخوش به تحسین خارجی‌هاست، نمی‌تواند ملی باشد. من پیشرفت را در سینمایی می‌بینم که مردم ایران با آن احساس همذات‌پنداری کنند، نه سینمایی که برای جشنواره‌های خارجی خوراک تولید می‌کند.
شما به دولت کنونی هم انتقادات تندی وارد کرده‌اید و معتقد هستید که برخی انتصابات در وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی و سازمان سینمایی، با ارزش‌های انقلابی و اصولگرایانه همخوانی ندارد. این انتقادات را چطور پاسخ می‌دهید اگر کسی بگوید که این دولت در تلاش است تا با رویکردی عمل‌گرایانه، فضای فرهنگی را بازتر کند و از همه ظرفیت‌ها استفاده کند؟
این توجیه که بخواهیم به اسم عمل‌گرایی، افرادی با مشکلات عقیدتی جدی یا سابقه سیاسی مسئله‌دار را در مناصب کلیدی قرار دهیم، پذیرفتنی نیست. وقتی مدیر روابط عمومی یکی از معاونت‌های وزارت ارشاد یا اعضای شورای اطلاع‌رسانی دولت، مواضعی برخلاف قانون اساسی و ارزش‌های انقلاب دارند، چگونه می‌توان انتظار داشت سازمان سینمایی چنین وزارتخانه‌ای رویکردی انقلابی و اصولگرا داشته باشد؟ این انتصابات، پیامی روشن به جامعه می‌دهد: اینکه ارزش‌ها و آرمان‌های انقلاب در اولویت نیستند. البته من امیدوارم سازمان سینمایی بتواند چهره‌ای متفاوت و متعهد از خود نشان دهد، اما با این شاکله، چنین انتظاری دشوار است.
به‌عنوان سؤال پایانی، اگر شما در جایگاه سیاست‌گذار سینمایی بودید، چه اقدامات عاجلی برای نزدیک کردن سینمای ایران به آنچه «سینمای ملی» می‌نامید، انجام می‌دادید؟
اولاً، ریل‌گذاری سینمای ایران باید بر اساس سیاست‌های کلان فرهنگی نظام بازتعریف شود. ثانیاً، باید از فیلمسازان متعهد و انقلابی حمایت جدی کرد و فضا را برای تولید آثار ارزشمند و مردمی باز گذاشت. سوم، نظارت بر محتوا باید با دقت بیشتری انجام شود تا جلوی تولید آثاری که با ارزش‌های ملی و اسلامی در تضادند، گرفته شود. و در نهایت، باید ارتباط سینما با مخاطب داخلی را بازسازی کرد؛ سینمایی که مردم در آن خودشان را ببینند و به آن افتخار کنند. این مسیری است که اگر با جدیت دنبال شود، می‌تواند سینمای ملی را احیا کند.
بسیار سپاسگزاریم از شما، آقای کریمی، برای این گفت‌وگوی صریح و چالشی. امیدواریم این بحث‌ها به بهبود وضعیت سینمای ایران کمک کند.
من هم از شما تشکر می‌کنم. امیدوارم این گفت‌وگو تلنگری برای دغدغه‌مندان سینمای ملی باشد.
تهیه‌کننده پیشکسوت و هنرمند باسابقه عرصه جلوه‌های ویژه میدانی گفت: برای این که سینمای ما شکل ملی داشته باشد باید به مولفه‌های مقاومت در آن توجه شود.
به گزارش سینمای خانگی، محمدرضا شرف‌الدین در حاشیه چهل‌ودومین جشنواره فیلم فجر در گفت‌وگو با ایرنا درباره آثار و فیلمسازان حاضر در این دوره از جشنواره اظهار داشت: همه کارها را ندیده‌ام. همین که چنین آثاری را در جشنواره داریم این رویداد را از دیگر جشنواره‌ها متفاوت کرده و این خوب است.
سینمای ملی امروز ما سینمای مقاومت است
شرف‌الدین افزود: سینمای ملی ما سینمای دفاع مقدس و امروز، سینمای مقاومت است و اگر کسی خواست فیلم‌های دیگری حتی در گونه‌هایی چون کودک و نوجوان، خانواده، کمدی، پلیسی و حتی وحشت کار کند برای این که اثر شکل ملی داشته باشد باید به مولفه‌های مقاومت در آن توجه شود.
«باید ببینیم چگونه می‌توان مولفه‌های سینمای مقاومت را در دیگر ژانرها جاری کنیم. چون این ژانر را ژانر ملی می‌دانم. به گمانم تنوع گونه ای در جشنواره چهل‌ودوم خوب است و از هر گونه ای در این دوره از جشنواره اثر داریم»
وی در قیاس آثاری چون احمد و آسمان غرب گفت: فکر می‌کنم داستان شهید شیرودی از آنجایی که به موضوع دفاع مقدس نزدیک‌تر است شانس برد بیشتری داشته باشد. البته هر دو اثر یک تهیه‌کننده دارد.
صحت و عزتی را بیشتر بازیگر می‌دانم تا کارگردان
شرف‌الدین درباره حضور بازیگرانی چون جواد عزتی و سروش صحت در جشنواره امسال و در مقام کارگردان گفت: من پیشاپیش امیدوار به برد این آثار نیستم. اساسا اینها یا کارگردان هستند و بازیگر شده‌اند، یا بازیگرند و هوس کارگردانی کرده‌اند.
وی افزود: آقایان عزتی و صحت را بیشتر به عنوان بازیگر قبول دارم تا به عنوان کارگردان. وقتی اینها را بازیگر می‌دانم، کارگردانی، گویی یک تنوع برای آنهاست. بعضی وقت‌ها بازیگران بزرگی بوده‌اند که در هالیوود هم به کارگردان‌های بزرگی تبدیل شده‌اند. اینها کارگردان بودند که وارد عرصه بازیگری هم شدند.
دبیر چهل و دومین جشنواره بین‌المللی فیلم فجر گفت: هیات انتخاب این رویداد سیاست‌های جشنواره و کشور را می‌دانند و بر اساس آن انتخاب می‌کنند بنابراین انتخاب فیلم‌ها با قصد سیاسی و جناحی نبود.
به گزارش سینمای خانگی از ایرنا، نشست خبری چهل و دومین جشنواره فیلم فجر به دبیری مجتبی امینی صبح امروز ۱۰ بهمن ماه با پخش سرود جمهوری اسلامی و قرائت آیاتی چند از کلام الله مجید در موزه سینما برگزار شد.
در ابتدای نشست پوستر بخش‌های مختلف این رویداد با طرحی از حمیدرضا بیدقی رونمایی شد.
امینی در این نشست اظهار کرد: وارد فصل جدیدی از جشنواره شدیم و چهل و دومین دوره آن را آغاز می‌کنیم. خدا را شاکریم که امسال جشنواره ای پرشور و پر رونق را شاهد خواهیم بود، چون هنرمندان و خانواده سینما زحمت کشیدند، جشنواره یک جشنواره شلوغ است و با توجه به تقاضای بالای فیلمسازان هیات انتخاب کار سختی را داشتند.
آثار جشنواره در اقلیم های مختلف تولید شده اند
در حوزه آثار رسیده و رقابتی اتفاق خوب امسال این است که آثار در اقلیم مختلف کشور ساخته شده‌اندوی افزود: ۱۰۶ اثر به دبیرخانه جشنواره چهل و دوم رسید و هیات انتخاب در ۴۵ روز آنها را بازبینی کردند. ۲۲ اثر به بخش سودای سیمرغ راه پیدا کرد و به واسطه احترام به همه اهالی سینما پیرو تولید حجم زیادی از فیلم اولی‌ها، بخش فیلم‌های اول به جشنواره الحاق شد و در بخش فیلم اولی‌ها میزبان ۱۲ اثر هستیم که در کنار ۴ انیمیشن جشنواره با ۳۳ فیلم کار خود را آغاز می‌کند.
دبیر چهل و دومین جشنواره بین المللی فیلم فجر ادامه داد: در حوزه آثار رسیده و رقابتی اتفاق خوب امسال این است که آثار در اقلیم مختلف کشور ساخته شده‌اند و مخاطبان شاهد مجموعه فیلم‌هایی از جغرافیای مختلف با مضامین مختلف خواهند بود، در حوزه اجتماعی، کودک و نوجوان، طنز، دفاع مقدس و… فیلم‌های خوبی داریم و گرافیک کلانی از فیلم‌های متنوع در ژانرهای مختلف و جشنواره ای پررنگ از مضامین مختلف شاهد خواهیم بود، امسال کار هیات داوران مثل هیات انتخاب سخت است فیلم‌های خوبی در هر دو بخش داریم.
امسال مهمان ویژه جشنواره، دانش‌آموزان خواهند بود
امینی توضیح داد: در ناوگان اکران هم قاعده امر این است که اکران مردمی آغاز می‌شود و سینماها در صبح سانس‌های خالی دارد، با توجه به فیلم‌هایی که داشتیم با تعامل با وزارت آموزش و پرورش و کانون پرورش فکری کودکان برنامه‌ریزی کردیم در سانس صبح زنگ سیمرغ دانش‌آموزان را داشته باشیم و پنج فیلم را بتوانیم صبحها به نمایش دربیاوریم و امسال مهمان ویژه جشنواره، دانش‌آموزان خواهند بود.
برنامه‌ریزی این است که سینماهایی در اختیار نابینایان، ناشنوایان و معلولان قرار داده شود و فیلم‌ها با توجه به مخاطبانش، به نمایش دربیایدوی تاکید کرد: با توجه به اینکه وضعیت اقتصادی خوب نیست این یک اردوی دانش‌آموزی محسوب می‌شود و با توجه به اینکه جشنواره فجر یکی از مهمترین جشن‌های انقلاب است باید شرایطی فراهم شود که همه مخاطبان از این فضا بهره‌مند شوند.
امینی افزود: در سه بخش دیگر هم برنامه‌ریزی این است که سینماهایی در اختیار نابینایان، ناشنوایان و معلولان قرار داده شود و فیلم‌ها با توجه به مخاطبانش، به نمایش دربیاید. استاندارد اکران برای فیلم هایی که برای این عزیزان در نظر داریم و مناسب این مخاطبان است در حال آماده‌سازی است. برنامه‌ریزی کردیم که این اکران در سینما مگامال باشد.
وی تاکید کرد: چندین سال بود جشنواره افتتاحیه نداشت با توجه به این همدلی و مودت و شرایط خوبی که بین مخاطبان و خانواده سینماست، گفتیم یک افتتاحیه منسجم داشته باشیم، بزرگداشت ها در آیین افتتاحیه انجام می‌شود و امسال خدمت چهار تن از اساتید از جمله استاد محمدرضا علیقلی، پرویز شیخ طادی، فریبا کوثری و ابوالفضل پورعرب خواهیم بود و برای این بزرگان بزرگداشت خواهیم داشت و البته در آیین افتتاحیه بخشی از جوایز هم اهدا می شود.
به گفته امینی در آیین افتتاحیه همچنین میزبان اهالی محترم رسانه و منتقدان صاحبان آثار و اهالی فرهنگ و هنر خواهیم بود.
دبیر جشنواره فیلم فجر افزود: ما سعی کردیم موضوعات مختلفی را در دستور کار قرار بدهیم که همه با تکیه بر اهالی محترم سینما و پیشکسوتان است، سعی کردیم شعار و اجرای جشنواره را بر پایه اخلاق مداری پیش ببریم، دوستان ما شبانه روز در گرما و سرما زحمت می‌کشند و فیلم می‌سازند تا به پایان سال و جشن سینمای ایران برسند اما آن احترامی که باید رعایت شود شرایطش پیش نمی‌آید و دلخوری هایی همیشه بوده از جمله مشکلاتی که در دسترسی به تماشای فیلم‌ها وجود دارد.
