اکران فیلم سینمایی «آویختگی» در سینماهای «هنروتجربه» از ششم مهر و اکران آنلاین «اتاق مهمان» از سوم دی، ۲ خبر سینمایی هستند.
به گزارش سینمای خانگی از مهر، اکران فیلم سینمایی «آویختگی» به نویسندگی و کارگردانی مهدی رضایی و تهیه‌کنندگی عباس مرادیان از ششم دی ماه در سینماهای منتخب «هنروتجربه» آغاز میشود.
اکران افتتاحیه این فیلم نیز روز چهارم دی ساعت ۲۰ در پردیس چارسو خواهد بود، «آویختگی» تولید زمستان ۹۹ است و با عنوان (the outcry of ants) در جشنواره‌های بین‌المللی شرکت داشته است.
داستان این فیلم عاشقانه اجتماعی درباره ترانه‌سرایی به نام امیر است که معتاد به مواد توهم زاست و یلدا که بازیگر تئاتر است.
برخی بازیگران این فیلم که عمدتا از بازیگران جوان عرصه تئاتر هستند، عبارتند از محمد میرعلی، آتنا تندرو، نازی خاتمی، صبا صدیق‌زاده، کامران طاهری، میلاد کرباسی، آرتین الوریان، حامد کهن‌ترابی، سیدمحمد سعیدی و ندا کاوندی.
همچنین سبا میرحسنی، عماد زارعی، سینا رهبری، زرین نوروزی، حمیدرضا عیوضی، مهسا مویدستا، مهدی رضایی، حمیدرضا جواهری، نیما عابدی خیابان، مجید رمضان‌نسب، یاسمن رضازاده، امیر رفیعی، آنیتا یوسفی، آیلار یوسفی‌زاده، هانیه صفایی، ساره ارجمند، محمد افشار و روزبه سلمانی دیگر بازیگران «آویختگی» هستند.
دیگر عوامل فیلم سینمایی «آویختگی» عبارتند از سرمایه‌گذار و مجری طرح: نرگس آلمال با همکاری کارگاه اشتراک، مدیر فیلمبرداری: میلاد پرتوی، مدیر تولید: مینا سنگ‌سفیدی، طراح صحنه: مهدی قوچانی، طراح لباس: نفیسه ناصرنیا، طراح چهره‌پردازی: مونا جعفری، تدوین: پیوند اقتصادی، مدیر صدابرداری: میثم معتمدی، طراحی و ترکیب صدا: امیرحسین صادقی، صداگذار: رضا غرابی طهرانی، جلوه‌های ویژه‌ی بصری: امیر ولیخانی، موسیقی: کیارش بختیاری، مشاور فیلمنامه: مهران عشریه، مدیر برنامه‌ریزی و سرپرست گروه کارگردانی: سمیرا شکوری، برنامه‌ریز: سیدبهزاد حسینی، دستیاران کارگردان: بهنام ثانی و عماد زارعی، منشی صحنه: زهرا خضوعی، عکاس: سارا ثقفی، مشاور رسانه‌ای: مریم قربانی نیا، طراح پوستر و گرافیک: صادق حسینی، مدیر تدارکات: مرتضی کاظمی، جانشین تولید: مینا صادقی، دستیار اول فیلمبردار: رضا نیاقی، دستیار اول صحنه: مهیار اسمعیلی پور.
فیلم‌های گروه سینمایی «هنروتجربه» هر روز در ۲ سانس ۱۶ و ۱۸ در سینماهای منتخب این گروه در تهران اکران میشود و روزهای چهارشنبه نیز در سینماهای منتخب «هنروتجربه» در شهرستان‌های سراسر کشور روی پرده می‌رود. علاقه‌مندان برای تهیه بلیت می‌توانند به سینماتیکت و سایت‌های بلیت‌فروشی مراجعه کنند.
اکران آنلاین سینمایی «اتاق مهمان»
فیلم سینمایی «اتاق مهمان» به کارگردانی علی حدادی و تهیه کنندگی ابراهیم شیبانی از یکشنبه ۳ دی ماه ۱۴۰۲ ساعت ۱۸ در فیلم نت عرضه میشود.
در خلاصه داستان فیلم آمده است: «حامد پس از آزادی از زندان دچار افسردگی عمیقی شده است، همسرش نوشین برای اینکه تلنگری جدی به او بزند، تصمیم به جدایی می‌گیرد. اما وقتی پای قانون و خانواده به میان می‌آید، همه چیز شکل دیگری به خود می‌گیرد.»
فهرست عوامل فیلم عبارتند از نویسنده و کارگردان: علی حدادی، تهیه کننده: ابراهیم شیبانی، بازیگران: مهرداد مصطفوی، آیدین بهاری، مریم سالمی، آزاده سیفی، آندیا عبدالرسول، پرهام یداللهی، آزیتا ضیایی، حمید صدری، محمد براری، بهار رادمند، مدیر فیلمبرداری: محمد حدادی، تدوین: عطا مهراد، صدابرداری: احمد صابری، طراحی و ترکیب صدا: منصوره اسماعیلی، طراحی عنوان و پوستر: مرتضی آکوچکیان.
ابراهیم شیبانی تهیه کننده «اتاق مهمان» پیش از این فیلم های مختلفی از جمله «طلاخون» را کارگردانی کرده است. علی حدادی نیز در کارنامه خود ساخت چندین فیلم کوتاه را دارد.
فیلم سینمایی «کاپیتان» به کارگردانی محمد حمزه‌ای، در ادامه حضور جهانی خود به بیست و دومین جشنواره بین‌المللی داکا بنگلادش راه یافت.
به گزارش سینمای خانگی از روابط عمومی پروژه، فیلم سینمایی «کاپیتان» به کارگردانی محمد حمزه‌ای و تهیه‌کنندگی سید صابر امامی و محصول بنیاد سینمایی فارابی در ادامه حضور بین‌المللی خود در بیست و دومین جشنواره بین‌المللی فیلم داکا در بنگلادش به رقابت می‌پردازد.
«کاپیتان» در این دوره جشنواره داکا، در بخش فیلم‌های کودکان در کنار ۹ فیلم به رقابت می‌پردازد.
بیست و دومین جشنواره بین‌المللی فیلم داکا بنگلادش از ۳۰ دی تا ۸ بهمن ماه مصادف با ۲۰ تا ۲۸ ژانویه ۲۰۲۴ در شهر داکا بنگلادش برگزار میشود.
فیلم سینمایی «کاپیتان» پیش از این، در بیست و هشتمین جشنواره فیلم‌های کودکان و نوجوانان اشلینگل آلمان، بیست و سومین دوره جشنواره شب‌های سیاه تالین در استونی، بیست و یکمین جشنواره بین‌المللی چنای هندوستان و سومین جشنواره بین‌المللی فیلم دریای سرخ عربستان نمایش داشته است.
«کاپیتان» در اوج ناامیدی، نگاهی متفاوت و امیدوارانه به زندگی دارد و در خلاصه داستان آن آمده است: «به من میگن عیسی، هرکاری بخوام میکنم.»
پانته آ پناهی‌ها، پژمان بازغی، امیرحسین بیات، بهار نوحیان، ارغوان شعبانی، شایان دارمی پور، پرهام غلاملو و… گروه بازیگران اصلی این فیلم سینمایی را تشکیل می‌دهند.
عوامل اصلی «کاپیتان» عبارتند از: کارگردان: محمد حمزه‌ای، نویسنده: امیر محمد عبدی، مدیر فیلمبرداری: امین جعفری، تدوین: امید میرزایی، موسیقی: حبیب خزایی‌فر، مدیر تولید: امیر یمینی، صدابردار: داریوش صادق پور، طراح گریم: مهرداد میر کیانی، طراحی و ترکیب صدا: حسین مشعلی و امید محمدی پور، طراح صحنه: حامد اصلانی، طراح لباس: ملودی اسماعیلی، دستیار اول کارگردان: محمد عزیزی، برنامه ریز: امیر رونقی، عکس: محمدمهدی دلخواسته، طراح پوستر: محمد شکیبا، روابط عمومی: آزاده فضلی، تهیه کننده: سید صابر امامی.
وزیر ارشاد اسلامی در مراسم کلنگ‌زنی تعیین حریم مجموعه تئاترشهر خبر داد که به زودی بزرگترین مجموعه فرهنگی هنری در یکی از بهترین نقاط تهران کلنگ می‌خورد و خانه همه جشنواره‌های هنری خواهد شد.
به گزارش سینمای خانگی از ایسنا، مراسم کلنگ‌زنی پروژه تعیین حریم مجموعه تئاترشهر ظهر (شنبه دوم دی ماه) در فضای باز این مجموعه و با سخنانی از وزیر ارشاد، انتقادات داریوش ارجمند از هنرمندان و … برگزار شد.
در این برنامه محمد مهدی اسماعیلی، وزیر ارشاد با اشاره به مطالبه هنرمندان برای بهسازی فضای بیرونی تئاترشهر گفت: از زمانی که به وزارتخانه آمدم، در همان اولین بازدیدها از تئاتر شهر با مطالبه جدی برای ایجاد حریم این مجموعه هنری مواجه شدم که اجرای آن نیازمند همراهی میراث فرهنگی و شهرداری بود.
او ادامه داد:از سوی دیگر هنوز اعتماد کافی بابت این ماجرا برای جامعه هنری وجود ندارد. بنابراین همه تاکید من به دوستان مدیر این بود که همه چیز با نظرات خود هنرمندان انجام شود.
اسماعیلی با تاکید بر جایگاه فرهنگی و هنری مجموعه تئاتر شهر افزود: این مجموعه در اختیار مردم ایران و هنرمندان است. ما مدیران می‌آییم و می‌رویم ولی هنرمندان می‌مانند و تئاتر شهر قلب تپنده تهران و ایران است.
او همچنین اعلام کرد که فضای داخلی مجموعه تئاترشهر نیز بهسازی و اصلاح میشود، البته طرح‌های آن آماده است و باید اجرایی بشود.
وزیر ارشاد در ادامه خبر داد که به زودی بزرگترین مجموعه هنری در یکی از بهترین نقاط تهران ساخته میشود و خانه همه جشنواره‌ها خواهد بود.
او ادامه داد: چنین اقدامی، گامی است بلند برای توسعه زیرساخت‌های هنری در قلب تهران که جزییات آن را در روز کلنگ‌زنی میگوییم.
اسماعیلی برای چندمین بار تاکید کرد: تئاتر در کشور ما روزهای پر رونق‌تری در پیش دارد و تلاش ماست که مشکلات کمتر شود. امسال جزو پر رونق‌ترین سالهای فرهنگ در همه حوزه‌ها بوده است. هر چند همیشه مشکلاتی وجود دارد، شخصا به صورت هفتگی وضعیت اقتصادی را به آقای رییسی (رییس جمهور) گزارش می‌دهم و خوشحالم که مستحکم‌ترین دوره هنری را در پیش داریم.
بخش ابتدایی این مراسم در تالار مشاهیر مجموعه تئاترشهر برگزار شد که به سخنرانی‌ها اختصاص داشت.
در این بخش از برنامه، تصاویری از سید جواد طاهری، مدیر مجموعه تئاتر شهر پخش شد که طی آن مراحل تصویب طرح تعیین حریم مجموعه تئاتر شهر در وزارت ارشاد و میراث فرهنگی را تشریح کرد.
با پخش تصاویری دیگر، هنرمندانی همچون کیومرث مرادی، کاظم هژیرآزاد، رحمت امینی، حمیدرضا نعیمی و … بر لزوم ایمن‌سازی پیرامون تئاتر شهر تاکید کردند و همچنین تصاویر دیگری درباره وضعیت نامطلوب اطراف مجموعه پخش شد.
سپس محمود سالاری، معاون هنری وزارت ارشاد در سخنان کوتاهی، از اهتمام وزیر ارشاد برای اجرای طرح تعیین حریم تئاترشهر و پیگیری او قدردانی و ابراز خرسندی کرد که خواسته اهالی تئاتر به نتیجه رسیده است.
او گفت: جمع کردن نظرات هنرمندان و مسئولان شهری و میراث فرهنگی دشوار بود که خوشبخنانه به نتیجه رسید.
در ادامه برنامه که با اجرای علیرضا سعیدی برگزار شد، داریوش ارجمند، طی سخنانی انتقادهای خود را از جامعه هنری مطرح کرد.
او گفت: من متعلق به تئاتر شهرستانم و افتخار میکنم چون همه هنرمندان بزرگ از شهرستان‌ها هستند. ما حسرت داشتیم که روی صحنه تئاترشهر بازی کنیم و فقط یک بار چنین افتخاری نصیب من شد. امیدوارم امروز که مدیر این مجموعه از شهرستان قم آمده، فرصتی برای حضور جوانان از استان‌ها فراهم شود.
این بازیگر با بیان اینکه طرح تعیین حریم مجموعه را دیده است، افزود: طراحی بسیار خوبی انجام شده است، از وزیر ارشاد تشکر میکنم که مثل خیلی از اقدامات خوب دیگرشان، به این کار خوب هم همت کردند. امیدوارم تئاترشهر متعلق به همه هنرمندان از همه استان‌ها باشد.
ارجمند سپس خطاب به جامعه هنری ادامه داد: چرا همیشه نوک انتقادها به سمت دولتمردان است. لازم نیست که هنرمندان خود را ارتقا بدهند؟ قرار نیست همیشه هنرمندان دستشان در جیب دولت باشد. هنرمندی که بتواند مردم را جذب کند، هنرمند است. هنرمند باید حقوقش را از مردم بگیرد. قرار نیست چون کسی هنرمند است، دولت به او خانه و ماشین بدهد و زندگی‌اش را تامین کند. دولت فقط می‌تواند از هنر حمایت کند. در همه جای دنیا چنین است.
او با برشمردن نمونه‌هایی از هنرمندانی که خودکفا یا درویش‌مسلک بوده‌اند، ابراز امیدواری کرد که هنرمندان حق و حساب و زندگی‌شان را از مردم بخواهند چون با چشمداشت به دولت، کار جلو نمی‌رود.
ارجمند در پایان سخنانش گفت: خوشحالم بعد از ۲۰ سال مسئولان به انجام این کار خوب همت کردند که اطراف تئاتر شهر از این آشغال‌ها، پاک شود.
در ادامه، ایرج راد، رییس هیات مدیره خانه تئاتر ایران طی سخنانی به پیشینه تئاتر شهر اشاره و تاکید کرد: تئاتر شهر برای همه هنرمندان تئاتر مکانی ویژه است. او با اشاره به کلنگ‌زنی این ساختمان در سال ۴۶ توسط مهندس علیرضا سردار افخم و راه‌اندازی این مجموعه در اوایل دهه ۵۰ توضیحاتی درباره سالهای آغازین فعالیت این بنا ارایه کرد.
راد با تشریح اتفاقات گوناگونی که بر سر مجموعه تئاتر شهر آمده، همچون ساخت مجتمع فرهنگی هنری به جای پارکینگ آن، ساخت ایستگاه مترو در ضلع دیگر آن و … از تاکید خانه تئاتر بر حفاظت از این مجموعه و ایجاد فضایی فرهنگی در اطراف آن یاد کرد.
این هنرمند به ارایه توضیحاتی درباره نگرانی جامعه هنری درباره راه‌اندازی ایستگاه مترو پیرامون این مجموعه و نیز گودبرداری در ضلع دیگر آن که باعث ترک خوردن تالار قشقایی شد و همچنین بنا شدن ساختمانی که ممکن بود تئاترشهر را در حاشیه قرار بدهد، پرداخت.
