نشست هم‌اندیشی با مدیران و برخی دست اندرکاران سینمای کشور به میزبانی وزیر امور خارجه و با هدف بررسی و تبادل نظر پیرامون راههای دستیابی به توسعه جهانی هنر سینمای ایران روز دوشنبه دوازدهم تیرماه ١۴٠٢ در وزارت امور خارجه تشکیل شد.
به گزارش سینمای خانگی از ایسنا، حسین امیرعبداللهیان در این دیدار صمیمانه با اشاره به اهمیت صنعت سینما و جایگاه رفیع کارگردانان و فعالان سینمایی کشور در سطح جهانی، بر نقش سینمای کشور در تبیین واقعیت‌های جامعه ایران و انعکاس صحیح فرهنگ صلح دوستی و ارزشهای والای تمدن ایرانی و اسلامی به مخاطبان جهانی تاکید کرد.
وزیر امور خارجه، صنعت سینمای جمهوری اسلامی ایران در طول سالهای پس از پیروزی انقلاب اسلامی را صنعتی رو به رشد و افتخار آفرین دانست و هنرمندان، فیلم نامه نویسان، کارگردانان و تهیه کنندگان سینمایی ایران را راویان حرفهای، نوآور و صاحب سبک توصیف و تاکید کرد که سینمای پس از پیروزی انقلاب اسلامی ثابت کرد که میتوان ضمن پایبندی به ارزشهای جامعه، احترام به باورهای مردم و ارج نهادن به عفاف و اعتقادات دینی، حرفی نو و دریچه‌ای جدید از بیان واقعیت‌ها و آمال جوامع انسانی را به تصویر کشید.
امیرعبداللهیان، با تاکید بر اهمیت سینما در برقراری گفتمان در دیپلماسی عمومی، بر آمادگی دستگاه دیپلماسی جهت ارائه تسهیلات لازم در ورود سینمای کشور به بازارهای کشورهای هدف تاکید نموده و تشکیل کارگروهی در سازمان سینمایی کشور با مشارکت فعالان سینمایی و نمایندگانی از وزارت خارجه را برای عملی نمودن این هدف، اقدامی مناسب و لازم دانست.
وزیر امور خارجه کشورمان از توجه ویژه و تلاش‌های دکتر اسماعیلی وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی در پیگیری ارتقای جهانی سازی سینمای ایران تقدیر کرد.
محمد خزاعی، رئیس سازمان سینمایی کشور نیز در این نشست، ضمن تقدیر از توجه وزارت امور خارجه به موضوع ارتقای جهانی سازی سینمای کشور، آمادگی مدیران سینمایی جهت همراهی برای تولید محصولات هنری و متناسب با فرهنگ و پیشرفت جامعه ایرانی به مخاطبان جهانی را اعلام نمود.
وی با استقبال از پیشنهاد تشکیل کارگروه بین‌المللی سینما، این اقدام را تسهیل کننده ورود هر چه قدرتمندتر صنعت سینمای کشور به بازارهای جهانی خواند.
در این نشست، برخی از مدیران موسسات و سازمانهای فیلمسازی و تهیه‌کنندگان سینما ضمن طرح موضوعات و نقطه نظرات خود، خواستار ادامه همکاری‌های وزارت امور خارجه در یافتن بازارهای جدید و تقویت حضور سینمای کشور در کشورهای خارجی شدند.
معاون فرهنگی، اجتماعی و گردشگری سازمان منطقه آزاد قشم از پایان فیلمبرداری و مراحل فنی فیلم کوتاه «۶.۵۵» با موضوع حمله موشکی آمریکا به پرواز مسافری سال ۶۷ به کارگردانی و فیلمبرداری اصغر بشارتی خبر داد.
به گزارش سینمای خانگی ادریس راموز در جمع خبرنگاران، با بیان این خبر اظهار کرد: این فیلم کوتاه ۹۰ ثانیه ای با نگاهی متفاوت به موضوع حمله موشکی ناو آمریکایی وینسنس به پرواز شماره ۶۵۵ ایران ایر در سال ۱۳۶۷ پرداخته است.
وی ادامه داد: نویسنده، کارگردان و تصویربردار این اثر، اصغر بشارتی فیلمساز نام آشنای کشور است که با ساخت این فیلم سعی کرده دیدگاه نسل جدید به موضوع تعاملات جهانی را به بیننده منتقل کند.
به گفته معاون فرهنگی، اجتماعی و گردشگری سازمان منطقه آزاد قشم، الهام افروتن، مشاور هنری، منصور وحدانی، تدوینگر، یونس دهقانی، طراحی پوستر و مهدیه بارانی به عنوان بازیگر، سایر عوامل این فیلم کوتاه را تشکیل می دهند.
راموز در پایان خاطرنشان کرد: این فیلم امروز ۱۲ تیرماه به مناسبت سی و پنجمین سالگرد حمله موشکی ناو آمریکایی به هواپیمای مسافری ایران ایر بر فراز آب های خلیج‌فارس طی مراسمی به نمایش درخواهد آمد.
به گزارش ایسنا، دوازدهم تیر ۱۳۶۷ یک فروند پرواز شماره ۶۵۵ ایران ایر از مبدا بندرعباس به مقصد دبی، بر فراز آب‌های خلیج فارس هدف شلیک موشک جنگی ناو وینسنس قرار گرفت و ۲۹۸ مسافر و خدمه که ۶۶ کودک زیر ۱۳ سال ،۵۳ زن و۴۶ تن تبعه سایر کشورهای خارجی این پرواز به شهادت رسیدند.
اصغر بشارتی با داشتن بیش از ۱۰۰ جایزه ملی و بین‌المللی در زمینه عکس، فیلم کوتاه و مستند، حدود ۱۷ سال است که ضمن معرفی جاذبه‌های جزیره قشم به مردم کشور و جهان، افتخارات زیادی برای ایران به همراه داشته است.
دومین جلسه شورای سیاستگذاری سی و پنجمین جشنواره بین‌المللی فیلمهای کودکان و نوجوانان امروز شنبه دهم تیرماه با حضور اعضا شورای سیاستگذاری در اصفهان برگزار شد.
به گزارش سینمای خانگی و به نقل از روابط عمومی سی و پنجمین جشنواره بین‌المللی فیلمهای کودکان و نوجوانان، دومین جلسه شورای سیاستگذاری سی و پنجمین جشنواره بین‌المللی فیلمهای کودکان و نوجوانان در شهر اصفهان برگزار شد.
در این جلسه سیدمهدی جوادی دبیر جشنواره با ارائه گزارشی از روند اجرایی جشنواره، «صندوق پروانه» را اقدامی اساسی و ماندگار در جشنواره سی و پنجم دانست و گفت: مؤثرترین و متفاوت‌ترین اقدام جشنواره راه‌اندازی صندوق توسعه فیلمهای کودکان و نوجوانان تحت عنوان «پروانه» است که با حمایت شهردار اصفهان پایه گذاری شد، شخصیت فرهنگی شهردار اصفهان در تحقق این عرصه بسیار مثمر ثمر بوده است.
دبیر سی و پنجمین جشنواره بین‌المللی فیلمهای کودکان و نوجوانان تصریح کرد: امسال برای «صندوق پروانه» بیش از ۳۰۰ اثر، طرح و فیلمنامه ارسال شده، قطعاً همه آثار از درجه کیفی بالایی برخوردار نبوده، اما به منظور باز شدن راهی برای معرفی دغدغه‌مندان فیلم کودک و نوجوان، اتفاق مبارکی است.
وی با اشاره به مزیت راه اندازی «صندوق پروانه» خاطرنشان کرد: درصدد دریافت مشارکت سایر نهادها در صندوق پروانه هستیم که این مو.ضوع با استقبال کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان مواجه شده است و احتمالا ضلع دیگر این صندوق کانون خواهد بود، مضاف که با صدا و سیما نیز گفتگوهایی در حال انجام است.
دبیر سی و پنجمین جشنواره بین‌المللی فیلمهای کودکان و نوجوانان تاکید کرد که «صندوق پروانه» موجب خواهد شد؛ تا بودجه تولید در حوزه کودک و نوجوان ۳۰۰ درصد افزایش یابد گرچه این عدد در واقعیت بازهم عدد ناچیزی برای سرمایه‌گذاری روی آثار سینمایی درخور است.
مدیرعامل بنیاد سینمایی فارابی با اشاره به تفاوت جشنواره امسال با دوره‌های گذشته گفت: جایزه‌ها در جشنواره‌های گذشته با تاکید بر مزیت‌های تکنیکی بوده‌است اما امسال اضافه شدن جایزه «تعلیم و تربیت» و «بازارپردازی» وجه متفاوتی ناظر بر اهمیت محتوا و مضمون در آثار کودک و نوجوان است و همان‌گونه که در این جلسه پیشنهاد شد جایزه تعلیم و تربیت فارابی را با مشارکت حداکثری اهالی فرهنگ و تعلیم و تربیت اهدا خواهیم کرد.