برنامه ریزی نظام منظم اکران/ خانه سینما محل اکران آثار جشنواره برای سینماگران
روز گذشته که اولین روز فروش بلیت‌ها بود، استقبال چشمگیری صورت گرفت و همه خوشحال شدیم که یک آشتی بین مخاطبان سینما و سینما رقم خوردامینی تاکید کرد: از این رو طبق برنامه‌ریزی با خانه سینما یک مجموعه را در اختیار خانه سینما قرار دادیم و یک نظمی شکل گرفت تا همه دارای کارت شوند و همه فیلم‌ها را ببیند، اصل این جشنواره متعلق به خانواده سینماست تا بتوانند در بستری با آرامش فیلم‌ها را ببینند، همین کار درباره تهیه‌کنندگان شکل گرفت و آنها هم شامل کارت شدند، سعی کردیم امسال با یک نظام منظم اکران رو به رو باشیم و یک عدالتی شکل بگیرد.
امینی مطرح کرد: همانطور که شاهد هستید در روز گذشته که اولین روز فروش بلیت‌ها بود، استقبال چشمگیری صورت گرفت و همه خوشحال شدیم که یک آشتی بین مخاطبان سینما و سینما رقم خورد، که اتفاق خوبی بود. این یک انرژی به ما داد و خوشحالیم مخاطبان دارند به سینماها برمی‌گردند، به هر حال به خاطر کرونا فاصله‌ای در این امر افتاده بود و شاهد یک جشنواره پر رنگ خواهیم بود.
وی گفت: ما امسال از اواسط جشنواره، شاهد رونمایی از آثار در ۳۰ استان نیز خواهیم بود، مخاطبان در استان‌های مختلف آثار را خواهند دید. همه آثار را در استان‌ها به اکران درمی‌آوریم، برنامه‌ریزی شده تا عوامل، بازیگران و کارگردانان و تهیه کنندگان فیلم به استان‌ها هم بروند تا نشاطی در کشور شکل بگیرد، با توجه به معیشت و فضای اقتصادی که در همه جا گریبانگیر است هماهنگی شد تا موضوع افزایش قیمت بلیت را هم نداشته باشیم.
۸۷ کشور متقاضی بخش بین الملل
دبیر این رویداد درباره بخش بین‌الملل نیز گفت: با توجه به شرایطی که در منطقه شکل گرفته و تجربه سال گذشته، امسال ۷۸ کشور در این بخش متقاضی حضور شدند و ۶۲۱ فیلم ثبت‌نام کردند، مشاوران ما در بخش بین‌الملل سه ماه درگیر انتخاب اثر بودند که برنامه ریزی منسجمی کردیم.
امینی ادامه داد: امسال دو بخش به بخش بین‌الملل اضافه شده، با توجه به جنایت های رژیم صهیونسیتی در غزه وظیفه ما این بود که در قبال این ظلم برنامه‌ریزی جدی رسانه‌ای داشته باشیم، امسال یک بخش ویژه اضافه کردیم که بخش «فلسطین روح و دم» است که رقابتی است و آثار خوبی در این بخش به جشنواره رسیده است و نیز بخش «کمربند جاده ها» را داریم که با توجه به عضویت ایران در اتحادیه جشنواره شانگهای صورت گرفته و یک بخش جدی است.
وی خاطرنشان کرد: بر این اساس میزبان مهمانان، داوران و جامعه نخبگانی از کشورهای مختلف خواهیم بود، در بخش بین‌الملل برنامه‌های جدی داریم.
۴ اثر ملی در بخش بین الملل
امینی تاکید کرد: در بخش رقابتی «سینمای سعادت» دو اثر سینمای ملی هم انتخاب شدند که در روزهای آینده نام آنها اعلام می‌شود، در بخش «جلوگاه شرق» هم دو اثر خواهیم داشت و در مجموع چهار اثر از سینمای ملی در بخش بین‌الملل خواهد بود. نشست‌های خبری هم به سنت سالهای قبل، بعد از فیلم‌ها برگزار می‌شود، سعی کردیم شرایط آرام را فراهم کنیم و شاهد یک جشنواره با شکوه و با امید در بستر دوستی و با محبت باشیم.
دبیر جشنواره فجر تاکید کرد: این جشنواره در جهان معتبر و مهم است، ما جزو جشنواره‌های الف و عضو فیاپف (فدراسیون بین‌المللی انجمن تهیه‌کنندگان فیلم) هستیم که همچنان می‌درخشد. امیدوارم دوره چهل و دوم در تاریخ ثبت شود. جا دارد از عزیزانی که در برگزاری جشنواره کمک کردند از جمله بانک ملی، بانک سینا، روبیکا و شهرداری تشکر کنیم.
فیلم‌ها بارگذاری شده و صاحبان سینماها به آنها دسترسی دارنددر ادامه و در بخش پرسش و پاسخ‌ها، امینی درباره دریافت فیلم‌ها از طریق سامانه شناسا بیان کرد: با توجه به زحماتی که همکاران کشیدند سعی کردیم مشکل فنی را حل کنیم و زیر بار تست و آزمون این ناوگان هم رفتیم، فیلم‌ها بارگذاری شده و صاحبان سینماها به آنها دسترسی دارند، اما ما به صورت پیشتیبان هم مسأله هاردها را گذاشته‌ایم با این حال این فناوری امسال در تهران و شهرستان‌ها برای اولین بار اجرا می‌شود و شاهد این موضوع در همه استان‌ها خواهیم بود با این حال بسته پشتیبانی هم در نظر گرفته ایم.
امینی درباره تغییر نسل سینما هم بیان کرد: ما هر سال شاهد رویش‌ها بودیم و نسل جدیدی به صنعت سینما اضافه شدند. فیلمسازانی که سالها فیلم کوتاه ساخته‌اند و به دنبال شرایط برای ساخت فیلم بلند بوده‌اند، در یک سری سالها این شرایط پر رنگ و برخی سالها کمرنگ بوده است، دوستان ما در سازمان سینمایی تلاش کرده‌اند، سینماگران جوان اضافه شوند با این حال نسل‌های جدید را در کنار قدیمی ها داریم، امسال شاهد رویش هستیم که فیلمسازان جوان آمده‌اند و در این بستر رقابت می‌کنند.
تحریم ها رو دور زدیم
شبکه‌های معاند تمام هجمه خود را وارد کردند تا بگویند جشنواره چهل و یکم بین‌المللی نبود، همانطور که کشور تحریم‌ها را دور می‌زند ما هم تحریم‌ها را دور زدیمدبیر این رویداد درباره بخش بین‌الملل مطرح کرد: دوستان یادشان باشد سال گذشته جشنواره در یک گرد و غباری برگزار شد و کل دنیا دست به دست هم داده بودند تا در جبهه رسانه‌ای آنها جشنواره برگزار نشود و شرایط بسیار سخت و پیچیده بود اما به لطف خدا و همراهی شما و دست‌اندرکاران و همه غیرتمندان و عاشقان این خاک جشنواره در یک جنگ ترکیبی برگزار شد.
امینی گفت: این جنگ ترکیبی حوزه بین‌المللی را هم تحت الشعاع قرار داده بود معاندان و دشمنان دست به دست هم داده بودند تا جشنواره برگزار نشود، دوستان ما در حوزه بین‌المللی سال گذشته با این شرایط جنگی سنگ تمام گذاشتند و چراغ این بخش هم خاموش نشد، بخش بین‌الملل با شکوه برگزار شد. از همه جای دنیا نخبگان با تمهیداتی که شد، آمدند، سال گذشته می‌گفتند چرا در بخش بین‌الملل دیتایی داده نمی‌شود؟ بله وقتی همه دنیا دست به دست هم می‌دهند تا جشنواره برگزار نشود ما باید نسبت به اخبار تحفظ می‌کردیم.
وی افزود: شبکه‌های معاند تمام هجمه خود را وارد کردند تا بگویند جشنواره بین‌المللی نبود، همانطور که کشور تحریم‌ها را دور می‌زند ما هم تحریم‌ها را دور زدیم، خیلی‌ها چشم نداشتند بخش بین‌الملل را ببینند، من اتفاقاً از عملکرد بخش بین‌الملل دفاع می‌کنم، امسال هم با قدرت و کیفیت شاهد بخش بین‌الملل با شرایط خوب خواهیم بود.
حضور پررنگ پویانمایی ها در جشنواره ۴۲
امینی درباره فیلم‌های طنز هم بیان کرد: هر سال پویانمایی هایی در جشنواره حضور دارند، پس این نیست که امسال فقط بخش پویانمایی داشته باشیم، سیاست ما امسال این بود که به فیلمسازان اول احترام بگذاریم و نگاه نو به جشنواره اضافه شد، اما بخش پویانمایی همیشه در جشنواره بود، امسال فقط حضور آنها پررنگ است، هر جشنواره‌ای سیاست کلان خود را دارند مثل کن و برلین. آثاری که در جشنواره‌ها حضور دارند باید استانداردهایی برای داوری داشته باشند.
هر جشنواره پروتکل‌هایی دارد و باید بر اساس آن آثار را انتخاب کند، این موضوع در همه جای جهان این چنین استوی افزود: اگر فیلمی در جشنواره نیست دلیل بر این نیست که فیلم بدی است، ممکن است فیلمی در اکران ۳۰۰ میلیارد بفروشد اما آن فیلم جنس جشنواره‌ای نداشته باشد، فروش دلیلی بر همسو بودن با جشنواره نیست. ما هر سال هم این موضوع را داریم، هر سال سی تا چهل اثر خوب به جشنواره راه پیدا می‌کند، هر جشنواره پروتکل‌هایی دارد و باید بر اساس آن آثار را انتخاب کند، این موضوع در همه جای جهان این چنین است.
امینی خاطرنشان کرد: وضعیت کشور، شرایط آیین‌نامه‌ای آن کشور را تعیین می‌کند، اینکه اثری به جشنواره راه پیدا نکرده نشان بر بد بودن آن نیست. سبدی که طراحی می‌شود باید متنوع باشد تا مخاطبان از آن استفاده کنند، لذا ما برای همه عزیزان که متقاضی حضور بودند احترام قائل هستیم، من خودم سال‌هایی بود که فیلم داشتم اما به جشنواره راه پیدا نکرد، ما فیلمی داشتیم که در جشنواره درخشان بوده اما در اکران موفق نبوده است.
جشنواره فیلم فجر ویژه سینمایی هاست
دو بستر در طول سال برای فیلم کوتاه و مستند داریم و در آن جشنواره ها فیلم بلند سینمایی داستانی اکران نمی‌شود پس یک جشنواره ویژه هم به نام جشنواره فیلم فجر برای سینمایی ها داریمدبیر این رویداد درباره حذف سیمرغ مردمی نیز توضیح داد: همه ما این جایزه را دوست داریم، به عنوان یک مخاطب و فیلمساز این را می‌گویم. هنوز هیچ استاندارد فنی در ناوگان اکران وجود ندارد که بتواند محقق کند که خطایی در این موضوع رخ ندهد. چندین ماه دوستان شرایط را بررسی کردند اما شرایط آن فراهم نشده است، اما کدام جشنواره الف دنیا این جایزه را دارد؟ هیچ جای جهان چنین جایزه‌ای ندارد! همه مخاطبان و صاحبان آثار این جایزه را دوست دارند، اما هنوز یک ساختار منسجمی برای آن نداریم، اتفاقا هر سال هم بر سرش دعوا می‌شود اما هنوز شرایط آن فراهم نیست و زیرساخت فنی لازم را نداریم و عوامل مختلفی دارد که یکی از آنها اکران عدالت است.
