کارشناسان حاضر در نشست تخصصی «تبیین نقش خانواده در مواجهه با فرآیند جهانی‌شدن» بر لزوم توجه به «هویت‌سازی» برای «خانواده ایرانی» تأکید کردند.
به گزارش سینمای خانگی از ایرنا، نشست تخصصی «تبیین و تقویت و تحکیم نقش خانواده در مواجهه با فرایند جهانی‌شدن» صبح امروز سه‌شنبه ۲۰ تیرماه در محل «خانه کتاب و ادبیات ایران» با حضور مهرنوش هدایتی، توحید محرمی و سید علی‌اصغر تقوی برگزار شد.
مهرنوش هدایتی در ابتدای این برنامه گفت: هر رسانه‌ای محتوایی تولید می‌کند و هر رسانه‌ای می‌خواهد چرخ تجاری خود را بسازد. اگر ما جوانان خودمان را نقاد بار نیاوریم، نمی‌تواند جلوی این اتفاقات بایستد. ما باید موضوعات را مورد سنجش قرار دهیم و روی موضوعات تامل کنیم ما باید این تکنیک را به جوانان یاد بدهیم وگرنه به‌عنوان موجودات منفعل با این جریان جهانی همسو می‌شوند.
علی‌اصغر تقوی هم بیان کرد: همانطور که یک فرهنگ، به شدت خودش را عرضه می‌کند ما هم می‌توانیم در میدان حضور داشته باشیم و عرضه شویم. اینچنین می‌توانیم نیازهای زیادی را از جامعه برطرف کنیم و در معرض انتخاب افراد باشیم. آنچه که از آن به عنوان تهاجم فرهنگی یاد می‌شود همین است که یک موضوعی به شدت عرضه می‌شود و ما در برابر آن منفعل هستیم. ما باید کنش ها و واکنش‌ها را قابل عرضه کنیم.
نمی‌توانیم در برابر حرکت جهان بایستیم
هدایتی در ادامه این بحث مطرح کرد: جهان روبه جلو است و نمی‌توانیم در برابر آن بایستیم باید با این حرکت جهانی همراه شویم، اما نباید بر محمل دیگری سوار شویم. باید سهم خودمان را از این حرکت جهانی داشته باشیم و قدرت نقد و ایده‌پردازی را در خودمان بالا ببریم. باید حرف جدیدی داشته باشیم و از عناد و تقلید بپرهیزیم. باید باور داشته باشیم که مجموعه‌ای از خِرَدها به کار می‌آید تا بتوانیم در نجات کانون خانواده سهمی داشته باشیم.
سپس تقوی اظهار کرد: دنیا به دنبال فرایند یکسان‌سازی فرهنگ است و ما ناخواسته در برابر آن هستیم، ناگزیر از آن هستیم و تنها راهی که وجود دارد این است که ما هم به ساخت و تولید بپردازیم و بتوانیم مقاومت کنیم. در دهه‌های اخیر ما یک جریان نوسازی فرهنگی، اجتماعی و سیاسی داشتیه‌ام که بر اساس آن تغییرات اساسی در خانه و خانواده رخ داده است. با هر تغییری در جامعه، یک سری چالش‌ها رخ می‌دهد. مثلا در سال گذشته چالش‌هایی در حوزه زنان رخ داد و ما نتوانستیم با آن به درستی مواجه شویم. باید ببینیم منشأ این اتفاقات چیست؟
با هر تغییری نباید دل‌نگران شویم
وی تأکید کرد: باید به فکر راهکار باشیم تا با هر تغییری دل نگرانی رخ ندهد. البته این دل نگرانی خیلی راهی به پیش نمی‌برد. ما فکر می‌کنیم مهمترین ویژگی جامعه جدید حرکت به سمت جهانی‌شدن است. از ویژگی‌های جهانی‌شدن در بحث خانواده می‌توانیم به تنوع بخشی در مراجع اجتماعی اشاره کنیم. جوانان و نوجوانان ما دارند مراجع را تغییر می‌دهند این به معنای تنوع‌بخشی در مراجع اجتماعی است.
تقوی افزود: دشواری هویت‌سازی سنتی هم یکی دیگر از ویژگی‌های این جهانی‌شدن است. سنت‌سازی در برابر این هجمه دشوار است. تولید احساس موقتی بودن دیگر ویژگی است که مرتب به ما القا می‌شود. این به واسطه فضای مجازی، ماهواره و… صورت می‌گیرد. ایجاد احساس ترس و ناامنی، فروپاشی دیوارها و نفوذ به فضاهای بسته از دیگر ویژگی‌های جهانی‌شدن است. افراد الگوها را از مراجع اصلی به مراجع بی‌شمار رسانه‌ای و غیرقابل اعتماد و اعتنا انتقال داده‌اند. پدیده‌های مدرن چنین ویژگی‌هایی دارند، وقتی ما درک و شناختی از تکنولوژی نداریم و فقط آن را وارد می‌کنیم در قبال آن منفعل می‌شویم. پس وقتی درک صحیح از آن نداریم در قبال آن مقهور هستیم. وقتی ما در پذیرش آن ناگزیر هستیم باید الزامات آن را هم بپذیریم. چراکه به هر حال ظاهر آن زیبا و دلپذیر است.