راد تاکید کرد: سالها به دلیل فضای اطراف تئاتر شهر و امنیت مجموعه و مراجعه‌کنندگان آن نگرانی جدی داشتیم و امروز خوشحالم که سرانجام این حریم ساخته میشود تا از این مجموعه حفاظت شود.
آتش تقی پور، مجید قناد، هوشنگ توکلی، سیاوش طهمورث، مقصود نعیمی ذاکر، کاظم هژیر آزاد، جهانگیر الماسی، حسن دادشکر، قاسم زارع، حسین پرستار، رضا فیاضی، اسماعیل خلج، سید مجید پوراحمدی، تاجبخش فناییان، مهدی حامد سقایان، سید عباس عظیمی، محمود سالاری، محمد قدس، علی فروتن، محمددشت گلی، پریسا مقتدی، خسرو احمدی و … و نیز کاظم نظری مدیر کل هنرهای نمایشی از جمله حاضران در این برنامه بودند.
میزان فروش فیلم سینمایی «سلفی با رستم» ساخته حسین قناعت از مرز یک میلیارد تومان عبور کرد.
به گزارش سینمای خانگی به نقل از مشاور رسانه‌ای فیلم، طبق اعلام سامانه مدیریت فروش و اکران سینما (سمفا)، میزان فروش فیلم سینمایی «سلفی با رستم» به کارگردانی و تهیه‌کنندگی حسین قناعت که این روزها به سرگروهی پردیس سینمایی هویزه مشهد در سینماهای سراسر کشور در حال اکران است، از مرز یک میلیارد تومان گذشت.
پخش این فیلم به عهده شرکت رسانه فیلمسازان مولود به مدیریت حبیب اسماعیلی است.
حسین قناعت پیش از این سابقه ساخت آثاری همچون «دزد و پری»، «تپلی و من»، «قهرمانان کوچک» و… و همچنین سریال «دیو و ماه‌پیشونی» در شبکه نمایش خانگی را دارد.
«سلفی با رستم» که در سال ۹۸ ساخته شده بود، در سی و سومین جشنواره فیلم‌های کودکان و نوجوانان به نمایش درآمد.
در خلاصه داستان «سلفی با رستم» آمده است: «هلیای ۱۰ ساله بدون آنکه از رازهای پدرش آگاه باشد، زندگی به ظاهر آرامی دارد، اما هنگامی که رازها برملا می‌شوند، زندگی‌اش را دگرگون می‌کنند.»
امیرحسین صدیق، شقایق فراهانی، بازیگران کودک هلیا آهنگری و راستین عزیزپور، آناهیتا همتی، زهرا جهرمی، محمدرضا هدایتی، مرتضی زارع، رامین ناصرنصیر، عباس محبوب، امین چنارانی با هنرمندی میرطاهر مظلومی و علی استادی بازیگران این فیلم هستند.
عوامل فیلم سینمایی «سلفی با رستم» عبارتند از نویسنده، تهیه‌کننده و کارگردان: حسین قناعت، مجری طرح و سرمایه گذار: میثم آهنگری، مدیر تولید: فریبا خلیلی، مدیر فیلمبرداری: افشین علیزاده، تدوین: پریسا پروین نیا، آهنگساز: محمد مهدی گورنگی (ک. ا. س. ا)، صداگذاری و میکس: محمود موسوی نژاد، مدیر صدابرداری: فرهاد تبریزی، طراح گریم: جنان صدفی، طراح صحنه و لباس: کیوان ذوالفقاری، جلوه‌های ویژه بصری: صالح کشور دوست و ردا مرادی، طراح تیتراژ: سید مهدی سعیدی، دستیار اول کارگردان: جواد صالحی، مدیر برنامه ریزی: زهرا جهرمی، برنامه ریز: حمیدرضا ازوجی، منشی صحنه: هدیه نصیری، عکاس: پیام باورصاد احمدپور، مدیران تدارکات: اصغر بازگشا- فرهاد هواخواه، مشاور رسانه‌ای: مریم قربانی‌نیا.
محمدمهدی اسماعیلی وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی در پیامی به هفدهمین جشنواره «سینماحقیقت» تاکید کرد آیندگان ما را و جهان را با سینمای مستند خواهند شناخت.
به گزارش سینمیا خانگی، در پیام وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی به هفدهمین جشنواره بین المللی فیلم مستند ایران «سینماحقیقت» نوشته شده است:
در این روزها که جهانیان به تماشای یک حادثه خونبار نشسته اند، هفدهمین جشنواره «سینماحقیقت» برپا شده، جشنواره‌ای که هدف آن ترویج مستند و نگاه واقعی به جهان و رویدادهاست، مستندسازان، چشم های تیزبین و نگاه نگران به جهانند که درگیر خشونت و ظلم و بی عدالتی است. غزه امروز، تنها نیست چرا که این صدای مظلومیت و انعکاس نسل کشی به همه جهان مخابره شده. شاید این مهمترین وجه تمایز سینمای داستانی و غیرداستانی باشد، وفاداری به واقعیت. امروز خبرنگاران و مستندسازان در غزه، سلطه رسانه ای غرب را در هم شکستند و حقیقت را عریان به نمایش گذاشتند.
سینمای مستند، انعکاسی از روح پرسشگر و منتقد و چشمان تیزبین مستندسازان ایرانی است. تنوع مضامین و نوزایی در محتوای آثار این دوره، نشان دهنده جهش در کیفیت و کمیت تولید و یک امتیاز بزرگ برای جشنواره ای است که سینمای مستند ایران، همواره وامدار آن بوده است. خوشبختانه، در کنار رونق سینمای داستانی، در دوره اخیر، سینمای مستند که واقع‌گرا، متعهد و ثبت کننده رخدادهای تلخ و شیرین این سرزمین و مردمانش است، زنده و پویاست. افزایش تعداد آثار ارسالی به دبیرخانه جشنواره، ورود فیلمسازان جوان و حضور بانوان سینماگر، پیام‌هایی ارزنده برای مدیران و فعالان در حوزه سینمای مستند در پی دارد. این سینما، با توجه به بضاعت، عملکرد و تاثیرش می‌تواند منشا تحول بسیاری در عرصه فرهنگ و جامعه باشد.
سینمای مستند ایران، می‌تواند پیشگام ثبت یادبودها، نقاط قوت تاریخی، رخدادها و ساخت فیلم از مفاخر ایران اسلامی باشد. نسل امروز و آیندگان، چشم به راه این مستندها هستند و تشنه تماشای تصویری از ایران امروز، ایران زیبا و مقتدر، ایرانی که در سایه فرهنگ و هنر غنی آن، می شود آسوده بود و از گزند و آفت، بدخواهان دور ماند. امید که جشنواره «سینماحقیقت» در مسیر پیش رو، همچنان موثر و موفق باشد، این جشنواره برای سینماگران و دوستداران سینمای مستند ایران، چراغی روشن و محفلی صمیمی است و حفظ آن، احترام به خانواده سینمای مستند ایران است.
هفدهمین جشنواره بین المللی فیلم مستند ایران «سینماحقیقت» از 27 آذرماه تا 2 دی ماه 1402 در تهران برگزار می شود.
حامد بهداد در نشستی با معاون رئیس‌جمهور گفت: ما کارگر معدن نیستیم و هنرمندیم و رابطه نزدیک و تنگاتنگ با مردم داریم . خواهش میکنم این حرف ها را باور کنید که حقیقت دارد. ۲۵ سال است که بازیگرم و درباره بیمه و مالیات این حرف‌ها را همواره شنیده‌ام. این دنیا جهان زشتی است و ما هنرمندان و سینماگران باید در آن امید تولید کنیم. امید و همت را ما پخش می‌کنیم، باور کنید که در این صنف کوچک تنگدستی و نیازهای اساسی وجود دارد. به همت سازمان سینمایی کشور، نشست مشترک جمعی از سینماگران کشور با معاون رئیس جمهور و رئیس سازمان برنامه و بودجه برگزار شد.
به گزارش خانگی به نقل از اداره کل روابط عمومی سازمان سینمایی، نشست مشترک داود منظور معاون رئیس جمهور و رئیس سازمان برنامه و بودجه، محمد خزاعی رئیس سازمان سینمایی کشور و جمعی از تهیه کنندگان، کارگردانان، بازیگران سینما و نمایندگان صنوف سینمایی شامگاه ۲۰ آذر ماه در محل ساختمان برنامه و بودجه برگزار شد.
پیگیری برای ارتقای بودجه سینما
در ابتدای این نشست، روح الله سهرابی، از مدیران سازمان سینمایی به عنوان مجری برنامه با اشاره به انگیزه و هدف سازمان سینمایی از طراحی و پیش‌بینی این گونه نشست‌های هم‌اندیشی و هم‌افزایی، عنوان کرد: این نشست، در ادامه سلسله نشست‌های سازمان سینمایی و آقای خزاعی با دستگاه‌ها و با ارگان‌های مختلف اجرایی کشور طی دو سال اخیر است که به نوعی در جهت ارتقای ظرفیت‌های بودجه‌ای سینما و تقویت بنیه اقتصادی تاثیرگذار بوده و آن را با شتاب بیشتری به سمت صنعتی شدن هدایت می‌کند. قطعا، این گفتگوها و همفکری‌ها، موجبات رشد و راتقای وضعیت سینمای ایران کمک خواهد کرد.
سینماگران موثرترین افراد در ارتقای فرهنگ و هنر
در ادامه، داود منظور معاون رئیس جمهور و رئیس سازمان برنامه و بودجه، ضمن خوشامدگویی به اصحاب هنر و فضیلت گفت: سینماگران موثرترین افراد در صنعت سینما و عاملی برای ارتقای فرهنگ و هنر ایران و اعتبار به شمار می آیند. امروز سینمای کشورمان به واسطه شما هنرمندان در دنیا حرفهای زیادی برای گفتن دارد و در جشنواره‌ها توانسته پرچم ایران را در جهان بالا نگه دارد. فرزندان ما در قاب تلویزیون و سینما از نزدیک با شما زندگی می‌کنند و با همه کسانی که در مقابل دوربین و یا در پشت آن فعال هستند ارتباط می‌گیرند.
وی افزود: هنر هفتم در زندگی امروز ما به یک ضرورت و لازمه‌ای برای ادامه حیات تبدیل شده است و همانگونه که نیازمند به خوراک و پوشاک هستیم، نیازمند هنرمندی‌های شما بزرگواران نیز، هستیم. هنرمندان امروز الگوی زندگی مردم یک جامعه محسوب می‌شوند که سبک زندگی را آموزش داده و به این جریان در طول زمان شکل می‌دهند و به یک نماد تبدیل می‌شوند.
منظور، مشکلات، دغدغه‌ها و نیازهای سینماگران را یکی از دغدغه‌های سازمان برنامه و بودجه و دولت دانست و عنوان کرد: طبیعی است شما توصیه‌های ارزشمندی دارید و ما تلاش داریم از طریق سازمان سینمایی از انتظارات شما آگاه و آن را در حد توان تامین کنیم. قطعا، انتظارات سینماگران در مقایسه با دیگر نیازمندی‌های کشور، انتظارات بالایی نیست و ما علاقه‌مندیم که این نیازها را بدانیم و پاسخگوی آنها باشیم.
وی اضافه کرد: برای اینکه سینمای کشور پا گیرد، باید به چند مولفه اصلی توجه ویژه ای کنیم. در وهله اول حتما تربیت، پرورش و حمایت از جریان آموزشی هنر و هنرمند را باید در اولویت قرار دهیم. حتما باید تربیت‌های آموزشی‌مان را در دانشگاه‌ها و از طریق هنرکده‌ها به گونه‌ای تنظیم کنیم که دائما، مطمئن باشیم جریان رویش، رشد و نمو هنرمندان و نسل جدید ادامه‌دار است. اقدامات شما کاری امدادی است و فردا انتظار داریم دیگران آن را ادامه دهند. مطمئنم با کمک شما سینماگران نسل‌های بعدی به خوبی در راستای اهداف و آرمان‌های انقلاب اسلامی تربیت می‌شوند و این جریان ادامه می‌یابد. البته خود هنرمندان هم باید با انگیزه بمانند و درخواست‌های آن ها تامین و مورد تکریم قرار گیرند.
وی اظهار کرد: جامعه باید بداند که هنرمند حرفهای جذاب است. کسانی که می‌آیند هم به مردم خدمت می‌کنند هم حرفهای شایسته خواهند داشت. این پیام‌های وظیفه مشترک ما و شماست که به جامعه مخابره کنیم. اطمینان دارم که سازمان سینمایی نیز، با برنامه‌ها و پیگیری‌ها می‌کوشد با ایجاد جذابیت‌ها، انگیزه را برای ورود افراد جدید به این حرفه به وجود آورد.
نیازمند تولید محتوای فاخر هستیم
ریاست سازمان برنامه و بودجه در راستای اهمیت محتوای فیلم‌ها اظهار کرد: ما در کشور نیازمند تولید محتوای فاخر هستیم تا پیام های خوبی برای زندگی بهتر به مردم منتقل شود.
وی خاطرنشان کرد: متاسفانه، بعضا مشاهده می‌کنیم برخی سریال‌ها و فیلم‌هایی پرمخاطبی تولید میشود که بی‌محتواست و شایسته و در شأن مردم و جامعه ما نیست. در این زمینه باید با محتوای مناسب سبک زندگی ایرانی _اسلامی را به خوبی آموزش داده و آثاری ارزشمند و متناسب با فرهنگ اسلامی به مردم عرضه کنیم. براین اساس ماموریت داریم گروه‌هایی را برای تبدیل بهترین محتوا به فیلمنامه به کار گرفته تا فیلم‌هایی مناسبی را تولید و عرضه کنیم.
وی افزود: بهره‌مندی از تکنولوژی و فناوری‌های به روز، یکی دیگر از لازمه‌های فیلمسازی است تا از تصویر و صوت به بهترین نحو استفاده شده و در اختیار فیلم قرار گیرد. وظیفه سازمان سینمای و ما تسهیل در اختصاص تجهیزات به فیلم‌هاست چرا که بخش زیادی از اعمال هنر در فیلم ها به واسطه تجهیزات ممکن میشود. حتما موضوع فناوری جزو تکالیفی است که ما باید در دولت از آن حمایت کنیم.
منظور، با اشاره به موضوع تامین مالی و تقویت اقتصاد فیلم و سینما گفت: متاسفانه به دلایل زیادی فیلم و سینما آنگونه که انتظار می‌رود، به لحاظ مالی و اقتصادی بازده خوبی ندارد و تولیدکنندگان صرفا با جان و دل و علاقه شخصی خود در این عرصه فعالیت دارند و اگر انگیزه‌های درونی و فردی نباشد این حرفه را رها می‌کنند. ما به عنوان متولی مسئولیم تا فعالیت در این حرفه را به کاری جذاب، سودآور و اقتصادی تبدیل و تسهیلات لازم برای ساخت فیلم را با نرخ اقتصادی مناسب تامین کنیم.