وی درباره بخش مستند و فیلم کوتاه نیز گفت: ما یک جشنواره ویژه و بین‌المللی متعلق به فیلم کوتاه و فیلم مستند داریم که یک پایگاه محکم برای آنهاست و آثارشان اکران و داوری می‌شود. پس دو بستر در طول سال برای فیلم کوتاه و مستند داریم و در آن جشنواره ها فیلم بلند سینمایی داستانی اکران نمی‌شود پس یک جشنواره ویژه هم به نام جشنواره فیلم فجر برای سینمایی ها داریم.
امینی تصریح کرد: سالهاست که به عزیزان فیلم کوتاه و مستند احترام گذاشته می‌شود. اما دوستان در نظر داشته باشند که خانواده سینما هم حقوقی دارند و باید ویژه‌تر به بخش سینما پرداخته شود، چون قبلترش به مستند و فیلم کوتاه پرداخته شده است. آثار برجسته جشنواره فیلم کوتاه و مستند به این جشنواره می‌آیند و داوری می‌شوند، پس اکران مستند و فیلم کوتاه شکل گرفته و برای آنها هزینه شده است. لذا ما طبق سنوات به این موضوع احترام گذاشتیم و در خدمت آنها هستیم و با توجه به اینکه اکران شده‌اند باز هم برای آنها اکران می‌گذاریم، جوایز فیلم کوتاه و مستند و اقلام تبلیغاتی را در افتتاحیه می‌دهیم اما آثار آنها در خانه جشنواره اکران می‌شود.
هیات انتخاب یکدست نیست
وی درباره تقسیم خودی و غیر خودی در جشنواره بیان کرد: هر جشنواره ای سیاست‌هایی در حوزه انتخاب دارد و بر اساس آن آثار را انتخاب می‌کند در همه جای جهان چنین است. هرکشوری سیاست های کشور خود را پیش می‌برد، کار هیات انتخاب دشوار است چون باید موضوعات و سیاست های مختلف را در نظر بگیرند. هیات انتخاب در واقع هیات مشاوران دبیر برای انتخاب آثار است، انتخاب آثار امسال هم برگرفته از همین موضوع بوده و شایسته سالاری صورت گرفته است.
هیات انتخاب سیاست‌های جشنواره و کشور را می‌دانند و بر اساس آن انتخاب می‌کنند با قصد سیاسی و جناحی فیلم‌ها را انتخاب نکرده‌اندامینی ادامه داد: آثار را که مرور می‌کنید تنوع را می‌بینید، امسال همه هستند، همه خانواده سینما با میل و رغبت در کنار هم هستند، چون این جشنواره متعلق به خانواده سینماست، سال گذشته مجری (شهیدی فر) در اختتامیه گفت «همه می‌آیید» و این چنین شد، باید دست به دست هم دهیم و این دو قطبی پایان یابد. اینطور نیست که هیات انتخاب یکدست باشد. مثلا آقای زندباف مگر جناحی و سیاسی است؟ همه متخصص و اهل کار بودند.
دبیر جشنواره فجر تاکید کرد: هیات انتخاب سیاست‌های جشنواره و کشور را می‌دانند و بر اساس آن انتخاب می‌کنند با قصد سیاسی و جناحی فیلم‌ها را انتخاب نکرده‌اند. اما یکدستی مهم نیست خروجی مهم است! امسال هم تنوع ژانر و مضامین دیده می‌شود.
وی در پاسخ به سوالی درباره اکران نوروزی نیز گفت: من مسئول برگزاری جشنواره هستم، نه مسئول اکران، اما مطمئنا فیلم‌هایی که بدرخشند شرایط خوب برای اکران آنها میسر می‌شود.
دبیر جشنواره بین المللی فیلم فجر درباره نبود حضور نامداران سینمای جهان در این رویداد گفت: فشارهای جهانی در این چند سال اخیر برای آسیب زدن به کشور ملموس بوده و نمی‌شود چشم پوشی کرد، اما امسال مهمانان خوبی داریم، البته در سالهای گذشته هم اینگونه نبوده که هر سال شاهد حضور فیلمسازان برتر جهان باشیم در شرایطی که کشور طی می‌کند و شرایط سختی است، شاید فیلمساز برتری در جهان دوست داشته باشد بیاید و دعوت را هم پذیرفته باشد اما با توجه به شرایطی که برایش پیش می‌آورند از سفر بپرهیزند، این چنین نیست که روابط فرهنگی ما قطع باشد اما شرایط را برای آنها سخت می‌کنند و بارها شاهد این موضوع بوده ایم.
به گفته امسال میزبان مهمانان ۳۲ کشور خواهیم بود و در روزهای آتی و قبل از آمدن مهمانان اعلام خواهیم کرد.
وی درباره عملکرد مالی جشنواره نیز بیان کرد: شفاف سازی هست و می‌خواهم که این گزارش منتشر شود.
فیلمساز برای جایزه فیلم نمی‌سازد
هر سال یک زمانی برای اکران آثار جشنواره وجود دارد و نباید فصل زمان بندی خود را از دست بدهدامینی درباره کم شدن تاثیر جشنواره فیلم فجر نیز بیان کرد: ما نمی‌توانیم برای فیلمساز خط مشی تعیین کنیم و بگوییم بر اساس آن فیلم بسازد. فیلمساز هیچوقت برای جایزه فیلم نمی‌سازد. به فیلمسازی که برای جایزه و جشنواره فیلم بسازد نمی‌توان فیلمساز گفت! فیلمساز دغدغه درونی خود را فیلم می‌کند. لذا نمی‌توانیم بگوییم ذائقه سازی فیلمسازان باید موضوع فجر باشد. من هم ندیدم اگر در سالی فیلمی درخشید، سال بعدش فیلم‌هایی با شکل و شمایل آنها ساخته شود.
دبیر این رویداد گفت: نباید سه چهار سال گذشته را معیار قرار بدهیم، با توجه به اتفاقات بد و همه گیری کرونا، توقفی در اکران پیش آمد و خیلی فیلم‌ها پشت در اکران ماندند، فشار این فیلم‌های پشت در مانده همچنان هست، کرونا باعث یک فیلم سوزی عظیم شد. همه فیلم‌های فجر در حال اکران است اما باید به فیلم‌های قبلی احترام گذاشت، هر سال یک زمانی برای اکران دارد و نباید فصل زمان بندی خود را از دست بدهد.
دولت پای سینما ایستاده است
وی درباره بازیگران ممنوع الکار نیز افزود: این در حیطه اختیارات من نیست و باید ارزشیابی پاسخ بدهد. یک سوم فیلم‌ها خصوصی و یک سوم دولتی است، یک سری می‌گفتند چرا فیلم‌های دولتی زیاد است اما باید خوشحال باشیم که دولت پای سینما ایستاده است. وقتی یک پروژه تولید می‌شود یک گروه ۲۵۰ نفره مشغول می‌شوند، ضمن اینکه وقتی فیلمی تولید می‌شود برای تولیدش از خارج که نیرو نمی آید، همین بچه‌های خودمان فیلم می‌سازند و اینچنین هم نگاه نمی‌کنند که یک سری افراد از جناح خاص کار کنند.
فیلم ها از ساعت ۱۳ نمایش داده می شوند
مسعود نجفی مدیر روابط‌عمومی چهل و دومین جشنواره فیلم فجر هم گفت: سانس شروع فیلم‌ها ساعت ۱۳ و سانس‌های بعدی در ساعت ۱۶، ۱۹ و ۲۲ خواهد بود و بعد از نمایش فیلم نشست‌های جشنواره با حضور محمدرضا مقدسیان برگزار می‌شود، ما امسال هر روز جشنواره را به یکی از هنرمندان برجسته تقدیم می‌کنیم و روز اول جشنواره به نام ایرج تقی پور خواهد بود.
آیین افتتاح سینماتک مجموعه فرهنگی هنری انقلاب اسلامی برج آزادی با حضور جمعی از مسئولان فرهنگی و هنری در تالار کوچک این مجموعه برگزار شد.
به گزارش سینمای خانگی از روابط عمومی برج آزادی، فرزاد هوشیار رئیس برج موزه آزادی در این آیین اظهارداشت: سینماتک یک رویکرد روشنفکرانه در سینمای ایران و محل اتصال میان علاقه‌مندان به سینما و عرصه سینماست. این مجموعه می‌تواند، با هدف حمایت از علاقه‌مندان به هنر سینما مشابه دانشگاه برای کسانی باشد که می‌خواهند فیلم‌های هنر و تجربی رقم بزنند.
وی با ابراز امیدواری از معرفی مولفه‌های سینمای ملی در سینما تاکید کرد: امیدواریم با پشتکار و استمرار، برنامه‌ها سینماتک ادامه داشته باشد و تا مکتب‌ها و ژانرهای مختلف در تاریخ سینمای جهان در بستر گفت‌وگو را مورد بحث و مطالعه سینما دوستان قرار گیرد.
رئیس برج موزه آزادی گفت: این مجموعه میزبان همه اقشار فرهنگی و هنری است.
مازیار فکری ارشاد نویسنده و منتقد سینما نیز در این آیینضمن یادآوری این موضوع که سینماتک در همه جای جهان وجود دارد و بعضا مخاطبان ثابت و عاشقان واقعی سینما تکی مخاطب آن هستند، اظهارداشت: همچنان با گذشت ۱۲۵ سال از تاریخ سینما تماشای یک اثر سینمایی بر پرده نقره‌ای جلوه دیگری دارد.
وی گفت: باز کردن باب گفت‌وگو بین منتقد سینما و مخاطب بر بحث و گفت‌وگو با کارگردان اولویت دارد و امید داریم روزهای سه‌شنبه محفل هنری داشته و درباره عشق به سینما گپ بزنیم.
این عضو انجمن منتقدان با اشاره به یک دیالوگ سینمایی مبنی بر اینکه «سینما آدم تربیت می‌کند» افزود: رسالت سینماتک این است که عاشقان سینما را تربیت کند. امیدواریم پس از این جریان فکری بحث و گفت‌وگو سینما در این مجموعه راه‌اندازی شود و سینماتک محفل و پاتوقی باشد برای کسانی که شیفته پرده نقره‌ای سینما هستند.
در پایان این مراسم فرزاد هوشیار با دعوت از میهمانان ویژه غلامحسین شاه‌علی مدیر مجموعه تئاتر محراب، حامد توکل مدیر گروه اجتماعی شبکه تهران، مازیار فکری ارشاد منتقد سینما و میثم مزلقانی مدیر سینما تک برج آزادی، پوستر این رویداد را رونمایی کردند.
مراسم افتتاحیه سینماتک برج آزادی با حضور مدیر مجموعه برج آزادی و جمعی از مهمانان برگزار شد.
به گزارش سینمای خانگی از مهر، مراسم افتتاحیه سینماتک برج آزادی عصر امروز سه شنبه ۲۷ دی ماه با حضور فرزاد هوشیار رییس برج آزادی، مازیار فکری ارشاد منتقد سینما و جمعی از مسوئولان و علاقه مندان برگزار شد.