جوادی با ابراز دغدغه نسبت به محتوایی که قرار است سبد مصرف فرهنگی کودکان را پر کند، گفت: جشنواره می تواند به تولید این محتوا جهت دهد، ما جشنواره سکولار و حتی خنثی برگزار نخواهیم کرد و تمام اعضا و اجزا جشنواره باید سمت و سویی انقلابی و تعلیم وتربیتی داشته باشد.
وی در ادامه عنوان کرد: ایجاد یک زنجیره ارزش گذاری و اکوسیستم سازی کودک با محوریت فیلمهای کودک و نوجوان از دیگر اهداف پیش‌رو است، در این مسیر در نظر داریم به بهانه جشنواره فیلم کودک و نوجوان امسال یک گفتگوی ملی درباره زیست بوم فکری فرهنگی کودک و نوجوان ایجاد کنیم.
جوادی خاطرنشان کرد: هدف ما برگزاری جشنواره‌های صرفاً فنی نیست، بلکه محتوای جشنواره فیلم کودک و نوجوان با سمت و سوی تربیت یک کودک ایرانی- اسلامی برای ما حائز اهمیت است.
در ادامه این جلسه علی قاسم‌زاده شهردار اصفهان و عضو شورای سیاستگذاری سی و پنجمین جشنواره بین‌المللی فیلمهای کودکان و نوجوانان گفت: با تحولی که در نسل امروز شاهد هستیم، اگر از زبان هنر برای برقراری ارتباط غفلت کنیم، دچارخسران خواهیم شد، لذا هر دو حوزه تعلیم و تربیت و عرصه تفریح و سرگرمی کودک و نوجوان، ایجاب می‌کند به هنر بهای بیشتری بدهیم و برگزاری امثال این جشنواره‌ها که از سابقه خوبی برخوردار است و به لحاظ سنی به بلوغ کاملی هم رسیده است، در حکم ظرفیتی است که می‌تواند به ما کمک کند تولیدات و محصولات بیشتری برای غنی‌سازی این دو حوزه یاد شده برای کودکان و نوجوانان داشته باشیم.
در سی‌وپنجمین دوره جشنواره فیلم کودکان و نوجوانان باید کار ویژه‌ای صورت گیرد که در این راستا اختصاص جایزه تعلیم و تربیت متناظر با محتوای فیلم‌ها، پیشنهاد بسیار خوب از سوی بنیاد سینمایی فارابی بود که در لوای این اقدام یک ارزش گذاری صورت می‌گیرد.
وی اظهار کرد: از دیگر پیشنهادات برای جشنواره امسال فیلم کودک و نوجوان این است که امکان حضور نوجوانان و کودکانی را از سراسر ایران زمین با نگاه تنوع اقوامی در سی‌وپنجمین جشنواره فراهم کنیم و در صورت امکان، حتی شاهد حضور نوجوانانی ازکشورهای خواهر خوانده شهر اصفهان یا دارای اثر (فیلم) در جشنواره باشیم.
شهردار اصفهان تاکید کرد: معتقدم باید بتوانیم زمینه حضور جمع گسترده‌ای از کودکان ایران زمین را از طریق میزبانی ساده ومهربانانه فراهم کنیم و یک فضای کودکانه را در کشور رقم بزنیم.
وی افزود: لازم است در این دوره از جشنواره فیلم کودک و نوجوان، مسئولان اجرایی باید نسبت به فراهم‌سازی زمینه حضور علاقه‌مندان به فیلمهای کودک و نوجوان از سراسر کشور تدبیر کنند و با راه‌اندازی سامانه‌ای نسبت به ثبت نام و ثبت تقاضای افراد دغدغه‌مند مانندفیلم‌سازان کودک اهتمام ورزند.
قاسم‌زاده در پایان خاطرنشان کرد: ستون فقرات جشنواره‌ها، تولید فیلم است؛ در این راستا باید اقداماتی در راستای شتاب‌بخشی در این زمینهبرای جشنواره امسال انجام دهیم و تعداد فیلمهای امسال را به حد قابل قبولی برسانیم.
در روند برگزاری این جلسه اعضای شورای سیاستگذاری جشنواره با بیان نکات خود به بررسی و اظهار نظر درباره دستور جلسه پرداختند.
اعضای شورای سیاستگذاری سی و پنجمین جشنواره بین‌المللی فیلمهای کودکان و نوجوانان را پوران درخشنده، فرزانه کلاهدوزان، سیدمهدی جوادی، علی قاسم زاده، وحید ملتجی، بیژن نوباوه، کمال حیدری و اصغر فارسی تشکیل می دهند.
سی و پنجمین جشنواره بین‌المللی فیلمهای کودکان و نوجوانان به دبیری سیدمهدی جوادی ۱۰ تا ۱۶ مهرماه در اصفهان برگزار می‌شود.
محمدرضا اسلاملو کارگردان سینما گفت: در زمینه تولید آثار مبتنی بر ارزش های دفاع مقدس و زندگی شهدا کم کاری جدی وجود دارد.
محمدرضا اسلاملو کارگردان سینما در پی دیدار اخیر مقام معظم رهبری با جمعی از خانواده شهدا و گلایه ایشان نسبت به کم کاری در خصوص شهدا و تأکیدشان مبنی بر اینکه خاطره‌های شهدا باید باز زبان هنر زنده نگه داشته شود گفت: کسانی که بر مسند مدیریت نشسته اند به باطن عرفانی و نورانی دوران دفاع مقدس باور ندارند و به همین علت است که در زمینه تولید آثار مبتنی بر ارزش های دفاع مقدس و زندگی شهدا کم کاری جدی وجود دارد.
کارگردان فیلم های سینمایی «شهابی از جنس نور» و «باغ سید» در گفتگو با سینماپرس، افزود: ما متولی و حقوق بگیر زیاد داریم؛ این ها مدیران اجرایی هستند و دنبال آمار و ارقام، به همین علت نمی توان از آن ها توقع داشت که اقدام جدی و عملی در خصوص تولید آثار مبتنی بر ارزش های انقلاب و دفاع مقدس داشته باشند.
وی ادامه داد: در اینکه مدیران ما آدم های خوبی هستند تردیدی نیست اما مسأله این است که آن ها به باطن دفاع مقدس باور ندارند و هنوز به این نتیجه نرسیده اند که این جنگ یک چیز عادی نبود معمولی نبود. آن ها نهایتاً می گویند دوران ۸ سال دفاع مقدس بخشی از تاریخ انقلاب است در صورتی که این دوران یک باطن نورانی داشت.
اسلاملو سپس با اشاره به جمله معروف حضرت امام خمینی (ره) که جنگ را نعمت دانستند یادآور شد: کسانی که با باطن دفاع مقدس آشنایی ندارند آن را درک نمی کنند و به ظاهرسازی بسنده می کنند. ما نباید به اسم دفاع مقدس آثاری را در سینما تولید کنیم که باطن و عمق ندارند و به ابعاد معنوی و عرفانی و روحانی آن اشاره نمی کنند.
این سینماگر تأکید کرد: ما باید به عمق استراتژیک جنگ پی ببریم؛ اگر امروز سینمای ایران بعد از این همه سال از جنگ و دفاع مقدس به شدت عقب مانده به دلیل آن است که به عمق و باطن آن نرسیده است و همیشه یک نگاه معمولی نسبت به این مقوله داشته؛ ما باید نسبت به ابعاد عرفانی دفاع مقدس باور و یقین داشته باشیم.
وی متذکر شد: تا زمانی که مدیران سینمایی نخواهند قطعاً اتفاق شایسته ای در حوزه سینمای دفاع مقدس رخ نمی دهد. ما باید برای رسیدن به سینمای ارزشمندی که مورد نظر رهبری است اتاق فکری شامل همه دغدغه مندان و متخصصان حوزه دفاع مقدس و سینما را تشکیل داده و به آن ها مأموریت دهیم تا ضمن تحقیق و پژوهش مبادرت به نگارش فیلمنامه های ارزشمند در این حوزه کنند.
اسلاملو در همین راستا خاطرنشان کرد: دوران ۸ سال دفاع مقدس برجسته ترین واقعه مهم تاریخ بعد از پیروزی انقلاب اسلامی است؛ نمی شود این را از پروسه انقلاب حذف کرد. جایگاه این دوران در تاریخ کشورمان بی بدیل است و بی توجهی و کم کاری برای آن به هیچ وجه قابل اغماض نیست. همه درد ما این است که مسئولان و متولیان امر در همه ادوار نگاهی ساده و خامدستانه و معمولی به دوران دفاع مقدس داشته اند که این نگاه و این برداشت باید از بین برود.