حکومت باید در خدمت خانواده باشد
در ادامه این نشست تخصصی توحید محرمی گفت: سیاست و حکومت باید در خدمت خانواده باشد. اگر می‌خواهیم دولت و ملتی قوی داشته باشیم، باید خانواده قوی داشته باشیم. خانواده‌ای که بتواند انسان‌های قوی و فرهیخته تربیت کند. این چنین ایران می‌تواند جهانی شود در غیر این صورت کسی به ما اجازه نخواهد داد در فرایند جهانی‌شدن سهمی داشته باشیم. باید اندازه خودمان را بشناسیم و به داشته‌های خودمان ببالیم و روی مزیت نسبی خودمان کار کنیم. ما مگر با جهانی شدن مشکلی داریم؟
وی افزود: ما مسلمانان مدعی هستیم پیامبر ما خاتم الانبیا است، ما در مذهب شیعه مقوله‌ای به نام مصلح جهانی داریم و مدعی هستیم توانمندی لازم در اندیشه دینی ما وجود دارد که جهانی شویم. پس نباید از جهانی‌شدن بترسیم ما با جهانی‌سازی مشکل داریم. یعنی اینکه بگویند مثل ما فکر کن، مثل ما رفتار کن، با قوانین ما نرمالیزه شوید. خیلی از کشورها و ملت‌ها با جهانی‌سازی مسأله دارند. جهانی‌شدن با گسترش حمل و نقل و ارتباطات آغاز شد چون گسترش حمل و نقل انسان‌ها را و اذهان را به هم نزدیک کرد. جهانی‌شدن فاصله‌ها را کوتاه کرد. سرعت تولید و تکنولوژی به قدری بالا رفته است که از زمان مطرح شدن دهکده جهانی تاکنون چند لایه به آن اضافه شده و به خاطر همین می‌گویم ما از این فرایند عقب هستیم و باید سهمی در آن داشته باشیم.
با اطلاعات مجازی متخصص نمی‌شویم!
محرمی توضیح داد: برخی فکر می‌کنند با اطلاعات کمی که از فضای مجازی به دست آورده‌اند دیگر متخصص شده‌اند. باید بصیرت پیدا کنیم یعنی آنچه را ببینیم که دیگران نمی‌بینند. در سیستم جهانی‌سازی می‌گویند اگر با ما نباشی حتما بر مایی، بنابراین ما با تو مقابله می‌کنیم. آنچه در فرایند جهانی‌شدن خانواده برای ما مهم است، مسأله هویت است. یعنی چیستی و کیستی. باید ببینیم خانواده ایرانی با خانواده دیگر از جهان چه وجه تمایزی دارد؟ این هویت برای خودش ویژگی‌هایی هم پیدا کرده و آن لامکانی و لازمانی در عرصه جهانی‌شدن است. این موضوع تا جایی هم خوب است چون همه انسان‌ها یک سری ویژگی‌های واحد دارند، مثلا دروغ گفتن در همه جای جهان بد است.
وی تأکید کرد: نباید سطح خانواده را نازل بدانیم چون خانواده می‌تواند هسته اولیه یک ملت و دولت قوی باشد. با دولت قوی نمی‌توانی شعارهای جهانی بدهی اما با حضور شاعر و دانشمند قوی ایرانی، می‌توانی در اذهان جهانی نفوذ کنی. در فرایند جهانی‌شدن اینکه خودت باشی بهتر از این است که شبیه دیگران باشی. پس باید به دنبال این باشیم که مزیت‌های ایرانی و اسلامی خودمان را بهتر بشناسیم. در صحنه جهانی‌شدن قرار نیست من شبیه دیگران شوم، در این صحنه باید به عنوان یک ایرانی به‌دنبال تقویت خودمان باشیم. در این صورت در این صحنه جا باز می‌کنیم. خانواده محدود به روانشناسی و جامعه‌شناسی نیست. اگر می‌خواهیم خانواده را جامع‌الاطراف بررسی کنیم، لاجرم باید به دیگر حوزه‌های علمی هم ورود کنیم.
محرمی در پایان تأکید کرد: در حوزه سینما هم چنین است. تا زمانی که سینما بخواهد چیزهایی برای خودش بگوید، هیچ اتفاقی رخ نمی‌دهد. باید اجازه بدهیم اساتید علوم فارسی، سیاسی و… به این حوزه ورود کنند و سینماگران هم نقطه نظرات خود را داشته باشند. اینکه فیلمنامه‌ها ضعیف هستند از آن جهت است که ادبیات ما ضعیف شده است. گستره خانواده ایرانی را نباید محدود به جغرافیای داخلی ببینیم، باید خانواده را ملت‌ساز و دولت‌ساز در نظر بگیریم. اگر بخواهیم خانواده را در عرصه بین‌الملل ببینیم باید با همان مولفه‌های جهانی شدن ببینیم و بررسی کنیم.