پس از تلاوت آیاتی چند از قرآن مجید و پخش سرود ملی، فرزاد هوشیار رییس برج موزه آزادی ضمن خیر مقدم به هنرمندان و علاقه مندان برا حضور در این برنامه گفت: سینماتک محل اتصال و آویز بین علاقه مندان به سینما و عرصه سینما است. سینماتک می تواند مشابه دانشگاهی برای بچه هایی باشد که می خواهند فیلم های هنر و تجربی رقم بزنند. سینما تک باعث میشد فیلم ها از بین نروند همان طور که افرادی مثل فرانسوا تروفو و آلفرد هیچکاک از دل سینماتک بیرون آمدند.
وی افزود: فرخ غفاری قبل از انقلاب سینماتک را جلو می‌برد و در دهه ۷۰ چهره های بزرگ سینمای ایران در فیلم خانه ملی فیلم می‌دیدند.
هوشیار با ابراز امیدواری از این که مولفه های سینمای ملی در سینما تک معرفی شود، گفت: امیدواریم با پشتکار و استمرار، برنامه های سینماتک ادامه داشته باشد و مکتب ها و ژانر های مختلف در اینجا مورد بحث و گفت‌وگو قرار گیرد.
رییس مجموعه فرهنگی هنری برج آزادی در انتها از باز بودن درهای این مجموعه برای همه نهله های فکری خبر داد.
پس از این مازیار فکری ارشاد ضمن یادآوری این موضوع که سینماتک در همه جای جهان وجود دارد و بعضا مخاطبان ثابت و عاشقان واقعی سینما مخاطب آن هستند، گفت: همچنان با گذشت ۱۲۵ سال از تاریخ سینما تماشای یک اثر سینمایی بر پرده نقره ای جلوه دیگری دارد.
این منتقد سینما با اشاره به تفاوت ساختاری این سینماتک با سایر سینماتک های تهران و سایر شهرها عنوان کرد: منتقدان سینما قرار نیست با فیلمسازان وارد گفت‌وگو شوند بلکه وظیفه منتقد برقراری گفت‌وگو با مخاطب از طریق رسانه‌ها است و گفت‌وگو با مخاطب جدی سینما جذابیت ایجاد می‌کند.
وی افزود: باز کردن باب گفت‌وگو بین منتقد سینما و مخاطب بر بحث و گفت‌وگو با کارگردان اولویت دارد و امید داریم روزهای سه شنبه محفل هنری داشته و درباره عشق به سینما گپ بزنیم.
این عضو انجمن منتقدان در انتها با وام گرفتن از دیالوگ معروف «سینما آدم تربیت می‌کند» یادآور شد: این سینماتک عاشق تربیت می‌کند و امیدواریم جریان فکری و بحث و گف وگو درباره سینما اینجا راه اندازی شود.
در پایان برنامه هوشیار و مهمانان ویژه مراسم، پوستر این برنامه را رونمایی کردند.
رئیس سازمان سینمایی کشور در حکمی مهدی آذر پندار را به عنوان دبیر چهل و یکمین دوره جشنواره فیلم کوتاه تهران منصوب کرد.
به گزارش سینمای خانگی از سازمان سینمایی؛ متن حکم محمد خزاعی برای این رویداد مهم حوزه سینمای کوتاه کشور به این شرح است: نظر به دانش، تعهد و حسن سابقه به موجب این حکم به عنوان «دبیر چهل و یکمین جشنواره بین‌المللی فیلم کوتاه تهران» منصوب می‌شوید. امید است با اتکال به پروردگار متعال و با عنایت به افق‌های ترسیم شده در نقشه گام دوم انقلاب اسلامی و راهبردهای کلان سازمان سینمایی نکات زیر را در برگزاری چهل و یکمین دوره جشنواره فیلم کوتاه سرلوحه قرار دهید:
۱- برنامه ریزی برای برگزاری جشنواره فیلم کوتاه تهران در تعدادی از استان های منتخب به جهت فراگیری بیشتر جشنواره و بهره‌مندی هر چه بیشتر علاقه‌مندان فیلم کوتاه از آثار جشنواره در استان‌ها
۲- تداوم توجه ویژه به ظرفیت‌ها و استعدادهای استان‌ها و مناطق مختلف کشور با تکیه بر مفهوم عدالت فرهنگی و تقویت حضور فیلمسازان استانی در بین اثار منتخب جشنواره ۳- پرهیز از هرگونه تشریفات زائد و اهتمام به اصل صرفه جویی
۴- تداوم رویکرد حمایتی از تنوع گونه‌ها در جشنواره با تاکید بر اصل امید، اخلاق و آگاهی
۵- تقویت سینمای ملی و بومی و توجه به اقلیم‌ها
۶- بهره‌گیری از جوانان متعهد و متخصص و اهالی فرهیخته جامعه فیلم کوتاه در بخش‌های مختلف اجرایی و راهبری جشنواره
۷- توجه به مقوله‌ی دیپلماسی فرهنگی در حوزه بین‌الملل، ایجاد ارتباط با جشنواره‌های همسو و مهیا کردن بستری مناسب برای حضور کشورهای صاحب سینما بویژه کشورهای دارای مشترکات دینی، فرهنگی و گفتمانی
۸- استفاده از چهره های متعهد متخصص داخلی و خارجی در کارگاه های آموزشی و فضاهای جنبی جشنواره
۹- تلاش برای پیوند دادن ظرفیت جشنواره‌های منطقه ای و همراستا کردن آنان با ظرفیت جشنواره فیلم کوتاه تهران
۱۰- توجه به مباحث روز، دغدغه های ملی و اساسی کشور، مباحث استراتژیک حوزه بین الملل و نگاه‌های امیدآفرین در انتخاب آثار جشنواره
رئیس سازمان سینمایی یا تاکید بر ضرورت اتخاذ راهبردهایی برای ارتقای سینمای کشور در رده ۳ سینمای برتر جهان گفت: تاسیس اندیشکده سینما در سازمان سینمایی یک ضرورت است.
به گزارش سینمای خانگی از ایرنا، محمد خزاعی سه‌شنبه- ۱۲ دی ماه- در آیین اختتامیه ششمین جایزه پژوهش سال سینمای ایران در تالار رودکی اظهارداشت: مبنای اصلی هر حرکتی برای ماندگاری قطعا پژوهش است و بسیاری از فعالیت‌های سیاسی، فرهنگی و اجتماعی کشور بدون پژوهش دچار مشکل خواهند شد.
وی افزود: توسعه سینمای ملی و اینکه به فکر سینما، بازار جهانی و مخاطب باشیم باید بر مبنای کار پژوهشی باشد و این مبنای فعالیت‌های ما در سازمان است.
خزاعی ادامه داد: امروز اگر می‌خواهیم سینمای ملی توسعه پیدا کند و به فکر بازار جهانی و مخاطب باشیم، باید تمام تصمیمات و برنامه ها بر مبنای کار پژوهشی باشد. باید پژوهش کنیم ببینیم چرا مخاطبان فیلم‌های کمدی را دوست دارند و چرا فیلم‌های هنری کمتر مورد اقبال قرار می‌گیرند.
وی ادامه داد: اگر قرار است کارهای اساسی در سینما شکل بگیرد وجود یک اندیشکده سینمایی ضروری است و تصمیم داریم در شورای عالی سینما چنین طرح ماندگاری را پیگیری کنیم.
رئیس سازمان سینمایی کشور بی‌تفاوتی نسبت به سرنوشت و آینده کشور را خسرانی جبران‌ناپذیری عنوان کرد و گفت: انتخابات یعنی بی‌تفاوت نبودن، در صحنه حضور داشتن، مسئول بودن نسبت به جامعه و تاریخ؛ اگر طیف‌ها، سلیقه‌ها، صداها و نواهای مختلف در چارچوب قانون در انتخابات حاضر باشند جامعه پویایی خواهیم داشت.
به گزارش سینمای خانگی از ایرنا، یکی از ایده‌های محمد خزاعی در مقام رئیس سازمان سینمایی کشور که تا کنون در برخی از سخنرانی‌های رسمی به آن اشاره‌هایی داشته است، تلاش برای تحقق «سینمای اسلامی» است.
خزاعی که پیش‌تر و در بخش اول همین گفت‌وگو به تفصیل درباره نسبت وضعیت امروز سینمای ایران با ایده‌آل‌های خود صحبت کرده و به دفاع از رویکردهای منتهی به جان گرفتن گیشه‌ها، در برابر منتقدان پرداخت، حالا و در ادامه این گفت‌وگو تلاش دارد ضمن تشریح دیدگاه‌های خود درباره کلیت «سینمای ایران» به بخش دیگری از حواشی مرتبط با دوران مدیریت خود به‌خصوص حواشی به‌وجود آمده برای گروهی از سینماگران متأثر از حوادث و التهابات سیاسی و اجتماعی یک سال گذشته پاسخ دهد.
آنچه در ادامه می‌خوانید بخش دوم و پایانی گفت‌وگوی مشروح خبرگزاری ایرنا با محمد خزاعی رئیس سازمان سینمایی کشور است.
اگر بخواهید مولفه‌های «سینمای اسلامی» را که پیش‌تر به آن اشاره‌هایی داشته‌اید، تشریح کنید، به چه مواردی اشاره می‌کنید؟
درباره همه رفتارهای ما، در دین اسلام شاخص‌هایی تعیین شده است. مثلا درباره رفتار یک کاسب در زمینه فعالیت‌های اقتصادی، شاخص‌هایی در دین ما تعیین شده است. به همین دلیل آنقدر شاخص‌های اسلامی برای یک زندگی گسترده است که درباره همه شئون آن می‌توان صحبت کرد و فیلم ساخت.
آیا معتقدید امروز این شاخص‌های اسلامی در سینمای ما رعایت نمی‌شود؟
قطعا در برخی از آثار نجیب سینمای ایران این شاخص‌ها وجود دارد و در اکثریت تولیدات هم این موارد رعایت می‌شود اما صحبت من درباره اندک تولیداتی که است که این شرایط را ندارند. معتقدم آن‌هایی که به دنبال نگاه کاسب‌کارانه در سینما هستند، باید جلوی‌شان را گرفت. حرف ما این است که می‌توان نگاه اقتصادی هم به سینما داشت اما باید رویکردها را اصلاح کرد.
قطعا سینما یعنی اقتصاد اما می‌توان نگاه متفاوتی هم داشت. نکته دیگر این است که آیا ما همیشه باید به فیلم‌ها سوبسید بدهیم؟ آیا فیلمسازان ما نباید راه ارتباط با مخاطب خود را یاد بگیرند؟ این مسأله بسیار مهمی است. من وقتی می‌گویم فیلمساز هستم، یا دارم یک فیلم شخصی می‌سازم که طبیعتا برای آن نباید انتظار اکران داشته باشم. مثل فیلم‌های هنروتجربه که اکران هم می‌شود اما انتظار فروش آنچنانی در گیشه ندارند.
فیلمساز دیگری برای حضور در جشنواره‌ها فیلم می‌سازد و طبیعتا او هم نباید از عدم اکران فیلمش در داخل کشور ناراحت شود. اما صورت سوم مربوط به فیلم‌هایی است که برای ارتباط با مخاطب ساخته می‌شوند. این دست آثار باید نگران شرایط ارتباط با مخاطب باشند. صاحبان این آثار باید از خود بپرسند که شاخصه برقراری ارتباط با مردم چیست؟ مگر می‌شود فیلمی قصه و قهرمان نداشته باشد و مردم با آن ارتباط برقرار کنند؟ ما باید در مدل فیلمسازی خود تجدیدنظر می‌کردیم. چرا فیلم‌های کارگردانی مانند ابراهیم حاتمی‌کیا همواره مخاطب دارد، چون قصه و قهرمان دارد…
البته فیلم‌های متأخر آقای حاتمی‌کیا هم در زمینه جذب مخاطب چندان موفق نبوده‌اند!