زیور حجتی کارگردان فیلم «زنان لجمن» که برنده جایزه بهترین کارگردانی از جشنواره منطقه‌ای سینمای جوانان شده است، به ارائه توضیحاتی درباره تجربه ساخت این فیلم با سوژه‌ای تلخ پرداخت.
به گزارش سینمای خانگی به نقل از مهر، در همین سال‌هایی که سینمای بلند داستانی ایران شرایط چندان ایده‌آلی را در جذب مخاطب و فروش در گیشه تجربه نمی‌کند و فرآیند عرضه محصولات نمایشی در آستانه ورود به دورانی تازه به‌واسطه فراگیر شدن بسترهای عرضه جدید در فضای مجازی قرار دارد، «سینمای کوتاه ایران» انگیزه بالایی برای یافتن مخاطبانی تازه برای خود دارد.
«فیلم کوتاه» یکی از محصولات بصری مهم و جریان‌ساز در دنیای جدید محسوب می‌شود و به همین دلیل دیگر به‌سختی میتوان تولیدات این حوزه را نادیده گرفت.
فیلم کوتاه «زنان لجمن» بیست‌ونهمین فیلم‌کوتاهی است که در قالب این سلسله گفتگو میزبان عواملش بودیم.
«زنان لجمن» که با حمایت انجمن سینمای جوانان ایران به تولید رسیده است، سوژه‌ای ملتهب مرتبط به سالهای جنگ عراق علیه ایران دارد و داستان زنی را روایت می‌کند که حضورش در خط مقدم زمینه‌ساز بروز یک بحران در زندگی شخصی‌اش شده است.
این فیلم به کارگردانی زیور حجتی از آثاری است که در جشنواره منطقه‌ای سینمای جوان استان یزد جایزه بهترین کارگردانی را از آن خود کرده است و به پشتوانه همین مقام، به‌صورت مستقیم می‌تواند در جشنواره بین‌المللی فیلم کوتاه تهران در سال جاری حضور داشته باشد.
آنچه می‌خوانید حاصل گفتگو مهر با زیور حجتی فیلم‌نامه‌نویس و کارگردان فیلم کوتاه «زنان لجمن» است.
* فیلم شما قصه شوکه‌کننده‌ای دارد اما بد نیست از اسم فیلم شروع کنیم؛ «زنان لجمن» به چه معناست؟
«لجمن» یک اصطلاح نظامی است که مخففی متشکل از حروف ابتدایی عبارت «لبه جلوی میدان نبرد» است و در اصطلاحات نظامی خود ما هم مرسوم است. زمانی انجمن سینمای دفاع مقدس فراخوانی را منتشر کرد تحت عنوان «۴۰ سال، ۴۰ فیلم» و یکی از موضوعاتی که در این فراخوان مطرح شده بود، مربوط به آسیب‌های جنگ بود. همین فراخوان جرقه‌ای شد که سراغ چنین موضوعی بروم. شخصاً هم دغدغه‌هایی در این زمینه داشتم و شروع به نگارش فیلمنامه کردم. وقتی متن را فرستادم از طرف داوران امتیاز بالایی دریافت کرد اما اتفاقی که افتاد آن فراخوان منجر به هیچ تولیدی نشد! گویا مدیران آن مجموعه تغییر کردند و اساساً با رویکرد مدیران قبلی مخالف بودند.
اگر هزینه تولید فیلم در حدود ۱۴۰ میلیون شده باشد، حدود ۳۵ میلیون تومان آن را انجمن، در قالب حمایت پرداخت کرد. در هر حال در مقطعی که من اصرار داشتم این فیلم را بسازم، با حمایت انجمن این اتفاق ممکن شد
می‌خواستند روی متن‌ها بازبینی مجدد کنند اما من اصرار داشتم که همین متن خود را بسازم. با آن مجموعه به توافق نرسیدیم تا مدتی بعد که ماجرای پیچینگ انجمن سینمای جوانان پیش آمد. طرح این فیلم را برای انجمن سینمای جوانان اصفهان فرستادم و با پذیرش کار به‌صورت حمایتی در تولید آن مشارکت کردند. اگر هزینه تولید فیلم در حدود ۱۴۰ میلیون شده باشد، حدود ۳۵ میلیون تومان آن را انجمن، در قالب حمایت پرداخت کرد. در هر حال در مقطعی که من اصرار داشتم این فیلم را بسازم، با حمایت انجمن این اتفاق ممکن شد.
* همین فیلمنامه را خوانده بودند و پذیرفتند در تولید مشارکت کنند؟
بله.
* آن زمان فکر می‌کنم مسئولیت انجمن با سیدصادق موسوی بود.
بله. اتفاقاً کلیت فیلم را که دیدند از نظر ساختار دوست داشتند اما از نظر محتوا و به‌واسطه زیرمتنی که داستان فیلم داشت کمی نکته داشتند. به‌خصوص که در نسخه که آن زمان برای آنها نشان دادم، صحنه‌هایی در فیلم بود که داستان را مستقیم‌تر روایت می‌کرد و آنها با این میزان از صراحت در طرح موضوع مشکل داشتند. بعدها دو پلان را حذف کردیم و وقتی فیلم را به جشنواره منطقه‌ای فرستادیم موفق به کسب جایزه شد. با توجه به اینکه آثاری که از جشنواره‌های منطقه‌ای جایزه کسب می‌کنند به طور مستقیم به جشنواره فیلم کوتاه تهران راه پیدا می‌کنند، امسال هم فیلم در جشنواره فیلم کوتاه تهران حضور خواهد داشت.
* مسئله «تجاوز» تقریباً سوژه‌ای است که در هر مقطع زمانی می‌شود به آن پرداخت. چه شد که این داستان را در بستر جنگ روایت کردید؟
آنچه در فیلم به آن اشاره می‌شود بخشی از واقعیت‌های جنگ ماست که برخی نمی‌خواهند مطرح شود. این نخواستن البته تا حدودی منطقی هم هست، اما از منظر سینمایی معتقدم خیلی زودتر از این‌ها باید سراغ چنین سوژه‌هایی می‌رفتیم. واقعیت هم این است که در داستان فیلم اصل موضوع تجاوز چندان برایم مسئله نیست و معتقدم همیشه می‌تواند وجود داشته باشد، اما اینکه این تجربه تلخ در جریان جنگ روایت شود، برایم موضوعیت داشت به خصوص که تا کنون هیچ روایتی از آن نداشتیم.
* در یکی از سکانس‌های فیلم «روز سوم» البته اشاره‌ای به این جریان می‌شود…
آنجا اما با ورود کاراکتری که حامد بهداد نقشش را ایفا می‌کرد، این اتفاق رخ نداد. این موضوعی بود که واقعاً ذهنم را درگیر کرده بود و به‌واسطه همان جرقه‌ای که به آن اشاره کردم، سراغ ساخت آن رفتم.
* یکی از ویژگی‌های فیلم «زنان لجمن» که به‌خصوص در سکانس‌های ابتدایی خیلی مشهود است، تلاش برای پایبندی به کلیشه‌ها و قواعد ژانر وحشت است. چرا تا پایان این هویت ژانری را در روایت فیلم حفظ نکردید؟
جذابیت سینما برای من این است که میتوان در قالب آن کارهایی را انجام داد که خیلی پایبند قواعد خاصی نیست. در طول روایت یک فیلم هم لحن روایت می‌تواند تغییر کند و هم ژانر آن. آنچه برای من مهم است این است که محصول نهایی انسجام خود را حفظ کرده باشد. معتقدید این انسجام در فیلم وجود ندارد؟
مخاطب من باید با کاراکتر زن فیلم من هم‌ذات‌پنداری کند و من دوست دارم مخاطبم هم به همان اندازه حالش بد شود تا موقعیت این زن را درک کند. اگر در لحظه‌ای که باید حال مخاطب را بد کنم، حس خوبی به او منتقل کنم، اساساً به‌عنوان کارگردان کارم را غلط انجام داده‌ام.
* به‌نظرم در مواردی این تغییر لحن به یکدستی روایت شما آسیب زده است.
خب نظر شما حتماً محترم است اما من چنین نگاهی به فیلم ندارم. در میان مخاطبانی که فیلم را دیده‌اند هم تاکنون با چنین بازخوردی مواجه نشده بودم.
* اصلاً چرا این داستان ملودرام را در قالب ژانر وحشت روایت کردید؟
در فیلمسازی بیش از هر چیز برای من فضاسازی اهمیت دارد و اینگونه نیست که از قبل تصمیم گرفته باشم در یک ژانر خاص فیلم بسازم. براساس متن است که تصمیم می‌گیرم با ابزارهایی که در اختیار دارم، چه فضایی را باید بسازم. این متن هم این قابلیت را داشت که در چنین فضایی روایت شود. خیلی هم در بند آن نبودم که حتماً باید یک فیلم در ژانر خاص بسازم.