وی بیان کرد: قیمت‌گذاری فیلم‌ها و تعرفه گذاری باید به اقتصادی شدن سینما کمک کند. بحث سالن‌های نمایش از دیگر اقدامات مهم است چرا که فیلم باید از سالن خوب و مناسب تماشا شود. بسیاری از فیلم‌های فاخر در نمایش خانگی جذابیت لازم را ندارد و فرقی هم نمی‌کند که از قاب تلویزیون دیده شود یا در پردیس ویژه‌ای که از همه افکت‌های صوتی و غیره برخوردار است. بنابراین لازم است در حوزه سالن‌های نمایش و پردیس‌ها بیشتر تلاش کنیم. متاسفانه تعداد سالن‌های ما محدود است و لازم است برای ساخت سالن‌ها و پردیس‌های بیشتر، همه ما تلاش کنیم تا در برنامه پنج ساله هفتم این مهم لحاظ شود. امروز پس از ۱۲۰ سال از عمر سینمای ایران این فرصت فراهم است تا با استفاده از تجارب گذشته، آینده سینمای ایران را به سمت سینمای حرفه‌ای‌تر، جهانی‌تر با مخاطبان منطقه‌ای و جهانی سوق دهیم. قطعا ما از این توانمندی و ظرفیت برخور داریم تا با کمک شما فضای اقتصادی شدن فیلم ها را با حمایت‌ها به گونه‌ای پیش ببریم که درخششی بیش از گذشته در منطقه داشته باشیم.
سینمای ایران بزرگترین سرمایه ملی ما است
در ادامه، محمد خزاعی رئیس سازمان سینمایی کشور با اظهار امیدواری از خروجی این گونه نشست‌ها و هم‌فکری ها برای کمک و حمایت از خانواده بزرگ سینمای ایران گفت: همه ما به نتایج این جلسه امیدواریم. از اهمیت و تاثیرگذاری سینما حرفی نمی‌زنم چرا که مدیران سازمان برنامه و بودجه، سینما را خوب می‌شناسند. رئیس سازمان برنامه و بودجه قبل از حضور در این سازمان ارتباطات خوبی با هنرمندان داشته‌اند و سینما را به خوبی می شناسند.
وی افزود: سینمای ایران یکی از مهمترین دستاوردهای انقلاب اسلامی است و در دنیا زبانزد و صاحب اعتبار است. سینمای ایران افتخارات زیادی در حوزه بین الملل داشته و جزو ۱۰ کشور مطرح دنیا هستیم. درست است که نحیف است و در سیاست گذاری‌ها مشکلات متعددی دارد اما از لحاظ تاثیرگذاری در مسائل داخلی و خارجی بسیار حائز اهمیت است. همه کشورها در جهان امروز به دنبال احیاء و تقویت صنعت سینمای خود هستند و برای آن هزینه‌ها و سرمایه‌گذاری های هنگفتی را انجام می‌دهند.
خزاعی اظهار کرد: سینمای ما در دنیا از نیروی انسانی شاخصی برخوردار است و این از جمله بزرگترین سرمایه‌های ملی ماست. باید قدر تک تک این سرمایه ها و هنرمندان ملی را بدانیم و پاس بداریم. از اوایل انقلاب آثار درخشان و ماندگاری در عرصه های مختلف اعم از حوزه تاریخ انقلاب و دفاع مقدس، مقاومت، مسائل اجتماعی و حوزه های دینی توسط سینماگران این مرز و بوم تولید و در تاریخ سینمایی ایران ثبت و ضبط شده است.
کل بودجه سینمای کشور ۴۲۰ میلیارد تومان است
وی ادامه داد: لازم است دوستان بدانند کل بودجه سازمان سینمایی برای یکسال فعالیت، با ۶ موسسه و ادارات کل و دفاتر انجمن سینمای جوانان ایران در سراسر کشور ۴۲۰ میلیارد تومان و کل بودجه تولید با احتساب هزینه های جاری آن، ۲۰۰ میلیارد تومان است که با این بودجه برنامه‌ریزی‌ها و تولیدات سینمایی انجام میشود. هزینه تولید در بنیاد سینمایی فارابی ۱۰۰ میلیارد تومان است . این مبالغ در سازمان برنامه و بودجه مبالغ کم محسوب میشود اما واقعیت سینمای بزرگ ایران است. خانواده سینما با این مبالغ کم و با عشق و غرور و عزت ملی این افتخارات را در سینما آفریده‌اند.
رئیس سازمان سینمایی مباحث معیشتی و رفاهی خانواده سینما را مشکل اصلی معرفی کرد و گفت: در بخش معیشت با مباحث بیمه، مسکن و مالیات روبه رو هستیم و امیدواریم با کمک سازمان برنامه و بودجه به جمع بندی خوبی دست یابیم. در خصوص مشکلات بیمه با تامین اجتماعی جلساتی داشته‌ایم که بخشی از آن در حال برطرف شدن است . مسیر بازنشستگی سوابق بیمه‌ای پیشکسوتان نیاز به اصلاح دارد که باید از طریق اختصاص اعتبارات به سازمان تامین اجتماعی مشکل حل شود. در بحث مسکن پیگیر طرح مسکن ملی هستیم.
وی خاطرنشان کرد: در حوزه زیرساخت‌ها، در شورای عالی سینما مصوباتی داشته‌ایم که قطعا، تحقق آن ها به کمک ریاست سازمان برنامه و بودجه و اختصاص ردیف بودجه در سال ۱۴۰۳ نیاز دارد. امکانات و تجهیزات سینماها و لابراتورها و استودیو های سینمای ایران به دلایل مختلف باید نوسازی و به روز شوند. این طرح، مستلزم وام های ارزان قیمت است تا در اختیار سینماداران قرار گیرد. همچنین در حوزه زیرساخت، ساخت سالن سینما دغدغه جدی است . در زمان تحویل دولت جدید، ۵۷۰ سالن در کشور وجود داشته است و ۲۲۵ شهر بالای ۱۰۰ هزار جمعیت فاقد سالن سینما هستند و این مطالبه عمومی مردم است تا از شرایط تفریح ارزان قیمت سینما استفاده کنند. در طی این دو سال ۲۳۴ سالن در کشور افتتاح شده و قول داده‌ایم که تا پایان دولت سیزدهم این تعداد را به ۱۰۰۰ سالن در کشور رسانیم . امیدوارم با حمایت سازمان برنامه و بودجه و اختصاص وام به سینماگران ۲۰۰ الی ۳۰۰ سالن سینمای دیگر به چرخه نمایش کشور اضافه شوند.
متاسفانه منابع ارزی در سینمای ایران پیش بینی نشده است
خزاعی با اشاره به سرمایه‌گذاری کشورهای مختلف درحوزه بین الملل افزود: در حوزه بین الملل، همه کشورهای دنیا به سه طریق – صندوق ملی، صندوق بین المللی و صندوق‌های فرا منطقه‌ای در سینما سرمایه‌گذاری کرده‌اند. در این صندوق ها، فاندهایی مشخص می شود یا بودجه های مشترکی وجود دارد که فیلمسازان می توانند با مراجعه از آن استفاده کنند. ما فاندی در آسیا، منطقه و کشور نداریم و منابع ارزی در سینمای ایران پیش بینی نشده است. ما زمانی می توانیم از تولیدات مشترک و اقتصاد بازار جهانی صحبت کنیم که این ظرفیت ها را بکار ببندیم. تولید مشترک می تواند زمینه ساز اقتصاد جهانی برای سینمای ایران باشد. در حال حاضر پیشنهادات خوبی از کشور چین ، پاکستان و هند و غیره داریم اما به دلیل مشکلات مالی اجازه و امکان ورود نداریم. بکارگیری ظرفیت‌ها در این حوزه‌ها، به انتقال فرهنگ، ترویج آرمان های انقلاب، تولید مشترک و اقتصاد بازار جهانی منجر می شود .
وی، راه‌اندازی استودیوی دیجیتال، اختصاص ۱۸۰ میلیارد تومان به تجهیزات و امکانات دفاتر سینمای جوانان، راه اندازی بنیاد ملی پویانمایی از دیگر مصوبات شورای عالی سینما برشمرد.
رئیس سازمان سینمایی در خصوص وضعیت معیشت سینماگران تاکید کرد: متاسفانه امروز وضعیت معیشت خانواده سینما خوب نیست، از ۶ هزار عضو خانه سینما ، ۱۸۰۰ تا ۲ هزار نفر دیگر هیچگونه فعالیت و درآمدی در سینما ندارند. ۲۰۰ مورد بیماری خاص در سینماگران وجود دارد که برخی دچار بیماری‌های صعب العلاج هستند که باید فکری جدی برای معیشت آنها صورت گیرد.
در ادامه این نشست، سینماگران در خواست های خود را مطرح و درباره مشکلات سینمای ایران بحث و گفتگو کردند.
باید کل بودجه از طریق سازمان سینمایی توزیع شود
محسن علی اکبری تهیه کننده سینما گفت: امروز همه زندگی ما به دلار گره خورده است و کل بودجه سازمان سینمایی فقط صرف تولید دو تا سه فیلم می شود. از سوی دیگر تعدد دستگاه‌های موجود برای جذب بودجه سینمایی مشکل مضاعف سینماست. باید کل بودجه از طریق سازمان سینمایی توزیع شود تا بازخورد خوبی در بحث بودجه‌ای داشته باشیم.
درخواست بازگشت به لایحه بودجه ۱۴۰۱ در مبحث مالیات
منوچهر محمدی تهیه کننده سینما با بیان اینکه مجموعه‌ای از مسائل مالیاتی حوزه سینما که باعث نگرانی سینماگران شده به دولت قبل مربوط است. دوره‌ای که بودجه دولت برای ۱۴۰۰ تعیین و بحث مالیات مطرح شد. این مالیات نیاز به قوانینی مشخص دارد چرا که همیشه در کشور رو به افزایش است . ۶۰ درصد پول کشور از طریق اخذ مالیات تامین میشود در حالیکه باید درآمدی برای پرداخت آن وجود داشته باشد. درخواست ما بازگشت به لایحه بودجه ۱۴۰۱ است و با این رویکرد، تازه سینمای ایران می‌تواند ادامه حیات دهد.
غلامرضا موسوی تهیه‌کننده سینما ادامه داد: ما به عنوان سینماگران ایران به مردم سوبسید می‌دهیم چرا که به طور آزاد و بدون حمایت کامل دولت، فیلم تولید می‌کنیم، اما در بهای بلیط سینما کمترین افزایش را داشته‌ایم. سینمای ایران برای ما هزینه آزاد دارد. لازم است دراین زمینه انتظارات را هم دولت محقق کند.
سینما ارزان ترین تفریح سالم مردم
علی سرتیپی تهیه‌کننده و سینمادار خطاب به رئیس سازمان برنامه و بودجه عنوان کرد: آگاهی سینمایی شما برای ما امیدوارکننده است. من ۶۰ الی ۷۰ سالن سینما را در بخش خصوصی ساخته‌ام. امروز بهای بلیط سینما با پاپ کورن برابری دارد و قیمت بلیط با افزایش هزینه‌ها، همچنان ثابت مانده است. با توجه به وضع بد اقتصادی اما، استقبال از تفریحات ارزان نظیر سینما افزایش یافته است. خوشبختانه با کمک بخش خصوصی سالن های خوبی ساخته شده ولی مقوله تولید و سینما دیگر در سرمایه گذاری مقرون به صرفه نیست. هزینه سینماسازی بیشتر از سود آن است و تجهیزات دستگاه‌های آپارات و غیره هزینه بالایی دارد.
سینما بعد از رکورد اخیر دوباره سرپا شده است
ابوالحسن داوودی تهیه کننده و کارگردان سینما خاطرنشان کرد: :خوشحالم که با مسئولی متخصص در حوزه سینما در سازمان برنامه و بودجه حرف می‌زنیم. سینمای ایران ۱۲۵ سالگی خود را جشن می‌گیرد بنابراین، سابقه بالایی دارد. ما تخصص های مختلفی در عرصه سینما داریم که شناخت آن از جانب مسئولان، در تصمیمات دولتی و مجلس بسیار تاثیرگذار خواهد بود. ۳۳ صنف در سینما فعالیت دارند که در طی دوسال اخیر کمتر از ۷ درصد تهیه‌کنندگان و کارگردانان آن همچنان فعالند. این توقف در کار، در مالیات ها محاسبه نمی شود. سینما بعد از رکورد اخیر دوباره سرپا شده اما این موفقیت ها محدود است .درحوزه تولید نوع ارتباط سازمان سینمایی با سازمان برنامه و بودجه باید تعریف درستی داشته باشد. بخش فرهنگی و هنری نیاز به توجه در عرصه سوبسید دارد.
سینما مرکزمهم ایجادکننده اتحاد و انسجام ملی است
سیداحمد میرعلایی تهیه‌کننده سینما گفت: سینما یکی از مراکز مهم ایجادکننده اتحاد و انسجام ملی است و احساسات مشترک افراد را تجمیع می‌کند و جامعه را تحت تأثیر قرار می‌دهد اما متولیان منابع و بودجه و قانونگذاران نسبت به این مهم بی توجه بودند در حالی که این موضوع در دنیا اهمیت بسیاری دارد. چرا ما نباید فیلم های خوبی برای عرضه رایگان به سایر کشورها داشته باشیم؟ لازم است تولید فیلم‌های با محتوا ریشه‌یابی و پشتیبانی درستی از آنها شود. در حال حاضر بودجه سینمای ایران خنده‌دار است و باید در آن تجدید نظر شود. سینما یعنی اقتصاد و باید برای ارزآوری آن برنامه ریزی شود.
چرا بدترین بودجه به سازمان سینمایی اختصاص می‌یابد؟
محمدرضا عرب کارگردان و تهیه‌کننده سینما افزود: دولت در کنار مردم دولت است. اگر گفتمان نداشته باشیم مردم دو قطبی خواهند شد. امروز ماهواره به خانواده‌ها رخنه کرده است. سازمان برنامه و بودجه یعنی مغز و روان مردم و ملت، چرا بدترین بودجه به وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی و سازمان سینمایی اختصاص می‌یابد. با این سقف نگاه بودجه‌ای سال آینده و سال های آینده سال سخت‌تر خواهد بود. سه مشکل سینماگران- مسکن، بیمه و بیکاری است که باید رسیدگی شود.
لزوم تخصیص به موقع بودجه سینما
ابراهیم اصغری تهیه‌کننده سینما عنوان کرد: بنده افتخار تولید فیلم هایی با بودجه دولتی داشته‌ام، این بودجه دولتی و کم، معمولا بسیار دیر تخصیص داده میشود و هزینه تولید در این فرایند زمانبر، افزایش می یابد که این امر به کیفیت فیلم‌ها لطمه می‌زند. اگر همین بودجه کم به موقع تخصیص داده شود، سینمای ایران رونق بیشتری می‌گیرد.
سیدضیا هاشمی تهیه کننده سینما عنوان کرد: اگر وعده های ریاست سازمان برنامه و بودجه محقق شود، قول می دهم سردیس ایشان را جلوی سازمان سینمایی نصب کنیم.
بودجه سازمان برای سینمایی شوخی است
علی اوجی بازیگر و تهیه کننده سینما گفت:۱۳ فیلم را در بخش خصوصی ساخته‌ام چون می دانستم اوضاع اقتصادی سینما خوب نیست. بودجه سازمان برای سینمایی که دستاورد انقلاب است شوخی است. به دلیل مشکلات اقتصادی در حال حاضر خصوصی سازی کم تر شده است. باید فرهنگ را جدی تر گرفت. فرهنگ شوخی نیست و نیاز به بازنگری جدی در بودجه سینما داریم.