اینگونه نیست که اگر یک فیلم سینمایی، بر روی پرده سینما از نظر اقتصادی عملکرد موفقی نداشته، از نظر انتقال مفاهیم و کارکردهای فرهنگی خودش هم ناموفق بوده باشد. این دو مقوله از هم جدا هستند.
این طور نیست. فیلم «به‌وقت شام» رکورد فروش خوبی را در گیشه ثبت کرد. از فیلمی که خودم در آن حضور داشتم مثال می‌زنم. دلیل استقبال از آن فیلم هم این بود که مردم با آن ارتباط برقرار کردند. سینمای ابراهیم حاتمی‌کیا مولفه‌هایی دارد که برای مردم جذاب است. البته این نکته را هم بگویم که همه مخاطبان یک فیلم، مخاطبان داخل سالن سینما نیستند و در این زمینه گاهی فیلمسازان ما دچار اشتباه می‌شوند.
اینگونه نیست که اگر یک فیلم در سینما فروش نداشت، یعنی دیده نشده است. به‌عنوان مثال فیلم «پشت پرده مه» که ما کار کرده بودیم، جوایزی از جشنواره‌ها گرفت، در اکران عمومی دیده نشد اما در تلویزیون بارها پخش شد و مردم هم با آن ارتباط برقرار کردند. فیلمی که در سینما شکست خورد اما بسیاری از مردم آن را دیدند و می‌شناسند.
اینگونه نیست که اگر یک فیلم سینمایی، بر روی پرده سینما از نظر اقتصادی عملکرد موفقی نداشته، از نظر انتقال مفاهیم و کارکردهای فرهنگی خودش هم ناموفق بوده باشد. این دو مقوله از هم جدا هستند.
یکی از پدیده‌هایی که در یکسال گذشته بیشتر شاهد آن بوده‌ایم جریان حضور فیلم‌های زیرزمینی که به‌صورت غیررسمی در داخل کشور تولید شده‌اند، در جشنواره‌های جهانی است. نگران نیستید که با نمایندگی این آثار از طرف ایران، سینمای رسمی ما در عرصه‌های بین‌المللی حذف و محدود شود؟ مهمتر اینکه آیا جنس سیاست‌گذاری‌هایی که منجر به محدود شدن امکان ساخت برخی فیلم‌های اجتماعی در سالهای اخیر شده است را در شکل‌گیری این پدیده موثر نمی‌دانید؟
اول اینکه معتقد نیستم که سینمای ایران در عرصه‌های بین‌المللی حذف و محدود شده است و مشکلی که به آن اشاره می‌کنید مربوط به سه چهار جشنواره است که عموما با مقاصد سیاسی هدف گذاری شده اند واغراض سیاسی خود را دنبال می کنند. در سایر جشنواره‌های سینمایی جهان، با چنین مشکلی مواجه نیستیم…
بالاخره در نگاه غاطبه سینمادوستان، همان چهار جشنواره تأثیر بالایی بر انعکاس تصویر سینمای کشورها در عرصه بین‌المللی دارند!
فیلم‌های رسمی سینمای ایران در جشنواره‌های بین‌المللی مهم دیده می‌شود
اینگونه نیست. در همه جشنواره‌های بین‌المللی، امروز فیلم‌های رسمی سینمای ایران هم دیده می‌شود و هم برگزیده می‌شود. تعداد جوایز بین‌المللی سینمای ایران در همین سالها کاملا مشخص است. آنچه شما به آن اشاره می‌کنید، مربوط به تغییر رویکرد جشنواره‌های سینمایی دنیا نسبت به فضای فرهنگی ایران صحبت می‌کنید که مقوله‌ای کلان است و ارتباطی هم با قوانین مراقبتی داخلی ما ندارد. سینما تنها بخشی از این تغییر رویکرد را نشان می‌دهد.
دلیل این تغییر رویکرد چیست؟ مگر پیش‌تر در سینمای ایران سخت‌گیری وجود نداشت؟ اتفاقی که امروز شاهد هستیم مربوط به تغییر رویکرد جشنواره‌های خارجی است. تا همین امروز خیلی از فیلم‌های اجتماعی خوب سینمای ایران به این جشنواره‌ها معرفی شده، اما پذیرفته نشده‌اند. مگر «جنگ جهانی سوم» فیلم مشکل‌داری بود؟ چرا در جشنواره‌ها پذیرفته نشد؟ در این دوره ما تمام فیلم‌هایی که حتی برای نمایندگی سینمای ایران در اسکار انتخاب کردیم هم آثار اجتماعی و غیرایدئولوژیک بوده‌اند.
مگر ما نمی‌توانستیم مانند دوره‌هایی که صرفا فیلم‌های ایدئولوژیک معرفی می‌شدند، عمل کنیم؟ نگاه ما اساسا این نیست. شاید عده‌ای بخواهند اینگونه تلقین کنند، اما واقعیت این است که نگاه ما این نیست. ما به‌دنبال احیای سینمای ملی ایران، با مشخصه‌های بومی خودش هستیم.
از ماجرای جشنواره‌های خارجی فاصله نگیریم…
بله. درباره جشنواره‌های خارجی، مطمئن باشید نگاه آنها در آینده قطعا دستخوش تغییر می‌شود. بد نیست بدانید خیلی از هنرمندانی که در جریانات اخیر به خارج از کشور رفتند، پیام‌هایی را ارسال می‌کنند تا به کشور برگردند. فضا همین امروز نسبت به سال گذشته خیلی تغییر کرده است. بعضی از این افراد صراحتا پیام پشیمانی ارسال می‌کنند، آن هم به‌صورت رسمی.
از چهره‌های شناخته‌شده هم در میان این افراد هستند؟
بله. هم شناخته‌شده‌ها هم برخی افراد گم‌نام‌تر. صراحتا می‌گویند ما می‌خواهیم به ایران بازگردیم و فعالیت سینمایی خودمان را ادامه دهیم.
مکالمه رسمی با خود شما داشته‌اند؟
مکالمه رسمی خیر، اما به‌صورت غیرمستقیم به دوستان مشترکی که با من داشته‌اند، پیام داده‌اند که می‌خواهند برگردند. برخی از این درخواست‌ها هم در دست بررسی است.
یعنی اینگونه نیست که هنرمندانی که به هر دلیلی دچار مشکل شده‌اند تا پایان دوره شما امکان رفع مشکل‌شان نباشد؟
این موارد مربوط به دوره ما نیست. توجه داشته باشید که این اغتشاشات در هر دوره دیگری می‌توانست اتفاق بیفتد. این ماجرا مربوط به مدیریت ما در سینما نیست بلکه مربوط به حوادثی که با دوره مسوولیت ما همزمان شده است. این دو با هم تفاوت دارد. ما سخت‌ترین دوره مدیریت سینما در تمام دوره‌ها را تجربه کرده‌ایم. هر اتفاقی که از ابتدای انقلاب در سینما رخ نداده بود، در همین چند سال دوره مسوولیت ما رخ داد! با وجود این شرایط، پررونق‌ترین دوره سینما را هم شاهد هستیم و همین واقعیت است که خیلی‌ها را اذیت می‌کند.
برخی با اهداف سیاسی خیلی دوست داشتند سینما در دوره ما تعطیل شود و به همین دلیل از رونق امروز ناراضی هستند. وقتی صحبت از جشنواره‌ها و بازارهای جهانی می‌کنید، سوال اصلی این است که چه کسانی باعث کاهش سهم ایران از بازار جهانی شده‌اند؟ قطعا اغتشاشگران و کسانی که شروع به فعالیت سیاسی در سینمای ایران کردند. مگر ما اینها را فراموش می‌کنیم؟ چه کسانی در خارج از مرزها بیانیه دادند و کارگردانان سرشناس دنیا را به خط کردند تا اهداف سیاسی خود را دنبال کنند؟ چه کسانی به جشنواره‌هایی مانند کن و برلین و ونیز ایمیل زدند؟ این افراد متولیان و بانیان وضع موجود سینمای ایران در عرصه بین‌المللی هستند و امروز باید پاسخگو باشند.
اگر نگاه بسته‌ای داشتیم فیلم سیدی و فرهادی را به اسکار معرفی نمی‌کردیم
اگر ما به دنبال ایجاد محدودیت بودیم، فیلم اصغر فرهادی را به اسکار معرفی نمی‌کردیم. اگر نگاه بسته‌ای داشتیم که فیلم هومن سیدی را به اسکار معرفی نمی‌کردیم. اگر ما با سینمای اجتماعی مشکل داشتیم که فیلم‌هایی مانند «علف‌زار» و «ملاقات خصوصی» را اکران نمی‌کردیم. حرفم این است که اصلا آن نگاهی که برخی معتقدند در این دوره حاکم است، وجود ندارد. در حوادث سال گذشته با گروهی مواجه بودیم که در تحلیل‌های خود احساس می‌کردند وضعیت نظام جمهوری اسلامی ایران رو به پایان است و به همین بهانه می‌خواستند جلوی حضور سینمای ایران در عرصه‌های بین‌المللی را بگیرد و در مقابل سینماگران را به کارهای زیرزمینی تشویق کنند.
آنها می‌خواستند به فضای فرهنگی ما آسیب بزنند اما به این واقعیت دقت نکردند که فضای ملی سینمای ایران در اختیار سینماگران ایران است. سینمای ملی ما را امثال مجید مجیدی، مسعود جعفری‌جوزانی، احمدرضا درویش، جمال شورجه، سیدرضا میرکریمی و… در این سالها شکل داده‌اند که هیچ کدام اهل کارهای زیرزمینی نبوده‌اند و جوایز مختلفی را هم گرفته‌اند. آنها می‌خواستند سینمای ملی ایران را تحریم کنند و معتقدم این تحریم هم خیلی زود برداشته خواهد شد.
می‌توانید کمی مصداقی‌تر درباره این گروه صحبت کنید؟ بالاخره افراد گمنام و بی‌نشانی که نمی‌توانستند باشند.
بالاخره خیلی‌ها در طول آن حوادث تصور می‌کردند کار جمهوری اسلامی ایران تمام شده است. مدیر یکی از پلتفرم‌های سینمایی حتی به همکاران خود گفته بود، این انقلاب مانند انقلاب مصر است و این باردیگر کار تمام است! یعنی در این حد برخی به باور رسیده بودند، اما همه شکست خوردند. در طراحی‌هایی هم که داشتند شکست خوردند کمااینکه با تمام فشارها و جوسازی‌ها ، ما امسال هم در جشنواره کن غرفه داشتیم و سینمای ایران به‌صورت رسمی حضور داشت.
ما تنها در چند جشنواره مشکلاتی داریم که بد نیست نگاه‌مان نسبت به آنها را تغییر دهیم و بدانیم همه عرصه‌های بین‌المللی محدود به این جشنواره ها نیست. ما شاهد یک تغییر در فضای فرهنگی دنیا هستیم و در سالهای آتی شاهد اتفاقات بزرگ‌تری هم خواهیم بود. وقتی روسیه تصمیم می‌گیرد برای خودش یک جشنواره اسکار به راه بیندازد یعنی با یک طراحی حرکت می‌کند. وقتی چین برای حضور در اقتصای سینمای دنیا برنامه‌ریزی دارد، یعنی با یک طراحی دارد حرکت می‌کند. ما هم ابتدا باید سینمای خود را قدرتمند کنیم تا دچار مشکلاتی از این دست نشویم.