* یکی از نکاتی که در داستان فیلم ذهن مخاطب را درگیر می‌کند، تناقضی است که میان حس کاراکتر اصلی نسبت به اطرافیانش در فیلم وجود دارد. اتفاقی که برای همه اطرافیان به‌شدت مبارک است تبدیل به یک چالش و عذاب درونی برای شخصیت اصلی شده است و این تناقض لحظات وحشتناکی را برای او رقم می‌زند.
این موقعیت واقعاً موقعیت سختی است. شاید بتوانم بگویم تلخ‌ترین لحظاتی است که یک زن می‌تواند در زندگی آن را تجربه کند. کاراکتر در این موقعیت کشمکش‌هایی درونی با خود دارد که تبدیل به برخی کابوس‌های شخصی برای او شده است. حتی گاهی تصمیم به اقداماتی می‌گیرد که حتی فکر کردن به آن تکان‌دهنده است. در مقاطعی هم چالش‌هایی برای طرح موضوع با شوهرش دارد که مدام با تردید با آن مواجه می‌شود.
* قصه‌های تلخ در سینما واقعاً جذاب هستند و نمی‌توان این موضوع را کتمان کرد اما دو رویکرد در روایت قصه‌های تلخ وجود دارد. هم میتوان آن را در قالبی بیان کرد که برای مخاطب اذیت‌کننده نباشد و در عین تأثیرگذاری حال بدی را به او منتقل نکند و هم می‌تواند چنان عریان به تلخی‌ها بپردازد که تمام تلخی آن در جان مخاطب رسوب کند. فکر نمی‌کنید فیلم «زنان لجمن» کمی از جنس دوم است و در مقاطعی خیلی حال مخاطب را بد می‌کند؟ این موضوع در سینمای بلند ما هم جای طرح دارد که ما تا کجا مجاز هستیم که برای روایت یک داستان تلخ، حال مخاطب را بد کنیم؟
من چنین نگاهی ندارم و قائل به این مرز نیستم. وقتی قرار است موضوعی تا این اندازه تلخ را روایت کنید، قطعاً حسی که دارید به مخاطب منتقل می‌کنید هم یک حس تلخ است. بالاخره مخاطب من باید با کاراکتر زن فیلم من هم‌ذات‌پنداری کند و من دوست دارم مخاطبم هم به همان اندازه حالش بد شود تا موقعیت این زن را درک کند. اگر در لحظه‌ای که باید حال مخاطب را بد کنم، حس خوبی به او منتقل کنم، اساساً به‌عنوان کارگردان کارم را غلط انجام داده‌ام.
* «غم» به‌عنوان یک «حس» می‌تواند از طریق روایت شما به مخاطب منتقل شود اما بد کردن حال مخاطب موضوع دیگری است. به‌صورت مصداقی وقتی قرار است براثر فشار روحی یا جسمی یکی از کاراکترها در فیلم بالا بیاورد و دچار تهوع شود، هم میتوان به گونه‌ای این لحظه را کارگردانی کرد که مخاطب متوجه این وضعیت کاراکتر شود، هم میتوان با یک قاب بسته از لحظه بالا آوردن کاراکتر، مخاطب را هم دچار حالت تهوع کرد! نکته‌ای که من عرض می‌کنم ناظر به این است که حالت دوم چه الزامی دارد؟
من این فیلم را دو سال پیش ساخته‌ام و همین امروز هم فیلمنامه‌های آماده‌ای برای ساخت فیلم بلند دارم، اما مسیری که برای ورود فیلمسازی مانند من به سینمای بلند وجود دارد، کمی غیرقابل‌پیش‌بینی است. این دشواری‌ها فیلمسازانی که در ابتدای مسیر قرار دارند را بیشتر اذیت می‌کند متوجه منظور شما شدم. این مرز بستگی به این دارد که کارگردان تا چه اندازه می‌خواهد موضوعی که مدنظر دارد را بی‌واسطه با مخاطبش مطرح کند. مشخصاً من برای این فیلم احساس کردم این زن آنقدر در چنین موقعیتی حالش می‌تواند بد باشد که به همان اندازه مخاطب هم می‌تواند حال بد را حس کند. البته به قول شما شاید می‌شد در برخی جزییات، رویکرد دیگری داشت اما برای شخص من این اندازه نمایش عریان تلخی‌ها، جذابیت بیشتری داشت.
اما به این نکته‌ای که شما می‌گویید هم میتوان فکر کرد و شاید اگر من باردیگر بخواهم فیلمی درباره یک موضوع تلخ بسازم، به گونه‌ای دیگر جزییات آن را با مخاطبم در میان بگذارم. زمان ساخت این فیلم این مدل را انتخاب کردم و شاید برای فیلمهای بعدی سراغ مدل‌های دیگری بروم.
* کاراکتر اصلی فیلم برای تصمیم‌گیری در موقعیتی که در آن قرار گرفته شده، دچار تردیدهایی است که شاید برای یک زن معمولی چندان قابل درک نباشد. در چنین موقعیتی احتمالاً یک زن خیلی زود تصمیم نهایی را برای رها شدن از کابوسی که گرفتار آن شده است می‌گیرد.
درباره این تردیدها دو نکته را مدنظر قرار دهید. اول اینکه این زن یک پرستار در میدان جنگ است و طبیعتاً شخصیتی محکم دارد. چنین کاراکتری احتمالاً خیلی اهل نشان دادن واکنش‌های آنی نیست و با تأمل بیشتری تصمیم می‌گیرد. دلیل دیگر هم بحث ارتباط او با خانواده و همسرش است. او حتی در چند نوبت می‌خواهد اصل داستان را به همسرش بگوید اما وقتی شرایط او را می‌بیند، بازهم دچار تردید می‌شود.
* به‌عنوان سوال پایانی برنامه‌ای برای ورود به سینمای بلند ندارید؟
من این فیلم را دو سال پیش ساخته‌ام و همین امروز هم فیلمنامه‌های آماده‌ای برای ساخت فیلم بلند دارم، اما مسیری که برای ورود فیلمسازی مانند من به سینمای بلند وجود دارد، کمی غیرقابل‌پیش‌بینی است. این دشواری‌ها فیلمسازانی که در ابتدای مسیر قرار دارند را بیشتر اذیت می‌کند. این فرآیند نیاز به آسیب‌شناسی دارد. من جزو فیلم‌اولی‌هایی هستم که از سوی بنیاد فارابی هم تأیید شده‌ام و از آنجایی که آدم بیش‌فعالی هم در زمینه نوشتن هستم، همین الان فیلمنامه آماده برای کار دارم اما رفت‌وآمدها و پیگیری‌ها برای امکان ساخت فیلم بلند، گاهی آدم‌ها را خسته می‌کند. امیدوارم برای من این فرصت فراهم شود که بتوانم فیلم بلندم را بسازم.
علیرضا سربخش کارشناس فرهنگی گفت: چرا ما باید در سینمای جمهوری اسلامی ایران از ساخت فیلمی مانند «سینما متروپل» حمایت کنیم که به نام دفاع مقدس اثری ضد دفاع مقدس است؟
به گزارش سیننای خانگی از سینماپرس، علیرضا سربخش جانباز روشندل و کارشناس فرهنگی با انتقاد نسبت به غیاب محتوای ارزنده در تولیدات سینمایی گفت: تحریف تاریخ و واقعیت ها و بی توجهی به ارزش های انقلاب اسلامی و دفاع مقدس در سینما بسیار زیاد شده و استمرار این روند خطرناک است! چرا ما باید در سینمای جمهوری اسلامی ایران از ساخت فیلمی مانند «سینما متروپل» حمایت کنیم که به نام دفاع مقدس اثری ضد دفاع مقدس است؟ چرا باید در این سینما فیلمی مانند «گل های باوارده» تولید شود که انگیزه های ملی مذهبی در ورای تولید آن وجود دارد؟ این ها همه مایه نگرانی است!
مدیر مسئول نشریه «سینما رسانه» در گفتگو با سینماپرس، افزود: مقوله محتوا در فیلم های سینمایی خیلی مهم است؛ به خصوص باید توجه داشت که فیلم ها با واقعیت ها و با سمت و سوی اصلی محتوای انقلاب و اسلام سازگاری داشته باشند اما متأسفانه بی مبالاتی های بسیاری در این حوزه صورت گرفته و می گیرد که دغدغه مندان و کارشناسان سینما را به شدت نگران کرده است.
وی سپس با اشاره به برخی فیلم های حاضر در چهل و یکمین جشنواره بین المللی فیلم فجر یادآور شد: «سینما متروپل» اثری بود که به اسم دفاع مقدس به خورد مخاطب دادند اما رسما ضد دفاع مقدس بود! یا فیلم دیگری در همین جشنواره وجود داشت که رسما نقش کلیه مردم ایران اسلامی در مواجهه و مقابله با دشمنان بعثی را نادیده گرفته بود! کارگردان آبادانی «گل های باوارده» تمام تلاش خود را به کار برده بود تا نشان دهد در قضیه آبادان فقط آبادانی ها نقش داشتند و هیچ اثری از ایرانیان و قومیت های مختلف دیگر در فیلمش دیده نمی شد.