علیرضا نجف زاده بازرس خانه سینما بیان کرد: رئیس سازمان سینمایی از جنس سینماست ولی این مشکلات درباره نیروی های انسانی است، ثروتی که کشورهای دیگر آن را ندارند و برای آن سرمایه‌گذاری می کنند و حتی این نیروی انسانی را وارد می کنند. ما فوتبال را حتی به عربستان باخته‌ایم و متاسفانه عمده پیگیری‌های ما درخصوص معیشت اعضای خانه سینماست.
سینمای ایران به گردن نظام و انقلاب خیلی حق دارد
جابر قاسمعلی فیلمنامه‌نویس افزود: سینمای ایران به گردن نظام و انقلاب خیلی حق دارد . تصویر زیبای برجای مانده از مردم در جنگ و انقلاب، از سینماست. تصاویر شاعرانه و زیبای فیلم های امثال مرحوم عباس کیارستمی در افکار جهانی از جامعه و مردم ما نقش بسته است. در کانون فیلمنامه نویسان از ۲۴۰ عضو، تنها ۴۰ نفر شاغل هستند و بقیه بیکارند.
بودجه سینما باعث خجالت است
علی دهکردی مدیرعامل خانه سینما تاکید کرد: متاسفانه در ایران که زیربنای همه ساختارها، اولویت‌های فرهنگی است، شنیدن بودجه حوزه فرهنگ و سینما جای تاسف و شرمندگی دارد. سینمایی که بزرگترین افتخارات را برای کشور ما کسب کرده، باید این بودجه را داشته باشد؟ قانونگذاران ما باید بدانند که در کنار سیستم نظامی، اجتماعی و اقتصادی که مهم است، فرهنگ و هنر اهمیت مضاعف دارد و با این بودجه‌ها سست‌ترین ستون را به آن اختصاص داده‌اندکه باعث خجالت است. لطفا به قانون گذاران ارزش سینمای فاخر ما را یادآوری کنید. روزی نیست که در خانه سینما با ابتدایی ترین مشکلات معیشتی سینماگران رو به رو نباشیم که بیش از ۹۰ درصد از آنها مشکلات جدی معیشتی است. این بیمه ناقص جوابگوی سیستم فرهنگی کشور نیست و شایسته آنها هم نیست. از همه کسانی که در سینما خدمت می‌کنند ممنونم و افتخار میکنم در سینمایی خدمت میکنم که مظلومانه با کمترین حمایت دولتی روزگار را می‌گذراند.
بیمه سینماگران در ضعیف ترین حالت ممکن است
سیدعلی حسینی مستندساز و عضو هیات مدیره خانه سینما اظهار کرد: ما عاشق کارمان هستیم و پای آن هلاک هم می شویم. بیمه سینماگران در ضعیف ترین حالت ممکن است. خوشحالم که ریاست سازمان سینمایی و تیمش اهل سینما هستند و مشکلات را می‌دانند و پیگر حل آن تا چنین سطحی هستند.
اقتصاد سینما ضعیف است و بودجه‌های ناچیز
فریبا کوثری بازیگر سینما افزود: بازیگران هم زیر فشار هستند و فیلمسازان به دنبال چهره‌های جدید می‌روند. از ما که گذشت اما بخش زیادی از آنها بیکارند و در وضعیت معیشتی بدی قرار دارند. دغدغه مشترک همه ما فقط سینما و فرهنگ است و در این راه یکدل هستیم. منابع و اقتصاد سینما ضعیف است و بودجه‌های ناچیز.
امیدوارم روزی در زمینه ارزآوری و سود در سینما حرف بزنیم
بهرام رادان بازیگر سینما عنوان کرد: ما به عنوان صنعت سینما باید فضای تبلیغات داشته باشیم در آن صورت بروکراسی آنقدر هم پیچیده نبود و شاید هم یک صفر به رقم درآمدی سینما بیشتر می شد و دغدغه‌ها کمتر بود. کشور ترکیه اشتراکات فرهنگی بسیاری با ما دارد و با کشورهای دیگر به صورت قراردادی ، فیلم تولید می‌کند و در بازار پیچیده‌ای فعالیت می‌کند. امیدوارم روزی در زمینه ارزآوری و سود در سینما حرف بزنیم . ترکیه در بسیاری از بخش‌هایی فیلمسازی همچون گریم ضعیف است ولی در تولید فیلم پیشرفت های زیادی داشته است.آرزو میکنم روزی مرفه بی درد به جای طعنه، آرزو باشد.
ما هنرمندان و سینماگران باید امید تولید کنیم
حامد بهداد بازیگر سینما گفت: شاید تعدد این گلایه‌ها حتی برای دقایقی ما را بی‌حس کند ولی از حساسیت بالایی برخوردار است. ما کارگر معدن نیستیم و هنرمندیم و رابطه نزدیک و تنگاتنگ با مردم داریم . خواهش میکنم این حرف ها را باور کنید که حقیقت دارد. ۲۵ سال است که بازیگرم و درباره بیمه و مالیات همان حرف‌ها را همواره شنیده‌ام. این دنیا جهان زشتی است و ما هنرمندان و سینماگران باید در آن امید تولید کنیم. امید و همت را ما پخش می‌کنیم، باور کنید که در این صنف کوچک این تنگدستی و نیازهای اساسی وجود دارد.
پیشگیری بهتر از درمان است
سیدجمال ساداتیان تهیه کننده سینما ادامه داد: پیشگیری بهتر از معالجه است. سینما مرکز گردشگری است اما با ارزان ترین قیمت فعال است. سینما کارکرد بسیاری دارد . ما ظرفیت تولید سالی ۴۰۰ ، ۵۰۰ فیلم را داریم که قرار نیست از آن خوب استفاده شود. باید با بسترسازی تولید، از این ظرفیت استفاده شود تا جایگاه سینما را ارتقا دهیم. ما چقدر باید سیاست خارجی فعالی داشته باشیم که با یک اثر زبانزد شویم؟ ما چقدر می توانستیم ظرفیت های نمایشی را افزایش دهیم؟ باید تبصره یا سرفصلی در لایحه بودجه فرهنگ و هنر برای فضاهای فرهنگی در نظر گرفته شود تا دستاوردهای خوبی در سال های بعد داشته باشیم.
بحث کیفیت محتوا و امکانات به روز لازمه سینماست
حبیب ایل بیگی معاون ارزشیابی و نظارت سازمان سینمایی اظهار کرد: نکات دقیق و درستی مطرح شده است که بهبود آن آرزوی همه ماست ، بحث کیفیت محتوا و امکانات به روز، لازمه سینماست. به کمک ریاست سازمان بیش از ۲۷ سفر استانی انجام شده و با سینماگران استانی دیدار داشته‌ایم . بسیاری از مسائل شما با آنها مشترک است با این تفاوت که در این استان‌ها سینمایی وجود ندارد . همه در شهرها و مراکز پرجمعیت سرمایه‌گذاری می‌کنند ولی نقش دولت باید پوشش بیشتر در شهرهای دیگر باشد تا عدالت رعایت شود. مطالبه‌گری حق همه شماهاست. در بحث حمایت از تولید، فیلمسازان استانی چشمشان به مراکز حمایتی است و از ساخت فیلم محروم هستند .
حمید بهمنی کارگردان سینما خاطرنشان کرد: مقام معظم رهبری در دیداری با هنرمندان فرمودند: ما پول خوب داریم و افراد متخصص بسیاری داریم اما دستشان در دست هم نیست. این مشکل در مسیر مدیران و متولیان حوزه‌های برنامه و بودجه و حوزه فرهنگ و سینما است که نیاز به همراهی است و به این جلسه می توان امید بست.
ما هم باید در ردیف بودجه سیستم دفاعی قرار گیریم
محمدحسین لطیفی کارگردان سینما گفت: هنرمندان سینما ثابت کرده‌اند عاشقند که هنوز کار می‌کنند ولی هر سال مشکلاتشان در حال افزایش است. راهکار هم این است که اگر در جنگ نرم ، وظیفه فرهنگ بر گردن ماست ما هم باید در ردیف بودجه سیستم دفاعی قرار گیریم، چرا در مجلس دنبال راهکار نیستیم؟ قطعا لازم است از دیگر ردیف بودجه‌ها تامین مالی شویم.
دولت در همه کشورها در کنار سینماست
اصغر فارسی معاون توسعه مدیریت و منابع سازمان افزود: حداقل به عنوان مسئول دولتی از مشکلات این عزیزان در برنامه و بودجه مطلع هستم . نقش سینما در تربیت آیندگان جامعه را نمیشود نادیده گرفت. در بحث سینما در عرصه بین‌الملل، دولت در همه کشورها در کنار سینماست و سینماگران در پیشبرد اهداف و سیاست ها همراه دولت هستند. اگر ما از فرهنگ خود دفاع نکنیم، به یغما برده می شود همانند شاعران و هنرمندان ما که موضوع فیلم سازی کشورهای دیگر شده است. در شرایطی که معمولا تولید فیلم در سه ماهه اول صورت می‌گیرد. ما برای تداوم تولید در سازمان سینمایی وام گرفته‌ایم.
در ادامه نکات اهالی سینما، داود منظور رئیس سازمان برنامه و بودجه کشور گفت: از توضیحات صریح همه سینماگران حاضر در این نشست تشکر میکنم ،ممکن است همه این نکات مستقیما در سازمان برنامه بودجه تعریف نشود اما به عنوان عضوی از دولت از حقوق دوستان دفاع خواهم کرد.
وی ادامه داد: در این موقعیت که عمر خدمت ما دو سال است، سعی می کنیم میزبان خوبی برای شما باشیم. آنچه در سینما و فرهنگ می بینیم با وجود مشکلات فقط کار دل است. موضوع بهای بلیط سینما، در سازمان سینمایی بررسی و تدابیر سنجیده میشود. تعرفه های شارژ در مجتمع های تجاری اعداد بالایی است. ما در برنامه قانون هفتم حکمی را تصویب کرده‌ایم که به زودی ابلاغ میشود .در این حکم هزینه‌های انشعابات و مصرف آب و برق و گاز در مراکز فرهنگی و هنری و غیره براساس تعرفه‌های فرهنگی است . این بدان معناست که تقریبا رایگان و یا با رقم پایینی محاسبه می شود و امیدواریم با ابلاغ این قانونی گشایشی اتفاق خواهد افتاد.
رئیس سازمان برنامه و بودجه اظهار کرد: در خصوص مشکل تسهیلات ما می توانیم در شورای پول و اعتبار، خطی اعتباری برای هنرمندان تعریف کنیم و جزو اختیارات ماست و قابل تصویب در قالب نرخ سود ترجیحی است و باید هزینه یکسال آن محاسبه شود تا در مصوبه‌ای از شورای پول و اعتبار دریافت کنیم. همچنین در قالب برنامه، مجوز دیگری داریم که براساس آن کسانی که در ساخت، تکمیل و تجهیز، توسعه اماکن فرهنگی و هنری و ورزشی سرمایه گذاری می کنند، را به عنوان هزینه قابل قبول مالیات می‌پذیریم که این ابتکاری جدیدی است.
وی عنوان کرد: وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی برای حمایت از اصحاب فرهنگ و هنر و رسانه نسبت به پوشش بیمه تامین اجتماعی اعم از تبعات درمانی و بازنشستگی باید اقدام کنند. بنابراین این تکلیف بر عهده وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی گذاشته شده تا هنرمندان با پوشش بیمه‌ای تامین اجتماعی، درمانی و بازنشستگی حمایت شوند.
منظور گفت: یکی دیگر از موارد پیش بینی شده در قانون، هدف گذاری در ارتباط با حمایت از تولید فیلم های فاخر است که هر سال ۲۰ فیلم فاخر سینمایی در موضوعات تاریخی، سبک زندگی اسلامی، دفاع مقدس و غیره ساخته شود و امیدواریم با کمک و پیگیری رئیس سازمان سینمایی، بودجه این بخش برای سال آینده تعریف شود. باید مقدمات و هزینه آن محاسبه شود تا شاهد تولیدات خوب و فاخر باشیم. همچنین یکی از هدف گذاری‌های ما حمایت از ۷ هزار و ۳۰۰ ساعت تولید پویانمایی ویژه کودک و نوجوان است.
در کنار اقتدار نظامی به اقتدار فرهنگی نیاز داریم
وی بیان کرد: من هم در موضوع حمایت از تولید، از عدد ردیف بودجه تعجب کرده‌ام که عملا کاری نمیشود کرد و در این راستا مذاکره خواهیم کرد تا تحولی در تقویت بودجه حمایتی در حوزه فیلم صورت گیرد. ما در کنار اقتدار نظامی به اقتدار فرهنگی نیاز داریم که شما در جبهه فرهنگی هستید.
رئیس سازمان برنامه و بودجه تاکید کرد: موضوع فیلمنامه بسیار جدی است و اساس فیلم است. تدوین فیلم نامه به مطالعات جامع و حمایت نیاز دارد و ما حتما باید از آن حمایت کنیم .
منظور افزود: تخصیص اعتبارات را با توجه به اولویت ها در ابتدای سال مشخص کنید و به روزهای پایان سال موکول نکنید. موضوع مالیات را در اصلاحات مجلس حتما دنبال می‌کنیم.در خصوص بیمه به طور مشخص موارد مطرح شود تا در تامین اجتماعی پیگیری شود.
وی ادامه داد: در بحث فیلم‌های مشترک در خارج از کشور و صادرات فیلم و ارزآوری مبحث درستی است و باید کاری کنیم که کسب و کارمان رونق گیرد. بازارهای منطقه‌ای و بین المللی خوبی برای فیلم های ما وجود دارد و حتما رایزنان فرهنگی ما و وزارت و فرهنگ و ارشاد اسلامی باید روی این مباحث کار کنند تا از فروش فیلم‌ها به درآمد ارزی برسیم. ما در این زمینه نیز آماده همکاری هستیم و باید طرف‌های دولت از جمله وزارت امور خارجه را درگیر این موضوع کنیم تا درآمدزایی در این صنعت آغاز و رونق گیرد.
رئیس سازمان برنامه و بودجه یادآور شد: هنر فیلمسازی ما نیاز به یارانه ندارد و اگر حمایت‌های به موقع صورت گیرد خود فیلم صنعت پر رونقی خواهد بود. ما با افتخار علاقه مند به حمایت هستیم. اهالی فرهنگ و هنر نیاز به احترام دارند که یکی از الزامات کار ماست و آمادگی داریم هر کمکی لازم است انجام شود. در موضوع فیلم‌های ناب و ویژه نیز اماده هرگونه کمک هستیم و از فیلمنامه‌ها حمایت می‌کنیم .
وی گفت: در حوزه ساخت فیلم از چهره‌ها ، نام آوران ، شعرا، ارزش های انقلابی و دینی و غیره حاضر به حمایت هستیم و از حماسه‌هایی چون غزه حمایت خود را برای تولیدات سینمایی اعلام می‌کنیم.امیدوارم همه موارد با کمک هم مرتفع شود و شاهد بهبود شرایط باشیم .
محمد خزاعی رئیس سازمان سینمایی در پایان گفت: ما همه موارد مطرح شده را در سازمان‌سینمایی پیگیری می‌کنیم و امیدواریم بتوانم به زودی در حوزه معیشت خبرهای خوبی را اعلام کنیم و مشکلات حوزه مسکن، بیمه و مالیات را تاحدی بهبود بخشیم.