مشخصا چه اقداماتی داشتید؟
از طریق آقای عسگرپور نامه رسمی به رییس فیاپف ارسال کردیم تا این نهاد رسمی به جشنواره‌ها ابلاغ کند که این آثار زیرزمینی نماینده سینمای ملی ما نیستند. در چند سال آینده هم جایگاه واقعی این آثار مشخص می‌شود. سینمای دنیا به دنبال اقتصاد است و خیلی زود متوجه می‌شوند اینها نمی‌توانند نماینده واقعی سینمای ایران در بازار جهانی باشند. این دوران، دورانی موقت است و ما تلاش‌مان را برای عبور از این دوران داشته و خواهیم داشت. در آینده حتما درباره بانیان این وضعیت صحبت خواهم کرد، چراکه معتقدم همه‌شان باید پاسخگو باشند.
همه این افراد هم در خارج از کشور نیستند و برخی از داخل در این جریان نقش داشتند!
با تمام این بدخواهی‌ها سینمای ایران هیچ‌گاه منزوی نخواهد شد
بله. تعداد ایمیل‌هایی که از داخل کشور به برخی از این جشنواره‌های خارجی ارسال شده واقعا زیاد است. کسانی که باور کرده بودند جریان فرهنگی کشور و انقلاب، کارشان تمام شده است، در آن مقطع شروع به مبارزه کردند. البته اینگونه هم نیست که جشنواره‌های کن و برلین بنابر نظر چهار فیلمساز داخلی ما، موضعش را طراحی کرده باشد، آنها مطابق سیاست‌های بالادستی دولت‌های متبوع خود حرکت می‌کنند و نگاه‌شان نسبت به فضای فرهنگی ایران را تعیین می‌کنند.
اینگونه نیست که یک گروه به اسم سینماگران مستقل در خارج از کشور تا این اندازه قدرت تأثیرگذاری بر جشنواره‌های خارجی را داشته باشند، آنها فقط پیرامون این جریان هیاهو ایجاد کرده‌اند. با تمام این بدخواهی‌ها سینمای ایران هیچ‌گاه منزوی نخواهد شد.
اینگونه هم نیست که جشنواره‌های کن و برلین بنابر نظر چهار فیلمساز داخلی ما، موضعش را طراحی کرده باشد
استعفای خانم مرضیه برومند از مدیرعاملی «خانه سینما» بازتاب‌های زیادی در محافل سینمایی داشت، شخص شما به‌عنوان رییس سازمان سینمایی از این اتفاق ناراحت نشدید؟ به‌خصوص که خانم برومند در متن نامه استعفای خود صراحتا اشاره کردند که نتوانستند تعاملات لازم را با سازمان سینمایی داشته باشند و پیش‌تر هم در نشست خبری این گلایه را مطرح کرده بودند.
البته ایشان صحبت از تعاملات نکرده بود و به جنبه اقتصادی ارتباط با سازمان سینمایی اشاره داشت که اساسا بحث دیگری است. این هم در حالی است که از زمان ورود خانم برومند به خانه سینما، بودجه این نهاد صنفی دو برابر شد و می‌توانید در این زمینه از خود ایشان هم سوال کنید. جالب است که هیچ‌کس درباره این مسایل صحبت نمی‌کند و تنها ابهامات را مطرح می‌کنند.
از خانم برومند سوال کنید که آیا بودجه خانه سینما بعد از مدیرعاملی ایشان دو برابر شد، یا نه؟من شخصا با ایشان جلساتی داشتم و حتی قبل از اعلام استعفا با او تماس گرفتم و گفتم اگر می‌توانید کمی بیشتر بمانید.
یعنی کامل در جریان استعفا بودید؟
بله. با او تماس داشتم و خواستم اگر برایش امکان دارد، در این جایگاه بماند. از نگاه من ایشان شخصیتی بود که در این جایگاه عملکرد خوبی داشت و مدیران هم به حضورشان امیدوار بودند و امکان تعامل خوبی فراهم بود. به او گفتم به دلیل کارهای خوبی که در سینما از شما به یادگار مانده است، خیلی از درها به روی شما باز است. تأکید داشتم که نگاه شما نگاه سیاسی نیست و نگاه صنفی به مسایل دارید و این بسیار مهم بود. جلساتی که ما با خانم برومند داشتیم، همه‌اش مربوط به مسایل صنفی مانند مالیات و بیمه و مسکن بود. اتفاقا سازمان سینمایی در این زمینه‌ها همراهی خوبی با خانم برومند داشت.
شما اشاره کردید که بودجه خانه سینما دو برابر شده اما خانم برومند به مشکلات مالی هم در نامه استعفای‌شان اشاره داشتند.
تنها یک ماه تخصیص بودجه خانه سینما از سوی سازمان سینمایی با تأخیر مواجه شد که دلیل آن هم مشکل ثبت آنها در اداره ثبت بود. اداره ثبت، نامه‌ای به سازمان سینمایی زد و اعلام کرد با توجه به عدم ثبت خانه سینما، کمک مالی به این نهاد غیرقانونی است. طبیعتا من هم نمی‌توانستم غیرقانونی اقدام کنم.
یعنی مشکل مالی صحت داشت.
بودجه‌شان کم نشد اما یک ماه پرداختی نداشتیم که می‌توانست در ماه‌های بعدی جبران شود. در این مدت هم خانه سینما فرصت داشت پیگیر مراحل ثبت قانونی باشد. اتفاقی که افتاد و بعد از ثبت خانه، مشکل پرداخت بودجه هم حل شد. تعاملات ما با خانم برومند بسیار خوب بود و معتقدم هر کسی که مدیرعامل خانه سینما شود، به دلیل اهمیتی که برای جریان‌های صنفی قائل هستم، باید تعامل خوبی با او داشته باشم. کمااینکه با منوچهر شاهسواری هم تعامل خوبی داشتیم.
درست است که نگاه من به شخص خانم برومند متفاوت بود اما اساسا معتقد به تعامل با نهاد صنفی هستم و امروز هم هر کمکی بتوانم به جناب علی دهکری به‌عنوان مدیرعامل خانه سینما خواهم کرد. اگر افراد نگاه صنفی نداشته باشند شاید برخی تعاملات را با آنها نداشته باشم اما تا امروز هر سه مدیرعامل خانه سینما در دوره مسوولیت من، تلاش‌شان رفع مشکلات صنفی بوده است.
بعضی از دوستان اعتراض و سروصدا کردند تا رایت جهانی فیلمشان را گران‌تر بفروشند و درآمد بیشتری داشته باشند. برخی از مردم اما واقعا تصور می‌کنند که این افراد، مقاصد سیاسی دارند
سازمان سینمایی جدای از خانواده سینما نیست. شاید برخی از افراد در مقطعی وارد فعالیت‌های سیاسی هم شدند اما این مربوط به همه خانه سینما نمی‌شود. بازهم تأکید می‌کنم که همه ما باید تکلیف‌مان با خودمان مشخص باشد. برخی از افراد که در همان حوادث سال گذشته سراغ رفتارهای سیاسی رفتند و موضع‌گیری‌هایی داشتند، هفته بعدتر در سازمان سینمایی به دنبال بودجه و امکانات بودند! این یعنی بلاتکلیفی.
من امروز نمی‌خواهم درباره خیلی از مسایل صحبت کنم و شاید روزی که از سازمان سینمایی بیرون بیایم، درباره خیلی از این نکات بتوانم شفاف‌تر حرف بزنم و به مصادیق اشاره کنم، اما نکته این است که افراد نباید بلاتکلیف باشند. برخی موضع‌گیری‌هایی در بیرون دارند که اکثر مردم از ماهیت اصلی‌شان بی‌خبرند. بعضی از این دوستان اعتراض و سروصدا کردند تا رایت جهانی فیلمشان را گران‌تر بفروشند و درآمد بیشتری داشته باشند. لااقل من از خیلی از این مسایل خبر دارم. برخی از مردم اما واقعا تصور می‌کنند که این افراد، مقاصد سیاسی دارند! می‌توانم بگویم ۷۵ درصد این افراد، منافع و مقاصد اقتصادی دارند، نه سیاسی.
تعداد این افراد زیاد است؟
تعدادشان زیاد نیست ولی تریبون هایی در خارج از کشور دارند که ماموریت پمپاژ رسانه ای و خبری را دارند.
در آستانه انتخابات هستیم. اگر سینماگران بخواهند در این زمینه ورود داشته باشند، آیا سازمان سینمایی ملاحظات و چارچوب‌هایی برای این جنس فعالیت‌ها مدنظر دارد؟
ورود به عرصه انتخابات یک امر شخصی است. مگر در سالها و دوره‌های قبل که افراد از کاندیدای موردنظر خود حمایت می‌کردند، سازمان سینمایی ورودی داشت؟ ما در حوزه مسایل صنفی ورود می‌کنیم. اگر فلان هنرمند بخواهد از فلان کاندیدا حمایت کند، اصلا به سازمان سینمایی ارتباطی ندارد. از نظر طرح انتقادات هم هیچ محدودیتی وجود ندارد. کمااینکه معتقدم بیشترین نقدها، همین امروز دارد به مسئولان وارد می‌شود. البته برخی منتقدین تنها چیزی که دغدغه آن ها نیست مردم و منافع ملی است، این عده همواره سعی کرده و می کنند تا از آب گل‌آلود ماهی خود را بگیرند و در برهه هایی هم موفق شده‌اند.
نمی‌توان کنار گود نشست و صرفا تماشاچی بود
این دسته موج سوارند و بخش هایی از مردم را در این موج سواری انتخاب می‌کنند. اما یک نکته را بدانیم بی تفاوتی نسبت به سرنوشت و آینده کشور خسران جبران‌ناپذیری است هر فرد همچنان که نسبت به خانواده مسئول است نسبت به جامعه خود هم مسئولیت دارد. نمی‌توان کنار گود نشست و صرفا تماشاچی بود و در عین حال منتظر تحول شرایط اجتماعی ماند. بسیاری از افراد منتقد نسبت به مسائل سیاسی که غیرمنصفانه دست به نقد می‌زنند حتی در انتخابات حضور هم پیدا نکردند.
این عده قلیل که نسبت به سرنوشت خانواده، جامعه و کشور در حساس‌ترین بزنگاه‌ها بی‌تفاوت بوده‌اند چگونه به خود اجازه هرگونه اظهارنظری را می‌دهند؟ انتخابات یعنی بی‌تفاوت نبودن، در صحنه حضور داشتن، مسئول بودن نسبت به جامعه و تاریخ. اگر طیف‌ها، سلیقه‌ها، صداها و نواهای مختلف در چارچوب قانون در انتخابات حاضر باشند جامعه، جامعه پویایی خواهد بود.
اکبر حر کارگردان سینما در خصوص چرایی عدم تولید آثار فیلم و سینمای استراتژیک گفت: فضای سینمای جمهوری اسلامی ایران باید تماما ضد صهیونیستی باشد؛ فضای غالب فرهنگی و هنری کشور ما باید برگرفته از مسائل کلان استراتژیک باشد و مدیران فرهنگی ملزم هستند در خصوص تبیین استراتژی و ترسیم نقشه راه فرهنگی و هنری کشور تلاش ویژه داشته باشند.
به گزارش رسانه سینمای خانگی، کارگردان فیلم های سینمایی «ما ایستاده ایم» و «شمارش معکوس» در گفت‌وگو با سینماپرس، افزود: ما در جمهوری اسلامی ایران باید با راهبرد موثر پیش برویم و کالاهای فرهنگی و هنری ما باید بتوانند برای مردم دنیا روشنگری داشته باشند و آن ها را از مسائل متعددی که در جهان اتفاق می افتد آگاه سازند.