سربخش در همین راستا تصریح کرد: آقای باشه آهنگر هنگام دریافت جایزه اش از مردم آذربایجان تشکر کرد اما در فیلمش هیچ نشانی از قومیت های دیگر نمی بینیم! آقایان تلاش کرده اند اینطور نشان دهند که انگار این آبادانی ها بودند که در مقابل عراقی ها ایستادند. این دروغ تاریخی است! چرا فارابی و وزارت ارشاد و سازمان سینمایی در مقابل این محتوای نادرست عکس العملی نشان ندادند؟
این کارشناس فرهنگی تأکید کرد: «گل های باوارده» رسما از انگیزه های ملی و مذهبی مثل بازرگان و مصدق حمایت می کرد. گویا کسانی که آمدند دفاع کردند انگیزه دینی و مذهبی نداشتند. این محتوا کجایش با حقیقت سازگاری دارد؟ بنده شخصا در زمان جنگ سال های ۶۰ و ۶۱ با طرفداران نهضت آزادی بحث داشتیم و آن ها معتقد بودند ایران شروع کننده جنگ بود؛ حالا چرا وقتی کارگردان ناشیانه این دروغ را محتوای فیلمش می کند کسی توجه نمی کند؟
وی سپس با انتقاد نسبت به شوراهای متعددی که به این قبیل فیلم ها مجوز ساخت داده اند اظهار داشت: آیا مسئولان بررسی فیلمنامه ها در خوابند؟ من واقعا نگرانم؛ این ها تحریف واقعیات و ارزش های انقلاب اسلامی است. ما داریم این دروغ ها را به خورد جوانان می دهیم.
سربخش در همین رابطه متذکر شد: بنیاد حفظ آثار کجاست؟ چرا از آن ها هیچ واکنشی در مقابل و مواجهه با این قبیل فیلم ها نمی شنویم؟ چرا نهادهای مرتبط با انقلاب در مقابل این فیلم ها سکوت کرده اند؟ این ها تحریف تاریخ و انقلاب اسلامی است و نباید در مقابل آن ها سکوت کرد. این ها یک انحراف تمام عیار در سینمای جمهوری اسلامی ایران محسوب می شود و این انحراف بسیار خطرناک است. باید جلوی این محتوای ناصواب را گرفت و هرچه دیرتر بجنبیم به ضرر خودمان و سینما و کشورمان است.
وی در همین رابطه یادآور شد: نباید اجازه داد مردم به ویژه نسل جوان با این محتواهای انحرافی ارتباط بگیرند؛ این محتواهای انحرافی درست مانند قضیه عبدالباقی آبادانی است که خودش آبادانی بود و به آبادان خیانت کرد اما برخی دشمنان و معاندان خلاف او را به صورت ناصواب پای نظام گذاشتند! نباید اجازه داد که واقعیت ها وارونه جلوه داده شوند و محتوای غلط به هر شکلی در جامعه منعکس گردد.
همزمان با ادامه اکران فیلم «مصلحت» و فروش سه میلیارد تومانی ْآن دومین پوستر این فیلم سینمایی رونمایی شد.
به گزارش سینمیا خانگی به نقل از مشاور رسانه‌ای پروژه، اکران فیلم سینمایی «مصلحت» به کارگردانی حسین دارابی و تهیه کنندگی محمدرضا شفاه که با گذشت حدود یک ماه از آغاز اکران سه میلیارد و ۱۰۰ میلیون تومان فروش کرده است، با انتشار پوستری جدید و با طرحی از خانه طراحان انقلاب اسلامی ادامه دارد.
درباره این فیلم آمده است: این فیلم سینمایی که در چند سال گذشته موفق به گرفتن پروانه نمایش نشده بود، روایتی از یک پرونده مشکوک و پررمز و راز است که مصلحت سیاسی نظام، مسیر رسیدگی به آن را با فراز و نشیب‌های مختلفی روبه‌رو می‌کند و تاکنون حدود ۷۵ هزار نفر مخاطب در سینماها داشته است.
فیلمنامه «مصلحت» که در ژانر معمایی – سیاسی به نگارش درآمده به ماجرایی در اوایل دهه ۶۰ می‌پردازد و در خلاصه داستان آن آمده است: “پسر یکی از مقامات عالی‌رتبه کشور در یکی از درگیری‌ها مقابل دانشگاه تهران مرتکب قتل می‌شود، اما پیوند خانوادگی و مصلحت سیاسی کشور، این پرونده مشکوک و پُررمز و راز را وارد موازنه‌ای پیچیده و سخت می‌کند…”
فرهاد قائمیان، وحید رهبانی، نازنین فراهانی، مهدی حسینی‌نیا، مجید نوروزی، امیر نوروزی، سهی‌بانو ذوالقدر و… ترکیب بازیگران اصلی «مصلحت» را تشکیل می‌دهند.
پخش «مصلحت» را موسسه بهمن سبز برعهده دارد و این فیلم محصول مشترک سازمان سینمایی سوره و مرکز فیلم سریال سازمان اوج است.
معاون امور زنان و خانواده رئیس جمهوری گفت: نتوانستیم در فیلم و سینما به زنان قوی بپردازیم، ما همواره زنانی را نشان دادیم که ضعیف هستند و نقص دارند، درحالی که این موضوع در مورد اغلب زنان ایرانی و مسلمان صدق نمی‌کند.
به گزارش سینمای خانگی و به نقل از بنیاد سینمایی فارابی، نخستین نشست زن و سینمای بین‌الملل به همت تشکل زنان انقلاب اسلامی با حضور انسیه خزعلی – معاون امور زنان و خانواده ریاست جمهوری و سید مهدی جوادی – مدیر عامل بنیاد سینمایی فارابی و برخی فعالان حوزه بین الملل زنان و خانوداه در بنیاد فارابی برگزار شد.
جوادی در این نشست گفت: مسئله زن در سینما و بازنمایی سیمای زن در هنر هفتم، هم وجهه داخلی دارد و هم خارجی، از این‌رو نسبت به آنچه بیرون از مرزها اتفاق می‌افتد باید نگاه تطبیقی داشت.
او با اشاره به حضور دوستانی از زمره فعالان بین‌المللی فرهنگی و رسانه‌ای آشنا با سینما اظهار کرد: متاسفانه گاهی فراموش می‌کنیم که باید جهانی حرف بزنیم، کاری که امام خمینی (ره) انجام می‌داد، او جهانی می‌دید، جهانی حرف می‌زد و جهانی عمل می‌کرد و نظم جهانی را دستخوش تغییر کرد به همین دلیل از بوسنی در قلب اروپا تا نیجریه در قلب آفریقا یاران خمینی(ره) را می‌شود دید، و ما هم باید حرفهای خود را بی لکنت و رسا و در وسعت جهانی فریاد بزنیم. ما باید بپذیریم که در وهله نخست در بازنمایی زن مسلمان در سینما دچار لکنت هستیم و می‌ترسیم صریح، بلند و شفاف از زن مسلمان انقلاب اسلامی حرف بزنیم.
مدیرعامل فارابی با تاکید بر اینکه بسیاری از موضوعات را نمی‌توان تزریقی و اجباری به هنرمند اجبار کرد، افزود: هنرمند باید بر اساس باور خود کار کند، چراکه تا شما به چیزی معتقد نباشید، نمی‌توانید خالق اثری متعهد باشید. بنابراین هرچقدر بخواهیم دستوری کار کنیم، در نهایت اثر خلق شده، شکل کاریکاتوری بیشتری به خود می‌گیرد. در این حوزه هم باید افراد معتقد و باورمند ورود کنند تا منشا اثر شوند.
جوادی با اشاره به منویات مقام معظم رهبری درخصوص نقش هنر در تمدن سازی اسلامی تاکید داشت زمانی میتوان زنِ تمدن سازِ اجتماعی، موثر، کارآمد، مهربان و صبور مسلمان را که الگوهای آن را در حضرت خدیجه و حضرت زینب سلام ا… علیهما وجود دارد، در سینما تصویرسازی کرد که اولاً صریح و رسا از شاخص‌های اینچنین بانویی حرف بزنیم و ثانیاً کسانی این حرف را بزنند که معتقد به چنین الگوهایی هستند.
وی با گلایه از نظریه‌پردازان حوزه‌های علوم معارفی و اسلامی گفت: غرب میداند در مورد زنان چه می‌خواد بگوید، ما هم می‌دانیم چه می‌خواهیم نگوییم، اما اینکه چه یاید بگوییم را کسی تبیین نکرده، آن زن امروزی مسلمان قابل فهم برای نوجوان و جوانی که سینمای انقلاب اسلامی باید برای جهانیان ترسیم کند چه شاخص‌ها و ترازی دارد را کسی ملموس و عینی نساخته است.