این نشست با جمعی از سینماگران کشور از جمله: فریبا کوثری، بهرام رادان، حامد بهداد، محسن علی اکبری، احمد مرادپور، منوچهر محمدی، غلامرضا موسوی، علی سرتیپی، ابوالحسن داودی، احمد میرعلایی، محمدرضا عرب، حبیب اسماعیلی، رسول صدرعاملی، ابراهیم اصغری، سیدضیا هاشمی، علی اوجی، جابر قاسمعلی، علی دهکردی، سیدعلی حسینی، حمید بهمنی، محمدحسین لطیفی سیدجمال ساداتیان، اصغر فارسی، حبیب ایل بیگی، قادر آشنا، علیرضا نجف زاده، مسعود امینی تیرانی، روح الله سهرابی، یزدان عشیری، علیرضا اسماعیلی و … و تعدادی از معاونین و مدیران سازمان برنامه و بودجه برگزار شد.
کارگردان «اتاق آرزو» از راه‌یابی این اثر به بخش مسابقه پنجاه و سومین جشنواره بین‌المللی فیلم رشد خبر داد.
به گزارش سینمای خانگی، محمد رشیدی‌فر در گفت وگو با ایرنا، اظهار داشت: اتاق آرزو که پیشتر برای جشنواره فیلم کوتاه تهران ارسال شد اما به بخش رقابتی این جشنواره نرسید، در پنجاه و سومین دوره از برگزاری جشنواره فیلم رشد از میان ۲۱۰۰ اثر ارسالی به جشنواره در بین دیگر آثار منتخب به رقابت خواهد پرداخت.
فیلم کوتاه اتاق آرزو به کارگردانی و تهیه‌کنندگی محمد رشیدی‌فر فیلمی است با ژانر درام و سورئال که به معضلات کودکان بویژه کودکان معلول می‌پردازد.
داستان فیلم از این قرار است: بهزاد پدر دختر معلولی است که می خواهد آرزوی محال دخترش را محقق کند.
اتاق آرزو به نویسندگی فرزاد عاطفی در تهران فیلمبرداری شده است.
در این فیلم محمد رشیدی‌فر، امیرعلی جوادپور، پریماه اسماعیلی، کیاشاه تنگستانی‌پور، امیر خانزاده، حامد عزیزی، مهوش توتونچی و فرزاد عاطفی ایفای نقش می‌کنند.
عوامل اتاق آرزو عبارتند از: مدیر فیلمبرداری: کردمان پویش، مدیر صدابرداری: یعغوب عبداللهی، طراح صحنه و لباس: محمد رشیدی‌فر، طراح گریم: نفس چگینی، دستیار کارگردان و برنامه ریز: فرزاد عاطفی، جلوه های ویژه: کردمان پویش، تدوین: آبتین جهانیان مدیر تولید: امیرعلی جوادپور، عکاس و فیلمبردار پشت صحنه: الهه حمیدی، عکاس میهمان: امیرحسین رفیعی، دستیار فیلمبردار: پارسا یوسف، مجری دکور: علی صادقی و ایمان بیات و مدیر روابط عمومی، تبلیغات و رسانه: امیر خانزاده.
پنجاه و سومین دوره جشنواره بین‌المللی فیلم‌های علمی، آموزشی و تربیتی رشد در مجتمع فرهنگی هنری سینما فلسطین برگزار خواهد شد و پس از آن آثار برگزیده در سراسر کشور برای مدارس به اکران درخواهد آمد.
قالب‌های این دوره از جشنواره، شامل فیلم‌های کوتاه و بلند با محوریت داستانی، مستند، پویانمایی و فیلمنامه است.
معاون امور زنان و خانواده ریاست جمهوری گفت: از وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی تقاضا داریم مساله پیوست خانوادگی را در فیلم‌ها و مجوزها مورد توجه جدی قرار دهند.
به گزارش سینمای خانگی از مهر، رویداد رسانه‌ای حریر پیش از ظهر امروز جمعه ۱۷ آذر با حضور محمد مهدی اسماعیلی، وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی و انسیه خزعلی، معاون امور زنان و خانواده ریاست جمهوری و جمعی از فعالان فرهنگی در مجموعه فرهنگی هنری آسمان، فرهنگستان هنر برگزار شد.
در حاشیه این مراسم کتاب عکس خانواده با شکوه ایرانی با موضوع سبک زندگی شاد خانواده ایرانی- اسلامی رونمایی شد. این کتاب در ۲۲۰ صفحه و توسط ۸۰۰ نفر از عکاسان توسط انجمن عکس سازمان بسیج هنرمان و بخشی از نهادهای فرهنگی منتشر شده است.
انسیه خزعلی معاون امور زنان و خانواده ریاست جمهوری با اشاره به آیه ۶ سوره تحریم «یا أَیُّهَا الَّذِینَ آمَنُوا قُوا أَنْفُسَکُمْ وَ أَهْلِیکُمْ ناراً وَقُودُهَا النّاسُ وَ الْحِجارَةُ» گفت: خودتان و خانواده تان را حفظ کنید؛ دو آفت شما و خانواده تان را از آتش حفظ می‌کند که می‌توان به آفت‌های نرم افزاری و سخت افزاری اشاره کرد. در حقیقت شکاف نسلی که به وجود آمده و یا شدید شده است، یکی از آن بستگی به فضای مجازی رسانه دارد که سبب از هم گسیختگی انسجام خانواده‌ها شده است و بخش دیگر مربوط به محتوایی است که در این سخت افزار و ابزار قرار گرفته است که در عین حالی که می‌تواند ابزار خوبی باشد، ممکن است ابزار نامناسبی هم باشد.
وی افزود: محتواهای نامناسب، تحریک آمیز، خشونت طلب و فردگرایی، جا به جایی ارزش‌ها، انزوا طلبی، گسترش جرایم و بزهکاری‌ها در برخی از فیلم‌ها و بازی‌های رایانه‌ای و برخی از محتواهای ناکارآمد در اینترنت و رسانه‌ها وجود دارد؛ رسانه‌ای که می‌تواند سلاح قدرتمندی باشد و ممکن است که به ضد خود بدل شود؛ ما وظیفه داریم این چالش را تبدیل به فرصت کنیم. چالشی که در تمام خانه‌ها نفوذ کرده است.
معاون امور زنان و خانواده ریاست جمهوری با اشاره به تعبیر یک مفسر آمریکایی گفت: این مفسر می‌گوید: نوجوانان ما امروز در یک دست کنترل تلویزیون و در یک دست دیگر ماوس کامپیوتر دارند و دیگر دستی باقی نمانده که دست‌های والدین را بگیرند و گرمی آن را حس کنند. بیگانه‌ای وارد خانه ما شده است.
وی افزود: گذشتگان ما کودکان را با قصه از گرگی بیم می‌دادند که ممکن است شبیه مادر شود و خطری باشد که به اهدافش برسد و حالا این گرگ به عنوان رفیق به عنوان زندگی مجازی در خانواده‌ها نفوذ کرده است و به تعبیر رهبر انقلاب رفیق نابابی که از آن می‌ترسیدیم، در جیب بچه‌های ما قرار گرفته است و همیشه یک یا چند بیگانه در کنار فرزندان و همسر خانواده وجود دارد؛ لذا شاهد بسیاری از آسیب‌ها هستیم. بزه‌ها، افزایش طلاق، طلاق عاطفی، تأخیر سن ازدواج، تجمل گرایی، تغییر سبک زندگی خانواده
خزعلی با اشاره به عوض شدن سبک زندگی خانوادگی، گفت: ما وظیفه داریم ضمن توجه به آسیب‌هایی که رسانه‌ها برای خانواده‌ها ایجاد کرده‌اند، رسانه‌ها را از نو بازیافت کنیم و به داشته‌های خود و میراث ناملموس بپردازیم و آن را به نسل بعد منتقل کنیم. اگر به ارزش‌ها نپردازیم ضدارزش‌ها جای آن را می‌گیرد. گاهی اوقات چیزهایی در جامعه هنجار میشود که ارزش نیست؛ در دوره پیامبران هنجارهایی به وجود آمده که به شدت با رسالت پیامبران ضدیت داشته و ما باید برای شناساندن ارزش‌ها و ایجاد همگرایی حول ارزش‌ها کار کنیم. ایجاد آگاهی بیشتر به خانواده و ارائه الگوهای موفق، افزایش معناداری و هدفداری زندگی و رسیدن به معنویت و ایثار و پایبندی به قانون و ارزش‌ها و بسیاری از بایدها تلاش می‌کنیم.
وی افزود: خدایی نکرده برخی ارزش‌ها به واسطه هجمه فیلم‌ها و کلیپ‌ها و محصولات چند رسانه‌ای که از خارج وارد میشود ممکن است فراموش شود و از همه خواهش میکنم تا همت خود را به کار بریم تا جلوی این اتفاق را بگیریم.
خزعلی گفت: در سند تحول یکی از وظایف معاونت زنان این است که در بخش خانواده مسائل رسانه را رصد کند و بتواند قدم کوچکی در اصلاح آن بردارد. طبیعتاً چون جایگاه ستادی داریم شاید نتوانیم در حیطه اجرایی وارد شویم اما می‌توانیم گوشزد و رصد کنیم. گاهی آنچه که به عنوان خوراک به خورد جوانان و نوجوانان داده میشود به شدت ضربه زننده به خانواده است؛ از وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی تقاضا داریم مسئله پیوست خانوادگی را در فیلم‌ها و مجوزها مورد توجه جدی قرار دهند. ما ثروتی به نام خانواده داریم که زیبا هستند هرچند ممکن است مشکلاتی وجود داشته باشد که باید اصلاح شود و آن ثروت را نباید به راحتی از دست داد. امیدواریم نقدهای مختلفی که به بسیاری از فیلم‌ها وارد میشود با رویکردی هنری که از نظر فنی و تکنیکی در حد اعلا است اصلاح شود.
۱۴ آذر سالروز خاموشی چراغ عمر سینماگری است که آثار برجای مانده از او چون چراغی خاموشی‌ناپذیر به سینمای ایران روشنی بخشیده و یاد و نام او مشمول معنای این دیالوگ نبشته بر سنگ مزارش است: «آیین چراغ خاموشی نیست».
به گزارش سینمای خانگی از ایرنا، در بین نسل فیلمسازان موج نو، علی حاتمی جایگاهی یگانه دارد، سینماگری که ۲۷ سال پس از کوچ نابهنگام از سینما و دنیا، مسعود کیمیایی همقطار دیرین حاتمی، ۱۴ آذر سال ۱۳۹۷ همزمان با سالروز درگذشت کارگردان «سوته دلان» در گرامیداشت وی نوشت: «علی حاتمی را نباید به یاد آورد، در یاد هست. بیرون نمی‌رود، چون مهمان یاد نیست. علی حاتمی را همیشه دوست داشتم. پنجره‌ای رو به باغ، پر از طراوت و نسیم. چه میشود گفت آخر ندارد. مرگ انسان را تمام نمی‌کند. سینمایی به سادگی متن‌هایش… پیچیدگی، طرح معما نداشت. سینمایی روان و گفت‌وگوهای خانگی. اما… زیبا.»
عباسعلی حاتمی معروف به علی حاتمی ۲۳ مرداد سال ۱۳۲۳ در خیابان شاهپور تهران متولد شد و سالها بعد، پس از فارغ التحصیلی از هنرستان آزاد هنرهای دراماتیک، چنانکه خود اذعان کرده، از ۱۶ – ۱۷ سالگی با نگارش چند نمایشنامه، فعالیت حرفه ای را آغاز کرد.
حاتمی نخستین نمایشنامه خود را با عنوان «دیب»(دیو) در تالار دانشکده هنرهای دارماتیک به صحنه برد و بعدتر نمایشنامه «حسن کچل» را به کارگردانی داود رشیدی در تالار سنگلج به اجرا رساند.
احترام برومند همسر مرحوم داوود رشیدی ۲۴ مرداد سال ۱۳۹۸ در مراسم گرامیداشت زادروز علی حاتمی که در تالار سنگلج برگزار شد، گفته بود: زنده‌یاد حاتمی از دانشجویان همسرم بود و من برای اولین بار او را در منزل‌مان ملاقات کردم که در همان دیدار نمایشنامه «حسن کچل» را برای من و داود رشیدی خواند. پس از آن رشیدی تصمیم گرفت که این نمایشنامه را روی صحنه ببرد.
حاتمی سپس فعالیت خود را در تلویزیون ملی آغاز کرد و پس از نگارش چند نمایش تلویزیونی، نخستین فیلم سینمایی بلندپروازانه خود و نخستین فیلم موزیکال سینمای ایران را به نام «حسن کچل» در سال ۱۳۴۸ ساخت.
حاتمی که افزون بر کارگردانی، نویسندگی و نیز سرایش اشعار این فیلم موزیکال را برعهده داشت، در نخستین اثر سینمایی خود به سراغ یک داستان فولکلوریک و عامه پسند و مملو از مثل ها و متل های مردمی با سبک نقالی رفت.
داستان «حسن کچل» با صدای مرحوم مرتضی احمدی به عنوان نقال و نقل «شهر شهر فرنگه، خوب تماشا کن، سیاحت داره…»، از دریچه دستگاه شهر فرنگ آغاز می شود و روایت پسر(حسن) کچلی است که عاشق «چهل گیس» اسیر طلسم دیو شده است.
«حسن کچل» مملو از آموزه های اخلاقی است از توصیه به صداقت و غلبه خیر بر شر. «حسن کچل» با استقبال مردم روبرو شد و حدود ۹ میلیون تومان فروخت.
حاتمی در واپسین سالهای عمر خود در گفت وگوی با مرحوم منوچهر نوذری از «حسن کچل» به عنوان محبوب ترین ساخته خود یاد کرد زیرا به گفته وی اثری است که با عبور از صافی زمان، همچنان در خاطر مردم باقی مانده است
حاتمی در واپسین سالهای عمر خود در گفت وگوی با مرحوم منوچهر نوذری از «حسن کچل» به عنوان محبوب ترین ساخته خود یاد کرد زیرا به گفته وی اثری است که با عبور از صافی زمان، همچنان در خاطر مردم باقی مانده است.
پس از «حسن کچل»، حاتمی دومین فیلم بلند خود به نام «طوقی» را در سال ۱۳۴۹ ساخت. حاتمی در «طوقی» مانند «حسن کچل» داستان خود را در بستر خرافات و باورهای مردمی پیش می برد، روایتگر خانواده ای است که با نشستن کفتر شومی به نام «طوقی» به بام خانه اشان دچار مصیبت و بلا می شود. یکی از پیام های اخلاقی «طوقی» این است که کار را باید به کاردان سپرد. اشتباهی که از «آسید مصطفی» در فرستادن «آسید مرتضی» خواهرزاده جوان خود برای سرانجام رساندن کاری بزرگ سرزد، برای خانواده پایان شومی را رقم زد.
نیمی از فیلم در کاشان و نیم دیگر آن در شیراز فیلمبرداری شد. ناصر ملک مطیعی، بهروز وثوقی، صغری عبیسی(آفرین) و حمیده خیرآبادی(نادره) و ژاله علو در «طوقی» بازی می کردند.