وی سپس با بیان اینکه مهمترین مسأله ما در سینمای کشور جولان نفوذی ها است اظهار داشت: جریان نفوذ غربی ها در سینما بیداد می کند که نمونه آن را در حذف و برکناری مرضیه برومند از خانه سینما شاهد بودیم! روند کلی جریان فرهنگی و هنری کشور بیش از ۴۰ سال است که چنین است.
این سینماگر یادآور شد: مشکل و ریشه تمامی این مسائل مدیریت دهه ۶۰ بود که تمام توان خود را به کار برد تا دیدگاه شبه روشنفکری در سینمای کشور حاکم شود؛ آن ها معتقد بودند که ما به سینمای استراتژیک نیاز نداریم و همواره باید چشم به جشنواره های خارجی داشته باشیم. آن ها قهرمان را از سینمای ما حذف کردند و سینمای ملی را از بین بردند. آن ها باعث شدند تا ارزش های دینی و هویت ملی از هنرهفتم حذف شود.
حر خاطرنشان کرد: بعد از دوران دفاع مقدس هم معتقد بودند چون دیگر جنگ تمام شده نباید فیلم های دفاع مقدسی ساخت و باید سراغ کارهای دیگر رفت. البته بنده فکر می کنم که این راهبردها توسط خودی ها نبود و آن ها از خارج کشور هدایت می شدند.
وی متذکر شد: بدیهی است که اگر امروز ما در خصوص حوادث منطقه و استراتژیک دست مان در سینما خالی است به دلیل همان پایه ریزی غلطی است که از دهه ها قبل در سینمای کشور وجود داشته و متأسفانه مدیران هم همواره بر اساس آن دیدگاه سینما را جلو برده اند.
حر در پایان این گفتگو افزود: امروز اگر سینماگری بخواهد در حوزه مسائل ارزشی، کلان و استراتژیک فعالیت موثر و جدی داشته باشد، به جای تشویق سعی می کنند او را حذف و بایکوت کنند. نمی خواهند کسی راجع به مسائل جهان اسلام و مسائل سیاسی دنیا اظهار نظر کند و این اتفاق بسیار تلخ و متأثرکننده است.
اکبر عبدی گفت: سینمای ما به دلیل ضعف فیلمنامه به این مرحله رسیده، از «فسیل» و غیر فسیل بگیرید تا … . می‌گویند اگر فلان فیلم، فیلم بدی است چرا اینقدر فروخته است؟! می‌گویم می‌شود یک کلیپ را هم گذاشت و بسیار بازدید داشته باشد.
به گزارش سینمای خانگی از ایسنا، طبق گزارش رسیده، این بازیگر که در آیین اختتامیه دومین جشنواره سراسری آموزشگاه های آزاد سینمایی شامگاه جمعه سوم آذر ۱۴۰۲ در ایوان شمس، سخن می گفت، خطاب به هنرجویان ادامه داد: روی سناریو و قصه تاکید داشته باشید چون این موضوع به فرهنگ و سلیقه مردم وصل است.
در این مراسم پس از ورود هنرمندان پیشکسوت سینما با تشویق ممتد حاضران، قرائت آیاتی از قرآن کریم و پخش سرود جمهوری اسلامی ایران، ویدیوکلیپی از صحبت‌های قادر آشنا معاون توسعه فناوری و مطالعات سازمان سینمایی و مهدی شفیعی دبیر جشنواره آموزشگاه‌های آزاد سینمایی پخش شد.
در ادامه شفیعی خود نیز روی صحنه آمد و ضمن همدردی با مردم مظلوم فلسطین گفت: با همه جان و جهان به سوگ کودکانی معصوم می‌نشینیم که عطر معصومیتشان جهان را پر می‌کند. شما را روزی که ماه منجی بر درختان زیتون بتابد یاد خواهیم کرد.
وی عنوان کرد: خوشحالم که جشنواره به روز اختتامیه رسید و حاصل تلاش‌های شما را که داوران قضاوتشان کرده‌اند، خواهیم دید.
در ادامه ضمن گرامیداشت یاد درگذشتگان سینما، برگزیدگان بخش عکس اعلام شد.
در این بخش امیر دژاکام، علیرضا اسماعیلی، کامران شریفی و مهسا اصانلو روی صحنه آمدند.
در این بخش لوح تقدیر به رویا شهباززاده از آموزشگاه نیک پیک، محمدرضا شهبازیان از آموزشگاه اندیشه نو، سمانه نوری وند از آموزشگاه هنر هفتم، مهسا کمالی از آموزشگاه نیک‌پیک، سولماز قدرتی از آموزشگاه قاب سفید رسید و این عکاسان شایسته تقدیر شناخته شدند.
عکاسان برگزیده نیز یپرم آواکیان از آموزشگاه دارالفنون، حامد حیدری از آموزشگاه هنر هفتم، احمد بلباسی از آموزشگاه دارالفنون، ثنا پزشک از آموزشگاه هنر هفتم و فائزه حسن‌زاده از آموزشگاه آبرنگ بودند.
محمد خزاعی رییس سازمان سینمایی، قادر آشنا معاون توسعه فناوری و مطالعات سازمان سینمایی و اکبر عبدی برای اهدای جوایز برگزیدگان بخش فیلمنامه روی صحنه آمدند. در این بخش لوح تقدیر به سعید عملی نویسنده «کبوترخانه» از آموزشگاه موج نو، جایزه سوم به وحیده ملاحیدری نویسنده «خنده‌های اجباری» از آموزشگاه مکتب یزد، جایزه دوم به علی ملک شاهی مقدم نویسنده «عنابی» از آموزشگاه پلک، مقام اول و بهترین فیلمنامه به الهام میرحسینی نویسنده «روزی که باران بارید» از آموزشگاه مکتب یزد رسید.
اکبر عبدی:بر فیلمنامه تاکید کنید زیرا به فرهنگ مردم وصل است
اکبر عبدی بازیگر پیشکسوت سینما در این بخش گفت: چون این بخش مربوط به فیلمنامه بود باید بگویم فیلمنامه اساس و ریشه یک کار نمایشی است چه تئاتر، چه فیلم سینمایی و … . سینمای ما به دلیل ضعف فیلمنامه به این مرحله رسیده، از «فسیل» و غیر فسیل بگیرید تا … . می‌گویند اگر فلان فیلم، فیلم بدی است چرا اینقدر فروخته است؟! می‌گویم می‌شود یک کلیپ را هم گذاشت و بسیار بازدید داشته باشد.
وی خطاب به هنرجویان گفت: روی سناریو و قصه تاکید داشته باشید چون این موضوع به فرهنگ و سلیقه مردم وصل است.
رییس سازمان سینمایی: آرزوی من این است فیلمی متفکر و اجتماعی رکورد اقتصاد سینما را بزند
محمد خزاعی رییس سازمان سینمایی در آیین اختتامیه دومین جشنواره سراسری آموزشگاه‌های آزاد سینمایی گفت: خوشحالم در اختتامیه این رویداد هستم؛ جشنواره‌ای که سالیان سال تعطیل بود و شاید ضرورت احیای آن کمتر احساس میشد. از همه بانیان تشکر می‌کنم که تلاش کردند این جشنواره احیا شود؛ جشنواره‌ای که می‌تواند باعث رونق گرفتن تولید در آموزشگاه‌ها شود. یکی از درخواست‌ها در سفرهای استانی که داشتم، برگزاری دوباره همین جشنواره بود که افراد دوست داشتند در جریان آن آثار را ببینند و تلاش کنند برای ارتقای آثار. این جشنواره یک جشنواره تخصصی است و شما هستید که می‌توانید با پیگیری و ممارست باعث شوید این رویداد در سالهای آینده هم برگزار شود. سطح کیفی آثار هم خوب بوده است. یکی از اقدامات بسیار خوب دیگر گردهمایی مدیران آموزشگاه‌ها بود که در جریان آن دوستان مسایل و مشکلات خود را بیان کردند، معاونان حرف‌های آنها را شنیدند و با هم گفتگو کردند.
*رد پای لابی صهیونیسم در سینما مشهود است وی با اشاره به وضعیت غزه، مطرح کرد: امروز داشتم ماجرای وقفه‌ای که در جنگ غزه اتفاق افتاد و مردم از شهر بازدید می‌کردند را مرور می‌کردم و به این موضوع فکر کردم که چقدر هنرمندان سرشناس دنیا در برابر این نسل کشی موضع گرفتند و سکوت نکردند. البته بعد از این ماجرا هجمه های زیادی از سوی رسانه‌های صهیونیستی علیه آنها صورت گرفت و به جرم حمایت از مردم غزه از کار اخراج شدند!
رییس سازمان سینمایی خطاب به کشورهای غربی و صهیونیست ها اعلام کرد: رد پای لابی صهیونیسم در سینما، در اقتصاد سینما و در سیاستگذاری جشنواره های بین المللی آشکار است. هر جا احساس کنند صدای عدالت خواهی به نفع ملت فلسطین است آن را سرکوب می کنند. شماها که مدعی دموکراسی ، حقوق بشر و آزادی بیان هستید چگونه رفتار ضد بشری را در قبال هنرمندان آزاده جهان که با ملت فلسطین و مردم غزه همدردی کرده اند روا داشته اید! در کشورهایی که ادعای آزادی بیان دارند به پاس دفاع از مظلومان غزه بازیگران را اخراج کردند. اگر این فضا در ایران اتفاق می‌افتاد، ببینید چه ماجراهایی پیش می‌آمد! شاید در فضای ایران گاهی مشکلاتی برای هنرمندان ایجاد شود اما مسئولان در کنار آنها هستند و چنین فضایی با یک اعتراض کوچک ایجاد نمی‌شود.
*ما وارث یک سینمای ورشکسته بودیم وی گفت: ما وارث دوران کرونا و جریان‌های سیاسی بودیم که اقتصاد سینمای ایران نابود شده بود. یک سینمای ورشکسته را تحویل گرفتیم. منتقدان زیادی به من مراجعه کردند که گفتند ما در تولید و سرمایه‌گذاری ورود نمی‌کنیم.
*اعتماد مردم و سرمایه گذاران به سینما بازگشته است
خزاعی خاطر نشان کرد: ما برای احیای سینما باید برنامه‌ریزی می‌کردیم باید سینماها را بازگشایی می‌کردیم. به سرمایه گذار اعتماد و اطمینان می‌دادیم و مخاطب را به سینماها برمی گرداندیم. می‌توانم مدعی باشم که سینمای ایران امروز دوران بهاری خود را طی می‌کند. سیاست ما در سازمان سینمایی حمایت از فیلم‌های فرهنگی، اجتماعی و متفکر است. در نقدی دیدم که نوشته بود سازمان سینمایی نگاه جدی به سینمای کمدی دارد.
*ما به همه گونه‌های سینمایی نگاه جدی داریم وی افزود: سازمان سینمایی به تناسب نیاز اجتماعی و فرهنگی کشور از همه گونه‌های سینمایی حمایت می کند. باید با تقویت برخی گونه های سینمایی بویژه سینمای اجتماعی شاخصه‌ها و پتانسیل آن ها را برای ارتباط و پیوند با مردم بالا ببریم. رییس سازمان سینمایی عنوان کرد: ما وظیفه حمایت از فیلم‌های روی پرده داریم. هم اکنون تنها سه فیلم کمدی روی پرده است اما مردم از آنها استقبال کرده‌اند و در کنارش از سایر آثار هم اقبال صورت گرفته است. امروز خیلی از سینماگران که تمایل به تولید نداشتند، پروانه ساخت گرفتند و آثار آنها را سال آینده خواهید دید. این وضعیت در سال آینده بهتر خواهد شد.
