محمدتقی فهیم منتقد سینما با اشاره به فیلم سینمایی «برادران لیلا» گفت: فیلم سینمایی «برادران لیلا» ساخته سعید روستایی، بزرگ‌ترین نمونه شعارزدگی، نمادگرایی و تمرکز روی مضمون افراطی این روزهای سینما است که از خط روایت داستان بارها و بارها فاصله می‌گیرد و می‌توان ادعا کرد که فیلم‌هایی که قصه‌گو نیستند، تاریخ انقضا و مصرف دارند.
به گزارش سینمای خانگی از روابط‌عمومی انجمن سینمای جوانان ایران، سومین جلسه از هشتمین فصل پاتوق فیلم کوتاه تهران، روز گذشته دوشنبه ۱۴ فروردین ۱۴۰۲، با نمایش فیلم‌های‌کوتاه داستانی «من آمریکایی هستم» بهکارگردانی امید میرزایی، «فیل‌های سفید» بهکارگردانی جمیل عامل‌صادقی و «زیر هشت» بهکارگردانی پدرام مقیمی، در پردیس سینمایی بهمن تهران برگزار شد.
این جلسه مانند تمام جلسه‌های پاتوق فیلم کوتاه با اکران و نقد و بررسی چهار فیلم کوتاه همراه بود که فیلم کوتاه کوتاه «اسب سفید بالدار» بهکارگردانی مهیار ماندگار، به دلیل مشکلات پیش‌آمده روی پرده سینما نرفت که مصطفی ساجدی مجری برنامه، پس از نمایش و در ابتدای شروع جلسه نقد و بررسی از علاقه‌مندان سینما و فیلم کوتاه، ضمن تبریک سال نوی شمسی و ماه رمضان، برای این اتفاق عذرخواهی کرد.
محمدتقی فهیم، منتقد سینما، به‌عنوان کارشناس ویژه سومین جلسه، پس از اکران آثار با کارگردانان فیلم‌های به نمایش درآمده و علاقه‌مندان و هنرجویان سینما که در سالن شماره ۲ سینما بهم حضور داشتند، به گفتگو نشست و آثار آنها را از منظر نمادگرایی و تمرکز بر قصه‌گویی مورد تحلیل و بررسی قرار داد.
فهیم در ابتدای صحبت‌‌های خود بیان کرد که هر سه فیلم کوتاه اکران شده در جلسه سوم پاتوق فیلم کوتاه، سه فیلم کوتاه متوسط سینما هستند. در مجموع و با استفاده از ظرفیت‌های به کار رفته در هر سه آنها می‌توان برآیند یک سینمای استاندارد را در ذهن ترسیم کرد؛ زیرا قطعا هر کدام از فیلم‌ها نقاط قوت و ضعف‌های مختلفی را دارد.
منتقد مهمان پاتوق فیلم کوتاه درباره راه حل رشد سینمای ایران گفت: سینمای ایران با حضور کارگردان‌های انجمن سینمای جوانان ایران و فیلم کوتاه، آینده‌ای روشن خواهد داشت، زیرا تغییر در برخی از رویکردها دربرابر سینما قابل مشاهده است، تغییر و حرکت به سمت سینمای قصه‌گو و فاصله گرفتن از سینمای نمادگرا، شعاری و البته مضمون‌محور. خاطرم هست یکی از سینماگران برزگ جهان گفته بود که اگر قصه ندارید، فیلم نسازید. تبدیل کردن سینما به عنوان یک تریبون سیاسی برای اتتقال مضمون به مخاطب که قصه به این مضمون و شعارها اضافه می‌شود، وهن سینما است، درحالی که باید در روند بیان قصه، مضمون و نمادها بیان شوند.
وی با اشاره به فیلم سینمایی «برادران لیلا» ادامه داد: فیلم سینمایی «برادران لیلا» ساخته سعید روستایی، بزرگ‌ترین نمونه شعارزدگی، نمادگرایی و تمرکز روی مضمون افراطی این روزهای سینما است که از خط روایت داستان بارها و بارها فاصله می‌گیرد و می‌توان ادعا کرد که فیلم‌هایی که قصه‌گو نیستند، تاریخ انقضا و مصرف دارند.
فهیم ضمن تاکید بر اینکه قصه‌گویی و پایبندی به اصل سینما یعنی داستان، در سینمای کوتاه سخت است، درباره وضعیت سه فیلم کوتاه جلسه سوم پاتوق فیلم کوتاه تصریح کرد: هر سه فیلم کوتاه «من آمریکایی هستم»، «فیل‌های سفید» و «زیر هشت» داستان دارند، اما از مولفه‌های ثابت سینمای کوتاه که نماد، استعاره، شگفتی در پایان و آشنایی‌زدایی است، استفاده کرده‌اند و رگه‌های قصه‌گویی خود را کم‌رنگ کرده‌اند. من معتقد هستم که تا زمانی که بخواهیم از فیلمنامه و فیلم به عنوان یک تریبون سیاسی، تفکر و حزب استفاده کنیم، با شکست مواجه می‌شویم؛ قصه‌گویی با احساسات مخاطب ارتباط دارد و اگر احساس را از یک اثر هنری بگیریم روی مخاطب خود تاثیر نمی‌گذارد.