حاتمی که به دوبله علاقه بسیاری داشت در «طوقی» از صدای مرحوم چنگیز جلیلوند بهترین بهره را گرفت و وی به جای دو نقش اصلی فیلم صحبت کرد.
موسیقی متن بسیار زیبای «طوقی» کاملا با فیلم سازگاری دارد و این فیلم را به اثری نوستالژیک تبدیل کرده است.
«طوقی» یکسال پس از «قیصر» به کارگردانی مسعود کیمیایی اکران شد. «طوقی» بعد از «قیصر» دومین فیلمی بود که بهروز وثوقی و ناصر ملک مطیعی در کنار یکدیگر ایفای نقش کردند. موفقیت هر دو فیلم در گیشه، تاثیر فراوانی در بهبود اقتصاد سینمای ایران داشت.
حاتمی سال ۱۳۵۰ فیلم سینمایی «باباشمل» و دومین اثر موزیکال خود را با بازی محمدعلی فردین، ناصر ملک مطیعی و بهمن مفید به روی پرده برد.
حاتمی «باباشمل» را نیز در امتدا ساخته های فولکلوریک خود، و با عبور از تاریخ، تماشاگر را به دوره لوطی های اواخر دوره قاجار می برد و در داستانی ساده و بی پیرایه به مفاهیم اخلاقی عشق، بدگمانی و گذشت می پردازد.
سال ۱۳۵۱ سال پرکاری برای حاتمی بود و در این سال سه فیلم «قلندر»، «ستارخان» و «خواستگار» را ساخت.
«قلندر» چهارمین ساخته حاتمی بود با همان نشان های رایج و مورد علاقه وی که در «بابا شمل» دیده شد، با این تفاوت که موزیکال نبود. «قلندر» دومین همکاری حاتمی با ناصر ملک‌مطیعی بود که نقش «قلندر» را بازی می کرد.
«خواستگار» نیز دیگر فیلم حاتمی در سال ۱۳۵۱ بود. این فیلم داستانی معاصر و طنز دارد و حکایت آموزگاری به نام «آقای خاوری» است که بنای خواستگاری را از دختری به نام «زری» دارد اما در مصاف دیگر خواستگاران، قافیه را می بازد!
حاتمی در «ستارخان» نیز موضوعی تاریخی را دستمایه قرار می دهد و به روایت بخشی از تاریخ قیام مشروطه به روایت خود می پردازد.
علی نصیریان و عنایت‌الله بخشی به ترتیب در نقش «ستارخان» و «باقرخان» ظاهر شدند و عزت‌الله انتظامی، جلال پیشواییان، محمدعلی کشاورز، جهانگیر فروهر، محمدعلی سپانلو و سیروس ابراهیم‌زاده عهده دار دیگر نقش ها بودند.
«ستارخان» برای حاتمی دردسر ساز شد و شماری از نمایندگان مجلس وقت، آن را تحریف علنی تاریخ قلمداد کردند و حاشیه های دیگر در نهایت سبب شد، پروانه نمایش لغو و فیلم توقیف شود.
سال ۱۳۵۲ حاتمی نخستین تجربه سریال سازی خود را با ساخت مینی سریال ۶ قسمتی داستان ها مثنوی شامل «سلطان و کنیزک»، «پیر چنگی»، «قاضی و زن جوحی»، «خلیفه و اعرابی»، «طوطی و بازرگان» و «صوفی» آغاز کرد که در نوروز ۱۳۵۶ از تلویزیون پخش شد.
جمشید مشایخی، سعید امیرسلیمانی و عباس مغفوریان از جمله بازیگران این سریال بودند.
علی حاتمی ارادت خاصی به مولانا داشت
جمشید مشایخی پیشتر در مصاحبه ای درخصوص همکاری با حاتمی در این سریال گفته بود: علی حاتمی ارادت خاصی به مولانا داشت و معتقد بود که غباری در نگاه به مولانا نشسته و ما باید با ساخت فیلم هایی با اقتباس از قصه های حضرت مولانا باعث شویم مردم مجدد نگاهی به کارهای این شاعر بزرگ بیندازند و در این راستا ۶ تا از قصه‌های مثنوی معنوی را تبدیل به فیلمنامه کرد و من هم در آنها بازی کردم. علی حاتمی تاریخ را به خوبی می‌دانست و دانش خوب او در تاریخ بود که کارهایی تاریخی اش را تا به امروز ماندگار کرد.
حاتمی دو سال پس از ساخت سریال داستان های مثنوی، تولید پروژه بلندپروازانه دیگری به نام «سلطان صاحبقران» را در دست گرفت، که آن را نیز در گفت وگو با منوچهر نوذری ارزنده ترین کار خود در عرصه سریال سازی معرفی کرد.
سریال ۱۳ قسمتی «سلطان صاحبقران» سال ۱۳۵۴ از تلویزیون پخش شد و با توجه با استقبال، پخش آن در سال ۱۳۵۶ از تلویزیون تکرار شد.
حاتمی در «سلطان صاحبقران» ذیل روایت بخشی از دوره پادشاهی ناصرالدین شاه قاجار و قتل امیرکبیر تا زمان ترور وی، نقدی بر سیستم حکومتی گرفتار در لجاجت، کینه توزی، قدرت طلبی، بی کفایتی، توطئه و … می پردازد.
در «سلطان صاحبقران» نقش امیرکبیر و ناصرالدین شاه به ترتیب به ناصر ملک مطیعی و جمشید مشایخی سپرده شد و جمعی دیگر از بازیگران از جمله زری خوشکام، پرویز فنی‌زاده، سعید نیکپور، جهانگیر فروهر، سعید امیرسلیمانی، سعید پورصمیمی، اسماعیل داورفر، مرتضی احمدی، مهری ودادیان، مرضیه برومند و رضا بابک در این سریال حضور داشتند.
حاتمی در مصاحبه ای و درباره اینکه چرا دوران قاجاریه و به ویژه دوره سلطنت ناصرالدین‌شاه قاجار را برای روایت خود از تاریخ ایران برگزیده، گفته بود: به جرأت می‌توانم بگویم که حسّ من، ریتم من و ضرباهنگ کارهای من برای زندگی دوره قاجار خیلی مناسب تره تا زندگی امروز!… ، یعنی من اگر یک قصه یا فضایی مربوط به زندگی در دوره قاجار باشه، خیلی به هرحال با آن نزدیکی بیشتری احساس میکنم… شاید یکی از دلایل این باشه که بعد از قاجاریه واقعاً یک مقداری هویت ملی ما به جبر، و نه به صورت یک جریان عادی و طبیعی تغییر کرد.
سریال ارزنده «سلطان صاحبقران»، یک نکته قوت دیگری داشت و آن دیالوگ های ماندگاری بود که از ذهن علی حاتمی تراوش می کرد.
دیگر نقطه قوت این سریال موسیقی آن ساخته مرحوم واروژ هاخباندیان(واروژان) بود که همچنان زنده است و طراوت دارد.
پس از تولید سریال فاخر «سلطان صاحبقران»، حاتمی فیلم سینمایی «سوته دلان»، بهترین اثر در کارنامه خود، و حتی بازیگران و نیز محبوب ترین فیلم نزد منتقدان را ساخت.
«سوته دلان» اثری زمستانی است و داستان آن درمورد «حبیب آقا ظروفچی» است که برای مراقبت از مادر و برادر معلول خود به نام «مجید کله خربزه» که دچار اختلال ذهنی است، پشت پا به زندگی زده و حتی ازدواج با محبوب خود که سالها به پای او نشسته را به تاخیر انداخته است.
اما داستان از جایی آغاز می شود، که حبیب آقا ظروفچی به توصیه دوستان، که راه نجات «مجید» را گماردن زنی برای او می داند، عمل می کند اما انتخاب غلط و فهمیدن اصل ماجرا از سوی «مجید»، سبب بدحالی او می شود و «حبیب آقا ظروفچی» برای نجات و شفای برادر راهی امام زاده داود(ع) می شود و … .
«سوته دلان» سال ۱۳۵۶ به عنوان آخرین اثر حاتمی پیش از انقلاب با بازی بهروز وثوقی، جمشید مشایخی، فخری خوروش، جهانگیر فروهر، سعید نیکپور و رقیه چهره آزاد ساخته شد. این اثر سینمایی در نظرسنجی منتقدان و نویسندگان یکی از ماهنامه های سینمایی به عنوان یکی از بهترین فیلم‌های تاریخ سینمای ایران انتخاب شد.
هفتمین اثر سینمایی حاتمی نیز سرشار از آموزه های اخلاقی است و دیالوگ های دلنشین، به این فیلم صفای خاصی بخشیده و معروف ترین و ماندگارترین دیالوگ تاریخ سینما از زبان «مجید آقا ظروفچی» وقتی بر بلندای کوه مشرف به امام زاده داود(ع) متوجه مرگ برادر می شود، ادا می شود: «همه عمر دیر رسیدیم.»
حاتمی همواره به دوبله فیلم های خود علاقه خاصی داشته و در «سوته دلان» شاهد درخشش این هنر از سوی دوبلورهای خوش صدا هستیم و منوچهر اسماعیلی با صداپیشگی «مجید کله خربزه»، دیالوگ های ناب حاتمی را در تاریخ جاودان کرد.
یک نکته جالب در «سوته دلان» طراحی گریم و چهره پردازی «مجید کله خربزه» بود که با همکاری «اتللو فاوا» گریمور ایتالیایی و ایرج صفدری شکل گرفت.
در «سوته دلان» از موسیقی ساخته حسین عیلزاده استفاده شد که نخستین همکاری وی با حاتمی بود.
حاتمی سالها پیش در گفت وگوی ضمن اعلام علاقه به هنر، از سریال «هزاردستان»، فیلم سینمایی «کمال الملک» و «دلشدگان» به عنوان سه گانه سینمایی(تریلوژی) خود به ترتیب در باب و ستایش هنر «خوشنویسی»، «نقاشی» و «موسیقی» اشاره کرده بود.
حاتمی که با ساخت «حسن کچل» آن هم در نخستین کار سینمایی ثابت کرده بود که دل بی پروایی برای به سرانجام رساندن پروژه های بزرگ دارد، تولید سریال «هزاردستان» را سال ۱۳۵۸ آغاز کرد و طی فرایندی هشت ساله، سال ۱۳۶۶ آن را به پایان رساند و از تلویزیون پخش شد.
حاتمی توانایی خاصی در گرد هم آوردن بازیگران بزرگ داشت
حاتمی که توانایی خاصی در گرد هم آوردن بازیگران بزرگ داشت، «هزاردستان»، سریال پر شخصیت خود را با هنرنمایی گروه از برجسته‌ترین بازیگران سینما شامل جمشید مشایخی، عزت الله انتظامی، محمدعلی کشاورز، داود رشیدی، جعفر والی، عزت‌الله مقبلی، حسین گیل، زهرا حاتمی، شهلا میربختیار، پرویز پورحسینی، جهانگیر الماسی، محمد مطیع، جمشید لایق، اسماعیل محرابی، رقیه چهره‌آزاد، عطاءالله زاهد، نعمت‌الله گرجی، محمد ورشوچی، سعید امیرسلیمانی، مهری ودادیان، اصغر همت و … ساخت.
وقایع «هزاردستان» با نام ابتدایی «جاده ابریشم»، از سالهای انقراض حکومت قاجار آغاز می شد و تا سال ۱۳۲۰ و ورود متفقین به ایران ادامه می یابد و حاتمی با دستمایه قرار دادن یک اتفاق تاریخی، به رسم مالوف و با قدرت تخیل آن را دراماتیزه کرده و روایتی تماشایی ارائه می دهد.
«هزاردستان» روایتگر فردی به نام «رضا خوشنویس» مبتنی بر شخصیت واقعی «کریم دواتگر» است که در جوانی به «رضا تفنچگی» معروف و التزام رکاب یک خان در موعد شکار بوده است. وی پس از آشنایی با فردی نام «ابوالفتح»، وارد گروهی به نام «کمیته مجازات» می شود که یگانه راه نجات ایران را اقدام مسلحانه علیه رجل فاسد و حذف آنها می داند اما شخصیتی در داستان وجود دارد که سرنخ همه علت و علل این ماجراها به وی ختم می شود؛ «خان فرمانفرما».
به گفته برخی منابع، حاتمی نگارش فیلمنامه «هزاردستان» را سال ۱۳۵۴ آغاز کرد و در سال ۱۳۵۷ به پایان رساند. نقل است که حاتمی حین نگارش فیلمنامه برای مدتی در فرانسه بوده و برای اینکه تمرکز خود را از دست ندهد، سر خود را تراشیده تا مجبور نباشد به بیرون از خانه مراجعه کند!
سریال «هزاردستان» با آهنگسازی مرتضی حنانه، با گروه حرفه ای از صداپیشگان شامل منوچهر اسماعیلی، ناصر طهماسب، ایرج ناظریان، عزت الله مقبلی، حسین عرفانی، بهرام زند، زهره شکوفنده، خسرو خسروشاهی، شمسی فضل‌اللهی، احمد رسول زاده، اصغر افضلی، ژرژ پطرسی، عطاءالله کاملی، پرویز بهرام، جلال مقامی، منوچهر نوذری، حسین حاتمی، آذر دانشی، حسین معمارزاده، داوود باقری، تورج نصر، کنعان کیانی، پرویز ربیعی، منوچهر والی‌زاده، خسرو شایگان و … دوبله شد.
جالب اینکه منوچهر اسماعیلی به جای جمشید مشایخی، عزت‌الله انتظامی، محمدعلی کشاورز، جمشید لایق و ناصر طهماسب به جای علی نصیریان، اسماعیل محرابی، اسماعیل محمدی، جهانگیر فروهر، نعمت‌الله گرجی، و عزت‌الله مقبلی به جای جعفر والی و جهانگیر فروهر ادای صدا کردند!
بار دیگر دیالوگ های ناب و شعرگونه، سریال «هزاردستان» زیبایی خاصی به این اثر بخشید.
احمد بخشی دستیار حاتمی در مصاحبه ای در مورد نگارش فیلمنامه و دیالوگ ها توسط وی گفته بود: «علی بدون فیلمنامه سر صحنه نمی‌آمد، اما نکته‌ای در فیلمنامه‌های او وجود داشت؛ حاتمی در فیلمنامه اولیه دیالوگ‌ها را خلاصه می‌نوشت؛ دلیلش هم این بود که می‌گفت وقتی من هنوز نمی‌دانم چه کسی قرار است این نقش را بازی کند و دیالوگ‌ها را بگوید، لزومی ندارد همه چیز را از همین حالا مشخص کنم. حال اگر قول برخی دوستان فراموشکار را هم جدی بگیریم و قبول کنیم که او دیالوگ فیلم‌هایش را سر صحنه فیلمبرداری می‌نوشت، این را باید به پای قوت و قدرت او بگذاریم و نه ضعفش.»
وی همچنین گفته بود: «علی روی دیالوگ‌های فیلم‌هایش خیلی حساس بود و دوست نداشت بازیگرها از خود چیزی به متن گفت‌وگوها اضافه کنند. اگر متوجه می‌شد ادای جمله‌ای برای بازیگر سخت است و حرف در دهانش نمی‌چرخد، آن را درست میکرد. از طرف دیگر چون معمولاً با یک گروه خاص کار میکرد، همه این اخلاق او را می‌دانستند و کسی بدون هماهنگی قبلی و مقابل دوربین کلمه و جمله‌ای را به اختیار خود عوض نمی‌کرد. اگر هم کسی جدید به گروه اضافه می‌شد، بازیگرهای قدیمی‌تر گوشی را دستش می‌دادند تا حواسش به این موضوع باشد. من نثر حاتمی را در هیچ کجای دیگر ندیدم. بعضی مواقع به این فکر می‌افتادم که شاید او یک دوره‌ای را در زمان قاجار زندگی کرده که اینقدر به زبان آن روزگار مسلط است.»