*به ارتقای فیلم ها جدی تر نگاه کنیم وی ادامه داد: هدف ما احیای سینمای ایران بود که صورت گرفت. از مهر ماه هر ماه یک رویداد برگزار می‌کنیم. خیلی از رویدادهای سینمایی به خاطر کرونا و شرایط سیاسی تعطیل شده بود و باید برنامه‌ریزی می‌کردیم تا دوباره احیا شوند. نگاه دولت احیای سینمای ملی است امروز برخی از آثار کمدی روی پرده است که معتقدم سطح آنها نسبت به آثار دهه ۹۰ و ۸۰ ارتقا پیدا کرده است و می‌توانید به راحتی با خانواده به تماشای آن بنشینید. اعتماد خانواده ها به سینماها بازگشته است و همچنان، باید به رشد کیفی و ارتقای فرهنگی محصولات سینمایی جدی‌تر نگاه کنیم.
وی ادامه داد: دوستانی که اهل نقد و مداقه و مطالعه هستند لطفا قدری واقع بینانه تر و عمیق تر به موضوع نگاه کنند. ما وارث شرایط و وضعیت دوران پساکرونایی بودیم که سینماها تقریبا تعطیل شده بود و بیکاری وحشتناکی در کسب و کار سینما وجود داشت.
به گفته وی احیای اقتصاد سینما، ایجاد اعتماد برای سرمایه گذاری و تولید در بخش‌های خصوصی و دولتی در این حوزه، ایجاد اشتغال نسبی در متن بحران اقتصادی سینما مهم ترین اولویت ما در گام نخست بود. رییس سازمان سینمایی خاطرنشان کرد: طبیعی است وقتی کرکره سینماها پایین باشد و سینماها با رکود و تعطیلی دست و پنجه نرم می کنند نمی‌توان ایده آل‌گرایی کرد. اصلاح و ترمیم وضعیت موجود و به گردش در آوردن چرخ های تولید و گیشه پیش نیاز اولویت‌های فرهنگی سینما بود.
وی بیان کرد: خدا را شاکرم با همت و همکاری مراکز دولتی، ارگان‌ها و صنوف و همراهی قاطبه خانواده سینما اقتصاد سینما جان دوباره گرفته است.
خزاعی با بیان اینکه سیاست تولیدی سازمان سینمایی در محصولات بنیاد سینمایی فارابی و برخی آثار مشارکتی قابل مشاهده است، ادامه داد:اهتمام ما احیای سینمای فرهنگی- ملی و اسلامی است و به عنوان رئیس سازمان سینمایی آرزو و دغدغه ام این است که سینمای فرهنگی و اجتماعی و دفاع مقدس ما هم همپای آثار کمدی با استقبال گسترده مردم و خانواده ها مواجه شود. خوشبختانه در تعدادی از آثار سینمای کودک و نوجوان و چند اثر اجتماعی این نشانه های امیدبخش را شاهد بوده ایم.
وی خاطرنشان کرد: اگر سینما احیا نمی‌شد و خانواده ها با سینماها آشتی نمی‌کردند همین مباحث فرهنگی و اجتماعی پیرامون سینما هم مطرح نمی‌شد، با احیای اقتصاد سینما گفتمان اجتماعی و فرهنگی و الزامات آن هم شکل جدی گرفت. خزاعی با اشاره به بحران‌ها و وضعیت پیچیده سینما و فضای اجتماعی در سال گذشته عنوان کرد: خروجی سیاستگذاریهای سازمان سینمایی در حوزه تولید در آثار تولیدی پیش رو و سال آینده رونمایی خواهد شد.
در ادامه قادر آشنا، جهانگیر الماسی و غلامرضا نجاتی برای تجلیل از بخش ویژه غزه روی صحنه آمدند.
در این بخش از اشکان خداداد و افشین خداداد کارگردانان «کلپس» و محمدمهدی تدین مدیر آموزشگاه دارالفنون برای برگزاری نمایشگاه عکس با موضوع غزه قدردانی شد.
سپس هوشنگ توکلی، سیاوش طهمورث، مسعود آب پرور، قاسم زارع، اصغر فارسی و مهدی شفیعی برای اهدای جوایز بخش فیلم کوتاه روی صحنه آمدند.
در رشته تدوین لوح تقدیر به شاهین آقازاده برای «فاصله رنگی» از آموزشگاه هنر گستر حیایی، الناز نادریان برای «مرا ببوس» از آموزشگاه سینماگران مستقل، دیپلم افتخار به رضا محبعلی برای «زیبای زیبا» از آموزشگاه دارالفنون رسید.
در رشته تصویربرداری لوح تقدیر به رضا یزدانیان برای «کانیبال» از آموزشگاه ماد و رضا قاسمی برای «شهر عسل» از آموزشگاه ماد اهدا شد.
دیپلم افتخار بهترین طراحی صحنه به حسین رضاییان برای «لیلا» از آموزشگاه هنر گستر حیایی تعلق گرفت.
لوح تقدیر بازیگری زن به سما جعفری برای «من هم همینطور» از آموزشگاه همای سعادت و دیپلم افتخار بهترین بازیگری زن به مریم عابدی برای «لیلا» از آموزشگاه هنر گستر حیایی رسید. لوح تقدیر بازیگری مرد به شاهین آقازاده برای «فاصله رنگی» از آموزشگاه هنر گستر حیایی، لوح تقدیر به سعید ونایی برای «آلزایمر» از آموزشگاه برداشت آخر رسید. در بخش پویانمایی لوح تقدیر به هما زرینی برای «مترسک» از آموزشگاه شیوا آوا، دیپلم افتخار بهترین فیلم پویانمایی به دانیال محبعلی برای «درخت» از آموزشگاه دارالفنون تعلق گرفت. در بخش مستند دیپلم افتخار به داریوش کرمیار برای تهیه‌کنندگی «الماس و شیشه» از آموزشگاه دارالفنون رسید.
لوح تقدیر در فیلمنامه نویسی فیلم کوتاه به زهرا نظری برای «آخرین بار» از آموزشگاه ۳۵، دیپلم افتخار بهترین فیلمنامه به سیدسجاد موسوی برای «زیبای زیبا» از دارالفنون اهدا شد.
در بخش کارگردانی لوح تقدیر به حسین رضاییان برای «لیلا» از آموزشگاه هنر گستر حیایی، لوح تقدیر به زهرا نظری برای «آخرین بار»از آموزشگاه ۳۵، دیپلم افتخار به محمدرضا دهستانی برای «بدرقه سکوت» از آموزشگاه سیمای مهان رسید.
در رشته جلوه‌های ویژه، موسیقی متن، چهره‌آرایی، هیچ کس شایسته تقدیر شناخته نشد.
در ادامه هوشنگ توکلی یازیگر پیشکسوت روی صحنه آمد و بیان کرد: عرض تبریک و تسلیت به ۱۵ هزار شهید غزه در ۴۵ روز دارم. این جنگ نابرابر قدمت طولانی دارد ریشه آن به جنگ‌های صلیبی و دورتر برمی‌گردد. این حوادث اینقدر شنیع است که هیچ هنرمندی قادر نیست عمق فاجعه را تصویر کند. شاید کار هنرمندان در این دوران سخت‌ترین کار باشد. وی گفت: روز گذشته چهلمین روز درگذشت مرحوم مهرجویی بود؛ آخرین کارگردان مولف نسل قبل از ما. یاد او را گرامی می‌داریم.
توکلی بیان کرد: خوشحالم که آثار شما را به عنوان یک هنرمند داور دیدم. نکته بسیار ظریفی را باید با شما درمیان بگذارم؛ به طور کلی سینما وقتی وارد ایران شد با تقلید و دیدن آثار دیگران شروع به کار کرد چون هیچ معلمی در این حوزه نداشتیم. زحمات زیادی در طول صد سال گذشته کشیده شده اما رسم تقلید از آثار دیگران همچنان باقی مانده است. این تقلید در این زمانی که تجهیزات و امکانات بسیار زیاد است اما باقی مانده است همیشه این سوال وجود دارد که آیا نگاه کردن از روی دست دیگری درست است یا خیر؟ بسیاری به خاطر همین تحقیر شدند. آموزش هنرها اصلا از راه تقلید صورت می‌گیرد اما محتوا چه؟ وی ادامه داد: هنوز از چهل و اندی سال از پیروزی انقلاب فیلمی در تراز جمهوری اسلامی نساخته‌ایم چه بخواهیم چه نخواهیم ایران در محدوده جهان اسلام است. اگر خودمان را به تراز جمهوری اسلامی نرسانیم به جایی نخواهیم رسید. در این جشنواره سه فیلم کپی شده از فیلم اصغر فرهادی دیدم که اصغر فرهادی خودش هم از یک کارگردان ایتالیایی کپی کرده بود اما اگر این راه را ادامه بدهیم به جایی نخواهیم رسید.
در بخش بازیگری محمد خزاعی، داریوش ارجمند، فریبا متخصص، فرهاد قائمیان، جهانگیر الماسی و فرهاد بشارتی برای اهدای جوایز روی صحنه آمدند.
در بخش بازیگری کودک و نوجوان لوح تقدیر به آرنیکا قلیچی از آموزشگاه پانیذ، راحیل فولادی از آموزشگاه پانیذ، روشان برزگر از آموزشگاه پانیذ، نفس محمودی از آموزشگاه پانیذ، آرشین عرب پور از آموزشگاه هنر و سینما، النا شیخی از آموزشگاه بارانا، آراد جعفری بهشتی از آموزشگاه بارانا،تعلق گرفت.
در بخش بازیگری زن لوح تقدیر به غزل عبادی، فاطمه بیات از آموزشگاه هنر گستر حیایی، گلبرگ عبدالهی از آموزشگاه پانیذ، نیوشا فلاحی‌نیا از آموزشگاه پانیذ، ایلوش یزدان‌پناه رسید.
در بخش بازیگری مرد لوح تقدیر به علیرضا دماوندی‌نژاد از آموزشگاه پانیذ، مصطفی باقری از آموزشگاه فرهاد، سینا صفوی فرد از آموزشگاه پانیذ، حسین بهرامی از آموزشگاه سینماگران مستقل، محمد محمدی از آموزشگاه اندیشه ماهان اهدا شد.
در بخش پایانی این مراسم جهانگیر الماسی روی صحنه آمد و گفت: یادمان باشد بازیگری یک معنا و مفهوم تبعی است یعنی حتی بستر بازیگری باید معنا داشته باشد وگرنه چالشی عبث است. اتفاقات دیگر در این ایام رخ می‌دهد؛ حادثه غزه بسیار حادثه خاصی است باید بدانیم که مردم غزه چه دلاورانی هستند. در غزه ما شاهد انسان‌ستیزی هستیم با انسانیت و خلقت مبارزه می‌شود. تمام رسانه‌های جهان بخش عاطفی ماجرا را می‌بینند اما این روزها فرزند انسان به مسلخ کشیده می‌شود. چرایی جنگ غزه مهمتر است، انگار همه چیز در خدمت منافع و درآمد نامشروع است چون در غزه میادین گازی کشف شده که می‌تواند خیلی از معیارها را بر هم بریزد. همه ما امروز یک وظیفه انسانی داریم. تصویری که از انسان زمان ما دارد در تاریخ ثبت می‌شود،تصویر ما نیست. انسان زمان ما اینقدر ددمنش و کثیف و چرک نیست یادمان باشد اگر دوستدار حریم الهی هستیم و انسان را دوست داریم برای امتداد حیات انسانی تبلیغ کنیم.