جوادی با در نظر گرفتن حدود سنی سینمای بعد از انقلاب که ۴۰ سالگی را رد کرده است، اذعان کرد: این مهم فرصتی است برای روی کار آمدن نسل جدید تا دغدغه‌مند و با شناختی بیشتر از جهان اسلام حرف جدید بزند. همچنین از این منظر میتوان گفت در یک مقطع تاریخی در راستای تربیت و رشد نسلی نو از بانوان مسلمان فیلمساز هستیم تا بتوانند حرفهای جدیدی بزنند.
مدیر عامل فارابی با تشویق بانوان حاضر در نشست برای ایجاد فرصت و بستری در راستای خلق فیلمنامه‌ای جسور، شجاع و مطلوب در زمینه به رخ کشیدن زن مسلمان، اخلاق‌مدار و تلاش‌گر گفت: امیدوارم با تلاش شما فرصت مناسبی برای بازنمایی خلاقانه چهره زنان ایجاد شود.
خزعلی نیز با بیان اینکه هنوز نتوانستیم در فیلم و سینما به بازنمایی زنان قوی بپردازیم، تأکید کرد: ما همواره زنانی را نشان دادیم که ضعیف هستند و نقص دارند، درحالی که این موضوع در مورد اغلب زنان ایرانی و مسلمان صدق نمی‌کند.
او اظهار کرد: وضعیت زنان ما در دوران مختلف از جمله در طول انقلاب و دفاع مقدس مثال‌زدنی است، بنابراین نیاز است تا امروز تصویر مصداقی‌تر و حقیقی‌تری از زن مسلمان و ایران نشان دهیم، تصاویری که نماینده شجاعت حضور آنها در مقاطع گوناگون باشد.
معاون رئیس جمهور در حوزه خانواده و زنان با بیان اینکه خطر تهاجم فرهنگی به خصوص در بخش چند رسانه‌ای و فیلم و سریال با ذائقه‌سازی در جهت انحراف و بی هویتی همراه هست، افزود: بنابراین لازم است تا درباره تمامی این موارد کار کنیم به خصوص در عرصه سینما که معرف زن مسلمان ایرانی در مجامع بین‌المللی هم هست.
او با تاکید بر اینکه همه ما آمادگی داریم تا برای رشد و پیشرفت این حوزه همکاری کنیم، گفت: مقام معظم رهبری همواره بر پیشانی بودن بانوان تاکید دارند، از این‌رو ما هم اعلام می‌کنیم که آمادگی داریم تا در حوزه زن و خانواده در عرصه‌های مختلف هنری، سینمایی و جشنواره‌ای پشتیبان بانوان کشورمان باشیم. البته بدیهی است که با همراهی خود آنان نتیجه بهتری هم حاصل خواهد شد.
همچنین در ابتدای این نشست، مهسا فرزان – دبیر کل تشکل زنان انقلاب اسلامی با تاکید بر اینکه ما با تشکیل انجمن زنان انقلاب اسلامی سعی در هم‌افزایی در حوزه زنان مسلمان و انقلابی داریم، ادامه داد: موضوع سینما همواره از دغدغه‌های من بوده است، بنابراین لازم می‌دانم که به این موضوع با حضور و مشارکت خود زنان و بانوان کشورم پرداخته شود.
وی در ادامه افزود: ما نیاز به چنین نشست‌هایی داریم تا یکدیگر را از نزدیک بشناسیم و با تعریف کارگروه‌های ویژه بتوانیم نگاه زنان اهل مقاومت و بین‌الملل حاضر در این جلسات را به عرصه سینما جلب کنیم. همچنین در نظر داشته باشیم که هدف ما از برگزاری این سلسله نشست‌ها یک فعل محدود و تک‌بعدی نیست، بلکه می‌خواهیم این موضوع را در پهنای تمام انقلاب اسلامی تبیین کنیم.
نشست تخصصی زن و سینمای بین‌الملل از سلسله نشست‌های تخصصی با محوریت جایگاه زن در سینمای جهان است که با مشارکت بنیاد سینمایی فارابی توسط تشکل زنان انقلاب اسلامی برگزار می‌شود. در این نشست که در حدود بیش از سه ساعت به طول انجامید، بانوان حاضر که اغلب از چهره‌های سینمایی، فرهنگی و رسانه‌ای بودند به بحث و تبادل نظر درباره موضوعاتی از قبیل سینمای بین‌الملل، جایگاه زن در سینمای ایران و جهان و همچنین چگونگی شکل‌دهی سینمای حوزه مقاومت اسلامی، منطقه‌ای و بین‌المللی پرداخته شد.
در نشست زن و سینمای بین‌الملل که روز گذشته سوم تیرماه به میزبانی فارابی برگزار شد، انسیه خزعلی معاون امور زنان و خانواده رئیس‌جمهور، سید مهدی جوادی مدیر عامل بنیاد سینمایی فارابی، مهسا فرزان دبیر تشکل زنان انقلاب اسلامی و سایر اعضای این تشکل که بانوانی از کشورهای هند، لبنان و افغانستان هم به خود می‌دید، حضور داشتند.
بنیاد سینمایی فارابی به نمایندگی از سینمای ایران در اجلاس «فروم ۲۰۲۳ روسیه» حضور پیدا کرد و در این اجلاس ضمن بیان سخنانی درباره تحریم ۴۵ ساله کشورمان، تفاهم‌نامه‌ای در حوزه توسعه سینما منعقد شد.
به گزارش سینمای خانگی از ایرنا، در چند روز گذشته گزارشی از سوی خبرنگار واحد مرکزی خبر در روسیه منتشر شد که نشان از حضور مهرداد بذرپاش وزیر راه و شهرسازی و سیدمهدی جوادی مدیرعامل بنیاد سینمایی فارابی در مهمترین رویداد ایده محور اقتصادی جهان بود. رویدادی با نام «فروم روسیه» که همه ساله در شهر سنت‌پترزبورگ با سخنرانی ولادیمیر پوتین رئیس جمهور روسیه و حضور بسیاری از رهبران و وزیران کشورهای مختلف برگزار می‌شود.
نکته قابل اهمیت در خصوص رویداد «فروم ۲۰۲۳ روسیه» حضور سیدمهدی جوادی مدیرعامل و علیرضاحقیقی معاون توسعه اقتصادی بنیاد سینمایی فارابی به دعوت اتحادیه سینماگران و تهیه کنندگان سینمای روسیه بود. اتحادیه‌ای که ریاست آن برعهده نیکیتامیخالکوف سینماگر سرشناس روس است و ظاهرا بعد از برگزاری روزهای فیلم روسیه در ایران توسط بنیاد سینمایی فارابی به دنبال گسترش روابط سینمایی و فرهنگی با ایران هستند.
اما حضور مدیرعامل بنیاد سینمایی فارابی در اجلاس بزرگ فروم روسیه و سخنرانی او در باب تبادلات فرهنگی و سینمایی ایران با دیگر کشورها یکی از اتفاقات مهم این دوره فروم ۲۰۲۳ محسوب می‌شود. اجلاسی که سخنران افتتاحیه آن ولادیمیر پوتین بود و طبق اطلاعات به دست آمده امارات متحده عربی اسپانسر اصلی این دوره بوده و همین نشان از اهمیت استراتژیک حضور در چنین رویدادی به خصوص برای کشورهای همسایه و رقیب منطقه‌ای ایران دارد.
مدیرعامل بنیاد سینمایی فارابی در این اجلاس و با حضور در نشست که بسیاری از مدیران فعال در عرصه تولید محتوا حضور داشتند از نکته‌ای صحبت کرده است که دلیل دعوت از نماینده ایران و برگزاری نشست فوق‌العاده در اجلاس فروم ۲۰۲۳ روسیه بوده است: «توسعه سینما و محصولات تصویری زیر سایه تحریم‌ها».
سیدمهدی جوادی در این نشست با تاکید بر اینکه من از انتهای مسیر ۴۵ ساله تحریم با شما صحبت می‌کنم، می‌گوید؛ «آن چیزی که امروز دو سال است گرفتار آن شده‌اید، ما ۴۵ سال است که با آن دست‌وپنجه نرم می‌کنیم و من با شما در حال صحبت از انتهای مسیر ۴۵ ساله تحریم هستم».
براساس این گزارش، اجلاس فروم روسیه که در دایره مهمترین رویدادهای تجاری – اقتصادی اورآسیا قرار می‌گیرد، در آخرین دوره گردهمایی بزرگ خود مظروف نشست‌ها و اتفاقات مهمی بود که «حمایت از تولید فیلم و سریال زیر سایه تحریم»، «امضای سند همکاری در مسیر تولیدات مشترک»، «دیدار با سفیر ایران در روسیه» و «امضای توافق‌نامه با کمپانی‌های بزرگ تولید کشور روسیه» از جمله رداسکوئر و اتحادیه سینماگران این کشور و دیدار با وزیر فرهنگ جمهوری تاتارستان» را میتوان از جمله مهمترین آنها خواند. حالا امروز و بعد از رصد کوتاهی بر آنچه در روسیه گذشت نگاهی خواهیم داشت به دست‌آوردهای فرهنگی-سینمایی «فروم» که از مهمترین اجلاس‌های اقتصادی-تجاری جهان خوانده می‌شود.