حاتمی که افزون بر دانش بی نظیر دیالوگ نویسی، توانایی بی مانندی در طراحی صحنه و دکور و لباس داشت، برای ساخت «هزاردستان» احتیاج به لوکیشنی به وسعت تهران قدیم داشت، از این رو، دست به کار بزرگی زد که به یکی از میراث های ابدی این کارگردان بزرگ برای صنعت سینمایی ایران شد.
حاتمی در بزرگراه شهید لشگری، شهرکی را با عنوان شهرک سینمایی غزالی با نام کنونی «شهرک سینمایی و تلویزیونی ایران» با طراحی ولی الله خاکدان و با کمک «جانی کورتینا» دکوراتور ایتالیایی در ۱۰ هکتار و در سال ۱۳۵۸ ساخت.
میدان توپخانه، ساختمان شهرداری، ساختمان عدلیه، خیابان لاله‌زار، خیابان اکباتان، جواهر فروشی قازاریان، گراند هتل، ساختمان شاه‌آباد و کافه پارس تهران قدیم از جمله مکان های بودند که در شهرک غزالی ساخته شد.
این شهرک سینمایی تا کنون محل فیلمبرداری و ساخت بسیاری از سریال ها بوده و نیز به محلی گردشگری تبدیل شده است.
احمد بخشی دستیار علی حاتمی سالها پیش در مورد «هزاردستان» گفته بود: این سریال به طریقه ۳۵ میلیمتری فیلمبرداری شد. در حدود ۲۸ قسمت فیلمبرداری کرده و تحویل تلویزیون دادیم اما فقط ۱۵ قسمت آن به روی آنتن رفت. دلیل اصلی این حذف‌ها حجاب بازیگران زن بود. کل مخارج مجموعه با توجه به ۱۳ قسمتی که هرگز از تلویزیون پخش نشد چیزی در حدود ۹۰ میلیون تومان شد.
۱۲ آبان سال ۱۳۹۷ سریال «هزاردستان» در فهرست ملی حافظه جهانی یونسکو به ثبت رسید.
حاتمی درمورد ساخت «هزاردستان» گفته بود: «هیچ جریانی با ساخت هزاردستان به جز چند رفیق قدیمی موافق نبود. به لحاظ معنوی راضی‌ام، چون شیره جان خود را گذاشتم، زن و فرزند را عذاب دادم تا کارم در حد توانم بی‌عیب باشد. اصلا غایت یک هنرمند متعهد باید همین باشد، کدام هنرمند یا روشنفکر مسئول در طول زندگی‌اش اجر مرارت خود را تمام و کمال گرفته است، مگر با انعکاس موثر و جاودانگی‌اش اثرش در گذشت زمان. امیدوارم آیندگان نقادان با معرفتی در مورد آثار من باشند و من را به از گور درآوردن افکار عتیقه‌ای متهم نکنند.»
حاتمی حین پیش بردن تولید «هزاردستان»، نخستین فیلم سینمایی خود پس از انقلاب را در سال ۱۳۶۱ با عنوان «حاجی واشنگتن» ساخت.
«حاجی واشنگتن» داستانی طنزآلود از اعزام نخستین سفیر ایران به ایالات متحده آمریکا به نام «حسینقلی خان» را روایت می کند و به شرح حیرت، تحقیر و حسرت های وی حین این ماموریت می پردازد.
حاتمی «حاجی واشنگتن» را با مشکلات مالی فراوان در ایتالیا ساخت و در سال ۱۳۶۱ فقط اجازه نمایش در جشنواره فیلم فجر را یافت و سپس توقیف شد اما خرداد ۱۳۷۷ رفع توقیف شد و پس از فوت حاتمی به نمایش عمومی درآمد!
عزت الله انتظامی در نقش «حاجی واشنگتن» ظاهر و محمدرضا لطفی ساخت موسیقی اثر را برعهده داشت.
فصل قربانی کردن گوسفند در «حاجی واشنگتن» یکی از تأثیرگذارترین سکانس‌های سینمای ایران و از برجسته‌ترین نقطه‌های کارنامه بازیگری عزت‌الله انتظامی است، چنانکه جمله ماندگار «آیین چراغ خاموشی نیست» از تک‌گویی او در این صحنه است.
«کمال المک» دومین فیلم حاتمی از سه گانه وی و در باب نقاشی بود که سال ۱۳۶۲ با نگاهی به زندگی محمد غفاری معروف به «کمال الملک» نقاش شهیر ایرانی ساخته شد.
جمشید مشایخی در نقش کمال الملک، عزت‌الله انتظامی در نقش ناصرالدین شاه، علی نصیریان در نقش مظفرالدین شاه، محمدعلی کشاورز در نقش اتابک و داود رشیدی در نقش رضا شاه با هدایت حاتمی اثری ماندگاری را خلق کردند.
علی حاتمی فیلم سینمایی طنزآمیز «جعفرخان از فرنگ برگشته» را سال ۱۳۶۶ با اقتباس از نمایشنامه ای به همین نام نوشته حسن مقدم با بازی حسین سرشار در نقش «جعفرخان»، عزت‌الله انتظامی، محمدعلی کشاورز، رضا ارحام صدر، ایرج راد و جهانگیر فروهر روانه سینما کرد.
داستان «جعفرخان از فرنگ برگشته» داستانی معاصر دارد و نقدی طنزآمیز است بر فرنگی مابی و تحلیلی است از فرنگ رفته های که دریافت های خود را از غرب مغایر با ارزش های خانوادگی و وطنی می بینند.
ایرج راد بازیگر «جعفرخان از فرنگ برگشته» در مصاحبه ای نکته جالبی در مورد این فیلم گفته بود: «بسیاری فکر می‌کنند در فیلم جعفرخان از فرنگ برگشته من با مرحوم حاتمی بزرگ همکاری داشتم، اما این‌گونه نیست آقای حاتمی نصف این فیلم را ساخته بودند اما کار نیمه تمام مانده بود، برای ساخت ادامه فیلم از من خواستند که در این اثر ایفای نقش کنم، ادامه این کار را هم آقای متوسلانی ساختند و البته که من چندان نمی‌دانم که چرا ساخت این کار نیمه کاره مانده بود. اما ادامه اثر با همان داستان علی حاتمی ساخته شد!»
روایت شده که وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی وقت پس از پایان ساخت «جعفرخان از فرنگ برگشته» از حاتمی خواسته که ۲۰ دقیقه از فیلم را درآورد اما حاتمی خودداری کرده و به همین دلیل ممنوع‌الکار شده بود
فیلم «مادر» ساخته مرحوم حاتمی را باید ادای دین وی به مقام «مادر» به عنوان ارزشمندترین آفرینش هستی دانست. «مادر» محصول سال ۱۳۶۸، داستان مادری است که با ترک سرای سالمندان، واپسین روزهای عمر را در کنار فرزندان خود که هر کدام گرفتار روزمرگی هستند، سپری می کند.
حاتمی در این اثر نمادگرایانه خود، مادر را نقطه محوری خانه و عامل پیوند دهنده اعضای خانواده قرار می دهد که وجود او سبب می شود فرزندان بار دیگر دور یکدیگر جمع شوند.
صحنه آرایی پر ظرافت حاتمی، همه در ستایش مادر است، بویژه حوض قلبی شکل وسط حیاط که نمادی از مادر به عنوان قلب تپنده و جریان اصلی زندگی است. همچنین حاتمی در اثر شاعرانه خود، تحلیلی از تقابل سنت و مدرنیته ارائه می دهد.
در «مادر» بار دیگر شاهد دیالوگ های فاخر هستیم که از قلم شاعرانه مرحوم حاتمی جوشش کرده و جمله «شب را بی چراغ باید روشن کرد» از زبان شخصیت «جلال الدین» یکی از فرزندان مادر شنیده می شود.
حاتمی در فیلم «مادر» بهترین انتخاب را برای نقش ها داشته است. مرحومه رقیه چهره آزاد با ایفای نقش مادر، عنوان لقب مادر سینمایی ایران را گرفت. مرحوم محمدعلی کشاورز در نقش «محمد ابراهیم» نسخه معاصری از «شعبان استخوانی» است، که تلاش دارد ارشدیت خود بر خواهر و برادران را با طعنه و متلک تثبیت کند.
جمشید هاشم پور در نقش «جمال» دیگر فرزند ذکور مادر، عالی است و از کلیشه «زینال بندری» خارج شده است. فریماه فرجامی در نقش «ماه منیر» و اکرم محمدی در نقش «ماه طلعت» دیده شده اند.
اما اکبر عبدی با نقش «غلامرضا» زاویه ای دیگر از قدرت بازیگری خود را در قالب فرزند «کند ذهن» مادر ارائه می دهد و حاتمی در سکانس پایانی خبر فوت مادر را با مونولوگ ماندگار او ادا می کند: «مادر مرد، از بس که جان ندارد.»
«مادر» یک ویژگی دیگر دارد که آن هم موسیقی ساخته ارسلان کامکار است.
رقیه چهره آزاد برای ایفای نقش مادر سیمرغ بلورین بهترین بازیگر نقش اول زن و اکبر عبدی سیمرغ بلورین بهترین بازیگر نقش دوم مرد هشتمین جشنواره فیلم فجر را برای ایفای نقش «غلامرضا» کرد.
همانطور که اشاره شد، دوبله به دیالوگ های آثار حاتمی شیوایی شنیداری بیشتری می دهد و جا دارد از منوچهر اسماعیلی یادی کنیم که در فیلم «مادر» جای شخصیت محمد ابراهیم، غلامرضا و جلال صحبت کرده است.
حاتمی در مورد فیلم «مادر» گفته بود: «ساختن فیلم مادر واقعا حسی بود. بیشتر یک حس و عاطفه بود. احساس اینکه خانه من کجاست؟ من متعلق به کی هستم؟ چه کسی از من حمایت می‌کند؟ … در مدت ساختن فیلم به یاد مادرم بود که نامش ایران است.»
پس از «مادر»، حاتمی آخرین فیلم خود با عنوان «دلشدگان» را به موضوع موسیقی، آخرین سه گانه از هنرهای محبوب خود پس از خوشنویسی و نقاشی اختصاص داد.
«دلشدگان» محصول سال ۱۳۷۰ درامی تاریخی و نیمه موزیکال با صدای مرحوم محمدرضا شجریان است و حاتمی افزون بر کارگردانی، نگارش فیلمنامه، تهیه‌کننده و طراح صحنه آن را برعهده داشت.
فیلم برداشتی آزاد و شخصی از سه داستان واقعی در زمان قاجار است که به شرح سختی های گروهی از نوازندگان سازهای ایرانی می پردازد که برای پر کردن صفحه موسیقی به فرانسه سفر می‌کنند.
حاتمی در «دلشدگان» در بستر این ماجرا، شرحی از دلباختگی ناکام «طاهر» خواننده گروه به شاهزاده نابینای ترک می‌پردازد که که در نهایت در غربت جان می‌سپارد.
فیلمبرداری «دلشدگان» در مجارستان و مکان های شبیه فرانسه ساخته شد.
موسیقی یکی از اضلاع مهم کارهای سینمای حاتمی
موسیقی یکی از اضلاع مهم کارهای سینمای حاتمی از «حسن کچل» تا «دلشدگان» بوده و وی ساخت این موسیقی را به نیز حسین علیزاده سپرد.
حسین علیزاده پیشتر در مصاحبه ای در مورد موسیقی و کلام آهنگ‌ها در «دلشدگان» گفته بود: «همه موسیقی‌ها جوهره آن و کلام از خود حاتمی بود که برای «دلشدگان» ساخته بود. البته بعداً که آقای شجریان اینها را اجرا کرد مقداری شعرها را تغییر داد. یعنی او و مرحوم حاتمی پس از مشورت‌هایی که به هم داشتند، اشعار را به فریدون مشیری دادند و مشیری هم از نظر فن شعری یک مقداری تغییر داد. البته کلام حاتمی بسیار زیبا بود. این حسن را هم داشت که محاوره‌ای‌تر بود و شبیه‌تر بود به تصانیف دوره قاجار. یک کار بزرگی هم حاتمی کرده بود و ۵۰۰ واژه‌ای که در دوره قاجار در صحبت‌های روزمره به کار می‌رفته را هم در دیالوگ‌ها و هم در اشعاری که برای تصنیف‌هایش ساخته بود استفاده کرد. من می‌توانم بگویم که تم‌های اصلی فیلم «دلشدگان» را از شعرهای حاتمی گرفتم. این اشعار خود به خود یک زمینه موسیقیایی برای من به وجود می‌آوردند.»
در «دلشدگان» امین تارخ، اکبر عبدی، جلال مقدم، فرامرز صدیقی، سعید پورصمیمی، حمید جبلی، محمدعلی کشاورز، فتحعلی اویسی، رقیه چهره‌آزاد، جمشید هاشم‌پور و لیلی حاتمی ایفای نقش می کردند و بعدها آواز و تصنیف‌های ساخته شده برای فیلم در آلبومی به نام «دلشدگان» منتشر شد.
«جهان‌پهلوان تختی» واپسین تلاش حاتمی برای ساخت اثری سینمایی از این قهرمان ملی بود که به علت بیماری حاتمی ناتمام ماند.
حاتمی که از ابتدای دهه ۷۰ شمسی مطالعه و تحقیق درباره زندگی جهان‌پهلوان تختی را آغاز کرده بود، بعد از پشت سر گذاشتن دشواری‌هایی سرانجام در سال ۱۳۷۵، ساخت فیلم «جهان پهلوان تختی» را آغاز کرد اما پس از آنکه فقط بخش‌هایی از فیلم را تصویربرداری کرده بود، مبتلا با سرطان و در بیمارستان بستری شد.
عزت الله انتظامی سالها پیش در گفت وگویی، خاطره ای غمبار از بیماری حاتمی روایت کرده و گفته بود: «سر فیلم جهان‌پهلوان تختی، علی حاتمی با من تماس گرفت و گفت که قرار است این فیلم را بسازد و نقش پدر تختی را هم برای من در نظر گرفته. چند ماه بعد هم فیلم را کلید زد ولی هنوز اوایل کار بود که درد کمر علی شروع شد. اواسط فیلم بودیم که بیماری علی شدت گرفت و او مجبور شد کار را رها کند و برای معالجه به لندن برود؛ اما زیاد طول نکشید و سریع برگشت. اصلاً کسی فکرش را نمی کرد که علی یک دفعه از پا بیفتد. برای بار دوم که کار را شروع کردیم، علی دیگر نمی‌توانست آنقدر رو پا باشد.
من هم هر روز صبح که می‌رسیدم اول می رفتم پیشانی علی را ماچ می‌کردم و می‌پرسیدم: علی‌جان آماده‌ای؟ می‌گفت: آره، اما دیگر توان نداشت. یادم می‌آید یک سکانسی را در شب می‌گرفتیم که مادر تختی باید فارغ می‌شد و چون زایمان سختی داشت و بچه به دنیا نمی‌آمد، باید می‌رفتم سقاخانه‌ی رو به‌روی خانه‌ام و نذر و نیاز و دعا می‌کردم.