در ادامه، ساجدی با دعوت از امید میرزایی، نویسنده و کارگردان فیلم کوتاه «من آمریکایی هستم»، نقد و بررسی فیلم‌های کوتاه را آغاز کرد و میرزایی با اشاره به خط اصلی فیلمنامه خود و نقطه‌ای که باعث شد این ایده به ذهن او برسد و تفاوت‌هایی که با خروجی نهایی با ایده‌های اولیه و متن فیلمنامه دارد، توضیح داد.
فهیم درباره «من آمریکایی هستم» توضیح داد: این فیلم کوتاه جمع اضداد است، ما با یک فیلمنامه ضعیف که تمرکز کمی روی قصه دارد، همراه است ولی دکوپاژها و میزانس‌های صحنه بسیار دقیق هستند، فیلمنامه محافظه‌کارانه تولید شده است و نمی‌دانم که در نگارش هم همینطور بوده یا خیر و نظر سرمایه‌گذار و تهیه کننده روی شعاری شدن آن چه تاثیری گذاشته است؛ این فیلم کوتاه جزو فیلم‌های مهمی در سینمای کوتاه نیست ولی برای کارگردان آن که آینده خوبی دارد، قطعا تجربه و درس‌های بزرگی همراه داشته که مسیر پیشرفت او را در آینده هموار می‌کند.
در ادامه فهیم همراه با میرزایی نویسنده و کارگردان «من آمریکایی» هستم درباره روابط علت و معلولی و منطقی نوع قاب‌بندی و دکوپاژها به گفتگو پرداختند.
پدرام مقیمی کارگردان فیلم کوتاه «زیر هشت» کارگردان دیگری بود که برای نقد و بررسی فیلم کوتاه خود روی صحنه حاضر شد تا درباره فیلم کوتاه خود به همراه ساجدی و فهیم گفتگو کند.
کارگردان «زیر هشت» با بیان اینکه خط اصلی فیلمنامه خود و نقطه‌ای که باعث شد این ایده به ذهن او برسد که نام این اثر هم ناظر به ایده مرکزی آن است، درباره شرایط تولید، روند نگارش فیلمنامه و انتخاب بازیگرهای خود برای تولید توضیح داد و محمدتقی فهیم نیز درباره ساختارهای اشتباه این فیلم در دکوپاژ که بار معنایی مخالف فیلمنامه را به مخاطب ارائه می‌‌داد.
فهیم درباره ادامه درباره سنت شگفتی در پایان و تعلیق در فیلم کوتاه که ناظر به فیلم کوتاه «زیر هشت» است، عنوان کرد: یکی از مشکلات فیلم کوتاه، درگیر شدن تمام فیلم برای زمانی است که اتفاق و شگفتی پایان فیلم رخ دهد؛ این خاصیت در ساختار سینما ایرادی ندارد، اما زمانی که شگفتی و غافلگیری یک روال طبیعی در پایان تمام فیلم‌های کوتاه می‌شود، از قائده اصلی سینما به دور است؛ ساختار و قائده اصلی سینما بیشتر پذیرای تعلیق است تا شگفتی.
وی برای تفهیم تفاوت شگفتی با تعلیق تکمیل کرد: شگفتی یعنی شما در خیابان راه می‌روید که ناگهان یک شخصی با چوب شما را می‌زند و تعلیق یعنی، شما در خیابان راه می‌روید و می‌دانید که کمی جلوتر یک شخصی برای زدن شما کمین کرده است؛ دلهره و اضطرابی که تعلیق ایجاد می‌کند؛ تعلیق به روند اصلی داستان کمک می‌کند، اما شگفتی گاهی باعث می‌شود که خط اصلی داستان گم شود و روایت دچار اختلال شود.
در پایان فیلم کوتاه «فیل‌های سفید» ساخته جمیل عامل‌صادقی آخرین فیلم کوتاه جلسه سوم فصل هشتم پاتوق فیلم کوتاه تهران گفت: «فیل‌های سفید» جزو سخت‌تر فیلم‌های این هفته در روند تولید است و البته نقدهای زیادی هم به آن وارد می‌شود؛ به عنوان مثال خط روایی داستان و ساختار ادبی که مدنظر دارد به نوع کارگردانی آن نمی‌خورد و تناسب ندارد، فیلم می‌خواهد که فضای شاعرانه‌ای را در بستر سوررئال خلق کند، اما در ساختار تولید نتوانسته است که موفق عمل کند و مخاطب را با خود همراه نمی‌کند.
فصل هشتم پاتوق فیلم کوتاه با همکاری موسسه فرهنگی، تبلیغاتی بهمن سبز- پخش رویش، دوشنبه هرهفته، به غیر از تعطیلات رسمی، ساعت ۱۵ تا ۱۷:۳۰ با نمایش آثار کوتاه و جلسه نقد و بررسی همراه مخاطبان فیلم کوتاه در پردیس سینمایی بهمن است.