نشست تولید فیلم و سریال متاثر از تحریم‌ها (حمایت زیر سایه تحریم) از مهمترین برنامه‌های این رویداد بود که با حضور مدیرعامل بنیاد سینمایی فارابی در ذیل فروم بزرگ اقتصادی سنت پترزبورگ برگزار شد.
درس‌هایی که پس دادیم
در این نشست تخصصی که مدیران ارشد شرکت‌های تولید فیلم و سریال از سرتاسر جهان حضور داشتند در مورد چگونگی و راهکارهای همکاری‌های فی‌مابین و آخرین شیوه‌های تولید فیلم و سریال ناشی از تحریم‌های موجود گفت‌وگو و تبادل نظر صورت گرفت.
این نشست که مورد توجه مدیران رسانه‌ها و شرکت‌های تولیدکننده قرار گرفت، از جدی‌ترین برنامه‌های فروم سنت‌پترزبورگ است که همه ساله به میزبانی روسیه و با سخنرانی ولادیمیر پوتین رئیس‌جمهور این کشور افتتاح می‌شود.
سیدمهدی جوادی مدیرعامل بنیاد سینمایی فارابی در اجلاس بزرگ فروم روسیه و مشخصا نشست تولید فیلم و سریال تحت تاثیر تحریم‌ها، با تاکید بر اینکه من از انتهای مسیر ۴۵ ساله تحریم با شما صحبت می‌کنم، سخنان خود را اینگونه آغاز کرد؛ «آن چیزی که امروز شما به عنوان تحریم درباره آن صحبت می‌کنید و دو سال است گرفتار آن شده‌اید، ما ۴۵ سال است که با آن دست‌وپنجه نرم می‌کنیم و من با شما در حال صحبت از انتهای این مسیر ۴۵ ساله هستم».
جوادی سپس سخنان خود را با اشاره‌ای به تاریخ سینمای ایران و وضعیت پیش از انقلابش ادامه داد؛ «در سال ۱۹۷۷ به تایید تمامی کتب تاریخ سینما، علاوه بر اینکه سینمای ایران تحریم نبود و فیلمهای سینمای جهان به وفور روی پرده اکران قرار می‌گرفت، هنر هفتم در ایران به عنوان یک سینمای ورشکسته شناخته می‌شد که در ادامه با وقوع انقلاب اسلامی سال ۱۹۷۸، سینماهای ما خالی از فیلمهای خارجی شد و همه سینمای ایران را تمام‌شده می‌دانستند اما نه تنها سینمای ایران ورشکسته نشد بلکه به موفقیت‌های بین‌المللی بسیاری نیز دست یافت و ساخت فیلم‌هایی عدد و رکورد فروش را جابه‌جا کرد».
مدیرعامل بنیاد سینمایی فارابی با بیان اینکه ما یاد گرفته‌ایم تا چگونه روی پای خودمان بایستیم، اعتماد به تولید و شرکت‌های داخلی را از مهمترین آورده‌های تحریم برای سینمای ایران خواند؛«تحریم‌ها موجب شد تا شرکت‌های کوچک تولیدی ما از زیر سایه سینمای هالیوود خارج شوند و جرات رشد پیدا کنند تا آنجا که زیست‌بوم سینمای ایران، امروزه یک زیست‌بوم کامل تعریف می‌شود. ایران امروز چرخه تولید، اکران و سرمایه‌گذاری کاملی دارد، برای نمونه فارغ از افتخارات کسب‌شده در مهمترین رویدادها و فستیوال‌های سینمای جهان، امروز شرکت‌های تولید انیمیشن ما حرفهای بسیاری برای گفتن دارند».
توصیه جوادی به همتایان روسی و سایر حاضران در این نشست، پایان‌بندی سخنان او در این رویداد مهم بود؛ «توصیه من به دوستان و مدیران فرهنگی-هنری کشور روسیه این است که واهمه‌ای از تحریم نداشته باشند و بدانند با همه مشکلات و مصائبی که در مسیر تحریم‌ها سد راه می‌شود، به حتم آورده‌هایی نیز قرار می‌گیرد که اعتماد به شرکت‌های داخلی و جوانان خود از مهمترین آنها تعریف می‌شود. همچنین ایجاد همبستگی و بسترهای مشترک بین کشورهایی که به لحاظ استراتژیک هدفی واحد را دنبال می‌کنیم، می‌تواند سبب‌ساز ایجاد بازار بزرگی شود تا به واسطه آن بتوانیم تا حد ممکن بازار ازدست‌رفته ناشی از تحریم‌ها را جبران کنیم».
از امضای تفاهم‌نامه با رداسکوئر تا ملاقات با سایوزمولت‌فیلم
امضای تفاهم‌نامه میان مدیرعامل بنیاد سینمایی فارابی با شرکت رداسکوئر از کمپانی‌های بزرگ تولید در روسیه،بازدید از کمپانی انیمیشن‌سازی سایوزمولت‌فیلم روسیه، بازدید از ساختمان رادیو تلویزیون این کشور و همچنین برگزاری نشست با برخی دیگر از شرکت‌های تولید فیلم و سریال از دیگر آورده‌های حضور در اجلاس فروم سنت‌پترزبورگ بود.
بررسی آخرین تکنولوژی‌ها و تجهیزات تولید در شاخه انیمیشن و تعامل در راستای استفاده از ظرفیت‌های فنی سینمای روسیه برای پیشبرد سینمای کودک ایران، بخش دیگر از برنامه‌های سینمایی جوادی در روسیه بود.
همچنین شبکه‌سازی میان سینماگران دو کشور، گسترش محتوا، تولید مشترک، توزیع و بازاریابی و راه‌اندازی دوره‌های آموزشی از مفاد تفاهم‌نامه نهاد ملی سینمای ایران با کمپانی رداسکوئر است.
دیداری برای تبیین راهبردها
دیدار جوادی مدیرعامل بنیاد سینمایی فارابی با کاظمجلالی سفیر ایران در روسیه از دیگر ملاقات‌های سفر چندروزه وی به روسیه بود که بررسی راهکارهای ارتباط مستمر سینمایی و بیش از پیش ایران و روسیه و چگونگی اجرایی شدن توافقات پیشین و تفاهم‌نامه‌هایی که در خلال اجلاس فروم به امضا رسید از مهمترین موضوعات مورد گفت‌وگوی این دو به شمار می‌رفت.
همچنین در این دیدار جلالی ضمن تشکر از اقدامات خلاقانه فارابی از کمک و همراهی در راستای اجرایی شدن توافقات خبر داد.
امضای سندی در مسیر گسترش جغرافیای سینمایی
همچنین در جریان سفر به روسیه، بنیاد سینمایی فارابی ایران و اتحادیه سینماگران روسیه، یک سند گسترش همکاری‌های سینمایی به امضا رساندند که حاصل آن تولید مشترک فیلم و سریال، میزبانی تهران و مسکو از رویدادهای مرتبط با حوزه هنر هفتم و تبادل تجربیات بین دو کشور خواهد بود.
این سند در مسکو به امضای سیدمهدی جوادی، مدیرعامل بنیاد سینمایی فارابی و نیکیتا میخالکوف رئیس اتحادیه سینماگران روسیه رسید.
در همین زمینه جوادی از تجارب بین فعالان صنعت سینمای ایران و روسیه گفت؛ «گسترش همکاری بین سینماگران ایرانی و روسی، برگزاری جشنواره‌ها و هفته‌های فیلم مشترک از مفاد این تفاهم‌نامه است. بنابراین از این به بعد شاهد تبادل تجارب بین فعالان صنعت سینمای ایران و روسیه، به‌عنوان دو کشور صاحب‌سبک در سینمای جهان خواهیم بود».
میخالکوف رئیس اتحادیه سینماگران روسیه نیز درباره سند به امضا رسیده اینگونه توضیح داد؛ «این تفاهم‌نامه درباره همکاری فعالان سینمای ایران و روسیه است که با توجه به مفاد آن بناست با شناسایی نقاط مشترک فرهنگی دو کشور، از ابزارهای موجود استفاده حداکثری شود. همچنین بنا داریم تا جشنواره‌ای جدید با حضور روسیه، ایران، بلاروس، چین، هند و کشورهایی که دارای مشترکات زیادی با یکدیگر هستند و ارزشهای اخلاقی را زیر پا نمی‌گذارند، پایه‌گذاری کنیم».