سر این سکانس اتفاق بسیار عجیب و غریبی برای من افتاد که هر موقع یادش می‌افتم بغض میکنم و اشک امانم نمی‌دهد. در آن شب باید میله‌های سقاخانه را می‌گرفتم و این دیالوگ را می‌گفتم: یا موسی بن جعفر، یا حضرت رضا، این بچه زودتر به دنیا بیاید.» دوربین، صدا و همه آماده شدند. من رفتم رو به‌روی سقاخانه و این دیالوگ به ناخودآگاه از دهانم بیرون آمد: یا موسی بن جعفر، یا حضرت رضا … علی را شفا بده.» فضا را سکوتی عجیب گرفت. علی سری گرداند و کات داد. همه عوامل زدند زیر گریه. من هم دستانم را انداختم گردن علی و دو نفری های‌های گریه کردیم. آن شب دیگر نتوانستم کار را ادامه بدهم. بعد زنگ زدند و گفتند علی حالش خوب نیست و در بیمارستان مهراد بستری است.»
علی حاتمی روز پنجشنبه ۱۴ آذر سال ۱۳۷۵ بر اثر سرطان پانکراس در ۵۲ سالگی درگذشت و پیکر وی در قطعه هنرمندان بهشت زهرا(س) به خاک سپرده شد، در حالیکه یکی از ماندگارترین دیالوگ‌های فیلم «حاجی واشنگتن» بر روی سنگ مزار وی نقش بست: «آیین چراغ خاموشی نیست.»
احمد بخشی دستیار حاتمی نیز شرحی از ماجرای آگاه شدن حاتمی از بیماری خود نقل کرده است: «حاتمی از سرطان لوزالمعده در گذشت. آن اوایل که درد داشت همه فکر می‌کردند زخم معده است و جالب است بدانید دست آخر (محمدعلی) فردین سبب شد تا نوع بیماری علی شناخته شود. فردین دوست دکتری داشت که در یک مهمانی بعد از شنیدن جریان دردهای علی از فردین می‌خواهد به علی پیشنهاد کند تا آزمایشی خاص را پشت سر بگذارد.
فردین با من تماس گرفت و بعد از پرس و جو از همسر حاتمی، وقتی مطمئن شدیم او قبلاً این آزمایش را انجام نداده، صبح روز بعد همراه علی و فردین و داود رشیدی به بیمارستان دی رفتیم. او این آزمایش را به انجام رساند و عصر آن روز معلوم شد این درد او از سرطان لوزالمعده است. درد علی با یک کمر درد شروع شد. دکترها گفته بودن باید پیاده‌روی کنی. بعد از آن راه رفتن در استخر را تزویج کردن اما کمر درد او خوب نشد. کار به انرژی‌درمانی هم کشید تا اینکه بعد از چهار ماه داستان فردین پیش آمد و همه چیز روشن شد. علی ۱۰ روز در بیمارستان خوابید و طی آن ۱۰ روز در اتاقش هر شب برنامه بود. از هنگام تشخیص بیماری تا زمانی که برای درمان تکمیلی به انگلستان رفت حدود هفت هشت ماه دیگر گذشت. علی از پرواز با هواپیما می‌ترسید و این ترس به قدری شدید بود که هنگام پرواز امید روحانی که تخصص اصلی‌اش دکترای بیهوشی است به فرودگاه آمد و علی را با آمپول بیهوش کرد تا بعد از آن ما بتوانیم علی را سوار هواپیما کنیم. هنگام فیلمبرداری «تختی» هم به شدت درد داشت و البته در آن دوران یک روز در میان هم شیمی‌درمانی میکرد. با تمام دردی که داشت توانست ۲۰ دقیقه از «تختی» را فیلمبرداری کند.»
پس از فوت حاتمی، بهروز افخمی پروژه «جهان پهلوان تختی» را در سال ۱۳۷۶ با بازی فریبرز عرب نیا و نیکی کریمی به پایان رساند.
همچنین پس از درگذشت حاتمی، دو نسخه سینمایی از سریال «هزاردستان» به عنوان «کمیته مجازات» در ۱۳۷۷ و «تهران روزگار نو» در سال ۱۳۷۸ با تدوین واروژ کریم‌مسیحی و تهیه کنندگی محمدمهدی داد به اکران درآمد.
علی حاتمی آرزوهای بزرگی در عرصه فیلمسازی در سر می پروراند اما افسوس که عمر یاری نکرد.
من یک آرزوی بسیار مهم دارم و آن این است اگر عمر ناقابلم یاری کند و اگر مهر خداوند شامل زندگی هنری‌ام شود یک بار به ساخت یک شخصیت بدون نقطه ضعف بپردازم و آن ساخت فیلم عظیمی از زندگی حضرت رسول خدا (ص) استوی پیشتر در مصاحبه ای گفته بود: من یک آرزوی بسیار مهم دارم و آن این است اگر عمر ناقابلم یاری کند و اگر مهر خداوند شامل زندگی هنری‌ام شود یک بار به ساخت یک شخصیت بدون نقطه ضعف بپردازم و آن ساخت فیلم عظیمی از زندگی حضرت رسول خدا (ص) است. من از روزی که فیلم محمد (ص) و یا «الرساله» اثر مصطفی عقاد را دیدم، همواره این آرزو را داشته و دارم و از خداوند می‌خواهم که قبل از مرگم این توفیق نصیبم شود.
حاتمی بی الگو بودن را از ویژگی های فیلم های خود می دانست و در مصاحبه تلویزیونی گفته بود: کار من خوب یا بد، شبیه هیچ کار دیگری نیست و تکلیف منتقد با این کار روشن نیست و میزانی ندارد که آن بسنجد.
حاتمی همچنین در مورد اینکه چرا بیشتر آثار ساخته وی مربوط به دوره ای خاص تاریخی است، تصریح کرده بود: تعلق خاطر من به گذشته باعث شده که بیشتر درباره مسایل گذشته فیلم بسازم. من بیشتر به مسایلی می‌پردازم که شناختی از آن داشته باشم.
البته حاتمی و آثار وی از انتقادهای جدی نیز دور نمانده بود. یکی از انتقادها این بود که حاتمی در ساخت آثار تاریخی، دست به تحریف واقعیت می زده و به واقعیات توجهی نداشته است.
حاتمی سال ها پیش در گفت وگو با منوچهر نوذری در پاسخ به این منتقدان، این انتقادات را ناشی از ناآگاهی آنان به امور علمی و تحقیقی مرتبط با هنر نمایش دانسته بود.
وی همچنین گفته بود: آن چیزی که در فیلم هایم مطرح می شود نه تاریخ است و نه رویا. چیزهای هستند که اگر در تاریخ رخ می نمود تاریخ را زیباتر می کرد.
حاتمی همچنین در پاسخ به این انتقاد که حاتمی فقط اشیا را در فیلم های خود نمایش می دهد، گفته بود: نوع کارهای سینمایی من وابسته به اشیا و اشخاص است و آنها را به شکلی که موضوع کار طلب می کنم ارائه می دهم.
حاتمی کارهای سینمایی خود را نیز مبتنی بر تحقیقات دانسته و گفته بود: تحقیقاتی که در کار هنری می شود کمتر از تحقیقاتی که محققان ادبی و علمی انجام می دهند، نیست.
به هر روی علی حاتمی هنرمند و سینماگری بود که دغدغه مردم ایران را داشت و این را می توان در پاسخ به مرحوم منوچهر نوذری که از او پرسید چه کاری در دست تولید پس از «دلشدگان» دارد، یافت: «فکر می کنم کاری که لازم است توسط من انجام شود، موضوع – بیان – تاریخ معاصر ایران است با خاطره های که رجال قدیمی نوشته اند یا مطالبی که مورد توجه مردم دنیا است. اگر ما تصویر خیلی صریح و روشنی از مردم ایران ارائه نکنیم آنها – از مردم ایران – ارائه خواهند کرد.»
مرحوم مشایخی سالها پیش در تحسین حاتمی به او لقب «سعدی سینما» را داد و مرحوم انتظامی نیز در باره حاتمی گفته بود: بدبختانه هیچ هنرمندی در سالهای بعد از حاتمی، نتوانست جانشین او شود. هیچ نویسنده و کارگردانی نتوانست نظم و نثری که او در فیلم‌هایش داشت را تکرار کند.
در کارنامه حرفه ای علی حاتمی هیچ جایزه ملی و بین المللی مشاهده نمیشود، اما نام وی با تاریخ و فرهنگ ایران گره خورده است و جایگاه بلند او فتح شدنی نیست.
وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی در مراسم بزرگداشت زنده‌یاد پروانه معصومی در مسجد بلال گفت: این هنرمند بدون لکنت از ارزش ها و آرمان‌ها می‌گفت و دفاع میکرد و هیچ ترس و نگرانی از واکنش‌ها نداشت.
به گزارش سینمای خانگی از ایرنا، مراسم ترحیم زنده یاد پروانه معصومی هنرمند پیشکسوت سینما و تلویزیون به همت صدا و سیما و سازمان سینمایی کشور با حضور جمعی از هنرمندان، پیشکسوتان و مسئولان حوزه سینما و تلویزیون امروز یکشنبه- ۱۲ آذرماه- از ساعت ۱۴ در مسجد بلال صدا و سیما در حال برگزاری است.
اجرای مراسم را حسن سلطانی بر عهده داشت. در ابتدای مراسم پیام رییس جمهور و رییس مجلس به مناسبت درگذشت زنده‌یاد پروانه معصومی قرائت شد.
سپس حاج مرتضی طاهری، مداح اهل بیت با نوحه‌خوانی و مداحی یاد و خاطره این بازیگر را گرامی داشت.
محمد مهدی اسماعیلی، وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی به عنوان اولین سخنران مراسم ضمن عرض تسلیت به مناسبت درگذشت این هنرمند گفت: ایشان حق زیادی بر گردن جامعه هنری و مخاطبان داشتند و در طول حیات طیب ومبارک شان آثار بی نظیری را خلق کردند.
وی با تاکید بر این که پروانه معصومی از سرامدان حوزه سینما بود اظهار داشت: او چند دهه با وقار و متانت فعالیت کرد و نامی ماندگار از خود به جا گذاشت. علاوه بر نقش آفرینی های هنری شان شخصیت اجتماعی ممتازی داشتند که برآمده از شخصیت والای‌شان بود.
وزیر فرهنگ افزود: وی در اتفاقات مهم در کنار مردم بود و به اعتقادات جامعه افتخار می کرد. بدون لکنت از ارزش ها و آرمان‌ها می‌گفت و دفاع می کرد و هیچ ترس و نگرانی از واکنش ها نداشت.
خواهشم از فضاهای رسمی این است که شان خودشان را حفظ کنند و هر موضوعی را به دو قطبی تبدیل نکنند. از خانم معصومی به خاطر آثارشان نام نیک به جا مانده است
اسماعیلی همچنبن در جمع خبرنگاران گفت: درگذشت او یک فقدان مهم است و جبران این ثلمه آسان نخواهد بود. امیدوارم با پرداختن به او یک اسوه همیشه جاوید را بتوانیم معرفی کنیم.
وزیر ارشاد گفت: این درگذشت برای جامعه کشورمان و همه اصحاب هنر این یک مصیبت جبران ناپذیر است.این بانوی بزرگ سینمای ایران یک هنرمند نبود یک معلم اخلاق بود یک دغدغه مند اجتماعی بود کسی بود که در مقاطع مخالف بدون لکنت از آرمان های مردم دفاع میکرد و پای اهداف و منافع ملی می استاد و در این راه از هیچ موضوعی ابا نداشت و نگران دیگران نبود.
اسماعیلی گفت: این درگذشت را به خانواده عزیز او و همه علاقمندانشان تسلیت میگوییم امیدواریم خداوند ایشان را برا همیشه به عنوان اسوه در جامعه هنری و برای همه هنرمندان قرار بدهد که نمونه اعلای یک هنرمند وطن دوست مردم دغدغه مند مردم بودند
پیمان جبلی، سیدمحمد حسینی، (معاون پارلمانی) مسعود ده نمکی، جواد شمقدری، احمد میرعلایی، مهدی نقویان، (رییس سیمافیلم)، داریوش یاری، علی بخشی زاده، مهدی فرجی، امیر نوری (پیشکسوت رادیو) از جمله مدیران و هنرمندان حاضر در مراسم هستند.
محمدمهدی عسگرپور، تهیه‌کننده و فیلمساز با تاکید بر این که در یکی دو روز اخیر فضای دو قطبی شکل گرفت گفت: همه هنرمندان کشور ما یک جور فکر نمی‌کنند. این به معنای این نیست که بخواهیم درباره آخرت‌شان قضاوت کنیم. ما می‌توانیم از نام نیکی که از هنرمندان باقی می‌ماند یاد کنیم.
مسعود ده نمکی، کارگردان نیز در ادامه مراسم تاکید کرد: بخش عظیمی از عالم هنر سرمایه انسانی است. خانم معصومی از بازیگر تبدیل به مولف شد. نباید از این سرمایه‌ها غافل شد. نیروهای جدید می‌ایند ولی صاحب تجربه ها باید تکریم شوند. مدیران نباید بگذارند اینها بیکار بمانند.
وی افزود: باقیات الصالحات غیر از نام نیک اثری است که موثر از خودش به جا می گذارد. چه مشهور باشیم و چه فالوئر نداشته باشیم همه رفتنی هستیم. از لحظه‌ای که وارد قبر می‌شویم حساب و کتاب ما متفاوت میشود.
در ادامه مراسم فایل صوتی که محمود پاک نیت، بازیگر و انسیه شاه حسینی، کارگردان درباره شخصیت پروانه معصومی فرستاده بودند پخش شد.
نیما معصومی، پسر پروانه معصومی در بخش پایانی مراسم از همه افرادی که در چند روز اخیر تسلی‌بخش خانواده بودند قدردانی کرد.
وی گفت: مادرم تاکید داشت که هنگام مراسم خاکسپاری و ترحیم مزاحمتی برای مردم روستا ایجاد نشود.
دعوت به حضور در کنار قبور شهدا و ادای احترام به شهدای گمنام پایان‌بخش این مراسم بود.
حجت الاسلام سید عباس موسوی مطلق، استاد حوزه و دانشگاه یکی دیگر از سخنرانان مراسم بود.
زنده یاد پروانه معصومی ششم آذرماه در بیمارستانی در شهر رشت درگذشت. او از جمله بازیگران شاخص سینمای بعد از انقلاب بود که برای فیلم‌های «گل‌های داوودی» و «جهیزیه برای رباب» برنده سیمرغ بلورین بهترین بازیگر زن جشنواره فیلم فجر شد. او از شمایل‌های بازیگری زن سینمای بعد از انقلاب بود که تلاش کرد چهره زن ایرانی را در آثار مختلف به تصویر کشد.
ناخدا خورشید، مسافرری، تحفه‌ها، ترنج و سریال‌های امام علی (ع)، یوسف پیامبر و کوچک جنگلی از جمله آثاری است که زنده‌یاد معصومی در آنها نقش‌آفرینی کرده است. پیکر این هنرمند چهارشنبه هشتم آذرماه در امامزاده ابوطالب منطقه فرحزاد به خاک سپرده شد.