یوری کالاسوف رئیس اداره امور بین‌الملل اتحادیه سینماگران روسیه نیز با اشاره به اینکه فیلمهای ایرانی سال‌هاست در خانه سینما و جشنواره‌های بین‌المللی روسیه به نمایش درمی‌آید، اینگونه ادامه داد؛ «با امضای این تفاهم‌نامه، مرزهای همکاری و جغرافیای سینمای ایران در روسیه گسترش خواهد یافت».
در این مراسم که مسعود احمدوند رایزن فرهنگی سفارت کشورمان و اعضای هیئت‌های سینمایی دو کشور نیز حضور داشتند، جلالی سفیر جمهوری اسلامی ایران بر ضرورت بهره‌گیری از زبان هنر و سینما برای تقویت مناسبات ملت‌های ایران و روسیه تاکید کرد؛ «همکاری مشترک سینماگران ایران و روسیه در تولید محصولات فاخر به نفع هر دو کشور است و به انتقال پیام ارزشهای انسانی دوملت به جهانیان کمک خواهد کرد».
سیدمهدی جوادی مدیرعامل بنیاد سینمایی فارابی و مهرداد بذرپاش وزیر راه و شهرسازی، میهمانان ایرانی حاضر در این رویداد بودند.
سینمای ایران طی چهار دهه گذشته شاهد حضور درخشان فیلمسازان زن در دوره‌های مختلف بوده است و اگر بخواهیم برآیندی کلی از عملکرد زنان در عرصه کارگردانی سینما داشته باشیم، حتما میتوان نمره قبولی برای آن در نظر گرفت.
به گزارش سینمای خانگی از ایرنا، جشنواره بین‌المللی فیلم «حوا» یکی از رویدادهای موضوعی است که به تازگی به تقویم رویدادهای موضوعی سینمای ایران افزوده شده؛ رویدادی که هدف‌گذاری اصلی آن تمرکز بر تشکیل اتحادیه مشترکی از فیلمسازانی است که مقام زن و جایگاه خانواده، موضوع محوری آثارشان است.
درباره «تصویر زنان» در سینمای ایران طی دهه‌های مختلف گزارش‌ها و مقالات متعددی نوشته شده است و در این گزارش قصد داریم نگاهی کوتاه به «جایگاه زنان» در فضای سینمای ایران و فرآیند فیلمسازی در آن داشته باشیم. در میان صنوف مختلف سینمایی که زنان در آنها حضوری تأثیرگذار داشته‌اند، «زنان کارگردان» را میتوان در زمره موفق‌ترین‌ها قرار داد.
نگاه اول؛ چرا فیلمساز زن مهم است؟
پوران درخشنده کارگردان فیلم سینمایی «هیس دخترها فریاد نمی‌زنند»
در یک نگاه کلان و اصولی، طبیعتا وقتی صحبت از فن کارگردانی و هنر فیلمسازی می‌شود، جنسیت را نمی‌توان در آن دخیل دانست و درست این است که در رویکرد حرفهای تفاوتی میان فیلمسازان زن و مرد قائل نباشیم. کمااینکه در حوزه‌های دیگر هنری هم وقتی پای ارزیابی شاخص‌های هنری به میان می‌آید، تفکیک از منظر جنسیت خالق آن اثر خطاست.
از این منظر بازخوانی کارنامه سینماگران زن، بیشتر جنبه ژورنالیستی دارد و اینگونه نیست که زن بودن فی‌نفسه ارزش افزوده‌ای برای این فیلمسازان قلمداد شود.
در عین حال آنچه به‌صورت ویژه‌تر در کارنامه هنرمندان زن و در اینجا کارگردانان زن می‌تواند مورد توجه قرار گیرد، سهم و تأثیر «نگاه زنانه» در آثارشان است.
نگاه دوم؛ کدام فیلمسازان زن پیش‌تازند؟
مرضیه برومند کارگردان فیلم سینمایی «شهر موش‌ها»
یکی از ویژگی‌های سینمای ایران که در قیاس با دیگر کشورهای دارای صنعت سینما می‌تواند به‌صورت ویژه موردتوجه قرار بگیرد، آمار بالای فیلمسازان زن در آن است. اگر بخواهیم نسبتی میان تعداد کارگردانان زن در قیاس با تعداد کارگردانان مرد در سینمای کشورهای مختلف به‌ویژه کشورهای صاحب‌نامی چون آمریکا و هند تعریف کنیم، سینمای ایران با فاصله‌ای معنادار می‌تواند مدعی پیش‌تازی در این میدان باشد.
شهلا ریاحی بازیگر فقید سینمای ایران تنها یک تجربه کارگردانی در کارنامه حرفهای خود داشت که همان سبب شد تا عنوان اولین کارگردان زن تاریخ سینمای ایران را به نام خود ثبت کند.
در سالهای پیش از انقلاب زنان فیلمساز حضور چندان ویژه‌ای در میدان تولید نداشتند اما در دهه ۶۰ به‌عنوان دهه احیای سینمای ایران در سالهای پس از پیروزی انقلاب این مرضیه برومند بود که در حوزه ساخت فیلمهای کودک و نوجوان، در کنار کارهای تلویزیون، در سینما هم حضوری موثر را رقم زد. در همین دهه پوران درخشنده و رخشان بنی‌اعتماد هم با فیلمهای شاخص خود در حوزه سینمای اجتماعی پرچم‌دار ورود زنان به عرصه کارگردانی بودند.
تهمینه میلانی هم از کارگردانانی بود که در همان اواخر دهه ۶۰ وارد میدان شد و جنس خاصی از فیلمسازی زنانه را به نام خود در سینمای ایران ثبت کرد. نقشی که فریال بهزاد دیگر زن کارگردان ایرانی در حوزه سینمای کودک از آن خود کرد.
جریان ورود فیلمسازان زن به میدان تولید در سینمای ایران در دهه‌های بعد شتاب بیشتری گرفت و در یک نگاه کلی میتوان به چهره‌های شاخصی چون انسیه شاه‌حسینی، منیژه حکمت، پریسا بخت‌آور، نیکی کریمی، تینا پاکروان، آیدا پناهنده، آزیتا موگویی، مونا زندی، مرجان اشرفی‌زاده و… اشاره کرد که هر یک با آثاری قابل توجه، حداقل برای یک بار بر کرسی کارگردانی تکیه زدند.
در این میان چهره‌هایی همچون نرگس آبیار و یا منیر قیدی هم بوده‌اند که توانستند با آثار خود هم‌تراز با سینماگران مرد، در حوزه تولید فیلم‌هایی بیگ‌پروداکشن قدرت‌نمایی کنند و اتفاقا نمره قبولی هم بگیرند.
منیر قیدی کارگردان فیلم سینمایی «سرهنگ ثریا»
نگاه سوم؛ عملکرد فیلمسازان زن چگونه بوده است؟
واقعیت این است که سینمای ایران طی چهار دهه گذشته شاهد حضور درخشان فیلمسازان زن در دوره‌های مختلف بوده است و اگر بخواهیم برآیندی کلی از عملکرد زنان در عرصه کارگردانی سینما داشته باشیم، حتما میتوان نمره قبولی برای آن در نظر گرفت.
با این همه اما نکته مهم این است که اگر بخواهیم فهرستی از فیلم‌هایی با نگاه زنانه داشته باشیم که بخشی از «دنیای زنان» در آن بازنمایی شده باشد، کمتر میتوان سراغ از آثار فیلمسازان زن گرفت و اتفاقا برخی از شاخص‌ترین این آثار را کارگردانان مرد به سرانجام رسانده‌اند.
به تعبیر دیگر میتوان گفت شاید حضور زنان فیلمساز در عرصه تولید سینمای ایران حضوری قابل‌توجه بوده است اما این حضور متضمن بازنمایی بی‌واسطه جهان زنانه و نگاه زنانه در سینمای ایران نبوده است.
حتی کارگردانی چون رخشان بنی‌اعتماد و یا نرگس آبیار که در کارنامه خود تجربه‌های مهمی چون «گیلانه» و یا «شیار ۱۴۳» را با محوریت زنانی قدرتمند به تصویر درآورده‌اند، در اکثر فیلمهای خود دست روی سوژه‌ها و فضاهای داستانی‌ای گذاشته‌اند که الزاما متأثر از دنیای زنان و دغدغه‌های زنانه نبوده است.
این البته به معنای انتقاد از عملکرد سینماگران زن و یا نقص در کارنامه آنها نیست بلکه میتوان آن را در قالب یک حسرت مطرح کرد؛ حسرتی که برگزاری رویدادهایی از جنس جشنواره بین‌المللی فیلم «حوا» می‌تواند فرصتی برای توجه ویژه‌تر و یا شاید حتی جبران آن در آینده باشد.
نخستین جشنواره بین‌المللی فیلم حوا به همت بنیاد بین‌المللی گوهرشاد ۱۶ تا ۲۳ تیر ۱۴۰۲ برگزار خواهد شد.
